آزمایش رسوب ادرار

صفحه 1:
آزمایش رسوب ادرا ر دکتر کامبیز مظفری متخصص آسیب شناسی تشریحی و بالینی 

صفحه 2:
مقدمه * ۰ رایج ترین آزمو ن آزمایشگاهی ‎ee‏ تفسیر بیماریهای کلیوی یا مجاری ادراری بررسی رسوب ادراری است ۰ در ارزیابی بیماری کلیوی نمونه ادرار اول صبح ارجح است ۰ همچنین در خصوص خانم هاء بمنظورجلوگیری ازآلودگی با ترشحات واژن » نمونه وسط ادرار با ارزشتر است 

صفحه 3:
۰ هدف آن تجسس و شناسايي مواد غیر محلول در ادرار مي‌باشد » ‏گلبولهاي قرمز, و سفید ۰ سیلندرها » سلولهاي پوششي » باکتریها‎ ٠ ‏مخمرها » انگلها و موکوس اسپرماتوزوئید و کریستال ها‎ 

صفحه 4:
‎٠‏ شروع تخریب سلولها و سیلندر. ها در طی صاعت بعد از نمونه گیری میباشد ‎٠‏ در صورت تاخير در انجام آزمایش»لازم است نمونه در یخچال گذارده شود 

صفحه 5:
۰ ابتدا00الی 19سانتیمترمکعب از ادربارمخلوط شده را به مدت 6 دقیقه با(00*) دو تا سه هزاردور دردقیقه) سانترینوژ نموده ‎٠‏ مايع رویی راخالی کرده وحجمی از مایع روی رسوب را جهت مخلوط نمودن رسوب نگه میداریم(0/ 0 نیم سانتی متر مکعب ) ‏سپس ادرار را مخلوط کرده » چند قطره روی لام قرار داده و ‎OO FOO‏ ثانیه صبر میکنیم. 

صفحه 6:
‎٠‏ مطالعه سیلندر ها با عدسی ضعیف (00* ) انجام گرفته و معد ل تعداد را در میادین حساب میکنیم ‎٠‏ كلبولهاى سفيد » قرمز و سلولهاى ابيتليالى را با عدسى قوى در 000 ميدا ن ميكروسكوبى شمارش كرده و معدل آنها ذكر ميكردد 

صفحه 7:
* سلول های قرمز وسفید - سلولهاي اپي تلیال و کریستالها بصورت تعداد ‎(bight power Pick!)‏ * سیلندر‌ها بصورت تعداد در میدان ميكروسكوپي ضعیف 

صفحه 8:
۰ بهتر. است که از. نور ملا یم جهت بررسی لام ادرار استفاده گردد. ۰ لازم به ذکر است از رنگهای سافرانین » کریستال ویوله و متیلن بلو نیز, میتوان بهره جست ۰ ذرات کلسترول و بلور ها با نور پلاریزه بهتر مشخص میگردند . 

صفحه 9:
۰ آزمایش سیتولوژی ادرار با سایتو سانتریفوژ ۰ رنگ آ میزی پاپ برای مطا لعه دقیق سیلندرها » سلولها » قطعا ت بافتی و سلولهای تومورال قابل انجا م است 

صفحه 10:
گلبولهای قرمز: ‎٠‏ ديسكى شكل و بقطر " میکرون میباشند . ۰ تعداد طبيعى آن از صفر تا دو عدد در ميدان قوى ميكروسكوبى است. ۰ اگر. نمونه آدرّار-تاژه نباشد بد لیل خروج هموگلوبین بصورت شبح یا سای(( یج اولك -سرطحواد ميشود . ۰ در صورتی که ادرار هیپرتونیک باشد ۰ سلولها کنگره ای 

صفحه 11:
گلبولهای قرمز با قطرات چربی ومخمرها اشتباه ميشوند. البته قطرات جريى در اندازه های مختلف و براق میباشند. مخمر نیز جوانه زده و فاقد رنگ پذیری است. اگر به نمونه ادرار اسیداستیک اضافه شود » گلبولها لیز میشوند. 

صفحه 12:


صفحه 13:
اشکال دیس مورفیک ۰ در ضایعات گلومرولی دیده شده و گلبولهای قرمز بعلت عبور از گلومرول بد شکل ميشوند. ‎٠‏ حتی بخشی از غشا سلولی را از. دست میدهند ‏۰ ولی اگر در نمونه ادراری بیش از 00 درصد گلبولها غیر دیس مورفیک باشند ۰ منشا اشکال دیس مورفیک غیر گلومرولی است. ‎٠‏ ندرتا سلولهای داسی شکل و گلبولهای قرمز هسته دار نیز دیده می شوند. 

صفحه 14:


صفحه 15:
0 سس 

صفحه 16:
علل هماتوری: کلیوی: گلومرولونفریت » نفریت انترسیسیل » لوپوس اریتماتوز » داروها . سنگ کلیه ۰ تومورء توبرکولوز؛ فشار خون » ترومبوز ورید کلیه » نکروز حاد توبولی » کلیه پولی کیستیک . مجاری تحتانی : عفونت » سنگ » تومور » تنگی » کموتراپی با سیکلوفسفامید. خارج کلیوی: آپاند یسیت . التهاب لوله رحمی » دیورتیکول یا کانسر گوارشی » تب حاد » مالاریا » اندوکاردیت » پلی آرتریت ندوزا » فشار خون . فیزیولوژیک: ورزش ‏ فعالیت بدنی . 

