پاورپوینت رفتار پاسخگر و کنشگر

صفحه 1:


صفحه 2:
www -ravanmebhr-ir 

صفحه 3:
طف فا ای اس کیتر سال۱۹۰۴در شهر سوس کوهانا دافم ذرابازت کون ولد شند. اس کینر در سال ۱۹۴۵ به دانشگاه این دیانا رفت و سرپرستی بخش ( گروه ) روانشناسی را بر عهده گرفت » و در ۱۹۴۸ به دانشگاه هاروارد مراجعت کرد و تا سال مرکش ۱۹۹۰ در انج باق بالل اسکینر در طول سالیان عمر خود یک نویسندة پرکار بود . یکی از علاقه های اصلی او پیوند دادن یافته های آزمایشگاهی به حل مسائل انسانی بود . اکثر دانشجویان روانشناسی از کاربرد وسیع اندیشله های اب لکیدر دز وه وان درمانی آگاهی کامل دارند . 

صفحه 4:
قسمت اول مفاهيم نظرى عمده رفتارگرایی رادیکال رفتار پاسخ گر 3 رفتار کنشگر شرطی شدن نوع 5 و نوع ‎R‏ ‏اصول شرطی شدن کنشگر 

صفحه 5:
رفتار گرایی رادیکال اسکینر نوعی فلسفةّ ‎ole‏ به نام رفتار گرایی رادیکال را پایه گذاری کرد . این جهت گیری علمی زبان و تفسیرهای وابسسته بسه رویدادهای ذهنی را رد می کند . برای اسکینر» جنبه های قاببل مشاهده و قابل اندازه گیری محیط , رفتار جاندار » پیامدهای رفتار مواد با ارزش های پژوهش علمی محسوب می شوند : 

صفحه 6:
رفتار پاسخ گر و رفتار کنشکو اسکینر دو نوع رفتار را نام می برد: یگ که به وسیلة یک محرک شناخته شده فراخانه ( ایجاد ) میشود «(اهمیت محرک) رفتار کنشگر ( يا رفتار فعال ) که به وسیلة یک محرک شناخته شده فراخوانده نمی شود بلکه صرفاً از جاندار صادر می شود . (به وسیله پیامدهایش کنترل می شوه) 

صفحه 7:
شوطی شدن نوع دو نو شرطی شدن نوع گ ( نوع محرک ) شرطی شدن پاسخگر نیز نامیده می شود . به آن شرطی شدن نوع 5 می گویند تا بر ات ری در فراحوانی پاسخ تأکید کنند. شرطی شدن ر ‎RS JES‏ شرطی شدن نوع ‎٩‏ (نوع پاسخ )نام گرفته است تا بر اهمیت پاسخ تأکید شود. شرطی شدن نوع ۰ شرطی ‎ges‏ بل آنامیدها | شود : در شرطی شدن نوع *] ۰ نیرومندی شرطی شدن با نرخ پاسخ ‎jues‏ ند هی قرط زرد تال که ذا شا طم | للك بلوع/ 95 نیرومندی شرطی شدن معمولا با مقدار پاسخ شرطی معین مى شود . 

صفحه 8:
5 5 4 | الس که با یک محرک تقویت کننده دنیال گرده فکوار ‎oS‏ (ب) محرک تقویت کننده چیزی است که نرخ پاسخدهی را افزایش می دهد . درشرطی کردن کنشگر تأکید بر رفتار و پیامدهای آن است. ‎Hava‏ تقویت را کنترل کرد. می توان رد فتار را کنسترل کرد اما باید این را یک بیان منفی تلقی نمود. زیرا رفتار همواره تحت ‎BE‏ ‏ل مسئله اين نيسبت که آیا رفتار را باید کنترل کرد یا نه بلکه مسئله این اس الله اا ) حواهد كردا ‎ 

صفحه 9:
قسمت دوم نمودار تراکمی شرطی کردن پاسخ فشار دادن اهرم 2 تربیت کردن در جعبه آزمایش فشار دادن اهرم 

صفحه 10:
.ر_-2 چعبه اسکینو 1 اکثر کارهای اولیه با یک اتاقک کوچک آزمایش که به جعبة اسکینر شهرت یافته است انجام شده اند . ای ده ببد ولا دارای کلف سلیمی ‎ples‏ ی رام امرم و یلک ظرف غذاست . 

صفحه 11:
نمودار تراکمی اسکینر برای ردیابی رفتار حیوان در جعبه اسکینر از یک نمودار تراکمی استفاده می کرد . زمان بر روی محور 26 ( محور افقی ) و تعداد کل پاسخ ها بسر روی محور ۷ ( محور عمودی ) نشان داده می شود . نمودار تراکمی هرگز به پایین نمی رود .خط نمودار یا روبه رو ببه بالا می رود و یا با محور افقی موازی باقی می ماند . 

صفحه 12:
مراحل شرطی کردن پاسخ فشار دادن اهرم محرومیت Nie A ‏در آنها برنامه محرومیت قرار داده می شود.(محرومیت‎ PeTIen In te یا آب) محرومیت صرفا یک مجموعه روش است که به نحوهُ عملکرد ارگانیسم در یک تکلیف بخصوص ارتباط دارد . 

صفحه 13:
‎i mn i 5‏ مراحل شرطى كردن باسخ فشار دادن اهرم تربیت کردن در جعبه آزمایش ‏به منظور تربیت کردن در جعبه آزمایش؛ آزمایشگر با استفاده ان يبك ای بت یرون مساوباً مکانیسم غذادهی را ببه کار ‎{SAGA (Ls‏ واین کار را زمانی انجام می دهد که حیوان در حول و حوش ظرف غذا قرار ندارد ( در غیر این صورت حیوان خواهد آموخت که در ‏نزدیک ظرف غذا بماند.) 

صفحه 14:
مراحل شرطی کردن پاسخ فشار دادن اهرم فشار دادن اهرم حال می توان حیوان را در جعبةٌ اسکینر به حال خود رها کرد . او سرانجام اهرم ‎eee‏ واه دا که این امر منجر به راه اندازی مکانیسم غذاداهی/ وتو ای تیک مى شود كه حيوان را به سوى ظرف غذاء جايى كه تقويت دریافت می کند» هدایت خواهد کرد . 

صفحه 15:
قسمت سوم اا خاموشى بازكشت خود به خودى رفتار خرافى 

صفحه 16:
شکل دهی اين بار آزمایشگر مکانیسم غذا دهی را تنها وقتی به کار می اندازد كه حيوان در نيمة راه به سوى اهرم باشد. وقتى كه حيوان براى نزديك شدن به اهرم تقويت مى شود. مايل خواهد بود كبه در همان جا كه تقويت شده است بماند. بعد در صورتى آزمايشكر به تقویت حیوان می پردازد که به اهرم نزدییک تر شود . 

صفحه 17:
اجزاءشکل دهی تقویت تفکیکی تقویت تفکیکی به این معنی است که بعضمٍ پاسخ ها تقویت می شوند و پاسخ های دیگر تقویت نمی شوند . تقریب های متوالی به اين واقعیت اشاره دارند که تنها پاسخ هایی ‎ees‏ ری ‎BLA L/S 5) Avs LAU] Js) 5)5 ola)‏ الم اب بو 

صفحه 18:
rere ‏خاموشی‎ وقتی که ما تقویت کننده را از شرطی سازی کنشگر خارج می کنیم» خاموشی ایجاد می نماییم . پس از خاموشی میزان پاسخ به زمان پیش از دادن تقویت باز می گردد. این میزان خط پایه معرف فراوانی وقوع پاسخ بسه طور طبیعی در زندگی حیوان بدون آشنایی با تقویت است . این را سطح کنشگر آن پاسخ می گویند . 

