صفحه 1:
ee ا
عفونتهاى بيمارستانى وتشخيص
آزمايشكاهى آن وآنتى بيوكرام
ارائه دهنده: دكت ر غلامعباس رحمانى
بیمارستان امام حسن مجتبی(ع)داریاب
2۳
صفحه 2:
۳ پر اه
عفونتهای بیمارستانی
الم 3 ۰ 2 0
Cet Og) 9-۰-۳ XE) آن
عفونت هاي بیمارستانی همواره ازمعضلات و مشکلات گروه
بزشكي بيماران وبیمارستانها وحدتی تمامی کشور بوده است
وقوع اين عفونتها از حداقل 90.9 تابيش
زوم ا
بلكه به هر فردى كه با بيمارستان تماس دارد اعم از کارمندان
وعیادت کنند گان و غیره انتقال می یابد.در این رابطه نقش
aN i STO Pe Se MOIRA TIE ۱
ويه اي برخوردار است.
صفحه 3:
2 un Payee
Pea ete NN restr rear e
عفونت بیمارستانی به عفونتی اطلاق میشود که شخص قبل اززما ن
wry eo iene kK cae Pre peewee re WHE Dn) 0
آن دجار ميشود به شرط آنكه در دوره كمون آن هم نبوده باشد. و يا علائم
آن به صورت 1 شكاردروى و جود نداشته باشد. همجنين معيارهاى تعريف
ما ل 6
Bee ل ye)
لف SE Ses ete Searle ye pee Scere kt ee De
بسترى مَيَشُود لوله هاى متغددى به وى وَصل مَيَشود كه هر كدام از اين لوله
ها ميتوانند ميكروبهايى را وارد بدن _كنند اين ميكرواركانيسمها بررروى
ee ere EL Se ee Te CS ل eed
مستقیم به بیمار منتقل میشوند.بیمارانی که به مدت طولانی تری بستری
ميشوند و يا عمليات تهاجمى بيشترى روى آنها صورت مى كيرد بيشتر در
معرض عفونت قرار دارند.
صفحه 4:
روشهاى بيشكيرى
ضدعفونى وسايل و ابزارهاى يزشكى قبل از استريل كريدن
شستشوى دست توسط يرسنل وبه تعداد مكرر.
استفاده از وسايل يك بار مصريف و دستكش استريل و....
* جداسازی و ایزوله کردن بیماران از یکدیگر
epee ee Tee oa |
" ضدعفونى سطوح واحدهاى درمائى.
و ۳-0
و
صفحه 5:
اخيرا سازمان بهداشت جهانى عبا رت عفونتهاى ناشى از خدمات
بهداشتی درمانی را جایگزین عفونتهای بیمارستانی کرده است .
این امر نشان میدهد که این عفونتها نه تنها در بیمارستانها بلکه
۱ Sen nee ا aes)
RPS ORO e Cnc Teen pem cr air]
بهداشتی و اصول کنترل عفونت میزان آنها را براحتی کاهش داد.
رعایت بهداشت دستها مسئله بسیار مهمی است که تاثیر مستقیمی در
کاهش عفونتهای بیمارستانی دارد که از راحتترین و کم هزینه ترین
راههاى مقابله با اين معضل ميباشد.
صفحه 6:
در رت تسیر برد نت در
|
نقش آزمایشگاه میکروب شناسی در شناسایی» کنترل و پایش
عفونت هاي بيمارستانى انكارنايذير است. اين مهم هتكامى
محقق خواهدشد كه فرايندهاي ييش از آزمون» حين آزمون و
پس از آزمون با تکیه بر متابع و مراجع معتبر و به روز
شناسایی,تعریف و تدوین شوند و به ارتقاي مداوم دانش» مهارت
1
توجه شود.بدیهی است فعالیت کمیته هاي کنترل عفونت
زار اش معا ار ما ری یر ار
ی ال ار اك
اين كميته است.
صفحه 7:
چیده مهدرین وطایت از مایتطاه
میکروب شناسی
ran yee 7 3 5
جمع اوري» انتقال و نكهداري صحيح نمونه هاي
بيولوزيك:
* از آنجا که بسياري از عفونت هاي بیمارستانی توسط
میکروارگانیمها ي فرصت طلب و کم ویرولانس که در سطوح
پوستی و مخاطی کلنیزه هستند» ایجادمی شود. جمع آوري صحیح
ودقیق نمونه ها از محل تعیین شده به شناسایی دقیق عوامل بالقوه
بيماري زا یا قطعاً بيماري زا کمک شایانی مینماید. ارزیابی کیفیت
نمونه ها و تصميم كيري درخصوص قبول يا رد آنها مستقيماً برصحت
نتایج آزمون تأثیر خواهدگذاشت.
صفحه 8:
9©-كشتء جداسازي و شناسايى دفيق ميخرواركائب
ners oe 5 ۱[ :
5 ا xj
etary See One nia 5 eae
اي قراردا بنابراين»در مواردي كه اركائيسم بيماري زا از انواع غيرشايع
باسيل 0 چهاء مایکوباکتریوم ها و ویرو
Nay es aU ark ory a enh
شود.0. گزارش و تفسیر نتایج:
ا es ere etch iy PIE |
ل كت ا Pe erp retin ee ea DED eee)
تاکید بر ارائه و انتقال اطلاعات از سوي پزشکان CBr Cen ۳۹
صاحیت ار آهم وطایت کته نت هاي ag انلت: بدیهی است ار اند
یک تفسیر جامع که متضمن توصیه ها و نظریات مشورتی مناسب باشد» در
چارچوب برقراري ارتباطات موثر محقق خواهدشد.
6 ایجاد آگاهی و اطلاع رسا نی به کمیتهُ کنترل عفونت نسبت به امکانات
ESSE rere are ewe tee Se وسایل و تجهیزات
و روش هاي تشخيصى جاري در آزمايشكاه كه براي
0 رك BEB Et
FE ree eee
صفحه 9:
ادامه
pee ters STH STOp wean) ا ا ا ا ا 1 01م
ep) ا ا ا ا ۱
ا ا ل ee 0
©. انجام دادن آزمون تعيين حساسيت ميكروبى به روش استانداردء مطالعة روند
Ce) ا ا ELS ا الل ا كم
ظهور مقاومت هاي جديد و كزارش دوره اي آنها. همجنين» شناسايى و كزارش آنها به
۳ تك
commer 8 53 اين ولحد است. Ae
772 1221111
©. تعيين و انتخاب نوع و محل نمونه برداري مشكوك در موارد بروز طغيان .
