صفحه 1:
سم الله الرحمن الرحيم
صفحه 2:
حسابداری منابع انسانی و سرمایه فکری
صفحه 3:
مقدمه
* امروزه موفقیت هر شرکت به میزان توانایی آن در سازگاری و همگام شدن با رشد سریع فناوری و تغیبرات بازار بستگی
دارد, در اين راستا آنچه که سازمانها را از یکدیگر متمایز مبسازد صرف نظر از سرمایه. فناوری, تجهیزات, مواد اولیه و ...
نیروی انسانی متخصص و کارآمد است که در واقع میتوان آن را مهمترین عامل مؤثر در موفقیت یا شکست سازمانها
دانست
۶ در مباحث جدید مدیریت, موضوع منایع انسانی و راهکارهای ارزیابی آن جایگاه و اهمیت ویژه ای یافته است که از یک طرف
جزء منابع لایزال تلقی میشود و از طرف دیگر کم توجهی به آن کلیه ی منایع دیگر را تحت تأثیر قرار خواهد داد. ماحصل این
مباحث باعث شده است که امروزه تردیدی نسبت به ارزشگذاری منایع انسانی سازمانها وجود نداشته باشد .
* مطالعاتی که تاکنون صورت پذیرفته موید آن است که اطلاعات حسابداری منایع انسانی بر رفتار استفاده کنندگان گزارشهای
مالی مخصوصاً سرمایه گذاران, تحلیلگران مالی و مدیران سازمانها تأثیرات مثبت و با اهمیتی دارد . a طور خلاصه,
تب حسابداری منایع انسانی بیان میدارد که باید با منایع انسانی در سازمان دقیقا مشابه دارایبهای فیزیکی برخورد کرده و ارزش
خدمات انسانی را نیز مانند داراییهای مشهود در ترازنامه نشان داد.
ر 4- لها نما د
صفحه 4:
ها تا
تعریف حسابداری منابع oy! ۵8 ©
حسابداری منایع انسانی را میتوان تشخیص, کمی سازی و گزارشدهی
تواناییهای کارکنان سازمان دانست.
حسابداری منابع انسانی دربرگیرنده ی روشهای شناخت و اندازهگیری داده ها
و ات وارتباط اين اطلاعات جهت بخشهای مربوط اب ۲
تعریف انجمن امریکا منابع انسانی عبارت است از فرآیند تشخیص و اندازه
گیری و گزارش این اطلاعات به افراد علاقهمند و ذینقع .
زیکایی حسابداری منابع انسانی را اینگونه تعریف کرده است:
ابع انسا
صفحه 5:
= رس
تار بجر ی حسانهازی هنایم انساتن ,6
بر اساس استاد و مدارك باستان شناسان شاید بتوان گفت اولین روش ارزشگذاری منابع انسانی ب
روش ارزش مبادله ای بوده است که در روم باستان جهت خرید و فروش پرده مورد استفاده قرار
میگرفت اما پس از لغو قانون برده داری در جهان اين روش عملاً منسوخ گردید.
از طرفی اولین سیستم هزینه یابی انسانی به دوره ی هخامنشیان در ایران باز میگردد, دراواخر
وال و 1312 شمال غربی صفه ی تخت جمشید حدود چهل هزار لوحه ی گلی کنن ۳۰
این .لوحه ها نشان دهنده ی اولین نظام پرداخت حقوق به کارگران در جهان بوده است.
هی این تیب ها نشان میدهد بر خلاف اماکتی مانتد اهرام تلائه ی مسر که توس با ۳
زور شلاق و بی حرمتی به جایگاه انسانی بنا شده . تخت جمشید توسط استادان و کارگران آزاد
در ازای دریافت حقوق و دستمزد بنا شده است ,
صفحه 6:
2 رس
* اهداق حسابدارى منايع انسانى كس
-
٠ * ثبت ارزش اقتصادی انسان در گزارش های مالی
+ ۰ اجتساب سریایه گذاریریک سازمان دن منانع انسانی ase
۰ *افزایش کارایی مدیریت منایع انسانی و ایجاد امکاناتی برای ارزشیابی خط مشی های پرسنلی
نظیر برنامه های آموزشی و توجیهی
+ * ارزیابی منابع انسانی یک سازمان از این نظر که حفظ شده, تحلیل رفته و يا توسعه یافته است
ا 00 رس و عبرععلیانتی و بهره وری ایجاد شده تاشی از سرمایه گذاری ر ۳۲۱۰۱۰۲۰
* محاسبه ی میزان ارزشی که منابع انسانی در سایر منابع مالی و فیزیکی سازمان ایجاد میکند
صفحه 7:
كت ZF |
ر*روشهای اندازه گیری منابع انسانی : 7
* حسابداری منایع انسانی را با دو روش میتوان بررسی کرد: ن
* - هزینه یابی منایع انسانی : هزینه های منابع انسانی از دو بخش هزینه های اولیه و هزینه های
جایگزینی تشکیل میشود:
* هزینه های اولیه: کلیه ی وجوهی است که برای تأمین و پرورش نیروی انسانی مصرف میگردد و
شامل هزینه های گزینش نیروی انسانی, استخدام, استقرار, جهت دهی وآموزش حین خدمت,
یازآموزی و آموزشهای کاربردی و تخصصی برای کسب مهارتها است.
