صفحه 1:
صفحه 2:
صفحه 3:
شماي دو روش تولید فولاد
‘Blast Furnace
عي ممم مس ص Proaucen mtn fe
صفحه 4:
ل رس وتا
صفحه 5:
صفحه 6:
فصل اول
فولادها ساختماني
فولادهاي سخت شونده سطحي
فولاد خوش تراش
فولاد نیتروراسیون
صفحه 7:
فصل دوم
eee er} رس
فولاد بلبرینگک
فولاد رولبرینگ
صفحه 8:
فصل سوام
Beye:
فواد سخت شوّنده سطلحي
فولاد اكستروررن
صفحه 9:
فصل جهارم
فولاد مناسب براي در دماي زير صفر
ere ۱
فولا ساختمانی مقر ۶ ۱
صفحه 10:
ae يانه وول ai
دعي مج م۱۳ ل
1 اد
صفحه 11:
5-6
فولادماشین سازي وساختماني کشور هاي خارجي نسبت به
آلمان
تطبیق استانداردهاي خارجي
صفحه 12:
فصل هفئم
فولاد ابزار كربني
فو لاد نند بر
صفحه 13:
صفحه 14:
صفحه 15:
فصل دهم
0 ا ere peeve
فولاد ابزارِي>كشور هاي خَارَجِي
صفحه 16:
فصل باز دهم
لك
فولادها وآليازتهاي مقاوم در دماي بالا
صفحه 17:
SBE sere
ِ معنا se
فولادهاي غير مغناطیس
jot A
صفحه 18:
صفحه 19:
تصل چوار دسم
فولادهاي رريختكي وزنك تزن
صفحه 20:
فصل پانزد هم
مواد ير كننده جوشكاري براي فولادهاي ير آلياز
صفحه 21:
فصل شائزدهم
OPTED EE’ ار مر
تطبیق استاندازدهاي خارجي
صفحه 22:
فصل هفد هم
peeve green را
اسامي وکد تولید کننده گان آلمان
صفحه 23:
فصل هجد هم
توليد كننده كان آلمان
شكل وشرايظ محصوّل
6 كك
صفحه 24:
فصل نور داهم
خلاصه شماره و کد و آدرس تولید کننده گان خارجي
ليست نامكذاتي. ها جداول ومطالب كمكي
صفحه 25:
UE ec
See I es IS eco eRe Soe eas
بر أساس روش توليذ مانند روش كوره الكتريكى؛ كوره باز و ...
اس 0
سل را ور 1 و 7
... بر اساس روش اکسیژن زدایی مانند فولاد آرام نیمه آرام. جوشان و
رل ور مر لت
بر اساس استحکام مورد نیاز
...بر اساس عملیات حرارتی مانند بازپختی» کوئنج و تمیر و
... پر اساس کیفیت محصول مانند فولاد با کیفیت آهنگری, کیفیت تجاری و
۱
صفحه 26:
آلباز آهنی جبست؟
واژه آلیاژهای آهنی برای بیان دامنه وسیعی از آلیاژهایی به کار می رود که عنصر اصلی تشکیل دهنده
ere ا
این آلیاژهابه دو گروه اصلی تقسیم می شوند:
as سس
(CT on
طبق تعريفء فولاد بايد شامل حداقل 50 ؛: آهن و يك يا جند عنصر آلياى ديكر باشد. اين عناصر
ا ا ا ل ا Sela eat le ri
|
Row Rwse pes rn Pee ey re)
و ن است که Wad ete ae cy | دارد.
ار رس زمرت موه برصد کرین و ار
صفحه 27:
انواع فولادها
Weep eee Pe) رک
Ber eto bree eet ee Sees bere Bree tee eve eee
Aves BIW 1/۰ منگنز کمتر از 10/۱ درصد:"سیلیسيم کمتراز, 1/۰ درصد» مس کمتوراز
:فولادهاى ساده كربنى به سه دسته زير تقسيم مئ شوند
096> 0.6 01 يت Perea sciD on red b)
09۰056 فولاد ساده کربئی کربن متوسط (لسع۵ مه سفه) )۲
.096< 0.6 ۱ "؟) فولاد ساده كربنى بر كربن (اء © ری
a اله
صفحه 28:
برخی از انواع فولادهای
a 4 نک
رت J
بخش مهمی از فولادهای آلیاژی» فولادهای زنگ نزن هستند که حداقل ۵/۱۱ درصد کرم (0)
1
0
PPP Se Sede Pelee ar RE Seen [ors MOP ee tee WS PR Pe Te)
eee eS ee eS er Te ne meld
Gorter 6
صفحه 29:
707
15 10 3 0
| | | ی |[
مس اه
!تن yk 60 |
are
Austenite
Temperature (0)
Ss
10,022
» Fete و
۳
1 |
3 4
‘compostion متعم
صفحه 30:
(0610 استاتدارد
1
PAUSE eave mtu rete CA Coe
Buserr epee C Yrs Ty
صفحه 31:
جند نكته 45 BETO 35 ,Jastiw) o,b
.يكى از مراجع معتبر تدوين استاندارد به شمار مى رود كه در سال ١45.8 ميلادى تاسيس شده است
2 تس اراس aD deco ed
خروف و شمارةها اطلاعاتى را درباره أن استاندارد در اختيار ما قرار مى دهند.
000 اك
ASTM A 370-03
يا اصلاح سند ا لم گروه مرضوعی
شماره استاندارد
1
صفحه 32:
گروهبندی موضوعات استاندارد 86/۳0
۶ بارفعت: rite ely
5 nonferrous metals
۱ tice ttc
D miscellaneous materials
E miscellaneous subjects
F materials for specific applications
G corrosion, deterioration, and degradation of materials
ES emergency standard
PS provisional standard
۱
صفحه 33:
رت ار
0 5190-06 6۰2
6
نشان دهنده فلز آهنی است اما آنرا به زیر مجموعه های چدن,. فولاد کربنی, فولاد آلیاژی یا فولاد زنگ نزن
59
.یک شماره ترتیبی است که مستقیما " با خواص فلز ارتباطی ندارد
co}
۱ اا HP Te
0
.نشاندهنده سلإياز بسينىبا منتشار لهست[ +006 ©)
وم
ee eee ed oe eS 000
ome)
صفحه 34:
ی
استاندارد در واحد متریک است.
[۱ eee
re es
7
Nien res)
أليازى و...) مشخص نيست
مت اي ا اه
0
صفحه 35:
۱ 22 رم Miners
دز تست یس مت بط A A يي
6 608 ع من
er Nee ae Re eee ane esd Pee Coe Nt oe
® C69 Orne TPOOP
۱ eee Clave
6 919 ۰*۶ SN
۱ eC Ne acre ae Renee rca
6 999 0۶ 6
Ce Ke eed
صفحه 36:
1
سب با
درصد کرین فولاد عناصر آلیاژی اصلی فولاد
اا Pore
: فولاد به آن تعلتق دارد و مطابق است با
21000
عدد ۲ برای فولادهای نیکل دار
ned براى فولادهاى نيكل - كرم
Spore ere ene eae
عدد ۵ برای فولادهای کرم دار
Pen Uren eS ess
pcmcia es Pena
re ا ل
۱
an
6
صفحه 37:
121100100111
و دو رقم دوم استفاده ود
0000
eoe rae) 010
پذیری با حرف " 8" و اضافه
een doe a ened
۱
داده مى شود
CCA crete
00
۱
Nonresifurized,1.00 manganese maximum
Resulfurized
Rephosphorized and resifurized
Nonresifurized, over 1.00 manganese maximum
00
Pent ute)
مسمعةطوامم 0.25 عه سسمعةطرامه 025 02 0:30
كمه 0.042 قهة
0.50, 0.80, or 0.95 chromium and 0.12,0.20, or
0.30 تمسصعل طترامدم
0 ا Oey
هام
5 مه 0.20 قصة لماعتم 1.83 عه 0.85
سسمع هط رام صر
1,05 nickel, 0.45 chromium, 0.20 or 0.35
سصمل امسر
سمعة طوامه 0.25 قمة متكلم 3.50
or 1.00 chromium ,0.95 ,0.93 ,0.88 ,0.80
همعط 1.03
همعط 1:45
10XX
1۰3
12XX
15XX
Sro5
و1
Elba
Etbed
43XX
کی
cubed
کت
ده
ده
حصددة
صفحه 38:
جا داق 5
۳۲
+ إلى | ]| 3 |3 |5 ال
کاد اد له اٍ اط 3
2۳۳۳۳
لكات كاده
ple
3
۶ + || ه | ج | 3
۶ | يدون ناثير + : افؤليش خواص
ازذياد طول نسهى
5
(Si) ليسيم
+ | + | منكنز(ه8) در فولادهاى برليتى
+ | -3 | منکنز(10) در فولادهای آستنیتی
2 | +2 | كرم(©)
+ | + | نیکل(03) در فولادهای برلیتی
+ | -2 | نكل (104) در فولادهاى أستنيتى
: | * | الوستيوماله)
+ | + | تنكستن( 07
Westy [+ [+
+[ + | کیالت(60)
(Mo) say | + | +
+ | + | مس(ج)
۶ | + ] گوگرد(؟)
+ | + | فسفر(۳)
9 : ناقير فامشخص اعداد : شدت افایش و کاهش
صفحه 39:
اكسيزن زدايى
(Genes Eres) PORES Fe)
زر
فولاد آرام اس« لس
صفحه 40:
روش نامگذاری فولادها در استانداردهای آمریکایی
صفحه 41:
روش نامگذاری فولادها در استانداردهای
oS pl
ای سدم
برس از ال نید سب رت از
انجمن آهن و فولاد آمریکا: انجمن ملی استاندارد آمریکاء انجمن نفت آمریکاء جامعه مهندسین مکانیک امریکاه موسسه آزمون و
و 1
درادامه برخی از سیستم های نامگذاری رایج تر در کشور ما مورد بحت قرار می گیرد .
۱
| Iron and Steet
هه شتا LL
صفحه 42:
(0610 استاتدارد
1
PAUSE eave mtu rete CA Coe
Buserr epee C Yrs Ty
صفحه 43:
جند نكته 45 BETO 35 ,Jastiw) o,b
.يكى از مراجع معتبر تدوين استاندارد به شمار مى رود كه در سال ١45.8 ميلادى تاسيس شده است
2 تس اراس aD deco ed
خروف و شمارةها اطلاعاتى را درباره أن استاندارد در اختيار ما قرار مى دهند.
000 اك
ASTM A 370-03
يا اصلاح سند ا لم گروه مرضوعی
شماره استاندارد
eo
صفحه 44:
گروهبندی موضوعات استاندارد 86/۳0
۶ بارفعت: rite ely
5 nonferrous metals
۱ tice ttc
D miscellaneous materials
E miscellaneous subjects
F materials for specific applications
G corrosion, deterioration, and degradation of materials
ES emergency standard
PS provisional standard
۱
ee
صفحه 45:
رت ار
0 5190-06 6۰2
6
نشان دهنده فلز آهنی است اما آنرا به زیر مجموعه های چدن,. فولاد کربنی, فولاد آلیاژی یا فولاد زنگ نزن
59
.یک شماره ترتیبی است که مستقیما " با خواص فلز ارتباطی ندارد
co}
۱ اا HP Te
0
.نشاندهنده سلإياز بسينىبا منتشار لهست[ +006 ©)
وم
ee eee ed oe eS 000
ome)
صفحه 46:
رد 2 مر اد مرگ را رح ك2
مشخصی دارند:
CT
برای مشخص کردن ترکیب یمیایی
MD
ار
ore 2
براى نان دادن ساير ويؤكى ها نظير درجه استحكام يا درجه برداخت سطحو
در 80عبارات فوق در معنای دیگری استفاده مى شوند.