بر
صفحه 10:
أدامه
0
در خصوص تصمیم گيري درباره آزمايشهاي میکروبیولوژیک و اقلام
را ار رن ات را
پيوندي.
ا ا ۱۱
پشتیبانی مدیریت اجرایی واحد درمانی» تأمين زيرساختها و
منابع مالى انسانى و رعايت استانداردهاي استخدام و آموزش
TB ec) ا 2
ا TE See ren ea)
بیمارستانی رابرعهده دارد.
صفحه 11:
مهمترین وشایعترین عفونتهای بیمارستانی
۱3
عفونتهای تنفسی و اسهال
|
عفونتهاى خون وفراورده هاى خونى بانك خون ومايعات
0
صفحه 12:
عفونكت هاي سیستم ادر ار ي
SNe Eo ات
جر بر Se eee سم مارد
عفونت هاي بیمارستانی را تشکیل می دهند.
اكثر اين عفونت ها به دنبال استفاده مستقيم از وسايل و ابزار يزشكى درسيستم
ادراري به وجود می ایند. حدود 060 درصد موارد به علت استفاده از
كاتترهاي ادراري است؛ به همين دليل» در برخي موارد به اين عفونتهاء
عفونت هاى ناشى از كاتتر اطلاق مى شود. (11لا.66)
POPS ا SPD pee CIEE IMRT TRC OS
1 1 PCED NTT
عفونت ادراري ظاهر مى شود.
همجنين» در بيمارانى كه سوند ادراري دارند به ازاي هر روزء © درصد احتمال
بروز باكتريوري وجوددارد و در افرادي كه بين “6 تا © هفته سوند داشته اند»
احتمال باكتريوري |
صفحه 13:
ene NE SERED ED eee Po)
ادرار يي زر
.Escherichia coli.
.Enterococcus spp
۳5۱ 071011325 ۷ 55
.Klebsiella spp
.Proteusspp *
Other Enterobacteriacea *
.Acinetobacter spp
0116۳ ۱۱۵۱۳۵۱۱۵۱۵
Candida spp *
صفحه 14:
دستورالعمل جمع آوري نمونه هاي ادراري
See SBI ل ا
eee pe rere see Tee pr ene Tey Es)
اک را ار
درغير اين صورتء مى توان از نمونه هاي ادرار تصادفى استفاده نمود.
ی
منظور توليد ادرار خودداري نمايد؛ زيرا اين امر موجب رقيق شدن ادرار و
كاهش تعداد باكتري مى شود.
ICI ea Ey ا rary eve 9
پزشک معالج. توصیه می شود در باكتريوري بدون علامت از سه نمونة
ادرار صبحكاهى استفاده شود كه در سه روز متوالى جمع آوري شده است.
صفحه 15:
©. تکمیل فرم درخواست یا دریافت نمونة ادراري
تاريخ درخواست آزمايش
ل
تاريخ و زمان تحويل نمونه
علت مراجعه و تشخیص احتمالی بيماري
ay led 5 ali
سن و جنسیت
0
تام بخش
06230 8
ACEI
صفحه 16:
©. نمونه كيرربي
در بيمارانى كه سوند ادراري ندارندء لازم است ادرار مطابق دستورالعمل هاي
ve Br er Proc ar es Sere براي زنان» مردان و نوزادان تهیه شده
است
بيمارانى كه سوند ادراري دارند:
ا ل ل ل py rere
Etre ل ل ل 2 0
مشابه مسدود مينماييم. حدود 0-(0/0 ساعت بعد لولة کيسة ادرار
را جدا و محل اتصال را با الکل تمیز می کنیم و پس از خروج مقداري
Penasco wr Yeeros Soke ey we Ete Fe Ew os 2
ا ا RENTS Oper
صفحه 17:
neat
eee SD ee ene
Se SIONS 5 SONS SSS رك قري ر ©)
5113109171 سوند نلاتون يا كاتتر
ابتدا مجرای ادرار را با آب صابون معمولی می شوییم و پس از سوندگذاري قسمت
اول ادرار را دور مى ريزيم و بقيه را در ظرف استريل جمع مى كنيم.
نمونة ادرار سويرايوبيك :
Pe Soe he LOPAE SES PNT S Stree er ree 1
انمونه كَيَرَي از توزادان؟
کشت بی هوازي؛
Bee DS Tt 0
كرفتن ادرار به كمى كاتتر ضمن عمل سيستوسكويى در اتاق عمل و توسط متخصص
eee reer! ا ا ا ا 0ك 6 0
عفونت را مشخص نمود.
صفحه 18:
نحوه نموته گيري و جمع آوري ادرار تمیز
ميانى در زنان» مردان و نوزادان
الف) زنان
)- دريوش ظرف استريل مخصوص جمع آوري ادرار را بازكنيد و
مراقب باشيد تالبه و سطوح داخلى ظرف با انكشتان شما تماس بيد ا نكند.
© - در موقعيت ادراركردن قراربكيريد و تا آنجا كه ممكن است ياها را از
يكديكر بازكنيد.
با انگشتان یک دست چین هاي پوستی دستگاه تناسلی را از یکدیگربازنگهدارید وتا
پایان جمع آوري همین وضعیت را حفظ کنید.
cee nee Arka oe oie 5 eC ce Cen ۱۳۳
FRESE yn Fy cca SAL
(از مواد ضدعفونی کننده براي شستشو استفاده نکنید).
صفحه 19:
دستور جمع آورى ادران
قسمت اول ادرار را بیرون بریزید و بدون توقف جریان ادرار قسمت هاي میانی ادرار
ال رس
©. توجه كنيد كه مشخصات كامل شما(نام» جنسيت و ...)» تاريخ و ساعت دريافت نمونه به
طور صحیح روي برچسب ظرف نوشته شده باشد.
ae و EOS ST eR te
ب) مردان 2
0. دريوش ظرف استريل مخصوص جمع آوري ادرار را بازكنيد و مراقب
باشيد تا لبه و سطح داخلى ظرف با انكشتان شما تماس بيدانكند.
©. قسمت اول ادرار .را بيرون بريزيد و بدون توقف جريان ادرارء قسمت
ميانى ادرار را داخل ظرف استريل جمع آوري كنيد.
©. دريوش ظرف را روي أن قراردهيد و كاملا سفت كنيد.
