پروژه‌ درس روش‌های تولید

صفحه 1:
به نام خدا پروژه ی درس روشهای تولید 

صفحه 2:
۱-۱- آشنایی با کنترل عددی کامپیوتری (16)) ‎ll‏ * واژه ی متداول ‎computer wlalS jl CNC‏ ‎lize a, numerical control‏ كنترل عددى كامبيوترى كرفته ‎Sere mE Dec)‏ ا 1 پیشرفته ای است که هدایت انواع ‎rey‏ ل 00 ۱۳۹ ‎retry‏ ل 7( بر عهده دارند. 

صفحه 3:
ل رق ‎Spud jladgl oslus sly *‏ 0 را در یک ماشین ابزار دستی 9 ‎CNC‏ مقایسه می کنیم : ‎ 

صفحه 4:
PB pee) (all Ppa es Perit) SC care TTC Fey ‏ا‎ ‎: we * 1- تعیین نوع عملیات ماشینکاری * 2- مشخص كردن ترتيب عمليات ؛ به عنوان مثال , براى يى قطعه ى eel COE 7 ‏ا ا‎ ال ا 1 ee | 4- تعيين سرعت دوران و ييشروى [۱7 7 repre nen were ara more tLe muri Tio) * 6- اجرا ء هدايت و كنترل عمليات CPO 

صفحه 5:
1 ‏ری‎ ae برنامه نويس براى اجرا با ماشين 1/0© ؛ اين مراحل را طى مى كند : " 1- تعيين نوع عمليات ماشينكارى (مشابه حالت الف) " 2- تعيين و انتخاب ابزار ها (مشابه حالت الف) 3- محاسبه ی سرعت دوران و پیشروی (مشابه حالت الف) 4- تعيين موقعيت ها و مسير طى شونده توسط ابزار(در صورت لزوم با محاسبات رياضى دقيق يا با كمى كامييوتر) 

صفحه 6:
0100 600 2100 0 N105 T5 D1 M6 N110S2800 M3 N115 Z2 N120 G1 Z-10 F550 N195 G91 X380.65 Y- 

صفحه 7:
Bree vires Sen rea os وظایف ایراتور عبارنند از 9 ‏ی‎ ‎(Tool Setting) )5610( ‏تنظیمات اولیه ی ماشین‎ -9 * (test run) winlo jl ‏اجراى‎ -10 * 

صفحه 8:
* 11- اجراى نهايى برنامه . ۱ دز ‎a © errr ged rs et eee‏ زير را به صورت خودكار انجام خواهد داد : " يردازش كدهاى برنامه * ارسال دستورهای لازم برای بخش های مختلف ماشین هدایت هم زمان محورهای مختلف پیشروی ابزار 

صفحه 9:
* 12- كنترل نهايى اندازه 00 *" 13- تكرار مرحله ى 11 براى قطعات بعدى 

صفحه 10:
: از مقايسه ى حالت 1 * 1) در ماشین های دستی , اجرا, هدایت و کنترل عملیات بر ‎s orgs‏ 0 » CNC sb guwl 59 (2 * برنامه ریزی عملیات بر عهده ی و ی ‎Nese or ee)‏ 0 كامييوتر است. 

صفحه 11:
1-7- عوامل موثر در انتخاب ماشين ابزار ل ا ال 0 آن انواع ماشين هاى دستى و ‎©١/‏ وجود دارند.در صورتى كه قطعاتى براى ساخت به كاركاه ارجاع شوند , بايد با ‎Ape a‏ 1 

صفحه 12:
* 1-3-1- بیچیدگی قطعه کار ماشين هاى 01/0 به كمى قدرت محاسباتى کامپیوتر و امکان کنترل هم زمان چند محور . ‎Looby oles 5 lSinisle Gulilgi‏ 9[ wwylo Ly ouay ' 1-3-2- رقت 210110 ابعادی ماشین های ۱ از دقت بالایی برخوردارند. ‎val‏ دقت 3 می ان به ‎ee‏ حدود 

صفحه 13:
8 باید در نظر داشت که خطای ماشین های 01 ناشى از دو مورد زير است : ‎ey Eee (Es‏ 20 وكنترل ‏این خطا حدود 2 تا 3 میکرون است. در حالى كه ميزان وضوح 2۱۱۹/۰ ا 0 ‎ey‏ ال ای ی ۱ دازشكر , ميان ياب (01غ013م/ع105) ‎ ‎ ‎ 

صفحه 14:
| هنگام ساخت قطعات ماشین , به ویژه و۱0۳0 ها ۱۳ ایجاد می شوند که در زمان ماشینکاری ‎ome repreenrtnen et:‏ 1[ كنند. اين خطاها بيشتر از خطاى سيستم ‎be]‏ ا ا ل ا لك میکرون است. 

صفحه 15:
ee een ee ee ee ee ‏ماشینکاری‎ ماشين هاى 01/0 با سرعت هاى بالايى كار مى كنند. به عنوان مثال , سرعت دوران محور اصلى (اسييندل) ماشين هاى 01/0 به طور معمول 3 تا 6 هزار دور در دقيقه است كه در ماشين هاى خاص مى تواند به ده ها هزار دور در دقیقه نیز برسد. سرعت پیشروی محورها به طور معمول 10 تا 15 هزار ميلى متر بر دقيقه است و در ماشین های ‎(High Speed) eww‏ اال ‎Te‏ 7 1 مى توان با تعبيه تجهيزات لازم ‎٠‏ تعويض ابزار و قطعه كار را به صورت خودكار انجام داد تا زمان هاى بدون استفاده در ماشين به حداقل برسد. به اين ترتيب , ماشين كارى قطعات تيراز بالا يا قالب ها با ماشين ‎CNC sla‏ كاملا مقرون به صرفه است. 

صفحه 16:
‎puews PROM ePPE A PRD‏ ارق ‎: ©١(ل© ‏مزاياى ماشين هاى‎ -1-4-1 0 * SCTE eS] ie ‎cE Re vt SRR po OO ae‏ وآماده سازى ‎(setup)‏ ‎ 

صفحه 17:
* ایمنی بالاترء با وجود مدارهاى امنيتى در ماشين هاى 01/0 , احتمال خطر ا ا ل 2 كاهش مى يابد. مثلا در اكثر ماشين هاى تراش 61/6 , اكر ا اا ‎vib aia 1 oS‏ 2 01 

صفحه 18:
و 0 ۴ به دليل كنترل 1 عملیات ۳ * دقت بالا و تكرار يذيرى بسيار * مطلوب ماشين هاى 0ل( , ميزان ضايعات اين نوع ماشين ها * بسیار کمتر از ماشین های دستی 

صفحه 19:
۳ sly pioS yloj * (setup) sjlw ooLl شايد به نظر برسد كه تنظيم ماشين ©6ل1!© , ابزار ها . وارد کردن برنامه , اجرای ‎ROW rot Ty) Tne meer eg‏ ‎el eNom erent] Pare Trane‏ ۱ بار انجام مى شود و براى قطعاتى كه در تيرازٌ بالا توليد مى شوند , نيازى به تكرار 

صفحه 20:
" بازدهى و بهره ورى بالا : بازدهى و بهره ورى ماشين هاى 01/0 به ا ا ‎scowl Giws‏ به طور کلی می توان بازده یک ماشین 6 معمولی را حدود 4 تا 5 برابر یک ‎ROC RSet Tapert Rem enb ger Fy‏ ‎CNC ssbb guil sly 020‏ با تجهيزات کامل تر می تواند تا ده برابر یا پیشتر نیز برسد. 

