صفحه 1:
برنامه درسی
مبانی. اصول و مسائل
Chapter 4: PSYCHOLOGICAL FOUNDATIONS OF
CURRICULUM
قصل هارم مبالی روانشناختی برنامه درسی
Phenomenology and Humanistic
Psychology
م پدیدارشناسی و روانشناسی انسانی
صفحه 2:
Phenomenolo
gy
روانشناسان به انسانها و بهبود جامعه اهمیت میدهند. پس:
نه پدیدارشناسی و نه روانشناسی انسانگرا را بهعنوان یک مکتب روانشناسی به رسمیت نمیشناسند, چه
برسد به اينکه آنها را شاخهای از روانشناسی بدانند.
TG canis
صفحه 3:
| © 9 CJ
By PENI ee ROME ran raps 21111 ی رد 0227
رفتارگرایی اختی
نظریههای یادگیری
صفحه 4:
© ela
پدیدارشناسی و @
JQ
تفاوت بين جنبههای شناختی و عاطفی یادگیری.
تفاوت آشکار بین دیدگاه مکانیکی و جبرگرایانهی
رفتارگرایی و نسخهی پدیدارشناسانهی یادگیری:
پدیدارشناسی بر خودآگاهی فرد تأکید دارد. فردی که احساسات و
تگرشهایی دارد. محرکها را تجربه میکند و بز محیط خود تأثیر
میگذارد:
پدیدارشناسی به معنی مطالعمی تجربیات آنی بهعنوان
واقعیت فرد:
پدیدارشناسی تحت تأثیر و برپایه فلسفهی اگزیستانسیالیسم است.
توسعه تجربیات بالینی بر فضای عمومی:
بیشترایدههای پدیدارشناسانه از محیطهای بالینی سرچشمه گرفتهاند؛
بااینحال, مربیان نیز بهتدریج متوجه میشوند که این ایدهها برای
قضای کلاس درس نیز کاربرد دارند.
شیوهی نگرش ما به خودمان, اساس درک رفتار ماست:
خودپنداره ما تعیین میکند که چه کاری انجام دهیم و حتی تا چه حد
ob بگیریم. اگر افراد فکر کنند که کودن یا نادان هستند
صفحه 5:
ایدههای پدیدارشناسانه ريشه در نظریههای اولیه میدان و مفاهیم میدان-زمینه دارند که فرد را
بهطور کلی در ارتباط با محیط با #میدان« خود و ادراک او از اين محبط در نظر میگبرند.
پادگیری در چارچوب کل مسئله تبیین میشود؛ افراد به محریهای جداگانه واکتش نشان
نمیدهند, بلکه به الگوی محرکها پاسخ میدهند.
Field-Ground Relationship ات[
organization )=
صفحه 6:
آنچه افراد ادراک میکند. معنایی را که به ممدان میدهند, تعیین میکند.
راهحلهای آنها برای سایر مسائل به میزان شناخت آنها از رابطه بین محرکهای
فردی و کل بستگی دارد. این رابطه بهعنوان رابطه میدان-زمینه در نظر گرفته میشود
و نحوه ادراک فرد از اين رابطه, رفتار او را تعيين م ىكند.
آدرای بهتنهایی عامل تعیینکننده در یادگیری نیست: بلکه عامل اساسی, سازماندهی و
بازسازماندهی روابط میدان برای شکل دادن به الگوهای در حال تکامل است.
بر اين اساس, یادگیری فرایندی پیچیده و انتزاعی است.
در مواجهه با یک موقعیت یادگیری, یادگیرنده مسئله را تجزیهوتحلیل میکند. بین
دادههای ضروری و غیرضروری تمایز قائل میشود و روابط را درک میکند. از آنجا که
محیط همواره در حال تغییر است. یادگیرنده نیز بهطور مداوم ادراکات خود را بازتتظیم
میکند
صفحه 7:
ال در یک کتاب:
٠ حروف elie شما مستقيماً ما میدان ((6۱0|محسوب میشوند.
د كه توجه شما به لن نيست اما همجنان حضور دارد: dis)
در جوزه یادگیری, اين رابطه به این معناست که یادگیرندگان اطلاعات را نه بهصورت
٠ بلكه a بستر یک کلیت وسیتر ادراک میکنند. بنابراین. فهم یک مفهوم
صفحه 8:
در اینترنت:
یکی از مثالهای بارز نظریه گشتالت در عصر دیجیتال. طراحی رابط کاربری (الا) و تجربه
کاربری((۱) ) در وبسایتها و ایلیکیشنها است. طراحان از اصول گشتالت برای ایجاد
طرخهایی استفاده میکنند که بظور طبیعی برای کاربران قابل درک باشند.
ارتباط با اصول گشتالت:
۰ اصل »\S(Figure-Ground): anc; 9 JS
جستجو (شکل) در پسزمینه سفید (زمینه) برجسته
اس بتایراین توچه کاریر را جل میکند
۰ اصل مجاورت۲۵۱۳۱۲۷) ): کمههای جستجو نزدیک
به کادر جستجو قرار دارند. پس کاربران بهطور طبیعی
آنها را مرتبط با عملکرد جستجو میدانند.
- اصل سادگی۲۵90۵02)): طراحی مینیمالیستی
باعث میشود کاربران بدون سردرگمی روی عملکرد
ارام دور ام دا
صفحه 9:
در آموزش:
اپلیکیشن عه! ۱90:ا0دبرای یادگیری زبان.
ارتباط با اصول گشتالت:
۰ اصل مشابهت(510012۲:0۷) : کلمات هممعنی یا همخانواده با
رنگهای مشابه نمایش داده میشوند تا کودک راحتتر الگوها را شناسایی
کند.
٠ اصل مجاورت ( :(۲۵2۳0۲۴۷تصاویر و واژگان مرتبط کنار هم قرار
میگیرند, مثلاً تصویر یک سیب در کنار کلمهت!۸00 تا کودک بهطور طبیعی
رابطه پس تصویر و وا را دری كن
۰ اصل تکمیل ( :(۱۵50۳6)در بعضی تمرینها, کودکان ub جای خالی را
پر کنند.مثلاً *_برای 03۴, که باعث درگیری ذهنی و تقویت یادگیری
میشود.
صفحه 10:
Maslow: Self-Actualizing Individuals
نیاز به تبدیل شدن به بهترین نسخه از خود و تحقق
حداکثری تواناییهای فردی.
ماب عا سس در افراد باهوش دیده میشود و شام
تمایل به یادگیری و سازماندهی روابط فکری و اجتماعی
است.
* نیاز به دریافت تأیید و شناخت بهعنوان
فردی ارزشمند.
© عار به رواب able با دیگران و داشتن
جایگاهی در گروههای اجتماعی.
* نیاز به امنیت., ایجاد روال مشخص در
زندگی و دوری از خطر.
نیازهایی که برای حفظ حیات
صفحه 11:
تمرکز بر تجربه فردی:
تجربه شخصی را بهعنوان پدیده اصلی در یادگیری در نظر میگیرد.
تأکید بر ویژگیهای انسانی:
انتخاب, خلاقیت. ارزشها و خودتحققبخشی را در مقابل
دیدگاههای مکانیکی (رفتارگرایی) و شناختی از یادگیری قرار
توجه به کرامت انسانی:
بر رشد روانشناختی, استعدادهای بالقوه و ارزش افراد تأکید
صفحه 12:
eee ور رس
وات عاك د شر ري ve بای فردي مثبت,
هدفمند, فعال و درگیر در تجربیات زندگی باشد. نه صرفا گیرنده
محرکها یادگیرنده صرفاً شناختی.
یادگیری باید یک فرایند آموزشی مادامالعمر باشد. Ol ols
آرادى ر نيجه آن. شكوقايت كامل استعدالذهاد انسانى وا
از نظر مزلوء هدف آموزش پرورش یادگیرندهای سالم, خوشحال و
توانمند است که بتواند رشد کند و به خودشکوفایی برسد. _
معلمان باید اين هدف را در اولویت قرار دهند و به دانشآموزان
در مسیر تحقق خویشتن و دستیابی به حس رضایت درونی کمک
کنندر
صفحه 13:
ابرای وافعیب سورب کازاند و
راحتی و پذیرش خود و دیگران دقیق
1 oislwhusl loli prs
رفتاری نسبتا طبیعی و خودانگیخته را
رک بر سل را اسان
0
5006 ا
1 الم ار ی ا
صفحه 14:
See 1 بقا (فیزیولوژیکی
1 این پلتفرم رایگان alle ey دانشآموزانی که
از نظر اقتصادی محدودیت دارند. میتوانند بدون
دغدغه مالی از آن استقاده کنند.
2 دسترسی آسان به منابع در هر زمان و مکان, بدون
نياز به حضور فیزیکی در کلاس.
2.نیازهای 1
8 ساختار آموزشی منظم و روند تدریجی یادگیری:
حس امنیت ذهنی را برای دانشآموزان ایجاد میکند.
2 امکان یادگیری در خانه بدون نیاز به رقابت مستقیم
با دیگران, استرس و اضطراب را کاهش میدهد.
3.نیاز به محبت و تعلق:
1. امکان تعامل با معلمان و همکلاسیها در بخش
نظرات و بحتهای گروهی, حس ارتباط و تعلق را
تقویت میکند.
2. دانشآموزان میتوانند از معلمان و دوستان خود
بازخورد دریافت
رویکرد سلسلهمرائبی مزلو میتواند در طراحی
محیطهای یادگیری دیجیتال برای پاسخگویی به
نیازهای دانشآموزان به کار رود. _
wish پلتفرمهای یادگیری آنلاین مانند
Khan Academy یا 01855۳00۳0 عاو3009 که با
در نظر گرفتن نیازهای مختلف" دانشآموزان؛
تجربهای جامع ایجاد میکنند.
صفحه 15:
4 نیاز به احترام:
1 سیستم امتیازدهی و نشانهای پادگیری باعث ایجاد
حس موفقیت و انگیزه در دانشآموزان میشود.
2 دریافت بازخورد مثبت از معلمان و همکلاسیها,
احساس ارزشمندی را تقویت میکند.
5 نیاز به دانستن و درک کردن:
3 دسترسی به مجموعه گستردهای از دورههای
آموزشی در موضوعات مختلف. کنجکاوی و میل به
یادگیری را در دانشآموزان تقویت میکند.
4 امکان آموزش تعاملی از طریق ویدیوها و تمرینهای
هوشمند یادگیری را تسهیل میکند.
6. نیاز به خودشکوفایی:
5 دانشآموزان میتوانشند: مسیر . .یادگیری
شخصیشدهای را انتخاب کنند و بر اساس علایق
خود, مهارتهای جدید کسب کنند.
6 تشویق به تفکر خلاق و حل مسئله به جای حفظ
کردن مطالب, باعث رشد فردی آنها میشود.
صفحه 16:
۰ کودکان در سطح و نوع واکنش خود نسبت به یک تجربه خاص تفاوت
* درمان را بهعنوان روشی برای یادگیری در نظر میگیرد .
دارند.