صفحه 47:
ترتیب حروف نشان دهنده افزایش استحکام (کشسشی یا تسلیم ) فولاد است و اگر فولاد از نوع غیر
آلیاژی باشد نشانگر افزايش مقدار کربن است
0
سوه وا و( سوه 9 a 0ك
CT TCO Re ok OM Ren MN AC oy
تیم ما تهب و یت
تم ها “يهنا
صفحه 48:
۱ ACRE EC Ea
Romney eter
۳۹۳
۲ سولیتسیوب
0
۳
Romer AY Burden coy
6
صفحه 49:
تفاوت بين «صم و «ل؟؛ جيست؟
سطح مقطع تيوب مى تواند كرد يا هر شكل ديكرى باشسد اما سطح مقطع لوله بايد كرد باشد.
بطور کلی تیوبها بدون درز ساخته می شوند درصور تیکه لوله هم درزدار و هم بدون درز تولید می شود.
تیوب ممکن است به اندازه دلخواه برای سفارش دهنده ساخته شود در حالیکه ابعاد لوله مطلیق استاندارد
59
اصولا اندازه كمتر از 4/١ اينج :را در هر حالتى تيوب مى نامند.
pe Le Saye ee bb Ee
Row eS)
Bee) pene Ie ie Eo Ten we ey eC led es Berea)
ee eter Molec ooo
Gorter 00
صفحه 50:
۱ 22 رم Miners
دز تست یس مت بط A A يي
6 608 ع من
er Nee ae Re eee ane esd Pee Coe Nt oe
® C69 Orne TPOOP
۱ eee Clave
6 919 ۰*۶ SN
۱ eC Ne acre ae Renee rca
6 999 0۶ 6
Ce Ke eed
صفحه 51:
06 استاندارد
2
ASME is an abbreviation of American Society of
Mechanical Engineers
Cone)
صفحه 52:
6000/8 را مر Sets )0
@eoMmoo
4 POOR GCOLORG
Da ی
کر در رک رب OLR OL Oe Lee KROL On RECOM OLeL LOLOL Od NC)
40. LOGMOG GOLERO
۱۵ ۹ کر رک CAM OL)
۲ و رگ کت و هم میم مب رگیگ برد CORE GOO OPGROGT1IOO OF THOMOC GOW
900ص 6016/۱۵۵۵ 06 ۳۵ 06606 06 ۳0۵ 6
Oa ne Ute Ley
DOCLM1OS GOO RET WS AOELIMOETIODS
Deo mi Ned OO eco یر سا ROL ere LC)
GEPGO POR 10-GORO1G WOPGOTOY OF کر POOGR PLOOT COMPOE
BOS CR Ol ee CA Ueda OOK uke eau ORE ed ee cee aa
سم 66
صفحه 53:
سيستم نامكذارى استاندارد ۱۹
aoe rele eet ا ا 00000
ی
۱ eer ep LUWey oom eet epee L Cy)
۱ Recon EOS cu NOES Pe Roe CaS ea ance UPON
07 Creme
۱
۵ 6 945و
صفحه 54:
66 / 081861 سيستم نامكذارى
20066
مهرد
درصد کرین فولاد عناصر آلیاژی اصلی فولاد
اا Pore
: فولاد به آن تعلتق دارد و مطابق است با
21000
عدد ۲ برای فولادهای نیکل دار
ned براى فولادهاى نيكل - كرم
Spore ere ene eae
عدد ۵ برای فولادهای کرم دار
Pen Uren eS ess
pcmcia es Pena
re ا ل
0
۱
an
صفحه 55:
121100100111
و دو رقم دوم استفاده ود
0000
eoe rae) 010
پذیری با حرف " 8" و اضافه
een doe a ened
۱
داده مى شود
CCA crete
00
۱
Nonresifurized,1.00 manganese maximum
Resulfurized
Rephosphorized and resifurized
Nonresifurized, over 1.00 manganese maximum
00
Pent ute)
مسمعةطوامم 0.25 عه سسمعةطرامه 025 02 0:30
كمه 0.042 قهة
0.50, 0.80, or 0.95 chromium and 0.12,0.20, or
0.30 تمسصعل طترامدم
0 ا Oey
هام
5 مه 0.20 قصة لماعتم 1.83 عه 0.85
سسمع هط رام صر
1,05 nickel, 0.45 chromium, 0.20 or 0.35
سصمل امسر
سمعة طوامه 0.25 قمة متكلم 3.50
or 1.00 chromium ,0.95 ,0.93 ,0.88 ,0.80
همعط 1.03
همعط 1:45
10XX
1۰3
12XX
15XX
Sro5
و1
Elba
Etbed
43XX
کی
cubed
کت
ده
ده
حصددة
صفحه 56:
فولادهاى eyes) تا 2 ع
ا ا ا Pee
دنبال آنها مى آيدء تشكيل ششده است.
تست
فولاد زنگ نزن آستنيتو i 2
فولاد زنگ نزن مارتنزیتی و فریتی
ا ال ل
ا Le
تمايز بين فولاد زنك نزن فريتى با مارتنزيتى بيش بينى نشده است.
ا 0
تفاوت ۲ و۳
۱ 3.0.4
کر
مسق
صفحه 57:
۱ etn)
Low carbon (<0.03% as compared to the normal
۳ etter
مهم
Low carbon (<0.08% as compared to standard
<0.2% or higher)
Added nitrogen for increased strength
Low carbon (<0.03%) plus added nitrogen
Pry seni CRO sorter sear!
machinability
Added selenium for better machined surfaces
Added silicon to increase scaling resistance
Wider allowable range of carbon content
Added copper
Gorter
Nees
-
xxxL
كح
ره
xxxLN
xxxCu
صفحه 58:
مت مه
۱
ener negra nen mr AKC eh ne pen Cui
رقم و یک پسوند اختیاری می باشند.
ل ل م
حرف دوم: مربوط به مقدار 6۳ و فلا آلیاژ
op ell ares PCa
INS ONES Mie Raa)
INS PEL SMC LC)
حرف ۲۳ " پس از اعداد نشانگر اضافه شدن عنصر مولیبدن بهللیاژ است.
Gorter همه
صفحه 59:
سيستم نامکذاری شسماره ای DMOGC))
روش از يك حرف و ه عدد است. 5 تركيب شیمیایی فلز با از را يه
يما سيستم
ی رک
تمان عى دهد و استائدارد ها مشخحيه ار و Eee
ااا
OG
بعنوان Roar Seaton Ne MUSE RCA LOC eee a ae اك
BCC As een ir Fe em UCU CLC CP eaMeNOrCTENY
در سیستم 0181800 مور بررسی قرار گرفت در سیستم
eee re Ome
۳ م 1
جر
008 با اعداد ١ و > به عنوان رقم
001 اله
صفحه 60:
Ferrous Metals
Specified mechanical properties steels
عوها اعد
AISI and SAE carbon and alloy steels (except tool
steels)
AISI H-steels
Cast steels
Miscellaneous steels and ferrous alloys
Heat and corrosion resistant(stainless) steels
Tool steels
Welding Filler Metals
51 تتساطتط قصة لومعدمء رعتماعصد معللق ومنةاء
electrodes classified by weld deposit composition
Gorter xD
UNS Descriptor
مود
مهد
حور
UNS Descriptor
00
صفحه 61:
ار
توات۱ لت ال ا لاد
صفحه 62:
استاندارد آلمان
DIN is an abbreviation of Deutsches Institut fur
Normung
صفحه 63:
)0 سيستم نامكذارى فولادها طبق
قبلا هر فولادیبا نام شرکت تولید کننده آن فولاد نامگذاری می شد.به لین ترتیب ناهماهنگی
كلى در نامكذاري وجود داشت. كميته استاندارد آلمان در اولين انتشار برنامه فولادء در سال
ecg Cor PI PRPC HER OPAL ay 0
اينكه به صورت واضح در مدارك قطعات» نقشه هاء سفارشسها و مكاتبات مشخص كردد. در ید
Bie arenas onan ۹
ام Lad get yf OTA eC
Be ese CLS a Direc a ae oil cle POR ERE
عنوان شماره مواد وضع كرديده كه نه فقط براى URIS Pe ۱
.صادق است
rca lg 00 اساس د تقسيم بندى مختلف ساخته
:می سود
با توح به خواص تاربردی
deed by 2 ره ss شسيمياقق
صفحه 64:
نامکذاری بر اساس خواص كار تردق
۷۱ epee Be Recaro) We ea es MPC) Perret ere)
كه مشخص كننده حداقل استحكام كششى است؛ نوشته مى شود. اين عدد بر حسب وأحدا
بيان شده است.
مثلا “©0810 فولاقى است با خداقل استحكام كششى 78© ©-ك ليما كه معادل با ©6©© Eee
It oa رم
ار ele
01 فولشهائريلمو نسيمه أرلم مثلا© 868,67
re CO) 0 د
در صورت نيار درجه كيفيت فولادهاى همانند را با عددى كه در انتيهاى نام كوتاه فولاد نوشته مى شود
مشخص می کنند.
موه
ههه به
اله
صفحه 65:
۱9 eed oe tS ee
نامگذاری فولادهای غیر آلیاژی
005 نام کوتاه عموما" از علامت 0 و عدد مشخصه مقدار کربن تشکیل شده است, مثلا"
© جههت تمايز فولادهاى غير الياذى با مشخصه وابستكى لن به كرود معينى از فولادها؛ بعد از علامت
؛حروف زیر با معانی معینی می آیند
0 03 "فولا بسولیسختک اریسعله لوو اسقابی مثلا
سر ۱:2
م م ا لم لا
اله
صفحه 66:
نامکذاری فولادهای زار aes لياز
۱
1 ee en C I earn Tan EO ed
در فولادهای آلیاژی کم آلیاژ به منظور رعایت اختصار از -) صرف نظر می شود
ا ا ا ا ا
می آیند.
۱
جدا می شونده
صفحه 67:
Alloying elements key numbers
Serre!
O.9%O, 1% Or, 0.6% Ov
De eee eee ER Ue ee
eons
يي ۱
Gorter ۱
صفحه 68:
نامكذارى فولادهاى آليازى ير الياز
اگر مقدار عناصرآلیاژی زیاد باشد(بیش از ۵//) برای عناصرآلیاژی ضویب به کار صی رود. ولی
ee aN c tea ent) ey ie oe Rae teas Med) ی(
ابتدا می آید. سیستم نامگذاری بدین صورت می باشد؛
(CCAIR) Guys
عدة مشخصه كربق
cere) ا
نشانه عناصر الياؤى
ات۹
O.08%O, IO%Cr, IOV, bot 0.9% to O.O% T
ee ات رت مت
5
صفحه 69:
نوع فولاد
2100
(Structural)
ed ل ل
eerie ال
فولادهاى كم آلياز
فولادهاى برآلياز
علامت
50
fond
۳1
XabABcd
od
توضیح علامات
Serine,
١) 2 لستحكام كششو بسر حسبة »اا
7
|
صند بسیلیر دیصد کرین 30
|
لستو9) عددیاسنکه مرتبط با مقتار » :6
لستل موتبط با له
۱۰۳ yay
صدب لیر دیصد کرین 20
۹
©و 6 به ترتيبمقادير عناصر لو 0:5
اه
Jt
51537, 44
56520
622, 5
17Mn4,
1361/45
36, ألا 18 8
X20CrMo 12 5
صفحه 70:
از سیستم شماید کگکناریمواد برلینامکناب فولادها نیز 010)
مورد لستفادد قرار 1)0ستفاده میکند که جوزجقیقا در
.گرفته لسندر جلوتر سه لرمیبرداديم
صفحه 71:
استاندارد ارويا
=
CEN is an abbreviation of “Comite Europeen de
Normalisation,” i.e. “European Committee for
“دمنغدعنل سه سما
صفحه 72:
0
۱
) .گودد
ا ا ا ا ع
متحده آمریکا و ژاپن بود
مت وت مهف
هه مب مه را ما مت
مطلجج) لت سا لت رطجت) رقو6 رفجطاق) ,لوا ,موی
اي ee ۱۱
تسس نا
ا را
ام م هی ا ل ا ل
Gorter 0
صفحه 73:
سيستم نامكذارى ار 2 رده بر سس لت
dooe?r
ORC OWS RCL OS
0 1008? Pat S- Gterl Ducters
صفحه 74:
نام ١ Tyr a
eG See ل اردان عسي فين
اند. اين فولادها با يك يا جند حرف مرتبط با كاريرد و به دبال أنيها عددى مرتبط يا خواص +
1111110
بعنوان مثال» اسامی فولادهای ساختمانی با ۵ كه مخفف ووه استء آغاز مى كرده. اين
حروف دو زبر نمايش داد هيده اند
تمس متا
(eee ee لل ركيد ay
Cae را رگ
۱ aa
تم متا توت تم وت
ل تا es
|
9
6 * 86> دوع و د دو
صفحه 75:
نام خولاد ۷ )95 09 17
لین گروه برای مشخص کردن فولادها بر اساس ترکیب شیمیلیی آنهها در نظر گرفته شده است وبه > زیر
Bede ee Bes B dae eee Eee
Sn eer eel beecsomn | ICRC SNT SeeY eT nee Say ae Eee peeve]
است. اين فولاد. هابا حرف,0 كه به دنبال لَن ميزان متوشط كربن برحسب صدم درصد مى آيده دصرد.١
1
۱
و فولادهای آلیاژی (به جز فولادهای تندبر) به صورتی که درصد وزنی هر عنصر آلیاژی کمتر از ۵ باشد.
