صفحه 1:
دکترجلیل دوروزی
مد بر بت سلامت جوانان ومدارس
داشگاه علهم ند شک و خدمات هداشتد درماند ادان
صفحه 2:
اك ا تا ات ردي رال ات
تیفوس تب راجعه و . باشد.
وت لت ای ات در
We pen eve ae Meee ee ol اس
ار تثاء رتتار ماي Sh وق خسن ودر دان داقر
م
" شيش به جامعه ياطبقه اجتماعى خاصى يستكى ندارد.
صفحه 3:
صفحه 4:
بوده ورنك آن سقدد 59886425 ۱
ا الا 0 0 0 1500
خررع اوخر ول من Be i SS
گذاری نمی کند.
صفحه 5:
م
سپس سر
نخم درشرایط حرارنه محیطی مناسب(۲۲-۳۶ درچه
سانتیگراد) ظرف ۷-۱۰روزبه لارو تبدیل میشود.این نوزاد
مستمار كر نيد يت تیان تدزيه شتوددرانيراين ورت على
شبیه شپش با
صفحه 6:
زیستگاه آن درچین ودرزلباسها بخه
Ean 815 شيش نراز ماده يزريكتر يؤده ورك
ا pei ee
RoW eV) de ETON eB te aie sear eae ee
صفحه 7:
" شيش تن كوجكتروشقافترازشيش سربوده وسرآن
نیزریر تر است,
صفحه 8:
دیده می سو
رنگ آن سفيدشاعسترى وبدنض كوتاهش ووينتراست
ودارای چنگالهای بزرگتری نسبت به دوشیش دیگر می
داشدر
ظؤل شيقن ناره از شيش تر بیشتر است.
در إن التسفر و درکو دکان و ستتن مدارش تاد ر است.
تال اه ۱
اش را رل ان داد اه ۷ peri
صفحه 9:
0 Eset cline
شيش سر عودکان el Ae
2 ششدر وپرجمعیت شایع تراست.
صفحه 10:
سس لد سر
با عفونت ویا بدون عفونته ووجودا دنوياتى درناحه يشت
کوش وکردن ,وجودخراشهای موازی دربین دوکتف
وشائه بوور نات ويازر ناب ماف ویس ند نار
ا ا 2 ا
5 ")تشخيص قطعى: ديدن شيش ورشك بامشخصات بالينى.
صفحه 11:
سودکه شوره وپوسته رپزی سر
ازرشک تششص داده شو د.
و( ۱ ۰ eee
قارچی ازشیش تن وعانه تشخضص داده شود.
صسصسصسصسسآس
صفحه 12:
۳ سيم بسور ستفاده ازوسایل
شخهس الوده
eens ل و بمساف جاه ماو
و
ترس لیر را بر لد در و بل
00
صفحه 13:
سر رش ره gay NMS رقدت كوش
ريشت سر وتردن
یرتم بر زرح رس نم
صفحه 14:
پزست رخ میدس
زر
" کلافه بودن وبی خوابی
و لا ۱
افمكلاسى هاووالدين
صفحه 15:
۳ ا رن ز ee OT
* كزارش وارجاع موارد الوده شناسايى شده به نزديكترين
ترس زرد درد رل
" غربالگری و کنترل موی سردانش آموزان بویژه پس ازتعطیلات
طولانى مدت مدارس (تابستان » ايام عيد )
صفحه 16:
درمدارس دارای مربی بهداشت غربالکری همه دانش آموزان
ترسح سربی بر داکت اس شری در حررت لردتر « ید
بر بت ری لیرد ره جر ردیر برد
صفحه 17:
4 090
ضدعفونی کلیه البسه تمام اعضاء خانواده دآلوده
(بهترين روش ضدعفونى درآب جوش قراردادن به
استخاده از شامين يرمترين به شري ذيله
(رکدر در سار اسر مان ع يوك ولي بشرید سیر
دیرت را سا تست رن را
sans | عشته نماید ماساز دهید تا کف شامپوبه تمام موشای
تسر توا توه له قسمت نزدانک ردشه موها پرسد و
۱۳ rere VINO ee] ee gerne لل ا
صفحه 18:
ia ۳۳ لاسکی (سمی) بودن شعامپو پرمترین
بايددر اتيت صورت يذير دته ازتماس زاح اط افير
بينى ؛ دفان جلو كيرى شود
111
صفحه 19:
er UU يس ازاستحمامموها را به
Ys) ot nul ate (an | ا اند
ریز شانه مایید.