* ادراکات کودکان که به شدت فردی و منحصربهفرد هستند. بر Rogers:
بادگیری و رفتر آنها در کلاس تأثیر میگذارند Nondirective
روابط انسانی مثبت, رشد فردی را تسهیل میکند. and Therapeutic
در آموزش غیرمستفیم, نة وروعلم تسهبلگر است = Learning
کارل راجن (Gus — 39
واقعیت پر اساس ادراک یادگیرنده Ae
:میگیرد [
ار لسارب ایک قشه ادراکن زندگيه
۲ «.موکند که خود واقعینعیست
صفحه 17:
میدان زندگی
بانگتری sity درهضایی از
صورت گیرد. نه در قالب
يام درسى بر قرایند تأکید 9 wiles روآنشتاصی جوجه: مكدو يتا و قعاليت قات از
دارد, نه بر محصول دارد, نه.بر نمرات شناختی پیش برنامهریزیشده
نبازهای شخصی تمرکر
بر نبازهاى شخصى تمركز 0 بر محيطهاى در حال تغيير
دارد, نه بر محتوای درسی (در ابعاد زمانی و مکانی)
تمرکز دارد. نه بر محیطهای
از پیش تعیینشده
صفحه 18:
یادگیری در شبکههای اجتماغی و
تالارهای_گفنگد وی فده مه
۷ با گروههای تلگرامی علمی, بادگیری از
طریق تعاملات اجتماعی, تبادل ايدمها و يحشهاى كروهي
صورت ميگیرد. اين محیطها با نطرية راجرز همخواني
دارند. زیر بر رشد فردی از طریق تعاملات بینفردی
و آرادی در یادگیری تأکید دازند.
یادگیری شخصیسازیشده در پلتفرمهای
تمهایی_ مانتد ۱۵۵۱0۷ ,۵۲۵و۳نم با 20
۷ یادگیرندگان مسیرٍ آموزشی خود را بر اساس
نیازها و علاقههایشان انتخاب میکنند
کلاسهای مجازی با نقش نسهیلگر
کر هی آموزشی Flipped Classroomasle اكلا
معکوس(,معلم دیگر تنها انتقالدهنده دانش ليست
وان بقل کر عبل سکن که تق مدا با ای
کشف و تحلیل محتواراهنمایی میکند.مثلً در کلاسهای
آنلاین, دانشآموزان ميتوانند از 61255700 600916 با
85 ۱۱۵5۵۴ برای به اشتراک گذاشتن ایدهها و
بازخورد دادن به یکدیگر استفاده کنند.
بازیوارسازی 630016628107 و شبیهسازی
Simulation
در محیطهای یادگيري دیجیتال L Minecraft Education sul
موطفاهن0. یادگیرندگان درگیر تجربههابی میشوند که یادگیری را از
طريق اكتشاف, تجربه و تعامل شکل میدهد
صفحه 19:
صفحه 20:
Social and emotional Intelligence
| انسان را موجودی بسیار عقلانی |
,دانند.
در نظام آموزشی توجه به یادگیری
دانشآموزان عمدتاً بر ذهن
منطقی متمرکز است.
آمعلمان اغلب دانشآموزان را
تشویق میکنند که «به حقایق
پایبند باشند» و «منطقی فکر
کنند»
دانیل گلمن:
احساسات. دیدگاه دانشآموزان
را نسبت به یک موضوع و حتی
میزان تمایل آنها به بررسی
بیشتر, تحت تأثیر قرار میدهند.
هیجانات نهتنها در پردازش
اطلاعات. بلکه در ساخت معنا
نیز نقشی. اساسی دارند:
همدلی و سایر تواناییهای
بینفردی میتوانند تأثیر
ی بر موفقیت حرفهای
و شخصی افراد داشته باشند.
صفحه 21:
EMotiono jly acy در لائین ۲0۵۲6۲6 به معنای «حرکت کردن» است.
احساسات میتوانند به اقدام وادارند, امری که در کودکان خردسال
بهوضوح مشهود است.
ون برركسالى معمولا عقلايت:زا بر امیاسات ازجم جیدانیم و آوطا رز
منفی یا ناکارآمد تلقی میکنیم. بااینحال, هرچه افراد بيشترى به اين نكته
پی میبرند که عقلانیت را نمیتوان کاملاً از احساسات جدا کرد, توجه به
هوش اجتماعی و عاطفی افزایش یافته است.
این امر به حمایت گستردهتری از یادگیری اجتماعی و عاطفی(5۴) در
مدارس, بهویژه برای دانشآموزانی که در محیط خانواده از اين نوع
آموزشها بهرهمند نمیشوند, منجر شده است.
صفحه 22:
| 0 5
اون هدش للش اما اسار 5
۳
ws
= هوش بين فردى:
شامل توانايي درک دیگران است: اینکه چه
بر
اك و جكرنه مدا با ایا سل
مقنری داشت.
پی میبرند که عقلانیت را نمیتوارا
هوش درون فردى :
نوعی توانایی مکمل است که به فرد اجازه
میدهد درکی دقیق از خود داشته باشد و از
این شناخت برای عملکرد موثر در زندگی
بهره ببرد.
آموزشها بهرهمند نمیشوند, منجر شده است.
صفحه 23:
eter Gubovev
نایی شناخت واکتشهای عاطفی در لحظه و درک تأثیر آنها بر عملکرد فردی.
مديريت احساسات:
یادگیری راههای سودمند برای تنظیم و کنترل هیجانات. افراد ماهر در اين حوزه
استرس کمتری تجربه میکنند و تونیی بهتری در مواجهه با چالشهای زندگی
دارند
ر
© انگیزهبخشی به خود:
درك اين نكته كه فرد بايد انرى و اراده لازم را براى اقدام داشته باشد
اخت احساسات ديكران:
افراد بليد همسلى داشته باشند و نسبت به هيجانات ديكران آكاه باشند تا بتواتند
روابط اجتماعى مؤثرى ايجاد كنند
روابط:
امل مهارتها و دلنش لازم براى تنظيم و مديريت احساسات در ذيكران: كه به
اث ركذارى ب
صفحه 24:
© توسعه خودآگاهی از طریق تحلیل دادههای یادگیری:
پلتفرمهای آموزشی مانند 0۱1۲56۲3 ۸6۵06۳0۷۰ ۷۳80 ,2۱0۱1890 از هوش مصنوعى و تحليل داده استفاده
مىكنند نا بازخورد شخصىسازىشدهاى به يادكيرندكان ارلئه دهند. بدعنوانمثال» Classroom 6 به دانشآموزان
و معلمان امکان میدهد میزان پیشرفت درسی رل ردیلبی کنند و از لين طریق. دلنشآموزان میتوانند شناخت بهتری از احساسات
و انگیزههای خود در فرایند یادگیری پیدا کنند.
مدیریت احساسات:
اپلیکیشنهایی مانند Calm , Headspace به یادگیرندگان کمک میکنند تا مدیریت استرس و اضطراب آموزشی را یاد
بگیرند. لین ابزارها در مدارس آنلاین یا محیطهای دانشگاهی برای دانشآموزلنی که در معرض فشارهای تحصیلی قرار دارند. مفید
هستند و باعث افزايش مهارتهای تنظیم هیجانی میشوند.
صفحه 25:
انگیزهبخشی به خود از طریق گیمیفیکیشن (Gamification):
بسیاری از پلتفرمهای یادگیری دیجیتال. مانند 12551000 و Kahoot از بازیوارسازی استفاده میکنند تا انگیز
دانشآموزان را برای یادگیری افزلیش دهند. امتیازدهی, نشانهای افتخار. چالشهای رقایتی. و بازخورد فوری. احساس پیشرفت و
انگیزه درونی را در دانشآموزان تقویت میکند.
شناخت احساسات دیگران از طریق تعاملات مجازی و هوش مصنوعی:
رباتهای گفتگو(۱210015آم)) و مربیان مجازی b Replika ssl یادگیرندگان تعامل برقرار کرده و به آنها کمک میکنند تا
همدلی و آگاهی اجتماعی را تمرین کنند. همچنین. در کلاسهای آنلاین تعاملی. دانشآموزان لز ابزارهایی مانند ,200۳6
Teams ۰۷1/0۲0506 پا 2156070 برای بحثهای گروهی استفاده میکنند که مهارتهای ارتباطی و شناخت احساسات
دیگران را تقویت میکند.
مدیریت روابط از طریق شبکههای اجتماعی و یادگیری جمعی:
۲ پلتفرمهای همکاری آموزشی مانتد 5131 ۴0۳0۵00۰ و 1۳610 به دانشآموزان و معلمان این امکان را میدهند تا بهصورت
گروهی کار کنند. مسئولیتهای مشترک بپذیرند و مهارتهای مدیریت رولبط بینفردی را تقویت کنند. در این فضاهاء تعاملات
غیررسمی و حمایت اجتماعی میان یادگیرندگان. به شکل گیری روابط معنادار و افزايش هوش هیجانی کمک میکند.
صفحه 26:
صفحه 27:
Positive Psychology and Mindsets
* هارتین :تتلیگتن جهاخنس «روانتانتی مسته رنه Martin
۰ مرتبط بود که بر نقاط قوت به جای ضعفها تمرکز
داشت.
* او بر اين باور بود که تعامل» روابطء معنا و دستاوردها
برای خوشبختی مهم هستند و خوشبختی نتیجه ژنتیک يا
قناتیسن: تینست. با این حال: خوشبختن: تنها بخشتی از یک
«زندگی خوب» است.
* بهبود رفاه فردی حتی مهمتر است. زیرا خوشبختی فرد
میتواند بز خوشبختی دیگران تأئیز بگدارد. به این تزتیب, او
دریافت که توانایی پرورش استعداد. ساخت روابط پایدار,
احساس لذت و مشارکت معنادار-که بهطور جمعی آن را
رونق مینامیدامری حیاتی است. در بسیاری از موارد. اين
موضوع از یک نگرش خوشپینانه آغاز میشود که میتوان
آن را پرورش داد.
صفحه 28:
Positive Psychology and Mindsets
کارول دوک روانشناس, بهویژه دریافت که فارغ از
واقعیتهای مربوط به قابلیت تغییر آنهاء
دانشآموزان اگر باور داشته باشند که شخصیت و
هوش آنها قابل تغییر است؛ عملکرد بهمراتب
بهتری خواهند داشت.
۰ علاوه بر این؛ او نشان داد که کودکان میتوانند با
مداخلات صحیح از یک «نگرش ثابت» به یک «نگرش
رشد» تغییر پیدا کنند.
٠ مدارس چارتر با عملکرد بالا مانند مدارس شبکه
۴ این رویکرد را اتخاذ کردهاند, بههمراه اصول
روانشناسی مثبت, برای آموزش دانشآموزان در
معرض خطر بهمنظور دستیابی به موفقیت.
صفحه 29:
پدیدارشناسان افراد را در رابطه با زمینههایی که در آنها فعالیت میکنند میبینند. در این راستاء پدیدلرشناسان شباهت زیادی به ساختارگرایان
دارند. اما آنچه رفتار و یادگیری را تعیین میکند. عمدتاً روانشناختی است.