صفحه 19:
با ز کشت خود به خودی اگر پس از خاموشی حیوان برای مدتی در درون قفس نگهداری اش قرار داده شود و دوباره به موقعیت آزمایشی بازگردانده شود » باز هم برای مدتی کوتاه به فشار دادن اهرم خواهد پرداخت. بدون اينكه ‎SAeea Se‏ و تیا یه اما 

صفحه 20:
رفتار خرافی می خواهیم موقعیت را طوری ترتیب دهیم که مکانیسم غذادهی به ]ارد طاف غذا کند. بدون در نظر گرفتن اینک له کل چه عملی انجام می دهد . بعضی اوقات هنگامی که مکانیسم غذا دهی فعال می شود رفتار تقوبت شده دوباره انجام می شود و پاسخ نیرومند می گردد. بنابراین در چنین حالتی . در حی‌وان رفتارهای عجیب و غریبی ظاهر می شود . از آنجا که تقوبت کننده در چنین موقعیتی مستقل از رفتار حیوان است. به آن تقویت ناوابسته می گویند . 

صفحه 21:
كنشكر تميزى موقعيت را طورى ترتيب دهيم كه تنها زمانى كه جراغ درون و ارت ای است جیوان غذا دریافت کند؛ انه مان که چراغ خاموش است . در اين اوضاع و احوال » به نور محرک تمیزی یا "5 می گوییم . بدین گونه. ما يبك کنشگر تمیزی ی ی که بیع باس کنششگر ام کل یله ام ی ۸۱ مقتضیات داده می شود. اما به مقتضیات دیگر داده نمی شود. 

صفحه 22:
تداعی مورد تظر 

صفحه 23:
قسمت چهارم تقویت ثانوی و تقویت کنندة نانوی تقویت کننده های تعمیم يافته زنجیره سازی تقویت کننده های مثبت و منفی 

صفحه 24:
تقويت ثانوى و تقويت كنندةٌ انوی هر محرک خنثایی که با يك تقويت كنندة نخستين( مثلاً غذا يا | ) مبراه شوه خاسیت تقوبت کنندگی پیدا می کند. این قانونٌ ‎eee‏ ابر ات !زا این مطلب چنین تتبجه گیریا بل شودکه ‎Be - oe D *‏ هر محرک تمیزی 9 یک تقویت کنندة ثانوی است.زیرا همواره العلل شان مي آآید! 

صفحه 25:
تقویت کننده های تعمیم بافته تقویت کننده تعمیم يافته نوعی تقویت کننده ثانوی است که با بیش از یک تقویت کنندهٌ نخستین همراه بوده است . امتباز عمدة تقوبت کنندة تعمیم یافته این است که اثر بخشی آن به شرایط محرومیت معینی وابسته نیست . برای نمونه. غذا تنها برای ارگانیسمی که از غذا محروم بوده است تقویت کننده است. اما ا ‎PE JIS) S015) £4 4a) 45 (2403 pl oes‏ افزون بر اینها . خود فعالیت هایی که زمانی به تقویت منجر شده ‎ee ae]‏ ی اتکی دا ام کی 

صفحه 26:
اسكينر با اين اظهار نظرها به مفهوم خود مختاری کارکردی گوردون آلپورت تردیک می شود. آلپورت (۲۹۶۱) می گوید كرجة يك فعاليت ممکن است زمانی به خاطر منجر شدن به تقو انجام گرفته باشد. اما آن فعالیت بعد از مدتی خودش به صورت یک تقویت كننده در مى آید . برای نمونه. شخصی ممکن است ابتدا برای کسب معاش به دریا نوردى بيردازدء اما بعدها بدون ام براى كسب لذتء اين کار را خواهد کرد . در مورد اخیره می گوییم که دریا نوردی به صورت یک فعالیت دارای خودمختاری کارکردی با دارای نقش خود به خنودی در آمده است » یعنی در غیاب انگیزة اولیه اش ادامه می یابد . اسسکیثر مى كويد جنان فعاليتى بايد عاقبت به تقویت نخستین بیانجامد. در غیر این صورت خاموش خواهد شد. در مقابل آلپورت می گوید که این نرخ فعاليت ديكر به تقويت نخستین وابسته نیست . 

صفحه 27:
زنجیره سازی یک پاسخ می تواند ارگانیسم را در تماس با محرک هایی قرار دهد که به صورت محرک های تمیزی ( 5) برای پاسخی دیگر عمل کنند که خود این پاسخ باعث تجربه کردن محرک ‎cle‏ تازه ای از سوی ارگانیسم شود. و پاسخ سومی را موجب گردد. و الی آخر. به این فرایند زنجیره سازی گفته می شود. می توان گفت که عناصر مختلف یک زنجيرة رفتاری به وسیلة تقویت کننده ‎cle‏ ثأنوی به هم پیوند می یابند. اما باید در نظر داشت که تمامی زنجیره ببه یک تقویت کنندة نخستین وابسته است . ‎eee REARS‏ دكا اكيت رتبیره تنازیخکوه ری بل تمد لاک مفاهیم ققویت ثانهی و جای کشت را مورد استفاده قرار دهیم : رویدادهایی که از دادن غذا روی می دهند . به سبب تداعی آنها با تقویت کنندة ی جرا ریت ‎i352) LS) bogs S035)‏ ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 28:
Rick oF ‎We‏ فشار دادن ‏اهرم ‎sk ‏تماس با اهرم نزدیک‎ ‏شدن به آن را تفويت‎ ‏مى كند و به صورت‎ ‏نشانه ای برای فشار‎ ‏فى كيد دادن اعرم در مى آي ‎gD 3‏ = ‎gk ١‏ دبكك شدن ‏ منظرة اهرم پاسخ نگاه ك شدن ‎oe‏ ‏كردن به آن را تقوبت دهم ‎ ‏به صورت ~~ نشانه ای برای پاسخ ‏کند: ‏بعدی عمل می ‏محرک های نگاه کردن ‎lial‏ ‏به اهرم ‏آزمايش 

صفحه 29:
تقویت کننده های مثبت و منفی تقويت کننده های مثبت ‎eae eee‏ کر بای جاندار به طور طبیعی تقویت کننده ابلت/و/4 بقای او وابسته است. مانند غذا يا آب. هر محرک خنشایی که با تقویت کنندة مثبت نخسستین همراه گردد ویژگی های تقسویت كنندة مثبت ثانوى را به خود مى كيرد . تقویت کنندة مثبت» چه نخستین چه انوی. چیزی ایست که وقتی در نتیجة پاسخی به موقعیت اضافه می شود . احتمال بازگشت ‎il‏ پاسخ را افزایش می دهد . ‎ ‎ 

صفحه 30:
تقویت کننده های مثبت و منفی تقویت کننده های منفی چیزی است که به طور طبیعی برای جاندار مضر است ۰ مانند صدای شدید یا شوک برقی » هر محرک خنشایی که با یک تقویت كنندة منفى نخستین همراه شود ویژگی های تقویت کنندة منفی ثائوی را به ‎Sy‏ ‏مى كيرد. تقويت كنندة منفی. چه نخستین و چه ثانوی» جيزى ‎١‏ ‏که. وقتی در نتیجة پاسخی از موقعیت خارج می گردد» احتمال بازگشت آن پاسخ را افزایش می دهد . 