© توجه كنيد كه مشخصات كامل شما به طور صحيح روي برجسب ظرف
نوشته ا
©. ظرف كشت ادرار را در محل مخصوص جمع آوري نمونه ها قراردهيد.
صفحه 20:
فص
4 کودك را به پشت بخوابانید وپاهاي او را با خم کردن زانوهایش به حالت نیمه
بر
ار
3 سپس با آب گرم آبکشی و کاملا خشک نمایید.
. توجه کنید که کيسة ادرار به کار رفته براي کودکان دختر و پسر متفاوت است.
. کیسة مخصوص پسربچه ها سوراخ چسب دار به شکل دایره دارد.
. كيسة مخصوص دختربجه ها سوراخ جسب دار به شكل بيضى دارد.
©. آلت تناسلى يسربجه را با حداقل دستكاري داخل سوراخ كيسه قراردهيد
See) 0 0
“ميس از برداشتن برجسسب از اطراف دهانة كيسه؛ دسبتكاه تناسلى را به آرامى
بازكنيد و كيسه را از محل سوراخ طوري بجسبانيد كه مجراي ادراردر داخل
ey ieee SEES SDs Loe)
POSEN EC) eM PONT SLOSS BBO N ETS Cle sree ney
جمع شود.
رک ی ار لا رل
مخصوص كشت قراردهيد.
شید.ناحیه تناسلی را با پنبه آغشته به صابون مایع و آب تمیز
صفحه 21:
ادامه
حتت
key ل ۱۱۰۱۱۵ ۳ ۰0 ۱-۰9
خاص مثلا در نوزادان کمتر ازا101ممکن است باشد.
صفحه 22:
©. شرايط نكهداري و انتقال
3 ا ات Se Cr
قابل نكهداري است.
لا يه
©درصد در دماي محيط ثابت نكه مى دارد و به ندرت روي رشد بعضى اركانيسم
هاتأثير منفى دارد.
BP oe ada كد
نمونه هاي بدون برجسب مشخصات بيمار؟
نمونه هايى كه در ظرف_ هاي نامناسب به آزمايشكاه رسيده باشد؛
نمونه ادراری که بیش از #ساعت درد مای محیط مانده باشد یا نحوه نمونه
گيري صحیح نباشد؛
. كشت از نوك كاتتر ادراري
صفحه 23:
آزمايش هاي تكميلى و مرتبط
با توجه به علائم بالینی و همچنین نتایج آزمایش کامل ادرار براي تفسیر و گزارش
کشت هاي ادرار و تشخیص عفونت ادراري ضروري است.
بنابراين» براي اطمینان از صحت تفسیر باید از صحیح بودن نتایج آزمایش کامل
۳
در اين رابطه.میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
زمان و دور 7
سانتريفوزشده نبايد كمتر از !00 باشد در صورتى كه حجم ادراركمتر از !000
Dio) ku] ا ا ا م ا ا ل ال
ies) ل ا BOGUS Reh
۱۶ 0 را رت اس SEB)
میلی متر مکعب ادرار است.
توجه به میزان سلول هاي اپی تلیال و سيلندرهاي ادراري» وجود »0۲60 وباكتري
ToBI ES Bo 7 سس
دارد.
صفحه 24:
- رت رن دار
به طور معمول» کشت ادرار روي محیط هاي مکانکی آگار
رات لا هلر(
استفاده از روش هاي جراحی یا سوپراپیوبیک ویا روش
سیستوسکوپی یا ماساژ پروستات جمع آوري نموده اند یا در
موارديكه شك نسبت به اركائيسم هاي سخت رشد در نمونه ادرار
وجوددارد» علاوه بر
ee ep Cee NOISE E TEC rae] 0
0 براي كشت ادرار مى توان از لوب كاليبره 00 / © يا
0 2 میلی ليتري استفاده کرد.
شمارش كلنى ها در محيطهاي كشت ادرار:
تعداد كلنى هاي حاصل از رشد باكتر يها در محيط كشت را مى
شماريم و درضريب حجم لوب ضرب مى كنيم. نتيجه به صورت
واحد شمارش كلنى باكتري در ميلى ليتر ادرار بيان ميشود.
950
صفحه 25:
توجه:
در برخی عفونت هاي دستگاه ادراري مانند سل ادراري یا عفونت با باکتر
ee er eee eT) ۱
برخی ویروس ها ممکن است تعداد زيادي گلبول سفید در ادرار دیده شود»
درحالی که ارگانیسم مولد عفونت در محیط هاي کشت معمولی رشد نمی کند؛
بنابراین» نتيجة کشت ادرار منفی است.
۳ SYS ie ey es Sree ل es)
(OM esye UM PCeee Teh hee vane ret
صفحه 26:
عفونت هاي تنفسی بیمارستانی
ا ا BB Le Tee eve
داراي تهوية مكانيكى (2.5/ا) افراد مسن با بيماري هاي زمينه اي؛ جراحى
p erry ew nyr ey ا ل ا 020
ا رت
که در بیماران دارای ۷/۸۳شانس ابتلا به عفونت60-4
كك
مطالعات متعدد نشان می دهد که عامل مهم ایجاد و گسترش پنومونی هاي
Trebor ۳
OS SU pecie Wee ees re rer ie were er Ss
مقاوم به آنتى بيوتيكهامانند استافيلوكو كهاي مقاوم به متى سيلين((5/2+! الااو
ene) ا ا ا ا رز
متقاطع است كه ممكن است از طريق دستهاى آلوده كاركنان بيمارستان
و.....ايجادشود
صفحه 27:
ادامه
در
نمایند که در کمتر از 05 درصد موارد در این بیماران کشت خون همزمان
مثبت است. . همجنين» أ ewer err cerar re) ۱
500 سكوبء ساكشن تراشه و اسبيرومتر آلوده از
ار لك د ل
در دهة إخير روش هاي تشخيصى با استفاده از برونكوسكوبى همراه با كشت
وت en ا ل ا pra
eB at) =) ۱۵ تیولوژیک و پايش بيماري به خصوص در
كد 15 لاكار يرد وسیعی يافته است.
ج به دست آمده از کشت opin A ee ديستوياتولوزيك
oe peV Cpe كدادر Riya
ESSE PORE rane SBN IEC TENT)
oe ا ا ا OOo tare SED we
بيماري لازم است كه توضيح داده شود.