صفحه 17:
گلبولهای سفید: پلی مرفونوکلثر ها: حداکثر تا 9 عدد در میدان قوی میکروسکوپی مجاز است. کروی شکل و گرانولر به قطر ©0 میکرون میباشند. در صورت دژنراسیون سلولها؛ جزئیات هسته محو شده و شبیه سلول اپیتلیال توبولر میشوند که افزودن اسید استیک رقیق باعث وضوح جزئیات هسته میشود. اگر نمونه ادرار- رقیق باشد » سلولها متورم شده و حرکات براونی گرانولها دیده میشود اجب ‎(cher‏ 

صفحه 18:
پیوری ‎٠‏ هنكامى بكار ميرود كه 00)©< سلول در ميدان قوى میکروسکوپی دیده شود. ‎٠»‏ ديدن 9< كلبول سفید موید عفونت حاد است ‏* ولى اك کشت ادرار منفى باشد » احتمال توبركولوز و نفريت را بايد در نظر داشت . ‎. ‏در باركى آبسه كليوى بيورى ماكروسكوبيك ديده مي شود‎ ٠ 

صفحه 19:
۰ اگر نمونه ادرار رقیق یا قلیانی باشد طی 2۵ الى 9 ساعت 60 در صد گلبولهاي سفید لیز می شوند . ‎٠‏ پلی مرفونوکلثر ها : التهابات کلیوی یا پروستا ت سنگ یا تومور مثانه تب ورزش سندرم سوزش و تکرر ادرار 

صفحه 20:


صفحه 21:


صفحه 22:
ائوزینوفیلها: ۰ در نمونه سیتوسانتریفوژ شده که بروش رایت یا پاپ رنگ شود» در شرایطی مانند نفریت داروئی یافت میشوند . 

صفحه 23:


صفحه 24:
سلولهای تک هسته ای: ۰ بدنبال رد پیوند کلیه تعدادشان در ادرار زیاد میشود. 

صفحه 25:
OBC & RBC 

صفحه 26:
سلولهای اپیتلیال : ممکن است از منشاء توبولهای کلیه مجاری جمع کننده ادرار حالب و مثانه ثلث خارجی اورترا 

صفحه 27:
سلولهای توبولر : در ادرار نوزادان قدری بیشتر مشاهده شده . قطر 66 تا 00 میکرون دارند . منفرد و مستطیلی یا تخم مرغی شکل. در نکروز حاد توبوار و مسمومیت با داروها پا فلزات سنگین افزایش دارند. در سندروم نفروتیک حاوی تری گلیسرید و کلسترول شده که سبب لیپید اوری ميشود. کلسترول با نور پلاریزه بشکل صلیب مالت است تری گلیسرید با رنگهای مخصوص چربی بهتر است دیده شود. ممکن است سلولهای توبولر هموگلوبین » بیلی روبین یا حتى ملانين رادر سیئوپلاسم نشان دهند . 

صفحه 28:


صفحه 29:
Oud Pat Body 

صفحه 30:
Pat Droplet Dader Potarzed Light 

صفحه 31:
سلولهای مجاری جمع کننده ادرار: ۰ مکعبی - چند ضلعی با هسته بزیرگ ‎US‏ ‏۰ بقطر 69 تا 600 میکرون بوده ‎٠‏ در رد بيوند كليه » ایسکمی » نفرواسکلروز » مسمومیت ساليسيلات يا كلومرولونفريت با آسيب كليه ازدياد نشان ميدهند 

صفحه 32:
سلولهای ترانزیشنال : ۰ گرد یا گلابی شکل و بقطر 00 تا 6000 میکرون ۰ در دست کاری های مثانه یا تومور ها ی این ناحیه افزایش دارند 

صفحه 33:


صفحه 34:
سلولهای سنگفرشی : 3 سیتوپلاسم فراوان »هسته کوچک مرکزی و حاشیه تا خورده دارند ۰ در زنان بدلیل احتمال آلودگی نمونه اهمیت تشخیصی کمی دارند. 

صفحه 35:


صفحه 36:
سيلندر ها ( 05 ) : * موادى بدون رنك و شفاف از جنس يروتثين تام هورس فال » آلبومين » بنس جونز يا هموكلوبين ۰ در انسداد و تنگی نفرون ها یا غلیظ بودن و کاهش ,6 ادرار بیشتر شده ۰ در نمونه رقیق یا قلیائی در حضور باکتری ها منهدم می شوند 

صفحه 37:
از لحاظ شکل * توبولهای متسع شکل سیلندر را يهن مي کند ۰ نسج انترسیس ملتیب سیلندر ربا بارریک می کند ۰ اگر هم بعد از استاز ادرباری » دیورز ایجاد گردد سیلندر پیچدار میشود 

صفحه 38:
Hyaline Cast Granular Cast 

صفحه 39:
سیلندر هیالن : * با میکروسکوپ نوربی بدشواری مشاهده شده . ‎٠‏ در امراض کلیوی یا بطور گذرا پس از ورزش ؛ تب یا مصرف دیورتیکها دیده میشود. ‏۰ بیماران دچار نارسائی احتقانی قلب نیز امکان دفع آنریا دارند. 

صفحه 40:


صفحه 41:
سیلندر مومی (بوهس) : ۰ بر خلاف سیندر هیالن براحتی مشهود است با حاشیه صاف و انتهاى يهن . ‎٠‏ طرفین آن نیز شکاندار هستند. ‏۰ در نارسائی مزمن کلیه و انسداد موضعی نفریون یا رد پیوند حاد و مزمن دیده میشوند . 