Bik زیر گروه. نام فولاد شامل میزان متوسط کربن برحسب صدم درصد وبه دنبال ن نتملنه عناصر
آلیای (البته به ترتیب مقدار درصد pur آید. بعد از لین گروه علایم. اعدادی که نشان دهنده میزان
عناصر آلیایی است می آید ( لین اعداد به ترتیب نشان دهنده درصد متوسط عنصر آلیاژی نشان داده شىده
هستند كه در ضريبى كه بستكى به نوع عنصر دارد ضرب شده اند. اين ضرائب در جدول زير آمده اند)
00 اله
صفحه 76:
مر
4 رللط رضاللا رمع رع
Al, Be, Cu, Mo, Nb, Pb, Ta, Ti, V, Zr 10
Ce, N, P,S 100
1000 [
6-6 مهن 06
0 0.696 0 096 ,0.09960
Cone)
صفحه 77:
سومین زیر گروه بر اساس ترکیب شیمیلیی برای فولادهای آلیای است یه خیر از قولادهای تتدیر ) که
سل See
شروع شده وپس از لن میزان کیبن بر حسب صدم درصد وبه دنبللش تشلنه عناصر آلیایی ( به ترتیب
۱ 2
۱
۳۹۵9۵
0.0690, 06900: ©9000
ci اله
صفحه 78:
آخرین زیر گروه بر اساس ترکیب شیمیلیی و برای فولادهای تند بر کاربرد دارد. در اینجا مشخصه فولاد
شامل (لحح© ع4 رةه) 1,09 است كه به دنبال َن عددى كة نشان دهنده درصد عناصر آلياى كه به
4 0/0
مشخص می کند کهبه نزدیکتیین عدد صحیح گرد شده وبا سایر اعداد که نشانگر عناصر دیگر هستند
توسط خط تیره فاصله ایجاد می گردد.
0 e KCHnemOn EOE
تركيب) اكر نام با حرف ©) شروع شده باشد
Re) رح
انكر اين استكه فولاد از نوع ريختكى استء
a اله
صفحه 79:
رد nes فولادها یرای Geel (
استاندارد 9 ب6۳ 2000067 نام گذاری فولادها را بر اساس شماره بیان می کند که می تولند تکمیل
كننده نام كذارى با نام فولاد كه بيس از اين به آن اشاره شدة ياشد.
روش اين قسمت به طور كامل از © ب 0200/6 (010 كرفته شده استء
در اين روش تعداد آرقام ثابت بوده و براى داده بردازى مناسب الست.
Oe re Oc
Main matetial aroup number, 1 =Steet 2
9 فازانسنگینغیر از
Steel group - Seas
sequence number تام فلرتفیرآهنی6
آزآق بيلىكايبردهائقلخلى ©
اله
صفحه 80:
ز 1ل 01
01100
Sec ea ا م ا ل
cee ا RecTery
خولاههای آلبازی
0122 ee
(5
re تک(
1
1 ee Ce ncn nema)
eee
fee
Crd Cook
cer CT
سس
صفحه 81:
1 Steet
ain material group rurnker,
اله
اه ا
nagerere of DN EN 10029 pat 2
trata rumor
sequence ot
(OMEN 10025, 50017100
مزیت استفاده از شماره
or ۱
Gorter
صفحه 82:
استاندارد روسیه
GOST is an abbreviation of “Gosudarstwennyl Standart,”
Russian for “Government Standardization”
صفحه 83:
سمس
ne | |
a | |
vow)
صفحه 84:
۰
مقدار آليارٌ حدود ١ /( است.
براى گروههای مشخص فولادها این پیشوندها به کار می روند:
و سح دسر
0 - بسولیفولانهایلبزاییغیر ای
سس ربب سا
كلد
رز(
[eX RSS
۳۰.99
فولد نسجیب 60
معادل ©0.08©6
ea اله
صفحه 85:
رت
رز
0
معلل (4- 0,006 6ع 0.6666
SST) 5
ReneS TaN E ا 0 0
01
رت لت ال
مهمه اله
صفحه 86:
فولادهای کربنی ساختمانی با کیفیت معمولی
اين فولادها با © شروع شده و يس از أن اعداد 0 تا © مى آيد كه هر جه اين عدد بزركتر باشد
Se cd م ا ل ا لما
52-0
سس
eS
fio
fe
Cte)
9 5 3
ea eee ean
7
كته ممم 7
۳
6
0
سصی صحفت ات
فده
یوت وتو
iy
oe 52000
cee
ee ee
۳
مرك مضه
0
1
50
re
Py oe
و
00 سس
od 52-0
er سس
oe سس
090
سس
ere سس
00 ممووه
Bee co
صفحه 87:
فولادهای زنگ نزن و نسوز
reed) rl eee ee ey edad Tere eon geer دا
نباید در آخر مشتخصه قرار گیرد.
9099
06 06000611 :0 :018 س0 : © 0. 000.0 .
660606680065
0 aed
(0,۵ (معادل0
مو
صفحه 88:
ا ۱۳
ached eed ed مر سر میرم رسد بر تس
(or Os)
04.¢0r 0.8
ات رگ cor
تست ات سک 92
5
صفحه 89:
فولادهای کربنی ساختمانی با کیفیت
اولین عدد مقدار ميانگین > رابه صدم درصد بیان می کند. حرف ۸ اگر در آخر مشخصه قرار گیرد بیان
كنندة درجه خلوص بالاء كاهثئن مقدار © و" 5.و نيز تنك بودن محذوده آناليز مى باشد.
90090
00.9;0r 0.6;08;F Dux.0.0E9;6 Oux.0.0C9%
6008000
CO.9;Cr 8.7 ;Or0.9;00.4;P Dux.0.09G;6 Dux.D.089%
ome) مه
صفحه 90:
استاندارد فرانسه
2و6
AFNOR is an abbreviation of Association Francaise de
Normalisation
صفحه 91:
۱
۱ one oe Mee BECO. SCHED SENT es
Se ae ie) en ene
Fe ees eae atl
؟) فولادهاى غير أليازى قابل عمليات حرارتى
۲) فولادهای کمآلیاژی. که در آنها مقدار هیچ عنصری از ۵ درصد بیشتر نیست
٩
20
صفحه 92:
7
ای برای آنها داده نشده است) و یا به صورت دیگری که با حرف 0 شروع می مود و سیس دو عدد
دیگر به دنبال آن می آید. از این دو عدد. رقم اول مسخصه استحکام مکائیکی فولاد و رقم دوم شامل
۹ RON Se pe 1 ا
ب) گروه دوم ا ده است.
rien Carre eee cece. 20) زر
Co ee
مشخص مى كنند. ذر لين حللث نيزدو عددى كه 0لا اكر مقدار كوكرد و فسفر فولاد كم باشسدء فولاد رابجا
باشد؛ 8 پس از حروف منسخصه می آید. درصد کربن را نشان می دهد. چنانچه دنبال این دو حرف
به تنهایی 00 مقصود فولادی است که برای عملیات سختکاری سطحی به کار می رود و در صورتی که
.باشد براى فولادهائى است كه از نظر جوشكارى تضمين شده اند
xC SE TG XC dO 99
2 لكك رت 10۹
اله
صفحه 93:
ج) در كروه سوم؛ علامت قراردادى با عددى شروع مى شود كه صد برابر درصد كربن را مشخص مى كند.
sprwergey Curewc reponse peyton res puetray vee seer cayr year Seam IN Ienyeg 0100
Recipe ee OP ete Pe een Se eae ات و2
مهمتر(تعین کننده) می باشند» می آیند.
99 06۶: 49 089 0008 66
ری 22 ره رت را ی
شروع صى شود و نه د) كروه جبهارم» مربوط به فولاتها ار در این فولادهاء اولین علامت با
سپس به دنبال َن عددی است که مشخص کنند 1 ن» نشلنه یا
ل 5 ترتیب مقدار درصد آنها می آید و در آخر یک یا دو
كرود و ۱
220
SdIPCO(FSO) Joes COC, 101
ome)
صفحه 94:
۱
© براى فولادهاى كربنى و كم آلياى ) مى آيد و بس از آن جند شماره و حرف ديكر قرار دارد.
نا ۵
۳
Nase,
Function Perfomance,
Carabiliy-owen
Curae,
ol aki
Martainilty
Safed,
language ی
Symboe, Code ,9
هه
"7 Enea and chee
وه
۱
هو
ay Encineesing
ing
ous Naterte are Metallurgy
etoile and Matalry
Eup Appliances
irersm andawaton
Inforetion Processing
isoelancous
صفحه 95:
300
5 5 0 OSs 25607
نزدیکترین ۰ 4645 (ors) ©0600
06عادل
Gorter
صفحه 96:
بچدن خاکستری
۹
صفحه 97:
۱۳۱ لي
000
ere poe
چدن نشکن(اکتیل) coe
عناوینی مانند چدن ندولار یا کلوخه ای 0
ا a
كرافيت در آنها كروى شكل است.
صفحه 98:
صفحه 99:
جدنها
از آهن و کربن وسیلیسیم است که عموما ۲ تا ۶ درصد کربن و ۱ تا ۳ درصد سیلیسیم دارد
Austenitised at 9: 7-۱۳۰0 tg
350°C for 64 min
Gorter ne
صفحه 100:
روشهای مختلف نامگذاری جدنها در استانداردهای مختلف
چدن خاکستری
اا (OW IPOO?P يي ا 0.6060
CO eae 600 05 )2100 06©0( ©© 66
۱ ۰.۵
چدن نشکن
O.P0FO ۱ aober (01 POO? Pat)
G08 FO Ons. teols orem: POO OPs (01 (OSS)
ات ۱ رات
۱
3 0 م0
صفحه 101:
=| FRANCE. أ ی EUROPE,
12 ی
صفحه 102:
ممه
صفحه 103:
نحوه استفاده از کتاب کلید فو لاد
شمارم فولد در لختيار باشد-)
eae cre) ا سات ا زر
لكر فولاد مورد نظرادر مقياسوسيعيتسوليد ومصرفميشوددر*
ستون آخربخش شماره صفحه اي كه در آن اطلاعات مهم ديكري
. وجود دارد آمده.است
ممه اله
صفحه 104:
لگر آدرستولید کنندم گانرا بخواهيم. در پایلفصل 6
هاي
BASE (cee ek en (Ronen ier 0و و 0و
ه لست .