صفحه 28:
ادامه
ی ار کت ار کی ی
۳59و ]9۸۵نشان داده شده است که روزهای اول بستری
(0- 4 روز اول) فلور نرمال اروفارنکس یا عفونت هاي -
اکتسابی از جامعه مانند هموفیلوس آنفلوانز استرپتوکوك
ينومونيه؛ مو راكسلا كاتا راليسو ويروس ها در اولويت قراردارند
درحالى كه در بيماران بستري براي طولانى مدت ويا تحت
Pees On CE Ose Bho) mem Le ewer Wet
907 7 هستند. عفونت هاي
پسودومونایی» اسینتوباکتر یا بيماري زياهاي مقاوم به آنتی
بيوتيك ها دربيماران8.8// و تحت درمان با آنتى بيوتيك هاي
وسيع الطيف شيوع بيشتري دارند. و در اين بيماران 00©©-
are e100) ل ا
صفحه 29:
تشخيص آزمايشكاهى بنومونى بيمارستانى
2000 م ا ا a Sis
های مرتبط باونتلاسیون تردیدهایی وجوددارد. تعداد زيادي از محققان باوردارند
ENE ااا V7.) 9
Be ye TCS eee eye SEE Tiere Teese es]
BU Tee Cre ETP feo)
Ea ORR err Meer الا ا ا
SOB TB Se cere ND etic Weer Belen re een SED or)
وکنترل این عفونتها فواید زیادی دارد.
صفحه 30:
ادامه
با این همه بررسی هاي میکروبیولوژیکی بیماران بستري در
Mae ervey aes) (@1] تا
ممکن است نتایج منفی کاذب موجب اشکال در درمان شود.
6 جداسازي میکروارگانیسم هایی که در دستگاه تنفسی فوقانی و
تحتانى كلنيزه مى شوند» موجب نتايج مثبت كاذ ب مى كردند.
صفحه 31:
نمونه برداري و انتقال نموته:
ern ey De rye ch ie ker eB ee ene We SD)
9 Por Ce OP pe Ci Perera cern)
" 6. استفاده از روش هاي تهاجمى براي جمع آوري نمونه از محل
Genre tt Ste ent 2
©. استفاده از وسايل نمونه برداري داراي حفاظ براي بيشكيري
از آلودگی نمونه هابا فلور طبیعی دستگاه تنفسی فوقانی.
صفحه 32:
ادامه
به طور كلى» روش نمونه برداري براي تشخيص ينومونى
ی( دستة *
و تهاجمى
تقسيم مى شوند.
صفحه 33:
روش هاي غیرتهاجمی:
جمع آوري خلط:
را Bor
re Eeyore Shee LOE ee ل
ا rent Care Epo ا 02
Be Peete eb DUD re ey Meni ar ery
RK ER eK peer Car we Brrp seer ur err Sear by)
بيماران بايد با يى سرفة عميق خلط خود را جمع آوري وتاخدامكان
ازلود ه شدن با آب دهان اجتناب كنند. نمونه را داخل يك ظرف
استريل جمع آوري و سريعاً به آزمايشكاه ارسال نمايند.
صفحه 34:
جمع آوري خلط ازطريق روش هاي القايى:
بیمارانی که قادر نیستند خلط خود را بگیرند» لازم است به وسيلة کارکنان
Tee RCC Wee) لك
نمونة قابل قبول تهیه کنند. این نوع نمونه براي جداسازي عواملی چون
۱ Brace we ee coke CIB WEB SEE SEY
00
0 ا ا ا ا ل E eye")
ee eee Bee ae An EK OTST IB To Be Te B TCO)
oN eer ery Pe Cie PB ot PCr yee acpee Can Letra rar Per prInt
PE One Sree henna WEE EES Le ee
RUS OS BCR Re Caer BYb geen eyo mr Pee Bs
Be ل ل Pes TPO e Ter Tet)
ترموارد يزشك را از استفاده از روش هاي تهاجمى تر مانند برونكوسكوبى
0 TOE wee eke)
صفحه 35:
دس و
در ©-00©درصد ينومونيهاى مرتبط با ونتيلاسيون كشت خون
مثبت است مطالعات نشان داده است كه در بيماران بدحال»
ا ا ل ا 2 0
درصورتى كه از كشت خون بيمار مبتلا به عفونت يوي
اركائيسم مشابه جدا شودء نشان دهنده كانون عفونت در ريه
استء ولى تحقيقات نشان داده اند كه در 00)© دريصد از
مواريدي كه كشت خون أنها مثبت استء منشأ عفونت درقسمت
ew ee) ا ل ا 0
ا ا ا ا 0 erent
صفحه 36:
روش هاي تهاجمى:
ee tebe ss)
این نوع نمونه براي جداسازي باسیل اسید فاست مناسب و براي بیمارانی
0
9
ee SNe DONE foe cen ite ie eSB PS rere)
| EE)
اين ترشحات در آزمایشگاه باید مانند خلط (Ot) آوري می شوند. (به»
۳
صفحه 37:
0 4 9 5
براي تشخيص ينومونىء به ويزه در افراد آلوده به/1|1] و ديكر بيماران
sere Nene Te BN ات ل 1
PPS Serer wed Dye DP ACCT ECS TOE Tee TBS Lee
براي بیوپسی جمع آوري نمود. در هنگام برونکوسکوپی پزشکان می توانند
نمونه هايى از شستشوي برونشها را به دست آورند.به اين صورت كه زما
م م
مقداري از سرم فيزيولوزي استريل را داخل برنش ها تلقيح و سيس توسط
برونكوسكوب جمع آوري مى كنند. از آن جا كه برونكوسكوب ازطريق بينى
ال ا ا ل 0
نمونه ها براي تشخيص بسيار مفيدتر از خلط است.. در اين روش حجم
Cree ie Loree TONS ee DLO ESE ES TS mei)
زده مى شود كه بيش از (1.)7000(,0007000)كيسة هوايى درحين عمل»
نمونه برداري مى شوند.
صفحه 38:
ادامه
اين روش علاوه بر تشخيص در درمان مواردي كاربرد دارد كه از ساير روش
ا ا ا ل ا RON
براي نمونة بيويسى بايد كشت كمى انجام شود. در مطالعة انجام شده ارتباط
تا
Ol re een ry WEE Ry er vm) 9 ۱ ۱ 3
ل ۱
۱ LOS Dev L STE T ا ers roy
21111111 1 1 11000010
فيبرين وتعدادى اريتروسيت 8060 در بافت ريه است . معيار
باكتريولوزي شامل رشد بيشتر از( ©000©6-©00) به ازاي هر كرم بافت
كت
صفحه 39:
۱ ear]
سریع تعیین آنتی ژن و روش هاي ملکولی مانند استفاده از 06<) است.
