آشنایی با آسیب ناشی از پرتوتابی یونیزان

صفحه 1:


صفحه 2:
آسیب ناشى از برتوتابى يونيران ‏ 

صفحه 3:
شکلی از انرژی که بصورت امواج یا ذرات منتقل میگردد. تشعشع طیف وسیعی از انرژی به نام طیف الکترومغناطیسی دارد. به انواع یونیزان و غیر یونیزان تقسیم می شود. انواع غ ان لتم ها را در مولکول حرکت میدهند ‎UV IR)‏ ؛ میکروویو و امواج صوتی) انواع یونیزان الکترونها را در تم حرکت میدهند (اشعه ۰26 گاما . اشعه آلفا و بتا) قسمت اعظم پرتوهای یونیزان از وسایل پزشکی و رادیو ایزوتوپ ها هستند. پرتوهای یونیزان شمشیر دولبه هستند (هم در کارهای تنخیصی, درمان کاربرد دارند و هم کارسینوژن و تراتوژن هستند) 

صفحه 4:
واحدهای اندازه کیری برئوتابی * رونتگن (؟) : مقدار شارژ الکتریکی هوا بوسیله اشعه ا و گاما (یک رونتگن مواجهه ۲ بیلیون جفت بون در هر سانتی متر مکعب هوا میدهد) 

صفحه 5:
(Gy) s¥ انرژی جذب شده توسط بافت گری باعث جذب ۱۰۰ ارگ (6۲9) انری در هر گرم بافت مى شود. سانتی گری باعث جذب ‎٠٠١‏ اركك در هر گرم بافت می شود (معادل مواجهه بافت با 100 است. 

صفحه 6:
به اثرات بیولوژیک پرتوتابی بستگی دارد (تا اثرات فیزیکی) آسیب انواع پرتوها متفاوت است. دوز معادل (سیورت) تفاوتها را یکنواخت نموده است. معادل دوز جذب شده برحسب گری ضربدر اثربخشی نسبی بیولوژیک (88۴) است. 

صفحه 7:
* به نوع پرتو نوع و حجم بافت. مدت زمان و عوامل بیولوژیک بستگی دارد. ذرات آلفا آسیب بیشتری از ذرات بتا (با مقدار انرژی متعادل) بوجود می آورند. ۰ دوز مقثر اشعه ۰2۰6۲ پزشکی هسته ای با میلی سیورت بیان می شود. 

صفحه 8:
* تعداد شکستن های خودبخودی یکت رادیو ایزوتوپ در انیه (۱۰۷ ۰ ۳۷ واپاشی در انیه) 

صفحه 9:
* آسیب عروقی (پرتوتلبی سلولهای اندوتلیال باعث تنگی و انسداد, اختلال بهبودی و عوامل مور در تأثیرات بیولوژیک پرتوتابی ویژگیهای فیزیکی حساسیت بافتهای در حال تزاید (بافتی که میزان تقسیم بالایی دارند آسیب پذیرترند) گنادها , مغز استخوان . بافتهای لنفوئید . مخاط کوارش ؛) مغز و میو کارد نمی ‎Ai wo‏ مرک در دوزهای بالای اشعه( آتروفی ایسکمیک مزمن می شود) میزان رسیدن پرتو هيب وكسى سبب مقاومت به آشعه میگردد. اندازه ناحيه (دوز كمتر به نواحى بزرك مى تواند كشنده باشد) آسيب 00۷۸ و کارسینوژنز 

صفحه 10:
I iT ‏تولید رادیکال‎ Bas ‏ار‎ DNA ci ‎DNA pose‏ نارسانق ترمیم یا ترمیم نادرست و بازسازی بافت ‏ادث ‏نارسایی ترمیم يا ترمم تادرست .+ سلول ۳ ‎ ‏فل 3 ‏دزگر ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 11:
فیبروز نتیجه معمول رادیوترایی سرطانهاست. ۰ هفته ها یا ماهها بعد از پرتوتابی بوجود می آید. * از علل آن آسیب عروقی , مرک سلولهای ريشه ای بافت ؛ رها شدن سیتو کین ها و کمو کاین ها است. 

صفحه 12:
ريخت شناسى تغييرات ساختارى در كروموزوم ها تورم و تراكم هسته اى آپوپتوز تغییرات سیتوپلاسمی تغیبرات عروقی و فیبروز بینابینی 

صفحه 13:
شکل ۸-۱۴. تغییرات عروقی و فیبروز غدد بزاقی ناشی از پرتودرمانی ناحية كردن. (4) غدة بزاقى طبيعى؛ (18) فيبروز ناشى از برتوتابى. (©) فيبروز و تغييرات عروقى شامل ضخيم شدكى فيبروز ابنتيما و اسكطروز آرتربولها م باشد. .8 مجراى عروق؛ 1 اينتيماى ضخيم شده. 

صفحه 14:
3 ees i 5 7 9 1 و 

صفحه 15:
مس ی شکل ۸.۱۵ مروری بر نایج ریخت‌شناسی عمده آسیب ناشی از برتوتابى. تغييرات زودرس در طى جند ساعت تا چند هفته رخ می‌دهد. تغييرات ديررس در طی جند ماء نا جند سال بروز می‌کنند. ۸1085, سندرم دپسترس تتفسی حاد. 

