صفحه 1:
صفحه 2:
شيوة وازىي: شيوهاى در معمارى ايرانى است كه مربوط
به سدة ل ال سلجوقیان و
خوارزمشاهيان) مىباشد.
ا 7
met ine Frey ا ا ا 0
00 ا ا ا ا ال Fry
0 ل ا jl aglo « esilimu
DSSS IBN Sr eye ec irear Cpr ripe wre ire) URC we
fe eter ا ا ا eer de eed re RO) ered eed
, نمود براي مثا ل مي توان از مسجد جامع فهرج
. تاريخانه ي دامغان . جامع اصفهان و اردستان نام برد
صفحه 3:
۳ DY OeLEe ry
ai rS sly) slo orSuuil 59)» alg! ذخ
ساخته شدند . مساجد اولیه طرحي بسیار ساده و
000 . aititls aire reo jl pgho » ili
bcd COO Pree Ser ripe remy) icant 1
ساختمان مساجد از معماري ساساني و يارتي تبعيت مي
ا اال ۳2 اه
ا ال ل 17]
صفحه 4:
SCS CCE BO List eae Le ا
is) Jy cee ems estas lolol esies|) out
ere [en iy 5 lal hrio4 oer cron) olen eer ee
مي رسد . پیدايش شیوه رازي در معماري مقارن با جنبشهاي
رن dns Ccteicien ba viral aero
Pretec bere RC CSR ee nr Sel on
۱ Meat P Nu) en ere ppb
Bre ey eye م ا ل
COrPSSe Tp PROTEC erie rnc sles ا
1 eS
البته به كاركيري اين قضاها با ابداعات تازه كه به شكوه فرهق
ل تا بر
صفحه 5:
| ا ۳
vin Di muranet ets ا Rec
شیوه هاي معماري ايراني به نوعي بازگشت به اصالتهاي
معماري ايراني ديده مي شود . بطورمثال در شيوه خراساني
با وجودي که طرح پلان به ظاهر عربي است اما در جزییات
اصول معماري ساساني و پارتي بطور کامل مشهود معماری
eas me Ptree eine) Pee DST EC 1
ep ion Rout hire) bell 3
و فردوسى شاهنامه را براى ايرانيان به جا كذاشت كه يكى از
ال ل ا ا POPP eet
با نغز كارى يارسى؛, شكوه و عظمت يارتى و ريزه كارى
Sibson
صفحه 6:
صفحه 7:
استفاده دوباره از مصالح مرغوب در بناها ©
به کاربردن آجر پیشبر به دو صورت لعاب دار و
٩
© به کار بردن انواع گچ بریها در بناها "
1 Ce Cee prin Care
صفحه 8:
آنچه مسلم است دوره رازی را میتوان رنسانسی برای
۱
bere 7
وقفهاى در
ee د ا In ا ا
تاتاربه وقوع ييوست
صفحه 9:
ای کی های سبک.
© . يلان مستطيل شكل
©. فضاى ايوانى
©3. مصالح اوليه آجر
49. ساخت ايوان 0يلان ايوان مريع شكل
صفحه 10:
52005 re Ua ene sere
5 0۳
6 ساخت Sky و متعلقات آن
Cee SETS) 9
پشت ایوان جنوبی ساخته میشده
ل 9
8. استفاد از ترئينات (؟
Gotu
خشتى)
صفحه 11:
Syl Saw :بناهای
Es Eee elsnl eee
. گنبد سرخ مراغه
. مقبرهی امیر ارسلان جاذب در مشهد
ا ا ا
een ل OEP
. برج اردكان در كركان
ا 0
. برج طغرل در شهر ری
. برج علاءالدين تكش در ورامين
برج مقبرههایخرقاندر همان 10
2
3
3
Sy
6
3
8
9
صفحه 12:
Saw :بناهای
0. برج مقبرههای خرقان در همدان
OSS 59 gwd aud 11
flere ا ere ese
3. مسجد جامع اردستان
4. مسجد جامع کبیر فزوین
ل ار
سرخس
ا 06
gee roe eas ا ا 0م
9000 5
9 بل شپرستان در اصتهان
yearly لك
صفحه 13:
مسجد جامع اردستان
EOe tno P ire fp) career arg) Fett) I a1 ape eetey زک
در شمال استان اصفهان است. معمار بنا استاد محمود
اصفهانيه لباقت مسجد جامع اردستان را مىتوان به
Bye ee verera pT pyr ery
Boz coe paw So BVO CEU CT LO eT SEE
*دوره دوم- در قرن سوع وجهارم ه.ق از صورت كنبدى به مسجدى كوشك مانند تبديل شد
۳
شدهاست.