Wee reed (orl ات
(OBC IS SAS (B.H) Si 2b
(CLOC) Si 5
براي آسبيره ها و نمونه هاي بيويسى حاصل از تكنيكهاى تهاجمى تيوككليكولات
۱۵۵
Per Sere Sv vere Sih (a)
براي همة نمونه هاي دستگاه تنفسی تحتانی یک اسمیر رنگ آميزي گرم لازم
نت
شاخص تعيين وجود آلودكيهاي حلقى دهانى سلول هاي ايى تليال سنكفرشى و
شاخص ترشحات دستكاه تنفسى تحتانى 009©0) و اركانيسم غالب در ارتباط با
ادا ا كت
صفحه 40:
PE SSO eave aren 0 ۱
زخم محل جراحى از “66 ميليون جراحى انجام شده در سال حدود 600 تا 2000©
هزار مورد عفونت زخم گزار ش شده است.
ا ل 0 0ك
See Teen Es Crk be Stearn
6. عامل مرتبط با روش لا محل یا ضریه به بافت میزیان
Pre te aoe)
9. عوامل مرتبط با ارگانیسم بيماري زا؛ مانند قدرت تهاجم ارگانیسم به بافت» میزان
ATES Ppp a eure To BPP SCNT eee VON egcy er Bare]
6. بروفيلاكسى ضدميكروبى قبل از جراحى؛
*فلور داخلی بیمار یکی از عوامل و منابع عفونت باکتریایی است(عفونت هاي اندوژن(
مثلاً افراد مبتلا به ديابت و افراد همودياليزي در بیش از 000 درصد موارد با
استافيلوكوك اورئوس كلنيزه شده اند. حتى باوجود استفاده از تكنيك هاي ضدعفونى كننده
peer nie 11111111100
در عفونتهای زخم است.
صفحه 41:
تحقیقات انجام شده نشان داده اند که میزان تفونت در جراحی قلب براي نالین صدرصد و
درافراد غير ناقل 1/0)درصد است اكر جه روشهاى جديد ضد عفونى مى توانند موجب
كاهش ميكروفلوراي بوست شوندء اما باعث حذف كامل آنها نمى شوند. زيرا حدود. 00©
درصد از باكتري هاي پوست در زوائد آن مانند فولیکو لهاي مو و غدد سباسه لوکالیزه می
Ty ا ا ا Est Wee ae Rg Ree ee Rene STE BIT
ent ee Sie ere eee Tee eS ۱
الارصد تخمين زده مى شود. براي مثا ل» ميزان عفونت هاي زخم حاصل از جراحى هاي
ارتويدي به نسبت يايين است.( ©-©. ©درصد) و اغلب منبع آلودكى در خارج از بدن
SME TEUUE SES re bore S eer En Chie) Ne:
بستگی دارد. مانند فیلتراسیون هواي محل جراحیء» ضدعفونی پوست محل جراحی و استفاده
از مواد ضدعفونى كننده مناسب.
میزان عفونت هاي جراحی درجراحی هاي مناطق آلوده(کئیت) 670 درصد تخمین زده می
شود كه به علت كثرت ميكرو بهاي اندوزن در محل جراحى است. براي مثال درباره
Bed ا ا ا 2 ا 0
ا م م ا ۳[
ا م ل ا ren OES Sue cr
Wee eS e) ا ا ا ا ا ۱۳
Sree Srey 00
صفحه 42:
روش نمونه كيري زخم:
3 -
tere ey ۱
تهيه مى شود و يس از توزين و هموزن كردنء از آن رقتهاي سربإل تهيه مى شود و روي
محیط هاي انتخابی و غیرانتخابی در شرایط هوازي و بی هوازي کشت داده می شود تا
اطلاعات كمى و كيقى لازم برآي شتاسايى عامل مهاجم به دست Be
البته در اين روش درصورت وجود بافت هاي مرده سطحی» برداشت این بافت ها به وسیلة
Tete rltt sor -9 |
SOE Re ere etn at eee SS STB Shc Tet eye bye
Papecmryi why Norte nant eo Cae Ser eee eee Tie
نرمال سالین استریل غیرباکتریوستانیک و ماساژ آرام موضع براي جمع شدن و آسپیراسیون
مایع لازم به نظر می رسد.
۱ Uy)
را( Ente)
برداري زخم هاي سطحی و دبريهاي بافتی براي ارزیابی نیمه کمی و کیفی فلورمیکروبی
زخم به كار مى رود. درصورت استفاده از سواب آلزينات مى توان ارزيابى را كاملا
ا 1 1 111 ا 00
صفحه 43:
نحوه نمونه برداري:
باوجود آنکه اغلب نمونه ها در اتاق عمل و توسط پزشک و کادر CPPS ES
اما اطلاع از نحوه نمونه گيري و شرایط آماده سازي بیمار براي تهية دستورالعمل و ارسال
۱
الف) زخم Tye
0. آسييراسيون با سرنك بر نمونه برداري با سواب ارجحيت دارد.
ا ل ات
و بگذارید خشک شود.
از سرنگ 6 سی سی با سرسوزن ۵0 یا 00 براي جمع آوري نمونه استفاده کنید.
پزشک باید تاحد امکان آسپیر اسیون را عمقی انجا م دهد. درضمن؛درصورت وجود
وزیکول دو نمونه یکی از مایع داخل وزیکول و یکی ازقاعد ه آن جمع کنید.
درصورتی که آسپیراسیون اولیه ناموفق باشد» می توان با تلقیح مقداري سرم فیزیولوژی
غیر باکتریوستاتیک در زیر جلد مجدد نمونه گرفت.
| ED ETO BI)
۱ era NORE CY RUD ee WE Nope Ted D Tee ey
کنید.
صفحه 44:
ب) زخم ها و ندو لها:
0
©. ابتدا لاية دبري را برداريد.
©. سيسء از قسمت ياية زخم يا ندول نمونه بكيريد.