تجربیات فردی تنها از طریق استنباطها برای دیگیان قلبل دسترسی است؛ بنابرلین, چنین دادههلیی شواهد علمی قلبل اعتمادی نیستند. با اين
حال, برای پدیدارشناسان, دادههای خام تجربیات شخصی برای درک یادگیری حیاتی هستند. شاید دادهها نتولنند بهطور دقیق اندازهگیری شوند و
شاید مبهم باشند. اما آنها "وجود دارند ". تعاریف و فرآیندها نیز از نظر پدیدارشناسان موضوعی و ارزیابیکننده هستند تا دقیق و مبنایی.
علاوه بر مفهوم روانشناسی انسان گرایانه. موضوعات پدیدارشناسی میتوانند بهطور مترادف با بسیاری دیگر از مفاهیم از جمله روانشناسی
اگزیستانسیالیستی. نتوپروگرسویسم. خلاقیت. عشق. آگاهی بالاتر, ارزشگذاری. فرامادیگرلیی. سلامت رولنی. هویت خود. روان کاوی و تقریبا هر
چیزی که به تحقق حداکثری خود. خودشناسی و خود آگاهی اشاره داشته باشد. استفاده شوند.
اگرچه این جنبه گسترده پدیدارشناسی باعث میشود که ارائه یک تعریف واضح و مشترک از لین واه دشوار باشد: همان گستردگی باعث میشود
که لین مفهوم برای اصلاحگران آموزشی از رویکردهای روانشناختی مختلف قلبل پذیرش باشد. لین که پدیدارشناسی معلنی مختلفی برای افراد
مختلف دارد. یکی از دلایل پذیرش آسان آن است. اما همچنین مبنای انتقادلتی نیز میباشد. با لین حال, پدیدارشناسان تلاش میکنند نظریه
یادگیری را از دست رفتارگرایان محدود و سخت گیر و تأکید بیش از حد بر فرآیندهای شناختی نجات دهند.
صفحه 30:
2 یادگیری شخصیسازیشده با استفاده از دادههای تجربی:
در يلتفرمهايى مانند /171 ©8630 Coursera. Khan , 0(6©. يادكيرندكان مىتوانند مسيرهاى يادكيرى خود را بر
اساس تجربیات و علاقههای شخصی خود انتخاب کنند. اين پلتفرمها به گونهای طراحی شدهاند که به کاربران اين امکان را
میدهند که تجربیات خود را بهطور فردی تنظیم کرده و یادگیری را بر اساس تجربیات و نیازهای شخصی خود شکل دهند. این
شیوه یادگیری همراستا با ایده پدیدارشناسی است. زیرا تجربیات فردی هر دانشآموز تأثیر زیادی بر نحوه یادگیری و درک او از
مفاهیم دارد.
تعاملات اجتماعی آنلاین و یادگیری از طریق تجربههای مشتر
در محیطهای اجتماعی مانند 8600۴ .01560۳0 و 6۲ ]۰1۷۷ دانشآموزان و یادگیرندگان میتوانند تجربیات خود را با
دیگران به اشتراک بگذارند و از طریق استنباطهای اجتماعی به یادگیری بپردازند. لین فضاها میتوانند به یادگیرندگان اين امکان را
بدهند که تجربیات و احساسات شخصی خود را از یادگیری به اشتراک بگذارند و از تعاملات اجتماعی برای گسترش فهم و
دیدگاههای خود استفاده کنند. لین به طور مستقیم با پدیدارشناسی در ارتباط است. چرا که تجربیات فردی از طریق ارتباطات
اجتماعی به درک و یادگیری دیگران افزوده میشود.
صفحه 31:
2 ابزارهای بازخورد و ارزیابی شخصی در یادگیری آنلاین:
پلتفرمهای یادگیری مانند 213557007) 60016 و 00616 به معلمان اين امكان را مىدهند كه بازخوردهاى شخصى
و ارزیبیهای فردی برای دانشآموزان ارلئه دهند. لین بازخوردها متونند به دانشآموزان کمک کنند تا تجربیات خود رابا دقت
بیشتری ارزیلبی کرده و فرآیند یادگیری خود را بهبود بخشند. لين فرآیند همراستا با مفهوم پدیدارشناسی لست زیرا دانشآموزان
از طریق تجربههای شخصی و بازخوردهای مستقیم یاد میگيرند.
© بادگیری تجربی و کاوش از طریق شبیهسازیهای دیجیتال:
ابزارهلیی ماند ۴0۱631101 ۱۳66۲۵۴۲ و ۹۵۵۱0 به دانشآموزان لين امکان را میدهند که از طریق شبیهسازیهای
دیجیتال و تجربیات عملی به یادگیری بپردازند. این شبیهسازیها میتوانند به یادگیرندگان کمک کنند تا مفاهیم پیچیده را از
طریق تجربیات شخصی و تعاملات در فضای مجازی درک کنند. لین روشها در تطلبق با پدیدارشناسی هستند. زیرا یادگیری به
صورت تجربی و فردی صورت میگیرد.
صفحه 32:
Motivation and Achievement
Eval ber] Bee] rsp] PCr 0 ل ا ا ا ا ا ل 0) ma
عوامل اجتماعی و روانشناختی یادگیرندگان توجه کنند.
* دان شآموزان ناراحت يا ناتوان از يادكيرى خيلى كم مىآموزند؛ آنها مقاومت مىكنند, كنار مىروند يا
مشكلات خود را به شيوهاى ديكر بروز مىدهند:
* نيازهاى دائ شآموزان. عزت نفس وخودينداره بايد به عنوان عوامل ضرورى در يادكيرى شناخته شوند.
* بدون احساس خوب نسبت به خود و بدون کنجکاوی یا انگیزه. شانس کمی برای یادگیری مستمر شناختى.
(و حتی روانجنبشی) وجود دارد.
صفحه 33:
۱ Fares Pye ered Pe Per pe ee nw PLY
یادگیری باشند و احساس کنند که آنچه از آنها خواسته میشود از نظر روانشناختی رضایتبخش است.
1 Fa IN Peng EAN eat eee
و را ار را را ار با با ی ار
ال ار را تا را لا را ار ۱
علایق آنها اصلاح کرد, تا آنها احساس قدرت, رضایت و اهمیت در کلاس درس پیدا کنند.
1 Weg Fr even peo oe a Copy eee ee sla
eS) en abel alee rhe lenses eq beren را ار
۰ انش آموز) است. که همه نیاز به نوچه دارند و متنی را دنبال میکندد که معمولا منفعلانه است. نه
فعالاته.
صفحه 34:
* همه جيز در اطراف ما براي جلب توجه ما رقایت میکند. زمانی که به چیری توجه ميفنيم. معم ولا به اين
معنا است که به چیز دیگری توجه نمیکنيم. همه ماء از جمله دانشآموزانمان, باید انتخاب کنیم که چگونه
پب- 77 7
EVP Sen ve TORR Fe mre fl SPC Ow) Teo wae Vege ETC SPC] 0
وجود دارد.
۰ سوالی که پیش میاید این است که جگونه ميتوانيم دانشآموزان را برای نومه به مسائلی مانند
تقسیمهای طولانی یا غزلیات شکسپیر در شرایطی که با سیلی از نیازها, علایق و احساسات که برای
توجه و زمان آنها رقابت میکنند. متقاعد کنیم؟ چگونه میتوانیم نیازهاء علایق و احساسات دانشآموزان
ا
0000 ل م ا Eeary ret ar van
مختلف يادكيرى (نه تنها حوزههاى شناختى) را شناسايى كنيم؛ و جوايز يا حداقل شناختهشدن براى اشكال
و سطوج مختلف دستاورد: از جمله تلاش بهبود: تخيل: شهود: فرديتء نشاط: اشتياق و بلوغ: اراته ذهيم
صفحه 35:
1 nC ern tants bly SS ay ire eC pee
| Peer reegy One ver arg Neary Fre Wrared Fi carry te Pee Cy
۷ remo eS |
Peete e is) ese TCS Me ۰ ب
صفحه 36:
و
كامل خواهند بود.
ا ا اا ا 0
مى آموزند عميق تر كنند.
ل ا ا ل 0 0000
ST a ا ا Se ا Ce eM
یادگیریهای بیشتر را شناسایی کنند.
آزادی باعث گسترش دلنش یادگیرندگان در مورد روشهای جایگزین برای درک خود و محیط
میشود.
صفحه 37:
۱ Pea OOO [Con eI ا PRPS]
Perey 9۱۹۸۰ مدارس حصوضی دحهای gree Penge Comey er از جتیشهای cer
|
۹ ee]
زندگان بهبود میدادند.
جنبشهای مدرسه آزاد. مدرسههای جایگزین و مدرسههای رادیکال همپوشلنی داشتند. و از آموزش کودکمحور و
روانشناسی انسانی الهام گرفته بودند. اگرچه طرفداران آنها علیه شیوههای آموزش و مدارس موجود اعتراض
1 eee Eero
Rice pee eee ene e Panes eee ed oer eee Re Cena
معلمان کاهش یابد. آنها بلید به دنبال "میلنه طلایی" باشند: آزادی دانشآموزان بدون بیقیدی و اقتدار معلمان
| اا اا ا ene eC FO Se ec ee
در زمینههای رفتاری» شناختی و انسانی تحقق بخشند.
صفحه 38:
In Search of a Curriculum
6 ز آنجا که هر فرد نیازها و عللیق خاصی مرتبطبا خود-تحقق و خودآگاهی دارد. هیچ
برنلمه درسی انسانی عمومی وجود ندارد. در عوض, یادگیرندگان از تجربیات. محتوای
درسی و مهارتهای ذهنی لازم برای رسیدن به پتانسیل کامل خود بهره میبرند.
برنامه درسیای که بر احساسات تأکید دارد. یعنی آن که نگرشها و احساسات را مورد
جه قرار میدهد. نیز قلبل قبول است. برچسبهای مناسبی مانند «برنامه درسی
مرتبط». «برنامه درسی انسانی». «برنامه درسی پرارزش» یا «برنامه درسی
اگز یستانسیالیستی» میتوانند استفاده شوند.
دانش آموز حق داردتا تفسیر معلم از موضوع را رد کند.به نظر آنان, مهم است که
رابطه معلم-دانش آموز بر اساس اعتماد و صداقت باشد تا دانش آموز بدلند که کی
ایدههای معلم در مورد یک موضوع صحیح است و شایسته احترام.
+
صفحه 39:
برای پدیدارشناسان, انتخاب دانش آموز مهم است.
* _قدرت تصمیمگیری درباره آنچه باید انجام دهد و چگونگی انجام آن
* احساس کنترل بر افکار و کارهای خود.
روال و قوانین مدرسه باید حداقل باشد؛ یادگیرندگان بلید اجازه داشته باشند تا آنچه
میخواهند انجام دهند. البته به شرطی که به کسی آسیب نرساند یا خطرناک نباشد.
ارزیابیهای مکرر. انتقاد و رقلبت برای یادگیری مفید نیست. ماهیت بسیاری از روندهای
آموزشی اخیر. مانند زمان آکادمیک. آموزش مستقیم و یادگیری تسلط (که بر رفتارها و
تعریف شده و تمرین و آزمون مداوم تاکید دارند)؛ رد
میشود زیرا آنها محدود. سخت گیرانه و پر فشار هستند.
