صفحه 1:
پاییز 94
صفحه 2:
۷ پچیستا
"تاریخچه ۲۱5۴۶
۲ (5) (ع)
انواع فعالیت های بهداشت
HSE MSY
ارتباط با 150
۷سازمان های مرتبط با ]۲۱5
“اهم فعاليت هاى ايمنى و آتش نشانی
”اهم فعاليت هاى محيط زيست
” ع5 در ايران
"نتیجه كيرى
صفحه 3:
HSE از سه کلمه زیر تتشکیلمییابد:
(محیط زیسب 0۷۱۳۵۳۳۱۵۳ Health{usb,¢4) - Safety(ieul)-
که متولي و عهده دار کلیه مسائل مربوط به بهداشت( کار - صنعتي -
محيط ), ايمني و
صفحه 4:
تاریخچه
بهداشت و ایمنی از سال ۱۸۸۵ با هم مطرح شده اند و هر جا که ایمنی مطرح شده است
سخن از بهداشت و محیط نیز به میان آمده است.
مباحث ایمنی بعد از انقلاب صنعتی به دلایل افزایش آمار مرگ کارگران مطرح گردید. مسائل
محیط زیست نیز بعد از انقلاب صنعتی به وجود آمد و به شکل حادی مطرح گردید. همچنین به دلبل
شرایط و سنگینی کار درمعادن زغال سنگ و آفزایش بیماری های ناشی از کار در میان کارگران بحث
بهداشت نیز مطرح گزدید و دز گام بعدی ارتباط بین بیماری ووقوع حادته کشف گردید.
یعنی پی بردند که وقتی کارگری بیمار شود حادثه می آفریند یا اينکه دچار حادثه مى شود يا
بیماری ها نیز افزايش می یابد و اینها به گونه ای به یکدیگر متصل هستند.
*# به جهت اهمیت این موضوع در قانون کار آمریکا که در سال ۱۹۷۰ تصویب شده است بخشی تحت
عنوان ((رايت قونو) كتجائدة شنده ات کد بر حق كاركنان:و كاركران تنيت به شناحت خطرات و
مشکلات محیط کارشان تصريح دارد
صفحه 5:
(H)
درپروژه های مختلف که شامل بهداشت عمومی (فردی) بهداشت
محیط و بهداشت حرفه ای می شود ثز اهمیت باشد. بهداشت
فردی به سلامت مجموعه افراد مربوط می شود, بهداشت محیط
پیرامون پروژه را در بر می گیرد و بهداشت حرفه ای شامل یک سری
آنالیزهای شفلی می شود.
صفحه 6:
فعالیت های بهداشت.
فعالیت sl بهداشت محیط از قبیل:
* شناسايي,ارزيابي وکنترل آلودگي هاي هواء آب وفاضلاب وپ
* تأمين آب و موادغذايي سالم با کمک بهداشت تغذیه
فعاليت هاي بهداشت تغذيه كاركنان از قبيل 9
۱۳۹ شناسايي, ارزيابي و پيشگيري از آلودكي مواد غذابي بوسيله اف ٠
گیاهان, حیوانات
SUSE. lke اظمینان ارسلاعتهواد *
* تنظیم برنامه تغذیه کارکنان با توجه به سلامت فرد و محیط هاي کارا آنها
XY
ادامه بحث
صفه بعد
صفحه 7:
rood ell ae 1 ارزیابی 20 رکه بهداشتي (عوامل زیان
اور محیط کار) شامل:
* عوامل زیان آور فيزيكي
* عوامل زیان آور شيميايي
٠ عوامل زيان اور بيولوزيكي
* عوامل زيان 23 اركونوميكي
* عوامل زیان اور مكانيکي
2.پيشگيري از وقوع بيماريهاي ناشي از کار کارکنان زویکلامیه ها و
پایش سلامتی پرسنل در دوره هاي زمانبندی شد
3.پيشگيري از وقوع حوادث, آسیب ها و حفاظت
ot tas وین
صفحه 8:
)5(
درهر پروژه یک سری مخاطرات ت ایمنی وجود دارد که در صورت عدم
رقع أن * يرت ن است منجر به حوادثی شود.در زمینه ایمنی در
يروزه ها مسائل كسترده اىرمطرج مب شود کی خوز شامل جتد دسته
أست. دسته اول مربوط به ايمنى در عمليات مى باشد كه خود شامل
حفاری, کار در ارتفاع, جوشکاری و برشکاری, ایمنی ماشين الات و
wo باشد. دسته دوم مربوط به ایمنی در پروژه ها است که شامل
ایمنی انبار, مديريت حريق: محصورسازی, علائم هشداردهنده و ... wo
باشد. و دسته سوم شامل ایمنی اشخاص در پروژه ها می باشدکه
شامل استفاده از تجهيزات حفاظت فردی است. 2
2
1
صفحه 9:
(E)
محیط زیست در پروژه های مختلف عمرانی شامل موارد هواء خاک,
آب می باشد که بسته به نوع و آلایندگی نوع آلاینده متفاوت مي
باشد. در پروژه whet sl آلودگیهای منتشره ud شامل آلودگی
خاک از طریق انتشار مواد نفتى مثل كازوئيل کي
ت بکار می رود می باشد, که از منبع
آلودكى بهو از طریق انتشار گازهای هید
ماشین آلات می باشد که نیاز به تعم
صفحه 10:
HSE MS
5 ]۲15 نظام واحدی است که صنایع براى يكيارجه كردن و
رسیدن به دید منطقی و فراگیر در زمینه ایمنی, بهداشت و محیطر
زيست براي مديريت اين بخش د نمودند ؛ که به دلیل پیوستگی و
در هم تنیدگی اين مقولهها با نظامی واحد به نام ۴۲اتشکیل شد.
