هنر در تمدن اسلامی

صفحه 1:


صفحه 2:
تهیه کننده : سیدمحسن سادانی نژاد- دانشجوی ارانه للنده در كلاس تاريخ قرهتى و تمدن اطلام 2 ‎il Hee‏ تون 

صفحه 3:
هنر چیست ؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟ * هنر مجموعه‌ای از آثار یا فرآیندهای ساخت انسان است که در جهت اثرگذاری بر عواطف, احساسات و هوش انسانی و یا به منظور انتقال یک معنا یا مفهوم خلق می‌شوند. هتر یعتی ,خلق زیبانی تقایل :درك بای احبتانسات:و-تفگرات: بشری * هنر همان کوشش و تلاشی است که برای به وجود آوردن و تماباندن:ز سانین ها به کار گرفته: تی: شود. * هنر وسیله ای است برای انتقال احساسات بشری و نوعی شناخت واقعیت از طریق تجربه “ هنر شكل معینی از آگاهی اجتماعی است که هدفش بازتاب درست و دقیق واقعیت است. + گاهی در هنر به دنبال شناخت واقعی نيستیم. صرفا یک جزتی از واقعیت بیان می شود. 

صفحه 4:


صفحه 5:
انواع هنر : *هنر های شنیداری * هنرهای دیداری ‎eget a‏ و ذهنی هنرهای درگیرکننده سایرحس ها نظیر آشپزی تقسیم بندی دیگر : * هنرهای دوبعدی هنرهای سه بعدی (فضایی یا تجسمی) 

صفحه 6:
سيقى» سخنرانى و خطابه اثر 1 نظیر مو ‎bs‏ خوانندگی, لحن و سبک ادا 

صفحه 7:
2- هنر< ی دستی مانند صنابع دستی, مجسمه سازی (هنر تسم شیه‌بری کالی پاقمم زر دوز گل دورف کی ] ‏کابچه‎ pat nal ‏مت ای قاری سعرت‎ salt 5 Slaw. 

صفحه 8:
3- شامل نقاشی و رنگ امیزی, کاریکتو, خطاطی, عکاسی, طراحی و گرافیک, روتوش, 

صفحه 9:
4- هنرهای مفهمومی و معنایی مثل هنر ادبی و آرایه های ظاهرى شتامل ب«ويستدكى: شعوسيرابى:وداستات سارىة ظير پردازی, نمایشنامه نویسی و نثر نویسی, ترجمه نویسی آرانه: قلب "کل ۶ انشغاز زیر انس که‌ببهصورت افقن و غمودی خوانده.می شود : و نمونه ای دیگر : بیمارم من دایم آن دلبر زفراقت بيدارم با دردم ‏ كف آن دلبر ‎wo ow‏ يارم مونس غمخوار م vata ‏کازی كان‎ ‘ley LG ‏بى جفا به دلب وفاکن‎ ‏مر مرا دوستی به دل كه دارى‎ ‎ae‏ مر مرا بى جفا وفا ‏بانذردم: من ذانم ‎elbow‏ بیدارم بیمارم ‎ 

صفحه 10:
+ متل 

صفحه 11:
طراحی لوازم خانگی, طراحی وسایل نقلیه و .. هقف >. سف م ‎valid‏ 

صفحه 12:


صفحه 13:
6- ی مثل رقص؛ ژیمناستیک, حرکات رزمی, ‎ole Sl‏ بازىي تر 

صفحه 14:
7- شامل سینما و ساخت فیلم و انیمیشن, تتاتر, پانتومیم, ميكس وا مب 

صفحه 15:
دسته تقسيم مى شوند: 1. هنرهاى شنيدارى 2. هنرهاى دستى 3. هنوهاى ترسيمى 4 هنرهای ادبی 5 معماری و هنر طراحی فضایی 6 هنر حرکات نمایشی 7 هنرهای نمایشی 8 هنر ارتباطات و برقراری روابط عمومی 

صفحه 16:
alis *منبع : عاطفه و احساس هنرمند *اثر : عواطف انسان ها * بسیاری از اوقات می توان مفاهیم را با سرعتی باورنکردنی به افراد زیادی منتقل کرد. * احساس مانند عقل و منطق نیست که نیاز به برهان و استدلال داشته باشد, هنر با احساس مخاطب درگیر است و مخاطب خود را با عواطف هنرمند شریک می حو > داند. 

صفحه 17:
نکم 

صفحه 18:
* حقیقت ماورایی را ترسیم ‎ro‏ کند. < هنرمند می کوشد با اتصال به منیع عظیم فرهنگ اسلامی و پیوند با توحید و جهان بینی الهی است, به خلاقیتی عظیم و شگرف برسد. * هنری مانا و عام پسند را به جامعه ارزانی نماید. 

صفحه 19:
هنر حقیقی در مقابل هنر * هنر حقیقی در ذاتش زیباست. نیازمند پیرایش نیست و بیان آن؛ نتیجه ابداع و خلاقیتی آگاهانه است. * هنر تقلبی «زیبا شده» است, پر زرق و برق ‎Cowl‏ و زمینه فساد, زیاده خواهی, لذت خواهی و تضعیف معنویت را به همراه دارد. ‎٠‏ اين هنر فاسدٍ اغواگر به دلیل آنکه ريشه ای يست و نازل داردء هرگز تشنگی صاحبان و دوستداران هنر را رفع نمى كندء بلكه بر آن نيز مى افزايد. ‏* ولی در هنر واقعی» یک از احساسات ذ فرد تحریک می شود. ‎ ‎ 

صفحه 20:


صفحه 21:


صفحه 22:
نقش انرگذار اديان در هنر *همواره هنر با ساده ترین شکل خود در خدمت دين اعم از الهى و غير الهى بوده است. *تلاش در جهت معماری معابد. _ سروده های مذهبی, تصویرگری, آثار تجسمی و صنایع دستی و هنرهای نمایشی و آیینی, با دين هاى الهى و غیرالهی ارتباطی تنگاتنگ داشته اند. 