صفحه 42:
Ou Cust 

صفحه 43:
سیلندرهای گرانولر: ‎٠‏ هنگامی بوجود میآیند که پروتتینهاه بقایای گلبولهای قرمز و سفید یا رسوبات نمکی در حالاتی چون بیماریهای توبولی » پیلونفریت » رد پیوند » عفونتهای ویرال و مسمومیت با سرب بدنه سیلندر را بسازند . ‏+ در صورت استاز ادرار. گرانولهای بزرگ به کوچک تبدیل میشوند. 

صفحه 44:
‎Pad‏ للجم 37) 9 ادسطون) ۴و ممصومون) ‎ ‎Waxy ‎cast ‎۲۲۳ ‏د‎ ‎DN ‎00 00 0000 ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎le ۳ ۱ 0 sit I “Ail 000 ‎ ‎Finely ‎‘granules granular ranular 9 cast a 0 1 00 cast ‎ ‎ ‎Renal tubules ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 45:


صفحه 46:


صفحه 47:
Cowersiva vb (recur to woxp vost 

صفحه 48:
سیلندر چربی ۰ حاوی تری گلیسرید و کلسترول است ۰ در سندروم نفروتیک شایع است 

صفحه 49:
۰ ممکن است سیلندر ها حاوی رنگدانه هموسیدرین یا کریستال اورات » اگزالات و یا سولفونامید باشد که در صورت ایجاد انسداد » هماتوری از عوارض آن است. ‎٠‏ مواد دیگری مانند هموگلوبین » میوگلوبین » بیلی روبین و داریوی فنازوبيريدين هم ممكن است در سيلندر تجمع كنند. 

صفحه 50:
سیلندر سلولي ۰ سلولهای مختلفی از جمله گلبولهای قرمز و سفید و نیز اپیتلیوم توبولی » بتنهاتی و یا مخلوط با یکدیگر درون سیلندر ها تجمع می یابند. 

صفحه 51:
۰ گلبولهای قرمز داخل سیلندر ها بدلیل امراض گلومرولی » هموراژی پارانشیم و بندررت در. پیلونفریت شدید دیده ميشوند. 

صفحه 52:
۰ گلبولهای سذید طی پیلونفریت » نفریت بیتابینی » لوپوس اریتماتوز, » سندروم نفروتیک و گلومرولونفریت از انترسیس کلیه به توبولها وارید مى شوند . 

صفحه 53:
* سیلندر اپیتلیال ( توبولر) در حالاتی وسیع چون نکروز حاد توبولی » عفونت سیتومگال » داروها مانند سالیسیلات. » تیان گلیکول و فلزات سنگین و نيز بدنبال رد بيوند تشكيل ميشوند. ‎٠‏ سيلندر ابيتليال با سيلندر كلبولهاى سفيد در تشخيص افتراقى ‎Cul 

صفحه 54:
‎٠‏ سيلندر يهن ( !ص مسب ): در نارساتی مزمن کلیه بدلیل اتساع توبولها شایع است و پهنای آن 6 تا 0 برابر یک سیلندر معمولی ‏است, 

صفحه 55:


صفحه 56:


صفحه 57:


صفحه 58:


صفحه 59:


صفحه 60:


صفحه 61:
3 

صفحه 62:


صفحه 63:
(Putty Oust 

صفحه 64:


صفحه 65:
مواد شبیه سیلندر * رشته موکوس : اين مواد حدودی نامشخص دارند » بزرگ يا دراز. و نواری شکل بوده و انتهای نوک تیز و شکافدار دارند. * سیلندربوئید : نوعی سیلندر پروتئینی است که در محل قوس هنله و لوله دیستال ایجاد گردد. 

صفحه 66:


صفحه 67:
: (Detescpped urice) ‏ادرار تلسکوپی‎ ۰ منظره میکروسکوپیک رسوب ادرار اگر مشابه گلومرولونفریت حاد و مزمن و سندروم نفروتیک باشد ‎٠‏ بدین معنی که گلبول های قرمز وسفید و سیلندر حاوی اين گلبولها همراه با سایر سیلندر های سلولی » قطرات چربی و سیلندر پهن ‏مومی دیده شود 

صفحه 68:
بیماربی های کلاژین واسکولر ( لوپوس اریتماتوزیس ) آندوکاردیت باکتربال تحت حاد فشار خون بدخیم گلومرولواسکلروز دیابتی گلومرولونفریت پیشرونده سریع1۲6۳) 

صفحه 69:
ادرار بیماری با تابلوی نارسائی پیشرفته کلیه ‎٠‏ تنها تعدد اندکی نفرون باقی اند که ادرار. رقیقی تولید می کنند 

صفحه 70:
سلولهای غیر طبیعی ادرار: سلولهای تومورال سلولهای انكلوزيوني ویروس هرپس و سیتومگال پلاکتها باکتری ها قارچها (معمولا جوانه زده و دارای ميسليوم كاذب هستند) 

صفحه 71:
۰ اگر نمونه ادرار بطور ا استر يل تهيه شده و قبل از انجام سانتریفوژ بروش گرم رنگ آمیزی شو! ‎٠‏ دیدن یک باکتری با عدسم 200 ده بتوان پنج کلنی است 

صفحه 72:


صفحه 73:


صفحه 74:


صفحه 75:


صفحه 76:


صفحه 77:
انگلها: اکسیور بعلت آلودگی نمونه ادرار با مدفوع تریکومونا واژینالیس در اثرآلودگی ادرار با ترشحات واژن شیستوزوما هماتوبیوم نیز در بیماران با درگیری مثانه تخم هایش را در ادرار دفع میکند. آمیب (دو احتمال وجود دارد) : ورود انگل از راه لنفاوی به جریان ادرار آلودگی پیشایراه به مدفوع 

صفحه 78:


صفحه 79:


صفحه 80:
. ۰ تخم شیستوز وما هماتوبیوم در ادرار 

صفحه 81:


صفحه 82:
آلوده کننده های ادرار : ضم نشده ‎aie‏ گیاهی یا رشته های عضلا نی غذای هضم گرده گیاهان ذرات اپلیکاتو ر چوبی اسپرم قطر ات چربی نشاسته شک البته بز کند لیاف پوا (با سیلندر اشتباه می شوند » البته نور را پلاریزه می کند) سعد ۳ ۰ نشاسته (با نور پلاریزه بشکل صليب مالت ديده مى شود) 

صفحه 83:


صفحه 84:


صفحه 85:


صفحه 86:


صفحه 87:


صفحه 88:


صفحه 89:


صفحه 90:
کریستال های ادراری : ادرار طبیعی میتواند حاوی املاح یا کریستال ها ي آنها باشد آ گاهی از رام ادریار بیمار مهم است مشاهده کریستال ها در نمونه ای که در حرارت اتاق باشداهمیت زیادی ندارد جرا كه اكثر اینها در دمای 9 درجه حل مي شوند آنهائی که باقی بمانند در. صورت تطابق با علائم بالینی حائز اهمیت اند 

صفحه 91:
بلورهای طبیعی در ادرار اسیدی : ۰ اورات آمورف ۰ اورات بلوری ۰ اسید اوریک ۰ اگزالات کلسیم 

صفحه 92:
اورات آمورف : حاوی نمکهای سدیم » پتاسیم » کلسیم و منیزیم میتواند باشد بلورهای کوچک زرد قهوه ای با ظاهر شبیه گرد آجر با افزودن اسید استیک به ادرا ر --اسید اوریک در حراریت ‎OD‏ درجه و در محیط قلیائی حل می گردد 

صفحه 93:


صفحه 94:
اورات بلوری : ‎٠‏ بشکل سوزنی یا کروی است ۰ حاوی سدیم » پتاسیم و آمونیوم می باشد ‎٠‏ با افزودن اسید استیک به ادرا ر -- اسید اوریک 

صفحه 95:


صفحه 96:
اسید اوریک : ‎٠‏ معمولا برنگهای زرد یا قرمز قهوه ای است ‏۰ چهار گوش ‏ لوزیی» شش ضلعی » لیموتی » كلبركى و كوه اى بيدا میکند ‏۰ این کریستال نور را پلاریزه میکند ۰ اسید اورریک و اورات » در بیمارانی که کموتراپی میشوند و یا بیماریان دچار نفروپاتی نقرس بوجود می آیند 

صفحه 97:


صفحه 98:


صفحه 99:


صفحه 100:
Orie Orid Orpsral 

صفحه 101:


صفحه 102:
Oric Bont 

صفحه 103:
۰ شبیه پاکت نامه است ‎٠‏ در اسید استیک حل نمی شود 

صفحه 104:


صفحه 105:


صفحه 106:
بلورهای طبیعی در ادرار قلیائی : ۰ فسفات آمورف: ‎٠‏ فسفات سه كانه ۰ کربنات كلسيم ‎٠‏ بیورات آمونیوم 

صفحه 107:
فسفات آمورف : ‎a:‏ شکل و بیرنگ بوده ‎٠‏ رسوبات شبکه ای ظریف * با چشم غیر مسلح نیز دیده می شود 

صفحه 108:
فسفات بلوری (سه گانه) * در عفونتها تشکیل شده ‎٠‏ بشكل درب تابوت و يا سرخسى شكل است 

صفحه 109:


صفحه 110:


صفحه 111:
۰ دانه های کوچک کروی دوتائی یا چهار تائی ایجاد میکند 

صفحه 112:


صفحه 113:
بیورات آمونیوم : * در نمونه های ادرار کهنه همراه با فسفات دیده مي شود ‎٠‏ زرد قهوه ای رنگ و بشکل سیب خاردار عاببه مسس!۳) ) SO ‏درحرارت 90 درجه و با اسید استیک حل شده پس از‎ ٠ دقیقه تولید اسید اوریک میکند 

صفحه 114:


صفحه 115:


صفحه 116:
فسفات کلسیم ‎٠‏ غير شايع ‎٠‏ بشكل منشور » روزت یا صفحه (7) ‎٠‏ با كريستال سولفونامید اشتباه مي شود 

صفحه 117:
\ 

صفحه 118:
بلورهای غیر طبیعی با منشاء متابوليك: ۰ سیستین ‎٠‏ تیروزین ‏۰ لوسين ‎٠‏ کلسترول ۴ بيلي روبین 

صفحه 119:
سیسنین: در ادرار اسیدی دیده شده بشکل شش ضلعی بی رنگ شبیه اسید اوریک است ولی نور را پلا ریزه نمی کند تست سیانید نیتروپروساید جهت تائید آن استفاده میشود 

صفحه 120:


صفحه 121:


صفحه 122:
تیروزین : ۰ سوزنی شکل و ظریف ((صحه واه ۲۳ ۰ بیرنگ یا زرد رنگ ‎٠‏ با تست نیتروزونفتول تائید میشود 

صفحه 123:


صفحه 124:


صفحه 125:


صفحه 126:
لوسین : روغنی ‎(oly‏ ( کروی با خطوط شعاعی برنگ زرد ل ‎asl‏ اشتیاه می شود اما بر خلا ف چربی در تن حل نمی شود 

صفحه 127:
Leuvice Crpstat © 

صفحه 128:
کلسترول boxe Phat (Revtcrarcputar Ovtched vores 

صفحه 129:
ول 

صفحه 130:


صفحه 131:
بيلي روبین(توده كروي) 

صفحه 132:
بلورهای غیر طبیعی داروئي سولفونامید آمپی سیلین ماده حاجب آسيكلووير 

صفحه 133:
سولفونامید: * زرد قهوه ای یا بی رنگ ° شبیه به هیمه گندم ‎((whed shewes‏ ۰ روش تائیدی با تست دیازو است 

صفحه 134:


صفحه 135:


صفحه 136:
آمپی سیلین : ‎٠‏ در ادرار اسیدی ‏۰ بلورهای درا » ظریف و بی رنگ ایجاد می کند 

صفحه 137:


صفحه 138:
ماده حاجب : ‎٠‏ نمونه ادرار دارای وزن مخصوص بالا ‎٠‏ بشكل ستونهاى جهار كوش ‎٠‏ با نور پلاریزه مشخص میگردد 

صفحه 139:


صفحه 140:


آزمایش رسوب ادرا ر دکتر کامبیز مظفری متخصص آسیب شناسی تشریحی و بالینی مقدمه : • رایج ترین آزمو ن آزمایشگاهی جهت تفسیر بیماریهای کلیوی یا مجاری ادراری بررسی رسوب ادراری است • در ارزیابی بیماری کلیوی ،نمونه ادر*ار اول صبح ارجح است • همچنین در* خصوص خانم ها ،بمنظورجلوگیری ازآلودگی با ترشحات واژن ،نمونه وسط ادرار با ار*زشتر است • هدف آن تجسس و شناسايي مواد غير محلول در* ادر*ار مي‌باشد • گلبولهاي قر*مز* و سفيد ،سيلندرها ،سلولهاي پوششي ،باكتريها ، مخمرها ،انگلها و موكوس ،اسپرماتوزوئيد و كريستال ها • شر*وع تخریب سلولها و سیلندر* ها در* طی 2ساعت بعد از نمونه گیری میباشد • در صورت تاخیر* در انجام آز*مایش،الزم است نمونه در یخچال گذارده شود • ابتدا10الی 15سانتیمترمکعب از ادر*ارمخلوط شده را به مدت 5 دقیقه با )×g450دو تا سه هزاردور دردقیقه) سانتریفوژ نموده • مایع رویی راخالی کرده وحجمی از مایع روی رسوب را جهت مخلوط نمودن رسوب نگه میدار*یم( -0 /2نیم سانتی متر مکعب ) • سپس ادرار ر*ا مخلوط کر*ده ،چند قطره ر*وی الم قر*ار داده و 30تا 60ثانیه صبر میکنیم. • مطالعه سیلندر ها با عدسی ضعیف* ( ) ×10انجام گرفته و معد ل تعداد را در* میادین حساب میکنیم • گلبولهای سفید ،قرمز و سلولهای اپیتلیالی را با عدسی قوی در* 10میدا ن میکروسکوپی شمارش کرده و معد ل آنها ذکر میگردد • سلول های قرمز وسفید -سلولهاي اپي تليال و كريستالها بصورت ()high power field تعداد • سيلندر*ها بصورت تعداد در ميدان ميكر*وسكوپي ضعيف • بهتر* است که از* نور مال یم جهت برر*سی الم ادرار استفاده گردد. • الزم به ذکر است از رنگهای سافر*انین ،کریستال ویوله و متیلن بلو نیز* میتوان بهره جست • ذرات کلسترول و بلور ها با نور پالریزه بهتر* مشخص میگردند . • آزمایش سیتولوژی ادرار با سایتو سانتریفوژ • ر*نگ آ میزی پاپ برای مطا لعه دقیق سیلندرها ،سلولها ،قطعا ت بافتی و سلولهای تومورال قابل انجا م است گلبولهای قرمز: • دیسکی شکل و بقطر* 7میکرون میباشند . • تعداد طبیعی آن از صفر* تا دو عدد در* میدان قوی میکروسکوپی است. • اگر* نمونه ادرار تازه نباشد بد لیل خروج هموگلوبین بصورت شبح یا سایه(( shadow- ghost cellمیشود . • د ر صورتی که ادرار* هیپر*تونیک باشد ،سلولها کنگر*ه ای میگردند(.) crenated cells • گلبولهای قر*مز با قطرات چربی ومخمرها اشتباه میشوند. • البته قطرات چربی در* اندازه های مختلف و براق میباشند. • مخمر نیز جوانه زده و فاقد رنگ پذیری است. • اگر به نمونه ادرار اسیداستیک اضافه شود ،گلبولها لیز* میشوند. RBC اشکال دیس مورفیک • • • • در* ضایعات گلومرولی دیده شده و گلبولهای قرمز بعلت عبور از گلومرول بد شکل میشوند. حتی بخشی از* غشا سلولی ر*ا از* دست میدهند ولی اگر در نمونه ادراری بیش از* 80درصد گلبولها غیر دیس مورفیک باشند ،منشا اشکال دیس مورفیک غیر گلومرولی است. ندرتا سلولهای داسی شکل و گلبولهای قرمز هسته دار نیز* دیده می شوند. Dysmorphic RBC Dysmorphic RBC علل هماتوری: • • • • کلیوی :گلومر*ولونفریت ،نفریت انتر*سیسیل ،لوپوس اریتماتوز ،داروها ،سنگ کلیه ،تومور ،توبرکولوز ،فشار خون ،ترومبوز ورید کلیه ،نکروز حاد توبولی ،کلیه پولی کیستیک . مجاری تحتانی :عفونت ،سنگ ،تومور ،تنگی ،کموتراپی با سیکلوفسفامید. خارج کلیوی :آپاند یسیت ،التهاب لوله ر*حمی ،دیورتیکول یا کانسر* گوار*شی ،تب حاد ،ماالریا ،اندوکاردیت ،پلی آرتر*یت ندوزا ،فشار خون . فیز*یولوژیک :ور*زش ،فعالیت بدنی . گلبولهای سفید: • پلی مرفونوک ِلِئر ها: حداکثر تا 5عدد در* میدان قوی میکروسکوپی مجاز است. کروی شکل و گرانولر به قطر 12میکرون میباشند. در صور*ت دژنر*اسیون سلولها ،جز*ئیات هسته محو شده و شبیه سلول اپیتلیال توبولر میشوند که افزودن اسید استیک رقیق باعث وضوح جزئیات هسته میشود. اگر نمونه ادرار* ر*قیق باشد ،سلولها متورم شده و حر*کات براونی گرانولها دیده میشود ()glitter cell پیوری • • • • هنگامی بکار میرود که <20سلول در* میدان قوی میکروسکوپی دیده شود. دیدن <30گلبول سفید موید عفونت حاد است ولی اگر* کشت ادرار منفی باشد ،احتمال توبرکولوز و نفریت را باید در نظر* داشت . در پارگی آبسه کلیوی پیوری ماکروسکوپیک دیده مي شود . • اگر نمونه ادرار رقیق یا قلیائی باشد طی 2الی 3ساعت 50 در* صد گلبولهاي سفيد لیز می شوند . • پلی مرفونوک ِلِئر ها : التهابات کلیوی یا پروستا ت سنگ یا تومور مثانه تب ورز*ش سندرم سوزش و تکرر ادرار Neutrophil WBC ائوزینوفیلها: • در* نمونه سیتوسانتریفوژ* شده که بر*وش رایت یا پاپ رنگ شود، در شرایطی مانند نفریت داروئی یافت میشوند . Eosinophil سلولهای تک هسته ای: • بدنبال رد پیوند کلیه تعدادشان در ادرار ز*یاد میشود. WBC & RBC سلولهای اپیتلیال : ممکن است از منشا: • • • • توبولهای کلیه مجاری جمع کننده ادر*ار حالب و مثانه ثلث خار*جی اورترا سلولهای توبولر : • • • • • • • • در ادرار نوزادان قدری بیشتر مشاهده شده . قطر 14تا 