در برخی صنایع نیز کنترل کیفیت نيز به اين مجموعه اضافه گردید
0 به عبارتی ساده تر استاندارد ۳۱5۴ روندی مدیریتی برای
پوشش دادن نقاط ضعف آیمنی و بهداشتی یک مجموعه صنعتی خواهد
بود.
Health Safety Environment
صفحه 11:
ارتباط با 150
حرکت بسوی یکپارچه سازی نظامهای مدیریتی باعث به وجود آمدن
عه استاندارد های ISO گردید. + يس از موفقیت مجموعه 9000
0 سازمان جهانی استاندارد سازى بران شد تا در زمينه محيط
زیست و ایمنی نیز استانداردی تهیه نمايد. ارتباط بين HSE و مجموعه
قوانین ISO یک مولفه دو سويه است و یک سازمان بدون استقرار
نظام HSE قادر به ooly كردن مجموعه استاندارد 14000&
1000055 نخواهد بود از طرفی مجموعه استاندارد ۱50 باعث
HSE ey pyro Yow az lL و قابل ارزیابی شدن این عهخواهد
گردید a
ادامه بحث
صفه بعد
صفحه 12:
نظام مدیریت HSE سعی در بهبود وضعیت بهداشت, ایمنی و محیط
زیست یک مجموعه دارد و مجموعه استانداردهای 1
الزاماتي زابراى أين معقولةها پیتشن تیتی کردهاننججد ظرح وبوی و
برنامهای مشخص و از پیش تدوین شده از شرطهای ISO باشد و
مدیریت Lass ly HSE یی راه درست یاری مینماید. داشتن
مشی زیست محیطی و ایمنی برای یک مجموعه افقهای دید را روشن
مینماید و استقوار چر ۳۵ ۲ (طبنج ريزى ٠ انجام - بررسی - اقدام و
بازنگری) باعث پویایی مجموعه و بهبود مستمر خواهد شد.
PSE, gj] Soe as Bae ook و حرکت به سوی بهبود مستمر
nt استاندارد كردن روشهاي آجرایی است. بعد از ناخت مجموعه
ضعیت موجود مدیریت بايد سرسپردگی و تعهد خود را
ul ا و اين lal قدم در استقرار سیستم است؛ که بوجود آورنده
خط مشی مجموعه است؛ و افق دید را مشخص مینماید. در مرحله طرح
ریزی و مدون کردن فرایند ها باید دقت شود و شاخصها که از مهمترین
فرایند است به خوبی تشخیص داده شود که معیار درستی sly ارزیابی
صحیح فرایند بوجود آورد.
صفحه 13:
سازمان های مرتبط با ۲۱5۴
1- اداره ایمنی و بهداشت شغلی امریکا(05۳۸)
-2انجمن بهداشت صنعتی آمریکا(۸۱۲۸۵)
-3 موسسه ملی ایمنی و بهداشت شغلی امریکا(۱۱05۱۷)
-4 سازمان 5۶ انگلستان
-5 سازمان بین المللی محافظت در برابر (NFPA) jail
صفحه 14:
اهم فعالیت های ایمنی و اتش نشانى
* برگزاري کارگاه هاي آموزشي تخصصي آتش و اطفاء حریق و
مانورهاي واکنش در شرایط اضطراري جهت پرسنل انبارها و
ت jb مایع و جایگاه هاي عرضه
. نظارت بر حسن اجراي پروانه هاي کار سرد و گرم در سطح
تاسیسات منطقه
* ساماندهي وضعیت البسه استحفاظي پیمانکاران و راند
سطح انبارها
صفحه 15:
اهم فعالیت های
*رساندن 2
سیب ی مورد تائید سازمان حفاظت
ن حفاظت
محیط
*جلوگیری از ورود پساب ها
یط ربست. و ند
صفحه 16:
HSE دشته ات حصیلیاسنتکه به تازگی(۱۳۸۹) در ایراندلنشجو
یت لینمقطع با عنوانهاعمهندسیو مدیرینف عالٍ
%* * شايان ذكر است اين رشته بعلت بازار خوب و درآمد مناسب اخيراً
مورد سوء استفاده قرار گرفته است و دورههایی بی تبار با عناوین
برگزار گردیده است.