* هزینه های جایگزینی: هزینه هایی که برای جایگزینی منابع انسانی فعلی با افراد جدید تقبل میشود.
صفحه 8:
مت
الف- هزینههای جایگزینی پستی یا شغلی: مت تدا
4 هه هایی است کهبرای خابگزین کردن هرد ندز یک پشست تسازمانی با تلتخصی که تواند
خدمات مشابه ی را در اين پست سازمانی ارائه دهد. بايد تحمل كرد و شامل هزينه هاى تأمين,
هزینه های پرورشی یا آموزشی و هزینه های کناره گیری ميشود.
* ب- ساير هزینه های پرسنلی:
شامل پاداشها, تسهیلات, سلامت و بهداشت, هزینه های مربوط به مشاوره و گفتگو, حقوق و
سرد پرداختی و سایر پرداختها (مانند بیمه) است .
صفحه 9:
2 رس
* - ارزش گذاری متایع انسانن
وش ارزش متایع انسانی مبتنی برانظریه.ي ارژیش در اقتصاد غمومی است.
ارزش فرد عبارت است از ارزش فعلی مجموعه ای از خدمات که انتظار میرود فرد در طول
دور 5 خدمت خود در سازمان ایجاد کند.
برای اندازه گیری منایع انسانی دو مرحله ی اساسی وجود دارد. بدین معنی که ابتدا بایستی
مفهوم منابع انسانی را به بیان غیرپولی یا کیفی مشخص کنیم تا سپس بتوانیم آن را به بیان پولی
و نان دادن در ترازنامه ی سازمان ارائه نماییم .
صفحه 10:
یه
9 * برخی از روش های ارزش گذاری مان
انسانى
* - ارزش اقتصادى
* - ارزش جايكزينى
صفحه 11:
مب رس
ن) ارزش اقتصادی (ارزش فعلی) :
این نظریه مبتنی بر تئوری ارزش سرمایه است. طبق نظر ایروینگ فیشر قیمت بازار داراییها,
قیمت پرداختی برای تمام ». مفهوم ارزش سرمایهای, ارزش تنزیل شده ی درآمدهای آینده است
منافع و خدمات بالقوه ی اين داراییهاست.
این مسئله در مورد حقوق و دستمزد کارکنان مصداق ندارد. زیرا حقوق و دستمزد پرداختی بهای
استفاده از خدمات کارکنان برای یک زمان مشخص و يا برای مقدار کار معینی است.
صفحه 12:
مب ZF |
* نارسايى هاى روش ارزش اقتصادى ست
- احتمال ترك خدمت فرد از سازمان به دلايل غير بازنشستكى يا فوت در نظر كرفته نشده است
۰ - احتمال تغییر موقعیت فرد زمانی که در سازمان مشغول خدمت است در نظر گرفته نشده
است.
© - برآورد درآمد کارکنان مشکل است.
9 515 این روش در حسابداری منایع انسانی با اصول پذیرفته شده ی جسا ار ۳۱
ندارد
صفحه 13:
2 رس
ارزش جایگزینی : ~ 2
S Y
۶ آررش جایگرینی منایم انسانی: همان مخارج جایگزیتکردن منایع انسائن فوجود در یک سارمار کر
است. اين نظریه نه فقط موقعیت فرد را در دا خل سازمان, بلکه هزینه های انتقال یا اخراج فرد
وه ین هرینه ی کاهش کارایی را نیز دز نظر دارد.
* ارزش جایگزینی در این روش اقلامی به شرح زیر است:
ها إن دام افراد جدید برای مشاغل موجود -
۰ -هزینه های آموزش افراد جدید
نا * - هزينه ى انتقال يا اخراج فرد شاغل
4
Ky) ش) تا ۲
صفحه 14:
مت
* نارساییهای روش ارزش جایگزینی 9
۰ - منافع آینده ی داراییهای انسانی در نظر گرفته نمیشود .
۰ - روش ارزش جایگزینی, یک روش ذهنی است.
۰ - تعیین ارزش منابع انسانی بر اساس ارزش جایگزینی دشوار است
صفحه 15:
مب رس
* انظزبه ضزیب اززش / مها
لت
* بر اساس نظريه ی ضریب ارزش, ارزش منابع انسانی برابر است با تفاضل ارزش کل شرکت و /أ
ارزش ثبت شده در دفاتر شرکت.
۱۷ مكاسيه ابت دارابيهاى نامشهوة مانتذ سرققلى. حق امتيار میزان ویس ١٠
ارزش میباشند , مشتریان و ارزش قراردادهای بلندمدت, تعدیل صورت میگیرد.
Pear وس ای محاسبه میزان وایستگی افراد یه , که باتوجه به تحص ene
BU esse les. عرصه و تقاصا شرکت و انتظار بهره وری ess cullen selec
تعیین میگردند
صفحه 16:
2 رس
* نارساییهای نظریه ی ضریب ارزش ~ wee
ww
* .ارزش مناج انسانی به طور مستقیم انداره گیری نمیشود بلکه از طریق مقایسه با عوامل دیگر ۰ لأ
به دست ميايد.