صفحه 40:
Peer Sr oC an ore Recto ese Merc Te tne eBoy)
1 eer rere eer nn PCH
تبدیل شده است.
رفتار سنتی به پاسخهای برانگیخته شده مربوط میشود (یک رابطه واضح و
PRR Se ery eet Pee SEE el a eR Tepe
است (بدون رابطه محرک-پاسخ تعریفشده)
ا ا ا ل ا ل ل
محيط (در مقلبل ورلئت) بهعنوان عامل رشد و توسعه شناختى همراستا
Fe Proven ا pee een
خلاق و تفكر شهودى كمك مى كند.
* _ پدیدارشناسی یا روانشناسی انسانگرا میتولند بهدعنوان سومين و جديدترٍ
یادگیری در نظر گرفته شود.
*_ تأکید آن بر نگرشها و احساسات. خودتحققیابی, انگیزش و آزادی در یادگیری است.
صفحه 41:
111111111111117 شرورى بر نظريدها و اصول يادكبر !!!ار
نكامى كه بين يى موقعيت و یک پاسخ ارتباط
برقرار مىشود و با وضعيت رضايت بخشى همراه
مىشود: اين ارتباط تقويت ده و هنگامی که با
curios آزاردهنده همراه شودء ارتباط ضعيف
ياسع
يك مرك نبال می شور Callas
که محرک آن واکنش را در موارد بعدی
برانكيزد. قدرت ارتباط بيوند محرى-باسخ به
برخلاف ep ازي كلاسيث: هيج مسرت اس
یا قابل شناسایی a طور مداوم رفتار عامل را بر
نمیانگیزد. اگر یک پاسخ عامل با یک محرک
تقویت کننده دنبال شود, قدرت پاسخ افزایش
صفحه 42:
111111111111117 شرورى بر نظريدها و اصول يادكبر !!!ار
رفتار بهتر, از طریق مشاهده و الگوسازی آموخته
میشود. تاکید بر فرآیندهای جانشین, نمادین و
خود تنظیمی است.
هشت رفتار یا مقوله بر اساس شرایط پیشنیاز
و مراحل تجمعی یادگیری است.
تأکید آموزشی بر فعالیتهای دیداری و شنیداری.
کودکان با سرعتهای مختلف یاد میگیرند.
صفحه 43:
111111111111117 شرورى بر نظريدها و اصول يادكبر !!!ار
جهار مرحله شناختى دنبالهاى از عمليات ذهنى
پیشرونده را تشکیل میدهند. مراحل سلسله
مرانبی هستند و به طور فزایندهای پیچیدهتر
میشوند. ادغام تجربیات جدید. روش اصلاح تعادل
تجربيات جديد براى استخراج معناء و فرآیند تركيب 9
تجربيات جديد در يك كل سيستماتيك.
مراحل شناختی رشد/ جذب, سازگاری و
یادگیری شامل توسعه انسانی (و پتانسیل) و
همچنین توسعه فرهنگی (یا محبطهایی است که
بر اساس باورها و رفتارهای نسلهای قبلی
دانش, مفاهیم و اصول یک موضوع؛ یادگیری
چگونگی ارتباط چیزها, یادگیری ساختار یک
موضوع است. روشهای یادگیری اکتشافی
ضروری هستند.
صفحه 44:
111111111111117 شرورى بر نظريدها و اصول يادكبر !!!ار
اين يك مفهوم متقابل فرهنكى و بسط يافته از
هوش است. مانند حوزههای زبانشناسی,
موسیقی, منطقی-ریاضی, فضایی, چسمی-
جنبشی و شخصی.
شامل یک مدل سه بعدى از هوش به نام
0 فرایند شناختی با ساختار عقل است. آموزش نحوه تفکر, از جمله
از شکل دادن به مفاهیم, تعمیم, روابط علت و
SRE ESS 2 معلولی, استنتاج, سازگاری و تضاد. فرضیات,
0 قیاس ها و موارد مشابه است.
هوش را مىتوان از طريق تجربيات يادكيرى
واسطهای اصلاح و بهبود بخشید تا به طور PUR 20 020 rec) -ts]|
سیستماتیک عملکرد شناختی و فراشناختی sylislw Girlus 9 1
9
دانشآموزان را توسعه دهد.
صفحه 45:
MEE, 551, Jools ba pki » 5) SE
شش نیاز انسان با بقا و رفاه روانی مرتبط است.
نیازها سلسله مراتبی هستند و در خدمت هدایت
یل سسس پ ی بر کامل ا
پادگیری است. یادگیرنده تشویق میشود که
آراد باشد یه حود اعتماد کند و حور را یدرد
ييشرفت يا موفقيت تا حد زیادی به آگاهی و درک ياد | Pre
احساسات خود (درون فردی) و همچنین aoe از
احساسات سایر افراد (بین فردی) بستگی دارد. E
صفحه 46:
111111111111117 رری بر نظریهها و اصول ياد
رفاه فرد به توانایی او در پرورش استعداد, ایجاد
روابط پایدار, احساس لذت و مشارکت معنادار
مربوط میشود.
Ornstein, Allan C.; Sinatra, Richard |., K-8 Instructional Methods: A Literacy Perspective, 1st
(005, p.31-32. Reprinted and Electronically reproduced by permission of Pearson Education,
Source
صفحه 47:
برنامه درسی
مبانی ،اصول و مسائل
Chapter 4: PSYCHOLOGICAL FOUNDATIONS OF
CURRICULUM
فصل چهارم :مبانی روانشناختی برنامه درسی
Phenomenology and Humanistic
Psychology
پدیدارشناسی و روانشناسی انسانی
Phenomenolo
gy
:روانشناسی سنتی
روانشناسان به انسانها و بهبود جامعه اهمیت میدهند ،پس:
نDه پدیدارشناسDی و نDه روانشناسDی انسDانگرا را بهعنوان یDک مکتDب روانشناسDی بDه رسDمیت نمیشناسDند ،چه
برسد به اینکه آنها را شاخهای از روانشناسی بدانند.
humanism
.را نباید به تعمیمهای مبتنی بر دانش اندک و پژوهشهای سطحی تقلیل داد
»نیروی سوم« در نظریههای یادگیری
نظریه
رفتارگرایی
نظریه رشد
شناختی
پدیدارشناسی
زیرا بر کل شخصیت فرد تأکید دارد.
نظریههای یادگیری
تفاوت
پدیدارشناسی و
رفتارگرایی
تفاوت بین جنبههای شناختی و عاطفی یادگیری.
تفاوت آشکار بی44ن دیدگاه مکانیک44ی و جبرگرایانهی
رفتارگرایی و نسخهی پدیدارشناسانهی یادگیری:
پدیدارشناسDی بر خودآگاهDی فرد تأکیDد دارد .فردی کDه احساسات و
نگرشهایDی دارد ،محرکهDا را تجربDه میکنDد و بر محیDط خود تأثیر
میگذارد.
پدیدارشناس4ی ب4ه معن4ی مطالعهی تجربیات آنی بهعنوان
واقعیت فرد:
پدیدارشناسی تحت تأثیر و برپایه فلسفهی اگزیستانسیالیسم است.
توسعه تجربیات بالینی بر فضای عمومی:
بیشترایدههای پدیدارشناسDانه از محیطهای بالینDی سDرچشمه گرفتهاند؛
بااینحال ،مربیان نیDز بهتدریDج متوجDه میشونDد کDه ایDن ایدهها برای
فضای کالس درس نیز کاربرد دارند.
شیوهی نگرش ما به خودمان ،اساس درک رفتار ماست:
خودپنداره مDا تعییDن میکنDد کDه چDه کاری انجام دهیDم و حتDی تDا چDه حد
یاد بگیریم .اگDر افراد فکDر کننDد کDه کودن یDا نادان هسDتند ،این
Gestalt
Theory
روانشناسی گشتالت
ایدههای پدیدارشناسDانه ریشDه در نظریههای اولیDه میدان و مفاهیDم میدان-زمینDه دارنDد که فرد را
بهطور کلDی در ارتباط بDا محیDط یDا »میدان« خود و ادراک او از ایDن محیDط در نظر میگیرند.
یادگیری در چارچوب کDل مسDئله تبییDن میشود؛ افراد بDه محرکهای جداگانDه واکنش نشان
نمیدهند ،بلکه به الگوی محرکها پاسخ میدهند.
Field-Ground Relationship
organization
سازمانده
ی
رابطه میان میدان و
زمینه
یکDنند ،معنایی را که به میدان میدهند ،تعیین میکند.
آنچه افراد ادراک م
راهحلهای آنهDا برای سDایر مسDائل بDه میزان شناخDت آنهDا از رابطDه بین محرکهای
فردی و کل بستگی دارد .این رابطه بهعنوان رابطه میدان-زمینه در نظر گرفته میشود
و نحوه ادراک فرد از این رابطه ،رفتار او را تعیین میکند.
ادراک بهتنهایDی عامDل تعیینکننده در یادگیری نیسDت؛ بلکDه عامDل اسDاسی ،سازماندهی و
بازسازماندهی روابط میدان برای شکل دادن به الگوهای در حال تکامل است.
بر این اساس ،یادگیری فرایندی پیچیده و انتزاعی است.
در مواجهDه بDا یDک موقعیDت یادگیری ،یادگیرنده مسDئله را تجزیهوتحلیDل میکنDد ،بین
دادههای ضروری و غیرضروری تمایDز قائDل میشود و روابDط را درک میکند .از آنجDا که
محیDط همواره در حال تغییDر اسDت ،یادگیرنده نیDز بهطور مداوم ادراکات خود را بازتنظیم
میکند
:مثال
در یک کتاب:
• حروف و کلمات که شما مستقیما ً میخوانید ،میدان ((Fieldمحسوب میشوند.
• صDفحه سDفید کتاب کDه توجDه شمDا بDه آDن نیسDت امDا همچنان حضور دارد ،زمینه
( )Groundاست.
در حوزه یادگیری ،ایDن رابطDه بDه ایDن معناسDت کDه یادگیرندگان اطالعات را نDه بهصورت
منفصDل ،بلکDه در بسDتر یDک کلیDت وسDیعتر ادراک میکنند .بنابرایDن ،فهDم یک مفهوم
وابسته به شناخت جایگاه آن در یک ساختار کلیتر است.
:مثال
در اینترنت:
یکDی از مثالهای بارز نظریDه گشتالDت در عصDر دیجیتال ،طراحDی رابDط کاربری ( )UIو تجربه
کاربری ) )UXدر وبسDایتها و اپلیکیشنهDا اسDت .طراحان از اصDول گشتالت برای ایجاد
طرحهایی استفاده میکنند که بهطور طبیعی برای کاربران قابل درک باشند.
ارتباط با اصول گشتالت:
• اص4ل شک4ل و زمینه )Figure-Ground(:کادر
جسDتجو (شکDل) در پسDزمینه سDفید (زمینDه) برجسته
است ،بنابراین توجه کاربر را جلب میکند.
• اص4ل مجاورت :) )roximityکمههای جسDتجو نزدیک
بDه کادر جسDتجو قرار دارنDد ،پDس کاربران بهطور طبیعی
آنها را مرتبط با عملکرد جستجو میدانند.