صفحه 17:
نتیجه گیری
بررسی علمی و نوین سه عامل سلامت ۳۱6۵۱۶0)), ایمنی5161)) و محيط زیست
02۲ ) در انجام کلیه پروژه های عمرانی , معدنی و نفت و
اقميت أن را اد امه حى شود هم أكون جزئی جدا ناپذیر از پروژه
ها در دنيا محسوب مى شوند ولى در كشورها ی در حال توسعه از جمله ايران تنهاً
جنبه انتخاب دارند و هنوز صورت قانونى به خود نكرفته اند.
با توجه به اخبار و آمار های متعدد می توان به صراحت گفت که ۲5۶ نقش بسزايى
در کاهش تلفات در محیط های کاری دارد و این امر اهمیت موضوع را بسیار بالا می
برد.
در حقیقت با برگزاری کنفرانس های متعدد با ابعاد بین المللی و آشنایی با تحقیقات
صورت گرفته در جهان, می توان حجم نیاز به ۲۱5۴ در کشور را سنجید و در صورت
لزوم برای کاهش هزینه اتفاقات توسط کارفرمایان که اغلب ادارات و سازمان های
دولتی هستند, تبدیل به ضابطه و قأنونی جامع گردد
HSE
(Health-Safety-Environment)
94 پاییز
فهرست:
HSEچیست!
تاریخچه HSE
)E( )S( )H(
انواع فعالیت های بهداشت
HSE MS
ارتباط با ISO
سازمان های مرتبط با HSE
اهم فعالیت های ایمنی و آتش نشانی
اهم فعالیت های محیط زیست
HSE در ایران
نتیجه گیری
HSE
تعریف HSE
از س ه ک لمه زیر ت شکیلم یی ابد:
(Environment
)م حیط زیست
(Health
() – Safetyب هداشت
)-ایمنی
كه متولي و عهده دار كليه مسائل مربوط به بهداشت( كار -صنعتي -
محيط ) ،ايمني و
آتش نشاني و محيط زيست مي باشد
تاریخچه
بهداشت و ایمنی از سال ۱۸۸۵با هم مطرح شده اند و هر جا که ایمنی مطرح شده است
سخن از بهداشت و محیط نیز به میان آمده است.
مباحث ایمنی بعد از انقالب صنعتی به دالیل افزایش آمار مرگ کارگران مطرح گردید .مسائل
محیط زیست نیز بعد از انقالب صنعتی به وجود آمد و به شکل حادی مطرح گردید .همچنین به دلیل
شرایط و سنگینی کار درمعادن زغال سنگ و افزایش بیماری های ناشی از کار در میان کارگران بحث
بهداشت نیز مطرح گردید و در گام بعدی ارتباط بین بیماری و وقوع حادثه کشف گردید.
یعنی پی بردند که وقتی کارگری بیمار شود حادثه می آفریند یا اینکه دچار حادثه می شود یا
بیماری ها نیز افزایش می یابد و اینها به گونه ای به یکدیگر متصل هستند.
به جهت اهمیت این موضوع در قانون کار آمریکا که در سال ۱۹۷۰تصویب شده است بخشی تحت
عنوان ((رایت تونو)) گنجانده شده است که بر حق کارکنان و کارگران نسبت به شناخت خطرات و
مشکالت محیط کارشان تصریح دارد
()H
درپروژه های مختلف که شامل بهداشت عمومی (فردی) بهداشت
محیط و بهداشت حرفه ای می شود حائز اهمیت میباشد .بهداشت
فردی به سالمت مجموعه افراد مربوط می شود ،بهداشت محیط
پیرامون پروژه را در بر می گیرد و بهداشت حرفه ای شامل یک سری
آنالیزهای شغلی می شود.