* -يايه ى علمى ندارد
* - نحوه ی تعیین ضرايب .
* تعيين خالص. ارزش هاى جارى شركت به طور دقيق ميسر نيست
صفحه 17:
مب رس
+ اه هام زارد ) we
2
این نظریه مبتتی بر اصول متداول ؛حسابدازی است:. 5
* طبق این نظریه هزینه های انجام شده برای کارکنان, به طور مستقیم موجب افزایش ارزش
یات او ی
در اين روش ارزش منابع انسانی از طریق محاسبه ی بهای تمام شده ی تاریخی آن تعیین
ود
٠ 01 00 ی ماج انسانی شامل هزینه های استخدام و آموزش OLS IS مس eS ۲۳
فرد شامل دو بخش مستقیم و غیرمستقیم است
صفحه 18:
مب رس
۶ نارسایی هایتزوش تهات جمام يوست ارسي 1 مت
۳ ۰ تعمین وجه تمایز بین.اقلام متانعانسائى وسائر:صنابع و همجئين,تفكيى ذزيته هاى مات انا ©
an هزینه های جاری و سرمایه ای بسیاز دشواز است: U
* نتايج حاصل از روش بهای تمام شده ی تاریخی نمیتواند جواب گوی تمامی نیازهای مدیریت برای
وی وک افسادى بأشد. ريرا آنجه از نظر مدیریت در تصمیم گیریهای ele rel 010107
میت زارد تایج آینده ی تصمیمات است نه آنچه در گذشته اتفاق افتاده است .
6 ربا ین بازده مناع انسانی و oly aise انجام شده برای اين منام بر ابای ۳۱۰
لاك ارس عس شده. تاممکن (است.
صفحه 19:
شیب كت
*روشهای گزارشگری ww | wlio مت
۰ چهار روش برای انعکاس سرمایه گذاری ها در منایع انسانی در گزارش های مالی سالانه ی شرکتها وجود ©
دارد, که به شرح زیر میباشد:
۰ گزارش هیات مدیره به مجمع:عمومی.ضاحبان سهام:
۰ این گزارش اغلب شامل اطلاعاتی دربارهی مخارج مربوط به منابع انسانی است و ممکن است مهم تر
I ری اند که برای دارایبهای غینی (مشهود) انجام شده است. به عنوان یک اقدام اولیه در مورد
یل حسایداری دارایبهای انسانی, گزارش هیأت مدیره ممکن است مخارجی را به عنوان سرا
گذاری در داراییهای انسانی گزارش دهد.
* اینگونه اطلاعات به توسعه ی منایع انسانی را به عنوان عامل حیاتی برای تضمین سوددهی شرکت در
بلندمدت ارزیابی کنند.
* به علاوه گزارش هیأت مدیره باید شامل اطلاعاتی در مورد ترك خدمت کارکنان از لحاظ روند و هزینه ی
آن باشد.
ey
ww aN /
صفحه 20:
— م |
ن؛ گزارش داراییهای نامشهود: 7
* این روش توسط موسسه ی حسابرسی آرتور اندرسن پيشنهاد شده است. Oo
ای سس هاد مكتدهبالغ غمدهای که صرف:ذازاییهای تامنشهود از جاه متام ۳
میشود در صورتهای مالی به صورت جداگانه گزارش شود.
و وم این روش آن است که ترازنامه گمراه کننده است شرکت. کمتراار واه ۱۱
ميشوند. اندازه گیری سود یا زیان نیز تحریف شده است,
* زیرا کلیه ی مخارج مربوط به داراییهای انسانی در دورهای که واقع شده اند هزینه ی جاری wal
شده و به همین ترتیب اندازه گیری بازده سرمایه گذاری نیز تحریف شده خواهد بود
صفحه 21:
مب رس
۰ شرکتها میتوانند مجموعه ای از صورتهای مالی را که دربرگیرنده ی سرمایه گذاری در داراییهای. تب
انسانی طبق روشهای پیشنهادی حسابداری منایع انسانی است به عنوان اطلاعات تکمیلی به
همراه صورتهای مالی سالانه ارائه کنند.
* در گزارشها تصریح خواهد شد كه صورتهای مالی مزبور باید جدا از صورتهای مورد بررسی قرار
٩یا اساشی که طبق اصول پذیرفته شده ی جسابداری تهره و ارانه شدهاد
* منظور کردن در صورتهای مالی اساسی :
* در این روش سرمایه گذاری در داراییهای انسانی به عنوان دارایی بلندمدت مطرح و طی عمر
مفید مورد انتظار آن مستهلک ميشود. اگر چه این نحوه ی عمل در مورد سرمایه گذاربها در نیروی
انسانی معمول و متداول نیست اما برخی از مقسسه ها و شرکنها نظیر خطوط هواپیمایی, صناح
رم الکترونیک و باشگاه های ورزشی و حرفهای که پخش عمدهی سرمایه ی آنان را نبروی انسانی
تشکیل میدهد این روش را اعمال میکنند
ب
g ( ) كا لت ~
ءا صورتهاى مالى حسابرسى نشده:
صفحه 22:
— رس
= حرست وكا مر افك وروعة القام سمال ارمسكم انان af,
اك» - برخى معتقدند كه انسان قابل تملك نبوده و لذا نبايستى به عنوان دارایی تلقی گشته و مستهلک 1
كرد که تقایل موافقان با حسابداری مایم اتسانت معتعديد اتجدكة در يليد كن لك
منابع انسانی برای دارایی تلقی نمودن مورد بحث قرار میگیرد خدمات متصور و مورد انتظار و
انتفاع آتی از منایع انسانی است نه خود انسان.