صفحه 31:
قسمت پنحم جانشین های تنبیه مقایسه اسکینر با ثراندیک برنامه های تقویت 

صفحه 32:
ننییه زمانی رخ می دهد که پاسخ چیز مثبتی را از موقعیت حذف کند یا چیزی منفی به آن بیفزاید. به زبان متداول مردم. می توان گفت که در ‎nee‏ | عدر از ارگانیسم است که خواسنستار آن ات4 دادن چیزی است به او که طالب آن نیست. در هر دو حال پیامد پاسخ ال کت باه زا برفنا کاهش من وهی | دلیل مدع لیگ علیه استفاده از تیه این است که تنبیه در دراز مدب بل تأثیز ‎JEL‏ 

صفحه 33:
دلایل اسکینو عليه تنبيه تنبیه آثار جانبی هیجانی نامطلوب به بار می آورد. تنبیه به ارگانیسم نشان می دهد که چه کار نکند نه اینکه چه کار بکند تنبیه صدمه زدن به دیگران را توجیه می کند . / کودک با قرار گرفتن موقعیتی که بتواند در آن رفتار قبلا تنبه شدة خود را انجام دهد بدون اینکه برای آن تنبیه شود ممکن است وادار به انجام أن رفتار شود . تنبیه در شخص تنیبه شده نسبت به عامل تنبیله کنشلدم و ادیگران اند ی کید | اغلب یک پاسخ امطلوب را جانشین پاسخ نامطلوب دیگری می 

صفحه 34:
جانشین های تنبیه کل ت سرا رفتار تامطلوب می شوند می توان تغییر داده بدین اووللاه 2۵ ‎wl: jest lly ole‏ همچنین مي توان رفتار نامطلوب راء با اجازه دادن به ارگانیسم که تا سر حد اشباع يا ای رفتار امه دهد از بين برد - ا ل از مربطلة رشد کوددک استء می توان منتظر مافد داكو كيم (ils ‏این صورت مشکل خودبه خود برطرف خواهد‎ 01١ EAN ‏که بابک‎ (Joi) ‏فرطتا بداهيير فا زمان بخود مشکل‎ ena eee زمان خیلی طولانی باشد . بهترین راه برای از بین بردن عادت نامطلوب نادیده گرفتن آن ات به طور كلى ‎٠‏ رفتار به دلیل اینکه تقویت می شود ادامه می یابد. این اصل هم در مورد فا موب درست است و هم در مورد رفتار تامطلوب. برای جذف زفتار نامطلول باید منیم تقویت را پیدا کرد و آن را از میان برداشت. رفتاری که تقویت به دنبال نداشته باشد خاموش می شود . 

صفحه 35:
مقایسه اسکینر با ثراندیک اگر چه اسکینر و ثراندیک در بسیاری از موضوع های مهم مانند ‎ene‏ تسیل محراک ‎cle‏ موجود در محیط ‎oe / pV (is)‏ تنبیه هم عقیده بودند. اما در پاره ای نکات حائز اهمیت نیز اختلاف داشتند . برای نمونه. در آزمايش های یادگیری ‎SIS‏ ‎all Lgl Byles] eee es‏ | سجس اميزان نا كارع )) ران یرف شده تا رسیدن به راه حل بود. در مقابل اسکینر نرخ پاسخدهی را به عنوان متغیر وابسته به کار می برد . 

صفحه 36:
کوشش های موفن در مفابل سار کرشش ها ین عملكرد كروه آزمونی ها ثمردار تراكمى درمقابل مان عملكرد فردى آزبوشى ها 

صفحه 37:
برنامه های تقویت اگر ارگانیسم در ضمن یادگیری هر زمان که پاسخ مناسب را مى دهد تقويت بشود و بعد برنامة خاموشى دربارة او اجرا كرددءاز اركانيسمى که تنها بخش معينى از ياسخ هاى او در ضمن يادكيرى تقويت مى شودء زودتر رفتارش خاموش مى كردد. به سخن دیگر تقویت سهمی از تقبویت پیوسته یا تقویت صد در صد در مقابل خاموشی مقاوم تر است این واقعیت را اثر تقویت سهمی ( اثر تقسویت پخشی ) (۴/8 ) می نامند. معروف ترین 

صفحه 38:
١.برنامه‏ تقويتى ببوسته يا ييابى (8© ) در برنامة تقویتی پیوسته(پیاپی) هر پاسخ درست آزمودنی در ضمن یادگیری تقویت می شود . معمولا در یک برنامه تقوستی سهمی حیوان ابتدا در یک برنامة تقویت پیوسته يا صد در صد تقویت د سهمی انتقال مى \ )562 )80 کی وله از بربامه ‎LALLY POA‏ شود. یادگیری با دشواری زیاد صورت خواهد كرفت . ترتیب داده می شود و بعد به يك برنامة : 

صفحه 39:
(FL) cul ahold ‏۲.برنامه تقویتی‎ در برنامة تقویتی فاصله ثابت» حیوان تنها پس از سپری شدن یک مدت زمان معین تقویت می شود . در آغاز فاصلة زمانی ثابتء حیوان يا به کندی پاسخ می دهد يا اصلا پاسخ نمی دهد. اما با تزدیک تر شدن پایان فاصلة زمانی سرعت پاسخدهی حیسوان بسه تدریج افزایش می یابد. و اين نشان مى دهد كه حيوان لحظة تقویت را انتظار می ‎eal‏ اين گونه پاسخ دهی الگویی را در متحنی تراکمی به وجود می آورد که منحنی کنگره دار فاصله بت نامیده می شود . 

صفحه 40:
۳.برنامه نقویتی نسبت ثابت ) ‎(ER‏ ناهد سقویتی انسبت ثابت زمانی اتفاق می افتد که تمام 89 امین پاسخ هایی که حیوان می دهد تقویت بشوند . 85 نشان می دهد که حیوان پس از هر پنجمین پاسخ تقویت خواهد شد. در اینجا عامل مهم در تعیین اينکه چه وقت یک پاسخ تقویت می شود تعداد پاسخ های داده شده است . در هر برنامه نقویتی ۸ 5 ‎FR‏ پس از پاسخی که طبق برنامه قویت می شود. پاسخدهی جاندار کاهش می یابد. به این مکث بعد ز تقویت می گویند . 

صفحه 41:
۴.برنامه تقویتی فاصلةٌ متغیر ‎VI‏ در برنامة, تقویتی فاصله متغی حیوان برای پاسخ هایی که در پایان فواصل مختلف می دهد تقویت می شود. یعنی. به عوض یک فاصلة زمانی ثابت مانند برنامة ۸ ۰ در برنامه ۷ حیوان به طور متوسط واو ی از هرریبه دقیقه تقویت مى شود ‎BISA LF Lal‏ تقویت قبلی.گاهی پس از سی انی» و زمانی پس از هفت دقیقببه تقویت دریافت می کند . 

صفحه 42:
۵.بونامه تقویتی نسبت متغیو (۷۳- در متخنی تراکمی برنامه تقویتی نسبت متغیر» بر خلاف منحتی تراکمی نسبتٌ ثابت. حالت پله مانند وجود ندارد . این برنامه از چهار برنامة تقویستی دیگر بیشترین نرخ پاسخدهی را به دست می دهد . در برنامه متیر با میانگین ۵ حیوان به طور متوسط پس از هر پنج پاسخ تقویت می شود؛ بنابراین. گاه ممکن است دوبار پشت سر هم تقویت شود. و گاهی پس از ده یا پانزده پاسخ . تقویت پیوسته کمترین میزان مقاومت در برابر خاموشی و حداقل نرخ پاسخدهی را ضمن پادگیری ایجاد می کند . هم برنامه های تقویت سهمی پیوسته مقاومت بیشتری در مقابل خاموشی و نرخ پاسخدهی را در ضمن 1 ر كلى برنا 9 ‎Z‏ ‏اخ ياسخدهى را توليد مى كند . بعد از آن ترتيب برنامه ‎VI. Flee‏ 2 و بالاخية 6 قرار دارند . مته 

صفحه 43:
۶.برنامه تقوبت همزمان و قانون جور کردن اسکینر (۱۹۵۰) کبوتران را تربیت کرد تا به دو دکمه که همزمان در دسترس بودند اما برنامه های مختلفی تقویت می دادند نسوک بزنند. این شیوه تقویتی برنامه تقویت همزمان نامیده شده است. هرنستاین( ۱۹۹۴- ۱۹۳۲۰) رابطه بین تقویت و عملکرد را در برنامه تقویت همزمان بمب رت کمی درآورد او با ذکر این تکته که تحت برنامه های همزمان بفراوانی نسبی رفتار با فراوانی تقویت چور ور مت ید +شاهدات فبلی کیش زا روش اتر/ ماب این رابطه را قانون جور کردن هرنستیان می گویند 

صفحه 44:
۷.برنامه تقویت زنجیره ای همزمان در حالی که برنامه تقویتی همزمان برای بررسی رفتارهای انتضابی ساده به کار می رود. در برنامة تقویت زنجیره ای همزمان براى بررسی رفتارهای انتخابی پیچیده مورد استفاده قرار می گسیرد. در برنامة تقویت رنجیره ای همزمان» رفتار حیسوان در ضمن اولین مرحلة آزمایش تعیین می کند که او در ضمن دومين يا آخرين مرحلة آزمايش جه نوع برنامة تقوبتی دریافت کند . 