* اصل مهم دردرمان؛ درمان اييدميولوزيك است.
( شناسايى منابع ومخازن آلودكى )
صفحه 20:
بیرو نآمدن شبش ازنخم
صفحه 21:
پدیکولوزیس کاپیتیس
صفحه 22:
صفحه 23:
صفحه 24:
صفحه 25:
صفحه 26:
ay ۰" ل
7
. 3 / 41 9 3
a © ۳ \ و 6 هن
۱ ۳
۳ جه Banepa
صفحه 27:
صفحه 28:
3
3
1
صفحه 29:
صفحه 30:
صفحه 31:
صفحه 32:
صفحه 33:
صفحه 34:
شکل(۱۵-۸) پدیکولوزیس پوبیس
صفحه 35:
آشنايي با پديكلوزيس
دكترجليل دوروزي
مديريت سالمت جوانان ومدارس
دانشگاه علوم پزشكي وخدمات بهداشتي درماني ايران
اپيد ميولوژي
شپش انگل اجباري،خارجي وخونخوارجامعه انساني كه
ازدير بازشناخته شده ميباشدبطوريكه درمتون بسيار
قديم پزشكي جهان آورده شده است.
اين انگل مي تواند ناقل تعدادي از بيماريها شامل
تيفوس ،تب راجعه و ....باشد.
كاهش آلودگي به شپش ،به باالبردن سطح آگاهيهاي
جامعه -بهبود وضعيت بهداشتي ،اقتصادي ،اجتماعي -
ارتقاء رفتارهاي بهداشتي وتشخيص ودرمان به موقع
بستگي دارد.
شپش به جامعه ياطبقه اجتماعي خاصي بستگي ندارد.
مشخصات كلي
شپش حشره ايي است Kكوچك ،بدون بال وخونخوار
رشك همان تخم شپش است (بيضي شكل وسفيد رنگ به
اندازه ته سنجاق )
سه نوع شپش درجوامع انساني وجود داردكه عبارتند
از:
)1شپش سر
)2شپش تن
)3شپش عانه
شپش سر
زيستكاه اصلي شپش سر البالي موها وبرروي پوست
سربخصوص نواحي پشت Kگوش وپس سر ميباشد.
طول شپش نر 2 -3ميليمتروطول شپش ماده 2-4ميليمتر
بوده ورنگ آن سفيد خاكستري است.
شپش سربزرگتر وكدرتر ازشپش تن وسرآن درشتتر
مي باشد.
شپش سرخودرامحكم به تارموي مجاورچسبانيده وبه
خونخواري مي پردازد.
اين انگل تخم (رشك) خودرا درناحيه قاعده ساق مودرمحل
خروج ازفوليكول مي چسباندودرناحيه ابرووپلك تخم
گذاري نمي كند.
شپش سر
تخم درشرايط حرارت Kمحيطي مناسب( 22-36درجه
سانتيگراد) ظرف7-10روزبه الرو تبديل ميشود.اين نوزاد
بسيارگرسنه است وبايدتغذيه شوددرغيراين صورت طي
24ساعت مي ميرد.ازنظر ظاهري الروشبيه شپش بالغ
بوده ولي ازنظر بلوغ جنسي ناكامل است.
الرودرشرايط محيطي مناسب ظرف حدود2-3هفته وپس
ازسه بارپوست اندازي به شپش بالغ تبديل ميشودو
جفت گيري مي كند.
طول عمر شپش حدود يكماه (متوسط18روز)است.K
شپش ماده درطي 20-30روز تقريبا درطول عمرخود
90-150تخم ميگذاردوبعدازآن مي ميرد.
شپش تن
زيستگاه آن درچين ودرزلباسها بخصوص البسه نزديك
بدن وموهاي ريزبدن مي باشد.
درتشخيص ظاهري شپش نراز ماده بزرگتربوده ورنگ
آنها سفيد خاكستري مي باشد.
تخم شپش ظرف 18روزدرشرايط مساعد به شپش بالغ
تبديل مي گردد.