صفحه 16:
جدول ۸-۷ دوز آستانه تخمینی اعضای خاص جهت ایجاد اثرات حاد پرتوتابی اثر بر روی سلامتی عضو دوز («5) نازایی گذار بیضه‌ها ۵ سرکوب خون‌سازی مغز استخوان ‏ ۰/۵۰ اثرات پوستی برگشت‌پذیر پوست ۱/۳۰ (ماتند قرمزی) نازایی دائمی تخمدان‌ها ‏ ۲۸۵۶/۰ از دست‌دادن گذرای موها پوست ۳/۰۵۱۰ نازایی دائمی بیضه‌ها ۳۸۵ آب مروارید عدسی چشم ‎Ole‏ 

صفحه 17:
پر تودهى د م" ۵ تما بدن ۵ سنك رم انث حو تشعشعى حاد ( أرش كوارش » ن سازء 5 ‎N‏ ‏©) د ركير 1 می ش ‎Qe‏ 

صفحه 18:
جدول الغ ارات برتودهى تمام بدن 65 >S0Sv 10-2089 21080 محل اصلى أسيب مفز استخوان مفز علايم ونشاتههاى اصلى لكوبنى» خرن ريزى أتاكسى, اغما ريزش موء استفراغ زمان‌بندی الع هفته ۴۱ساعت (tds) pice 

صفحه 19:
oe 

آسیب ناشی از پرتوتابی یونیزان تشعشع • شکلی از انرژی که بصورت امواج یا ذرات منتقل میگردد. • تشعشع طیف وسیعی از انرژی به نام طیف الکترومغناطیسی دارد. • به انواع یونیزان و غیر یونیزان تقسیم می شود. • انواع غیریونیزان اتم ها را در مولکول حرکت میدهند ( ، uv ، IRمیکرووی88و و امواج صوتی) • انواع یونیزان الکترونها را در اتم حرکت میدهند (اشعه ، Xگاما ،اشعه آلف88ا و بتا) • قسمت اعظم پرتوهای یونیزان از وسایل پزشکی و رادیو ایزوتوپ ها هستند. • پرتوهای یونیزان شمش88یر دولب88ه هس88تند (هم در کارهای تشخیص88ی ،درمان کاربرد دارند و هم کارسینوژن و تراتوژن هستند) واحدهای اندازه گیری پرتوتابی • رونتگن ( : )Rمقدار شارژ الکتریکی هوا بوسیله اشعه X و گاما (یک رونتگن مواجهه 2بیلیون جفت بون در هر سانتی متر مکعب هوا میدهد) گری ()Gy • انرژی جذب شده توسط بافت • گری باعث جذب 104ارگ ( )ergانرژی در هر گرم بافت می شود. • سانتی گری باعث جذب 100ارگ در هر گرم بافت می شود (معادل مواجهه بافت با R 100است. سیورت ()SV • به اثرات بیولوژیک پرتوتابی بستگی دارد (تا اثرات فیزیکی) • آسیب انواع پرتوها متفاوت است. • دوز معادل (سیورت) تفاوتها را یکنواخت نموده است. • معادل دوز ج888ذب ش888ده برحسب گری ضربدر اثربخش888ی نسبی بیولوژیک ( )RBEاست.  RBEاثربخشی نسبی بیولوژیک • به نوع پرت88و ،ن88وع و حجم بافت ،م88دت زمان و عوام88ل بیولوژیک بستگی دارد. • ذرات آلفا آسیب بیش88تری از ذرات بت88ا (با مق88دار انرژی متعادل) بوجود می آورند. • دوز مؤثر اشعه ، X، CTپزشکی هسته ای با میلی س88یورت بیان می شود. کوری ()CI • تعداد شکستن های خودبخودی یک رادیو ایزوتوپ در ثانیه ( 3/7 × 1010واپاشی در ثانیه) عوامل مؤثر در تأثیرات بیولوژیک پرتوتابی • ویژگیهای فیزیکی • حساسیت بافتهای در حال تزاید (بافتی که م88یزان تقس88یم باالیی دارن88د آس88یب پذیرترند) • گنادها ،مغز استخوان ،بافتهای لنفوئید ،مخاط گوارش )،مغز و میوکارد نمی میرند مرگ در دوزهای باالی اشعه( • آس88یب عروقی (پرتوت88ابی س88لولهای ان88دوتلیال باعث تنگی و انس88داد ،اختالل بهبودی و آتروفی ایسکمیک مزمن می شود) • میزان رسیدن پرتو • هیپوکسی سبب مقاومت به اشعه میگردد. • اندازه ناحیه (دوز کمتر به نواحی بزرگ می تواند کشنده باشد) • آسیب DNAو کارسینوژنز فیبروز • نتیجه معمول رادیوتراپی سرطانهاست. • هفته ها یا ماهها بعد از پرتوتابی بوجود می آید. • از علل آن آسیب عروقی ،مرگ سلولهای ریشه ای بافت ، رها شدن سیتوکین ها و کموکاین ها است. ریخت شناسی • تغییرات ساختاری در کروموزوم ها • تورم و تراکم هسته ای • آپوپتوز • تغییرات سیتوپالسمی • تغییرات عروقی و فیبروز بینابینی اثـرات بـر دستگـاه های عضـوی پرتودهی تمام بدن • سندرم تشعشعی حاد (گوارش ،خون ساز، )CNSدرگیر می شود.