صفحه 21:
‎wuleo -1-4-2‏ ی ‏" قيمت بالا ‎Dr ‏ل ا‎ may PUD) ‏هزینه تر‎ ‎pre silyl 9 ausi colin ay jl * ‎ 

صفحه 22:
" قيمت بالا : ماشين هاى 010 داراى قيمت هاى بسيار بالاتر از ماشين هاى دستى هستند. يس ؛ ا ا 22000000 كنيد كه حداكثر استفاده از اين ماشين ها (2 يا 3 شيفت در روز ) به عمل آيد و كروه برنامه نويس , ‎eT ee|‏ ل 000 اگر مدیریت پروژه را بر عهده دارید , میزان سرمایه ‎mentee No en Beer‏ ۱[ بكيريد. ‎oolaiw! curdge > 551‏ ا 0 20 داشته باشید که خسارت های ناشی ازخطاهای ۱ ‏(تصادف راز ‎ 

صفحه 23:
9 راه اندازى 4 تعمیر و نگهداری ييجيده بر و 00 ps (maintenance) sjlogS 9 posi , ‏براى راه اندازى‎ ‏ماشين هاى 010 به افرادى اموزش ديده نياز‎ OLS jl ‏ا‎ 9 cul evi] EN DCS Mgt] Os) Be) استقرار ماشين هاى 01/0 در نقاط دور افتاده و بدون حضور تیم تعمیراتی ورزیده , می تواند منجر به از كار افتادن ماشين ها براى مدت هاى طولانى 

صفحه 24:
" نياز به برنامه نويس و 00 برای استفاده از ماشین های 0۱۱ , باید حتما از اپراتور و برنامه نویس آموزش دیده و ماهر کمک گرفت و در صورت لزوم از نرم افزارهاى 081/1 / 680 استفاده نمود. اين هزينه ها نيز بايد مورد توجه قرار ند. 

صفحه 25:
۱9 | Oye peers CR Spl CmOS) eee Be) L essay L oslw ckbs aslw -1-5-1" ۱ ee Le ee eed ۳ olebs -1-5-2" By pared Pe * 1-5-3- ما ری فطعات دارای تیرا 

صفحه 26:
دو نمونه از ماشین های 21۱6 پرکاربرد: * ماشین های تراش 61 " ماشين هاى فرز 6لا 

صفحه 27:
از اين ماشين ها براى ساخت قطعات مدور (داراى ‎Teste)‏ ا ا 2 00 00 eer Para Pe] " الف - ماشين هاى تراش افقى " ب - ماشين هاى تراش عمودى (كاروسل) 

صفحه 28:
الل ا ل | در اين ماشين ها محور دوران قطعه كار , افقى است و براى تراشكارى قطعات با ‎ie OP CREST Ot‏ رک میلی متر) و طول های کم تا خیلی زیاد ا 2 0 

صفحه 29:
‎ree‏ | شین ‎owl sl‏ عمودی (کاروسل): ‎010 1 peat pt [۱0 00 merry Ny ore ie ROBE P BL) Roe mp yy ts ‎ 

صفحه 30:
" ج - ماشین های تراش / فرز ‎Hae ALD‏ sly alg Ss bb Qul &9i cul Lo )9۲۱:9( ‏فرزکاری یا سوراخکاری‎ ‏خارج از محور اضافه شده است و مى‎ توان عمليات فرزكارى و تراشكارى را با یک بار بستن قطعه , انجام داد. 

صفحه 31:
" ماشين هاى فرز: ee cr peste pera ore ee Pemee a (on -g sl ‏(مدور . منشورى , پلوکه ۹ يوسته‎ را مى توان ماشينكارى كرد. انواع ماشين هاى فرز عبارتند از : الف - فرزهای عمودی peer OTe ee 

صفحه 32:
* الف - فرزهای عمودی : | در این مانتتین ها ء محور دوران انزاز ععودی اننت: ان ۱ ‎Beep Moree mee ROUC ET Sl (ar prot har‏ را دارد. | در اين ماشين ها . محور دوران ابزار افقى است. اين ‎S Tea Ro enay‏ ل ‎pa)‏ ‎Sy PRC Rn TES ep ECS are eC Ere SCs‏ * ج - فرزهای یونیورسال : یز افقى دى وبا وجود ين ماشين ها 

صفحه 33:
انواع عمليات در ماشين هاى 0110 : 2 bb gail ‏مم ا‎ به سه صورت انجام مى كيرد : 1 ) عملیات دستی 

صفحه 34:
ا | ‎nod PCa |‏ ا ا ‎PaO‏ ‎mere‏ ا ا ا ل ‏۴ ) عملیات نیمه خودکار * ‏اين عمليات توسط يى سيستم خودكار با قدرت محرکه ی هیدرولیک , نیوماتیک يا برق انجام می ‎OSC epee meee a Ca wee Ere‏ (فشردن يك دكّمه يا يدال) از جانب ايراتور است. ‎* ‏عملیات نصام خودکار‎ ) 3 * 1 wo plail ali» gb olls ‎ 

صفحه 35:
برنامه نویسی ماشین های ‎CNC‏ 

صفحه 36:
‎ne el ok‏ ا ‏حرکت ابزار روی یک مسیر مشخص به نحوی که همه ی محورها هم زمان به نقطه پایان مسیر برسند , میان یابی خوانده می ‎Peeve)‏ ‏انواع میان یابی : سس ‎ 

صفحه 37:
ROSE ‏ا ل‎ Se THEE MC CONNY : CNC cb 2111 2011110 1 olKiwo" 

صفحه 38:
دستكاه مختصات كارتزين : . قانون دست راست براى تعيين جهت 0 اگر انگ ‎TUG)‏ 0 22 2000 راست را بر جهت مثبت محور 0 3 سبابه ‎caer wh‏ مثبت محور لا منطبق كنيم » انكشت ميانى بر جهت مثبت محور 2 منطبق خواهد شد. 

صفحه 39:
|) 0 

صفحه 40:
: CNC eae Ce eee at " نقطه ى صفر ماشين " نقطه ى صفر قطعه كار ‎is‏ 7 " نقطه ى مرجع ابزار ‎CON tre‏ 2 2155-7 

صفحه 41:
نقطه ی صفغر ماشین اين نقطه ى مرجع را به عنوان نقطه ى صفر توسط ‎ure Ce Bee] en]‏ ا 0 ا ل ا 0 0 7 1 متفاوت است. سيستم اندازه كيرى ماشين هاى ©ل1© مى تواند آخرین موقعیت ابزار را نسبت به این نقطه تعيين كند و روى صفحه نمایش نشان دهد. 

صفحه 42:
:نقطه ى صفر قطعه كار اين نقطه مرجع را به عنوان نقطه ى 00 00 موقعيت این نقطه توسط برنامه نویس تعیین مى شود. هدف تس ‎an‏ نی 

صفحه 43:
: نقطه ى مرجع ابزاركير " ابزارهاى برشى كه در ماشين هاى 61/60 ‎BY EY DUST Sree BC) Fert | 71‏ متفاوتى 7۳ 2008 ای که برای ماشينكارى يى قطعه نوشته مى شود , ‎bY] ete ere ety‏ 0 000000 است. با اين حال کنترل کننده ی !0۱ ابتدا ‎S aod Sly oS rwliw wo Lb sl abaai‏ ابزارها یکسان است. 