فعالیت های بهداشت :
فعالیت هاي بهداشت محيط از قبيل:
• شناسايي،ارزيابي وکنترل آلودگي هاي هوا ،آب وفاضالب وپسماندها
• تأمین آب و موادغذايي سالم با کمک بهداشت تغذيه
فعالیت هاي بهداشت تغذيه کارکنان از قبيل:
• شناسايي ،ارزيابي و پيشگيري از آلودگي مواد غذايي بوسيله آب ،خاک ،هوا،
گياهان ،حيوانات
• اطمینان از سالمت مواد غذايي کارکنان
• تنظیم برنامه تغذيه کارکنان با توجه به سالمت فرد و محيط هاي کاري آنها
ادامه بحث
صفه بعد
فعالیت هاي بهداشت حرفه ای از قبيل:
.1شناسايي ،اندازه گيري ،ارزيابي و کنترل ريسکهاي بهداشتي (عوامل زيان
آور محيط کار) شامل:
• عوامل زيان آور فيزيکي
• عوامل زيان آور شيميايي
• عوامل زيان آور بيولوژيکي
• عوامل زيان آور ارگونوميکي
• عوامل زيان آور مکانيکي
.2پيشگيري از وقوع بيماريهاي ناشي از کار کارکنان و اطمینان از سالمت آنها و
پايش سالمتی پرسنل در دوره هاي زمانبندی شده معین
.3پيشگيري از وقوع حوادث ،آسیب ها و حفاظت کارکنان
()s
درهر پروژه یک سری مخاطرات ایمنی وجود دارد که در صورت عدم
رفع آن مغایرتها ممکن است منجر به حوادثی شود.در زمینه ایمنی در
پروژه ها ،مسائل گسترده ای مطرح می شود که خود شامل چند دسته
است .دسته اول مربوط به ایمنی در عملیات می باشد که خود شامل
حفاری ،کار در ارتفاع ،جوشکاری و برشکاری ،ایمنی ماشین آالت و…
می باشد .دسته دوم مربوط به ایمنی در پروژه ها است که شامل
ایمنی انبار ،مدیریت حریق ،محصورسازی ،عالئم هشداردهنده و … می
باشد .و دسته سوم شامل ایمنی اشخاص در پروژه ها می باشدکه
شامل استفاده از تجهیزات حفاظت فردی است.
() E
محیط زیست در پروژه های مختلف عمرانی شامل موارد هوا ،خاک،
آب می باشد که بسته به نوع منبع آالیندگی نوع آالینده متفاوت می
باشد .در پروژه های عمرانی آلودگیهای منتشره بیشتر شامل آلودگی
خاک از طریق انتشار مواد نفتی مثل گازوئیل که جهت سوخت ماشین
آالت بکار می رود می باشد ،که از منبع نگهدارنده نشت می کند و یا
آلودگی هوا از طریق انتشار گازهای هیدروکربن نسوخته از اگزوز
ماشین آالت می باشد که نیاز به تعمیر و نگهداری می باشد .در ضمن با
توجه به پیشرفت تکنولوژی درحفاریهای عمرانی و فعالیتهای مختلف از
تجهیزات پیشرفته استفاده می شود که باعث آلودگی صوتی در مناطق
شهری میگردد.
HSE MS
HSE MSنظام واحدی است که صنایع برای یکپارچه کردن و
رسیدن به دید منطقی و فراگیر در زمینه ایمنی ،بهداشت و محیط
زیست برای مدیریت این بخش پیشنهاد نمودند؛ که به دلیل پیوستگی و
در هم تنیدگی این مقولهها نظامی واحد به نام HSEتشکیل شد.
در برخی صنایع نیز کنترل کیفیت نیز به این مجموعه اضافه گردید
ه تر استاندارد HSEروندی مدیریتی برای
HSEQبه عبارتی ساد
پوشش دادن نقاط ضعف ایمنی و بهداشتی یک مجموعه صنعتی خواهد
بود.