صفحه 45:
۸.برنامه های نسبتی پیش رونده و اقتصاد رفتاری (۳5 ) ی فلس پیش رونده» حیتوان آزمایش گاهی/ 5021/۷ ن ( معمولاً نسبت ثابت. ۸۴ ) شروع می کند. در طول جلسات آموزش بعدی نسبت پاسخ ها به تقویت ها . به طور منظم . افزايش مى يابد. در حالى كه با استفاده از برنامه هاى همزمان و زنجیره ای همزمان می تسوان مسائل نسبتاً پیشرفته مربوط بسه انتخاب را مورد بررسی قرار داد. برنامة نسبتی پیش رونده ببرای ‎eae‏ ال مل لا ا ل استفاده است . نسبت پاء 

صفحه 46:
رفتار کلامی اسکینر معتقد است که رفتار کلامی ( زبان ) را می توان در چهار ل كر كسس و تدان باسح ‎Beet‏ ‏ا نكر متائر ار تقويت اند . بنابراين) ها مويله ار تكرار امي كردد. اسكيعر پالسخ ها کلام الاك شال ل للا كارى انجام مى كيرد تا تقويت شود. طبقه بندی کرده است . اين طبقه بندى به طور خلاصه معرفى مى شود . 

صفحه 47:
تساوخ.١‎ وازة خواست از اين واقعيت سرجشمه مى كيرد كه درخواستي مطرح شود. وقتى كه درخواست برآورده شدء بيان(خواست) تقويت مى شودو بار ديكر كه نياز به وجود مى آيد شخص احتمالاً همان 1535) 0 eee 

صفحه 48:
۲.نامیدن 5 تلا نامدن عبارت است از اسم گذاری اشیاء با روینسکادها در محیط به طور مقتضی, و تقویت این رفتار از سوی سایر افرادی که انطباق بین محیط و رفتار کلامی مورد تأیید قرار می دهد 

صفحه 49:
۳.رفتار پژواکی منطو از رفتار پژواکی یک رفتار کلامی است که وقتی پاسخ کلامي شخص دیگری عینا کلمه به کلمه تکرار شود تقویت می گردد. رفتار پژواکی اغلب پیش نیاز رفتارهای کلامی پیچیده تر است. برای نمونه. ابتدا باید کلمه ای را تقلید کند تا اينکه بتواند یاد بگیرد که چگونه آن کلمه به کلمه های دیگر یا رویدادهای دیگر مرتبط است . 

صفحه 50:
۴.وفتار خود سنجی اصطلاح خودسنجی برای نشان دادن رفتاری که مبنتی بر سایر رفتارهای کلامی یا وابسته به آنهاست به کار می رود. نقش اصلی رفتار خودسنجی توصیف. پاسخ هاء بیان روابط: و کوک تک هجو دبتوری برای رفتار کلامی ابلت, 

صفحه 51:
قرارداد وابستکی قرارداد وابستگی شامل قراردادهايي است که شخص وقتی که کار معینی را انجام می دهد. در ازای آن چیزی دریافت می کند. اصطلاح قرارداد وابستگی از این واقعیت ناشی می شود که یک 1 )نام مر کیرد که بر اساس آن قعالیت های مب تقویت می شوند» که در غیر این صورت ممکن است تقویت نشوند. قرارداد وابستگی روشی است برای تغییر رفتار به وسیلة وابستگی های تقويت جاری, به جای وابستگی های تقویتی دیرایند.امید این است که همچنان که رفتار مطلوب از این طریق شکل داده می شود.خود این رفتار بتواند از محیط اجتماعی تقویت کننده های مورد نیازش را ک كينا 

صفحه 52:
فگرش اسکینر به نظریة یادگیری اسکینر بر این باور بود که تدوین نظریه های پیچیده برای مطالعة رفتار انسان غیر ضروری آند. ‎Patil‏ معتقد بود که دانستن وابسته های فیزیو لوژیکی رفتار ضروری نیستند. او بر اين اعتقاد بود که رویداد های رفتاری باید بر حسب آموری که مستقیما بر رفتاز آثر می گذارند توصیف شوند. و از ‎A‏ ‏نادرست است که بکوشیم رفتار را بر حسب رویدادهای فیزیولوژیکی ‎ad‏ كنيم. به همین دلیل. روش پژوهش اسکینر " رویکرد ارگانیسم تهی " نامیده شده | ‎pea‏ فک ای که نظربه مای ليام بال كرك طبارل ‎LEE ULSI ESET SNOUT 55) ji aii os ‏ا اس له بای پیز تور شا مت‎ ‏پنیادی کافی جمع آوری کرده باشیم. به اعنقاد اسکینره در زمان حاضر وظيفة‎ LEN ts LU EE ‏کت ررض یلق مركا جاو‎ . ‏بنایراین, استفاده از نظریه در مطالعة فرایند یادگیری قابل توجیه نیست‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 53:
اسکینو و آموزش و پرورش اسکیتر مانند ثرن‌دایک . به کاربست نظریه یادگیری خود در فرایند آموزش و پرورش بسیار علاقمند بود.به باور اسکینرهاگر سسه شرط زير برآورده شوند .یادگیری به بهترین وجهی رخ می دهد: ‎el)‏ کی قرار انلس |آموخته شوند در كام ‎AAIVISIELAS (clo‏ گردند. )1( به باد‌گیرندگان از چگونگی عملکردشان بازخوردفوری داده: (۳)باد گیرندگان با سرعت متناسب با تونایی خودشان پیش بروند. 

صفحه 54:
همچنین معلمان پیرو اسکینر آموزش خود را با برنامه تقویستی پیوسته يا ۱۰۰درصد تقویت شروع می کنند و بعدا به برنامه تقویت ناپیوسته تغییر می دهند به سخن دیگر ,در مراحصل اولیه آموزش .هرزمان که یک پاسخ درست داده شود تقویت می گرددهاما در مراحل بعد به طور گاه به گاهی تقویت می شود تا اينکه پاسخ نسبت به خاموشی مقاوم شود. معلمان پیرو اسکینر شاگردان خود را تنبیه نمی کنند .در عوض .آنها رفتار مطلوب را تقویت می کنند »ولی رفتار نامطلوب را نادیده می گیرند. 