۴ بر خی معتندند در مورد شناسایی خدمات افراد دارایی طبق اصل محافظه کاری صحیح نس
اما موافقان معتفدند که نباید هدف بنیادین گزارشگری (تطابق درآمدها با هزینه های یک دوره)
فدای محافظه کاری شود.
* " برخی نیز معتفدند که نسبت به دورهی تعیین منافع آینده ی سرمایه گذاری در نیروی انسانی
۱ لد به حساب دارایی بردن مخارج مربوط به نیروی انسانی انا ۳۳۳۰۳۱
ادر كد ناور تحریف شود, اما موافقان معتقدند که امکان بالقوه برای تحریف سود و ربان
oem طریی در بطرنگرفتن سرمایه گذاریها در نیروی انسانی وجود دارد
صفحه 23:
ل
* نگرش و طرز برخورد مدير در استفاده از سيستمهاى حسابدارى منايع انسانى --
ميش از جالشهاى حشسابدازى منابع انساتى
- پیچیدگی الگوهای اندازهگیری حسابداری منابع انسانی
دشواری گردآوری اطلاعات مرتبط با ارزش منابع انسانی
. عدم آگاهی از مزایای سیستم حسابداری منابع انسانی
عاوت کارکنان سازمان
کی ای اعرای سیستم جسابداری منایع اتسانی
وی تس نداد حسایداری در موزد حسابداری منایع انسانی
كه
صفحه 24:
یدای منایع انسانی معیار سفخنش وهزیتةریایی تتروق اتشالی به عنوان منابه اسای ۰ ۳9۳
سارمان است
* معایب این سیستم سالها است مورد تحقیق و بررسی قرارگرفته و یکی از مهمترین مشکلات در
کاربردی نشدن آن در , مشکل ارزش گذاری نیروی انسانی و پیچیده بودن فرمولهای مورد
استفاده است.
ای ول افتصادی صورتی که جامعه ی حسابداری ایران بخواهد همینا ۳۲۳۰
ای فعال و توان مند در عرصه ی اقتصادی کشور باقی بماند.
* توسعه و ترویج این سیستم به عنوان جزئی از سیستم های حسابداری مدیریت ضروری میباشد
صفحه 25:
صفحه 26:
/ مت ae
iY
مقدمه 9
در عصر حاضر با رشد اقتصاد مبتنى بر دانش يا دلنش محور. دارايى هاى نامشهود شركت ها و سرمايه فكرى لن
ها كليدى براى دستيابى به مزيت رقابتى يايدار هستند. و به همين دليل توجه به اقلام نامشهود در زمينه هاى
eee ۳ انس اد ساداری و مدیریت استراتویک به طور سرییی رد يافته Fs ees)
رقابتی است که در استراتژی تجاری سازمان ها مورد توجه قرار می گیرد. به گونه ای که ایجاد دانش موجب
نوآوری مستمر و نوآوری مستمر منجر به ایجاد مزیت رقابتی خواهد شد و این امر مستلزم تقویت و توجه به
پتانسیل ها و ظرفیت های منلبع انسانی است تا سازمان ها بتوانند برای دستیابی به مزیت رقابتی از طریق عملکرد
و بهبود مستمر, عکس العمل سریع به تغییرات محیط تجاری و شرایط اقتصادی نشان دهند.
ب
g ( ) كا لت ~
صفحه 27:
مت رس
> سير تاريخى سرمايه فكرى 1
* مفهوم سرمایه فکری اولین بار توسط جان کنز گالبرایت در سال ۱۹۶۹مطرح شداز نظر او سرمايه فكرى «معنايى بيش از (تفكر صرف)دارد
و درجهای از (عملیات فکری)را در بر می گیرد.در اين مفهومسرمایه فکری به خودی خود فقط یک دارایی نا مشهود نیست «بلکه یک
فرآیند آرمانی است .سرمایه فکری .نوعی حرکت از داشتن دانش و مهارت (سرمایه انسانی)به سمت استفاده از دانش و مهارت است .سرمایه
فکری عبارت است از کل دانش ی که یک سازمان فرآیند کسب و کار خود در جهت خلق ارزش به کار می گیرد(زاکال و مالول
۰ )محققانی مانند اسمیل و همکاران(۲۰۱۲)دارایی نا مشهود و سرمایه قکری سازمان را اعم از سرمایه های اجتماعیساختاری و
فرهنگی بیان می کنند(آرزمجو و همکاران,۱۳۹۳)مدیریت سرمایه فکری .دارای دو جنبه است؛از یک طرف سازمان باید با استفاده از لین
سرمایه برای مشتریان خود خلق ارزش کند و از طرف دیگر باید با افزایش مستمر در ارزش سرمایه فکری.مزیت رقابتی کسب نماید.رز و
حا "ابه سرعاية فكرى به عنوان تركيبى از اجر مى تكرند : سرمايه انساتى (دانش مهارت و تسريه كار ۰
ساختاری(تجسم,تنفیذ و زیر ساختارهای حمایتی سرمایه انسانی) و سرمايه مشترى (ارزش نهفته درون روابط با مشتريان)
صفحه 28:
رس
uJ 0
مفاهیم و تعاریف سرمایه فکری ~
* سرمایه فکری را مجموعه ای از دارایی های دانشی متعلق به سازمان و جزئی از دارایی های سازمان بوده تعریف می کند که موجب
افزایش ارزش سرمایه های سازمان گردیده و وضعیت سازمان را در مقایسه با رفتار بهبود می بخشد.