صفحه 44:
نقطه اى را كه برنامه نويس به عنوان ملاى ‎US y>‏ ا ‎Sgi‏ ‏يك مته) , نقطه ى مرجع (صفر) ابزار مى ا ‎RI wo VLWT 85> L Ly alaadi‏ محورها : 

صفحه 45:
: دستگاه مختصات قطب در برخی موارد , مختصات کارتزین نقاط مشخص نیست و استفاده از مختصات قطبی محاسبات را کاهش داده و کاز را تیان تاه زسیکند. ۱ ‎thaw sly WE wubs wlaixe‏ هايى كه روى يى دايره قرار مى 0 00 07 ‏ا‎ ‎00007 0 Mole vee MsE ETL] ۳ 

صفحه 46:
ذخیره سازی اطلاعات در حافظه ی ماشین | هاى :0 " انواع اطلاعاتى كه بايد به حافظه ى 01 سپرده شوند , عبارتند از : CNC Part) ‏اطلاعات برنامه‎ -* (Programs 

صفحه 47:
اكات ‎:Data Input Media)‏ 9 وارد کردن اطلاعات ذكر شده 5010 اطلاعات ماشین , به یک واسطه ی ورود نیاز خواهيم داشت. انواع 320 هاى ‎rer)‏ اطلاعات به حافظه ى ماشين عبارتند از : ال | و دستگاه 00 ‎ao‏ تک ‎ol‏ استاندارد )232 ‎(RS‏ 

صفحه 48:
000 er eee Ya اين وسيله متداول ترين و در دسترس ترين واسطه براى ورود اطلاعات | است. اپراتور با استفاده از کلیدهای موجود روی تابلوی ا 2101111111 اطلاعات را وارد حافظه ی 6 می‌کند. علأوه بر آكه اين روش بشيار کند و وقت گیر است , احتمال اشتباه و خطای انسانی نیز در آن وجود دارد.استفاده ا ‎i Eee‏ -وارد کردن اطلاعات مختصر و کم حجم (اطلاعات ابزار و ...) 0000 

صفحه 49:
* ب - دستگاه نوار پانج # اين یک روش قدیمی برای وارد ‎Raed‏ 01111111 اطلاعات مورذ نياز , ابتدا به كمى ‎el aceon)‏ ا 6 بياده مى شوند و 00 ‏ا‎ errs errrTy 00 Peaea Prien el (0 ‏سوراخ ها را به كدهاى برنامه تبديل‎ ey ern Crp] el Cre ST See meted mes ‏ا ا‎ 6] PASE OHO ey See tay BURN srt Ore wie) ‏ا‎ Pare 1 Firlcerreny 

صفحه 50:
| 1 ‎ROW Xo cy BIT Pie ee | Oe ao‏ ‎EAS ya -ayld 3975 ly CNC 9 ly PC 5 aulS 159) alauily ql‏ ‎POPP ree rmetea1 0s rere gtr RO ENT I‏ ارتباط دوطرفه خواهد بود. به عبارت دیگر می توان از برنامه هاى موعود,دزيرتامه هاى موجود,ور حافظدى 01 يك نسحة ى يشتيبان تهيه كرد. د00 ارتباطی است. با استفاده از یک کابل 8 رشته ای و دو فیش می ‎olKiwa 92 bliy! olsi‏ ۱[ 0000 0000 2210111000 Pe ere carer ans Col [oder y Ml) nN) EN nicl rere oh UNC es cy ed) cl cay eat) 1001 ‏کر‎ 

صفحه 51:
| ae) بسيارى از ماشين هاى 01/0) ,مجهز به يكى فلايى >91 ا ا ا 020 با 0100 ارتباط دارد و نيازى به كابل . نرم افزار و م لل ا 7 5217000 توان اطلاعاتی در حد 0( ه - ایجاد شبکه : در سيستم هاى جديد ۳ بين كنترل كننده هاى 01/0 يى كارخانه وجود دارد تا 

صفحه 52:
زبان های برنامه نویسی: ‎)aS (DINISO G gL ;"‏ uuwgs aol y YL j" 

صفحه 53:
#0 اكثريت سيستم هاى كنترل 0ل8) , با اين ‎TET LCSD) OB)‏ ا ‎BENS‏ ‏ها با كد 63 تعريف مى شوند . تعدادى از ‎G‏ ‏كدها داراى تعريف استاندارد مى باشند و سازندكان 1010© خود را موظف به ل ل ا ‎wo‏ ا ‎Srlasi‏ ‏از كد ها نيز 0 ‎ner eS ele‏ ا 0 0 11 دارد. 

صفحه 54:
* مثالی از یک برنامه با زبان 0/50 : %4856 N5 G17 G71 G90 G56 N10 GOO Z200 ۱۱15 ۲5 05 6 ۱۱20 1850 3 ۱۱25 2 ۱۱30 61 2-10 ۴300 ۴ N32 X300 N40 Y150 N45 G91 X200 Y-18 N50 G2 X80 Y80 10 J-8) N1000 M30 

صفحه 55:
PL ee ey eo eee Pape LON] MOORS ET ‏مخصوص‎ obs ol ‎ANS Coe meee)‏ اين زبان استفاده از کدهایی است که با زبان انگلیسی مطابقت دارند. به عنوان مثال , برای حکت خطی از 1 از كد ‎aS jl 5S 0 wlaize sly 9 C (Circle)‏ ‎ou orlaiwl CC (Circle Center)‏ 

صفحه 56:
0 Begin pgm 10 MM 1 BLK Form 0.1 Z XO YOZ-104 2 BLK Form 0.2 X300 Y400 q 3 Tool def 1 LO R8& 4 Tool call 1 Z S1800 5 L Z20 Fmax M30 6 L X130 Y250 F RO 7LZ-8 F300 8 L 1X50 1Y80 F500 9 CR IX100 IY100 DR-R100 

صفحه 57:
لكت هر برنامه ى 010 از سه بخش تشكي شده أاست : 

صفحه 58:
5103 Le Beye pee merterd k(n a eye Scas econ ev eran ha * عملکرد دستور 30 : با رسيدن به دستور 1130 اجراى برنامه ‎Fete‏ ل ا 00 به خط اول برنامه بر مى كردد. ايراتور يس 0 ‎res ener nes‏ 1[ تین دستور 1102 : 

صفحه 59:
SNS CCN map Coy ern want ere nl PN Py eT Ser oie (Preparatory Functions) لا ‎oY‏ ۳۹ رهاى ۳۹ قه ‎(Miscellaneous Functions)‏ *-دستورهای کمکی ‎(Auxiliary)‏ 

صفحه 60:
-دستورهاى اصلى ‎:(Preparatory Functions)‏ 0000 eee Re ne Seok CHS CDS ARC TENE ioe ‏دستورها در استاندارد برنامه نويسى 1011/50 به‎ ‏شمار مى روند. به همين دليل به اين زبان برنامه‎ ا 02000700 Pn Ne Pr Cone Me SECTOR STE PROUSe MTL SLT) WORE yn ach inter mers pre nC Ire ‏شوند. تعدادى از 6 كدها (مانند‎ 2 توسط استاندارد لاانا ‎we OS‏ شد اند اكثرت كترل ‎one‏ كات 

صفحه 61:
000 ‏ا‎ ‎: (Miscellaneous Functions) Piper eee Seon TSS RFC Sree oy ‏اللاكد معروف شده اند. در اكثر موارد اين‎ aS eno polo PLC ‏ا‎ ‎Fem SOS Meteor RUPCLC MO per verter (PRT or nce i (Auxiliary) ‏ى كمكى‎ 

صفحه 62:
cy ‏ایا‎ 3 " هر بلوى از جند 010/لا تشكيل شده است . ‎S riI9i wo Word‏ 90 (6100(انا؟) ء اطلاعات هندسى و ... براى اجراى برنامه باشد. اطلاعات لازم براى اجراى يك برنامه ى عملياتى , در قالب 060/لا و در همان بلوک یا بلوک قبلی آمده است. ۱150 61 G91 X150 Y-87.26 F280 " 

صفحه 63:
لواف 7 Pa (0): ete) ON Yen ‏عددی تعریف شده است.‎ 020 5 يك حرف لاتين از قبيل ا ل ‎Pereira |‏ ا 022 * 6:دستورهاواصلى ‎Fe OE ae era ‏ارامترها عمیانمخانی:‎ (۴ ‎ ‎ 

صفحه 64:
۶ ‏عددی‎ piety S226 lriae 1 guy! cumle a argi L : ‏مى تواند به دو صورت عمل كند‎ الف - به صورت كد 00000 رت یک 5 ‎D‏ 0 