• اص4ل س4ادگی :))ragnanzطراحDDی مینیمالیستی
باعDث میشود کاربران بدون سردرگمی روی عملکرد
اصلی (جستجو) تمرکز کنند.
:مثال
در آموزش:
اپلیکیشن Duolingo Kidsبرای یادگیری زبان.
ارتباط با اصول گشتالت:
• اص4ل مشابه4ت( : )Similarityکلمات هممعنDی یDا همخانواده با
رنگهای مشابه نمایش داده میشوند تا کودک راحتتر الگوها را شناسایی
کند.
• اص4ل مجاورت ( Proximity(:تصDاویر و واژگان مرتبDط کنار هم قرار
میگیرند ،مثال ً تصویر یک سیب در کنار کلمه Appleتا کودک بهطور طبیعی
رابطه بین تصویر و واژه را درک کند.
• اص4ل تکمی4ل ( Closure(:در بعضDی تمرینهDا ،کودکان بایDد جای خالی را
پDر کنند.مثال ً C_tبرای ،CatکDه باعDث درگیری ذهنDی و تقویت یادگیری
میشود.
Maslow: Self-Actualizing Individuals
نیاز
به
خو
دش
کوف
ایی
نیاز به دانستن و
درک کردن
نیاز به احترام
نیاز به محبت و تعلق
نیازهای ایمنی
نیازهای بقا
نیاز ب44ه تبدی44ل شدن ب44ه بهتری44ن نس44خه از خود و تحق44ق
حداکثری تواناییهای فردی.
ای44ن نیاز بیشت44ر در افراد باهوش دیده میشود و شام44ل
تمای4ل ب4ه یادگیری و س4ازماندهی رواب4ط فکری و اجتماع4ی
است.
نیاز ب4ه دریاف4ت تأیی4د و شناخ4ت بهعنوان
فردی ارزشمند.
نیاز به روابط عاطفی با دیگران و داشتن
جایگاهی در گروههای اجتماعی.
نیاز ب4444ه امنی4444ت ،ایجاد روال مشخ4444ص در
زندگی و دوری از خطر.
نیازهای4444ی ک4444ه برای حف4444ظ حیات
ضروری هستند.
مانند غذا ،آب ،اکسیژن و استراحت...
و اصطالح روانشناسی انسانگرایانه را ابداع کرد که بر سه اصل اساسی تأکید د
1
تمرکز بر تجربه فردی:
تجربه شخصی را بهعنوان پدیده اصلی در یادگیری در نظر میگیرد.
2
تأکید بر ویژگیهای انسانی:
انتخاب ،خالقی44ت ،ارزشه44ا و خودتحققبخش44ی را در مقابل
دیدگاههای مکانیک4ی (رفتارگرای4ی) و شناختی از یادگیری قرار
میدهد.
3
توجه به کرامت انسانی:
بر رشد روانشناختی ،استعدادهای بالقوه و ارزش افراد تأکید
دارد.
نقش معلم و برنامهریزی درسی:
در ایDن چارچوب ،معلDم و برنامهریDز درسDی باید دانشآموز را
بهعنوان ی4ک ک4ل در نظ4ر بگیرند .یادگیرنده بایDد فردی مثبت،
هدفمنDد ،فعال و درگیDر در تجربیات زندگDی باشDد ،نDه صرفا ً گیرنده
محرکها یادگیرنده صرفا ً شناختی.
یادگیری بایDد یDک فراین4د آموزش4ی مادامالعم4ر باشDد ،ذات آن
آزادی و نتیجDه آDن ،شکوفای4ی کام4ل اس4تعدا4دهای انسانی و
اصالح جامعه است.
هدف آموزش از دیدگاه مزلو:
از نظر مزلو D،هدف آموزش پرورش یادگیرندهای سالم ،خوشحال و
توانمند است که بتواند رشد کند و به خودشکوفایی برسد.
معلمان بایDد ایDن هدف را در اولویDت قرار دهنDد و به دانشآموزان
در مسDیر تحقDق خویشتDن و دسDتیابی بDه حDس رضایDت درونDی کمک
کنند.
ویژگیهای افراد خودشکوفا از دیدگاه مزلو
1
2
3
راحتی و پذیرش خود و دیگران
رفتاری نسبتا ً طبیعی و خودانگیخته
4
5
ادراک واقعیDت بهصDورت کارآمد و
دقیق
عدم تسDلط احسDاساتی مانند گناه،
شرم یا اضطراب بر ذهنشان
تمرکDDز بر حDDل مسئله بهجای
خودمحوری و خودخواهی
ب4ه ای4ن ترتی4ب ،آموزش بای4د نهتنه4ا بر انتقال دان4ش ،بلک4ه بر رش4د روان4ی ،اجتماعی و معنوی
یادگیرندگان نیز تمرکز کند تا آنها بتوانند به سطح باالتری از تحقق فردی برسند.
.1نیازهای بقا (فیزیولوژیکی):
.1ایDن پلتفرم رایگان اسDت ،بنابرایDن دانشآموزانDی که
از نظDر اقتصDادی محدودیDت دارنDد ،میتوانند بدون
دغدغه مالی از آن استفاده کنند.
.2دسDترسی آسDان بDه منابDع در هر زمان و مکان ،بدون
نیاز به حضور فیزیکی در کالس.
.2نیازهای امنیت:
.1سDاختار آموزشDی منظDم و رونDد تدریجی یادگیری،
حس امنیت ذهنی را برای دانشآموزان ایجاد میکند.
.2امکان یادگیری در خانDه بدون نیاز بDه رقابDت مستقیم
با دیگران ،استرس و اضطراب را کاهش میدهد.
.3نیاز به محبت و تعلق:
.1امکان تعامDل بDا معلمان و همکالسDیها در بخش
نظرات و بحثهای گروهDی ،حDس ارتباط و تعلق را
تقویت میکند.
.2دانشآموزان میتواننDد از معلمان و دوستان خود
بازخورد دریافت کنند.
:مثال
رویکرد سDلسلهمراتبی مزلDو میتوانDد در طراحی
محیطهای یادگیری دیجیتال برای پاسDDخگویی به
نیازهای دانشآموزان به کار رود.
ماننDDDDد پلتفرمهای یادگیری آنالیDDDDن مانند
Khan AcademyیDا Google ClassroomکDه با
در نظDDر گرفتDDن نیازهای مختلف دانشآموزان،
تجربهای جامع ایجاد میکنند.
.4نیاز به احترام:
.1سDیستم امتیازدهDی و نشانهای یادگیری باعث ایجاد
حس موفقیت و انگیزه در دانشآموزان میشود.
.2دریافDت بازخورد مثبDت از معلمان و همکالسیها،
احساس ارزشمندی را تقویت میکند.
.5نیاز به دانستن و درک کردن:
.3دسDDترسی بDDه مجموعDDه گستردهای از دورههای
آموزشDی در موضوعات مختلDف ،کنجکاوی و میDل به
یادگیری را در دانشآموزان تقویت میکند.
.4امکان آموزش تعاملDی از طریDق ویدیوها و تمرینهای
هوشمند یادگیری را تسهیل میکند.
.6نیاز به خودشکوفایی:
یادگیری
مسیر
میتواننDDDDDد
.5دانشآموزان
شخصDیشدهای را انتخاب کننDد و بر اسDاس عالیق
خود ،مهارتهای جدید کسب کنند.
.6تشویDق بDه تفکDر خالق و حDل مسDئله بDه جای حفظ
کردن مطالب ،باعث رشد فردی آنها میشود.
Place Your Picture Here
•
کودکان در سDطح و نوع واکنDش خود نسDبت بDه یDک تجربه خاص تفاوت
دارند.
•
ادراکات کودکان کDه بDه شدت فردی و منحصDربهفرد هستند ،بر
یادگیری و رفتار آنها در کالس تأثیر میگذارند.
•
درمان را بهعنوان روشی برای یادگیری در نظر میگیرد .
•
روابط انسانی مثبت ،رشد فردی را تسهیل میکند.
•
در آموزش غیرمستقیم ،نقش معلم تسهیلگر است.
Rogers:
Nondirective
and Therapeutic
Learning
کارل راجرز پدیدارشناس
واقعیت بر اساس ادراک یادگیرنده شکل
:میگیرد
«
Dی زDندگDی
اDنDسانبDDDا یDDک‘نDDقشه ادراDک ’
کDDند کDDه خDود واDقDعیتنDDیست
».مDی
Life Space
میدان زندگی
برنامه درسی بر فرایند تأکید
دارد ،نه بر محصول
بر معانی روانشناختی توجه
دارد ،نه بر نمرات شناختی
بر نیازهای شخصی تمرکز
دارد ،نه بر محتوای درسی
یادگیری باید در فضایی آزاد
صورت گیرد ،نه در قالب
محدودیتها و فعالیتهای از
پیش برنامهریزیشده
بر محیطهای در حال تغییر
(در ابعاد زمانی و مکانی)
تمرکز دارد ،نه بر محیطهای
از پیش تعیینشده
:مثال
یادگیری شخصیسازیشده در پلتفرمهای
آموزشیمهایی ماننDDد Coursera، Udemyیا Khan
در سDDیست
01
یادگیری در شبکههای اجتماعی و
تاالرهای
گفتگو Reddit، Discord، Stack
فضاهایDDDی مانند
در
Overflowی4ا گروههای تلگرام4ی علمی ،یادDگیری از
طریDق تعامالت اجتماعDی ،تبادل ایدههDا و بحثهای گروهی
صDورت میگیرد .ایDن محیطهDا بDا نظریDه راجرز همخوانی
دارنDد ،زیرا بر رش4د فردی از طریق تعامالت بینفردی
و آزادی در یادگیری تأکید دارند.
،Academyیادگیرندگان مسDیر DآموزشDی خود را بر اساس
نیازها و عالقههایشان انتخDاب میکنند
کالسهای مجازی با نقش تسهیلگر
معلم
لهای آموزشی مانند( Flipped Classroomکالس
در مد
02
04
03
معکوس(،معلDم دDیگDر تنهDا انتقالدهنده دانDش نیسDت ،بلکه
بهعنوان یDک تسDهیلگر عمDل میکنDد که دانشآموزان را برای
کشDف و تحلیDل محتوا راهنمایDی میکند .مثال ً در کالسهای
آنالیDن ،دانشآموزان میتواننDد از Google Classroomیا
Microsoft Teamsبرای بDه اشتراک گذاشتDن ایدهها و
بازخورد دادن به یکدیگر استفاده کنند.
بازیوارسازی Gamificationو شبیهسازی
Simulation
در محیطهای یادگیری دیجیتال ماننDDد Minecraft Educationیا
،Duolingoیادگیرندگان درگیDر تجربههایDی میشونDد که یادگیری را از
طریق اکتشاف ،تجربه و تعامل شکل میدهد
Social and emotional Intelligence
انسان را موجودی بسیار عقالنی
میدانند.
در نظام آموزشDی توجDه به یادگیری
دانشآموزان عمدتا ً بر ذهن
منطقی متمرکز است.