صفحه 23:
صلهور اسلام * قریب 360 بت کوچك و بزرگ فقط در کعبه جای داشتند . * تمام دیوارهای آن با شمایل نگاری پیامبران پیشین و حضرت مریم(ع) منقوش بود. * نزول قرآن معجزه الهی (به اوج رساندن هنر ادبی و هنر مفهومی) * موضع تند نسبت ‎law pin a‏ نگاری و مجسمه سازی * عدم موضع گیری در مورد سایر هنر ها 

صفحه 24:
۳ * شکل گیری تمدن اسلامی و تبدیل شدن مسجد به عنوان خانه خدا همايیش شکوهمندترین مظاهر هنر اسلامی *برخورد مسلمانان با فرهنگ سایر تمدن ها * ورود هنر به چهارچوب اسلامی * خدمات متقابل هنر و اسلام ‎a‏ ‏*شکوهمندی تمدن اسلامی با آرایه های هنری *هدفمند شدن هنر با قرار گرفتن در قالب اسلامی 

صفحه 25:
هنرهايى در تعدن اسلامی به 

صفحه 26:
۲ متعهد است. > اخلاقی است. * هدفمند و بر آمدن از يك حقیقت اعتقادی ‎soul‏ * خادم عقیده و ایمان_و وسیله ای برای رسیدن *پایا و ماندگار است. * امیدبخش و پرنشاط است. * روشنی و صراحت دارد. * مردمی و همگانی_است. 

صفحه 27:
é 9 Meme 5 Yee ‏بافروبای‎ blag hi, oe g د 2 

صفحه 28:
1 هنر اسلامی از آغاز تا عصر امویان * بی تردید در زمان استقرار حکومت پیامبراکرم(ص) در مدینه, از هنر به معنای خاص آن کمتر اثری وجود داشت. * گسترش جهان اسلام به ایران. شام, مصر و شمال آفریقا و اندلس (اسپانیای امروزی) * وارد شدن هنرهای مختلف در قاب اسلامی +رشد و گسترش هنرهای اسلامی 0 

صفحه 29:
2 هنر اسلامی در عصر خلفای اموی *عصر امویان * شروع با خلافت معاویه (60 - 41 ه ق ) *پایان تا خلافت مروان دوم (132 - 127 ه ق ) *مرکز خلافت امویان : شام * تأثیرپذیری از زیاد از بیزانس * به دلیل ساختار قومی و قبیله ای امویان و نیز تفاخر خلفا به مکانت قبیله ای. همچنان فرهنگ عربی و ارزش های جاهلی در میان آنها وجود داشت 

صفحه 30:
THE SPREAD OF ISLAM, 622 ~ 750 CE Tey ed by UC 8-750 TE ‏سم‎ مييق جح Arabian Sea 

صفحه 31:
2 هنر اسلامی در عصر خلفای اموی * گرایش امویان به تجمل گرایی و جمع آوری ثروت نظر آنان را به سمت نزديك ترین همسایگان متمدن خود بیزانس و ایران معطوف نمود. * بیشترین عناصر بناسازی و معماری در اين عصر, ستون, طاق نماء گنبد, سنگ و آجر همراه با تنوع عناصر بومی در مناطق مختلف بود که متناسب با شرایط * سفالگری, عاج کاری, منسوجات و فلزکاری در عصر امویان تغییرات بسیاری یافت. منبع : هربرت رید. کتاب هنر. ترجمه یعقوب آژند. ص ۵۶۴ ۰ کارل جی دوری: هنر اسلامی: ترجمه رضا بصیری: 

صفحه 32:
2 هنر اسلامی در عصر خلفای اموی * مکشوفات نقره و برنزی متنوع عصر اموی ‎aos‏ از ترکیب هنز بیزاتین-:ساساتی با تمادهای اسلامی حکایت: دازد. * هنرهای تزئینی و گچکاری های بدیع اين دوره نشان دهنده حمایت خلفای اموی از هنر و هنرمندانی است که برای حفظ برخی از سبك های هنری, بسیار می کوشيدند. ۴ میناکاری و فلزکاری تنها برای ساخت اجناس عالی کاربرد داشت. منبع : س. م. دیماند. راهنمای صنایع اسلامی: ترجمه عبدالله فریار, ص ۰۱۵۷ 

صفحه 33:
2 هنر اسلامی در عصر خلفای اموی در ایزان:پیش: از اسلام»:تولیداب:هنری با کازچردمجملی,بزای فرمانروایان,عمهتا ‎pair jl‏ ظلا ويا نقره مرغوب تهیةمینقنو * پس از آمدن اسلام, هنرمند مسلمان به دلیل برخورداری از بینش اسلامی و حرمت نهادن و یا کراهت داشتن از پردازش هنرهای تجملی, عمده وسایل و اشیاء را با رویکردی کاربردی و البته از جنس برنز و يا فلزهای کم بها تهیه می کرد. * البته کماکان امویان هنر را بصورت تجملی در اختیار خود گرفته بودند. ریچارد اتینگهاوزن و اولگ گرابار. هنر و معماری اسلامی, ترجمه یعقوب آژند. ص ۵۰ ۰ 

صفحه 34:
2 هنر اسلامی در عصر خلفای اموی * سفالگری در عصر امویان از اهمیت و جایگاه کمتری برخوردار بود. * از آثار مکشوف سفالین این عصر چنین بر می آید که علاوه بر نقوش ساده گیاهی که متأثر از هنر رومی ‎scl‏ ‏نگارش خط عربی به روی اشیای سفالین ابداعی بود که در این دوره آغاز شد و در دوره های بعد گسترش یافت. منبع : س. م. دیماند. راهنمای صنایع اسلامی, ترجمه عبدالله فریار. ص ۰۱۵۷ 

صفحه 35:
2 هنر اسلامی در عصر خلفای اموی * پارچه بافی و صنعت منسوجات نیز در عصر اموی بسیار پویا بود. وجود پارچه های زیبای الوان با نقش مایه های نیاتی و ارایه های حیوانی متأثر از هنر ایرانی و بیزانسی, از تغییر تدریجی مفاهیم هنر پارچه بافی در این دوره دلالت دارد. * چند کارخانه بزرگ پارچه بافی در ایران, شام و مصر قرن ها رداها و پوشاك خلیفه و امرا و بزرگان دربار اموی و بعدها عباسیان را تهیه می کردند. — 