صفحه 55:
میراث اسکینو نظامهای آموزش فردی آموزش بر اساس کامپیوتر آموزش بر خط 

صفحه 56:
ویژگیهای رویکرد اسکینر به یادگیری برنامه ریزی كام هاى کوچک پاسخدهی آشکار بازخورد فوری 

صفحه 57:
تهبه و تنظیم: حسین محمدی 

تاریخچه ‏ ب وروس فردريك اس كينر سال1904در ش هر سوس كوهانا واق ع در ايالت پنس يلوانيا متول د ش د .اس كينر در سال 1945ب ه دانش گاه اين ديانا رفت و سرپرس تي بخش ( گروه ) روانشناس ي را ب ر عه ده گرفت ،و در 1948ب ه دانشگاه هاروارد مراجعت كرد و تا سال مرگش 1990در آنجا باقي مان د. اسكينر در طول ساليان عمر خود يك نويسندة پركار بود .يكي از عالقه هاي اصلي او پيوند دادن يافته هاي آزمايشگاهي به حل مسائل انساني ب ود .اك ثر دانشجويان روانشناسي از كاربرد وس يع انديش ه هاي اس كينر در ح وزه روان درماني آگاهي كامل دارند . قسمت اول ‏ مفاهیم نظری عمده ‏ ‏ ‏ ‏ رفتارگرایی رادیکال رفتار پاسخ گر و رفتار کنشگر شرطی شدن نوع Sو نوع R اصول شرطی شدن کنشگر رفتارگرایی رادیکال ‏ اسكينر نوعي فلسفة علمي به نام رفتار گرايي راديكال را پايه گذاري كرد .اين جهت گ يري علمي زبان و تفس يرهاي وابس ته ب ه رويدادهاي ذهني را رد مي كند .براي اس كينر ،جنب ه هاي قاب ل مشاهده و قابل اندازه گيري محيط ،رفتار جاندار ،پيامدهاي رفت ار مواد با ارزش هاي پژوهش علمي محسوب مي شوند . رفتار پاسخ گر و رفتار کنشگر ‏ اسكينر دو نوع رفتار را نام مي برد: ‏ رفتار پاسخگر كه به وسيلة يك محرك شناخته شده فراخوانده ( ايجاد ) ميشود (.اهمیت محرک) ‏ رفتار كنشگر ( يا رفت ار فعال ) ك ه ب ه وس يلة يك محرك شناخته شده فراخوانده نمي شود بلكه صرفًا از جاندار صادر مي شود ( .به وسیله پیامدهایش کنترل می شود) شرطی شدن نوع Sو نوع R ‏ ‏ شرطي شدن نوع ( Sنوع محرك ) شرطي شدن پاس خگر ن يز ناميده مي شود .به آن شرطي شدن ن وع Sمي گوين د ت ا ب ر اهميت محرك در فراخواني پاسخ تأكي د كنن د .شرطي ش دن رفتار كنشگر شرطي شدن نوع ( Rنوع پاسخ ) نام گرفته است تا بر اهميت پاسخ تأكيد شود .شرطي ش دن ن وع ، Rشرطي شدن كنشگر نيز ناميده مي شود . در شرطي شدن نوع ، Rنيرومندي شرطي شدن با نرخ پاسخ نشان داده مي شود ،در حالي كه ،در شرطي ش دن ن وع ، S نيرومندي شرطي شدن معموال با مقدار پاسخ شرطي معين مي شود . اصول شرطی شدن کنشگر ‏ ‏ ‏ ‏ (الف) هر پاسخي كه با يك محرك تقويت كننده دنبال گردد تكرار مي شود؛ (ب) محرك تق ويت كنن ده چ يزي اس ت ك ه نرخ پاس خدهي ر ا افزايش مي دهد . درشرطي كردن كنشگر ،تأكيد بر رفتار و پيامدهاي آن است. اگر بتوان تقويت را كنترل كرد ،مي توان رفتار را كن ترل كرد .اما نبايد اين را يك بيان منفي تلقي نمود ،زيرا رفتار همواره تحت تأثير تقويت است ،چه ما از آن آگاه باشيم چه نباشيم .مسئله اين نيس ت كه آيا رفتار را بايد كنترل كرد يا نه ،بلكه مسئله اين است ك ه چ ه كسي يا چه چيزي آن را كنترل خواهد كرد . قسمت دوم ‏ ‏ ‏ جعبه اسکینر نمودار تراکمی شرطی کردن پاسخ فشار دادن اهرم ‏ ‏ ‏ محرومیت تربیت کردن در جعبه آزمایش فشار دادن اهرم جعبه اسکینر ‏ اكثر كارهاي اوليه با يك اتاقك كوچ ك آزمايش كه ب ه جعب ة اس كينر ش هرت يافته است انجام شده اند . ‏ اين جعب ه معم وًال داراي ك ف س يمي مشبك ،يك چراغ ،يك اهرم ،و يك ظرف غذاست . نمودار تراکمی ‏ اسكينر برای رديابي رفتار حيوان در جعب ه اس كينر از يك نم ودار تراكمي استفاده مي كرد . ‏ زمان بر روي محور ( Xمحور افقي ) و تعداد كل پاسخ ها ب ر روي محور ( Yمحور عمودي ) نشان داده مي شود . ‏ نمودار تراكمي هرگز به پايين نمي رود ،خط نمودار يا روب ه رو ب ه باال مي رود و يا با محور افقي موازي باقي مي ماند . مراحل شرطی کردن پاسخ فشار دادن اهرم .1 محرومیت حيوان آزمايشي در يك برنامه محروميت قرار داده مي شود(.محرومیت از غذا یا آب) محروميت صرفا يك مجموعه روش است كه به نحوة عملكرد ارگانيسم در يك تكليف بخصوص ارتباط دارد . مراحل شرطی کردن پاسخ فشار دادن اهرم .2 تربیت کردن در جعبه آزمایش به منظور تربيت كردن در جعبه آزمايش ،آزمايشگر با اس تفاده از يك كليد دستي بيروني متناوبًا مكانيسم غذادهي را ب ه ك ار مي ان دازد، واين كار را زماني انجام مي دهد كه حيوان در حول و حوش ظرف غذا قرار ندارد ( در غير اين صورت حي وان خواه د آم وخت ك ه در نزديك ظرف غذا بماند). مراحل شرطی کردن پاسخ فشار دادن اهرم .3فشار دادن اهرم حال مي توان حيوان را در جعبة اسكينر به حال خود رها كرد .او سرانجام اهرم را فشار خواهد داد كه اين امر منجر به راه اندازي مكانيسم غذادهي وتولي د صداي تيك مي شود كه حيوان را به سوي ظرف غ ذا ،جايي ك ه تق ويت دريافت مي كند ،هدايت خواهد كرد . قسمت سوم ‏ شکل دهی ‏ خاموشی ‏ بازگشت خود به خودی ‏ رفتار خرافی ‏ کنشگر تمیزی شكل دهي ‏ اين بار آزمايشگر مكانيسم غذا دهي را تنها وقتي به ك ار مي ان دازد كه حيوان در نيمة راه به سوي اهرم باشد ،وقتي ك ه حي وان ب راي نزديك شدن به اهرم تقويت مي ش ود ،مايل خواه د ب ود ك ه در همان جا كه تقويت شده است بماند .بعد در ص ورتي آزمايش گر ب ه تق ويت حي وان مي پ ردازد ك ه ب ه اهرم نزديك تر ش ود . اجزاءشكل دهي ‏ تقويت تفكيكي تقويت تفكيكي ب ه اين مع ني اس ت ك ه بعض ي پاسخ ها تقويت مي شوند و پاسخ هاي ديگر تقويت نمي شوند . ‏ تقريب هاي متوالي به اين واقعيت اشاره دارند كه تنها پاسخ هايي كه يكي بعد از ديگري به پاسخ م ورد نظر آزمايش گاه نزديك ان د تقويت مي شوند. خاموشي ‏ وقتي كه ما تقويت كننده را از شرطي سازي كنشگر خ ارج مي كنيم ،خاموشي ايجاد مي نماييم . ‏ پس از خاموشي ميزان پاسخ به زمان پيش از دادن تق ويت باز مي گردد .