60میکرون دارند . منفرد و مستطیلی یا تخم مرغی شکل. در نکروز حاد توبولر و مسمومیت با داروها یا فلزات سنگین افزایش دارند. در سندروم نفروتیک حاوی تری گلیسرید و کلسترول شده که سبب لیپید اوری میشود. کلسترول با نور پالریزه بشکل صلیب مالت است تری گلیسرید با رنگهای مخصوص چربی بهتر است دیده شود. ممکن است سلولهای توبولر هموگلوبین ،بیلی روبین یا حتی مالنین رادر سیتوپالسم نشان دهند . Renal Cell Oval Fat Body Fat Droplet Under Polarized Light سلولهای مجاری جمع کننده ادرار: • مکعبی -چند ضلعی با هسته بز*رگ کنار*ی • بقطر 12تا 20میکرون بوده • در رد پیوند کلیه ،ایسکمی ،نفرواسکلروز* ،مسمومیت سالیسیالت یا گلومرولونفریت با آسیب کلیه ازدیاد نشان میدهند سلولهای ترانزیشنال : • گرد یا گالبی شکل و بقطر 40تا 200میکرون • در* دست کاری های مثانه یا تومور ها ی این ناحیه افزایش دارند Two transitional cells from the deep layers of the epithelium of the urinary tract سلولهای سنگفرشی : • سیتوپالسم فراوان ،هسته کوچک مرکزی و حاشیه تا خور*ده دارند . • در* ز*نان بدلیل احتمال آلودگی نمونه اهمیت تشخیصی کمی دار*ند. Squamous Cell سیلندر ها ( : ) Casts • موادی بدون رنگ و شفاف از جنس پروتئین تام هورس فال ، آلبومین ،بنس جونز* یا هموگلوبین • در* انسداد و تنگی نفرون ها یا غلیظ بودن و کاهش PHادرار* بیشتر شده • در نمونه ر*قیق یا قلیائی در* حضور باکتر*ی ها منهدم می شوند از لحاظ شکل • توبولهای متسع شکل سیلندر را پهن مي كند • نسج انترسیس ملتهب سیلندر ر*ا بار*یک* می کند • اگر هم بعد از استاز ادر*اری ،دیور*ز ایجاد گردد سیلندر پیچدار میشود سیلندر هیالن : • با میکر*وسکوپ نور*ی بدشوار*ی مشاهده شده . • در امراض کلیوی یا بطور گذرا پس از ورز*ش ،تب یا مصرف دیورتیکها دیده میشود. • بیماران دچار نار*سائی احتقانی قلب نیز امکان دفع آنر*ا دارند. Hyaline Cast سیلندر مومی (: )waxy • بر خالف سیلندر* هیالن براحتی مشهود است با حاشیه صاف و انتهای پهن . • طرفین آن نیز شکافدار هستند. • در نارسائی مزمن کلیه و انسداد موضعی نفر*ون یا رد پیوند حاد و مزمن دیده میشوند . Waxy Cast سیلندرهای گرانولر: • هنگامی بوجود میآیند که پروتئینها ،بقایای گلبولهای قرمز و سفید یا رسوبات نمکی در حاالتی چون بیمار*یهای توبولی ،پیلونفر*یت ، رد پیوند ،عفونتهای ویرال و مسمومیت با سرب بدنه سیلندر* را بسازند . • در صورت استاز ادرار ،گرانولهای بزر*گ به کوچک تبدیل میشوند. Conversion of Cellural to Granular And Then to Waxy Cast Granular Cast Waxy & Granular Casts Conversion of Granular to waxy cast سیلندر چربی • حاوی تر*ی گلیسرید و کلسترول است • در* سندروم نفروتیک شایع است • ممکن است سیلندر ها حاوی رنگدانه هموسیدرین یا کریستال اور*ات ،اگزاالت و یا سولفونامید باشد که در صورت ایجاد انسداد ،هماتوری از عوارض آن است. • مواد دیگری مانند هموگلوبین ،میوگلوبین ،بیلی روبین و دار*وی فنازوپیریدین هم ممکن است در* سیلندر تجمع کنند. سيلندر سلولي • سلولهای مختلفی از جمله گلبولهای قرمز و سفید و نیز اپیتلیوم توبولی ،بتنهائی و یا مخلوط با یکدیگر درون سیلندر* ها تجمع می یابند. • گلبولهای قرمز داخل سیلندر ها بدلیل امراض گلومر*ولی ، هموراژی پارانشیم و بندر*ت در* پیلونفریت شدید دیده میشوند. • گلبولهای سفید طی پیلونفریت ،نفریت بینابینی ،لوپوس اریتماتوز* ،سندروم نفروتیک و گلومرولونفر*یت از انترسیس کلیه به توبولها وار*د می شوند . • سیلندر اپیتلیال ( توبولر*) در* حاالتی وسیع چون نکروز حاد توبولی ،عفونت سیتومگال ،داروها مانند سالیسیالت ، اتیلن گلیکول و فلزات سنگین و نیز بدنبال رد پیوند تشکیل میشوند. • سیلندر اپیتلیال با سیلندر گلبولهای سفید در* تشخیص افتراقی است. • سیلندر* پهن ( :) broad castدر نارسائی مزمن کلیه بدلیل اتساع توبولها شایع است و پهنای آن 2تا 6برابر* یک سیلندر معمولی است. Cellular Cast Cellular Cast RBC Cast RBC Cast RBC Cast RBC cast WBC Cast WBC CAST Fatty Cast Fatty Cast مواد شبیه سیلندر • رشته موکوس :این مواد حدودی نامشخص دار*ند ،بزر*گ یا در*از* و نوار*ی شکل بوده و انتهای نوک تیز و شکافدار دارند. • سیلندر*وئید :نوعی سیلندر پروتئینی است که در محل قوس هنله و لوله دیستال ایجاد گردد. Mucus ادرار تلسکوپی (: )Telescoped urine • منظره میکروسکوپیک رسوب ادرار اگر مشابه گلومرولونفر*یت حاد و مزمن و سندروم نفروتیک باشد • بدین معنی که گلبول های قرمز وسفید و سیلندر حاوی این گلبولها همراه با سایر سیلندر های سلولی ،قطرات چربی و سیلندر* پهن مومی دیده شود • بیمار*ی های کالژ*ن واسکولر ( لوپوس ار*یتماتوزيس ) • آندوکاردیت باکتلایر تحت حاد • فشار خون بدخیم • گلومرولواسکلروز دیابتی • گلومرولونفریت پیشرونده سریعRPGN ادرار بیماری با تابلوی نارسائی پیشرفته کلیه • تنها تعداد اندکی نفرون باقی اند که ادرار* ر*قیقی تولید می کنند سلولهای غیر