صفحه 65:
بررسى دستورهاى اصلى (6 كدها): BAN EYEE Sra sary ote مبناى دسته بندى , شباهت (هم سنخ بودن) وظایف دستورهای هم گروه است . برای نمونه : Pe Ret oe Ay gy verre) ۳۳۹ ae ‏الف‎ ‎0 ‏ا‎ 27 ۳۹ ‏ا‎ 1 

صفحه 66:
ب - گروه 200 تعیین كننده ى صفحات کاری اا 0 ا ‎a Co) tee Ct‏ " :619 صفحه ى كارى2 

صفحه 67:
[0 tn PCE a ROSS aL STOP EC pedis] Re Pty SOT Perna arent ‎GO aS - aj] *‏ 1 ‎SRC sb ae)‏ ا ‎NSPE‏ ‏(يا حتی) تماسی با قطعه کار حرکت کند , از اين کد 00 ‏كنترل محورها به يكى از دو صورت زير صورت مى ‎beg‏ ‎bs wh ube l | oreo] OE Pe ‎ 

صفحه 68:
کد 61 : براى حركت ابزار همراه با براده بردارى و با سرعت ‎are CL pert)‏ ا ‎Byer eee‏ ‎cel?‏ کلام ررسعو رخ ‎Pas Pen PD Oey CRY SO‏ Cr ‏ا‎ ood :(Feed Rate) cme veer er ae porn] ibe ECCS eon Bree 0 eC ES tae] PCY CMe meter ‏ا‎ ‏نشان دهنده ى سرعت بيشروى ابزار روى مسير‎ 000 ‏ا‎ pene tpe sy] 

صفحه 69:
| 0 eir Vine revere eit Tie ‏ا‎ Pre vy : ‏صورت زير تعریف شود‎ fon at Yee Car Ora TROT T 1 1 موقعیت هر نقطه نسبت به نقطه ی قبلی 020 ا ‎ren‏ ‏يكى از كدهاى زير امكان يذير خواهد شد: 

صفحه 70:
: مثال 201 ‏ل‎ Clee Re eee eee ey) ee eee eo Cee Meo N300 GO G90 X100 Y150 Z2 ۱305 61 2-12 ۴15 N310 GO Z12 N315 G91 Y97 N320 G1 Z-12 N325 GO Z12 N330 X100 N335 G1 Z-12 N340 GO Z12 N345 Y-97 ۱۱350 61 2-2 N355 GO Z12 

صفحه 71:
قبل از اینکه ابزار برشی با قطعه کار درگیر شود باید وضعيت اسييندل مشخص شده باشد. دسنورهای متفرقه برای روشن خاموش کردن / 9 3 : اسبيندلروشنو جهتجرخشموافق كردش عقريمط هایساعت Pep yaa BE te pe ore Eger eee prerer) EMC! های‌ساعت 

صفحه 72:
۳ ES ell eater ‏مختصات:‎ در ماشین های !0۱ دو نوع ‎bv] Peeerere)‏ ۱ براى Cove een gr w CCL ere vy : ‏است‎ سیستم متریک 4671 

صفحه 73:
۳ 1۳ vel ssl owls Gul gle slajsin> slol L Bee Peo Sere Ce Ce ‏ا‎ ‎eee SBC n ‏ا‎ Seer Fe bel] ‏مشخصات نقطه ی پایان مسیر داده شود.‎ 0 0 es] Be) + 63 ‏دستورهای 62 پا‎ مختصات مركز كمان + مختصات نقطه ی پایان کمان 

صفحه 74:
‎Claire olKiwe !‏ 9 روش های تيد أن ‎Sere pe ‏چارجوب‎ ‎ere oP ‏حنج‎ Ay : ‏وجود اورد‎ ‎(Translation) Jléis! 2 ‎58 ‎ ‎ 

صفحه 75:
: انتقال نقطه ی صفر با سس می شود : ۷5 : دستور جابجاییمطلقن قطه ی صفر (نسبت به آخرين جارجوب قابل تنظيم) ا 00 (نسبت به آخرين جارجوب فعال) 

صفحه 76:
: دوران دستگاه مختصات 00 ‏ل ل‎ SPT PEC eS aren F POL BE Pod ee ee er eee Oe Pee pod eee oy داد. ‎ROT‏ ‎AROT‏ ‎are ee) eve Pay | CEO) OTP‏ و 9 SulS 5 ante 49 wLaire olfiw> ylyg> (1 رس 

صفحه 77:
ELE oe ‏دستگاه مختصات در صفحه ى كارى حول‎ محور سوم به اندازه ی زاویه ی تعیین ا 0 00 ل مر رت 2 Pe eared are Sarl kerri) Penn ann eee 

صفحه 78:
* تغبير مقياس اندازه كيرئى بآ[ توان مقياس اندازه كيرى محورهای مختصات را تغییر داد: SCALE ASCALE شکل کلی دستور: SCAL 

صفحه 79:
nS eee Fle Cena ‏ل ل‎ ear mics motte many ‏ام‎ ‎0000 USCIS (ESTE PRO] SEO MCCS Cel tr] F9) : ‏عمل قرينه سازى با جارجوب هاى زير امكان يذير است‎ ۳۱۵ Fs [7 ۱۱۰.۰ ۱۱۱8۵۵۶ ۵ ۷۵۰ ۱۳۹ AMIRROR XO YO ZO 

صفحه 80:
: لغو جارجوب ها 0 ‏ای و‎ a ۶ ‏تیر استفاده گرد‎ err 1 ) دسنور 653 ‎i‏ اللا کتک 

صفحه 81:


به نام خدا پروژه ی درس روشهای تولید  -1-1آشنایی با کنترل عددی کامپیوتری ()CNC واژه ی متداول CNCاز کلمات computer numerical controlب,,,ه م,عنای کنترل عددی کامپیوتری گرفته شده و معرف سیستم های کنترل پیشرفته ای است که هدایت انواع مختلف ماشین های ابزار ،ربات ها و خطوط انتقال را در کارخانه ها بر عهده دارند.  -1-2مقایسه ی ماشین های ابزار دستی و CNC برای شناخت اولیه از کنترل عددی کامپیوتری ،روال کار را در یک ماشین ابزار دستی و CNCمقایسه می کنیم : الف ) ماشین ابزار دستی : اپراتور ماشی,ن دس,تی پ,س از دریاف,ت نقش,ه ی قطع,ه ،مراح,ل زیر را طی می کند : -1 تعیین نوع عملیات ماشینکاری -2 مشخ,ص کردن ترتی,ب عملیات ؛ ب,ه ع,نوان مثال ،برای ی,ک قطعه ی تراشکاری م,ی توان به پیشانی تراش,ی ،روتراشی (خش,ن) ،روتراشی (پرداخت) و مته کاری اشاره نمود. -3 تعیین و انتخاب ابزارهای مورد استفاده -4 تعیین سرعت دوران و پیشروی -5 تع,یین موقعیت ها و مسیر طی شونده توسط ابزار -6 اجرا ،هدایت و کنترل عملیات -7 کنترل اندازه های به دست آمده و اصالح خطا -8 تکرار مراحل 6و 7 ب ) ماشین ابزار CNC ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ برنامه نویس برای اجرا با ماشین ، CNCاین مراحل را طی می کند : -1تعیین نوع عملیات ماشینکاری (مشابه حالت الف) -2تعیین و انتخاب ابزار ها (مشابه حالت الف) -3محاسبه ی سرعت دوران و پیشروی (مشابه حالت الف) -4تعیین موقعیت ها و مسیر طی شونده توسط ابزار(در صورت لزوم با محاسبات ریاضی دقیق یا با کمک کامپیوتر) -5تبدیل اطالعات فوق به تعدادی کد استاندارد و قرار دادن این کدها در قالب یک برنامه  مشابه مثال زیر:  N100 G00 X100 Y250 Z300  N105 T5 D1 M6  N110S2800 M3  N115 Z2  N120 G1 Z-10 F550 M8  N195 G91 X380.65 Y-2.7 F760  -6تحویل برنامه به اپراتور وظایف اپراتور عبارتند از : ‏ -7وارد کردن برنامه به حافظه ی ماشین CNC -8 بستن ابزارها و تنظیم آن ها ()Tool Setting -9 تنظیمات اولیه ی ماشین ()setup -10 اجرای آزمایشی ()test run  -11 اجرای نهایی برنامه . در این مرحله کنترل کننده ی CNCوظایف زیر را به صورت خودکار انجام خواهد داد : پردازش کدهای برنامه ارسال دستورهای الزم برای بخش های مختلف ماشین هدایت هم زمان محورهای مختلف پیشروی ابزار اصالح خطای موقعیت ها با استفاده از بازخورد ()Feed Back  -12 کنترل نهایی اندازه های به دست آمده -13 تکرار مرحله ی 11برای قطعات بعدی  :از مقایسه ی حالت های الف و ب ،نتایج زیر به دست می آیند )1 در ماشین های دستی ،اجرا ، هدایت و کنترل عملیات بر عهده ی انسان (اپراتور) است. )2 در ماشین های ، CNC برنامه ریزی عملیات بر عهده ی انسان (برنامه نویس) اما اجرا ، هدایت و کنترل آن بر عهده ی کامپیوتر است.  -1-3عوامل موثر در انتخاب ماشین ابزار CNC فرض کنید سرپرستی یک کارگاه ماشینکاری را بر عهده دارید که در آن انواع ماشین های دستی و CNCوجود دارند.در صورتی که قطعاتی برای ساخت به کارگاه ارجاع شوند ،باید با توجه به عوامل زیر ،ماشین مناسب را برای ساخت قطعات انتخاب کنید :  -1-3-1 پیچیدگی قطعه کار ماشین های CNCبه کمک قدرت محاسباتی کامپیوتر و امکان کنترل هم زمان چند محور ، توانایی ماشینکاری قطعات ساده تا بسیار پیچیده را دارند. -1-3-2 دقت و تولرانس ابعادی ماشی,ن های CNCاز دق,ت باالیی برخوردارند. ای,ن دق,ت را م,ی توان ب,ه طور متوسط حدود 10میکرون در نظر گرفت.  باید در نظر داشت که خطای ماشین های CNCناشی از دو مورد زیر است : )1 خطای سیستم اندازه گیری و کنترل : این خطا حدود 2تا 3میکرون است. در حالی که میزان وضوح ()resolution سیستم اندازه گیری معموال یک میکرون می باشد .این خطا از خط کش (انکودر) ، پردازشگر ،میان یاب ()interpolator و سیستم باز خورد ناشی می شود .  )2 خطای سیستم مکانیکی : هنگام ساخت قطعات ماشین ،به ویژه راهنماها ( )slidersو مونتاژ ان ها خطاهایی ایجاد می شوند که در زمان ماشینکاری قطعات به صورت خطای مکانیکی بروز می کنند .این خطاها بیشتر از خطای سیستم اندازه گیری و به طور متوسط حدود 7تا 8 میکرون است.  -1-3-3 تیراژ باال ی<<ا حجم زیاد عملیات ماشینکاری ماشی,ن های CNCب,ا س,رعت های باالی,ی کار می کنند .به عنوان مثال ،س,رعت دوران محور اص,لی (اسپیندل) ماشی,ن های CNCب,ه طور معمول 3تا 6هزار دور در دقیق,ه اس,ت ک,ه در ماشی,ن های خاص م,ی توان,د به ده ه,ا هزار دور در دقیق,ه نی,ز برس,د .سرعت پیشروی محوره,ا ب,ه طور معمول 10ت,ا 15هزار میل,ی متر بر دقیق,ه اس,ت و در ماشی,ن های سریع ()High Speed به باالی 100هزار میلی متر بر دقیقه خواهد رسید. م,ی توان ب,ا تعبی,ه تجهیزات الزم ،تعوی,ض ابزار و قطعه کار را ب,ه ص,ورت خودکار انجام داد تا زمان های بدون اس,تفاده در ماشی,ن ب,ه حداق,ل برس,د .ب,ه ای,ن ترتیب ، ماشی,ن کاری قطعات تیراژ باال ی,ا قال,ب ه,ا ب,ا ماشین های CNCکامال مقرون به صرفه است.  -1-4مزایا و معایب ماشین های CNC -1-4-1مزایای ماشین های : CNC ‏ ‏ ‏ ‏ ایمنی باالت,ر ضایعات کمتر بازدهی و بهره وری باال زمان کمتر برای تنظیمات اولیه و آماده سازی ()setup  ایمنی باالتر: با وجود مدارهای امنیتی در ماشین های ، CNCاحتمال خطر برای اپ,راتور ،ماشین ،ابزار و ... کاهش می یابد .مثال در اکثر ماشین های تراش ، CNCاگر دستگاه سه نظام به خوب,ی قطعه کار را نگرفته باشد ،برنامه اجرا نخواهد شد.  ضایعات کمتر : ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ به دلیل کنترل کامپیوتری عملیات ، دقت باال و تکرار پذیری بسیار مطلوب ماشین های ، CNC میزان ضایعات ای,ن نوع ماشین ها بسیار کمتر از ماشین های دستی است.  زمان کمتر برای تنظیمات اولیه و آماده سازی (:)setup شاید به نظر برسد که تنظیم ماشین ، CNC ابزار ها ،وارد کردن برنامه ،اجرای آزمایشی و ...بسیار وقت گیر است ،اما باید توجه داشت که این عملیات فقط یک بار انجام می شود و برای قطعاتی که در تیراژ باال تولید می شوند ،نیازی به تکرار این عملیات نیست.  بازدهی و بهره وری باال : بازدهی و بهره وری ماشین های CNCبه مراتب باالتر از ماشین های دستی است. به طور کلی می توان بازده یک ماشین CNCمعمولی را حدود 4تا 5برابر یک ماشین دستی مشابه در نظر گرفت.این عدد برای ماشین های CNCبا ت,جهیزات کامل ت,ر می تواند تا ده برابر یا ب,یشتر نیز برسد.  -1-4-2معایب ماشین های CNC قیمت باال راه اندازی ،تعمیر و نگهداری پیچیده تر و پر هزینه تر نیاز به برنامه نویس و اپراتور مجرب  قیمت باال : ماشین های CNCدارای قیمت های بسیار باالتر از ماشین های دستی هستند .پس ؛ اگر مدیریت تولید را بر عهده دارید ،طوری برنامه ریزی کنید که حداکثر استفاده از این ماشین ها ( 2یا 3 شیفت در روز ) به عمل آید و گروه برنامه نویس ، اپراتور و تعمیر کاران آموزش دیده در دسترس باشند. اگر مدیریت پروژه را بر عهده دارید ،میزان سرمایه گذاری اولیه و زمان بازگشت سرمایه را در نظر بگیرید. اگر در موقعیت استفاده کننده (اپراتور) قرار دارید ،توجه داشته باشید که خسارت های ناشی ازخطاهای اجرایی (تصادف و )...به مراتب بیشتر از ماشین های دستی خواهند بود.  راه اندازی ،تعمیر و نگهداری پیچیده تر و پر هزینه تر : برای راه اندازی ،تعمیر و نگهداری ()maintenance ماشین های CNCبه افرادی آموزش دیده نیاز است و قطعات یدکی این ماشین ها نیز بسیار گران تر از ماشین های معمولی می باشند. استقرار ماشین های CNCدر نقاط دور افتاده و بدون حضور تیم تعمیراتی ورزیده ،می تواند منجر به از کار افتادن ماشین ها برای مدت های طوالنی گردد.  نیاز به برنامه نویس و اپراتور مجرب : برای استفاده از ماشین های ، CNCباید حتما از اپراتور و برنامه نویس آموزش دیده و ماهر کمک گرفت و در صورت لزوم از نرم افزارهای CAD / CAMاستفاده نمود .این هزینه ها نیز باید مورد توجه قرار گیرند.  -1-5موارد کاربرد ماشین های CNC -1-5-1 ساخت قطعات ساده تا پیچیده با تیراژ نسبتا باال و دارای تنوع زیاد -1-5-2 قطعات بسیار پیچیده یا با حجم عملیات زیاد -1-5-3 ماشینکاری قطعات دارای تیراژ بسیار باال (بیش از صد هزار قطعه در سال ) دو نمونه از ماشین های cncپرکاربرد: ماشین های تراش CNC ماشین های فرز CNC  ماشین های تراش : CNC از این ماشین ها برای ساخت قطعات مدور (دارای محور تقارن دورانی) استفاده می شود. انواع ماشین های تراش CNCعبارتند از : الف – ماشین های تراش افقی ب – ماشین های تراش عمودی (کاروسل) ج – ماشین های تراش /فرز (Turn / )Mill  الف – ماشین های تراش افقی : در این ماشین ها محور دوران قطعه کار ، افقی است و برای ت,راشکاری قطعات با قطرهای کم تا متوسط (کمتر از 1500 میلی متر) و طول های کم تا خیلی زیاد استفاده می شوند.  ب – ماشین های تراش عمودی (کاروسل): برای تراشکاری قطعات با قطر زیاد و طول کم از ماشین های کاروسل استفاده می شود. محور دوران این ماشین ها عمودی است.  ج – ماشین های تراش /فرز (:)Turn / Mill در این نوع ماشین ها ،یک واحد برای فرزکاری یا سوراخکاری ()Drilling خارج از محور اضافه شده است و می توان عملیات فرزکاری و تراشکاری را با یک بار بستن قطعه ،انجام داد.  ماشین های فرز: با این نوع ماشین ها تقریبا هر نوع قطعه ای (مدور ،منشوری ،بلوکه ای ،پوسته ای و )... را می توان ماشینکاری کرد .انواع ماشین های فرز عبارت,ند از : الف – فرزهای عمودی ب -فرزهای افقی ج – فرزهای یونیورسال  الف – فرزهای عمودی : در این ماشین ها ،محور دوران ابزار عمودی است .این نوع ماشین برای کارهای قالب سازی بیشترین کاربرد را دارد. ب -فرزهای افقی : در این ماشین ها ،محور دوران ابزار افقی است .این نوع ماشین (به ویژه همراه با میز گردان) برای کارهای قطعه سازی کاربرد بیشتری دارد. ج – فرزهای یونیورسال : در این ماشین ها ،امکان تغییر وضعیت هد ماشین از افقی به عمودی و بالعکس وجود دارد.این ماشین ها برای ساخت قطعات ترکیبی (سطوح افقی و عمودی) بیشترین کاربرد را دارند. انواع عملیات در ماشین های : cnc به طور کلی در این نوع ماشین ها عملیات های مختلف به سه صورت انجام می گیرد : ) 1عملیات دستی )2عملیات نیمه خودکار )3عملیات تمام خودکار  ) 1 عملیات دستی : این عملیات (مانند برداشتن و گذاشتن قطعه کار) ، تنها با اعمال نیروی بازوی اپراتور انجام می شود. ) 2 عملیات نیمه خودکار : این عملیات توسط یک سیستم خودکار با قدرت محرکه ی هیدرولیک ،نیوماتیک یا برق انجام می شود .اما شروع عمل ،موکول به صدور فرمان (فشردن یک دگمه یا پدال) از جانب اپراتور است. ) 3 عملیات تمام خودکار : این عملیات طبق برنامه انجام می شود.سیستم کنترل ،کد این وظیفه را از برنامه می خواند و آن را تبدیل به مقادیر قابل فهم برای ماشین می کند. برنامه نویسی ماشین های ‏CNC  -2-1میان یابی و انواع آن : حرکت ابزار روی یک مسیر مشخص به نحوی که همه ی محورها هم زمان به نقطه پایان مسیر برسند ،میان یابی خوانده می شود. انواع میان یابی : میان یابی خطی میان یابی دایره ای دستگاه های مختصات مورد استفاده درماشین های : CNC دستگاه مختصات کارتزین دستگاه مختصات قطبی دستگاه مختصات کارتزین : قانون دست راست برای تعیین جهت محورهای مختصات : اگر انگشت شست دست راست را بر جهت مثبت محور Xو انگشت سبابه رابر جهت مثبت محور Yمنطبق کنیم ، انگشت میانی بر جهت مثبت محور Z منطبق خواهد شد.  :مثال هایی از ماشین های مختلف ابزار نقاط مرجع در ماشین های : CNC ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ نقطه نقطه نقطه نقطه نقطه ی ی ی ی ی صفر ماشین صفر قطعه کار مرجع ابزارگیر مرجع ابزار رفرنس محورها ن@@قطه ی ص@@فر م@اش@ین: این نقطه ی مرجع را به عنوان نقطه ی صفر ثابت ماشین نیز می شناسند .موقعیت این نقطه توسط سازنده ی ماشین تعیین شده است و اپراتور یا برنامه نویس مجاز به تغییر آن نیست. موقعیت این نقطه در ماشین های مختلف متفاوت است. سیستم اندازه گیری ماشین های CNCمی تواند آخرین موقعیت ابزار را نسبت به این نقطه تعیین کند و روی صفحه نمایش نشان دهد. :نقطه ی صفر قطعه کار این نقطه مرجع را به عنوان نقطه ی صفر شناور نیز می شناسند .موقعیت این نقطه توسط برنامه نویس تعیین می شود .هدف از تعیین نقطه ی صفر قطعه کار ،کاهش محاسباتی است که برنامه نویس انجام می دهد.  :نقطه ی مرجع ابزارگیر ابزارهای برشی که در ماشین های CNC مورد استفاده قرار می گیرند ،ابعاد متفاوتی دارند .برنامه ای که برای ماشینکاری یک قطعه نوشته می شود ، نقطه ی معینی از ابزار را در نظر گرفته است .با این حال کنترل کننده ی CNCابتدا نقطه ای را می شناسد که برای همه ی ابزارها یکسان است. نقطه ی مرجع ابزار: نقطه ای را که برنامه نویس به عنوان مالک حرکت و موقعیت در نظر می گیرد (مانند نوک یک مته) ،نقطه ی مرجع (صفر) ابزار می نامند .