در آنجا مشخص مي شود كه توليد كننده كان مختلف (با كد
. خاص ) تحت جه نامي آن فولاد را توليد ميكنند
صفحه 105:
5-019 صفحاتيکه در ادلمه فصلهاي 9و 10و
ESET ل yon Reg Eee ee
2 ee ROCCE CTS BoE ee rer ere)
ار
اله
صفحه 106:
Perv DONC Uy کر
فصل9) آدرسکامللنها لمدم لست (با توجه به مورد
9
در همین فصل صفحات بعدي در مورد شکل تولیدات (میله-
در ادامه نام مارك فولادها و استاندارد هاي فولادها وئولید
. کننده گان آلماني به ترتیب اعداد وحروف الفیا آمده است
صفحه 107:
(۳ ۱ pe Erp DIES) (pee has S|
مرلجعه. ميکنيم. ودر آنف صلصفحه ور دیفیلطلاعات۱9)
لازم در مورد فولاد مذكورنوشته شده استتقاب[ملاحظاد
صفحه 108:
) مثال
خر er ee Ee (ea ewe ire
مكانيكي
فولادويا شماره 0.69©60 مورد نظر لستادرسرةو 82
. یا چند تولید کننده آنرا پیدا کنید
صفحه 109:
مثال ©
فولاد شمارم 9 /1.1۳) جه كار بردهاییدر- صنعت )
داد
2 ا 2 لنليزودارد ra]
صفحه 110:
2
(Bs ال EN (Releje Peer r=]
..دماي هر عتتليات حترارتي'را بنويسيد
مقاومتبه ضربه فولاه شماره 222 10 2
كنيد ؟
cry اله
صفحه 111:
ا 4
.فولاد ها ى زير را.بررسى كنيد
(ere)
(Serie)
۱۵۵99
3
01102
000۳600۳0
ans)
99
Gorter cd
صفحه 112:
(7
‘WW SA کاب
=
«
شم
@mehrppt
ی
آشنا ی با
ف
کل
ید والد
کانال تلگرامی
گنجینه
پاورپوینت
@mehrppt
1
فلزات
@mehrppt
2
شماي دو روش توليد فوالد
3
@mehrppt
)Steel Finishing(محصوالت فوالدی
@mehrppt
4
@mehrppt
5
فصل اول
فوالدها ساختماني
فوالدهاي سخت شونده سطحي
فوالد خوش تراش
فوالد نيتر0ور0اسيون
6
@mehrppt
فصل دوم
فوالد عمليات حر0ارتي شونده
فوالد بلبرينگ
فوالد رولبرينگ
7
@mehrppt
فصل سوم
فوالد فنر
فواد سخت شونده سطحي
فوالد اكستروژن
8
@mehrppt
فصل چهارم
فوالد مناسب بر0اي كاردر دماي زير صفر
فوالد مخاز0ن تحت فشار
فوالد ساختماني مقاوم در دماي باال
9
@mehrppt
فصل پنجم
فوالدهاي ماشين سازي دانه ريز
فوالدهاي ماشين سازي دانه ريز مقاوم در هوا
10
@mehrppt
فصل ششم
فوالدماشين سازي وساختماني كشورهاي خار0جي نسبت به
آلمان
تطبيق استانداردهاي خارجي
11
@mehrppt
فصل هفتم
فوالد ابزار كربني
فوالد تند بر
12
@mehrppt
فصل هشتم
فوالد هاي ابزار0ي سرد كار
13
@mehrppt
فصل نهم
فوالد هاي ابزاري گرم كار
14
@mehrppt
فصل دهم
تطبيق استاندارد هاي خارجي نسبت به آلمان
فوالد ابزار0ي كشورهاي خارجي
15
@mehrppt
فصل يازدهم
فوالد والو
فوالدها وآلياژهاي مقاوم در دماي باال
16
@mehrppt
فصل دوازدهم
فوالدهاي غير مغناطيسي
فوالد نسوز
17
@mehrppt
فصل سيزدهم
فوالد زنگ نزن
18
@mehrppt
فصل چهار دهم
فوالدهاي ر0يختگي وزنگ نزن
19
@mehrppt
فصل پانزدهم
مواد پر كننده جوشكاري براي فوالدهاي پر آلياژ
20
@mehrppt
فصل شانزدهم
فوالد زنگ نزن و نسوز كشورهاي خارجي نسبت به آلمان
تطبيق استانداردهاي خارجي
21
@mehrppt
فصل هفدهم
ليست شماره استاندار0د آلمان
اسامي وكد توليد كننده گان آلمان
22
@mehrppt
فصل هجدهم
توليد كننده گان آلمان
شكل وشرايط محصول
ليست نام گذاريها
23
@mehrppt
فصل نوزدهم
خالصه شماره و كد وآدرس توليد كننده گان خارجي
ليست نامگذاري ها جداول ومطالب كمكي
24
@mehrppt
تقسيم بندي فوالدها
...بر اساس تركيب شيميايي ،مانند فوالد كربني ،فوالد كم آلياژ ،فوالد زنگ نزن و
...بر اساس روش توليد مانند ،روش كوره الكتريكي ،کوره باز و
...بر اساس روش ساخت ،مانند نورد گرم ،نورد سرد و
...بر اساس شكل محصول مانند ورق ،لوله ،ميله ،صفحه و
...بر اساس روش اكسيژن زدايي مانند فوالد آرام ،نيمه آرام ،جوشان و
بر اساس ريز ساختار مانند فريتي ،پرليتي ،مارتنزيتي
بر اساس استحكام مورد نياز
...بر اساس عمليات حرارتي مانند بازپختي ،كوئنچ و تمپر و
...بر اساس كيفيت محصول مانند فوالد با كيفيت آهنگري ،كيفيت تجاري و
....بر اساس كاربرد مانند فوالد فنر ،فوالد ساختماني ،فوالد ابزار و
25
@mehrppt
آلیاژ آهنی چیست؟
واژه آلياژهاي آهني براي بيان دامنه وسيعي از آلياژهايي به كار مي رود كه عنصر اصلي تشكيل دهنده
آنها آهن است يا به عبارت ديگر پايه آهني هستند.
اين آلياژها به دو گروه اصلي تقسيم مي شوند:
فوالد ()steel
چدن ()cast iron
طب;ق تعري;ف ،فوالد باي;د شام;ل حداق;ل % 50آه;ن و ي;ك ي;ا چن;د عنص;ر آلياژ;ي ديگ;ر باشد .اي;ن عناصر
معموال شامل كربن ،منگنز ،سيليسيم ،نيكل ،كرم ،واناديم ،موليبدن ،تيتانيوم ،نيوبيم و آلومينیوم هستند.
درص;د کرب;ن فوالد همواره از 7/1درص;د کمت;ر اس;ت .البت;ه در مقیاس ص;نعتی ،درص;د کربن موجود در
فوالدها معموال در حد دهم درصد است.
چدن آلياژي از آهن و كربن است كه عموما 2تا 4درصد كربن و 1تا 3درصد سیليسيم دارد.
26
@mehrppt
انواع فوالدها
فوالد ساده کربنی()Plain Carbon Steel
مقادير اندكي منگنز ،سيليسيم يا آلومينيوم و عناصر دیگر نیز در فوالد ساده کربنی موجود هستند که باید:
منگنز کمتر از 65/1درصد ،سیلیسیم کمتر از 6/0درصد ،مس کمتر از 6/0درصد باشد.
:فوالدهای ساده کربنی به سه دسته زیر تقسیم می شوند
)1فوالد ساده کربنی کم کربن ()Low Carbon Steel
)2فوالد ساده کربنی کربن متوسط ()Medium Carbon Steel
)3فوالد ساده کربنی پر کربن ()High Carbon Steel
27
@mehrppt
C% < 0.2
C% < 0.5 > 0.2
C% > 0.5
برخی از انواع فوالدهای آلیاژی
Cگ
)!!ضCCد زCن (
فوالد زنگ نزن ()Stainless Steel
بخش مهمی از فوالدهاي آلياژي ،فوالدهاي زنگ نزن هستند كه حداقل 5/11درصد كرم () Cr
دارند.
فوالد ابزار ()Tool Steel
فوالدهاي ابزارفوالدهايي هستند كه براي ساخت ابزار مورد نياز جهت برش ،شكل دهي و ساير
فرآيندهاي مورد نياز براي تبديل مواد فلزي و غير فلزي به اشكال مورد نظر بكار مي روند.
28
@mehrppt
@mehrppt
29
استانداردASTM
ASTM is an abbreviation of American Society for
Testing and Materials
@mehrppt
30
چند نكته درباره استاندارد ASTM
.يكي از مراجع معتبر تدوين استاندارد به شمار مي رود كه در سال 1898ميالدي تاسیس شده است
هريك از استانداردهاي ASTMبا تركيبي از حروف و شمارهها معرفي ميشوند كه هر كدام از اين
حروف و شمارهها اطالعاتي را درباره آن استاندارد در اختيار ما قرار مي دهند.
به عنوان مثال:
31
@mehrppt
ASTM گروهبندي موضوعات استاندارد
A ferrous metals
B nonferrous metals
C cementations, ceramic, concrete, and masonry materials
D miscellaneous materials
E miscellaneous subjects
F materials for specific applications
G corrosion, deterioration, and degradation of materials
ES emergency standard
PS provisional standard
P proposals
@mehrppt
32
ASTMفوالدهاي
A 516M-04 Grade 70
A
نشان دهنده فلز آهني است اما آنرا به زير مجموعه هاي چدن ،فوالد كربني ،فوالد آلياژي يا فوالد زنگ نزن
.تقسيم نمي كند
516
.يك شماره ترتيبي است كه مستقيما" با خواص فلز ارتباطي ندارد
M
.نشان مي دهد كه استاندارد بر مبناي واحدهاي متریک نوشته شده است
04
.ن;;شاند;ه;نده; س;;ا;لب;;از ب;;ينيي;;اا;ن;تشار ا;س;ت)(2004
Grade 70
.است ksiنشان مي دهد كه حداقل استحكام كششي 70
33
@mehrppt
يك شماره ترتيبي است كه مستقيما"
با خواص فلز ارتباطي ندارد.
س;;ال باز بين;;ي يا انتشار
استاندارد
ASTM A 516 M- 04 Grade 70
حداق ل اس تحكام كششي آلياژ بر
حسب ksi
استاندارد در واحد متريك است
آلياژ آهن;ي اس;ت ،ام;ا نوع آن
(چدن;;ي ،فوالدي ساده،
آلياژي و )...مشخص نيست
Pressure Vessel Plates, Carbon Steel, for Moderate - and Lower- Temperature Service
34
@mehrppt
A 335 Grade P22
Seamless Ferritic Alloy-Steel Pipe for High-Temperature Service.
A 213 Grade T22
Seamless Ferritic and Austenitic Alloy-Steel Boiler, Superheater and Heat- Exchanger Tubes.