* سرمایة فکری را از منظر محاسباتی می توان به عنوان اختلاف ارزش بازار و ارزش دفتری شرکتها تعریف کرد
*سرمایه فکری دارلیی است که توانلیی سازمان را برای ایجاد ثروت اندازهگیری میکند. لین دارلیی ماهیت عینی و فیزیکی ندارد و
یک دارلیی نامشهود است که از طرییق.به کارگیری داراییهای مرتبطبا منلبع انسانی. عملکرد سازمانی و رولبط خارج از سازمان به
دست آمده است. همه لین ویژگیها باعث ایجاد ارزش به دست آمده می شودبه دلیل اینکه یک پدیده کاملاً داخلی است. قا
teas و فروش ندارد.
صفحه 29:
اهمیت سرمایه فکری
ارتباط بین سرمایه فکری و عملکرد شرکت ها به طور تجربی در کشورهای زیادی از جمله آمریکا:
15 کی مالری. آلمان و ..- مورد بررسی فرار گرفته است. واقه های نامشهودهاء مارا ۳۱۰۰۰
سرمایه فکری به طور وسیعی در ادبیات حسابداری, اقتصاد و مدیریت مورد استفاده می باشد ولی
ارزش بالقوه و منافع آتی آنان به طور قلبل اتکاء قلبل اندازه گیری و سنجش نمی باشد. به طور کلی.
بهره وری در شرکت ها وابسته به سرمایه فکری و قابلیت های سازمان در بکارگیری آن به عنوان یک
دارایی است.
صفحه 30:
ویژگی های سرمایه فکری
از نظر هاروارد منلبع فکری در شرکت حللت انحصاری و یگلنه دایند و قلبل کپی برداری و تقلید نیستند ,به همین جهت
برای شرکت ارزشمند بوده و قابلیت ایجاد مزیت رقابتی را دارند
داراییهای فکری. داراییهای غیر رقابنتی هستند. بر خلاف دارایبهای فیزیکی که فقط میتوانند برای انجام بیک كار به
خصوص دریک زمان خاص مورد استفاده قرار بگییند.دارایبهای فکری را میتوانبه طور همزمان برای چند لمر خاص به
کار گرفت. برای مثال. سیستم پشتیبلنی از مشتری میتولند. امکان حملیت از هزاران مشتری را در یک زمان خاص
فراهم کند. این توانایی یکی از مهمترین معیارهای برتری دارایبهای فکری بر دارایبهای فیزیکی است.
صفحه 31:
Y
مراحل مدیریت سرمایه فکری
شناسایی و تعریف سرمایه فکری
۲. برنامه ریزی محرکهای کلیدی ارزش
۳.اندازه گیری سرمایه فکری
۴ مدیریت و اداره سرمایه فکری
۵ گزارشگری سرمایه فکری
صفحه 32:
0ك ست /
صب
در مرحله نخست شناخت نسبت به ماهيت و مفاهيم سرمايه فكرى ما را در اقلام سرمايه فكرى يارى ب
مى رساند
در مرحله دوم با اشراف بر عناصر سرمايه هاى فكرى ميتوان عواملى را كه موجب
سرمايه فكرى مى شوند را مشخص نموده و آنها را تحت تاثير قرار داد
در مرحله سوم: با استفاده از الگوها و مدلهاى اندازه كيرى . اطلاعات كمى شده در خصوص عملكرد
سرمايه فكرى بدست مى آيد
در مرحله جهارم . اطلاعات بدست آمده از مرحله قبل به منظور تجزيه و تحليل عملكرد و بهبود فرايند
تصميم كيرى مديران در سازمان مورد استفاده قرار مى كيرد به عبارت ديكر در اين مرحله مى توان
سرمايه هاى فكرى را در راستاى رسيدن به اهداف سازمان مديريت نمود
در مرحله ينجم . كزارشاتى در خصوص عملكرد سرمايه هاى فكرى سازمان در اختيار ذى نفعان قرار
مى كيرد
یر در ارزش
Ly 52 ( لب
صفحه 33:
لت
رویکرد های حاکم بر مدیریت سرمایه های فکری :
*به طور کلی ۲ رویکرد در مورد سرمایه فکری وجود دارد
. رویکرد مبتنی بر مکتب فکری دانش محور
۲ رویکرد مبتنی بر مکتب سرمایه اقتصادی
*طرفداران مکتب نخست مانند اینکپن و زاک معتقدند لگر شرکتی از سرمایه فکری بهتری در محیط کسب و کار برخوردار
باشد . مزیت رقابتی خواهد داشت در لین رویکرد زیرساختهای سازمانی ۰ توانمندی کارکنان و ارتباطات و یادگیری مورد
توجه قرار می گیرد . به عبارتی تلاش در راستای ارتقاء دانش سازمانی در بلند مدت عملکرد شرکتتها را بهبود می بخشد.
