دومین کنفرانس بین المللی و ششمین کنفرانس ملی مــدیریــت فنـــاوری

دومین کنفرانس بین المللی و ششمین کنفرانس ملی مــدیریــت فنـــاوری

اسلاید 1: شناسایی وطراحی زمینه‌های توسعه فناوری ابررسانا درایران مبتنی بر آینده‌نگاری فناوریفاطمه سادات رحمتی*، مازیار عطاری، سمیه آقاباقری،رضا کلانتری نژاد، انسیه شجاعی، علی ریاحی، مهدی مظلوم زاده *کارشناسی ارشد EMBA، پژوهشگر ارشد بنیاد توسعه فردا، rahmati.f.s@gmail.com دانشجوی دکترا آینده پژوهی، مدیرعامل بنیاد توسعه فردا maziar.attari@gmail.com دانشجوی دکتری فیزیک، دانشکده فیزیک دانشگاه تهران s.aghabaghery@gmail.com دکتری نانو تکنولوژی پژوهشکده سامانه‌های فضانوردی پژوهشکده فضایی ایران- سازمان فضایی ایران rezakalantarinezhad@gmail.com دانشجوی دکتری سیاست گذاری علم و تکنولوژی، پژوهشگر ارشد بنیاد توسعه فردا ensiyeh.shojaee@gmail.com کارشناس مدیریت صنعتی، پژوهشگر ارشد بنیاد توسعه فردا Ali2631@gmail.com کارشناس ارشد فیزیک، پژوهشگر ارشد بنیاد توسعه فردا mazlumzadeh@farda.irدومین کنفرانس بین المللی و ششمین کنفرانس ملي مــدیریــت فنـــاوریمقدمهمقاله حاضر براساس نتایج پروژه طرح تدوین رهیافت، ساماندهی و توسعه دانش و فناوری ابررسانا تهیه شده‌است که توسط بنیاد توسعه فردا اجرا شده است. باتوجه به کاربرد راهبردی‌ فناوری ابررسانایی سرد در صنایع نظامی و پزشکی از یک‌سو و افق دستیابی به ابررسانایی گرم در حد دمای اتاق در آینده‌ای میان‌مدت و انقلابی که در زندگی بشر بر پایه آن ایجاد خواهدشد، باعث شده است که کشورهای پیشرفته درزمینه فناوری ابررسانایی سرمایه‌گذاری کلانی انجام دهند. اما در ایران علی‌رغم فعال بودن گروه‌های منفرد تحقیق و توسعه علمی و فناوری باسابقه، سیاست منسجم و جهت‌گیری ملی ملموسی مبتنی براین سیاست‌ها مشاهده نمی‌شود. در این پژوهش نتایج یافته‌های پیمایش داخلی کشور در حوزه ابررسانایی ارائه شده و نشان داده شده که فعالیت‌های متعدد، سابقه‌دار و متنوعی دراین حوزه به‌ویژه در قسمت تحقیق و توسعه انجام یافته است. مقاله حاضر گزارش اجرای پیمایش وضعیت ابررسانایی درسطح ملی و بین‌المللی و تدوین سند پیشنهادی توسعه آینده‌نگرانه ابررسانایی در کشور است. سند نهایی با اتکا به نتایج پیمایش محیطی و با ترکیب روش نشست خبرگان و دلفی تدوین شده است. درنشست نخبگان و دلفی انجام پذیرفته، دانشمندان فیزیک با متخصصان حوزه مهندسی مرتبط به حوزه ابررسانایی، به همراه نمایندگانی از صنایع موجود و مرتبط با ابررسانایی در کشور حضور یافتند. مهمترین دستاورد اجرای فرایند آینده‌نگاری پایه‌گذاری زمینه برای همکاری متخصصان علوم پایه و جامعه مهندسی و ارائه پیشنهادهایی برای جهت‌گیری هماهنگ این دو با نیازهای فعلی و آینده کشور در حوزه انرژی، صنعتی (به‌ویژه ارتباطات و حمل و نقل)، پزشکی (که عمده اقتصاد ابررسانایی در حال حاضر برآن متکی است) و راهبردی (به ویژه نظامی و فضایی) بود. تجلی این همگرایی در پیش‌نویس سند ‌ملی توسعه ابررسانایی و به‌ویژه در اهداف اختصاصی و برنامه‌های اجرایی پیشنهادی تبلور یافته است.