طبیع*ی ادرار: • • • • • سلولهای تومورال سلولهای انکلوزیوني ویروس هرپس و سیتومگال پالکتها باکتر*ی ها قارچها (معموال جوانه زده و دارای میسلیوم کاذب هستند) • اگر نمونه ادرار بطور* استریل تهیه شده و قبل از انجام سانتریفوژ بروش گر*م ر*نگ آمیزی شود • دیدن یک باکتری با عدسی =100ده بتوان پنج کلنی است Bacteria Bacteria Yeast Aspergillus Fungus Candida انگلها: • اکسیور بعلت آلودگی نمونه ادرار با مدفوع • تریکومونا واژینالیس در اثرآلودگی ادرار با ترشحات واژن • شیستوزوما هماتوبیوم نیز در بیماران با درگیری مثانه تخم هایش را در ادرار دفع میکند. • آمیب (دو احتمال وجود دارد) : ورود انگل از راه* لنفاوی به جریان ادرار آلودگی پیشابراه به مدفوع تخم اکسیور تریکومونا واژینالیس تخم شیستوزوما هماتوبیوم در ادرار Microfilaria آلوده کننده های ادرار : • • • • • • • • مدفوع سلولهای گیاهی یا رشته های عضال نی غذای هضم نشده گرده گیاهان ذرات اپلیکاتور چوبی اسپر*م قطرات چربی نشاسته الیاف پوشک (با سیلندر اشتباه می شوند ،البته نور را پالریزه می کند) نشاسته (با نور پالریزه بشکل صلیب مالت دیده می شود) Sperm Fecal Material Starch Starch Fat Droplet Talc Powder Cotton Fibers کریستال های ادراری : • • • • • ادرار طبیعی میتواند حاوی امالح يا كريستال ها ي آنها باشد آ گاهی از pHادر*ار بیمار مهم است مشاهده کر*یستال ها در نمونه ای که در حرارت اتاق باشداهمیت زیادی ندارد چرا که اکثر* اینها در* دمای 37درجه حل مي شوند آنهائی که باقی بمانند در* صورت تطابق با عالئم بالینی حائز اهمیت اند بلورهای طبیعی در ادرار اسیدی : • اورات آمورف • اورات بلوری • اسید اوریک • اگزاالت کلسیم اورات آمورف : • • • • حاوی نمکهای سدیم ،پتاسیم ،کلسیم و منیزیم میتواند باشد بلورهای کوچک زرد قهوه ای با ظاهر شبیه گرد آجر* اسید اوریک با افزودن اسید استیک به ادرا ر در* حرار*ت 60درجه و در* محیط قلیائی حل می گردد Amorphous urate اورات بلوری : • بشکل سوزنی یا کروی است • حاوی سدیم ،پتاسیم و آمونیوم می باشد اسید اور*یک • با افزودن اسید استیک به ادرا ر Ammonium Urate اسید اوریک : • • • • معموال برنگهای زرد یا قرمز قهوه ای است چهار گوش ،لوز*ی ،شش ضلعی ،لیموئی ،گلبرگی و گوه ای پیدا میکند این کر*یستال نور را پالریزه میکند اسید اور*یک و اورات ،در بیمارانی که کموتراپی میشوند و یا بیمار*ان دچار نفروپاتی نقرس بوجود می آیند Uric Acid Crystal Uric Acid Crystal Uric Acid Uric Acid Crystal Uric Acid Crystal Uric Acid اگزاالت کلسیم : • شبیه پاکت نامه است • در اسید استیک حل نمی شود Calcium Oxalate Crystal Calcium Oxalate Crystal بلورهای طبیعی در ادرار قلیائی : • فسفات آمورف* • فسفات سه گانه • کربنات کلسیم • فسفات كلسيم • بیورات آمونیوم فسفات آمورف : • بی شکل و بیرنگ بوده • رسوبات شبکه ای ظریف • با چشم غیر مسلح نیز دیده می شود فسفات بلوری (سه گانه) • در* عفونتها تشکیل شده • بشکل درب تابوت و یا سر*خسی شکل است Triple Phosphate Crystal Triple Phosphate Crystal کربنات کلسیم : • دانه های کوچک کروی دوتائی یا چهار تائی ایجاد میکند Calcium Carbonate Crystal بیورات آمونیوم : • در نمونه های ادرار کهنه همراه با فسفات دیده مي شود • ز*رد قهوه ای رنگ و بشکل سیب خاردار ) )Thorn apple • درحرار*ت 60درجه و با اسید استیک حل شده پس از 20 دقیقه تولید اسید اور*یک میکند Ammonium Biurate Crystal Ammonium Biurate Crystal فسفات كلسيم • غير شايع • بشكل منشور ،روزت يا صفحه ()plate • با كريستال سولفوناميد اشتباه مي شود Calcium phosphate crystal بلورهای غیر طبیعی با منشاء متابوليك: • سیستین • تیروزین • لوسین • كلسترول • بيلي روبين • هموسيدرين سیستین: • در ادرار اسیدی دیده شده • بشکل شش ضلعی بی رنگ شبیه اسید اور*یک است • ولی نور را پال ریزه نمی کند • تست سیانید نیتروپروساید جهت تائید آن استفاده میشود Cystine Crystal Cystine Crystal تیروزین : • سوزنی شکل و ظریف* ((fine silky needle • بیر*نگ یا ز*رد رنگ • با تست نیتروزونفتول تائید میشود Tyrosine Crystal sheaves Tyrosine Crystal Tyrosine Crystal لوسین : • • • • روغنی ) )oily کروی با خطوط شعاعی برنگ ز*رد با چربی اشتباه می شود اما بر* خال ف چربی در اتر حل نمی شود Leucine Crystal كلسترول • • • • Large Flat Rectangular Notched corner كلسترول بيلي روبين بيلي روبين(توده كروي) بلورهای غیر طبیعی داروئي • سولفونامید • آمپی سیلین • ماده حاجب • آسيكلووير سولفونامید: • ز*رد قهوه ای یا بی رنگ • شبیه به هیمه گندم ))wheat sheaves • روش تائیدی با تست دیازو است Sulphadiazine Sulfonamides آمپی سیلین : • در ادرار اسیدی • بلورهای دراز* ،ظریف و بی رنگ ایجاد می کند Ampicillin ماده حاجب : • نمونه ادرار دار*ای وزن مخصوص باال • بشکل ستونهای چهار گوش • با نور پالریزه مشخص میگردد Radiographic Dye Thank you