این نقطه را با حرف Tنشان می دهند. نقطه ی رفرنس محورها : هر محور مختصات دارای یک نقطه ی رفرنس است.  :دستگاه مختصات قطبی در برخی موارد ،مختصات کارتزین نقاط مشخص نیست و استفاده از مختصات قطبی محاسبات را کاهش داده و کار را بسیار ساده تر می کند. مختصات قطبی غالبا برای سوراخ هایی که روی یک دایره قرار می گیرند به کار می رود. البته نقطه ای مانند مرکز دایره بایددر مختصات کارتزین معلوم باشد. ذخیره سازی اطالعات در حافظه ی ماشین های CNC: ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ انواع اطالعاتی که باید به حافظه ی CNCسپرده شوند ،عبارتند از : اطالعات برنامه (CNC Part)Programs اطالعات ماشین اطالعات ابزارهااطالعات هندسی-اطالعات متفرقه واسطه ی ورود اطالعات (: )Data Input Media برای وارد کردن اطالعات ذکر شده به حافظه ی اطالعات ماشین ،به یک واسطه ی ورود نیاز خواهیم داشت .انواع واسطه های ورود اطالعات به حافظه ی ماشین عبارتند از : الف – صفحه کلید ماشین ب – دستگاه نوار پانچ ج – واسطه های استاندارد ()RS 232 د – استفاده از فالپی ه – ایجاد شبکه  الف – صفحه کلید ماشین : این وسیله متداول ترین و در دسترس ترین واسطه برای ورود اطالعات است .اپراتور با استفاده از کلیدهای موجود روی تابلوی اپراتوری ماشین ،برنامه و سایر اطالعات را وارد حافظه ی CNCم,یک,,ند. عالوه بر آنکه این روش بسیار کند و وقت گیر است ،احتمال اشتباه و خطای انسانی نیز در آن وجود دارد.استفاده از صفحه کلید تنها در موارد زیر پیشنهاد می شود : ‏ -وارد کردن اطالعات مختصر و کم حجم (اطالعات ابزار و )... ‏ -اصالح اطالعات موجود در حافظه  ب – دستگاه نوار پانچ : این یک روش قدیمی برای وارد کردن اطالعات به شمار می رود. اطالعات مورد نیاز ،ابتدا به کمک دستگاه پانچ روی نوار مخصوصی پیاده می شوند و سپس دستگاه موجود روی ماشین CNCاین نوار می خواند.دستگاه ، سوراخ ها را به ک,دهای برنامه تبدیل کرده و در حافظه ذخیره می کند. این روش دارای سرعت متوسطی است و امروزه به علت نیاز به دستگاه پانچ و دستگاه نوارخوان ،مورد استفاده قرار نمی گیرد.  ج – واسطه های استاندارد (: )RS 232 بهترین روش برای تبادل اطالعات با CNCایجاد ارتباط به کمک یک کامپیوتر شخصی و با استفاده از واسطه ی RS 232است. این واسطه روی کلیه ی PCها و CNCها وجود دارد .سرعت تبادل اطالع,ات باال (سرعت متوسط 9600بیت بر ثانیه ) و ارتباط دوطرفه خواهد بود .به عبارت دیگر می توان از برنامه های موجود دربرنامه های موجود در حافظه ی CNCیک نسخه ی پشتیبان تهیه کرد. نیاز سخت افزاری تبادل اطالعات به روش فوق ،یک کابل ارتباطی است .با استفاده از یک کابل 8رشته ای و دو فیش می توان ارتباط دو دستگاه را برقرار کرد. یک سر این کابل ،به درگاه سریال کامپیوتر خانگی وصل می شود که می تواند 9یا 25پین باشد .سر دیگر این کابل به درگاه RS ) 232 (24 Vدستگاه CNCوصل می شود که آن هم می تواند 9یا 25پین باشد .فیش های دو سر کابل باید با توجه به این دو درگاه انتخاب شوند .چگونگی سیم بندی این نوع ک,ابل ها در مدارک فنی ماشین های CNCتعریف شده است.  د – استفاده از فالپی : بسیاری از ماشین های ، CNCمجهز به یک فالپی درایو در کنار سیستم کنترل می باشند که مستقیما با CNCارتباط دارد و نیازی به کابل ،نرم افزار و تنظیمات فوق نخواهد داشت .با این سیستم می توان اطالعاتی در حد 1/44مگابایت انتقال داد. ه – ایجاد شبکه : در سیستم های جدید CNCامکان ایجاد یک شبکه بین کنترل کننده های CNCیک کارخانه وجود دارد تا به راحتی بتوان اطالعات را میان ماشین ها رد و بدل کرد. زبان های برنامه نویسی: زبان )DIN/ISO Gکد( زبان برنامه نویسی هایدن هاین زبان G( DIN/ISOکد): اکثریت سیستم های کنترل ، CNCبا این زبان برنامه نویسی می شوند .دستورالعمل ها با کد Gتعریف می شوند .تعدادی از G کدها دارای تعریف استاندارد می باشند و سازندگان CNCخود را موظف به مطابقت با این استاندارد می دانند .تعدادی از کد ها نیز آزادند و هر کنترل کننده ی CNCتعریف جداگانه ای برای این کد ها دارد. : DIN/ISO مثالی از یک برنامه با زبان  %4856  N5 G17 G71 G90 G56  N10 G00 Z200  N15 T5 D5 M6  N20 S1850 M3  N25 Z2  N30 G1 Z-10 F300 M8  N32 X300  N40 Y150  N45 G91 X200 Y-18  N50 G2 X80 Y80 I0 J-80  N1000 M30 زبان برنامه نویسی هایدن هاین : این زبان مخصوص شرکت آلمانی هایدن هاین است .ویژگی این زبان استفاده از کدهایی است که با زبان انگلیسی مطابقت دارند .به عنوان مثال ،برای حکت خطی از کد ) ، L (Lineبرای حرکت دایره ای از کد ) C (Circleو برای مختصات مرکز از کد ) CC (Circle Centerاستفاده شده است. : مثالی از یک برنامه به زبان هایدن هاین  0 Begin pgm 10 MM  1 BLK Form 0.1 Z X0 Y0Z-100  2 BLK Form 0.2 X300 Y400 Z0  3 Tool def 1 L0 R8  4 Tool call 1 Z S1800  5 L Z20 Fmax M30  6 L X130 Y250 F R0  7 L Z-8 F300  8 L IX50 IY80 F500  9 CR IX100 IY100 DR-R100 ساختار برنامه های CNC: هر برنامه ی CNCاز سه بخش تشکیل شده است : – 1 عنوان برنامه – 2 متن برنامه – 3 پایان برنامه  :پایان برنامه پایان برنامه با یکی از کدهای M02یا M30تعیین می شود . عملکرد دستور : M30 با رسیدن به دستور M30اجرای برنامه خاتمه یافته تلقی می شود و سیستم کنترل به خط اول برنامه بر می گردد .اپراتور پس از تعویض قطعه کار با فشار دادن کلید Start مجددا برنامه را اجرا خواهد کرد. عملکرد دستور : M02 پس از اجرای این دستور ،برنامه تمام شده تلقی می شود .با این حال در صورت وجود خطوطی بعد از این دستور ،آن ها نیز خوانده و اجرا خواهند شد. ت@@قسیمب@@ندید@س@تور@ها از ن@@ظر ع@ملکرد: - دستورهای اصلی ()Preparatory Functions - دستورهای متفرقه ()Miscellaneous Functions - دستورهای کمکی ()Auxiliary دستورهای اصلی(: )Preparatory Functions این دستور ها با آدرس Gتعریف می شوند و مهمترین دستورها در استاندارد برنامه نویسی DIN/ISOبه شمار می روند .به همین دلیل به این زبان برنامه نویسی Gکد نیز گفته می شوند. دستورهای حرکت محورها ،تعریف دستگاه مختصات ، جبران شعاع ابزار و ...همگی با Gکد تعریف می شوند .تعدادی از Gکدها (مانند )G0,G1,G2,G3,G41,G42توسط استاندارد DIN 66025تعریف شده اند .اکثریت کنترل کننده های CNCنیز بر همین اساس عمل می کنند .