اين ميزان خط پايه ،معرف فراواني وق وع پاسخ ب ه طور طبيعي در زندگي حيوان بدون آشنايي با تق ويت اس ت . اين را سطح كنشگر آن پاسخ مي گويند . بازگشت خود به خودي ‏ اگر پس از خاموشي حيوان براي مدتي در درون قفس نگهداري اش قرار داده شود و دوباره به موقعيت آزمايشي بازگردانده شود ،باز هم براي مدتي كوتاه به فشار دادن اهرم خواهد پرداخت ،بدون اينكه براي اين كار مجددًا تربيت شده باشد . رفتار خرافي ‏ مي خواهيم موقعيت را طوري ترتيب دهيم كه مكانيسم غذادهي به تناوب غذا وارد ظرف غذا كند ،بدون در نظر گرفتن اينك ه حي وان چه عملي انجام مي دهد .بعضي اوقات هنگامي که مكانيس م غ ذا دهي فعال مي شود رفتار تقويت شده دوباره انجام مي شود و پاسخ نيرومند مي گردد .بنابراين در چنين حالتي ،در حي وان رفتارهاي عجيب و غريبي ظاهر مي شود .از آنجا كه تقويت كننده در چ نين موقعيتي مستقل از رفتار حيوان است ،ب ه آن تق ويت ناوابس ته مي گويند . كنشگر تميزي ‏ موقعيت را طوري ترتيب دهيم كه تنها زماني ك ه چ راغ درون جعبة آزمايش روشن است حيوان غذا دريافت كند ،نه زماني كه چراغ خاموش است .در اين اوض اع و اح وال ،ب ه ن ور محرك تميزي يا SDمي گوييم .بدين گونه ،ما يك كنش گر تم يزي ايجاد كرده ايم ،كه نوع پاسخ كنشگر است ك ه ب ه دس ته اي از مقتضيات داده مي شود ،اما به مقتضيات ديگر داده نمي شود. قسمت چهارم ‏ تقويت ثانوي و تقويت كنندة ثانوي ‏ تقويت كننده هاي تعميم يافته ‏ زنجيره سازي ‏ تقويت كننده هاي مثبت و منفي تقويت ثانوي و تقويت كنندة ثانوي ‏ هر محرك خنثايي كه با يك تقويت كنندة نخستين( مثًال ،غذا يا آب ) همراه شود خاصيت تقويت كنندگي پيدا مي كند .اين قانون تقویت ثانوي است .از اين مطلب چنين نتيجه گيري مي شود كه ‏D هر محرك تميزي Sيك تقويت كنندة ثانوي است‌‌،زيرا همواره پيش از تقويت كنندة نخستين مي آيد. تقويت كننده هاي تعميم يافته ‏ ‏ تقويت كننده تعميم يافته نوعي تقويت كنندة ث انوي اس ت ك ه با بيش از يك تقويت كنندة نخستين همراه بوده است . امتياز عمدة تقويت كنندة تعميم يافته اين است كه اثر بخش ي آن به شرايط محروميت معيني وابسته نيست .براي نمون ه ،غ ذا تنها براي ارگانيسمي كه از غذا محروم بوده است تقويت كننده است ،اما پول براي شخصي كه از غذا محروم نيست نيز تقويت كننده اس ت . افزون بر اينها ،خوِد فعاليت هايي كه زماني به تق ويت منج ر ش ده اند نيز خاصيت تقويت كنندگي پيدا مي كنند.  اسكينر با اين اظهار نظرها به مفهوم خود مخت اري ك اركردي گ وردون آلپورت نزديك مي شود .آلپورت ( )1961مي گويد گرچه يك فعاليت ممكن است زماني به خاطر منجر شدن به تقويت انجام گرفته باشد ،اما آن فعاليت بعد از مدتي خودش ب ه ص ورت يك تق ويت كنن ده در مي آيد .براي نمونه ،شخصي ممكن است ابتدا براي كسب معاش ب ه دريا نوردي بپردازد ،اما بعدها بدون دريافت مزد و صرفًا براي كسب لذت ،اين كار را خواهد كرد .در مورد اخير ،مي گوييم كه دريا نوردي ب ه ص ورت يك فعاليت داراي خودمختاري كاركردي يا داراي نقش خود به خ ودي در آمده است ،يعني در غياب انگيزة اوليه اش ادامه مي ياب د .اس كينر مي گويد چنان فعاليتي بايد عاقبت به تقويت نخستين بيانجامد ،در غير اين صورت خاموش خواهد شد .در مقابل آلپورت مي گويد كه اين نرخ فعاليت ديگر به تقويت نخستين وابسته نيست . زنجيره سازي ‏ ‏ ‏ يك پاسخ مي تواند ارگانيسم را در تماس با محرك هايي قرار دهد كه به صورت ‏D محرك هاي تميزي ‍( ) Sبراي پاسخي ديگر عمل كنند ك ه خ ود اين پاسخ باعث تجربه كردن محرك هاي تازه اي از سوي ارگانيسم شود ،و پاسخ سومي را موجب گردد ،و الي آخر .به اين فرايند زنجيره سازي گفته مي شود. مي توان گفت كه عناصر مختلف يك زنجيرة رفتاري به وس يلة تق ويت كنن ده هاي ثانوي به هم پيوند مي يابند ،اما بايد در نظر داشت كه تمامي زنج يره ب ه يك تقويت كنندة نخستين وابسته است . به منظور تبيين اينكه از ديدگاه اسكينر زنجيره سازي چگونه روي مي دهد ،بايد مفاهيم تقويت ثانوي و جاي گشت را مورد استفاده قرار دهيم .رويدادهايي ك ه پيش از دادن غ ذا روي مي دهن د ،ب ه سبب ت داعي آنها با تق ويت كنن دة نخستين ،خواص تقويت كنندة ثانوي را كسب مي كنند. تقويت كننده هاي مثبت و منفي ‏ ‏ تقويت كننده هاي مثبت چيزي است كه براي جاندار به طور طبيعي تقويت كننده است و به بقاي او وابسته است ،مانند غذا يا آب .هر محرك خنث ايي ك ه با تقويت كنندة مثبت نخس تين همراه گردد و‍يژگي هاي تق ويت كنندة مثبت ثانوي را به خود مي گيرد .تقويت كنن دة مثبت ،چ ه نخستين چه ثانوي ،چيزي ايست كه ،وقتي در نتيج ة پاس خي ب ه موقعيت اضافه مي شود ،احتمال بازگشت آن پاسخ را افزايش مي دهد . تقويت كننده هاي مثبت و منفي ‏ تقويت كننده هاي منفی چيزي است كه به طور طبيعي براي جاندار مضر است ،مانند صداي شديد يا شوك برقي ،هر محرك خنث ايي ك ه با يك تق ويت كنن دة منفي نخستين همراه شود ويژگي هاي تقويت كنندة منفي ثانوي را ب ه خ ود مي گيرد .تقويت كنندة منفي ،چه نخستين و چه ث انوي ،چ يزي اس ت ك ه ،وق تي در نتيج ة پاس خي از م وقعيت خ ارج مي گردد ،احتمال بازگشت آن پاسخ را افزايش مي دهد . قسمت پنجم ‏ تنبيه ‏ جانشين هاي تنبيه ‏ مقايسه اسكينر با ثرانديك ‏ برنامه هاي تقويت تنبيه ‏ تنبيه زماني رخ مي دهد كه پاسْخ چيز مثبتي را از موقعيت حذف كن د يا چيزي منفي به آن بيفزايد .به زبان متداول مردم ،مي ت وان گفت ك ه تنبيه دور ساختن چيزي از ارگانيسم است ك ه خواس تار آن اس ت ،يا دادن چيزي است به او كه طالب آن نيست .در هر دو حال ،پيامد پاسخ احتمال بازگشت آن پاسخ را موقتًا كاهش مي دهد .