دانیل گلمن:
وقتDی از هوش سDخن میگوییم،
معموال ً بDه توانایDی شناختDی یا بهره
هوشی( )IQفکر میکنیم
معلمان اغلب دانشآموزان را
تشویDق میکننDد کDه «بDه حقایق
پایبنDد باشنDد» و «منطقDی فکر
کنند»
احساسات ،دیدگاه دانشآموزان
را نسDبت بDه یDک موضوع و حتی
میزان تمایDل آنهDا بDه بررسی
بیشتDر ،تحDت تأثیر قرار میدهند.
هیجانات نهتنها در پردازش
اطالعات ،بلکDه در سDاخت معنا
نیز نقشی اساسی دارند.
همدلDDی و سایر تواناییهای
بینفردی میتواننDDDد تأثیر
چشمگیری بر موفقیت حرفهای
و شخصی افراد داشته باشند.
ریشه واژه emotionدر التین motereبه معنای «حرکت کردن» است.
احسDاسات میتواننDد بDه اقدام وادارنDد ،امری کDه در کودکان خردسال
بهوضوح مشهود است.
در بزرگسDالی ،معموال ً عقالنیDت را بر احسDاسات ارجDح میدانیDم و آنها را
منفDی یDا ناکارآمDد تلقDی میکنیم .بااینحال ،هرچDه افراد بیشتری بDه ایDن نکته
پDی میبرنDد کDه عقالنیDت را نمیتوان کامال ً از احسDاسات جدا کرد ،توجDه به
هوش اجتماعی و عاطفی افزایش یافته است.
ایDن امDر بDه حمایDت گسDتردهتری از یادگیری اجتماعDی و عاطفی( )SELدر
مدارس ،بهویژDه برای دانشآموزانDی کDه در محیDط خانواده از این نوع
آموزشها بهرهمند نمیشوند ،منجر شده است.
التین دارا
هوش را
گستردهای از
انسDانهاطیDف
motereبه معنای «حرکت کردن» است.
emotionدر
ریشه واژه
هستند.
او به هوش شخصی-اجتماعی اشاره کرد
احسDاسات میتواننDد بDه اقدام وادارنDد ،امری کDه در کودکان خردسال
فردی:مشهود است.
هوش بی بنهوضوح
شامDل توانایDی درک دیگران اسDت :اینکDه چه
چیزی برای آنهDا مهDم اسDت ،چگونDه عمل
تعامل بر احسDاسات ارجDح میدانیDم و آنها را
عقالنیDت را
Dالی،
میکننDد ودر بزرگ
معموال ًآنهDا
توان بDا
چگونDهسمی
داشت.
Dی یDا ناکارآمDد تلقDی میکنیم .بااینحال ،هرچDه افراد بیشتری بDه ایDن نکته
مؤثری منف
پDی میبرنDد کDه عقالنیDت را نمیتوان کامال ً از احسDاسات جدا کرد ،توجDه به
اجتماعی و عاطفی افزایش یافته است.
هوش
فردی :
هوش درون
نوعDی توانایDی مکمDل اسDت کDه به فرد اجازه
میدهDد درکDی دقیDق از خود داشتDه باشد و از
زندگی یادگیری اجتماعDی و عاطفی( )SELدر
درهتری از
مؤثDرDترد
Dت گس
برایبDه حمای
Dن امDر
ایDن ای
عملکرد
شناخDت
بهره ببرد.مدارس ،بهویژDه برای دانشآموزانDی کDه در محیDط خانواده از این نوع
آموزشها بهرهمند نمیشوند ،منجر شده است.
Peter Salovey
خودآگاهی:
توانایی شناخت واکنشهای عاطفی در لحظه و درک تأثیر آنها بر عملکرد فردی.
مدیریت احساسات:
یادگیری راههای س,ودمند برای تنظی,م و کنترل هیجانات .افراد ماه,ر در این حوزه
اس,ترس کمتری تجرب,ه میکنن,د و توانای,ی بهتری در مواجه,ه ب,ا چالشهای زندگی
دارند
انگیزهبخشی به خود:
درک این نکته که فرد باید انرژی و اراده الزم را برای اقدام داشته باشد
شناخت احساسات دیگران:
افراد بای,د همدل!ی داشت,ه باشن,د و نس,بت ب,ه هیجانات دیگران آگاه باشن,د ت,ا بتوانند
روابط اجتماعی مؤثری ایجاد کنند
مدیریت روابط:
شام,ل مهارته,ا و دان,ش الزم برای تنظی,م و مدیری,ت احس,اسات در دیگران ،ک,ه به
اثرگذاری بینفردی منجر میشود
:مثال
توسعه خودآگاهی از طریق تحلیل دادههای یادگیری:
پلتفرمهای آموزش,ی مانن,د Duolingo، Khan Academy، Courseraاز هوش مص,نوعی و تحلی,ل داده استفاده
میکنن,د ت,ا بازخورد شخص,یسازیشدهای ب,ه یادگیرندگان ارائ,ه دهند .بهعنوانمثال Google Classroom ،به دانشآموزان
و معلمان امکان میده,د میزان پیشرف,ت درس,ی را ,ردیاب,ی کنن,د و از ای,ن طری,ق ،دا,نشآموزا,ن میتوانن,د شناخ,ت بهتری از احساسات
و انگیزههای خ,ود در فرایند یادگیری پیدا کنند.
مدیریت احساسات:
اپلیکیشنهای,ی مانن,د Headspaceو ،Calmب,ه یادگیرندگان کم,ک میکنن,د ت,ا مدیری,ت اس,ترس و اضطراب آموزشی را یاد
بگیرند .ای,ن ابزاره,ا در مدارس آنالی,ن ی,ا محیطهای دانشگاه,ی برای دانشآموزان,ی ک,ه در معرض فشارهای تحص,یلی قرار دارن,د ،مفید
هستند و باعث افزایش مهارتهای تنظیم هیجانی میشوند.
:مثال
انگیزهبخشی به خود از طریق گیمیفیکیشن )Gamification(:
بس,یاری از پلتفرمهای یادگیری دیجیتال ،مانن,د ClassDojoو ،Kahootاز بازیوارس,ازی اس,تفاده میکنن,د تا انگیزه
دانشآموزان را برای یادگیری افزای,ش دهند .امتیازده,ی ،نشانهای افتخار ،چالشهای رقابتی ،و بازخورد فوری ،احس,اس پیشرفت و
انگیزه درونی را در دانشآموزان تقویت میکند.
شناخت احساسات دیگران از طریق تعامالت مجازی و هوش مصنوعی:
رباتهای گفتگو( )Chatbotsو مربیان مجازی مانند ،Replikaبا یادگیرندگان تعامل برقرار کرده و به آنها کمک میکنند تا
همدل,ی و آگاه,ی اجتماع,ی را تمری,ن کنند .همچنی,ن ،در کالس,های آنالی,ن تعامل,ی ،دانشآموزان ا,ز ابزارهای,ی مانند Zoom،
،Microsoft Teamsی,ا Discordبرای بحثهای گروه,ی اس,تفاده میکنن,د ک,ه مهارتهای ارتباط,ی و شناخ,ت احساسات
دیگران را تقویت میکند.
مدیریت روابط از طریق شبکههای اجتماعی و یادگیری جمعی:
پلتفرمهای همکاری آموزشی مانند ،Edmodo، Slackو Trelloبه دانشآموزان و معلمان این امکان را میدهند تا بهصورت
گروه,ی کار کنن,د ،مس,ئولیتهای مشترک بپذیرن,د و مهارتهای مدیری,ت رواب,ط بینفردی را تقوی,ت کنند .در ای,ن فضاها ،تعامالت
غیررسمی و حمایت اجتماعی میان یادگیرندگان ،به شکلگیری روابط معنادار و افزایش هوش هیجانی کمک میکند.
در ای,ن ویدی,و ،روانشناس دانی!ل گولم!ن نق,ش رو ب,ه رشد
یادگیری اجتماع,ی و عاطفی ( )SELرا در مدارس و
جامعه توضیح میدهد.
اینک,ه مدارس چگون,ه میتوانن,د SELرا در برنام,ه درسی
خود پیادهسازی یا ادغام کنند...
این ویدئو با هوش مصنوعی ایرانی کپزی زیرنویس فارسی شده است....
Positive Psychology and Mindsets
• مارتی4ن س4لیگمن بDه جنبDش «روانشناسDی مثبDت» در دهه
۱۹۹ ۰مرتبDط بود کDه بر نقاط قوت بDه جای ضعفهDا تمرکز
داشت.
• او بر ایDن باور بود کDه تعام4ل ،رواب4ط ،معن4ا و دستاوردها
برای خوشبختDی مهDم هسDتند و خوشبختDی نتیجDه ژنتیDک یا
شانDس نیسDت .بDا ایDن حال ،خوشبختDی تنهDا بخشDی از یک
«زندگی خوب» است.
•
• بهبود رفاه فردی حتDی مهمتDر اسDت ،زیرا خوشبختی فرد
میتوانDد بر خوشبختDی دیگران تأثیDر بگذارد .بDه ایDن ترتیب ،او
دریافDت کDه توانایDی پرورش اسDتعداد ،سDاخت روابط پایدار،
احسDاس لذت و مشارکDت معنادار—کDه بهطور جمعDی آن را
رونق مینامید—امری حیاتی اسDت .در بسیاری از موارد ،این
موضوع از یDک نگرش خوشبینان4ه آغاز میشود که میتوان
آن را پرورش داد.
Martin
Seligman
Positive Psychology and Mindsets
• کارول دوک ،روانشناس ،بهویژ4ه دریاف4ت که فارغ از
واقعیتهای مربوط ب44ه قابلی44ت تغیی44ر آنها،
دانشآموزان اگ4ر باور داشت4ه باشن4د ک4ه شخصیت و
هوش آنه4ا قاب4ل تغیی4ر اس4ت ،عملکرد بهمراتب
بهتری خواهند داشت.
• عالوه بر ای4ن ،او نشان داد ک4ه کودکان میتوانن4د با
مداخالت ص4حیح از ی4ک «نگرش ثاب4ت» ب4ه یک «نگرش
رشد» تغییر پیدا کنند.
• مدارس چارت4ر ب4ا عملکرد باال مانن4د مدارس شبکه
KIPPای4ن رویکرد را اتخاذ کردهان4د ،بههمراه اصول
روانشناس4ی مثبت ،برای آموزش دانشآموزان در
معرض خطر بهمنظور دستیابی به موفقیت.
Martin
Seligman
Phenomenology and Curriculum
• پدیدارشناسان افراد را در رابطه با زمینههایی که در آنها فعالیت میکنند میبینند .در این راستا ،پدیدا,رشناسان شباهت زیادی به ساختارگرایان
دارند .اما آنچه رفتار و یادگیری را تعیین میکند ،عم,دتاً روانشناختی است.
• تجربیات فردی تنه,ا از طری,ق اس,تنباطها برای دیگرا,ن قاب,ل دس,ترسی اس,ت؛ بنابرای,ن ،چنی,ن دادههای,ی شواه,د علم,ی قاب,ل اعتمادی نیس,تند .ب,ا این
حال ،برای پدیدارشناسان ،دادههای خ,ام تجربیات شخصی برای درک یادگیری حیاتی هستند .شاید دادهها نتوا,نند بهطور دقیق اندازهگیری شوند و
شاید مبهم باشند ،اما آنها "وجود دارند" .تعاریف و فرآیندها نیز ا,ز نظر پدیدارشناسان موضوعی و ارزیابیکننده هستند تا دقیق و مبنایی.