نقاط برتری و ضعف ابررسانا در میان دیگر فناوری‌هامنابع[1] بنیاد توسعه فردا (1384)، «روش‌های آینده پژوهی تکنولوژی»، تهران، انتشارات بنیاد توسعه فردا[2] بنیاد توسعه فردا (1389)، طرح تدوین رهیافت، ساماندهی و توسعه دانش و فناوری ابررسانا درکشور، جلد دوم: مطالعات و پیمایش خارجی، تهران[3] بنیاد توسعه فردا (1384)، اصول و مبانی آینده نگاری، تهران[4] آینده نگاری فناوری اطلاعات 1388 مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور[5] بنیاد توسعه فردا (1388)، طرح تدوین رهیافت، ساماندهی و توسعه دانش و فناوری ابررسانا درکشور، جلد نخست: مطالعات و پیمایش داخلی، تهران[6] بنیاد توسعه فردا (1389)، طرح تدوین رهیافت، ساماندهی و توسعه دانش و فناوری ابررسانا درکشور، جلد سوم: ایجاد و فعال سازی شبکه سازی و تدوین سند ملی ابررسانا ، تهرانخلاصه مقالهفناوری ابررسانا در ایران دارای شرایط خاص و ویژه‌ای است. تعداد متخصصین این حوزه محدود، کاربران منحصر بفرد، اما سطح فناوری بالا و فعالیت های پژوهشی آن بسیار حرفه ای و پیشرفته است. از این رو برای سیاست گذاری در این حوزه، روش های برنامه‌ریزی ویژه‌ای لازم است مورد توجه قرار گیرد. در این پروژه نوعی فرآیند کامل آینده پژوهی برای دستیابی به نتایج مطلوب، یعنی وضعیت موجود و مطلوب ابررسانا طی شده است. استفاده ترکیبی از انواع روش های آینده پژوهی و استفاده از خروجی های هر مرحله و هر روش به عنوان ورودی مرحله‌ی بعد موجب تکامل فرآیندها و نتایج شده است. فرآیند پیشبرد کار در این پروژه را می‌توان به عنوان مدلی برای تدوین اسناد ملی و بالادستی و نیز اسناد راهبردی در زمینه سیاستگذاری‌های کلان در زمینه فناوری های مشابه که مبتنی بر روش‌های آینده پژوهانه تدوین می گردد مورد استفاده قرار داد. طبعا در پروژه‌های بزرگ با ابعاد متفاوت، می تواند روش های ترکیبی متفاوتی به کارگرفته شود. اما به هرصورت در نظر داشتن مدل های به کاررفته در چنین پروژه هایی، کمک شایانی در تکامل روش های برنامه ریزی زمینه های مشابه خواهد داشت. دیاگرام زیر، مدل فرآیند طی شده در انجام این پژوهش است.Identify and developing the areas of superconducting technology development based on technology ForesightAbstractApplication developing of the superconductor science needs national policy making. The present research investigates the draft of national document of Superconductor science & technology.Conducting some foresight methods and qualitative methods, researchers have collected micro and macro data about the situation of the technology of superconductor in Iran and in the other countries. Some methods have use in this document are interview, survey, Delphi and experts panel. These methods cause shaping a network of experts in this field. During the research identified the strengths and weakness of the superconductor field in Iran. Also this research presents the application superconductor-tree that classifies industrial and technological applications of superconductor in major fields. Using experts panel this essay presents the list of strategies base on the Comprehensive Scientific Map of the Country.The main results of this research are the draft of national plan of superconductor technology and science, also the application superconductor-tree.Keywords: Superconductor, Technology Policy Making, Foresight, Delphi, Environmental scanning, Development of Technology.