مورفولوژی ریشه

مورفولوژی ریشه

اسلاید 1: دستگاه رویشی(ریشه)

اسلاید 2: ریشه یکی از اندام های اصلی گیاه است و عموماً درون خاک قرار داردو املاح محلول در آب را از زمین برای گیاه جذب می کند. وظایف ریشه تثبیت گیاه در خاک، جذب آب و املاح، انتقال وذخیره مواد. ویژگی های ریشه 1-کلاهکی که نوک آن رامحافظت می کندوبدون بشره حقیقی است این بخش درساقه وجودندارد. 2-وجود تارهای کشنده که آب و نمکهای کانی راجذب می کنند. 3-دستجات چوب وآبکش نخستین که به صورت متناوب درکناریکدیگر قرار می گیرند. 4-رشد چوب نخستین ازسمت خارج به داخل صورت می گیرد. 5-فاقد روزنه است وانشعابات آن ازدایره ی محیطیه منشا می گیرد. 6-ساختارپسین در دولپه ایها وبازدانگان همانند ساختارپسین ساقه است. انواع ریشه ها ریشه های ذخیره ای، گوشتی، هوایی، تنفسی(گیاهان مردابی)، بالارونده، نگاهدارنده وریشه های دارای قارچ های همزیست(میکوریز)

اسلاید 3: شرایط محیطی تا حدودی می تواند سیستم ریشه ای را تغییر دهد.گیاهانی که در خاک خشک رشد میکنند سیستم ریشه ای بهتری دارند.بسیاری از گیاهانی که درخاک های شنی رشدمیکنند ریشه های فرعی کوتاه وافقی پیدا میکنندکه درعمق خاک تافاصله ی 10متری قرار میگیرند مانند گز. توازن بین ریشه، ساقه وبرگهای گیاه درهرگیاه، بین ریشه وساقه وبرگها باید توازنی برقرار باشد.به ویژه بین ساخته شدن هیدرات های کربن توسط برگهاوجذب آب توسط ریشه بایدتوازنی حفظ شود.هرقدر مجموع سطح برگ بیشتر باشد،نور بیشتری از خورشید دریافت می شودودرنتیجه انرژی نوری بیشتری برای ساخت کربوهیدرات ها جذب می گردد.همچنین هرچه سطح ریشه بیشتر باشد،آب ومواد کانی بیشتری از خاک جذب می شود.توازن بین ریشه،ساقه و برگها رابطه ای است که مربوط به کنشهای درونی وتامین نیاز های زیستی گیاه است.این نوع ارتباط را رابطه فیزیولوژیک می نامند.جذب آب نقش اصلی ریشه های نخستین و جوان است.به علاوه کارایی فعالیت جذب آب به وسیله ریشه هرگیاه ازنظررقابت با گیاهان دیگردارای اهمیت ویژه ای است. نمو ریشه درگیاهک یا جنین دانه،بعضی اندامها به صورت ابتدایی قابل دیدن هستندکه یکی از آنها ریشه چه است.معمولاً اولین اندامی که هنگام جوانه زدن و رویش دانه ظاهرمیشود،ریشه است که ازنموریشه چه حاصل می گردد.چون این اندام به صورت اولین ریشه پدیدمی آید،آن را ریشه نخستین می نامند.ریشه ی نخستین دارای ریشه های فرعی می شود. ریشه های فرعی نیزبه نوبه ی خود دارای ریشه های فرعی کوچکتر می گردند.مجموع ریشه های فرعی را ریشه ی ثانویه می نامند.دربعضی ازگیاهان مانندهویج، شلغم، تربچه، ریشه اولیه به صورت ریشه اصلی حاوی مواد ذخیره باقی می ماند.

اسلاید 4: براساس منشاتشکیل دو نوع ریشه درگیاهان دیده می شود: 1-ریشه های نخستین که ازمریستم انتهای جنین ودایره ی محیطیه(بخشهای بالغ ریشه) منشا می گیرندوریشه راست رابه وجودمی آورند 2-ریشه های افشان که ازبافت های دیگرریشه بالغ یاازبخشهای دیگر گیاه،مانندساقه و برگ،سرچشمه می گیرند. اگر یک بوته ی گندم را با ریشه از خاک بیرون آوریم،تعداد زیادی ریشه های تقریبا هم اندازه وهم شکل درانتهای پایینی ساقه میبینیم. این نوع ریشه را ریشه ی افشان می نامند.بعضی ازریشه های افشان درچندسانتی متری سطح خاک گسترده اند.(شکل روبه رو،الف) بعضی ریشه های افشان به طور عمودی درخاک نفوذ میکنند(ب) درریشه های افشان ابتدا تعدادی ریشه اصلی دیده می شوندکه تقریبایک اندازه اند وهرکدام ازآنهاتعدادی ریشه کوچکترفرعی دارند.ریشه های فرعی نیز می توانند ریشه های فرعی کوچکتر در جوانب خود داشته باشند.درریشه های افشان،کلیه ریشه های اصلی باریک وبلندند وهیچیک ازآنها مشخصتریا متمایزتر ازبقیه ی ریشه ها نیست.امادرگیاهان دارای ریشه راست،مانندبلوط،ریشه ای نسبتابلندومتمایزوجود دارد که ریشه اصلی یاراست گیاه است.در اطراف ریشه راست، ریشه های کوچکتر وباریکتر دیده می شوند (ج)