• عالوه بر مفهوم روانشناس!ی انس!انگرایانه ،موضوعات پدیدارشناس,ی میتوانن,د بهطور مترادف ب,ا بس,یاری دیگ,ر از مفاهی,م از جمل,ه روانشناسی
اگزیس,تانسیالیستی ،نئوپروگرس,ویسم ،خ,القی,ت ،عش,ق ،آگاه,ی باالت,ر ،ارزشگذاری ،فرامادیگرای,ی ،س,المت روان,ی ،هوی,ت خود ،روانکاوی و تقریباً هر
چیزی که به تحقق حداکثری خود ،خودشناسی و خودآگاهی اشاره داشته باشد ،استفاده شوند.
• اگرچ,ه این جنبه گس,ترده پدیدارشناس,ی باع,ث میشود که ارائه ی,ک تعری,ف واضح و مشترک از ا,ین واژ,ه دشوار باش,د ،همان گستردگی باعث میشود
ک,ه ای,ن مفهوم برای اص,الحگران آموزش,ی از رویکردهای روانشناخت,ی مختل,ف قاب,ل پذیرش باشد .ای,ن ک,ه پدیدارشناس,ی معان,ی مختلفی برای افراد
مختل,ف دارد ،یک,ی از دالی,ل پذیرش آس,ان آ,ن اس,ت ،ام,ا همچنی,ن مبنای انتقادات,ی نی,ز میباشد .ب,ا ای,ن حال ،پدیدارشناس,ان تالش میکنن,د نظریه
یادگیری را از دست رفتارگرایان محدود و سختگیر و تأکید بیش از حد بر فرآیندهای شناختی نجات دهند.
:مثال
یادگیری شخصیسازیشده با استفاده از دادههای تجربی:
در پلتفرمهای,ی مانن,د Coursera، Khan Academyو ،edXیادگیرندگان میتوانن,د مسیرهای یادگیری خود را بر
اس,اس تجربیات و عالقههای شخص,ی خود انتخاب کنند .ای,ن پلتفرمه,ا ب,ه گونهای طراح,ی شدهان,د ک,ه ب,ه کاربران این امکان را
میدهن,د ک,ه تجربیات خود را بهطور فردی تنظی,م کرده و یادگیری را بر اس,اس تجربیات و نیازهای شخص,ی خود شک,ل دهند .این
شیوه یادگیری همراس,تا ب,ا ایده پدیدارشناس,ی اس,ت ،زیرا تجربیات فردی ه,ر دانشآموز تأثیر زیادی بر نحوه یادگیری و درک او از
مفاهیم دارد.
تعامالت اجتماعی آنالین و یادگیری از طریق تجربههای مشترک:
در محیطهای اجتماع,ی مانن,د Discord، Redditو ،Twitterدانشآموزان و یادگیرندگان میتوانن,د تجربیات خود را با
دیگران به اشتراک بگذارند و از طریق استنباطهای اجتماعی به یادگیری بپردازند .ای,ن فضاها میتوانند به یادگیرندگان این امکان را
بدهن,د ک,ه تجربیات و احس,اسات شخص,ی خ,ود را ا,ز یادگیری ب,ه اشتراک بگذارن,د و از تعامالت اجتماع,ی برای گس,ترش فهم و
دیدگاههای خود اس,تفاده کنند .ای,ن ب,ه طور مس,تقیم ب,ا پدیدا,رشناس,ی در ارتباط اس,ت ،چرا ک,ه تجربیات فردی از طریق ارتباطات
اجتماعی به درک و یادگیری دیگران افزوده میشود.
:مثال
ابزارهای بازخورد و ارزیابی شخصی در یادگیری آنالین:
پلتفرمهای یادگیری مانند Google Classroomو Moodleبه معلمان این امکان را میدهند که بازخوردهای شخصی
و ارزیابیهای فردی برای دانشآموزان ارائ,ه دهند .ای,ن بازخورده,ا میتوانن,د ب,ه دانشآموزان کم,ک کنن,د ت,ا تجربیات خود را ب,ا دقت
بیشتری ارزیاب,ی کرده و فرآین,د یادگیری خود را بهبود بخشند .ای,ن فرآین,د همراس,تا ب,ا مفهوم پدیدارشناس,ی ا,ست زیرا دانشآموزان
از طریق تجربههای شخصی و بازخوردهای مستقیم یاد میگیرند.
یادگیری تجربی و کاوش از طریق شبیهسازیهای دیجیتال:
ابزارهای,ی مانن,د Minecraft Educationو Robloxب,ه دانشآموزان ای,ن امکان را میدهن,د ک,ه از طری,ق شبیهسازیهای
دیجیتال و تجربیات عم,ل,ی ب,ه یادگیری بپردازند .ای,ن شبی هس,ازیها میتوانن,د ب,ه یادگیرندگان کم,ک کنن,د ت,ا مفاهیم پیچیده را از
طری,ق تجربیات شخص,ی و تعامالت در فضای مجازی درک کنند .ای,ن روشه,ا در تطاب,ق ب,ا پدیدارشناس,ی هس,تند ،زیرا یادگیری به
صورت تجربی و فردی صورت میگیرد.
Motivation and Achievement
• اگرچDه عملکردهای شناختDی توسDط نظریهپردازان شناختDه شده اسDت ،معلمان و مدارس بایDد ابتدا به
عوامل اجتماعی و روانشناختی یادگیرندگان توجه کنند.
• دانشآموزان ناراحDت یDا ناتوان از یادگیری خیلDی کDم میآموزنDد؛ آنهDا مقاومDت میکننDد ،کنار میرونDد یا
مشکالت خود را به شیوهای دیگر بروز میدهند.
• نیازهای دانشآموزان ،عزت نفس و خودپنداره باید به عنوان عوامل ضروری در یادگیری شناخته شوند.
• بدون احسDاس خوب نسDبت بDه خود و بدون کنجکاوی یDا انگیزه ،شانDس کمDی برای یادگیری مسDتمر شناختی
(و حتی روانجنبشی) وجود دارد.
• یادگیرندگان بایDد احسDاس اعتماد بDه نفDس در انجام مهارت یDا وظیفDه مورد نظDر داشتDه باشنDد ،مشتاق به
یادگیری باشنDد و احسDاس کننDد کDه آنچDه از آنهDا خواسDته میشود از نظDر روانشناختDی رضایتبخDش است.
این موضوع چه در مورد یادگیری حروف الفبا باشد و چه مسائل ساده یا پیچیده ،قابل اعمال است.
• بایDد مدارس را نDه از طریDق تغییDر مدت زمان روز یDا سDال تحصDیلی ،تغییDر مقدار تکالیDف خانگDی یDا تقویت
برنامDه درسDی ،بلکDه از طریDق رضایتبخشتDر کردن مدرسDه برای دانشآموزان و همراسDتا کردن آDن با
عالیق آنها اصالح کرد ،تا آنها احساس قدرت ،رضایت و اهمیت در کالس درس پیدا کنند.
• یادگیری در مدارس در گروههDا بDا برنامDه درسDی رسDمی اتفاق میافتDد (اگرچDه برخDی ممکDن اسDت بگوینDد که
یک برنامه درسی غیررسمی یا پنهان نیز وجود دارد) .کودک تنها یک یادگیرنده از میان تعداد زیادی (گاهی تا
۳۰دانشآموز) اسDت ،کDه همDه نیاز بDه توجDه دارنDد و متنDی را دنبال میکننDد کDه معموال ً منفعالنDه اسDت ،نه
فعاالنه.
• همDه چیDز در اطراف مDا برای جلDب توجDه ما رقابDت میکند .زمانDی که بDه چیزی توجDه میکنیDم ،معموال ً بDه این
معنDا است که بDه چیDز دیگری توجDه نمیکنیم .همDه مDا ،از جملDه دانشآموزانمان ،بایDد انتخاب کنیDم که چگونه
توجه و زمان خود را توزیع کنیم .زمانی که توجه گم میشود یا دانشآموزان نمیتوانند بر روی وظایف خود
تمرکز کننDد ،ایDن بDه ایDن معنDی اسDت که وظایDف خیلDی پیچیده هسDتند یDا اینکDه مشکلDی اجتماعی-روانشناختی
وجود دارد.
• سDوالی کDه پیDش میآیDد ایDن اسDت کDه چگونDه میتوانیDم دانشآموزان را برای توجDه بDه مسDائلی مانند
تقسDیمهای طوالنDی یDا غزلیات شکسDپیر در شرایطDی کDه بDا سDیلی از نیازهDا ،عالیDق و احسDاسات که برای
توجDه و زمان آنهDا رقابDت میکننDد ،متقاعDد کنیDم؟ چگونDه میتوانیDم نیازهDا ،عالیDق و احساسات دانشآموزان
را بهتر در فرآیند تدریس و یادگیری بگنجانیم؟
• بDه عنوان معلمان ،بایDد از فرصDتهای مختلDف یادگیری پشتیبانDی کرده و آنهDا را پرورش دهیDم؛ چندین حوزه
مختلDف یادگیری (نDه تنهDا حوزههای شناختDی) را شناسDایی کنیDم؛ و جوایDز یDا حداقل شناختهشدن برای اشکال
و سDطوح مختلDف دسDتاورد ،از جملDه تالش ،بهبود ،تخیDل ،شهود ،فردیDت ،نشاط ،اشتیاق و بلوغ ،ارائDه دهDیم
The Concept of Freedom
"مDن فکDر میکنDم کDه مردم آزادی بیشتری از آنچDه کDه اسDتفاده میکننDد دارند ،چرا
ههDا عمDل میکنند[ ...آنها] خود
کDه معموال ً بر اسDاس عادات ،پیشداوریهDا و کلیش
ارادهگری بیشتری دارنDد از آنچDه کDه دیدگاه سDنتی درباره انسانها بهعنوان
موجودات واکنشDی نشان میدهد[ ...مDا] آزادی بیشتری داریDم از آنچDه کDه بیشتر
روانشناسی امروز میپذیرد".
ایده آزادی در مرکز نظریه یادگیری راجرز قرار
دارد
• هرچ!ه کودکان و نوجوانان بیشت!ر از آزادی خود آگاه باشن!د ،بیشت!ر قادرب!ه کش!ف خود و توسعه
کامل خواهند بود.
• آزادی به یادگیرندگان اجازه میده!د ک!ه کنکاش کنند ،جس!تجو کنن!د و درک خود را از آنچه که
میآموزند عمیقتر کنند.
• آزادی ب!ه آنه!ا ای!ن امکان را میده!د ک!ه اهداف خود را دنبال کنن!د ،تطاب!ق بین اهداف و
دس!تاوردها ،یادگیریهای گذشت!ه و یادگیریهای جدی!د را پیدا کنند و جهتگیری برای
یادگیریهای بیشتر را شناسایی کنند.
• آزادی باع!ث گس!ترش دان!ش یادگیرندگان در مورد روشهای جایگزی!ن برای درک خود و محیط
میشود.