عمر شپش بالغ حداكثر30-40روز ومتوسط 18روزاست.
درشپش تن به تارموچندين رشك چسبيده است واين
اتفاق درشپش هاي ديگر كمتررخ مي دهد.
شپش تن
سرعت حركت وفعاليت Kخارج از بدن دراين نوع شپش
بيشتراست.K
حرارت بيش از40درجه وسرما راتحمل نمي كند.
شپش تن كوچكتروشفافترازشپش سربوده وسرآن
نيزريزتراست.
اين شپش درطول عمر خود 270-300تخم مي گذارد.
شپش عانه
زيستگاه آن ناحيه عانه ومحلهاي مرطوب بدن مي باشد.
درمواقع آلودگي شديد درنواحي زيربغل،سطح داخلي
وفوقاني رانها ،سطح قدامي شكم خصوصا“درناحيه ناف
ديده مي شود.
رنگ آن سفيدخاكستري وبدنش كوتاهتر وپهنتراست
وداراي چنگالهاي بزرگتري نسبت به دوشپش ديگر مي
باشد.
طول شپش ماده از شپش نر بيشتراست.
درمردان بيشتر ودركودكان وسنين مدارس نادراست.
تعداد تخم ها 40-50عددوكمترازدوشپش ديگراست.
خارش ناشي ازآن درساعات Kعصر وشب بيشتراست.
ميزان شيوع
شپش سردركودكان بيشترازساير گروههاي سني است
شپش درجوامع فقير وپرجمعيت شايع تراست.
شپش درسفيد پوستان شايع ترازسياه پوستان است.
شپش درجنس مؤنث شايع ترازجنس مذكر است.
شپش درفصل سرما شايع ترازفصل گرما است.
شپش عانه درمقايسه با شپش هاي سروتن ازشيوع
پايين تري برخورداراست.K
بطوركلي عوامل مؤثربرشدت وشيوع انواع شپش شامل
سن ،جنس ،نژاد ،وضعيت اقتصادي واجتماعي ميباشد.
تشخيص
)1 تشخيص مشكوك :وجودخارش جلدي درناحيه سروتن
درافراد آلوده به شپش تن وسر.
)2 تشخيص Kاحتمالي :وجودضايعات بصورت خراش جلدي
با عفونت ويا بدون عفونت Kووجودآدنوپاتي درناحه پشت
گوش وگردن ،وجودخراشهاي موازي دربين دوكتف
وشانه ،دورناف ويادرناحيه عانه .بيماريهايي كه نشان
دهنده ابتالء به شپش باشد.
)3 تشخيص قطعي :ديدن شپش ورشك بامشخصات باليني.
تشخيص
)4 درمعاينه بايددقت شودكه شوره وپوسته ريزي سر
ازرشك تشخيص داده شود.
)5 درمعاينه بايددقت Kشودكه اگزما،فوليكوليت و ضايعات
قارچي ازشپش تن وعانه تشخيص داده شود.
((blue spot
ميزان آلودگي به شپش سرباطول موبستگي ندارد.
راههاي انتقال
-1 ازطريق تماس مستقيم افراد سالم باافراد آلوده
(تماس سر،تماس بدن،تماس جنسي)
-2 ازطريق تماس غير مستقيم بصورت استفاده ازوسايل
شخصي آلوده
”لباسها،پتو،ملحفه،شانه،كاله،روسري،هتل ،مسافرخانه ها و“...
ازطريق قراردادن اشياءآلوده به رشك وشپش برروي هم
ازطريق صندلي هاي سالن اجتماعات ،كالسها ،وسايل نقليه
عمومي (اتوبوس،مترو،قطار) كمدهاي لباس در حمام هاو
استخرهاي عمومي
عاليم باليني
-1خارش شديد بدن وسربه تحريك سيستم ايمني بدن
وآزاد شده هيستامين ها
-2التهاب Kوتورم درناحيه ريشه مو بدليل خاراندن
شديدوزخم كردن پوست
-3بزرگ شدن وحساس شدن غدد لنفاوي پشت گوش
وپشت سروگردن
-4وجودعفونتهاي پوستي وفرصت طلب درناحيه ابتالء
عوارض آلودگي به شپش
خارش شديد بدليل تلقيح ماده بزاقي شپش ،ايجاد زخم و
عفونتهاي ثانويه مثل زردزخم مي كند ،كه دراثرخاراندن شديد
پوست رخ ميدهد.