ا ا ا ل م
ج) بافت زيرجلدي و نمونه هاي بوست:
0
بت ل
از قسمت درم يانج كنيدو
@Un aS aM RN) Ig ا
ا ال |
اك
0 ل ا ا Ne Tw
عميق ترين قسمت زخم يا مجراي سينوس را آسييره كنيد.
مراقب آلودكى سطحى باشيد.
صفحه 45:
ا نك
shag ای ال 0 رح ری كام
عمیق ترین قسمت زخم راآسپیره کنید تا از آلودگی سطح پوست
اجتناب شود:
درصورتى كه نمونه به وسيلة جراحى كرفته مى شود قسمتى از ديواره
زخم نيزبايد براي كشت ارسال شود..
روش انتقال نمونه:
۱
مطلب به ویژه درباره بی هوازي ها اهمیت فراوانی دارد.آسپیراسیون مایع
چرکی و نمونه هاي بافتی از نمونه گيري با سواب صحیح تر است؛ زیرا
استفاده از اين روش موجب حفظ شرايط طبيعى بدون تغييرميكروبى
ا رس
صفحه 46:
استفاده از محيط هاي انتفالى ار قبل احيا شده:
0. از آنجا كه مواردي كه انتقال نمونه ممكن است 0)-© ساعت
طول بکشدهو نمونه هاي سواب به خشکی و فشار اکسیژن حسا سند»
براي حفظ میکروارگانیسم هاي هوازي و بی هوازي همراه سواب
هاي ينبه اي يك محيط انتقالى از قبل احياشده وغيرمغذي مفيد
است.اخلب باكتري هاي بی هوازيي در کشت هاي مخلوط بهتر زنده
tiery) ا Seren Ci Pen RECN WSE IS pee tere SMe
آزمایشگاه به عنوان روش موثر وارزان براي کشت هوازي و بی
هوازي و حفظ هر دو نوع ارگانیسم ها مناسب است.ممکن است
نگهداري در دماي بالا موجب اختلال رشد یا مرگ برخی ارگانیسم
ها شود و دماي بايين موجب افزايش نفوذ اكسيزن خواهدشد. براي
نمونه برداري و انتقال هوازي نمونه هاء انواع مختلفی سواب وجود
Peer BECP eee ETB EGE SCI Kas Ms ner CIES
۱۳ cla
صفحه 47:
ارزيابى ميكروب شناسى و نمونه برداري از محيط
فاي
le |
" قبل از سال 0 »؛ نمونه برداري دوره اي از
aw در محيطهاي بيمارستانى مانندكف اتاقهاء
ديوارها و سطوح ميزها امري معمول بود.
صفحه 48:
ولى در بررسى هاي انجام شده مشخص شد
. ميزان بروز عفونت هاي بيمارستانى در ارتباط مستقيم با ميزان
pele ed pe) igs loi
2 ار قلي قر تددر براي ارزیابی و ارتباط نقایج کشت
0 سطوح محيطى و ميزان بروز عفون تهاي بيمارستانى وجود
زا
SEES Ete eee) 0 ارده
het ea 1 / به خصيوص در rea) Png
که روش ها يآن بر اساس شناخت ارگانیسم aie se ge
نمونه هاي بالينى طراحى شده است و نه ميكروب شناسى
0 و كشت دوره اي(روتين) از حدود Shs BO
بيش بنا به توصية '126) از محيط هاي بيمارستانى كنار كذاشته
۳
صفحه 49:
* باید توجه داشت که سطوح و محیط ها ی آلوده میکرویی در مراکز
Lesa lee eae Dees wee) را سر سل
های بیمارستانی اهمیت دار ند بنابرراین ضدعفوتی وتمي زکردن
مرتب این سطوح جزء اصلی کنترل كرت هاي بيمارستانى
apa vt] fea EPP OY ESD ae rs Pe eT) ۱
نمى شوند ومهمترين راه انتقال عفونت زوم محیطی به
een EN, keen aneree By Bie) e lee 20
شستشوي مرتب و نظافت دست ها جزء اصول ابتدايى بيشكيري
از عفونت هاي بیمارستانی است.
صفحه 50:
سطوح محیطی به دو دسته تقسیم میشوند:
YO ا
سطوح وسایل پزشکی.
تعداد اركائيسم هاي سطوح محيطى با عوامل زير در ارتباط است:
" 6. تعداد افراد حاضر در محيط؛
* 6. میزان فعالیت افراد؛
" ©. ميزان رطوبت؛
We en ا ا Ie EL Sh ila
" ©. تعداد اركانيسمهاي موجود در هوا و ميزان تهوية؛
" ©. تعداد موارد تماس با سطوح؛
0 ا ا ل i PH
صفحه 51:
ود SEC SS Cem
eo ES ore ee Ene) 00 0
مدت ها زنده می مانند و می توانند ازراه قطرات کوچک
در تا ولا
۴ باكتري هاي گرم منفی درشر ایط مرطوب وسطوح مرطوب
بهتر باقی می مانند و از راه 2۲00166 به ندرت منتقل
و
" قارج ها در شرايط و سطوح مرطوب و الياف رشته اي
بايدار مى مانند و تكثير مى شوند.
صفحه 52:
استا فولوکو کها:
« استافيلوكو كهاو كونه هاى مقاوم استافيلوكوك او ۱
اتاق های عمل» بخش های سوختگی و نوزادان اهمیت ویژه ای دارند.
اين اركانيسم ها مى توانند ازطريق قطرات تنفسى جد اشده از ابتداي
مجراي بینی افرادکلنیزه در محیط و روي سطوح پخش شوند و به اين
eS. es Pe CE Te eB Se
eB MITT crew ST eet OW Ce ny) ا
CUP CE er Se eB eT Wap elie Bir erie ety
brush Mince eB Ter Bee Use ل ل
باكتري كم اهميت است. اين باكتري روي سطوح خشك به مدت ©©-
DDE Dew a م
صفحه 53:
۱۳
و ۱0۵2
تا و ۱
a ae aS, مهم ل
بيمارازيا ضعفسيستم بيمارانزييو نیب ستریدرا ee
و شک
دریافتک رده لند.
اين بیماران اگر دچار اسهال باشنده بیشتر محیط را آلوده می کنند. ممکن است تعداد
ee از سطوح محیطی آلوده شوند» به خصوص سطوحی که بیشترلمس می شوند»
ele a Ie ei eS oe a5 Aly ails شارخون» ميز و صفحة
كليد رايانه» ميز كنار تخت بيمار و وسايل يزشكى مختلف.