صفحه 14:
از جنوب به آب انبار, از مغرب به معبر باغ: از شمال به
Rete Rarer es) ا ل 20
مسجد جامع اردستان به سبى مسجد جامع اصفهان
(شيوه رازى) بنا شده واكنون مسجدى جهارايوانى
است. اين مسجد ورودىهاى متعددى دارد. ورودى
اصلى كه دالان طويلى است, در كوشة جنوب غربى
مسجد قراردارد كه ازيك سو به محلة فهره, واز سوى
ديكر به دشت محال راه دارد. نماى اين ورودى از يك
قوس , دو طاق نماى محرابى شكل ,دولجكى ,دونيم
ستون أجرى ,دو قاب تزيينى ودو سكوى اجرى تشكيل
۲
صفحه 15:
مسجد جامع لردستان
ا ا 00
ا ار ۳
0 ا vitae tigre ine wre me C4 birval Darr ewe
متعدد عامل ارتباط فضاهاى اطراف با مسجدند.
جد جامع اردستان از ايوان يا صفه تشكيل شده كه
: بشرح زير است
صفحه 16:
صفه ویک کت امد به صقه
صاحب الزمان مشهور بوده واز قدیمیترین قسمتهای
Ieerc get] evant Tre 1
شکلی که ا ل ضلعی
تبدیل شدهاست وزمینه دایره شکلی را که گنبد برروی آن
سوار شده مهیا گردیده , وضع طاق بندی وآجر کاری زیر
گنبد از شاهکارهای هنری وفوق العاده مهم دوران
سلجوقی ومتعلق به اواخر قرن پنجم ه.ق میباشد .در
گنبد خانه مسجد کتیبههای زیبا به خط ثلث در طاقهای
ee wre avira) renter iner] pt | paren ee) 0
Ory ا Seve Tar
اصفهانى معروف به غازى در سال 00١ ه. ق أن را تعمير
نمودهاست
صفحه 17:
ی
[۱ tears Fe er ane Pee ene Ine peal Pe a rie cgre PA
STP ice es gm ee ewer ergy peerenelepe ery
اردستانى از معماران زيردست قرن دهم قعرى تكميل كرديدةاست.
ايوان شرقى
اين ايوان به صفه امام حسين ويا صفه امير جمله معروف مىباشد كه در قرن
e aR ce ete ener rene cc erean eee ERC Reso 00
rrby ireererreg 0[ وموقوفهای بآ مقرر داشته وبرروی دری که یک
yin pew inner enc Bi lrCal] 0 ا
و ۱ ae geen ای رز کمن
صفحه 18:
اين ايوان به صفه امام حسن مجتبى (ع) ويا حكيم ۱۹
معروف است در اين صفه كتيبهاى به خط نستعليق وجود
دارد که قسمتهائی از آن ۱
ل aaa ات ری ار وی ی
بالای آن منارهای قرار دارد.
صفحه 19:
20 0 PECL Bere Te Ua
Parry را
۱ mule ee vec vmetety)
دسترسى به أن بايد حدود 0 يله را از كف
00 ا ا been
در ضلع شرقی دیوار
شبستان سه ينجرة
000 7
۱ 7
طاقنماهایی تعبیه
م
الک که 0
دارد كه يشتبام
مغازههاى جلوى مسجد
صفحه 20:
مسجد دارای سه در ورودی است یکی به طرف بازار
قدیمی که از کف شیستان مسجد بالاتر است و دو تای دیگر
ee Na Cag ere ۱
صفحه 21:
Fey ا ال ee srry
مانند گچبری و کتیبه در جبهة داخلی و بیرونی آن دیده نمیشود. تنها تزئین
۳ تا ار ار رن cua ieny ee
9 <alll Vi all Y> Wier dS Ls a ul Sie Paear ae
0 allh نوشته شده است. » as a
فد 3 ی خلت که ری مس
7
بسمالله الرحمن الرحيم
0500 ل en bear
سال 0 20
حق دلش لامع
سنة ۱۱۶۱
این مسجد تاکنون به ثبت تاریخی نرسیده است ایّا با توجه به قدمت بنا ثبت
.آن در زمره ارت کی طرررت از؟
صفحه 22:
صفحه 23:
صفحه 24:
صفحه 25:
ا ا لت
ال ا ا Ly ل
و
0
0 ا ا 00
0 اا ل 0
.ایوانی. شبستانها و بنای معروف بهمدرسة مظفری است
صفحه 26:
ا ا Crolered 0
هنرى دورههاى بعد eee) و ایران است که
1
خر ایرانی بعد از اسلام را در بر دارد و بخشی از تحولات
معمارى دورههاى اسلامي تاريخ ايران راء در مدت هزار
1 ۰
0
صفحه 27:
ear رت رال ار ار
Pol ee ene en Stee sine ree iru mors heme teers
cul 5 p05 Sprd
- كنيد خواجه نظام الملك وزير مشهور ملكشاه سلجوقى كه در سالهاي معم
ORT ا ا ا ا
جنوبی مسجد واقع شده, حاوی نام پادشاه وقت, ملکشاه و وزیر او خواجه
pred eileen baneevey wp vere aioe ies coParc) rime meer Pl | ۱[
pore erent) err rl ey w-ve v8) Ene |e iro] ep eer] eae e amreotir] eres)
ee Meee] ا Bronce Sere) mC e Ee eRe
Corel ise sem Yel eve War mC eee eC ee ea We] espe Cerrone] meets)
شده است.