دليل عمدة اسكينر عليه استفاده از تنبيه اين است كه تنبيه در دراز مدت بي تأثير است . داليل اسكينر عليه تنبيه ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ تنبيه آثار جانبي هيجاني نامطلوب به بار مي آورد. تنبيه به ارگانيسم نشان مي دهد كه چه كار نكند نه اينكه چه كار بكند . تنبيه صدمه زدن به ديگران را توجيه مي كند . كودك با قرار گرفتن موقعيتي كه بتواند در آن رفتار قبًال تنبه شدة خود را انجام دهد ،بدون اينكه براي آن تنبيه شود ،ممكن است وادار به انجام آن رفتار شود . تنبيه در شخص تنيبه شده نسبت ب ه عام ل تنبي ه كنن ده و ديگران پرخاشگري ايجاد مي كند . تنبيه اغلب يك پاسخ نامطلوب را جانشين پاسخ ن امطلوب ديگري مي سازد . جانشين هاي تنبيه ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ مقتضياني را كه منجر به رفتار نامطلوب مي شوند مي توان تغيير داد ،بدين وسيله مي توان رفتار را تغيير داد. همچنين مي توان رفتار نامطلوب را ،با اجازه دادن به ارگانيسم كه تا سر حد اشباع يا دلزدگي به آن رفتار ادامه دهد ،از بين برد . اگر رفتار نامطلوب ناشي از مرحلة رشد كودك است ،مي توان منتظر ماند تا كودك به سن باالتر برسد .در اين صورت مشكل خود به خود برطرف خواهد شد . روش ديگر اين است كه فرصت بدهيم تا زمان خود مشكل را حل كند ،اما ممكن است زمان خيلي طوالني باشد .بهترين راه براي از بين بردن عادت نامطلوب ناديده گرفتن آن است . به طور كلي ،رفتار به دليل اينكه تقويت مي شود ادامه مي يابد .اين اصل هم در مورد رفتار مطلوب درست است و هم در مورد رفتار نامطلوب .براي حذف رفتار نامطلوب بايد منبع تقويت را پيدا كرد و آن را از ميان برداشت .رفتاري كه تقويت به دنبال نداشته باشد خاموش مي شود . مقايسه اسكينر با ثرانديك ‏ اگر چه اسكينر و ثرانديك در بس ياري از موض وع هاي مهم مانن د كنترل رفتار به وسيلة محرك هاي موجود در محيط و بي اثر بودن تنبي ه هم عقي ده بودن د ،اما در پاره اي نك ات حائز اهميت ن يز اختالف داشتند .براي نمونه ،در آزمايش هاي يادگيري ثران ديك متغير وابسته ( اندازة او براي سنجش ميزان يادگيري) زمان صرف شده تا رسيدن به راه حل بود .در مقابل ،اسكينر نرخ پاس خدهي را به عنوان متغير وابسته به كار مي برد . برنامه هاي تقويت ‏ اگر ارگانيسم در ضمن يادگيري هر زمان ك ه پاسخ مناسب را مي ده د تق ويت بش ود و بع د برنام ة خاموشي دربارة او اجرا گردد،از ارگانيسمي ك ه تنها بخش معي ني از پاسخ هاي او در ض من يادگيري تقويت مي شود ،زودتر رفتارش خ اموش مي گردد. به سخن ديگر ،تقويت س همي از تق ويت پيوس ته يا تقويت ص د در ص د در مقاب ل خاموش ي مق اوم تر است .اين واقعيت را اثر تقويت س همي ( اثر تق ويت بخشي ) ( ) PREمي نامند .معروف ترين .1برنامه تقويتي پيوسته يا پياپي() ‍CRF ‏ در برنامة تقويتي پيوسته(پياپي) هر پاسخ درست آزمودني در ضمن يادگيري تقويت مي شود .معموًال در يك برنام ه تقويتي س همي حيوان ابتدا در يك برنامة تقويت پيوس ته يا ص د در ص د تق ويت ترتيب داده مي شود و بعد به يك برنامة تقويت س همي انتق ال مي يابد .اگر در دورة يادگيري اوليه از برنامة تق ويت س همي اس تفاده شود ،يادگيري با دشواري زياد صورت خواهد گرفت . .2برنامه تقويتي فاصله ثابت ( )FI ‏ در برنامة تقويتي فاصله ثابت ،حيوان تنها پس از سپري شدن يك مدت زمان معين تق ويت مي ش ود .در آغ از فاص لة زماني ث ابت، حيوان يا به كندي پاسخ مي دهد يا اصال پاسخ نمي ده د .اما با نزديك تر شدن پايان فاصلة زماني سرعت پاس خدهي حي وان ب ه تدريج افزايش مي ياب د ،و اين نش ان مي ده د ك ه حي وان لحظ ة تق ويت را انتظ ار مي كش د .اين گون ه پاسخ دهي الگ ويي را در منحني تراكمي به وجود مي آورد كه منحني كنگره دار فاصله ثابت ناميده مي شود . .3برنامه تقويتي نسبت ثابت ( ) FR ‏ ‏ برنامة تقويتي نسبت ثابت زماني اتفاق مي افت د ك ه تمام nامين پاسخ هايي كه حيوان مي دهد تق ويت بش وند FR5 .نش ان مي دهد كه حيوان پس از هر پنجمين پاسخ تق ويت خواه د ش د .در اينجا عامل مهم در تعيين اينكه چه وقت يك پاسخ تقويت مي شود تعداد پاسخ هاي داده شده است . در هر برنامه تقويتي FIو ، FRپس از پاسخي ك ه طب ق برنام ه تقويت مي شود ،پاسخدهي جاندار كاهش مي يابد .به اين مكث بعد از تقويت مي گويند . .4برنامه تقويتي فاصلة متغير ‌ ‏VI ‏ در برنامة تقويتي فاصله متغير ،حيوان براي پاسخ هايي كه در پايان فواصل مختلف مي دهد تقويت مي شود .يعني ،به عوض يك فاصلة زماني ثابت مانند برنامة ، FIدر برنامه VIحيوان به طور متوس ط مثًال بعد از هر سه دقيقه تقويت مي شود ،اما گ اه بالفاص له پس از تقويت قبلي،گاهي پس از سي ثاني ه ،و زماني پس از هفت دقيق ه تقويت دريافت مي كند . .5برنامه تقويتي نسبت متغير ( ) VR ‏ ‏ در منحني تراكمي برنامه تقويتي نسبت متغير ،بر خالف منحني تراكمي نسبت ثابت ،حالت پله مانند وج ود ن دارد .اين برنام ه از چهار برنام ة تقويتي ديگر بيشترين نرخ پاسخدهي را به دست مي دهد .در برنام ه متغ ير با ميانگين 5 حيوان به طور متوسط پس از هر پنج پاسخ تقويت مي شود؛ بنابراين ،گاه ممكن است دوبار پشت سر هم تقويت شود ،و گاهي پس از ده يا پانزده پاسخ . تق ويت پيوس ته كم ترين م يزان مق اومت در براب ر خاموش ي و ح داقل نرخ پاسخدهي را ضمن يادگيري ايجاد مي كند .همة برنام ه هاي تق ويت س همي پيوسته مقاومت بيشتري در مقابل خاموشي و نرخ بيشتر پاسخدهي را در ضمن يادگيري تولي د مي كنن د .ب ه ط ور كلي برنام ة تقويتي نسبت متغ ير ( ) VRبیشترین نرخ پاسخدهي را تولي د مي كن د .بع د از آن ترتيب برنام ه هاي FR ، VI ، FIو باالخره CRFقرار دارند . .6برنامه تقويت همزمان و قانون جور كردن ‏ ‏ اسكينر ( )1950كبوتران را تربيت كرد تا به دو دكمه ك ه همزمان در دسترس بودند اما برنامه هاي مختلفي تق ويت مي دادن د ن وك بزنند .اين شيوه تقويتي برنامه تقويت همزمان ناميده شده است . هرنس تاين( )1930 -1994رابط ه بین تق ویت و عملکرد را در برنامه تقویت همزمان بص ورت کمی درآورد .