2 أزمايشكاهى در بيمارستان نيز ديده شد ه است, انتروكو كها
بسيار مقاوم هستند و می توانند در سطوح خشک به مدت طولانی پایدار بمانند.
( روز تاد صورت آلوده شدن دست بادمتکش با ابن باكترى تا( ©دقيقه ميتوان
PO اک tr eS Goer err BY
RON yer
نمونه برداری در مواقعی که بخواهیم آثربخشی روشهای تمیز کردن وضدعفونی را
Een tie BB)
صفحه 54:
اسينتوباكتر ها
* باكتري هاي كرم منفى در محيط ها و سطوح مرطوب يايدار مى مانند و به
ندرت از راه هوا منتفل می شوند. ولی /سینتوباکتر استثنا است و از راه
قطره هاي کوچک در هوا نیز قابل انتقال است که یکی از دلایل عمده شیوع
باكتري در سال هاي اخير است .22 اين باكترى در بخشهاى لان او
سوختگی شایم است و بروز آن در ماه هاي گرم سال (تیر تا آبان) بيشتر
مى شود. می توان اسینتوباکتر را از سطوح خشک محیطی مانند میلة تخت
eee ene eee ern ا ا و
ی Sy Py) Pee USER CR ya كه
eee sere eee See Ter
محيط هاي مرطوب مانند ونتيلاتورهاي تنفسى و دستكاه هاي بخور سرد
رک( ا ل 0
روي سطوح خشك حدودم 7©- ©© روز زنده مى ماند. از آنجا كه
اسينتوباكتر از منابع مختلفى جدامى شودء نقش آزمايشكاه در مواردي كه
ضرورت داشته باشدء در بيدا كردن منبع اصلى عفونت مهم است. ولى بايد
توجه داشت فقط جدا سازي باكتري اهميت ندارد و براي بيداكردن منبع
TS ل ا ال (Cue
0 م
صفحه 55:
تمونه برداري میکروب شناسی از سطوح محیطی:
* موارد کاربرد نمونه برداري از. محیط:
و در رب 00
(کاربرد تحقيقاتى HESS
7
(كاربرد تحقيقاتى داريد)؛
00 6 ا ere Was BTR oi
Etat AD Eee ee el ole ED hae ee re
اپیدمیولوژیک برانتشار عامل عفونت از سطوح محیطی و وسایل
و repo Wet coe: ane Pon Br
*برباي تأبید ارتباط بین عوامل جداشده از. محیط و بیمار به روش
ARIST ol WEI PIP
صفحه 56:
" © کنترل کیفی و ارزیابی رو شهاي ضدعفونی و تمیزکردن
در زماتى كه نياز باششد
" تدان آنجا كه نمونه hee و كشت دوره اي(روتين) از سطوح
توصيه نمى شودء زمانى كه به اين كار نياز باشد بايد هدفه
برنامه و ريبوش مشخص باشد و قبل از نمونه كيري به اين
مر را
" ). اطلاعات اوليه و دلايل ابيدميولوزيك؛
oF محل نمونه گيري» روش وسايل مناسب و تعداد دفعات
نمونه كيري و كشت.
ee ا ل re ec i
بیمارستانی و درهر بیمارستان با توجه به بخش هاي آن تعیین
شود.
صفحه 57:
ه. تعداد نمونه هاي كرفته شده شامل زمان و ارزش بالينى؛
ie روش ارزیابی کشت و نمونه گيري شامل روش کمی وکیفی» حجم
tery
نوع محیط کشت محلول هاي مورد نیاز» میزان رقت ها و مواد خنئی
re BN) rity ار ۱ ۱
al
©. زمان انكوباسيون» فاصلة بين نمونه كيري و انتقال آن به آزمايشكاهء
20
eee Ce SBTC tow Co
۷۱ با محیط پایةبلا لگار یا ۲5/۸. محیط جامد(لگار) مغذیو
ecn yrs 9(
ye
ات ان ۷ -
520 =}
صفحه 58:
a here رس
Pseudomonas aeruginosa... « ™
لت تف ل لكا me
00
براي نمونه برداري و رقیق سازي از. 2 3 ابزارهاي
پزشکی محلو لهاي Los 00
سرريم فيزيولوزي استريل) سالين( است
Nonbacteriostatic
۳ نمونه برداري به سیلة سواب لد سرت استریل انجام مى
شود. روش نمونه دس ۳ pei ee ae eee
۳ م 1
هاي شستشو مانند سالین استریل 0۳۹۹
صفحه 59:
نمونه برداری از سطوح محیطی:
روش سواب :
0 ل ال ل kerb)
مايع اضافى را با فشردن سواب به قسمت داخلى لوله مى كيريم و از
۱ ل AEDT Oo)
بهتر است اين سطح اندازه مشخصى داشته باشد تا هنكام كزارش تعداد
كلنى در واحد سطح كزارش شود.سواب را داخل مايع شستشو با حجم
0 ل ter nee)
aes) ”م
مى توان محلول شستشوى استريل را درظرف بزرك تر واستريل ريخت
اا ا ا ل ۱
ظرف جا شود آن را درون ظرف حاوى محلول مى كذاريم و به شدت
به مدت [)دقيقه تكان مى دهيم.و ازمحلول حاصل كشت مى دهيم.
صفحه 60:
لشخيص
" حداقل روى © كلنى از مجموع کلنی های با مورفولوژی
مشابه كارهاى تشخيصى انجام مى دهيم.ميزان كار تشخيصى
انجام شده به اهداف ابتدايى امكانات موجود و اهداف
اپیدمیولوژیک در جهت ارزیابی شیوع یک بیماری خاص
بستگی دارد.