A 269 Grade TP304
Seamless and Welded Austenitic Stainless Steel Tubing for General Service
A 312 Grade TP304
Seamless and Welded Austenitic Stainless Steel Pipes
A 336 Class F22
Alloy Steel Forgings for Pressure and High- Temperature Parts
@mehrppt
35
AISI / SAEسيستم نامگذاري
{
{
XX XX
درصد کربن فوالد عناصر آلیاژی اصلی فوالد
رقم اول از سمت چپ مشخص كننده طبقه اي است كه
:فوالد به آ;ن تعلق دارد و مطابق است با
عدد 1برای فوالدهاي كربني
عدد 2برای فوالدهاي نيكل دار
عدد 3برای فوالدهاي نيكل – كرم
عدد 4برای فوالدهاي موليبدن دار
عدد 5برای فوالدهاي كرم دار
عدد 6برای فوالدهاي كرم – واناديم
عدد 7برای فوالدهاي تنگستن دار
عدد 8برای فوالدهاي سيليسيم -منگنز
36
.رقم دوم عموما" مشخصه درصد متوسط عنصر آلیاژی مسلط است
@mehrppt
Carbon
Steels
Description
10XX
Nonreslfurized,1.00 manganese maximum
11XX
Resulfurized
12XX
Rephosphorized and reslfurized
15XX
Nonreslfurized, over 1.00 manganese maximum
Alloy
Steels
Description
13XX
1.75 manganese
40XX
0.20 or 0.25 molybdenum or 0.25 molybdenum
and 0.042 sulfur
41XX
0.50, 0.80, or 0.95 chromium and 0.12,0.20, or
0.30 molybdenum
43XX
1.83 nickel, 0.50 to 0.80 chromium and 0.25
molybdenum
46XX
0.85 or 1.83 nickel and 0.20 or 0.35
molybdenum
47XX
1.05 nickel, 0.45 chromium, 0.20 or 0.35
molybdenum
48XX
3.50 nickel and 0.25 molybdenum
51XX
0.80, 0.88, 0.93, 0.95, or 1.00 chromium
51XXX
1.03 chromium
52XXX
1.45 chromium
@mehrppt
ممكن است از حرفي بين دو رقم اول
:و دو رقم دوم استفاده شود
B در اين سيستم اضافه شدن عنصر
(بر) به آلياژ جهت افزايش سختي
" و اضافهB " پذيري با حرف
(سرب) جهت بهبود قابليتPbشدن
" نمايشL " ماشينكاري با حرف
.داده مي شود
B: Boron bearing steels
L: Leaded Steels
37
@mehrppt
38
اكسيژن زدايي
)rimmed steel( فوالد جوشان
)semi-killed steel( فوالد نیمه آرام
)killed steel( فوالد آرام
@mehrppt
39
روش نامگذاري فوالدها در استانداردهاي آمريكايي
40
@mehrppt
روش نامگذاري فوالدها در استانداردهاي
آمريكايي
در آمريكا سازمانهاي مختلفي متولي امر استاندارد هستند كه هر كدام از آنها سيستم ويژه اي جهت نامگذاري فوالدها دارند.
برخي از اين سازمانها عبارتند از :
انجمن آهن و فوالد آمريكا ،انجمن ملي استاندارد آمريكا ،انجمن نف;ت آمريكا ،جامعه مهندسين مكانيك آمريكا ،موسسه آزمون و
مواد آمريكا ،انجمن جوشكاري آمريكا ،موسسه استاندارد كانادا و جامعه مهندسين خودرو آمريكا
در ادامه برخي از سيستم هاي نامگذاري رايج تر در کشور ما مورد بحث قرار مي گيرد .
41
@mehrppt
استانداردASTM
ASTM is an abbreviation of American Society for
Testing and Materials
@mehrppt
42
چند نكته درباره استاندارد ASTM
.يكي از مراجع معتبر تدوين استاندارد به شمار مي رود كه در سال 1898ميالدي تاسیس شده است
هريك از استانداردهاي ASTMبا تركيبي از حروف و شمارهها معرفي ميشوند كه هر كدام از اين
حروف و شمارهها اطالعاتي را درباره آن استاندارد در اختيار ما قرار مي دهند.
به عنوان مثال:
43
@mehrppt
ASTM گروهبندي موضوعات استاندارد
A ferrous metals
B nonferrous metals
C cementations, ceramic, concrete, and masonry materials
D miscellaneous materials
E miscellaneous subjects
F materials for specific applications
G corrosion, deterioration, and degradation of materials
ES emergency standard
PS provisional standard
P proposals
@mehrppt
44
ASTMفوالدهاي
A 516M-04 Grade 70
A
نشان دهنده فلز آهني است اما آنرا به زير مجموعه هاي چدن ،فوالد كربني ،فوالد آلياژي يا فوالد زنگ نزن
.تقسيم نمي كند
516
.يك شماره ترتيبي است كه مستقيما" با خواص فلز ارتباطي ندارد
M
.نشان مي دهد كه استاندارد بر مبناي واحدهاي متریک نوشته شده است
04
.ن;;شاند;ه;نده; س;;ا;لب;;از ب;;ينيي;;اا;ن;تشار ا;س;ت)(2004
Grade 70
.است ksiنشان مي دهد كه حداقل استحكام كششي 70
45
@mehrppt
در صنعت فوالد واژه هاي Grade - Type – Classمعاني
مشخصی دارند:
Grade
براي مشخص كردن تركيب شيميايي
Type
براي اشاره به روش اكسيژن زدايي
Class
براي نشان دادن ساير ويژگي ها نظير درجه استحكام يا درجه پرداخت سطحي
در ASTMعبارات فوق در معناي ديگري استفاده مي شوند.
46
@mehrppt
ترتيب حروف نشان دهنده افزايش استحكام (كششي يا تسليم ) فوالد است و اگر فوالد از نوع غير
آلياژي باشد نشانگر افزايش مقدار كربن است.
A 106 Grade A, Grade B, Grade C
Seamless Carbon Steel Pipe for High-Temperature Service
Grade A - 0.25%C, 48 ksi Tensile Strength
Grade B - 0.30% C, 60 ksi Tensile Strength
Grade C - 0.35% C, 70 ksi Tensile Strength
@mehrppt
47
يكي از استفاده هاي مفيد نامگذاري با روش ، ASTMكاربرد آن
در لوله و تيوب و محصوالت آهنگري شده است.
Pب;;را;يل;ول;ه
Tب;;را;يت;;ي;وب
TPب;;را;يل;ول;ه ي;;ا ت;;ي;وب
Fب;;را;يآ;ه;نگري()Forging
تفاوت بین pipeو tubeچیست؟
48
@mehrppt
تفاوت بین pipeو tubeچیست؟
سطح مقطع تیوب می تواند گرد یا هر شکل دیگری باشد اما سطح مقطع لوله باید گرد باشد.
بطور کلی تیوبها بدون درز ساخته می شوند درصورتیکه لوله هم درزدار و هم بدون درز تولید می شود.
تیوب ممکن اس;ت ب;ه اندازه دلخواه برای س;فارش دهنده س;اخته شود در حالیکه ابعاد لول;ه مطاب;ق استاندارد
است.
اصوال اندازه کمتر از 4/1اینچ را در هر حالتی تیوب می نامند.
تیوب از لحاظ جدار داخل;ی و خارج;ی دارای س;طح ص;اف م;ی باش;د در ص;ورتیکه جدار داخل;ی لول;ه نس;بت به تیوب
ناهموار است.
واژه تیوب در برخی استانداردها به لوله هایی گفته می شود که برای خم کردن مناسبند مثال لوله های بدون درز
که در ساختن مبدلها و دیگهای بخار به کار می روند.
49
@mehrppt
A 335 Grade P22
Seamless Ferritic Alloy-Steel Pipe for High-Temperature Service.
A 213 Grade T22
Seamless Ferritic and Austenitic Alloy-Steel Boiler, Superheater and Heat- Exchanger Tubes.
A 269 Grade TP304
Seamless and Welded Austenitic Stainless Steel Tubing for General Service
A 312 Grade TP304
Seamless and Welded Austenitic Stainless Steel Pipes
A 336 Class F22
Alloy Steel Forgings for Pressure and High- Temperature Parts
@mehrppt
50
استانداردASME
ASME is an abbreviation of American Society of
Mechanical Engineers
@mehrppt
51
SECTION
I
2007 ASME Boiler & Pressure Vessel Code
POWER BOILERS
II MATERIALS
RULES FOR CONSTRUCTION OF NUCLEAR POWER PLANT COMPONENTS
III
IV HEATING BOILERS
V NONDESTRUCTIVE EXAMINATION
RECOMMENDED
RULES FOR THE CARE AND OPERATION OF HEATING BOIL
VI
RECOMMENDED GUIDELINES FOR THE CARE OF POWER BOILERS
VII
VIIIPRESSURE VESSELS
IXWELDING AND BRAZING QUALIFICATIONS
XFIBER-REINFORCED PLASTIC PRESSURE VESSELS
RULES
FOR IN-SERVICE INSPECTION OF NUCLEAR POWER PLANT COMPON
XI
RULES
XII FOR CONSTRUCTION AND CONTINUED SERVICE OF TRANSPORT TA
@mehrppt
52
سيستم نامگذاري استاندارد ASME
:بخشی از اين استاندارد كه شامل استاندارد مواد براي كاربرد آنهاست ،عبارتست از
ASME Boiler and Pressure Vessel Code, Section II, Part A and B
;ت
;ت;ه;نيو Part Bم;ربوط ب;;ه ف;;لزا;تغ;ي;رآ;ه;نيا;س .
Part Aم;ربوط ب;;ه ف;;لزا آ
مربوط;ه اضاف;ه م;ي شود ت;ا نشان ده;د ك;ه اين فوالد ASTMجل;و شماره اس;تاندارد Sحرف
.است ASMEمربوط به كد
A 516 Grade 70
SA 516 Grade 70
53
@mehrppt
AISI / SAEسيستم نامگذاري
{
{
XX XX
درصد کربن فوالد عناصر آلیاژی اصلی فوالد
رقم اول از سمت چپ مشخص كننده طبقه اي است كه
:فوالد به آ;ن تعلق دارد و مطابق است با
عدد 1برای فوالدهاي كربني
عدد 2برای فوالدهاي نيكل دار
عدد 3برای فوالدهاي نيكل – كرم
عدد 4برای فوالدهاي موليبدن دار
عدد 5برای فوالدهاي كرم دار
عدد 6برای فوالدهاي كرم – واناديم
عدد 7برای فوالدهاي تنگستن دار
عدد 8برای فوالدهاي سيليسيم -منگنز
54
.رقم دوم عموما" مشخصه درصد متوسط عنصر آلیاژی مسلط است
@mehrppt
Carbon
Steels
Description
10XX
Nonreslfurized,1.00 manganese maximum
11XX
Resulfurized
12XX
Rephosphorized and reslfurized
15XX
Nonreslfurized, over 1.00 manganese maximum
Alloy
Steels
Description
13XX
1.75 manganese
40XX
0.20 or 0.25 molybdenum or 0.25 molybdenum
and 0.042 sulfur
41XX
0.50, 0.80, or 0.95 chromium and 0.12,0.20, or
0.30 molybdenum
43XX
1.83 nickel, 0.50 to 0.80 chromium and 0.25
molybdenum
46XX
0.85 or 1.83 nickel and 0.20 or 0.35
molybdenum
47XX
1.05 nickel, 0.45 chromium, 0.20 or 0.35
molybdenum
48XX
3.50 nickel and 0.25 molybdenum
51XX
0.80, 0.88, 0.93, 0.95, or 1.00 chromium
51XXX
1.03 chromium
52XXX
1.45 chromium
@mehrppt
ممكن است از حرفي بين دو رقم اول
:و دو رقم دوم استفاده شود
B در اين سيستم اضافه شدن عنصر
(بر) به آلياژ جهت افزايش سختي
" و اضافهB " پذيري با حرف
(سرب) جهت بهبود قابليتPbشدن
" نمايشL " ماشينكاري با حرف
.داده مي شود
B: Boron bearing steels
L: Leaded Steels
55
فوالدهاي زنگ نزن كارشده ()wrought s.s
س;يستم نامگذاري فوالدهاي زن;گ نزن كارشده ( ،)wrought s.sاز 3عدد ك;ه در برخ;ي موارد حروف;ي به
دنبال آنها مي آيد ،تشكيل شده است.
فوالد زنگ نزن مارتنزيتي و فريتي
56
{
فوالد زنگ نزن آستنيتي
2xx
3xx
4xx
متاسفانه در اين سيستم نامگذاري ،رقمهاي دوم و سوم تركيب شيميايي
آلياژ را به ما نمي دهند( .بدون معنا هستند)همچنين در مورد سري 4xx
تمايز بين فوالد زنگ نزن فريتي با مارتنزيتي پيش بيني نشده است.
مثال" 430و 446فريتي هستند در حاليكه 431و 440مارتنزيتي
هستند.