* طرفداران مکتب سرمایه اقتصادی بر مفهوم کسب سود از طریق سرمایه های فکری تاکید دارند در این رویکرد سرمایه
فکری نوعی دارائی اقتصادی قابل اندازه گیری می باشد لذا به منظور اندازه گیری سرمایه های فکری از مدلهای مبتنی بر
بازار سرمایه مانند مدل بازده دارائی ها ۰ مدل ارزش افزوده اقتصادی و مدل ارزش افزوده فکری استفاده می کنند
a iy yo
صفحه 34:
Y
اهداف اندازه گیری سرمابه فکری
۱ کمک به سازمان ها در جهت فرموله کردن استراتژی هایشان
۲ ارزیابی نحوه اجرای استراتژی ها
۴ کمک به گسترش و تنوع تصمیم گیری های شرکت
۴ ارزیلبی سرمایه های فکری عی تولند به طرحهای بازپرداخت و پاداشهای مدیران ار تباط داده شود
۵ جهت ایجاد رابطه با سهامداران خارج از شرکت که سرمایه فکری را در اختیار دارند
صفحه 35:
مب
مزایای اندازه گیری سرمایه فکری
5 Yo
شناسایی کلیه عوامل نامشهود موجود در سازمان
کنترل مستمر عوامل نامشهود و شناسایی نیاز های تجدید آن ها
شناسایی راهکارهای بهبودکارایی عوامل نامشهود در کلیهفرآیند های سازمانی
تسریع سازوکارهای یادگیری سازمانی
فزایش قدرت خلاقيت و و آوری
افزایش روحیه همکاری و تعمل میان منایع انسانی
تحمل کمتر هزینه مالی و سرمایه ای
بهبود فرآیند بودجه بندی و برنامه ریزی های راهبردی و اجرایی
ارائه ی اطلاعات مربوط و به موقع به استفاده کنندگان و حرکت به سوی ایجاد بازارهای مالی کارا
*افزايش اتعطاف بذيرى توليد به دليل كاهش وابستكى به دارایی های مشهود و استفاده از عوامل نامشهود در فرآیند تولید
۲ ش) تا or
صفحه 36:
Nene رس
ب معایب سرمایه های فکری ©
۱- سهامداران خرد ممکن است از دسترسی به اطلاعات مربوط به دارایی های نامشهود که در جلسه های خصوصی با سهامداران کلان تشکیل می
شود.محروم بمانند.
۲- اگر مدیران از اطلاعات به دست آمده از تصمیم های داخلی در رابطه با دارایی های نامشهود بدون اطلاع سایر سرمایه گذاران استفاده کنند. احتمال
وقوع معامله براساس اطلاعات محرمانه افزایش می یاب
۳- خطر ارزش يابى نادرست شركت ها افزايش مى يابد و اين امر باعث مى شود بانكداران و سرمایه كذاران سطح ريسك بيشترى را رای سازمان در نظر
؟- هزينه سرمايه افزايش مى يايد. در صورت افشاى جنين اطلاعاتى. به دليل كاهش عدم قطعيت در رابطه با دور نماى آينده ساز.
س2 ترى از شركت به عمل مى آيد و هزينه سرمايه كاهش بيدا مى كند.
Oe 2 ميا ا
صفحه 37:
مب
روشهای اندازه گیری سرمایه فکری
*تمام روشهای اندازه گیری سرمایه فکری اشاره شده با توجه به ماهیت آنها در چهار گروه به شرح زیر
قابل طبقه بندی هستند :
* الف ) روشهای بازده دارایی ها
* ب ) روشهای سرمایه گذاری بازار
* ج) روشهای سرمایه فکری مستقیم
* د) روشهای کارت امتیازی
9
ب
g ( ) كا لت ~
صفحه 38:
كك
* روشهای بازده دارایی ها:
این روش هاء متوسط در آمد قبل از کسر مالیات شرکت را در دوره مشخص محاسبه و آن را بر متوسط ارزش دارایی های فیزیکی در همان
دوره تقسیم می کنند. در این حال. تفاوت ميان مقدار بازگشت به دارایی های حاصل شرکت با متوسط بازگشت به دارایی های صنعت محاسبه
می شود و چنانچه مقدار تفاوت صفر یا منفی باشد. شرکت دارای سرمایه فکری مازاد بر متوسط صنعت نبوده و فرض می شود که سرمایه
فکری شرکت صفر است. با این وجود چنانچه مقدار تفاوت مثبت باشد فرض می شود که شرکت سرمایه فکری مازاد بر متوسط صنعت دارد.