انتقال بيماريهاي عفوني ازجمله تيفوس وتب راجعه
پوسته پوسته وضخيم شدن پوست دراثرخاراندن زياد
خستگي عمومي وپريشاني
كالفه بودن وبي خوابي
ضايعات پوستي بصورت بثورات ريزقرمزرنگ ()Red spot
ايجادمشكالت تحصيلي وخانوادگي براي دانش آموز ،
همكالسي هاووالدين
راههاي پيشگيري
رعايت دقيق اصول بهداشت فردي
(بخصوص استحمام مرتب ورعايت بهداشت وسالمت مو وپوست)
شستشومنظم البسه ازجمله روسري،كاله مقنعه ،شال
و،...ودرمعرض آفتاب خشك كردن واطوكردن لباسها
پرهيز ازتماس با لوازم شخصي ولباس هاي افراد آلوده
عدم استفاده ازشانه،برس،كاله و ...ديگران
گزارش وارجاع موارد آلوده شناسايي شده به نزديكترين
مركزبهداشتي ودرماني ويا خانه بهداشت
كنترل هفتگي موي سردانش آموزان بويژه در مدارس دخترانه
غربالگري و كنترل موي سردانش آموزان بويژه پس ازتعطيالت
طوالني مدت مدارس (تابستان ،ايام عيد )
راههاي پيشگيري
درمدارس اگريك نفرازكالس آلوده باشد همه دانش آموزان كالس
بايد غربالگري ومعاينه شوند.
درمدارس اگر دانش آموزان ازسه كالس آلوده باشد همه دانش
آموزان مدرسه بايد غربالگري ومعاينه شوند.
درمدارس داراي مربي بهداشت غربالگري همه دانش آموزان
توسط مربي بهداشت انجام مي شودودرصورت آلودگي ،به
مراكز بهداشتي درماني اطالع وارجاع صورت مي پذيرد.
درمدارس فاقد مربي بهداشت غربالگري دانش آموزان توسط
مسئولين مدارس يا معلمين منتخب يارابط بهداشت انجام
ودرصورت آلودگي به مراكز بهداشتي درماني اطالع وارجاع
صورت مي پذيرد.
درمان
ضدعفوني كليه البسه تمام اعضاء خانواده فردآلوده
(بهترين روش ضدعفوني درآب جوش قراردادن به
مدت30دقيقه مي باشد)
درمان تمام اعضاء خانواده همزمان باهم در يك روز
استفاده از شامپو پرمترين به شرح ذيل:
ابتدا موهاراباآب Kو شامپو معمولي بشوييد سپس
بامقداري ازشامپوي پرمترين بطوريكه كليه موها را
آغشته نمايد ماساژ دهيد تا كف شامپوبه تمام موهاي
سر بويژه به قسمت نزديك ريشه موها برسد و
بمدت10دقيقه روي سربماند ودرنهايت آبكشي نماييد.
درمان
باتوجه به توكسيك (سمي) بودن شامپو پرمترين
بايدمراقبت صورت پذيردكه ازتماس بامخاط چشم ،
بيني ،دهان جلوگيري شود.
تجويز آنتي هيستامين براي جلوگيري از خارش وزخم
شدن پوست Kتوسط پزشك معالج
درمان
پس ازاستحمام ازالبسه اي استفاده نماييد كه قبالضد
عفوني شده باشد.
براي ازبين بردن رشك بايد پس ازاستحمام موها را به
سركه سفيد آغشته نماييد وبعد از30دقيقه با شانه دندانه
ريز شانه نماييد
درنهايت پس ازيك هفته استفاده ازشامپوپرمترين را تكرار
نماييد.
اصل مهم دردرمان ،درمان اپيدميولوژيك است.
( شناسايي منابع ومخازن آلودگي )
بيرون آمدن شپش ازتخم
پديكولوزيس كاپيتيس
رشك
شپش سر
شپش تن
رشك شپش
پديكولوزيس سر
پديكولوزيس عانه
پديكولوزيس تن
پديكولوزيس عانه
پديكلوزيس تن
رشك شپش
خدانگهداروبه اميدديدار