تفاوت 2و 3
3xxمقدار Niباال
2xxیکم;قدار از ن;;یکلب;;ا م;نگنز ج;ایگزینش;;ده; ا;س;ت
@mehrppt
AISI Suffix
Designator
Description
xxxL
Low carbon (<0.03% as compared to the normal
<0.08%) for improved resistance to intergranular
corrosion
xxxS
Low carbon (<0.08% as compared to standard
<0.2% or higher)
xxxN
Added nitrogen for increased strength
xxxLN
Low carbon (<0.03%) plus added nitrogen
xxxF
higher sulfur and phosphorus for improved
machinability
xxxSe
Added selenium for better machined surfaces
xxxB
Added silicon to increase scaling resistance
xxxH
Wider allowable range of carbon content
xxxCu
Added copper
@mehrppt
57
) (cast s.sفوالدهاي زنگ نزن ریختگی
در مورد فوالدهاي زنگ نزن ريختگي آنچه متداول است کاربرد روش ASTMاست .
ASTMاز س;يستم ) ACI (Alloy Casting Inst.اس;تفاده م;ي كن;د ك;ه تركي;ب آن از دو حرف بعالوه دو
رقم و يك پسوند اختياري مي باشد.
حرف اول(C :مقاوم به خوردگي)( H ،مقاوم به حرارت)
حرف دوم :مربوط به مقدار Crو Niآلياژ
دو رقم آخرC X100% :
ASTM A 351 Grade CF8M
ASTM A 351 Grade HK40
حرف " " Mپس از اعداد نشانگر اضافه شدن عنصر موليبدن به آ;لياژ است.
58
@mehrppt
سيستم نامگذاري شماره اي((UNS
اي;ن روش س;يستمي متشك;ل از ي;ك حرف و 5عدد اس;ت .اي;ن س;يستم فق;ط تركي;ب شيمياي;ي فل;ز ي;ا آلياژ را به
تنهاي;ي نشان م;ي ده;د و اس;تاندارد ي;ا مشخص;ه فل;ز محس;وب نم;ي شود .در اكث;ر موارد س;عي شده اس;ت ت;ا سيستم
UNSبا ساير سيستم هاي نامگذاري موجود بويژه AISI/SAEتا حد امكان انطباق داشته باشد.
بعنوان مثال ،حرف پيشون;د UNSبراي فوالدهاي كربن;ي و آلياژ;ي حرف " "Gاس;ت و چهار رق;م اول پ;س از آن
مطابق همان سيستم AISI/SAEدر نظر گرفته شده است مثال . G10400
حروف Bو Lکه كاربرد آنه;ا پي;ش از اي;ن در س;يستم AISI/SAEمورد بررس;ي قرار گرف;ت ،در سيستم
UNSبا اعداد 1و 4به عنوان رقم پنجم جايگزين شده اند.
59
@mehrppt
UNS Descriptor
Ferrous Metals
Dxxxxx
Specified mechanical properties steels
Fxxxxx
Cast irons
Gxxxxx
AISI and SAE carbon and alloy steels (except tool
steels)
Hxxxxx
AISI H-steels
Jxxxxx
Cast steels
Kxxxxx
Miscellaneous steels and ferrous alloys
Sxxxxx
Heat and corrosion resistant(stainless) steels
Txxxxx
Tool steels
UNS Descriptor
Welding Filler Metals
Wxxxxx
Welding filler metals, covered and tubular
electrodes classified by weld deposit composition
@mehrppt
60
استانداردAPI
API is an abbreviation of American Petroleum Institute
@mehrppt
61
استاندارد آلمان
DIN is an abbreviation of Deutsches Institut fur
Normung
@mehrppt
62
DINسيستم نامگذاري فوالدها طبق
قبال ه;ر فوالدی ب;ا نام شرکت تولید کننده آن فوالد نامگذاری م;ی شد .ب;ه این ترتیب ناهماهنگی
کل;ی در نامگذاری وجود داشت .کمیت;ه اس;تاندارد آلمان در اولین انتشار برنام;ه فوالد ،در سال
،1942تص;میم گرف;ت که ب;ه ه;ر نوع اس;تاندارد شده یک نشان;ه کوتاه اختص;اص داده شود تا
اینکه به ص;ورت واض;ح در مدارک قطعات ،نقش;ه ه;ا ،س;فارشها و مکاتبات مشخص گردد .در ابتدا
نام کوتاه فوالده;ا ت;ا ح;د ممکن س;اده بود ام;ا از س;یستم واحدی پیروی نم;ی شد .مدت;ی بعد در
س;یستمی متشکل از حروف و اعداد برقرار گردید که ب;ه س;هولت بتوان به DIN 17006
کم;ک نام کوتاه فوالد ،خصوصیات مربوط را بدس;ت آورد .عالوه بر این در یک س;یستم عددی به
عنوان شماره مواد وض;ع گردیده که ن;ه فق;ط برای فوالده;ا بلکه برای س;ایر آلیاژهای غیر آهن;ی نیز;
.صادق است
نام کوتاه فوالدها بر اساس دو تقسیم بندی مختلف ساخته
:می شود
63
با توجه به خواص کاربردی
با توجه به ترکیب شیمیایی
@mehrppt
نامگذاري بر اساس خواص کاربردی
در اینجا نام کوتاه به فوالدهای عمومی ساختمانی اختصاص داشته که بعد از Stبه معنی فوالد ،عددی
که مشخص کننده حداقل استحکام کششی است ،نوشته می شود .این عدد بر حسب واحد kg/mm2
بیان شده است.
مثال St 37فوالدی است با حداقل استحکام کششی kg/mm2 37که معادل با N/mm2 360
است.
در صورت نیاز به توضیحات ضروری از حروف زیر قبل از Stاستفاده می شود:
Qفوالدهای ویژه شکل دادن سرد (کله زنی) مثالQSt 37-3
ف;;والد;هایآ;را;م و ن;;یمه آرا;م ،م;ثالRSt 37-2
R
ف;;والد ج;وشانم;ثالUSt 37-2
U
در صورت نیاز درجه کیفیت فوالدهای همانند را با عددی که در انتهای نام کوتاه فوالد نوشته می شود،
مشخص می کنند.
St 37-2
St 37-3
64
@mehrppt
نامگذاري بر اساس ترکیب شیمیایی
نامگذاري فوالدهاي غير آلياژي
نام كوتاه عموما" از عالمت Cو عدد مشخصه مقدار كربن تشكيل شده است ،مثال" C15
Cجه;ت تماي;ز فوالدهاي غي;ر آلياژ;ي ي;ا مشخص;ه وابس;تگي آ;ن ب;ه گروه معين;ي از فوالده;ا ،بع;د از عالم;ت
:حروف زير با معاني معيني مي آيند
;لقايي م;ثال f
" Cf 53ف;;والد ب;;را;يس;;ختك;;ار;يش;;عله ا;يو ا; ،
Ckف;والد ن;;جيبب;;ا م;قدار پ;;ايينف;;سفر و گ;وگرد ،م;ثال" k 45
Cqف;;والد;هايك;;ربور;ه; و ب;;هساز;يج;هتکله ز;ن;یس;;رد ،م;ثال" q 35
65
@mehrppt
نامگذاري فوالدهاي آلیاژی کم آلياژ
فوالدهاي آلیاژی کم آلياژ فقط بر حسب تركيب شيميايي نامگذاري مي شوند.
صد برابر مقدار كربن به عنوان عدد مشخصه كربن مطرح مي شود.
در فوالدهاي آلياژي کم آلياژ به منظور رعایت اختصار از Cصرف نظر مي شود
اعداد مشخص;ه آلياژه;ا ب;ا حاص;لضرب مقدار ميانگي;ن عناص;ر آ;لیاژ;ی در ضرائ;ب جدول اس;الید بع;د ب;ه دس;ت
می آيند.
اعدادي كه به عناصر آلياژي متفاوتي اشاره مي كنند به نزديكترين عدد صحيح ،گرد شده و با خط تیره
جدا مي شوند.
66
@mehrppt
13 CrMo 4-5
0.13%C, 1% Cr, 0.5% Mo
high temperature resistant, vessel structural steel, alloyed with chromium and molybdenum
10 S 20
0.1%C, 0.2%S
)فوالد اتومات(خوش تراش
low-alloyed automatic steel with a medium carbon content (high sulphur content for good
machinability)
@mehrppt
67
نامگذاري فوالدهاي آلیاژی پر آلياژ
اگ;ر مقدار عناص;رآلياژي زیاد باش;د(بیش از )%5براي عناص;رآلياژي ضر;ي;ب 1ب;ه كار م;ي رود ،ول;ي
براي كرب;ن همان 100اس;تفاده م;ي شود .براي تماي;ز فوالدهاي ك;م آلياژ و پ;ر آلياژ حر;ف Xدر
ابتدا مي آيد .سیستم نامگذاري بدين صورت مي باشد:
حرف ( Xقبل از عدد مشخصه كربن)
عدد مشخصه كربن
نشانه عناصرآلياژي تعيين كننده
نشانه عناصر آلياژي
X 6 CrNiTi 18-10
0.06%C, 18%Cr, 10%Ni, about 0.3% to 0.8% Ti
austenitic, stainless chromium-nickel steel with addition of titanium for stabilization purposes
68
@mehrppt
جمع بندی
نوع فوالد
فوالدهاي سازه ای
عالمت
StXX
)(Structural
فوالدهاي ماشين سازي
توضيح عالمات
)(Constructional
69
ك;;ار;برد س;;از;ه; ا;يف;والد St:
St37, St44,
St52, St70
ك;;ار;برد م;اش;ينس;;از;يC:
C22, CK35
Kgf/mm2ا;س;تحكام ك;;ششیب;;ر ح;سبXX:
CXX
مثال
ص;;د ب;;را;بر در;صد ك;;رب;نXX:
فوالدهاي كم آلياژ
abABcd
فوالدهاي پرآلياژ
XabABcd
ص;;د ب;;را;بر در;صد ك;;رب;نab:
Bو Aع;ناصر آ;لي;اژ;يا;ص;ليAB:
;ددد;يا;س;تك;;ه م;رتبط ب;;ا م;قدار cd: c
ا;س;تو Aع;د
.ا;س;ت Bم;رتبط ب;;ا d
17Mn4,
13CrMo45
;ي;س;تX:
ف;;والد آ;لي;اژ ا
ص;;د ب;;را;بر در;صد ك;;رب;نab :
Bو Aع;ناصر آ;لي;اژ;يا;ص;ليAB:
Bو Aب;;ه ت;;رتيبم;قاد;ير ع;ناصر dو cd: c
X3Cr Ni 18 8
X20CrMo 12 5
@mehrppt
از س;;یستمش;مار;ه; گ;ذار;يم;واد ب;;را;ينام;گذار;یفوالد;ها ن;;یز DIN
م;ورد ا;س;تفاد;ه; ق;رار ENا;س;تفاد;ه; م;یکند که چ;وند;ق;یقا در
.گ;رف;ته ا;س;تدر ج;لوتر ب;;ه آ;نم;یپ;;رداز;یم
70
@mehrppt
استاندارد اروپا
CEN is an abbreviation of “Comite Europeen de
Normalisation,” i.e. “European Committee for
Standardization”
@mehrppt
71
EN
(may 2008 کشور ت;;شکیلم;ی27 م;یلیونن;;فر و500 ا;تحاد;یه ارو;پا از. ب;;ه و;جود آ;مد1993در س;;ا;ل
گ;ردد. (
تقویت وضع خود در برابر کشورهای بزرگ صنعتی مثل ایاالت،انگیزه اصلی برای این کشور ها جهت اتحاد
متحده آمریکا و ژاپن بود.