• آزادی واژهای کلیدی در جنبشهای مدرس,ه رادیکال ،مدرس,ه آزاد و مدرس,ههای جایگزی,ن دهههای ۱۹۶۰و ۱۹۷۰
بود و بخش,ی از جنبشهای انتخاب آموزش,ی ،مدارس چارت,ر و مدارس خص,وصی دهههای ۱۹۸۰و ۱۹۹۰شد .این
جنبشه,ا امکانات,ی را برای یادگیری و مدرس,ه فراه,م میآوردن,د و محیطهای مدرس,ه را برای تطبی,ق ب,ا تنوع نیازها،
احساسات ،نگرشها و تواناییهای یادگیرندگان بهبود میدادند.
• جنبشهای مدرس,ه آزاد ،مدرس,ههای جایگزی,ن و مدرس,ههای رادیکال همپوشان,ی داشتند و از آموزش کودکمحور و
روانشناس,ی انس,انی الهام گرفت,ه بودند .اگرچ,ه طرفداران آنه,ا علیه شیوههای آموزش و مدارس موجود اعتراض
میکردند ،اما هرگز نتوانستند برنامهای دقیق برای اصالحات توسعه دهند.
• بدون ش,ک ،طراحان درس,ی باید فرص,تها و گزینههای یادگیری را برای دانشآموزان گسترش دهند بدون اینکه اقتدار
معلمان کاه,ش یابد .آنه,ا بای,د ب,ه دنبال "میان,ه طالی,ی" باشند :آزادی دانشآموزان بدون بیقیدی و اقتدار معلمان
بدون کنترل .ایده ای,ن اس,ت ک,ه ی,ک برنام,ه درس,ی طراح,ی شود ک,ه ب,ه یادگیرندگان کم,ک کن,د پتانس,یل کامل خود را
در زمینههای رفتاری ،شناختی و انسانی تحقق بخشند.
In Search of a Curriculum
از آنج!ا ک!ه ه!ر فرد نیازها و عالی!ق خاص!ی مرتب!طب!ا خود-تحق!ق و خودآگاهی دارد ،هیچ
برنام!ه درس!ی انس!انی عمومی وجود ندارد .در عوض ،یادگیرندگان از تجربیات ،محتوای
درسی و مهارتهای ذهنی الزم برای رسیدن به پتانسیل کامل خود بهره میبرند.
برنامه درس!یای که بر احساسات تأکید دارد ،یعنی آنکه نگرشها و احساسات را مورد
توج!ه قرار میده!د ،نی!ز قاب!ل قبول اس!ت .برچس!بهای مناس!بی مانن!د «برنام!ه درسی
مرتب!ط»« ،برنام!ه درس!ی انس!انی»« ،برنام!ه درس!ی پرارزش» ی!ا «برنام!ه درسی
اگزیستانسیالیستی» میتوانند استفاده شوند.
دانشآموز ح!ق دارد ت!ا تفس!یر معل!م از موضوع را رد کند .ب!ه نظ!ر آنان ،مه!م اس!ت که
رابط!ه معلم-دانشآموز بر اس!اس اعتماد و ص!داقت باش!د ت!ا دانشآموز بدان!د ک!ه کی
ایدههای معلم در مورد یک موضوع صحیح است و شایسته احترام.
In Search of a Curriculum
برای پدیدارشناسان ،انتخاب دانشآموز مهم است.
• قدرت تصمیمگیری درباره آنچه باید انجام دهد و چگونگی انجام آن
• احساس کنترل بر افکار و کارهای خود.
روال و قوانی!ن مدرس!ه بای!د حداق!ل باش!د؛ یادگیرندگان بای!د اجازه داشت!ه باشن!د ت!ا آنچه
میخواهند انجام دهند ،البته به شرطی که به کسی آسیب نرساند یا خطرناک نباشد.
ارزیابیهای مکرر ،انتقاد و رقاب!ت برای یادگیری مفی!د نیس!ت .ماهی!ت بسیاری از روندهای
آموزش!ی اخی!ر ،مانن!د زمان آکادمی!ک ،آموزش مس!تقیم و یادگیری تس!لط (ک!ه بر رفتارها و
وظای!ف تجوی!ز شده ،روشه!ا و نتای!ج تعری!ف شده و تمری!ن و آزمون مداوم تأکی!د دارند) ،رد
میشود زیرا آنها محدود ،سختگیرانه و پر فشار هستند.
رفتارگرایی
Conclusion
• رفتارگرای!ی قدیمیتری!ن نظری!ه یادگیری اس!ت و ب!ه مدلهای آموزشی و
یادگیری فعل!ی مانن!د یادگیری فردی ،آموزش مس!تقیم و یادگیری تسلط
تبدیل شده است.
• رفتار سنتی به پاسخهای برانگیختهشده مربوط میشود (یک رابطه واضح و
تعریفشده محرک-پاس!خ) ،و رفتار عملیات!یب!ه پاس!خهای صادرشده مربوط
است (بدون رابطه محرک-پاسخ تعریفشده).
یادگیری
رشد شناختی
• ای!ن نظری!هب!ا تأثی!ر روب!ه رش!د ژان پیاژ!ه و لئون وگوتس!کی و توضیح فزاینده
محی!ط (در مقاب!ل وراث!ت) بهعنوان عام!ل رش!د و توس!عه شناخت!ی همراستا
است.
• نظری!ه یادگیری شناخت!ی ب!ه تفک!ر انس!انها ،از جمل!ه تفک!ر انتقادی ،تفکر
خالق و تفکر شهودی کمک میکند.
پدیدارشناسی
• پدیدارشناس!ی ی!ا روانشناس!ی انس!انگرا میتوان!د بهعنوان س!ومین و جدیدتری!ن نظریه
یادگیری در نظر گرفته شود.
• تأکید آن بر نگرشها و احساسات ،خودتحققیابی ،انگیزش و آزادی در یادگیری است.
مروری بر نظریهها و اصول یادگیری:
هنگامی که بین یک موقعیت و یک پاسخ ارتباط
برقرار میشود و با وضعیت رضایت بخشی همراه
میشود ،این ارتباط تقویت شده و هنگامی که با
یک وضعیت آزار دهنده همراه شود ،ارتباط ضعیف
میگردد.
قانون اثر
ثراندیک
شرطی سازی
کالسیک
پاولوف ،واتسون
برخالف شرطی سازی کالسیک ،هیچ محرک خاص
یا قابل شناسایی به طور مداوم رفتار عامل را بر
نمیانگیزد .اگر یک پاسخ عامل با یک محرک
تقویت کننده دنبال شود ،قدرت پاسخ افزایش
مییابد.
هر زمان که یک پاسخ به طور دقیق با کاهش
یک محرک دنبال می شود ،تمایل به این است
که محرک آن واکنش را در موارد بعدی
برانگیزد .قدرت ارتباط پیوند محرک-پاسخ به
شرطی شدن پاسخ و محرک بستگی دارد.
شرطی سازی عامل
اسکینر
مروری بر نظریهها و اصول یادگیری:
رفتار بهتر ،از طریق مشاهده و الگوسازی آموخته
میشود .تاکید بر فرآیندهای جانشین ،نمادین و
خود تنظیمی است.
یادگیری مشاهدهای
بندروا
یادگیری سلسله
مراتبی
گاگنه
تأکید آموزشی بر فعالیتهای دیداری و شنیداری.
کودکان با سرعتهای مختلف یاد میگیرند.
هشت رفتار یا مقوله بر اساس شرایط پیشنیاز
و مراحل تجمعی یادگیری است.
بازی ساختاری
مونتهسوری
مروری بر نظریهها و اصول یادگیری:
چهار مرحله شناختی دنبالهای از عملیات ذهنی
پیشرونده را تشکیل میدهند .مراحل سلسله
مراتبی هستند و به طور فزایندهای پیچیدهتر
میشوند .ادغام تجربیات جدید ،روش اصالح
تجربیات جدید برای استخراج معنا ،و فرآیند ترکیب
تجربیات جدید در یک کل سیستماتیک.
مراحل شناختی رشد /جذب ،سازگاری و
تعادل
پیاژه
نظریه زبان و انتقال فرهنگی
ویگوتسکی
دانش ،مفاهیم و اصول یک موضوع؛ یادگیری
چگونگی ارتباط چیزها ،یادگیری ساختار یک
موضوع است .روشهای یادگیری اکتشافی
ضروری هستند.
یادگیری شامل توسعه انسانی (و پتانسیل) و
همچنین توسعه فرهنگی (یا محیطهایی است که
بر اساس باورها و رفتارهای نسلهای قبلی
شکل گرفتهاند).
ساختار یک موضوع
برونر ،فینیکس
مروری بر نظریهها و اصول یادگیری:
این یک مفهوم متقابل فرهنگی و بسط یافته از
هوش است .مانند حوزههای زبانشناسی،
موسیقی ،منطقی-ریاضی ،فضایی ،جسمی-
جنبشی و شخصی.
هوشهای چندگانه
گاردنر
120فرایند شناختی بالقوه و تفکر
انتقادی
انیس ،لیپمن ،استرنبرگ
هوش را میتوان از طریق تجربیات یادگیری
واسطهای اصالح و بهبود بخشید تا به طور
سیستماتیک عملکرد شناختی و فراشناختی
دانشآموزان را توسعه دهد.
شامل یک مدل سه بعدی از هوش به نام
ساختار عقل است .آموزش نحوه تفکر ،از جمله
شکل دادن به مفاهیم،تعمیم ،روابط علت و
معلولی ،استنتاج ،سازگاری و تضاد ،فرضیات،
قیاس ها و موارد مشابه است.
انعطافپذیری هوش ،نظریه اصالحپذیری
شناحتی ساختاری و تجربه سادگیری واسطهای
فوئرشتاین
مروری بر نظریهها و اصول یادگیری:
شش نیاز انسان با بقا و رفاه روانی مرتبط است.
نیازها سلسله مراتبی هستند و در خدمت هدایت
رفتار هستند.
نیازهای انسان
مازلو
آزادی برای یادگیری
راجرز
پیشرفت یا موفقیت تا حد زیادی به آگاهی و درک
احساسات خود (درون فردی) و همچنین
احساسات سایر افراد (بین فردی) بستگی دارد.
تبدیل شدن به یک فرد کامل مستلزم آزادی در
یادگیری است .یادگیرنده تشویق میشود که
آزاد باشد ،به خود اعتماد کند و خود را بپذیرد.
یادگیری اجتماعی و
عاطفی
گلمن
:مروری بر نظریهها و اصول یادگیری
روانشناسی مثبت و
بهزیستی
سلیگمن
ایجاد،رفاه فرد به توانایی او در پرورش استعداد
احساس لذت و مشارکت معنادار،روابط پایدار
.مربوط میشود
Source: Ornstein, Allan C.; Sinatra, Richard I., K-8 Instructional Methods: A Literacy Perspective, 1st
Ed., ©2005, p.31–32. Reprinted and Electronically reproduced by permission of Pearson Education,
Inc., New York, NY.
گر کسی را رغبت دانش بود گو
دم مزن
زانکه من دم درکشیدم تا به دانایی
زدم
سعدی علیه الرحمه