فا ان
ree Ry ال ست لك
صفحه 28:
Peer cee ROS LB) Car) tae Peles ry ere e SCs ee re eeree ate] er| ne) oredr]
LSS Recerca aero Me) ne See oe keene SEL
Peni زک eine iets) mien Ir overt Ieee ar eeee |
510 ا espa Papper ae
Fares ves eI ro) Pel eve CL ane Sp rene ane eee COO new tier be Cree icy
FeO ee ear ery Repeater Inet viet een prec -1es] [ener peer ante rar seh
مربوط به سال ۸۸۰ هجری قمری ثبت شده است.
1۱ ا sree eee es reer Caen igre
از قرن نهم هجرى قمرى اسث.
000 anv n BneC res Mar St eye Sheree) ew ese woe Se ne] Pa
Peete cae secre er rare ees eer cal te env es errs Pc
.حاكى از تعميرات در دورة شاه سايمان صفوى است
صفحه 29:
[۳ § 649999 Saul ort giloulgbuld id p> poe dio
OE Fy Se Ol ie ier fe pee
۱0 2 eee ae شده ne)
oS ca Hl ede Sp nil J eon en
Shes ساختمانآناز قرنششم هجرواسيتو 00 wreeee-o JO
eared OC eel Ola ee ce rere re Cw
۱ ا el 1h ser Sr Pepe Ca On cords
ero ل
صفحه 30:
در شمال ايوان غربى. مسجد كوجكى از دورة اولجايتو (ايلخان مسلمان مغول) واقع
۳
ce ee را ۱۳2
7
۱
Foe ieee ee elles cles Geneon
ene arent ا
در غرب ایوان غربی و مسجد اولجایتو. شبستانی از دور حکومت سلطان محمد بن
Ale Ph Coe NINE Ui te RA ee hen mT
«عمادین مظفر وررتای» اسب که از امراق لک وی بوده است کتید تلت بای
rea ol Aen ee رز را
.مظفر, مسجد باشکوهی هم در محل تولید خود (ورزنه), بنا کردم است
صفحه 31:
ايوان شمالى مسجد معروف به صفة درويش از قرن ششم
0 ا Rete] Beye eo) ee)
PU MeL EPC pe elinresd sce eeencyeericre eg
باستان شناسى اصفهان در سالهاى ع١ ولا١ هجرى
esr pr neve Reena متانش كتكاى 2 خط الى به
{ob ا ا ا ا ا 00
ان. جهل ستونهايى از قرن ششم هجرى موجود است كه
epee) ا ا ا ا 0
مختلف اجرى دارد و از قسمتهاى جالب اين بناى عظيم
.تاریخی به شمار میرود
صفحه 32:
FEES SF SEER tl gers eee ReSe TN oe Lorene) AP
COR Se ee Cr er eme Cl aay dol eed er
۲۸۱ سال Se Rll hy ملکللتاه تارف
7
۲۰ شمار
۱۳ را را ral ag] He)
fern ke ee eS ee een
BY ONE] Oe aU) Cees vie ا
eve rary ype ogee es رای
pee eee Peer he) eee
است.
مسجد جامع || Reig lH be heen قاد ار
مساجد سامره است که در ادامة سبک اتخاد شده درمساجد آموبان تحولات
بعدى معمارى اين نوع بناى مذهبى دردورة خلافت عباسيان را در خود بروراند.
oe ا ا ال |
بلكه اسا ستوسعه و تغيير شكل و تحولات معمارى و تزئينى مسجد
را
صفحه 33:
Fras] )) ا ا Breas
LC Leet recr se ae ل
تا چند ده اغیر بیشتر این آرامگاه در زیر خاکه قرار داشتهء و ازینرو در گذشت
زمان آسيب جندانى بخود نديدهاست. امروزه تمام آن از زير خاكه در آورده
SOT Are lian IG ale far Se ees
ره را
Fp Pee rowed Iss7 mn Rae P Meer on) s ecm naDy) bel Pa gs) Nene eve Fg)
Be 7
بر فراز اتاق چهار گوشی که کمک کنی استوار شیه که قابل معانسه با شيوة
9
Diane teem
نوه ۰ .۰ نیز در همین آرامگاه بخاک سپرده شدهاست.
iCal 9 اکستان زا ی را
شدهاست.