صفحه 36:
2 هنر اسلامی در عصر خلفای اموی *به نظر عصر امویان در نقاشی و پیکرتراشی و یا فلزکاری ناموفق و بی سلیقه بود. * اما در معماری و شهرسازی از خود آثار فاخری بر جای نهاد. * در ادامه نمونه هایی از آثار بسیار زیبای معماری دوره اموی آمده است : کارل جی دوری: هنر اسلامی؛ ترجمه رضا بصیری. ص ۰۲۵ 

صفحه 37:
قبة الصخرة # ساب به دستور ‎gy Salud‏ مووان: خلیقد آموی * در سال 71 هجری و به روایتی سال 68 هجری در نت المقدنتن بدانمام زتننید, * نزدیکی این مکان به مسجدالأقصى محل معراج پیامبراکرم(ص) بر اهمیت و جایگاه آن افزود. *تلقیقی از هنر اسلامی - رومی - قبطي گنبد مرکزی بلند (20 متر قطر, 25 متر ارتفاع) * پیروی از شیوه های تلفیقی معماری و کاربرد تزئینات آن است: چنان که معماری آن متأثر از هنر بیزانس, نقش مایه ها و کتیبه های منقش به آیات قرآن کریم متأثر از ایدئولوژی اسلامی و نیز موزائيك کاری با ترکیب هنری با نقش مایه های ایرانی, جملگی گواه اثرپذیری هنر اموبان از سایر سرزمین های اسلامی است: 

صفحه 38:


صفحه 39:


صفحه 40:
2ن السسس للاقسر Al- Agsa Mosge 

صفحه 41:
مسجد جامع دمشق * این مسجد یکی از بناهای اسلامی است. :با همکاری هنرمندان ایرانی» هندی» رومی و مصری ساخته شد. *گنبد, محراب و منبر آن با تزئینات بدیع و آرایه های شگرف یکی از بهترین مظاهر هنر اسلامی - رومی را ترسیم کرده است. 

صفحه 42:


صفحه 43:
; 4 ij ; 

صفحه 44:
هنر در اماكن غیرمذهبی *علاقه خلفای اموی به شاهان ساسانی و قیصرهای روم خیلی زود انها را به سلاطین اسلامی مبدّل نمود. * این تقلید. در امور قصرسازی و پرداختن به تزئینات آن بیشتر بود. 

صفحه 45:
‎pod‏ عمره * این قصر به فرمان ولید بن عبدالملك در سال 94 هجری ساخته سد . ‏* تجلی ترکیب و تلفیق هنر ساسانی و بیزانسی ‏* دیوارهای این قصر مزیّن به تصاویر و اشکال مجازی, مناظر زندگی زوزانه و تصاویز جیواثات‌رو نقوش‌تبانانی اس ‎aS‏ ‏اسلوب یونانی ترسیم شده و تعبیرات ایرانی و هندی را نیز در خود دارد. ‏* یکی از شگفتی های اين قصر, سقف فلکی آن است که با علایمی از موجودات کیهانی و مجموعه ستارگان و تصاویر بدیع فضایی ‏مزین شده است. ‎ 

صفحه 46:


صفحه 47:
* اين قصر تجلی اوج معماری هنر عصر اموی است. * آشکال به کارگرفته در اين کاخ, تزئینات عالی؛ چشم انداز فوق العاده و تصاویر مختلف آن بسیار حایز اهمیت است. ساختار و ترکیب بناهای آن, شهری کوچك با همه تجهیزات را به ذهن تداعی می کند. * افزون بر اين, شیوه آبرسانی و مهمانخانه های باشکوه آن نیز که در نهایت ظرافت و دقت ساخته شده بود, بيانكر اوج سلیقه هنرمندان اين عصر است. 

صفحه 48:


صفحه 49:
قصر خزانه * به لحاظ موقعیت جغرافیایی. این قصر در بالای تپه ای در اردن قرار گرفته است. ‎abl 5‏ های به کاررفته در آن ایرانی - عربی است. ‏* کتیبه های مخطط موجود در آن, تاریخ و هدف ساخت قصر را نشان مى دهد. ‎ 

صفحه 50:
‎i‏ المتت؟ ‏* نامش در لفت به معنای اردوگاه زمستانی است * نمونه عالی معماری ترکیبی بیزانسی ‏ ساسانی در آن موح می زند. ‏* اصل بنا به تقلید از معماری ساسانی ساخته شده و تالار تشریفات آن نشانه های نفوذ معماری بیزانسی را در خود دارد. ‎ 

صفحه 51:


صفحه 52:
2. هنر اسلامی ‎a‏ * در عصر امویان اشکال متنوعي از موسيقي, , رشد و گسترش یافت. * موسيقي آييني و مذهبي, موسيقي و شعر سياسي و موسيقي قیان, سه شکل متمایز از انواع موسيقي در اين دوره است. ‎٠‏ موسيقي قيان جمع قينه به معنى لهوي خوانى است و ‏برخاسته از طرز فكر دوران جاهلي بود. ‏* بیشتر این هنرهای موسیقی و ادبی در خدمت عیش و نوش و مدح خلفا و مجالس لهو و لعب ثرا 7 ‎ ‎ 

صفحه 53:
ویژگی های هنر عصر اموی *. مضامین هنری این دوره بیشتر تلفیقی است که بخشی از بیزانس و بخشی دیگر از شرق به ویژه سرزمین ایران گرفته شده است. * 2. مضامين هنری عصر اموی انعکاس دهنده نوعی تفریح است: چنان که در تصاویر این دوره بیشتر رامشگران و خنیاگران, باده گساران و بندبازان, صحنه های شکار, کشتی و آب تنی و بازی های دریایی وجود داشت. * 3. نقاشی های تزئینی و کاربرد تصاویر انسانی توأم با تصاویر گیاهی در بیشتر تصاویر و نگاره های این دوره موجود است. *. تندیس های این دوره چندان با کیفیت نبوده ازرايران و آسيائ مترکزی: ات 

صفحه 54:
* حکومت امویان در سال 132 هجری با شکست و فرار مروان بن محمد, آخرین خلیفه اموی به مصر منقرض شد. * خلافت عباسیان (656 - 132) به مدد ایرانیان شروع شد. * نخستین اقدام عاجل منصور, دومین خلیفه عباسی ساخت شهر نوبنیاد بغداد و انتقال مرکزیت خلافت بدانجا بود. * نزدیکی دربار به تمدن ایران و حضور وزیران دانش دوست ایرانی رشد فزاینده مفاهیم تمدنی در عرصه علم. سیاست و فرهنگ را در پی داشت. 

صفحه 55:
عوامل موثر در شکوفایی هنر در عصر عباسیان * عدم جمود فکری خلفای نخستین آل عباس * نقش مربیان و هنرمندان ایرانی * كسب مشروعیت سیاسی نزد مردم اوج بالندگی تمدن اسلامی : از عصر منصور (158 - 136) تا دوره هارون الرشید (193 - 170) و فرزندش مأمون )218 _ 195( 

صفحه 56:
* در آغاز نیمه دوم خلافت عباسی, استقلال سرزمین های تحت سلطه این خلافت روی داد. * ایران. شمال آفریقا و بخش های مختلفی چون مغرب. مصر و اسپانیا و مراکز تحت سلطه آن, اعلام استقلال نمودند. * از این پس هنر اسلامی در مناطق محلی با محدودیت های جغرافیایی رشد کرد و همه مضامین و هویت فرهنگ و هنر بومی را در خود حفظ نمود. 

صفحه 57:
انحطاط + در اواسط عصر عباسیان, ترك ها به دستگاه خلافت اسلامی راه پیدا کردند. * اینان صورت دیگری از هنر را به جهان اسلام وارد نمودند که به کلی با نمونه های پیشین خود متفاوت بود. 

صفحه 58:
انحطاط * زمینه های رکود و انحطاط : * نافرمانی مسئولين ترك ضعف خلیفگان عباسی نارضایتی عمومی از وضعیت سیاسی, اجتماعی 9 اسلامی دربار > * در سال 334 هجرى «امير معزالدوله ديلمى امير 

صفحه 59:
انحطاط * در آستانه قرن پنجم, * شورش های داخلی و بحران سیاسی - مذهبی جهان اسلام دربار عباسی را دچار ضعف نمود. و به تبع این ضعف, هنر و تمدن اسلامی نیز دچار بحران شد و رو به سوی افول نهاد. > * سرانجام طی این ضعف, باحمله مغول ها و بعد از تصرف بغداد در سال 656 و کشته شدن خلیفه, دولت ظیاسیان»متقرص شد. 

صفحه 60:
حمله قوم مغول 

صفحه 61:
عوامل رشد و اعتلای هنر اسلامی در عصر عباسیان ۳ 1. انتقال مرکزیت خلافت اسلامی به بغداد * 2. نهضت علمی جهان اسلام و آشنایی با آثار هنری سایر تمدن ها * 3 جضوز وروای کاردان:وتطرار ال اابزانی :جر جیار غبانان: *. اعمال سیاست مدارای فرهنگی که زمینه رشد مفاهیم اساسی هنر شد * 5. اعلام استقلال سرزمین های تابعه خلافت اسلامی با حفظ ‎cls‏ اسلام که منجر به نفوذ هنرهای محلی و تقویت مضامین ‎ile‏ 

صفحه 62:
عوامل رشد و اعتلای هنر اسلامی در عصر عباسیان ”6 رقابت حکمرانان محلی برای کسب منزلت علمی و بالا بردن تجلیات هنری که به دعوت هنرمندان از اقصی نقاط انجامید. عنوان زمینه ساز پروز آثر فاخر هتری چون کاخ ای زیباء مساجد با شکوه. عمارت های بدیع و ظروف و اشیای تجملی و تزئیتن, * 8. اهمیت دربار خلافت عباسی به افزایش تشریفات < 9. توجه خلفا به نمودهای فرهنگی فاخر, ممارست به ساخت شهرها و اماکن هنری بدیع و همچنین ترویج استفاده از يوشاك < عالى. حدر 

صفحه 63:
سيان *یکی از عناصر تزئینی هنر اسلامى كه در دوره عباسيان تحول بسیاری یافت, خط کوفی بود. *خطوط دیگری چون نسخ, ثلث, تعلیق, محقق, ریحانی و رقاع ابداع شدند که افتخار ابداع ‎cee‏ از آن ایرانیان است. * در دوره عباسیان توجه به این خطوط فزونی یافت و متون دینی, دیوان ها و دفاتر دولتی عمدتا با آنها 

صفحه 64:
3) 9 13 ۳ 

صفحه 65:


صفحه 66:


صفحه 67:


صفحه 68:


صفحه 69:


صفحه 70:


صفحه 71:


صفحه 72:
خط رقاع ‎ayg hoe SCA,‏ ام ‎Sines Pas 3‏ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 73:
هنرهای تزئینی در عصر عباسیا * تذهیب کاری *تزئین قران و زرنگاری صفحات ‎ul‏ * گچبری و حجّاری در معماری مساجد و قصرها * راه یافتن اشکال زیبای اسلیمی (برگ درختان وگل و بوته ) در حجاری ها, گچبری ها, کاشی کاری, تراش کاری ها و منبّت کاری ها ؛ اشکال حيوانى و سر برتدكان و اشكال نباتى يرك مو 

صفحه 74:
هنرهای تزئینی در عصر عباسیان ۱ هنر چوب بری و منبت کاری > > در صنعت فلزکاری نیز ذوق و هنر هنرمندان ایرانی موج می زند. ظروف سیمین و زژین در اين عصر با اشکال و صور انسانی به سبك ساسا يد 

صفحه 75:


صفحه 76:


تهیه کننده :سیدمحسن ساداتی نژاد -دانشجوی ترم 4پزشکی ارائه شده در کالس تاریخ فرهنگ و تمدن اسالمی -نیمسال اول 1391 هنر چیست ؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ هنر مجموعه‌ای از آثار یا فرآیندهای ساخت انسان است که در جهت اثرگذاری بر عواطف ،احساسات و هوش انسانی و یا به منظور انتقال یک معنا یا مفهوم خلق می‌شوند. هنر یعنی خلق زيبايى قابل درك براى احساسات و تفكرات بشرى هنر همان كوشش و تالشی است كه براى به وجود آوردن و نماياندن زيبايى ها به كار گرفته مى شود. هنر وسيله اى است براى انتقال احساسات بشرى و نوعى شناخت واقعيت از طريق تجربه هنر شكل معينى از آگاهى اجتماعى است كه هدفش بازتاب درست و دقيق واقعيت است. گاهی در هنر به دنبال شناخت واقعی نیستیم ،صرفا یک حس جزئی از واقعیت بیان می شود. هنرِ يك سرزمين يا قوم نشان دهنده فرهنگ آن جامعه است. انواع هنر : هنر های شنیداری هنرهای دیداری هنرهای مفهومی و ذهنی + هنرهای درگیرکننده سایرحس ها نظیر آشپزی تقسیم بندی دیگر : هنرهای دوبعدی هنرهای سه بعدی (فضایی یا تجسمی)  -1هنرهای شنیداری نظیر موسیقی ،سخنرانی و خطابه اثر گذار ،خوانندگی ،لحن و سبک معنادار ،تقلید صدا ،صدا گذاری دیجیتال و ...  -2هنرهای دستی مانند صنایع دستی ،مجسمه سازی(هنر تجسمی) ،شیشه بری ،قالی بافی ،زر دوزی ،گل دوزی ،هویه کاری ،منبت کاری ،میناکاری ،معرق کاری ،نقره کاری ،گچ بری، آیینه کاری ،سفالگری و ...  -3هنرهای ترسیمی شامل نقاشی و رنگ آمیزی، کاریکتور ،خطاطی ،عکاسی ،طراحی و گرافیک ،روتوش، آرایشگری و گریم ،تایپوگرافی و ...  -4هنرهای مفهمومی و معنایی مثل هنر ادبی و آرایه های ظاهری شامل نویسندگی ،شعرسرایی ،داستان سازی ،طنز پردازی ،نمایشنامه نویسی و نثر نویسی ،ترجمه نویسی آرایjه قلjب کjل :اشعار زیjر اسjت کjه بjه صjورت افقjی و عمودی خوانده مjی شود : بیمارم من دایم آن دلبر زفراقت کز آن دلبر بیدارم با دردم عشقش بی بی با دردم من دایم یارم مونس غمخوار بی یارم بیدارم بیمارم م و نمونه ای دیگر : وفا که داری بی جفا به دل نگارا به جانت وفا کن نگارا به دل که داری مر مرا دوستی خوش مر مرا بی جفا ترا وفا  -5معماری و هنر طراحی فضایی مثل طراحی لوازم خانگی ،طراحی وسایل نقلیه و ... و حتی هنری سفره آرایی  -5معماری و هنر طراحی فضایی مثل طراحی لوازم خانگی ،طراحی وسایل نقلیه و ... و حتی هنری سفره آرایی  -5معماری و هنر طراحی فضایی مثل طراحی لوازم خانگی ،طراحی وسایل نقلیه و ... و حتی هنری سفره آرایی  -6هنر حرکات نمایشی مثل رقص، ژیمناستیک ،حرکات رزمی ،آکروبات بازی ،تر دستی ،سایه بازی و ...  -7هنرهای نمایشی شامل سینما و ساخت فیلم و انیمیشن ،تئاتر ،پانتومیم ،میکس و ... به طور سنتی مجموعه هنر به ۷ دسته تقسیم می‌شوند: .1هنرهای شنیداری .2هنرهای دستی .3هنرjهای ترjسیمی .4هنرهای ادبی .5معماری و هنر طراحی فضایی .6هنر حرکات نمایشی .7هنرهای نمایشی .8هنر ارتباطات و برقراری روابط عمومی ویژگی مشت;رک آثار هنری مختلف ‏ منبع :عاطفه و احساس هنرمند ‏ اثر :عواطف انسان ها ‏ بسیاری از اوقات می توان مفاهیم را با سرعتی باورنکردنی به افراد زیادی منتقل کرد. ‏ احساس مانند عقل و منطق نیست که نیاز به برهان و استدالل داشته باشد ،هنر با احساس مخاطب درگیر است و مخاطب خود را با عواطف هنرمند شریک می داند. هدف هنر اسالمى ‏ ‏ ‏ حقيقت ماورايى را ترسيم مى كند. هنرمند مى كوشد با اتصال به منبع عظيم فرهنگ اسالمى و پیوند با توحيد و جهان بینی الهی است ،به خالقيتى عظيم و شگرف برسد. هنرى مانا و عام پسند را به جامعه ارزانى نمايد. هنر حقیقی در مقابل هنر غیرحقیقی ‏ ‏ ‏ ‏ هنر حقيقى در ذاتش زیباست .نيازمند پيرايش نيست و بیان آن ،نتيجه ابداع و خ;القیتی آگاهانه است. هنر تقلبى; «زیبا شده» است ،پر زرق و برق است و زمينه فساد ،زياده خواهى; ،لذت خواهی و تض;عیف معنویت را به همراه دارد. د اغواگر به دليل آنكه ريشه اى اين هنر فاس ِ ِ پست و نازل دارد ،هرگز تشنگى صاحبان و دوستداران هنر را رفع نمى; كند ،بلكه بر آن نيز مى; افزايد. ولی; در هنر واقعی ،یک از احساسات فطری فرد تحریک می شو;د. نقش اثرگذار ادیان در هنر همواره هنر با ساده ترين شكل خود در خدمت دين اعم از الهى و غير الهى بوده است. تالش در جهت معمارى معابد، سروده هاى مذهبى ،تصویرگری ،آثار تجسمى و صنايع دستى و هنرهاى نمايشى و آيينى ،با دين هاى الهى و غيرالهى ارتباطى تنگاتنگ داشته اند. ظهور اسالم قريب 360بت كوچك و بزرگ فقط در كعبه جاى داشتند . تمام ديوارهاى آن با شمايل نگارى پيامبران پيشين و حضرت مريم(ع) منقوش بود. نزول قرآن معجزه الهی (به اوج رساندن هنر ادبی و هنر مفهومی) موضع تند نسبت به هنر شمايل نگارى و مجسمه سازى عدم موضع گیری در مورد سایر هنر ها شکل گیری تمدن اسالمی و عصر فتوحات شکل گیری تمدن اسالمی و تبدیل شدن مسجد به عنوان خانه خدا همايش شكوهمندترين مظاهر هنر اسالمى برخورد مسلمانان با فرهنگ سایر تمدن ها ورود هنر به چهارچوب اسالمی خدمات متقابل هنر و اسالم : شکوهمندی تمدن اسالمی با آرایه های هنری هدفمند شدن هنر با قرار گرفتن در قالب اسالمی هنرهایی در تمدن اسالمی به سرعت پر;ورش یافت : هنر معماری و متعلقات آن هنر خطاطی و;ي;ژ;گ;ى; ه;ا;ى; ه;ن;ر; ا;س;ال;م;ى متعهد است. اخالقى است. هدفمند و بر آمدن از يك حقيقت اعتقادى است. خادم عقيده و ايمان و وسيله اى براى رسيدن به قرب الهى است. پايا و ماندگار است. اميدبخش و پرنشاط است. روشنى و صراحت دارد. مردمى و همگانى است.  .1هنر اسالمى از آغاز تا عصر امويان بى ترديد در زمان استقرار حكومت پيامبراكرم(ص) در مدينه ،از هنر به معناى خاص آن كمتر اثرى وجود داشت. گسترش جهjان اسالم به ايران ،شام ،مصر و شمال آفريقا و اندلس (اسپانیای امروزی) وارد شدن هنرهای مختلف در قاب اسالمی رشد و گسترش هنرهاى اسالمى  .2هنر اسالمى در عصر خلفاى اموى عصر امويان شروع با خالفت معاويه ( 60ـ 41هـ ق ) پـایـان تا خالفت مروان دوم ( 132ـ 127هـ ق ) مركز خالفت امويان :شام تأثیرپذیری از زیاد از بیزانس به دليل ساختار قومى و قبيله اى امويان و نيز تفاخر خلفا به مكانت قبيله اى ،همچنان فرهنگ عربى و ارزش هاى جاهلى در ميان آنها وجود داشت  .2هنر اسالمى در عصر خلفاى اموى ‏ گرايش امويان به تجمل گرايى و جمع آورى ثروت نظر آنان را به سمت نزديك ترين همسايگان متمدن خود بيزانس و ايران معطوف نمود. بيشترين jعناصر بناسازى و معمارى در اين عصر، ستون ،طاق نما ،گنبد ،سنگ و آجر همراه با تنوع عناصر بومى در مناطق مختلف بود كه متناسب با شرايط جغرافيايى تغيير مى كرد. ‏ سفالگرى ،jعاج كارى ،منسوجات و فلزكارى در عصر امويان تغييرات بسيارى يافت. ‏ منبع : هربرت ريد ،كتاب هنر ،ترجمه يعقوب آژند ،ص . 564 كارل جى دورى ،هنر اسالمى ،ترجمه رضا بصيرى ،ص .33  .2هنر اسالمى در عصر خلفاى اموى ‏ مكشوفات نقره و برنزى متنوع عصر اموى عمدتا ً از تركيب هنر بيزانسى ـ ساسانى با نمادهاى اسالمى حكايت دارد. ‏ هنرهاى تزئينى و گچكارى هاى بديع اين دوره نشان دهنده حمايت خلفاى اموى از هنر و هنرمندانى است كه براى حفظ برخى از سبك هاى هنرى ،بسيار مى كوشيدند. ‏ ميناكارى و فلزكارى تنها براى ساخت اجناس عالى كاربرد داشت. منبع : س .م .ديماند ،راهنماى صنايع اسالمى ،ترجمه عبداهلل فريار ،ص .157  .2هنر اسالمى در عصر خلفاى اموى ‏ در ایران پيش از اسالم ،تولیدات هنری با كاربرد تجملى براى فرمانروايان عمدتا ً از جنس طال و يا نقره مرغوب تهيه مى شد. ‏ پس از آمدن اسالم ،هنرمند مسلمان به دليل برخوردارى از بينش اسالمى و حرمت نهادن و يا كراهت داشتن از پردازش هنرهاى تجملى ،عمده وسايل و اشياء را با رويكردى كاربردى و البته از جنس برنز و يا فلزهاى كم بها تهيه مى كرد. ‏ البته کماکان امویان هنر را بصورت تجملی در اختیار خود گرفته بودند. م6نبع : ريچارد اتينگهاوزن و اولگ گرابار ،هنر و معمارى اسالمى ،ترجمه يعقوب آژند ،ص . 50  .2هنر اسالمى در عصر خلفاى اموى ‏ سفالگرى در عصر امويان از اهميت و جايگاه كمترى برخوردار بود. ‏ از آثار مكشوف سفالين اين عصر چنين بر مى آيد كه عالوه بر نقوش ساده گياهى كه متأثر از هنر رومى است، نگارش خط عربى به روى اشياى سفالين ابداعى بود كه در اين دوره آغاز شد و در دوره هاى بعد گسترش يافت. منبع : س .م .ديماند ،راهنماى صنايع اسالمى ،ترجمه عبداهلل فريار ،ص .157  .2هنر اسالمى در عصر خلفاى اموى ‏ پارچه بافى و صنعت منسوجات نيز در عصر اموى بسيار پويا بود. ‏ وجود پارچه هاى زيباى الوان با نقش مايه هاى نباتى و آرايه هاى حيوانى متأثر از هنر ايرانى و بیزانسی ،از تغيير تدريجى مفاهيم هنر پارچه بافى در اين دوره داللت دارد. ‏ چند كارخانه بزرگ پارچه بافى در ايران ،شام و مصر قرن ها رداها و پوشاك خليفه و امرا و بزرگان دربار اموى و بعدها عباسيان را تهيه مى كردند.  .2هنر اسالمى در عصر خلفاى اموى به نظر عصر امويان در نقاشى و پيكرتراشى و يا فلزكارى ناموفق و بى سليقه بود. اما در معمارى و شهرسازى از خود آثار فاخری بر جاى نهاد. در ادامه نمونه هایی از آثار بسيار زيباى معمارى دوره اموى آمده است : منبع : كارل جى دورى ،هنر اسالمى ،ترجمه رضا بصيرى ،ص .25 قبة الصخرة ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ساخت به دستور عبدالملك بن مروان خليفه اموى در سال 71هجرى و به روايتى سال 68هجرى در بيت المقدس به اتمام رسيد. نزديكى اين مکان به مسجداألقصى محل معراج پيامبراكرم(ص) بر اهميت و جايگاه آن افزود. تلفيقى از هنر اسالمى ـ رومى ـ قبطى گنبد مركزى بلند ( 20متر قطر 25 ،متر ارتفاع) پيروى از شيوه هاى تلفيقى معمارى و كاربرد تزئينات آن است; چنان كه معمارى آن متأثر از هنر بيزانس ،نقش مايه ها و كتيبه هاى منقش به آيات قرآن كريم متأثر از ايدئولوژى اسالمى و نيز موزائيك كارى با تركيب هنرى با نقش مايه هاى ايرانى ،جملگى گواه اثرپذيرى هنر امويان از ساير سرزمين هاى اسالمى است. مسجداالقصی مسجد جامع دمشق اين مسجد يكى از بناهاى اسالمى است. با همكارى هنرمندان ايرانى ،هندى ،رومى و مصرى ساخته شد. گنبد ،محراب و منبر آن با تزئينات بديع و آرايه هاى شگرف يكى از بهترين مظاهر هنر اسالمى ـ رومى را ترسيم كرده است. نمای د;اخلی مسجد جامع دمشق هن;ر در اماكن غيرمذهبى ‏ عالقه خلفاى اموى به شاهان ساسانى و قیصرهای روم خيلى زود آنها را به سالطين اسالمى مبدّل نمود. اين تقليد ،در امور قصرسازى و پرداختن به تزئينات آن بيشتر بود. عمره قصر َ ‏ اين قصر به فرمان وليد بن عبدالملك در سال 94هجرى ساخته شد. تجلى تركيب و تلفيق هنر ساسانى و بیزانسی ‏ ديوارهاى اين قصر مزيّن به تصاوير و اشكال مجازى ،مناظر زندگى روزانه و تصاوير حيوانات و نقوش نباتاتى است كه با اسلوب يونانى ترسيم شده و تعبيرات ايرانى و هندى را نيز در خود دارد. ‏ يكى از شگفتى هاى اين قصر ،سقف فلكى آن است كه با عاليمى از موجودات كيهانى و مجموعه ستارگان و تصاوير بديع فضايى مزين شده است. ‏ قصر الحير شرقى ‏ اين قصر تجلى اوج معمارى هنر عصر اموى است. اَشكال به كارگرفته در اين كاخ ،تزئينات عالى، چشم انداز فوق العاده و تصاوير مختلف آن بسيار حايز اهميت است .ساختار و تركيب بناهاى آن ،شهرى كوچك با همه تجهيزات را به ذهن تداعى مى كند. ‏ افزون بر اين ،شيوه آبرسانى و مهمانخانه هاى باشكوه آن نيز كه در نهايت ظرافت و دقت ساخته شده بود ،بيانگر اوج سليقه هنرمندان اين عصر است. خرانه قصر ّ ‏ ‏ ‏ به لحاظ موقعيت جغرافيايى ،اين قصر در باالى تپه اى در اردن قرار گرفته است. آرايه هاى به كاررفته در آن ايرانى ـ عربى است. كتيبه هاى مخطط موجود در آن ،تاريخ و هدف ساخت قصر را نشان مى دهد. َ المشتّى قصر ‏ نامش در لغت به معناى اردوگاه زمستانى است نمونه عالى معمارى تركيبى بيزانسى ـ ساسانى در آن موج مى زند. ‏ اصل بنا به تقليد از معمارى ساسانى ساخته شده و تاالر تشريفات آن نشانه هاى نفوذ معمارى بيزانسى را در خود دارد. ‏  .2هنر اسالمى در عصر خلفاى اموى ‏ در عصر امويان اشکال متنوعي از موسيقي ،رشد و گسترش يافت. موسيقي آييني و مذهبي ،موسيقي و شعر سياسي و موسيقي قيان ،سه شکل متمايز از انواع موسيقي در اين دوره است. ‏ موسيقي قيان جمع قَينه به معنی لهوي خوانی است و برخاسته از طرز فکر دوران جاهلي بود. ‏ بیشتر این هنرهای موسیقی و ادبی در خدمت عیش و نوش و مدح خلفا و مجالس لهو و لعب قرار گرفته بود. ‏ ويژگى هاى هنر عصر اموى ‏ . 1مضامين هنرى اين دوره بيشتر تلفيقى است كه بخشى از بjيزانس و بخشى ديگر از شرق به ويژه سرزمين ايران گرفته شده است. ‏ . 2مضامين هنرى عصر اموى انعکاس دهنده نوعى تفريح است; چنان كه در تصاوير اين دوره بيشتر رامشگران و خنياگران ،باده گساران و بندبازان ،صحنه هاى شكار ،كِشتى و آب تنى و بازى هاى دريايى وجود داشت. ‏ . 3نقاشى هاى تزئينى و كاربرد تصاوير انسانى توأم با تصاوير گياهى در بjيشتر تصاوير و نگاره های اين دوره موجود است. ‏ .4تنديس هاى اين دوjره چندان با كيفيت نبوده و بيشتر برگرفته از ايران و آسياى مركزى است. هنر اسالمى در عصر عباسيان ‏ حكومت امويان در سال 132هجرى با شكست و فرار مروان بن محمد ،آخرين خليفه اموى به مصر منقرض شد. ‏ خالفت عباسيان ( 656ـ )132به مدد ايرانيان شروع شد. ‏ نخستين اقدام عاجل منصور ،دومين خليفه عباسى ساخت شهر نوبنياد بغداد و انتقال مركزيت خالفت بدانجا بود. ‏ نزديكى دربار به تمدن ايران و حضور وزيران دانش دوست ايرانى رشد فزاينده مفاهيم تمدنى در عرصه علم ،سياست و فرهنگ را در پى داشت. عوامل موثر در شکوفایی هنر در عصر عباسیان ‏ ‏ ‏ عدم جمود فكرى خلفاى نخستين آل عباس نقش مربیان و هنرمندان ایرانی کسب مشروعيت سياسى نزد مردم اوج بالندگى تمدن اسالمى : از عصر منصور ( 158ـ )136 تا دوره هارون الرشيد ( 193ـ )170و فرزندش مأمون ( 218ـ )195 هنر اسالمى در عصر عباسيان ‏ در آغاز نيمه دوم خالفت عباسى ،استقالل سرزمين هاى تحت سلطه اين خالفت روی داد. ايران ،شمال آفريقا و بخش هاى مختلفى چون مغرب، مصر و اسjپانيا و مراكز تحت سلطه آن ،اعالم اسjتقالل نمودند. ‏ از اين پس هنر اسالمى در مناطق محلى با محدوديت هاى جغرافيايى رشد كرد و همه مضامين و هويت فرهنگ و هنر بومى را در خود حفظ نمود. انحطاط ‏ در اواسط عصر عباسيان ،ترك ها به دستگاه خالفت اسالمى راه پیدا کردند. اينان صورت ديگرى از هنر را به جهان اسالم وارد نمودند كه به كلى با نمونه هاى پيشين خود متفاوت بود. انحطاط زمينه های ركود و انحطاط : نافرمانى مسئولین ترك ضعف خليفگان عباسى نارضايتى عمومى از وضعيت سياسى ،اجتماعى و اسالمى دربار در سال 334هجرى «امير معزالدوله ديلمى امير ى ايرانى تبار» وارد بغداد شد و در خالفت تغییر شيع ِ ایجاد کرد. ‏ انحطاط ‏ در آستانه قرن پنجم، شورش هاى داخلى و بحران سياسى ـ مذهبى جهان اسالم دربار عباسی را دچار ضعف نمود. و به تبع اين ضعف ،هنر و تمدن اسالمى نيز دچار بحران شد و رو به سوی افول نهاد. ‏ سرانجام طی این ضعف ،باحمله مغول ها و بعد از تصرف بغداد در سال 656و كشته شدن خلیفه ،دولت عباسيان منقرض شد. ‏ ‏ حمله قوم مغول عوامل رشد و اعتالى هنر اسالمى در عصر عباسیان ‏ .1انتقال مركزيت خالفت اسالمى به بغداد ‏ . 2نهضت علمى جهان اسالم و آشنايى با آثار هنرى ساير تمدن ها ‏ . 3حضور وزراى كاردان و طراز اول ايرانى در دربار عباسيان ‏ .4اعمال سياست مداراى فرهنگى كه زمينه رشد مفاهيم اساسى هنر شد .5 اعالم استقالل سرزمين هاى تابعه خالفت اسالمى با حفظ كليت اسالم كه منجر به نفوذ هنرهاى محلى و تقويت مضامين ملى شد. عوامل رشد و اعتالى هنر اسالمى در عصر عباسیان ‏ . 6رقابت حكمرانان محلى براى كسب منزلت علمى و باال بردن تجليات هنرى كه به دعوت هنرمندان از اقصى نقاط انجاميد. ‏ .7رشد اقتصاد ،توسعه تجارت و زراعت و افزایش ثروت به عنوان زمينه ساز بروز آثار فاخر هنرى چون كاخ هاى زيبا، مساجد با شكوه ،عمارت هاى بديع و ظروف و اشياى تجملى و تزئينى. ‏ . 8اهميت دربار خالفت عباسى به افزايش تشريفات ‏ . 9توجه خلفا به نمودهاى فرهنگى فاخر ،ممارست به ساخت شهرها و اماكن هنرى بديع و همچنين ترويج استفاده از پوشاك عالى. هنرهاى تزئينى در عصر عباسیان ‏ يكى از عناصر تزئينى هنر اسالمى كه در دوره عباسيان تحول بسيارى يافت ،خط كوفى بود. ‏ خطوط ديگرى چون نسخ ،ثلث ،تعليق ،محقق ،ريحانى و رقاع ابداع شدند كه افتخار ابداع بيشتر آنها از آن ايرانيان است. ‏ در دوره عباسيان توجه به اين خطوط فزونى يافت و متون دينى ،ديوان ها و دفاتر دولتى عمدتا ً با آنها نگاشته مى شد. خط کوفی نسخ ثل;ث کتیبه‌های ثلث د;ر قبه الصخره ،بیت‌المقدس خط محقق خط محقق ریحان توقیع خط رقاع هنرهاى تزئينى در عصر عباسیان ‏ ‏ تذهيب كارى تزئين قرآن و زرنگارى صفحات آن جارى در معماری مساجد و قصرها گچبرى و ح ّ راه یافتن اشكال زيباى اسلیمی (برگ درختان وگل و بوته ) در حجارى ها ،گچبرى ها ،کاشی کاری ،تراش كارى ها و منبّت كارى ها ‏ اشكال حيوانى و سر پرندگان و اشكال نباتى برگ مو و نخل ،از عناصر تزئينى هستند كه بعدها در عصر سلجوقيان افزوده شدند. هنرهاى تزئينى در عصر عباسیان ‏ ‏ هنر چوب برى و منبت كارى منابر دوره اسالمى بهترين نمونه بروز این هنرها بود. در صنعت فلزكارى نيز ذوق و هنر هنرمندان ايرانى زرين در اين عصر با موج مى زند .ظروف سيمين و ّ اشكال و صور انسانى به سبك ساسانيان ساخته مى شد. پایان