نقاط برترینقاط ضعفاین فناوری نسبت به سایر فناوریهای نوین از سابقه بیشتری در ایران و جهان برخوردار استاین تکنولوژی آنچنان که باید مورد توجه سیاست گزاران و صنعتگران واقع نشده است.بازار بالفعل ابررسانایی نسبت به برخی از فناوری های نو پدید غنی تر و بزرگ تر است. مثل تجهیزات MRI و قطارهای شناور سرمایه گذاری پایه در این حوزه صورت نگرفته در صورتیکه مثلا در حوزه نانوفناوری سرمایه گذاری بسیار خوبی برای حمایت از پایان نامه های دانشگاهی صورت گرفته استاین حوزه از فناوری یک حوزه غنی در دو وجه علوم پایه و کاربردهای صنعتی می باشد و کمتر فناوری ای از چنین غنایی برخوردار است.جنس سرمایه گذاری در این حوزه از جنس سرمایه گذاری خطر‌پذیر می باشد و نیاز به حمایت و سرمایه گذاری کمپانی های بزرگ در این حوزه از فناوری بشدت وجود دارد. درخت کاربردهای ابررساناجدول شناسایی وضعیت پیشرفت پروژه‌های ابررسانا و بررسی چالش‌های موجودپیش نویس سند ملی ابررساناییچشم انداز توسعه ابررسانایی در افق 1404چشم انداز توسعه ابررسانایی در افق 1404در افق چشم انداز، فناوری ابررسانایی به صورت گسترده در بخشهای انرژی، دفاعی، پزشکی، مخابرات و حمل و نقل به کار گرفته شده است و متخصصان ایرانی بر فرایند رسیدن به دانش و فناوری ابررسانایی دمای اتاق تسلط دارند. در افق چشم انداز، فناوری ابررسانایی به صورت گسترده در بخشهای انرژی، دفاعی، پزشکی، مخابرات و حمل و نقل به کار گرفته شده است و متخصصان ایرانی بر فرایند رسیدن به دانش و فناوری ابررسانایی دمای اتاق تسلط دارند. ماموریتماموریتتحقق چشم انداز به گونه ای که جمهوری اسلامی ایران در کاربست فناوری ابررسانا و تسلط بر فرایند دستیابی به دانش و فناوری ابررسانایی در دمای اتاق بالاتر از کشورهای منطقه و کشورهای کره جنوبی، چین، رژیم اشغالگر قدس و آفریقای جنوبی قرار گیرد.تحقق چشم انداز به گونه ای که جمهوری اسلامی ایران در کاربست فناوری ابررسانا و تسلط بر فرایند دستیابی به دانش و فناوری ابررسانایی در دمای اتاق بالاتر از کشورهای منطقه و کشورهای کره جنوبی، چین، رژیم اشغالگر قدس و آفریقای جنوبی قرار گیرد.اهداف کلاناهداف کلانخلق ثروت به معنای راه اندازی و تکمیل زنجیره ایده تا بازار های رقابتی داخلی و خارجی در حوزه ابررساناخلق ثروت به معنای راه اندازی و تکمیل زنجیره ایده تا بازار های رقابتی داخلی و خارجی در حوزه ابررساناایجاد رفاه و ارتقای کیفیت زندگی مردم با ایجاد و گسترش ظرفیت های بکارگیری و بهره برداری از فناوری ابررسانایی در کشورایجاد رفاه و ارتقای کیفیت زندگی مردم با ایجاد و گسترش ظرفیت های بکارگیری و بهره برداری از فناوری ابررسانایی در کشورایجاد و تضمین امنیت ملی و امنیت امت اسلامی با نهادینه شدن توسعه پایدار دانش و فناوری ابررسانا در کشورایجاد و تضمین امنیت ملی و امنیت امت اسلامی با نهادینه شدن توسعه پایدار دانش و فناوری ابررسانا در کشوراهداف اختصاصیاهداف اختصاصیحوزه انرژی: ایجاد رفاه: پوشش بیست درصدی شبکه انتقال انرژی به فناوری ابررساناییحوزه انرژی: ایجاد رفاه: پوشش بیست درصدی شبکه انتقال انرژی به فناوری ابررساناییحوزه پزشکی : ایجاد امنیت : تسلط بر فرایند تولید هسته های مغناطیسی ابررساناحوزه پزشکی : ایجاد امنیت : تسلط بر فرایند تولید هسته های مغناطیسی ابررساناحوزه دفاعی: ایجاد امنیت: دستیابی به فناوری تشخیص زیرسطحیحوزه دفاعی: ایجاد امنیت: دستیابی به فناوری تشخیص زیرسطحیراهبردهاراهبردهاشبکه سازی میان نهاد ها و متخصصان وبه روز