Austria, Belgium, Bulgaria, Cyprus, the Czech Republic, Denmark, Estonia, Finland, France, Germany,
Greece, Hungary, Ireland, Italy, Latvia, Lithuania, Luxembourg, Malta, the Netherlands, Poland, Portugal,
Romania, Slovakia, Slovenia, Spain, Sweden, and the United Kingdom
There are three official candidate countries, Croatia, the former Yugoslav Republic of Macedonia, and
Turkey;
the western Balkan countries of Albania, Bosnia and Herzegovina, Montenegro, and Serbia are officially
recognised as potential candidates. Kosovo has been granted similar status.
@mehrppt
72
EN سيستم نامگذاري اروپايي فوالدها بر اساس
10027
EN 10027 Part 1- Steel Names
EN 10027 Part 2- Steel Numbers
@mehrppt
73
1 گروه-نام فوالد
به فوالدهايي اشاره دارد كه بر اساس كاربرد و خواص مكانيكي يا فيزيكيشان مشخص شده
، اين فوالدها با يك يا چند حرف مرتبط با كاربرد و به دنبال آنها عددي مرتبط با خواص.اند
.مشخص مي شوند
اين. آغاز مي گردد، استStructural كه مخففS اسامي فوالدهاي ساختماني با،بعنوان مثال
.حروف در زیر نمايش داده شده اند
S Structural steels
P Pressure purpose steels
structural steel with min. yield strength equal to
L Line pipe steels
185 MPa.
E Engineering steels
B Steels for reinforcing concrete
Y Steels for prestressing concrete
R Rail steels or steels in the form of rails
H Cold rolled flat products of high strength steels for cold forming
D Flat products for cold forming
T
Tin mill products (steel products for packaging)
M Electric steels
@mehrppt
74
نام فوالد – گروه 2
اي;ن گروه براي مشخ;ص كردن فوالده;ا بر اس;اس تركي;ب شيمياي;ي آنه;ا در نظ;ر گرفت;ه شده اس;ت و ب;ه 4زير
گروه بر اساس ميزان عناصر آلياژي تقسيم مي شود.
اولي;ن زي;ر گروه شام;ل فوالدهاي غي;ر آلياژ;ي (ب;ه ج;ز فوالدهاي تندبر) اس;ت ك;ه منگن;ز آنه;ا ب;ه طور متوس;ط كمتر از
1درص;د اس;ت .اي;ن فوالد ه;ا ب;ا حرف Cك;ه ب;ه دنبال آ;ن ميزان متوس;ط كرب;ن برحس;ب ص;دم درص;د م;ي آيد،
مشخص مي شوند.
دومي;ن زيرگروه شام;ل فوالدهاي غي;ر آلياژ;ي ب;ا منگن;ز مس;اوي ي;ا بيشت;ر از 1درص;د ،فوالدهاي خوش تراش غير
آلياژي و فوالدهاي آلياژي (به جز فوالدهاي تندبر) به صورتي كه درصد وزني هر عنصر آلياژي كمتر از %5باشد،
است.
براي این زي;ر گروه ،نام فوالد شام;ل ميزان متوس;ط كرب;ن برحس;ب ص;دم درص;د و ب;ه دنبال آ;ن نشان;ه عناصر
آلياژ;ي (البت;ه ب;ه ترتي;ب مقدار درص;د آ;ن عنص;ر) م;ي آيد .بع;د از اي;ن گروه عالي;م ،اعدادي كه نشان دهنده ميزان
عناص;ر آلياژ;ي اس;ت م;ي آي;د ( اي;ن اعداد ب;ه ترتي;ب نشان دهنده درص;د متوس;ط عنص;ر آلياژي نشان داده شده
هستند كه در ضريبي كه بستگي به نوع عنصر دارد ضرب شده اند .اين ضرائب در جدول زير آمده اند)
75
@mehrppt
عنصر آلياژي
ضريب
Cr, Co, Mn, Ni, Si, W
4
Al, Be, Cu, Mo, Nb, Pb, Ta, Ti, V, Zr
Ce, N, P, S
10
100
B
1000
13 CrMo 4-5
0.13%C, 1% Cr, 0.5% Mo
@mehrppt
76
س;ومين زي;ر گروه بر اس;اس تركي;ب شيمياي;ي براي فوالدهاي آلياژ;ي اس;ت (ب;ه غي;ر از فوالدهاي تندبر ) كه
درص;د وزن;ي حداق;ل يك;ي از عناص;ر آلياژ;ي بي;ش از %5باشد .براي اي;ن زي;ر گروه ،نام مشخص;ه با حرف X
شروع شده و پ;س از آ;ن ميزان كرب;ن بر حسب ص;دم درص;د و ب;ه دنبال;ش نشان;ه عناص;ر آلياژ;ي ( به ترتيب
نزول;ي مقادي;ر آنه;ا ) و پ;س از آ;ن اعداد نشان دهنده مقادي;ر عناص;ر آلياژ;ي م;ي آيد .همانن;د زي;ر گروه قبلي
گرد شدن به نزديكترين عدد صحيح در اينجا نيز انجام مي گردد.
X2CrNi18-9
0.02%C, 18%Cr, 9%Ni
77
@mehrppt
آخري;ن زي;ر گروه بر اساس تركي;ب شيمياي;ي و براي فوالدهاي تند بر كاربرد دارد .در اينج;ا مشخصه فوالد
شام;ل ) HS (High Speedاس;ت ك;ه ب;ه دنبال آ;ن عددي ك;ه نشان دهنده درص;د عناص;ر آ;لياژ;ي ك;ه به
عنص;ر مربوطه را
درص;د متوس;ط عنص
وانادي;م و كبال;ت هس;تند ،م;ي آید .ه;ر عدد درص
ترتي;ب تنگس;تن ،موليبدن ،وانادي
مشخ;ص م;ي كن;د ك;ه ب;ه نزديكتري;ن عدد ص;حيح گرد شده و ب;ا س;اير اعداد ك;ه نشانگ;ر عناص;ر ديگ;ر هستند
توسط خط تیره فاصله ايجاد مي گردد.
براي ه;ر دو س;يستم نامگذاري گفت;ه شده در گروه ( 1بر اس;اس كاربرد و خواص ) و گروه ( 2بر اساس
تركيب) اگر نام با حرف Gشروع شده باشد نشانگر اين است كه فوالد از نوع ريختگي است.
78
@mehrppt
شماره هاي فوالدها () Steel Numbers
اس;تاندارد EN10027 Part 2نام گذاري فوالده;ا را بر اس;اس شماره بيان م;ي كن;د ك;ه م;ي توان;د تكميل
كننده نام گذاري با نام فوالد كه پیش از این به آن اشاره شد ،باشد.
روش این قسمت به طور کامل از DIN 17007 Part 2گرفته شده است.
در اين روش تعداد ارقام ثابت بوده و براي داده پردازي مناسب است.
چدن;ها و آ;لي;اژ;هايآ;ه;نی 0
ف;;والد;ها 1
Feف;;لزا;تس;;نگينغ;ي;ر از 2
ف;;لزا;تس;;بك 3
ت;;ا 8ف;;لزا;تغ;ي;رآ;ه;ني4
آزاد ب;;را;يك;;ار;برد;هايدا;خ;لي 9
79
@mehrppt
فوالدهاي غير آلياژي
Base Steel
1.00XX-Base Steels
Quality Steels
1.01XX- General Structure Steels with Rm<500N/mm2
Special Steels
1.11XX-Structural, Pressure Vessel and Eng. Steels with C<0.5%
فوالدهاي آلياژي
Quality Steels
1.08XX-Steels with Special physical properties
Special Steels
1.23XX-Tool Steels- CrMoV Steels
1.35XX-Miscellaneous Steels- -Bearing Steels
1.46XX-Stainless and Heat Resistant Steels
1.51XX-Structural, Pressure Vessel and Eng. Steel (MnSi or MnCr Steels)
@mehrppt
80
مزیت استفاده از شماره
1.4571
81
@mehrppt
X 6 CrNiMoTi 17-12-2
استاندارد روسیه
GOST is an abbreviation of “Gosudarstwennyl Standart,”
Russian for “Government Standardization”
@mehrppt
82
استاندارد روسي نامگذاري فوالدها
()GOST
83
@mehrppt
طب;ق اي;ن اس;تاندارد ،مشخص;ه فوالده;ا از نشان;ه عنص;ر آلياژ;ي و عدد بع;د از آ;ن ك;ه مقدار ميانگي;ن عناص;ر مربوط;ه را
به درص;د بيان م;ي كن;د تشكي;ل شده اس;ت .از عناص;ري ك;ه مقدار آ;ن جزئي اس;ت ص;رف نظ;ر م;ي شود .در آ;ن ص;ورت
مقدار آلياژ حدود % 1است.
براي گروههاي مشخص فوالدها اين پيشوندها به كار مي روند:
- Rب;;را;يف;;والد هايت;;ندبر
– Uب;;را;يف;;والد;هايا;بزار;يغ;ي;ر آ;لي;اژ;ي
– Schب;;را;يف;;والد;هايي;;اتاقان;هايغ;لتشي(ب;;لبرينگها)
U8A
C 0.80
Si 0.25
Mn 0.25
ف;;والد ن;;جيب A
معادل 1.1525
84
@mehrppt
فوالدهاي آلياژي
4Ch5MF1S
1%Si, 1.3% Mo, 1% V, 5% Cr, 0.4%C
معادل (1.2344)X40CrMoV5-1
فوالدهاي تندبر
اولين عدد بعد از حرف Rمقدار تنگستن را بيان مي كند
R10K5F5
;10%W 5%Co; 5%V
85
@mehrppt
فوالدهای کربنی ساختمانی با کیفیت معمولی
می آید که هر چه این عدد بزرگتر باشد6 تا0 شروع شده و پس از آن اعدادST این فوالدها با
.مقدار کربن موجود در فوالد بیشتر بوده و در نتیجه استحکام آن بیشتر و شکل پذیری کمتری دارد
Grade of Steel
Content of Elements, %
C
Mn
Si
Cr
Ni
Cu
Al
S max
P max
Carbon Steel of Common Quality, GOST 380
ST1KP
0.06-0.12
0.250.50
<=0.05
<=0.30
<=0.30
<=0.30
---
0.050
0.040
ST1PS
0.06-0.12
0.250.50
0.050.15
<=0.30
<=0.30
<=0.30
---
0.050
0.040
ST1SP
0.06-0.12
0.250.50
0.150.30
<=0.30
<=0.30
<=0.30
---
0.050
0.040
ST2KP
0.09-0.15
0.250.70
<=0.05
<=0.30
<=0.30
<=0.30
---
0.050
0.040
ST2PS
0.09-0.15
0.250.70
0.050.15
<=0.30
<=0.30
<=0.30
---
0.050
0.040
ST2SP
0.09=0.1
5
0.250.70
0.150.30
<=0.30
<=0.30
<=0.30
---
0.050
0.040
ST3KP
0.14-0.22
0.300.80
<=0.05
<=0.30
<=0.30
<=0.30
---
0.050
0.040
ST3PS
0.14-0.22
0.400.85
0.050.15
<=0.30
<=0.30
<=0.30
---
0.050
0.040
ST3SP
0.12-0.22
0.400.85
0.150.30
<=0.30
<=0.30
<=0.30
---
0.050
0.040
Carbon Steel of Common Quality, GOST 380
ST3GPS
0.14-0.22
0.80-1.10
<=0.15
<=0.30
<=0.30
<=0.30
---
0.050
0.040
ST3GSP
0.14-0.20
0.80-1.10
@mehrppt
0.15<=0.30
0.30
<=0.30
<=0.30
---
0.050
0.040
86
فوالدهاي زنگ نزن و نسوز
اولي;ن عدد ،مقدار ميانگي;ن و ي;ا حداكث;ر ( Cدر موارد معدودح;د پايي;ن) را ب;ه ص;دم درص;د بيان م;ي كند .حرف A
نبايد در آخر مشخصه قرار گيرد.
08Ch 17N13M2T
CMax.0.08;Cr 17; Ni 13;Mo2;Ti 0.5%
55Ch20G9AN4
C0.55;Cr20;Mn9;N0.5;Ni4%
)مع0ادل)1.4871
87
@mehrppt
فوالدهاي ياتاقانهاي غلتشي (بلبرينگها)
عدد بعد از نشانه عنصركرم مقدار ده برابر كرم را بيان مي كند.
SchCh6
C 1.1;Cr 0.6
SchCh15SG
C 1.1;Cr 1.5;Si 0.6;Mn %
88
@mehrppt
فوالدهای کربنی ساختمانی با کیفیت
اولي;ن عدد مقدار ميانگي;ن Cرا ب;ه ص;دم درص;د بيان م;ي كند .حرف Aاگ;ر در آخ;ر مشخص;ه قرار گيرد بيان
كننده درجه خلوص باال ،كاهش مقدار Pو Sو نيز تنگ بودن محدوده آناليز مي باشد.
30ChN3A
C0.3;Cr 0.8;Ni3;P Max.0.025;S Max.0.025%
30Ch3MF
C0.3;Cr 2.7;Mo0.3;V0.1;P Max.0.035;S Max.0.035%
89
@mehrppt
استاندارد فرانسه
AFNOR is an abbreviation of Association Française de
Normalisation
@mehrppt
90
استاندارد فرانسوی نامگذاري فوالدها
عالمتهاي قراردادي كه توسط AFNORدر فرانسه معمول است ،به قرار زير است:
طبقه بندي فوالدها ابتدا در چهار گروه زير صورت مي گيرد:
)1فوالدهاي غيرآلياژي معمولي
)2فوالدهاي غير آلياژي قابل عمليات حرارتي
)3فوالدهاي كم آ;لياژي ،كه در آنها مقدار هيچ عنصري از 5درصد بيشتر نيست
)4فوالدهاي پرآلياژ ،كه در آنها حداقل يكي از عناصر بيش از 5درصد است
91
@mehrppt
الف) گروه اول يا به صورت Adxنشان داده مي شوند( ،فوالدهاي معمولي تجاري كه هيچ گونه مشخصه
اي براي آنها داده نشده است) ،و يا به صورت ديگري كه با حرف Aشروع مي شود و سپس دو عدد
ديگر به دنبال آن مي آيد .از اين دو عدد ،رقم اول مشخصه استحکام مکانیکی فوالد و رقم دوم شامل
يكي از اعداد از 1تا 5مي باشد كه مشخص كننده درجه خلوص فوالد است مانند A30-2
ب) گروه دوم شام;ل فوالدهاي غي;ر آلياژ;ي براي عمليات حرارت;ي اس;ت ك;ه ب;ا دو حرف مشخ;ص شده اس;ت.
CC40مانن;د(عددي ك;ه پ;س از اي;ن دو حرف م;ي آي;د ،ص;د برابر درص;د كرب;ن فوالد را نشان م;ي ده;د
) .یعنی فوالد با 4/0درصد كربن
مشخ;ص م;ي كنند .در اي;ن حال;ت نيزدو عددي ك;ه XCاگ;ر مقدار گوگرد و فس;فر فوالد کم باش;د ،فوالد را ب;ا
باش;د TS ،پ;س از حروف مشخص;ه م;ي آي;د ،درص;د كرب;ن را نشان م;ي دهد .چنانچ;ه دنبال اي;ن دو حرف
ب;ه تنهایی Sمقص;ود فوالدي اس;ت ك;ه براي عمليات س;ختکاری س;طحي ب;ه كار م;ي رود و در ص;ورتي ك;ه
.باشد ،براي فوالدهائي است كه از نظر جوشكاري تضمين شده اند
XC 10
SAE, AISIم;ع;اد;ل
92
1010
XC 38 TS
1038
@mehrppt
1017
XC185
ج) در گروه س;وم ،عالم;ت قراردادي ب;ا عددي شروع م;ي شود ك;ه ص;د برابر درص;د كرب;ن را مشخ;ص م;ي كند.
ب;ه دنبال اي;ن عدد ،حروف;ي ك;ه مشخص;ه عناص;ر اضاف;ه شده ب;ه فوالد م;ي باشن;د ،ب;ه ترتي;ب مقدار درص;د آ;نه;ا
نوشت;ه م;ي شوند .س;پس در پ;ي آنه;ا عددهائ;ي ك;ه مشخ;ص كننده مقدار عنص;ر ي;ا عناص;ري اس;ت ك;ه
مهمتر(تعیین کننده) مي باشند ،مي آيند.
32 C4 16 NC6 NCD6 35
5132معادل SAE, AISI
5115 4337
شروع م;ي شود و Zد) گروه چهارم ،مربوط ب;ه فوالدهاي پ;ر آلياژ اس;ت .در اي;ن فوالده;ا ،اولي;ن عالم;ت ب;ا
س;پس ب;ه دنبال آ;ن عددي اس;ت ك;ه مشخ;ص کننده ص;دبرابر درص;د كرب;ن فوالد م;ي باشد .بع;د از آ;ن ،نشان;ه ي;ا
نشان;ه های مربوط ب;ه عناص;ر آلياژ;ي موجود در فوالد ب;ه ترتي;ب مقدار درص;د آنه;ا م;ي آي;د و در آخ;ر ي;ك ي;ا دو
.گروه و گاهي سه گروه از اعداد كه معادل درصد اين عناصر است ،نوشته مي شود
Z40C13
SAE, AISIم;ع;اد;ل)51420(420
93
@mehrppt
Z10 CN
30301
استاندارد ژاپني نامگذاري فوالدها JIS
استاندارد ژاپني ،با JISشروع مي شود و به دنبال آن يك حرف كه نوع محصول را مشخص مي كند( ،مثال"
Gبراي فوالدهاي كربني و كم آلياژي ) مي آيد و پس از آن چند شماره و حرف ديگر قرار دارد.
94
@mehrppt
:به صورت زير مي باشد SAEو معادل JISمثالي از فوالدهاي استاندارد
G 4052 SCM15H
ن;;زد;يكت;رين
SAEم;ع;اد;ل
95
1418
G 4804SUM12
1108
@mehrppt
G 3345
1008
چدنها
چدن سفید
چدن خاکستری
چدن نشکن
چدن مالیبل
چدن با گرافیت فشرده
96
@mehrppt
برخی از انواع مهمترین چدنها
چدن خاکستری () Gray iron( ،) Gray cast iron
مقطع شکست آنها خاکستری یا سیاه رنگ است.
گرافیت در آنها ورقه ای شکل( )flakeاست.
چدن نشکن(داکتیل) ()Ductile cast iron
عناوینی مانند چدن ندوالر یا کلوخه ای ()Nodular iron
و چدن کروی ( )Spherical ironنیز به آن گفته می شوند.
گرافیت در آنها کروی شکل است.
چدن چکش خوار(مالیبل)( )Malleableچدن سفید ( )White or chilled ironچدن آلیاژی()alloy iron
97
@mehrppt
@mehrppt
98
چدنها
ي از آهن و كربن وسیلیسیم است كه عموما 2تا 4درصد كربن و 1تا 3درصد سیليسيم دارد.
Austenitised at 950°C, austempered at
350°C for 64 min
99
@mehrppt
روشهای مختلف نامگذاری چدنها در استانداردهای مختلف
چدن خاکستری
0.6020
Material number (DIN 17007 Part 2)
GG 20
Min. tensile strength: 200 MPa (DIN 1691)
No. 30B
Min. tensile strength: 30 ksi (ASTM A 48)
چدن نشکن
0.7040
Material number (DIN 17007 Part 2)
GGG 40
Min. tensile strength: 400 MPa (DIN 1693)
60-40-18
Min. tensile strength: 60 ksi (ASTM A 536)
Min. yield strength: 40 ksi
Min.
elongation: 18%
@mehrppt
100
ما در دانشگاه چیزهای زیادی در مورد فوالدها و چدنها می آموزیم؟
GG-25
GGG-40
60/40/18
304L
?
101
@mehrppt
1.4306
CF3
S30403
SCS 19
Z 1 CN 1812
03Ch18N11
X2CrNi1911
683-13/10
)web sites( تار نماها
www.kompass.com
www.principalmetals.com
www.mesteel.com
www.key-to-steel.com
www.iransteel.com
…
www.esfahansteel.com
www.sadidpipe.com
…
@mehrppt
102
نحوه استفاده از كتاب كليد فوالد
ش00ماره 0ف000والد در ا0ختيار ب000اشد1-
به فصل 17مراجعه كرده واطالعات الزم را بدست مي آوريم
ا0گر ف000والد مورد ن00ظر در مقياسوسيعيت000وليد ومصرفميش00وددر*
ستون آخربخش شماره صفحه اي كه در آن اطالعات مهم ديگري
.وجود دارد آمده است
103
@mehrppt
ا0گر آدرست000وليد ك0ننده 0گ000انرا ب000خوا0هيم 0در پ000ايانف000صل2-
هاي
1و2و3و4و5و7و8و9و11و12و13و14و15آ0مد
.ه ا0ست
در آنجا مشخص مي شود كه توليد كننده گان مختلف (با كد
.خاص ) تحت چه نامي آن فوالد را توليد ميكنند
104
@mehrppt
ص00فحاتيك0ه 0در ادا0مه 0ف000صلهاي 6و10و3-16
0ارجي
آ0مده 0ا0ستح0اويج0داوليهستند ك0ه 0ا0مكان)ف000والد هايخ0ارجي(
مقايسه مستقيم متداولترين فوالدهاي بين المللي را فراهم مي
آورد
105
@mehrppt
ا0گر ب000ه 0دنبا00لآدر0ست000وليد ك0ننده 0گ000انهستيم 0در ا0بتدا0ي4-
ف000صل 18آدرسك0املآ0نه0ا آ0مده 0ا0ست(.ب000ا ت000وجه 0ب000ه 0مورد
)2
در همين فصل صفحات بعدي در مور0د شكل توليدات (ميله-
ورق –پروفيل و).....
در 0ادامه نام مار0ك فوالدها واستاندارد هاي فوالدها وتوليد
.كننده گان آلماني به ترتيب اعداد وحروف الفبا آمده است
106
@mehrppt
ف000صل5-
ا0گر مارك ف000والديرا داريم 0ك0ه 0غير آ00لمانيا0ستب000ه 0ف000صل
مرا0جعه 0ميك0نيم 0ودر آ0نف000صلص00فحه 0ورديفيا0طالعات19
ال0ز0م 0در 0مور0د ف000والد مذكورنوشته 0ش00ده 0ا0ستق00ابلمالحظه0
.ميب000اشد
107
@mehrppt
مثال 1
ف000والديب000اشمار0ه 1.4312 0خ0وا0سته: 0آ0نا00ليز– 0خ0وا0ص1-
مكانيكي
ف000والديب000ا ش00مار0ه 1.8961 0مورد ن00ظر ا0ستآدر0سدو 2-
.ي00ا چند ت000وليد ك0ننده 0آ0نرا پ000يدا ك0نيد
108
@mehrppt
مثال2
ف000والد ش00مار0ه 1.7709 0چه 0ك0ار ب000ردهاييدر 0ص00نعت– 1
دارد؟
ف000والد ش00مار0ه 1.8983 0چه 0آ0نا00ليزيدارد ؟2-
109
@mehrppt
مثال 3
ف000والد ش00ماره1.8550 0چه 0عملياتح0رار0تيميپ000ذيرد ؟1-
.دماي هر عمليات حرارتي ر0ا بنويسيد
مق0اومتب000ه 0ض00ربه 0ف000والد ش00ماره1.8550 0را پ000يدا2-
ك0نيد ؟
110
@mehrppt
4مثال
یر را بررسی کنید0فوالد ها ی ز.
15 N20
15CrNi6
TS2379
W3
WHG2
23Ch2NWFA
A515
A522
@mehrppt
111
ن
گ
ج
ین
پ
مه
ی
ن
کاانل ه اپور و ت ر
@mehrppt
112