صفحه 61:
تسیر
ی ی اف سر
تا رل
2 لوازم پزشکی ۹61010۲11162 : مانند آندوسکوپ که با غشاهاي مخاطی تماس
cot Dy ی ار زر
Sees a) Yer, ees LEY 0
ا ا ا EB eer
باكتري هاي بيماري زا نباید وجود داشته باشد. باید توجه داشت که این معیار ازجنبة
ميكروب شناسى است و از ديدكاه ابيدميولوزيك؛ جنانكه در مباحث قبل كفته شدء فقا
جداسازي يك باكتري بيماري زا بر راه انتقال دلالت نمى كند و براي تأييد به رو
eet yr er) ا cows
Eyer ل ةا Oring
بیمار نیستند مانند سطوح کف و دیوارها یا دستگاه هایی مانند _ 2-۲2۷ _ و
۱ rer Tene tee ar ا
۳ Toren ie TED ETC IED Tee ro
صفحه 62:
بسک ره لد رت اند
بیوگرام دیسک دیفیوژن
و
Wee SSe ym RW se jrenneery را
رشد خواهد كريد . بعد از رشد باكترى » ازآن لام (مقدارى نمونه
Ser م ل ا ل 2
re seer ل ا م 00
بايد تست آنتى بيوكرام را انجام دهيم . مقدارى از نمونه را
برداشته و در محيط كشت آنتى بيوكرام كشت مى دهيم » سيس
دیسک های آنتی بیوگرامی را روى محيط كشت كذاشته و جواب
را بعد از 060-*90 ساعت برسی کرده و نتایج را گزارش می
كنيم
صفحه 63:
ال لس سس
ل ا ۱
Minimum Inihibitory Concentration (MIC) =
Minimum Bactericidal Concentration (MBC =
" منظور از :18/116 » غلظتي از يك آنتي بيوتيك است كه مي تواند
رشد باكتري را در شرايط آزمايشكاهي مهار كند. و منظور از
56 حدافل غلظتي از دارو است که باكتري را از بين مي
=e
" روش هاى مختلف انجام تست تعيين حساسيت داروثى :
Disk diffusion (Kirby Bauer) =
Broth micro-dilution MIC (NCCLSu-3.4) sis) =
توق زا
صفحه 64:
وسائل و موارد مورد نیاز برای تست آنتی
للا 4 & We.
بيوكرام "ديسى دیفیوژن
محيط كشت كه آنتى بيوكرام بر روى آن انجام مى شود كه "آكار
|
لوله حاوی استاندارد نيم مک فارلند .
" لوله حاوى يك سى سى سرم فيزيولوزى استريل
ی ديسك هاى آنتى بيوكرام
" باكترى خالص در محيط كشت مناسب
" سواب » انس » شعله » هود » جرراغ
صفحه 65:
استاندارد نیم مک فارلند
" استاندارد نيم مك فارلند مدلولى در تست آنتى بيوكرام است كه
ميزان كدر بودن نمونه خود را رت
كدوريت اين مدلول معادل ه.١*4١١ باكترى است . نحوه تهيه اين
مدلول در آزمايشكاه به شرح زير است :
(BaC2.2H20 %1/75wt/vol x) مبلى لبتر كلريد باريم (32012) 0/48 مولار 0/5 ٠
* به افنافه 99/5 مبلى لبتر از اسيد سولفوريك 0/36 ترمال نی 162009/۷۵۱]
صفحه 66:
اين محلول به مدت ماه در تاريكى و در ظرف در بسته كه
به وسيله اتش بسته شده است مى تواند مورد استفاده قرار
Or EER Tee RIS, re INO MEETS
شدء محلول غير قابل استفاده خواهد بود.زمانى كه مى خواهيم
از اين محلول استفاده كنيم بايد انرا به خوبى هم بزنيم . جهت
مقايسه كدورات لوله كشت با لوله مك فارلتك استفاءه ارابك
زمينه سفيد با خطوط سياه و نوركافي توصيه ميشود اين اقدام
ع و اد سا
در محيط آبكوشت به خوبي رشد نميكنند توصيه ميشود.
صفحه 67:
روش کار
روش هاى مختلفى براى تعيين حساسيت باكترى ها به انتى بيوتيك ها وجود دارد اما در اين قسمت تست
اروتين و ساده ديسك ديفيوزن (016605101 ©0151 ) را معرفى مى كنيم .
ear) ل ا ل ل وا
ا ا ee eb Ste keer ete Ene Se
ا Pee ese eeepc peer tet ty Cee enc er Ere Poe
e et ا TURTC TG BOIS ل PSE Ie Coles hoes CED Ie
ewe eel te vewe Se neee rb از
باید مقداری سرم فیزیولوژی استریل اضافه کرد تا به کدورت مناسب و برابر با نیم مک فارلند برسیم . بعد
Cor eTD) ۱
آب کشی » سواب را با قدرت به دیواره لوله تکیه داده و فشار دهید تا آب آن گرفته شود .) آن را به محیط
کشت مولر هینتون انتقال می دهیم و به طور کامل به وسیله سواب » محیط کشت را به صورت چمنی کشت
می دهیم به طوری که هیچ محلی در محیط از قلم نیافند . بعد از کشت » دیسک های انتی بیوگرام که قبل
Tee ee ees kare) 00
بايد ذكر كنم كه نحوه قرار دادن ديسك ها در محيط كشت مولر هينتون » به صورت دايره اى است و
sence nr) ا ا ا 0
Ura) ا ا ا ل Ps Fw
ee BAG ye Sus ete ye suse » ينى سيلين قرار نمى
he ere oe kee es ۳( را برای کشت ادرار قرار نمی
دهيم جون اين انتى بيوتيك نمى تواند وارد مجارى ادرارى شود و... بعد از قرار دادن ديسك ها ء در ens
ا ا ل ا ل Pet See ene
aero ee Rec pier]
صفحه 68:
۰ 0 50 ۰ 2 ۰
له
cS PSY ce esd DYN Toe Oa EB) Nes ل ا م
خطکش اندازه گیی کرد و با توجه به جدول همراء دیسک ها ء گنزارش تست آنتی
بي وكرام را براى هس يك ازآنتى بيوتيك ها به صورت حساس ( 5105611016 )»
مقاوع ( 65/512 ل ل ا
صفحه 69:
صفحه 70:
همانطور كه مشاهده مى كنيد در اطرراف برخى از ديسك ها هاله
روشن. وجود دارد که این نشان دهنده حساس بودن آن باکتری به
Fee BEY ee oT SEY oof) Shel PETE -O 1D OEP
بعضی از دیسکها هیچ گونه هاله ای مشاهده نمیشود در این حالت
این باکتری را باید نسبت به آن دیسک مقاوم گزارش داد . اگر
لا ل ا ا 2
اينصورت نيمه حساس را كارت فى كنم .البته باید توجه
داشت كه جداولى استاندارد براى ميزان قطر عدم رشد درهر
باکتری وجودداردواز روی این جداول حساس نیمه حساس پا
مقاوم بودن باکتری به آنتی بیوتیک گزارش ميشود.
صفحه 71:
صفحه 72:
۳ ۳ -----