رسانی سند توسعه ابررسانایی کشورشبکه سازی میان نهاد ها و متخصصان وبه روز رسانی سند توسعه ابررسانایی کشورتوسعه و تجهیز زیرساختهای فنی و آزمایشگاه های ابررساناییتوسعه و تجهیز زیرساختهای فنی و آزمایشگاه های ابررساناییاطلاع رسانی در خصوص منافع استفاده از این فناوری در سطح ذی نفعان و عموم مردماطلاع رسانی در خصوص منافع استفاده از این فناوری در سطح ذی نفعان و عموم مردماستفاده از ظرفیتهای عمومی توسعه فناوری در کشوراستفاده از ظرفیتهای عمومی توسعه فناوری در کشورجذب و هدایت سرمایه گذاری بخش خصوصی جذب و هدایت سرمایه گذاری بخش خصوصی تقویت همکاری‌های بین‌المللی پایدار با کشورهای دوست و استفاده از ظرفیت ایرانیان مقیم خارجتقویت همکاری‌های بین‌المللی پایدار با کشورهای دوست و استفاده از ظرفیت ایرانیان مقیم خارجبرنامه‌هابرنامه‌هاراه اندازی آزمایشگاه ملی ابررساناییراه اندازی شبکه آزمایشگاهی ابررساناییتعریف ابرپروژه ابررسانایی ذیل شتابدهنده ملی: هسته مغناطیسی ابررساناتعریف ابرپروژه ابررسانایی ذیل کشتی اقیانوس پیما: موتور ابررساناراه اندازی قطب علمی ابررسانایی نتایجنتایج دلفیموانع توسعه فناوری ابررسانایی از دیدگاه فناورانه و علمی چیست؟ از نظر علمی، نبودن نظریه ای منسجم که خواص ابررسانا را تبیین کندتهدید‌های احتمالی در صورت عدم دسترسی به فناوری ابررسانایی برای کشور چیست؟تهدید وجود نداردبیشترین اولویت: عقب افتادگی در دسترسی به تکنولوژی های برتررقبای منطقه‌ای ایران در حوزه ابررسانایی کدام کشورها هستند رژیم اشغالگر قدس ره، هند و ترکیه در رده های بعدی انتظار شما برای تغییر هزینه‌های ساخت ابررسانا در یک بازه 5ساله چقدر است؟ هزینه های ساخت در سال 88= 100 میلیون تومانهزینه های ساخت در سال دوم= 150 میلیون تومانهزینه های ساخت در سال پنجم= 300 میلیون تومانحوزه های کاربری ابررساناکارهای تحقیقاتی قابل انجام در ارتباط با ابررساناییافزایش پارامترهای بحرانی ابررسانایی در ابررساناهای موجود با استفاده از وارد کردن انواع ناخالصی ها و بهبود روش های ساخت مطالعه نظری و تجربی اثر آلایش های مختلف بر روی پارامترهای ابررسانایی یافتن توجیه نظری برای ابررساناهای موجود استفاده از ابررساناهای موجود برای کاربردهای مختلف ابررسانایی روش هایی برای تجاری سازی ابررساناها و کاهش هزینه های استفاده از آنها با استفاده از تغییر روش ساخت مواد ابررسانا و تهیه سیستم های سردسازی ارزان تر کشف ابررسانایی در ترکیبات جدید نقاط قوتنقاط ضعففرصت هاتهدیدهاآموزش در مراکز دانشگاهی انجام می پذیردعدم ارتباط موثر مراکز فعال در زمینه ابررسانا با یکدیگرحمایت دولتیاین تکنولوژی در غرب به یک بلوغ نسبی رسیده است و این مساله رقابت را بسیار مشکل می کندآموزش در مراکز دانشگاهی انجام می پذیردعدم حمایت صنعت از دانشگاه بهبود تعاملات بین المللیکاهش سطح تعاملات بین المللی ایران یک تهدید مهم به شمار می رود چرا که این تکنولوژی به شدت به تجهیزات نیاز دارد عدم شبکه سازیایجاد فرصت برای رشد نخبگاناحتمال وجود انقلاب فناورانه و علمی در سطح بین المللی در این حوزهنبود امکانات بنیادی در حوزه تکنولوژی در کشورمهاجرت نیروی انسانی نخبهتوجیه اقتصادی نداشتن فعالیت های آزمایشگاهیکلیه حقوق این مطلب متعلق به بنیاد توسعه فردا بوده و استفاده از مطالب آن با ذکر منبع آزاد میباشد. فایل الکترونیکی آن از سایت بنیاد به نشانی : www.farda.ir قابل دریافت است.