ارتباط با ISO
حرکت بسوی یکپارچه سازی نظامهای مدیریتی باعث به وجود آمدن
مجموعه استاندارد های ISOگردید .پس از موفقیت مجموعه 9000
ISOسازمان جهانی استاندارد سازی بران شد تا در زمینه محیط
زیست و ایمنی نیز استانداردی تهیه نماید .ارتباط بین HSEو مجموعه
قوانین ISOیک مولفه دو سویهاست و یک سازمان بدون استقرار
نظام HSEقادر به پیاده کردن مجموعه استاندارد &14000
18000OHSASنخواهد بود از طرفی مجموعه استاندارد ISOباعث
یکپارچه شدن مدیریت HSEو قابل ارزیابی شدن این مجموعه خواهد
گردید
ادامه بحث
صفه بعد
نظام مدیریت HSEسعی در بهبود وضعیت بهداشت ،ایمنی و محیط
زیست یک مجموعه دارد و مجموعه استانداردهای ۱۴۰۰۰و۱۸۰۰۰OHSAS
الزاماتی رابرای این معقولهها پیش بینی کردهاست .طرح ریزی و داشتن
برنامهای مشخص و از پیش تدوین شده از شرطهای ISOمیباشد و
مدیریت HSEرا در شناسایی راه درست یاری مینماید .داشتن خط
مشی زیست محیطی و ایمنی برای یک مجموعه افقهای دید را روشن
مینماید و استقرار چرخه ( PDCAطرح ریزی -انجام -بررسی -اقدام و
بازنگری) باعث پویایی مجموعه و بهبود مستمر خواهد شد.
شناخت جنبههای مختلف کار از نظر HSEو حرکت به سوی بهبود مستمر
از اهداف استاندارد کردن روشهای اجرایی است .بعد از شناخت مجموعه
و بررسی تحلیلی وضعیت موجود مدیریت باید سرسپردگی و تعهد خود را
اثبات نماید و این اولین قدم در استقرار سیستم است؛ که بوجود آورنده
خط مشی مجموعه است؛ و افق دید را مشخص مینماید .در مرحله طرح
ریزی و مدون کردن فرایند ها باید دقت شود و شاخصها که از مهمترین
فرایند است به خوبی تشخیص داده شود که معیار درستی برای ارزیابی
صحیح فرایند بوجود آورد.
سازمان های مرتبط با HSE
-1اداره ایمنی و بهداشت شغلی امریکا()OSHA
2انجمن بهداشت صنعتی آمریکا()AIHA 3موسسه ملی ایمنی و بهداشت شغلی امریکا()NIOSH 4سازمان HSEانگلستان 5-سازمان بین المللی محافظت در برابر آتش()NFPA
اهم فعالیت های ایمنی و آتش نشانی
• برگزاري كارگاه هاي آموزشي تخصصي آتش و اطفاء حريق و
مانورهاي واكنش در شرايط اضطراري جهت پرسنل انبارها و
تاسيسات گاز مايع و جايگاه هاي عرضه
• نظارت بر حسن اجراي پروانه هاي كار سرد و گرم در سطح
تاسيسات منطقه
• ساماندهي وضعيت البسه استحفاظي پيمانكاران و رانندگان نفتكش در
سطح انبارها
و تاسيسات منطقه
اهم فعالیت های محیط زیست
• رساندن سطح فضای سبز در تاسيسات به
استانداردهای مورد تائید سازمان حفاظت محيط
زيست
• جلوگیری از ورود پساب ها به محيط زيست و به
حداقل رساندن ریخت و پاش و آلودگي ها
HSEدر ایران
HSEرشتهایت حصیلیاستک ه ب ه ت ازگی( )۱۳۸۹در ایراندانشجو
عنوانهایمGهندسGیو مGدیریGتف ع ا لیتم ی
تربیتم یک ند .اینم قطع ب ا
ک ند.
شایان ذکر است این رشته بعلت بازار خوب و درآمد مناسب اخیرا ً
مورد سوء استفاده قرار گرفته است و دورههایی بی اعتبار با عناوین
مختلف برگزار گردیدهاست.
نتیجه گیری
بررسی علمی و نوین سه عامل سالمت ،))Healthایمنی ))Safetyو محیط زیست
))Environmentدر انجام کلیه پروژه های عمرانی ،معدنی و نفت و گاز و ..که
اهمیت آن روز به روز بیشتر احساس می شود هم اکنون جزئی جدا ناپذیر از پروژه
ها در دنیا محسوب می شوند ولی در کشورهای در حال توسعه از جمله ایران تنها
جنبه انتخاب دارند و هنوز صورت قانونی به خود نگرفته اند.
با توجه به اخبار و آمار های متعدد می توان به صراحت گفت که HSEنقش بسزایی
در کاهش تلفات در محیط های کاری دارد و این امر اهمیت موضوع را بسیار باال می
برد.
در حقیقت با برگزاری کنفرانس های متعدد با ابعاد بین المللی و آشنایی با تحقیقات
صورت گرفته در جهان ،می توان حجم نیاز به HSEدر کشور را سنجید و در صورت
لزوم برای کاهش هزینه اتفاقات توسط کارفرمایان که اغلب ادارات و سازمان های
دولتی هستند ،تبدیل به ضابطه و قانونی جامع گردد.