*روشهای سرمایه گذاری بازار:
"این روش ها. بر اساس محاسبه تفاوت بین سرمایه گذاری بازار شرکت و سرمایه سهامداران آن و در نظر گرفتن مابه التفاوت به
عنوان دارلیی های ناملموس یا سرمایه فکری است . بنابرلین اگر بر مبنای قیمت جاری سهام در بازار اوراق بهادار. ارزش بازار
شرکت برابر ده میلیارد ربال باشد لما مجموع سرمایه شرکاء برابر یک میلیارد ریال باشد. در لین صورت ارزش ریللی سرمایه
فکوی شرکت برابر نه میلیارد ریال خواهد بود.
ey
w aN 1
oN
صفحه 39:
*روشهای سرمایه فکری مستقیم:
روش ها. مقدار پهلی دارلیی های فکری راجه وسیله شناسایی اجزای مختلف لین قبیل دارلیی ها پیش بینی می
کنند .ییک بار که لین اجزا شناسایی شدند. می توانند بطور مستقیم مورد ارزیلبی قرار گرفته یا می توانند.با یکدیگر
ترکیب شدهتا ارزش نهلیی سرمایه فکری سازمان حاصل شود. همانطور که اشاره شد لین روش ها بر شناسایی اجزاء
دارایی های دانش متمرکز هستند. به عنوان نمونه از اجزای دارایی های بازار می توان به وفاداری مشتری. از اجزای دارایی
های ناملموس می توان به حق امتیازات ثبت شده. از اجزای دارایی های فن آوری می توان به دانش فنی و از اجزای دارایی
های انسانی می توان به آموزش و از اجزای دارایی های ساختاری می توان به سیستم های اطلاعاتی اشاره کرد.
* روشهای کارت امتیازی:
* در این روش هاء اجزای مختلف دارایی های نامشهود يا سرمایه فکری شناسایی شده و برای آنها شاخص های تهیه شده
در کارت های امتیازی گزارش عی شهند ویا این که در نمودارهابه نملیش درعی آیند. روشهای کارت امتیازی
روش های سرمایه فکری مستقیم هستندبا اين تفاوت که در این روش ها هیچ گونه تخمینی از ارزش های مالی دارابی
های نامشهود صورت نمی گیرد.
به
صفحه 40:
2 رس
عر 558 2
الكوى شاخص سرمايه فكرى 1
اين الكو كه توسط روس و همكاران در سال 1137 ييشنهاد شد نيز در زمره رويكردهاى كارت امتيازى IB
دارد. هدف اين شاخص ايجاد تجسّم و انتقال سرمايه فكرى و ارزشء مشتق شده از آن است. شاخص سرمایه
فکری به نسل دوم از روش های اندازه گیری سرمايه فكرى تعلّق دارد كه كاستى هاى شيوههاى بيشين را رفع
میکند. این الگو, تمامى مؤلفدهاى سرمايه فكرى را در يك شاخص سازمانی گرد هم می آورد. در این ادغام»
آهمیت ضریب اثرگذاری هر کدام از نماگرها نشان داده شده است. اين شاخص مدیران را به طور مستقیم قادر به
تشخیص و همچنین قضاوت درباره وضعیت سرمایه فکری سازمان میسازد. همچنین, زمینه مقایسه بین
~ سازمانها و واحدهای اقتصادی را فراهم میآورد.
7<
g ( ) كا لت ~
صفحه 41:
~ ۰ اس
كزارشكرى سرمايه فكرى 9
* يك راه مناسب براى شناخت AIS از وضعيت سرمايه فكرى.تقويتءافشا و كزارش أن در كزارش هاى سالانه است.حتى شركتها
مى توانند كزارش هاى جداكانه در اين زمينه ارائه كنند.افشاى سرمايه فكرى به معنای ایجاد تصویری از تلاش های شرکت در
مسير ييشرفتءتوسعهءتقويت منابع و شايستكى هايى است كه در رابطه با كاركنان.مشتريان»فتاورى و فرآيندها انجام مى
شود.كزارش سرمايه فكرى ميزان افزليش در ارزش آينده شركت و نيز قابليت رقابتى بودن شركت در يك اقتصاد دانشى را نشان
می دهد.عوامل در میزان اقشای سرمایه فکری موثرند. با توجه به تحقيق انجام شده توسط دكتر علوی. برخى ساز و كارهاى نظام
راهبری شرکتی بر میزان افشای سرمایه فکری شرکتهای پذیرفته شده در بورس اورلق بهادار تهران با استفاده از روش رگرسیون
پانل دیتای پواسن مورد بررسی قرار گرفت.نتایج آزمون فرضیه ها نشان داد.با درنظر گرفتن متفیرهای کنترلی(اندازه
شرکت.اهرم تم رکز مالکیت سودآوری فرصت های رشد.عمرشرکت).یکسان بودن مدیرعامل و رئيس هيات مديره و درصد اعضای
غیر موظف رابطه معناداری با میزان افشای سرمایه فکری دارند و بین تعداد مدیران و وجود بخش حسابرسی داخلی
پا میزان افشای سرمایه فکری رابطه معناداری وجود ندارد
الر اف إى) ميا ا
صفحه 42:
=
oot
شيجه ثيرى
*در لين نوشتاربا توجهبه مفاهیم سرمایه فکری . تعاریف و شناخت عناصر و ویژگی های سرمایه فکری . فرایند مدیریت سرمایه
فکری مطرح شد. رویکردهای حاکم بر مدیریت سرمایه فکری تبیین گردید و ضرورت و اهداف آن مورد بررسی قرار گر
عبه منظور شناسايى سرمايه هاى فكرى نيازنبه كمى نمودن مفاهیم کیفی و ضرورت اندازه گیریبه جهت گزارشگری ن مورد توجه
قرار گرفت . مدلها و الگوهای مختلف برای اندازه گیری سرمایه های فکری ارلئه و عنوان شد و در پایان تمرکز بر تحقیقات انجام
شده , اهمیت و ضرورت سرمایه های فکری را بیش از پیش نمایان نمود.