با این حال تعدادی از Gکدها آزادند و هر سیستم کنترلی آن ها را مطابق باخواسته ی خود تعریف کرده اند.  دستورهای متفرقه (: )Miscellaneous Functions این دستورها که با آدرس Mتعریف می شوند به ‏Mکد معروف شده اند .در اکثر موارد این دستورها فرمانی را برای PLCصادر می کنند (سیستم کنترل هایدن هاین نیز از Mکدها به همین شکل استفاده می کند). دستورهای کمکی (: )Auxiliary دستورهای F , T , Sو ...دستورهای کمکی خوانده می شوند.  :ساختار بلوک هر بلوک از چند wordتشکیل شده است . Wordمی تواند یک دستورالعمل ( ,، )functionاطالعات هندسی و ...برای اجرای برنامه باشد .اطالعات الزم برای اجرای یک برنامه ی عملیاتی ،در قالب wordو در همان بلوک یا بلوک قبلی آمده است. ‏N150 G1 G91 X150 Y-87.26 F280  ‏WORD بلوک ساختار : WORD در استاندارد ، DIN/ISOهر WORDبا دو بخش آدرس و مقدار عددی تعریف شده است. آدرس : یک حرف التین از قبیل … D,F,K,J,I,Z,X,Y,T,S,M,G,N,است. ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ : Nش,,مار,ه ی ب,,,لوک(ح,تما در ا,ب,تدا,یب,,,لوکق,رار م,یگ,,یرد) :Gد,س,تور,هایا,ص,لی : X,Y,Zآدر,سم,حور,هایم,ختصات : I,J,Kپ,,,ارا,م,ترهایم,یانی,,اب,ی : Tا,بزار ,رعتس,پیندل ا, : Sس, مقدار عددی : با توجه به ماهیت آدرس ،مقدار عددی می تواند به دو صورت عمل کند : الف – به صورت کد مانند M30 ب – به صورت یک مقدرا ارزشی مانند X36.5 بررسی دستورهای اصلی ( Gکدها): گروه بندی دستورهای اصلی : مبنای دسته بندی ،شباهت (هم سنخ بودن) وظایف دستورهای هم گروه است .برای نمونه : الف – گروه دستورهای حرکت ابزار :GOح,رک,تخ,طیب,,,ا ح,دا,ک,ثر س,,رعت :G1ح,رک,تخ,طیب,,,ا س,,رعتق,,اب,لت,,,ع,ری,ف :G2ح,رک,تدا,یره ,ا,یم,وا,ف,قگ,,رد,شعقرب,ه ها :G3ح,رک,تدا,یره ا,یم,خا,لفگ,,رد,شعقرب,ه ها ب – گروه دستورهای تعیین کننده ی صفحات کاری ‏G17: صفحه ی کاری XY G18: صفحه ی کاریZX G19: صفحه ی کاریYZ  :انواع حرکت های خطی هدف از اجرای دستورهای حرکت خطی ،جابجایی ابزار روی یک مسیر مستقیم است. الف – کد : GO هرگاه ابزار باید بین دو نقطه ،بدون هیچ گونه درگیری (یا حتی) تماسی با قطعه کار حرکت کند ،از این کد استفاده می شود. کنترل محورها به یکی از دو صورت زیر صورت می گیرد : با میان یابی خطی بدون میان یابی خطی شکل کلی دستور : .…N…G0 X…Y…Z کد : G1 برای حرکت ابزار همراه با براده برداری و با سرعت پیشروی معین از این کد استفاده می شود. شکل کلی دستور : …N…G1 X…Y…Z…F دستور Fتعیین سرعت پیشروی (:)Feed Rate این دستور کمکی پایدار است و تا هنگام تعریف یک سرعت جدید معتبر می ماند .مقدار عددی این دستور نشان دهنده ی سرعت پیشروی ابزار روی مسیر تعریف شده خواهد بود.  :مختصات مطلق و نسبی ‏ ‏ ‏ ‏ مختصات نقاط در یک نقشه می تواند به یکی از دو صورت زیر تعریف شود : موقعیت نقطه نسبت به یک نقطه ی ثابت (مختصات مطلق) موقعیت هر نقطه نسبت به نقطه ی قبلی (مختصات نسبی) در برنامه نویسی CNCانتخاب این دو نوع مختصات با یکی از کدهای زیر امکان پذیر خواهد شد: : G90م<ختصاتم<طلق : G91م<ختصاتن<<سبی  :مثال در اینجا می خواهیم عملیات سوراخکاری را برای چهار سوراخ هر کدام به عمق 10واحد انجام دهیم : ‏N300 G0 G90 X100 Y150 Z2 ‏N305 G1 Z-12 F150 ‏N310 G0 Z12 ‏N315 G91 Y97 ‏N320 G1 Z-12 ‏N325 G0 Z12 ‏N330 X100 ‏N335 G1 Z-12 ‏N340 G0 Z12 ‏N345 Y-97 ‏N350 G1 Z-12 ‏N355 G0 Z12  :تعیین وضعیت و سرعت اسپیندل قبل از اینکه ابزار برشی با قطعه کار درگیر شود باید وضعیت اسپیندل مشخص شده باشد. دستورهای متفرقه برای روشن خاموش کردن اسپیندل : : M03ا<س<پیندلرو<ش<نو جهتچرخشم<وا<ف<ق گ<<رد<شعقرب<ه< هایس<<اعت : M04ا<س<پیندلرو<ش<نو جهتچرخشم<خا<<لفگ<<رد<شعقرب<ه< هایس<<اعت : M05ا<س<پیندلخاموش سرعت دوران اسپیندل در ماشین های CNCبه صورت دور بر دقیقه و با کد Sتعریف می شود. تعیین سیستم اندازه گیری محورهای مختصات: در ماشین های CNCدو نوع سیستم اندازه گیری برای محورهای خطی پیش بینی شده است : سیستم متریک G71 سیستم انگلیسی (اینچی) G70  :میان یابی دایره ای با اجرای دستورهای میان یابی دایره ای ،ابزار روی کمانی از یک دایره ی مشخص حرکت خواهد کرد . ابزار باید در نقطه ی شروع قرار گیرد و سپس مشخصات نقطه ی پایان مسیر داده شود. یکی از روش های تعریف دایره : دستورهای G2یا + G3 مختصات مرکز کمان + مختصات نقطه ی پایان کمان شکل کلی دستور : …N…G2/G3 X…Y…Z…I…J…K  :دستگاه مختصات و روش های تغییر آن به کمک دستورالعمل های موسوم به چارچوب ( )Frameمی توان تغییرات زیر را در دستگاه مختصات فعلی به وجود آورد : انتقال ()Translation دوران ()Rotation مقیاس ()Scale قرینه ()Mirror  :انتقال نقطه ی صفر برای انتقال نقطه ی صفر از دو دستور زیر استفاده می شود : : TRANSد,س,تور ج,اب,جای,یم,طلقن,,قطه ی ص,,فر (نسبت به آخرین چارچوب قابل تنظیم) : ATRANSد,س,تور ج,اب,جای,ین,,سبین,,قطه ی ص,,فر (نسبت به آخرین چارچوب فعال) …TRANS X… Y… Z …ATRANS X… Y… Z  :دوران دستگاه مختصات با به کارگیری دستورهای زیر می توان دستگاه مختصات را حول هر سه محور مختصات دوران داد. ‏ROT ‏AROT دوران دستگاه مختصات به دو روش امکان پذیر است: ) 1دوران دستگاه مختصات در صفحه ی کاری .…= ROT PRL ) 2دوران دستگاه مختصات در فضا  در روش اول دستگاه مختصات در صفحه ی کاری حول محور سوم به اندازه ,ی زاویه ی تعیین شده ,در آدرس … = RPLخواهد چرخید. در روش دوم دستگاه مختص,ات به اندازه ی زاویه ی تعیین شده حول محورهای تعریف شده خواه,د چرخید.  :تغییر مقیاس اندازه گیری با چارچوب های قابل برنامه ریزی زیر می توان مقیاس اندازه گیری محورهای مختصات را تغییر داد: ‏SCALE ‏ASCALE شکل کلی دستور: …N… SCALE X… Y… Z …N… ASCALE X… Y… Z  :قرینه سازی آینه ای در صنعت ساخت و تولید ،قطعات بسیاری را می توان نام برد (مانند لنگه های چپ و راست در خودرو) که قرینه ی یکدیگر می باشند. عمل قرینه سازی با چارچوب های زیر امکان پذیر است : ‏MIRROR ‏AMIRROR شکل کلی دستور : ‏N… MIRROR X0 Y0 Z0 ‏N… AMIRROR X0 Y0 Z0 ‏ با ت<عریف یک محور مثال X0عمل قرینه سازی روی محور Xانجا<م خواهد شد.  :لغو چارچوب ها برای لغو چارچوب های تعریف شده و برگشت به چارچوب اصلی ماشین می توان از دستورهای زیر استفاده کرد : ) 1دستور G53 ) 2دستور G153 ) 3دستور G500 با تشکر