او با ذکر این نکت ه که ،تحت برنامه های همزمان ،فراوانی نسبی رفتار با فراوانی تقویت جور در می آید مشاهدات قبلی اس کینر را روش ن تر ساخت .این رابطه را قانون جور کردن هرنستیان می گویند .7برنامه تقويت زنجيره اي همزمان ‏ در حالي كه برنامه تقويتي همزمان براي بررسي رفتارهاي انتخ ابي ساده به كار مي رود ،در برنام ة تق ويت زنج يره اي همزمان ب راي بررسي رفتارهاي انتخابي پيچيده مورد استفاده قرار مي گ يرد .در برنامة تقويت رنج يره اي همزمان ،رفت ار حي وان در ض من اولين مرحلة آزمايش تعيين مي كند ك ه او در ض من دومين يا آخرين مرحلة آزمايش چه نوع برنامة تقويتي دريافت كند . .8برنامه هاي نسبتي پيش رونده و اقتصاد رفتاري ( ) PR ‏ در يك برنامة نسبتي پيش رون ده ،حي وان آزمايش گاهي با يك نسبت پايين ( معموًال نسبت ثابت ) FR ،شروع مي كند ،در ط ول جلسات آموزش بعدي نسبت پاسخ ها به تقويت ها ،به طور منظم ، افزايش مي يابد .در حالي كه با استفاده از برنام ه هاي همزمان و زنجيره اي همزمان مي ت وان مسائل نسبتًا پيشرفته مرب وط ب ه انتخاب را مورد بررسي قرار داد ،برنام ة نسبتي پيش رون ده ب راي مطالعة مسئله پيچيدة مربوط به اثر بخشي تقويت كنن ده ها قاب ل استفاده است . رفتار كالمي ‏ اسكينر معتقد است كه رفتار كالمي ( زبان ) را مي ت وان در چهار چوب نظرية تقويت تببين كرد .گفتن و شنيدن پاسخ هايي هستند كه ،مانند هر پاسخ ديگر،متأثر از تقويت ان د .بن ابراين ،هر گون ه بياني ،اگر تقويت بشود ،تكرار مي گردد .اسكينر پاسخ هاي كالمي را بر حسب چگونگي رابطه شان با تقويت ،يعني بر حسب اينكه چه كاري انجام مي گيرد تا تق ويت ش ود ،طبق ه بن دي كرده اس ت . اين طبقه بندي به طور خالصه معرفي مي شود . .1خواست ‏ واژة خواس ت از اين واقعيت سرچش مه مي گ يرد ك ه درخواس تي مطرح شود .وقتي كه درخواست برآورده شد ،بيان(خواست) تق ويت مي شودو بار ديگر كه نياز به وجود مي آيد شخص احتماًال همان خواست را تكرار مي كند . .2ناميدن ‏ به طور كلي ،ناميدن عبارت است از اسم گذاري اشياء يا رويدادها در محيط به طور مقتضي ،و تقويت اين رفتار از سوي ساير افرادي كه انطباق بين محيط و رفت ار كالمي م ورد تأيي د قرار مي دهن د بدست مي آيد . .3رفتار پژواكي ‏ منظور از رفتار پژواكي يك رفتار كالمي است كه وقتي پاسخ كالمي شخص ديگري عينًا كلمه به كلمه تكرار شود تقويت مي گردد . رفتار پژواكي اغلب پيش نياز رفتارهاي كالمي پيچيده تر است. براي نمونه ،ابتدا بايد كلمه اي را تقليد كند تا اينكه بتواند ياد بگيرد كه چگونه آن كلمه به كلمه هاي ديگر يا رويدادهاي ديگر مرتبط است . .4رفتار خود سنجي ‏ ‏ اصطالح خودسنجي براي نشان دادن رفتاري كه مبنتي بر ساير رفتارهاي كالمي يا وابسته به آنهاست به كار مي رود. نقش اصلي رفتار خودسنجي توصيف ،پاسخ ها ،بيان روابط ،و تدارك يك چهارچوب دستوري براي رفتار كالمي است . قرارداد وابستگي ‏ ‏ ‏ قرارداد وابستگي شامل قراردادهايي است كه شخص وقتي كه كار معيني را انجام مي دهد ،در ازاي آن چيزي دريافت مي كند. اصطالح قرارداد وابستگي از اين واقعيت ناشي مي شود كه يك توافق( قرارد اد ) انجام مي گيرد كه بر اساس آن فعاليت هاي معيني تقويت مي شوند ،كه در غير اين صورت ممكن است تقويت نشوند. قرارداد وابستگي روشي است براي تغيير رفتار به وسيلة وابستگي هاي تقويت جاري ،به جاي وابستگي هاي تقويتي ديرآيند.اميد اين است كه همچنان كه رفتار مطلوب از اين طريق شكل داده مي شود،خود اين رفتار بتواند از محيط اجتماعي تقويت كننده هاي مورد نيازش را كسب كند. نگرش اسكينر به نظرية يادگيري ‏ ‏ اسكينر بر اين باور بود كه تدوين نظريه هاي پيچيده براي مطالعة رفتار انسان غير ضروري اند ،وهمچنين معتقد بود كه دانستن وابسته هاي فيزيولوژيكي رفتار ضروري نيستند .او بر اين اعتقاد بود كه رويداد هاي رفتاري بايد بر حسب اموري كه مستقيمًا بر رفتار اثر مي گذارند توصيف شوند ،و از لحاظ منطقي نادرست است كه بكوشيم رفتار را بر حسب رويدادهاي فيزيولوژيكي تبيين كنيم .به همين دليل ،روش پژوهش اسكينر " رويكرد ارگانيسم تهي " ناميده شده است. همچنين اسكينر فكر كرد كه نظريه هاي پيچيدة يادگيري مانند نظرية هال(فصل ششم ) بي فايده و موجب اتالف وقت اند .ممكن است روزي چنين نظريه هايي در روانشناسي مفيد باشند ،اما آن روز زماني است كه ما داده هاي بنيادي كافي جمع آوري كرده باشيم .به اعتقاد اسكينر ،در زمان حاضر وظيفة اصلي ما بايد كشف روابط بين طبقات محرك ها و طبقات پاسخ ها باشد. بنايراين ،استفاده از نظريه در مطالعة فرايند يادگيري قابل توجيه نيست . اسکینر و آموزش و پرورش ‏ ‏ ‏ ‏ اسکینر ،مانند ثرن دایک ،ب ه کاربس ت نظری ه یادگیری خ ود در فرایند آموزش و پرورش بسیار عالقمند بود.به باور اسکینر،اگر س ه شرط زیر برآورده شوند ،یادگیری به بهترین وجهی رخ می دهد: ()1اطالعاتی که قرار است آموخته شوند در گام های کوچ ک ارائ ه گردند. ( )2به یادگیرندگان از چگونگی عملکردشان بازخوردفوری داده. ()3یادگیرندگان با سرعت متناسب با توانایی خودشان پیش بروند.  همچنین معلمان پیرو اسکینر آموزش خود را با برنام ه تقوی تی پیوسته یا 100درصد تقویت شروع می کنند و بع دا ب ه برنام ه تقویت ناپیوسته تغییر می دهن د .به س خن دیگر ،در مراح ل اولیه آموزش ،هرزمان که یک پاسخ درس ت داده ش ود تق ویت می گردد،اما در مراحل بعد به طور گاه به گاهی تقویت می شود تا اینکه پاسخ نسبت به خاموشی مقاوم شود. ‏ معلمان پیرو اسکینر شاگردان خود را تنبیه نمی کنند .در عوض ،آنها رفتار مطلوب را تق ویت می کنن د ،ولی رفت ار ن امطلوب را نادیده می گیرند. میراث اسکینر ‏ ‏ ‏ نظامهای آموزش فردی آموزش بر اساس کامپیوتر آموزش بر خط ویژگیهای رویکرد اسکینر به یادگیری برنامه ریزی خطی ‏ ‏ ‏ ‏ گام های کوچک پاسخدهی آشکار بازخورد فوری سرعت شخصی  ‏ تهیه و تنظیم: حسین محمدی