*توجه و تمرکز بر سرمایه های فکری در سازمان ها و شرکتها یکی از حلقه های اساسی زنجیره ارزش در راستای خلق ارزش می
باشد . اندازه گیری و افشای صحیح سرمایه های فکری مدیران و ذینفعان را نسبت هدایت سازمان موفق می نماید .
*سرمایه های فکری و اعتلای لّن در سازمان می تولند خلق ارزش را در راستای استراتژی های رقابتی شرکت قرار داده و مزیت
رقابتی خاص را برای سازمانها و ارگانها فراهم آورد.
صفحه 43:
ممقاله ۱
بررسی تأثیر ابعاد سرمایه اجتماعی و
* امروزه انواع جدیدی از سرمایه های سازمانی مانند سرمایه اجتماعی و سرمایه فکری مطرح شده اندکه سرمایه های فیزیکی در سایه
آنها باعث ارتقای سازمان می شود.هدف از این پژوهش بررسی تاثیر همزمان ابعاد سرمایه اجتماعی و سرمایه فکری بر بهره وری منابع
انسانی است.بر این اساس از طریق مرور ادبیات نظری و پیشینه پژوهش مدل مفهومی و فرضیه های پژوهشی ارائه شدند.در نهایت
فرضیه ها و مدل مفهومی پژوهش با استفاده از روش رگرسیون گام به گام و بر پایه داده های گردآوری شده مورد آزمون قرار
گرفت.نتایج تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که تمام فرضیه های پژوهشی به صورت جداگانه مورد تایید قرار می گیرد.با اين وجود
هنگامی که تاثیر تمام ابعاد سرمایه فکری و سرمایه اجتماعی بر بهره وری منابع انسانی در قالب مدل مفهومی پژوهش مورد آزمون قرار
تاثیر سرمایه فکری انسانی و ارتباطی و سرمایه اجتماعی رابطه ای و ساختاری بر بهره وری منابع انسانی مورد تایید قرار
الر اف إى) ميا ا
صفحه 44:
Nene مت
Vallis >
بررسی رابطه بین سرمایه فکری وعملکرد سازمانی
* مقاله حاضر با هدف بررسی ارتباط سرمایه فکری با عملکرد سازمانی انجام گرفته است.این تحقیق از لحاظ هدف یک تحقیق
کاربردی و از نظر روش گردآوری داده ها از نوع پیمایشی می باشد.پس از مطالعه پيشینه موضوع و بررسی الگوهای موجود در مورد
سرمایه فکری و عملکرد سازمانی و شکل گیری چارچوب نظری .متفیرهای مهم تحقیق شناسایی و مدل مفهومی و فرضیات تحقیق
مشخص گردیدبرای اندازه گیری متفیرها از پرسشنامه استفاده گردیدنتیجه آزمون فرضیات تحقیق به کمک مدل سازی معادلات
"ری نشان دهنده ارتباط معنا دار مولفه های سرمایه فکری با عملکرد سازمانی می باشد.در نهایت بر اساس ثثایج به >
آمده پيشنهادات و راه کارهایی به وزارت امور اقتصادی و دارایی و محققان بعدی ارائه گردید.
صفحه 45:
Nene مت
م مقاله ۲
بررسی تاثیر سرمایه فکری برتوسعه محصولات نوآورانه
سازمان های تحقیقاتی صنعتی دفاعی با توجه به شرایط پیچیدیگی ذاتی تحقیق اعم از زمان بر بودن . نیاز به هزینه بالا +عدم قطعیت .وجود.
فعالیت های متنوع ونیز تنوع وگستردگی ماموریت ها و تهدیدات نظامی .نیازمند جستجو و بررسی عوامل موثر بر محصولات نواورانه اين
سازمان ها میباشند
هدف از اين تحقيق بررسی تاثیر سرمایه فکری بر توسعه محصولات جدید است.
باتوجه به محدود بودن جامعه آماری جمع اوری داده های مورد نیاز به روش تمام شماری وبا استفاده از ابزار پرسشنامه جمع آوری گردید.
یافته ها تشان میدهد که مولفه های مختلف سرمایه فکری پر توسعه محصولات نوآورانه موثر هستند .به این صورت که سرمایه ساختاری
شتری مستقیم و غیر مستقیمبرتوسعه این محصولات تاثیر دارد همچتان TAU
نقیم .سرمایه انسانی غیر مستقیم و سرمایه
سازمان در اثر گذاری بر سرمایه های انسانی و مشتری نقش میانجی دارد.
©
اننا
SA 1 & كيبا ا
صفحه 46:
