صفحه 1:
1
559۷۳
صفحه 2:
۷
Wh
0
۷
7 ۱
i,
۷
۳
۳۷
صفحه 3:
صفحه 4:
گروه دیپلوئید
پنبه هاي دنياي قدیم ( Old worlds (
lew! 1 مبداء
غوزه ها بخوبي باز نمي شوند
طول الیاف کوتاه (۱۲-۲۴ میلیمتر )
کیفیت الیاف یائین است
پنبه هاي زراعي ( اهلي) عبارنتد از :
G. herbaceum بومي ایران
بومي هندوستان 7اع2۳907 ۰ 6
گروه تتراپلوئید
) ۸۷۵۷ ۷۵/۵5( دنباي جدید slo ay
مبداء : امريكا
غوزه ها كاملاً باز مي شوند
طول الياف بلند تر
كيفيت الياف بهتر است
پنبه هاي زراعي (اهلي ) عبارتند از :
56 6
G. hirsutum
صفحه 5:
Coed Ce cdg
تا Developed Forming
صفحه 6:
ريشه
د اا ۰ ۶ 33 , ور عی است.ريشه های مویی روی ريشه های فرعی رشد می
کند بیشتر ین جذب آب و موند غذایی توسط ريشه های مویین انجام میشود.
صفحه 7:
ساقه
٩ ۱ ۱ 5 باه اصلی و تعدادی شاخه های فرعی یا جانبی است.جوانه رویشی در
ate eee ۱ ۱ اه اصلی دارای برگ ولی فاقد گل است.روی ساقه اصلی تعدادی
گره قرار دارد.
ye
صفحه 8:
صفحه 9:
تن Cte pe OT] ينا
yr اللي ra
Reema elcid
0 ف
a b
صفحه 10:
صفحه 11:
BOLL AGE (DAYS)
صفحه 12:
صفحه 13:
کرموروم داشته ودارا
ار ویااضافه تر ازان رسیده و
ده
ید لیف آن به أساني از ينبه دانه
صفحه 14:
صفحه 15:
شود (در اوایل بهارزميني را که قبلا کود و
اننا دیسك مي زنند تا حرکت تراكتوربراي اجراي
ا سانتي مقر نباشد و عمق شخم
اريشه راست و ريشه أن تا عمقزيادي در
صفحه 16:
۱ x 0 3 ل
صفحه 17:
- كوددهي GUE
رت گیرد . آبياري اول را خاك آب گویند
بورد
صفحه 18:
we
NN
صفحه 19:
صفحه 20:
صفحه 21:
MW
NN
صفحه 22:
۷ AN SN ۳
است که مي توان همراه با وجین این
لك جلوگيري کرده وخادهي پاي بوته نیز در تثبیت
صفحه 23:
مراحل رشد پنبه (بطور تفريبي)
رسيدن 090' | | شكوقابي || رسيدن | |كاملشدن | | ظهور || ظهور | |ظهور برك | | جوقه
محصول || غوزه ||اولينغوزه| | غوزه || ولينكل || غنجه || eas |] ej |) his
و و 112روذ | | 88روذ | | 64روز | | 40روذ | | 16ررذ | | قروز
10 قط 124 1/24 24ر1 24روز iB قاط
جا 7
صفحه 24:
صفحه 25:
صفحه 26:
اهم ذر يلدزمين كاشت . بقاياي كيامي
ل شود و أن امراض نيز خالي”
نار كرفت جون برحاشت نيدت
ايك كشت بهاره مثل آفتابكردان »
صفحه 27:
صفحه 28:
۱ 5 3 shh
ژيادي به محصول مي زند و
ارو آفت صورت مي كيرد . لارو اين
لیاف را کوتاه کرده و آنهاراکثیف
صفحه 29:
: » كوچكي است که از لپه
اساير آفات اين آفت رل نيز كنترل مي كند
صفحه 30:
Mh,
ee 00 0 يقارچي
١ انتقال اب را
صفحه 31:
وز ۰۳ تا ۰۷ کیلوگرم وش برداشت مي کند مابقي غوزه
صفحه 32:
Wh
ih
۳
۳
صفحه 33:
MeN Wh |
A a
CN
توع سوار بوده که دارای یک یا بند استوانه عمودی
دیده اند( بصورت زیگزال) که استوانه ها حین
از داخل آن بیرون می آورد و سپس از ا
گیر یا عبور کرده و پنبه ها گرفته شده و
ادامة چرخش انگشتی ها از استوانه دیگری
صفحه 34:
صفحه 35:
صفحه 36:
صفحه 37:
A}
0
0 AN
AN ١
Ny
50/95 برآورد شده که
i
Be
رصد گلستا
ابو
ده
ae -
ae
me
ae
5
x خرا.
ابيا a
as
5
oe
ان
0
در
sap PS)
سهم د(
بر کش
کشت ۱
این
صفحه 38:
۰ 8 از ریختن وش در موقع جمع آوری در کیسه
های پلاستیکی و الیاف مصنوعی به
اینکه بعدا در کارخانه های پنبه پاک کنی و
مشکل ایجاد می نماید و الیاف غریبه
ای ثخ ریسی را میشکند خودداری شود
صفحه 39:
صفحه 40:
ai 3
اج دارد. بيش از (0© ميليون
شمالی و 96 درجه عرض جنوبى قرار دارد
صفحه 41:
1
۷
"
i
١
7
انرصدروغن مى باشد و در جهان بعد
صفحه 42:
AT
/
۳۳
صفحه 43:
1
آشنایی با گیاهشناسی پنبه(طالی سفید)
تهیه کننده:
اسدهللا دوست
بهار 90
2
گیاهشناسی
پنبه :نام انگلیسی cotton
تیره :پنیرک( )Malvaceae
جنس :گوسیپیوم ()Gossypium
ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺭﻗﺎﻡ ﻣﻮﺭﺩ ﻛﺸﺖ ﻭ ﻛﺎﺭ ﭘﻨﺒﻪ ﺍﺯ ﺩﻭ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﺘﺮﺍﭘﻠﻮﻳﻴﺪ
G.barbadenseﻭ G.hirstitumﻣﻲﺑﺎﺷﺪ
ﭘﻨـﺒﻪ ﮔﻴﺎﻫـﻲ ﺍﺳﺖ ﺫﺍﺗﺎ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﻪ ﻛﻪ ﺑﻄﻮﺭ ﻳﻜﺴﺎﻟﻪ ﻛﺸﺖ
می شود.
ﭘﻨﺒﻪ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﺩﺭﺧﺘﭽﻪ ﺍﻱ کوچک به ارتفاع 60تا
120میباشد.
طول دوره رشد این گیاه 200روز میباشد
3
4
مشخصات بذر
درمیوه پنبه (غوزه) ارقام گونه هیرستوم 5-4برچه و در ارقام
باربادنس 4-3خانه تشکیل می شود در هر خانه 2ردیف و در
هر ردیف 5-4بذر بنابراین در هر قوزه حدود 40تا 50بذر
وجود دارد.
5
ریشه
پنبه دارای ریشه های اصلی و فرعی است.ریشه های مویی روی ریشه های فرعی رشد می
کند.بیشترین جذب آب و موتد غذایی توسط ریشه های مویین انجام میشود.
6
ساقه
قسمت هوایی گیاه شامل یک ساقه اصلی و تعدادی شاخه های فرعی یا جانبی است.جوانه رویشی در
انتهای ساقه اصلی قرار دارد.ساقه اصلی دارای برگ ولی فاقد گل است.روی ساقه اصلی تعدادی
گره قرار دارد.
7
شکوفه
معموال طی 80- 60روز شکوفه سفید رنگ در مزرعه ظاهر می شود.یعنی 27-20
روز بعد از بوجود آمدن اولین غنچه
8
گل
گل پنبه از نوع کامل است یعنی گل دارای هر دو اندام نرینه و
ماده است.
اندام های نرینه شامل دانه گرده،پرچم و بساک واندام ماده شامل
کالله،خامه و تخمدان می باشد.تخمدان دارای 5-4برچه و
هر برچه 12-8تخمک دارا می باشد
9
غوزه
شکل و اندازه غوزه از صفات واریته محسوب می شود.واریته
هایی که دارای غوزه های کوچکترند نسبت به تغییرات
محیطی و تنش ها مقاوم ترند بنابراین ارقام با غوزه کوچکتر
از نظر عملکرد ثبات بیشتری دارد.
10
11
12
انواع عمده پنبه
:Gossypium arboretum-1این نوع ورایتی آسیائی بوده که در آسیا ,افریقا واسترالیا تحت کشت بوده است.
:Gosspium hirsutum-2این نوع ورایتی منشاء امریکائی داشته و52عدد کرموزوم داشته ودارای خصوصیات ذیل میباشد .این نوع پنبه
بنام پنبه الیاف کوتاه یاد گردیده طول الیاف آن 3,12-1,87سانتی متر ویا اضافه تر ازآن رسیده ودرشتی متوسط را دارا میباشد.
رنگ گل ابتدائی سفید کریمی بوده وبعدا به شیرچای و سرخ مبدل میگردد.
غوزه آن دارای 5-3جوف یا پله بوده ودر هرپله 11-5دانه تخم یافت میگردد.
:Gossypium barbadense-3این نوع ورایتی هم اصالح شده وزراعتی بوده .منشاء امریکائی داشته و دارای 52کرموزوم میباشد
26آن بزرگ 26دیگر آن خورد میباشد واوصاف ذیل را دارا میباشد .این نوع پنبه الیاف طویل داشته وبنام long stapleیاد میشود
طول الیاف آن 5-3سانتی متر و یا زیادتر از ان رسیده والیاف این نوع پنبه نفیس ومستحکم میباشد الیاف آن به آسانی از پنبه دانه جدا
میشود .ورنگ گل آن زرد ودر قاعده گلبرگ ها نقطه ارغوانی رنگ به نظرمی رسد و غوزه آن سه پله ئی میباشد.
:Gossypium tomentosum -4اینن وع ن یز منشاء امریکاییداشته و ت ع داد ک روموزوم آن 52عدد ب وده 26انب زرگو 26دیگر
انخورد میباشد و دارایاوصافذیلب وده ،قدنباتب ه ب لندی 1ا لی 1.5مترمیرسد وتمام قسمتهاین باتت وسط مویکها پ وشیده ش ده
ا لیافخیلیک وتاه ب وده و طولآنب ه 1س انتیمتر میرسد ،ا لیافب ا الیت خم ب ه ص ورتمستحکم قرار گ رفته و ب ه زودیجدا
ن میگردد ،
:Gossypium herbaceum -5اینن وع آسیاییب وده ،دارای 26عدد ک روموزوم میباشد و ا لیافآندرشتو ک وتاه میباشد و طولآناز
cm 1.25ب ه 2.5cmمیرسد .ب رگ هایان3ا لی 7لبه میباشد .و ش اخه هایجوانانقسما ٌ مویکدار میباشد .غوزه آن 3ا لی4
پ له ی یب وده وقتیکه اماده چیدنمیشود ک امال ب از ن میگردد .در هر پ له انت ع داد ت خم ها ز 11دانه زیاد ن میگردد
13
عملیات قبل از تهیه زمین
ﺷـﺮﻭﻉ ﻛـﺎﺭ ﺑـﺮﺍﻱ ﻛﺸـﺖ ﭘﻨـﺒﻪ ﺭﺍ ﺑـﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﭘﺨـﺶ ﻛـﺮﺩﻥ ﻛﻮﺩ ﺩﺍﻣﻲ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻦ ﺩﺍﻧﺴﺖ .ﭘﻨﺒﻪ ﺭﺍ
ﻣﻌﻤـﻮﻻ ﭘﺲ ﺍﺯ ﮔﻴﺎﻫﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻛﻮﺩ ﺳﺒﺰ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺯﻣﻴﻦ ﺑﺮ ﮔﺮﺩﺍﻧﺪﻩ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻛﺸﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻣﺜﻞ ﺷﺒدر،ﺯﻣﻴﻨـﻲ ﺭﺍ
که ﺑﺮﺍﻱ ﻛﺸﺖ ﭘﻨﺒﻪ
ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺩﺭ ﺯﻣﺴﺘﺎﻥ ﻣﻘﺪﺍﺭ 20ﺗﺎ 30ﺗﻦ ﺩﺭ ﻫﻜﺘﺎﺭ ﻛﻮﺩ ﺩﺍﻣﻲ ﻣﻲ ﺩﻫـﻨﺪ .ﺑـﺎﻳﺪ ﺳـﻌﻲ ﺷـﻮﺩ ﻛﻮﺩ ﺩﺍﻣﻲ
ﺗﺎ ﺣﺪ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﭘوﺳﻴﺪﻩ
ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﻭ ﺑﻄﻮﺭ ﻳﻜﻨﻮﺍﺧﺖ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻦ ﭘﺨﺶ ﮔﺮﺩﺩ
ﻳـﺦ ﺁﺏ ﺯﻣﺴـﺘﺎﻧﻲ :ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﺨﺶ ﻛﻮﺩ ﺩﺍﻣﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺯﻣﻴﻦ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺯﻣﺴﺘﺎﻥ ﻳﺦ ﺁﺏ ﺩﺍﺩ.
ﻳﺦ ﺁﺏ ﺯﻣﺴﺘﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺁﻓﺎﺕ ﻭ ﺍﻣﺮﺍﺽ ﻛﻤﻚ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ .
ﺑﺎ ﻳﺦ ﺯﺩﻥ ﺯﻣﻴﻦ ﺑﻪ ﺣﺠﻢ ﺁﻥ ﺍﻓـﺰﻭﺩﻩ ﺷـﺪﻩ ﺍﻛﺴﻴﮋﻥ ﮔﻴﺮﻱ ﺧﺎﻙ ﺑﻬﺘﺮﻱ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺯﻣﻴﻦ ﻧﻴﺰ ﺑﺮﺍﻱ ﺷﺨﻢ ﺧﻮﺭﺩﻥ
ﺩﺭ ﺑﻬﺎﺭ ﺁﻣﺎﺩﻩ می گردد.
14
ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺗﻬﻴﻪ ﺯﻣﻴﻦ
ﻋﻤﻠـﻴﺎﺕ ﺗﻬﻴﻪ ﺯﻣﻴﻦ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺎ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺷﺨﻢ ﻋﻤﻴﻖ ﺷﺮﻭﻉ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ (ﺩﺭ ﺍﻭﺍﻳﻞ ﺑﻬﺎﺭﺯﻣﻴﻨـﻲ ﺭﺍ ﻛـﻪ ﻗـﺒﻼ ﻛﻮﺩ ﻭ ﻳﺦ ﺁﺏ ﺩﺍﺩﻩ
ﺍﻧﺪ )ﻭﻗﺘﻲ ﺧﺎﻙ ﺯﻣﻴﻦ ﺩﺭ ﻋﻤﻖ 30ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮﻱﮔـﺎﻭﺭﻭ ﺷـﺪ ﺍﺑـﺘﺪﺍ ﺩﻳﺴـﻚ ﻣـﻲ ﺯﻧﻨﺪ ﺗﺎ ﺣﺮﻛﺖ ﺗﺮﺍﻛﺘﻮرﺑﺮﺍﻱ ﺍﺟﺮﺍﻱ
ﺷﺨﻢ ﺭﺍﺣﺘﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺳﭙﺲ ﺷﺨﻢ
ﺯﺩﻥ ﺯﻣﻴـﻦ ﺷـﺮﻭﻉ ﻣـﻲ ﺷـﻮﺩ ﺑـﺎﻳﺪ ﺳـﻌﻲ ﺷﻮﺩ ﻋﻤﻖ ﺷﺨﻢ ﻛﻤﺘﺮ ﺍﺯ 25ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻭ ﻋﻤﻖ ﺷﺨﻢ
ﻣﻄﻠـﻮﺏ ﺑﻴـﻦ 30ﺗـﺎ 35ﺳـﺎﻧﺘﻲ ﻣـﺘﺮ ﺍﺳـﺖ ﭼـﻮﻥ ﭘﻨﺒﻪ ﮔﻴﺎﻫﻲ ﺍﺳﺖ ﺑﺎ ﺭﻳﺸﻪ ﺭﺍﺳﺖ ﻭ ﺭﻳﺸﻪ ﺁﻥ ﺗﺎ ﻋﻤﻖﺯﻳﺎﺩﻱ ﺩﺭ
ﺧﺎﻙ ﻓﺮﻭ ﻣﻲ ﺭﻭﺩ .
ﭘـﺲ ﺍﺯ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺷﺨﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺯﻣﻴﻦ ﺩﻳﺴﻚ ﺯﺩﻩ ﺷﻮﺩ ﺗﺎ ﻛﻠﻮﺧﻪ ﻫﺎﻱ ﻧﺎﺷﻲ ﺍﺯ ﺷﺨﻢ ﺧﺮﺩ و زمین مقداری صاف گردد.
ﭘـﺲ ﺍﺯ ﺩﻳﺴـﻚ ﺯﻣﻴـﻦ ﺑﻮﺳـﻴﻠﻪ ﻣﺎﻟـﻪ ﻫﺎﻱ ﺑﺰﺭﮒ ﺯﺭﺍﻋﻲ)( Land Levelerﺑـﺎﻳﺪ ﺧـﻮﺏ ﺻـﺎﻑ ﻭ ﻳﻜﺪﺳـﺖ ﺷﻮﺩ ﺗﺎ ﺷﻴﺐ
ﻣﻼﻳﻤﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺟﻬﺘﻲ ﻛﻪ ﺁﺑﻴﺎﺭﻱ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .
ﭘـﺲ ﺍﺯ ﺗﺴـﻄﻴﺢ ﺯﻣﻴـﻦ ﻧﻮﺑﺖ ﺑﻪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻓﺎﺭﺩ ﻳﺎ ﺟﻮﻱ ﭘﺸﺘﻪ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻦ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﺟﻮﻱ ﭘﺸﺘﻪ ﻫﺎﻱ
ﺍﻳﺠـﺎﺩ ﺷـﺪﻩ ﺑـﺎﻳﺪ ﺑـﻪ ﻓﺎﺻـﻠﻪ ﻫـﺎﻱ 40ﺗـﺎ 50ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ ﺍﺯ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺑﺎﺷﺪ .ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺟﻮﻱ ﻭ ﭘﺸﺘﻪ
ﻧﻮﺑـﺖ ﺑـﻪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺟﻮﻱ ﻫﺎﻱ ﺍﺻﻠﻲ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻦ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻭ ﻛﺮﺕ ﺑﻨﺪﻱ ﺯﻣﻴﻦ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺩﺭ ﺗﻬﻴﻪ
ﺯﻣﻴﻦ ﺍﺳﺖ .
15
ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻛﺎﺷﺖ
ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﺮﺍﻱ ﻛﺸﺖ ﭘﻨﺒﻪ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ
ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺷﺒﺎﻧﻪ ﺭﻭﺯ ﺑﻪ ٥١ﺩﺭﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔﺮﺍﺩ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ .
به عبارتی ﺑﻬﺘﺮﻳـﻦ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻛﺎﺷﺖ ﭘﻨﺒﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﺯ ﺍﻭﺍﺳﻂ
ﺍﺭﺩﻳﺒﻬﺸﺖ ﺩﺭ ﺯﺭﺍﻋﺘﻬﺎﻱ ﻫﺮﺍﻛﺸﺖ ﺗﺎ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﺧﺮﺩﺍﺩ ﺩﺭ ﺯﺭﺍﻋﺘﻬﺎﻱ
ﻛﺮﭘﻪﺍﺳﺖ .
16
ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺩﺍﺷﺖ
ﭘـﺲ ﺍﺯ ﻛﺎﺷـﺖ ﭘﻨـﺒﻪ ﻧـﻴﺎﺯ ﺑـﻪ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗـﻲ ﻣـﺜﻞ :ﻭﺍﻛﺎﺭﻱ ـ ﺁﺑﻴﺎﺭﻱ ،ﻭﺟﻴﻦ ﻭ ﺳﻠﻪ ﺷﻜﻨﻲ ،ﺗﻨﻚ ﻛﺮﺩﻥ ،ﻛﻮﺩﺩﻫﻲ ـ ﺳﻤﭙﺎﺷﻲ ﻭ
ﻣﺮﺍﻗﺒﺖ ﺍﺯ ﺑﻮﺗﻪ ﻫﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺩﺍﺷﺖ ﮔﻮﻳﻨﺪ .
ﺁﺑـﻴﺎﺭﻱ :
ﭘـﺲ ﺍﺯ ﻛﺎﺷـﺖ ﻛـﻪ ﻣﻌﻤـﻮﻻ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﺧﺸﻜﻪ ﻛﺎﺭﻱ ﺍﺳﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺁﺑﻴﺎﺭﻱ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﻴﺮﺩ .ﺁﺑـﻴﺎﺭﻱ ﺍﻭﻝ ﺭﺍ ﺧـﺎﻙ ﺁﺏ ﮔﻮﻳـﻨﺪ
ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺣﺴﺎﺱ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺯﻣﻴﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻜﻨﻮﺍﺧﺖ ﺁﺏ بخوﺭﺩ ﺗﺎ ﺳﺒﺰﺷـﺪﻥ ﺑﻮﺗـﻪ ﻫـﺎ ﻧـﻴﺰ ﻳﻜﻨﻮﺍﺧﺖ ﺑﺎﺷﺪ .ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﺑﻴﺎﺭﻱ ﺍﻭﻝ
ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﺁﺑﻴﺎﺭﻱ ﺩﻭﻡ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯﻳﻚ ﻫﻔـﺘﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﺁﺑﻴﺎﺭﻱ ﺳﻮﻡ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﺑﻴﺎﺭﻱ ﺳﻮﻡ ﻭ ﺳﺒﺰ ﺷﺪﻥ
ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻮﺗﻪ ﻫﺎ ﻧﻴﺎﺯ ﺁﺑﻲ ﭘﻨﺒﻪ ﻛﻢ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻓﻮﺍﺻﻞ ﺁﺑﻴﺎﺭﻱ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﻭ ﻫﻔﺘﻪ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ.
ﺯﻣﺎﻥ ﮔﻠﺪﻫﻲ ﺣﺴﺎﺱﺗﺮﻳـﻦ ﻣـﺮﺣﻠﻪ ﺁﺑـﻲ ﭘﻨـﺒﻪ ﺍﺳـﺖ ﻭ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﺁﺏ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺎﺭﻭﺭ ﺷﺪﻥ ﮔﻠﻬﺎﻱ ﭘﻨﺒﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺯﻳﺎﺩ ﺍست
برای ﺍﻳـﻦ ﻣـﻨﻈﻮﺭ ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻥ ﺷﺮﻭﻉ ﮔﻠﺪﻫﻲ ﻓﻮﺍﺻﻞ ﺁﺑﻴﺎﺭﻱ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﻫﻔﺘﻪ ﺍﻱ ﻳﻜﺒﺎﺭ ﻣﻲ ﺭﺳﺪ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺁﺑﻴﺎﺭی.
17
ﻭﺍﻛﺎﺭﻱ ﻳﺎ ﻭﺍﻛﺎﺷﺖ
ﻭﺍﻛـﺎﺭﻱ ﻳﻜـﻲ ﺍﺯ ﻋﻤﻠـﻴﺎﺕ ﻣﻬـﻢ ﺩﺍﺷـﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻧﻘﺎﻃﻲ ﻛﻪ ﺑﻮﺗﻪ ﻫﺎﻱ ﻛﺸﺖ ﺍﻭﻝ ﺳﺒﺰ
نشـﺪﻩ ﺻـﻮﺭﺕ ﻣـﻲ ﮔـﻴﺮﺩ .ﺍﻳـﻦ ﻛﺎﺭ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﺑﻴﺎﺭﻱ ﺩﻭﻡ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻳﻌﻨﻲ ﺯﻣﻴﻦ ﺭا
ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺁﺏ ﻣـﻲ ﺩﻫﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻧﻘﺎﻃﻲ ﻛﻪ ﺑﻮﺗﻪ ﻫﺎﻱ ﺳﺒﺰ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺷﺮﻭﻉ ﺑﻪ ﻭﺍﻛﺎﺭﻱ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ .ﺍﻳﻦ
ﻛﺎﺭ ﺑـﺎ ﺩﺳـﺖ ﺻـﻮﺭﺕ ﻣـﻲ ﮔـﻴﺮﺩ ﻭ ﻛﻤـﻚ ﺑـﻪ ﻳﻜﻨﻮﺍﺧـﺖ ﺳﺒﺰ ﺷﺪﻥ ﺯﻣﻴﻦ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ .ﭘﺲ ﺍﺯ
ﻭﺍﻛﺎﺭﻱ ﺯﻣﻴﻦ ﺭﺍ ﺁﺑﻴﺎﺭﻱ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﻭﺍﻛﺎﺭﻱ ﻧﻴﺰ ﺳﺒﺰ ﺷﻮﺩ .
18
ﺗﻨﻚ ﻛﺮﺩﻥ ﺑﻮﺗﻪ ﻫﺎ
ﭘـﺲ ﺍﺯ ﺳـﺒﺰ ﺷﺪﻥ ﺑﻮﺗﻪ ﻫﺎﻱ ﭘﻨﺒﻪ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻭﺍﻛﺎﺭﻱ ،ﻭﻗﺘﻲ ﺑﻮﺗﻪ ﻫﺎ ٦ﺗﺎ ٨ﺑﺮﮔﻪ ﺷﺪﻧﺪ ﻭ
ﺧﻄـﺮﺍﺕ ﻧﺎﺷـﻲ ﺍﺯ ﺑﺎﺭﺍﻧﻬﺎﻱ ﺷﺪﻳﺪ ﺑﻬﺎﺭﻩ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺣﻤﻠﻪ ﺁﻓﺎﺕ ﻣﺜﻞ ﺗﺮﻳﭙﺲ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺧﺸﻚ ﺷﺪﻥ
ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ،ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺑﻪ ﺗﻨﻚ ﻛﺮﺩﻥ ﺑﻮﺗﻪ ﻫﺎ می کنند.
ﺳـﻌﻲ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﺗﺮﺍﻛﻢ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻭﻝ ﻛﺸﺖ ﺯﻳﺎﺩﺗﺮ بگیرند ﻭ سپـﺲ ﺍﻗـﺪﺍﻡ ﺑﻪ ﺗﻨﻚ ﻛﺮﺩﻥ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ
ﺩﺭ ﻛﺸﺘﻬﺎﻱ ﻣﻜﺎﻧﻴﺰﻩ ﺳﻌﻲ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻮﺗﻪ ﻫﺎ 2تا 15ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻛﺸﺘﻬﺎﻱ ﺭﺩﻳﻔﻲ ﻛﻪ
٢ﺗﺎ ٣ﺑﻮﺗﻪ ﺩﺭﻫـﺮ ﻧﻘﻄـﻪ ﺳـﺒﺰ ﻣـﻲ ﺷـﻮﺩ ﺍﻳـﻦ ﺑﻮﺗـﻪ ﻫﺎ ﺭﺍ ﻳﻚ ﻋﺪﺩ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ .ﺗﻨﻚ ﻛﺮﺩﻥ ﺑﻮﺗﻪ ﻫﺎ ﺑﺎ
ﺩﺳﺖ انجام ﻣﻲ ﺷﻮﺩ .
19
ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﻋﻠﻔﻬﺎﻱ ﻫﺮﺯ ﻭﺳﻠﻪ ﺷﻜﻨﻲ
ﻋﻠﻔﻬـﺎﻱ ﻫـﺮﺯ ﺑﺎﻋـﺚ ﺭﻗﺎﺑـﺖ ﺑﺎ ﮔﻴﺎﻩ ﺍﺻﻠﻲ ﭘﻨﺒﻪ ﺷﺪﻩ ،ﻣﻮﺍﺩ ﻏﺬﺍﻳﻲ ﺭﺍ ﻣﺼﺮﻑ ﻛﺮﺩﻩ ﻭﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ
ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﻭ ﻣﺤﺼﻮﻝ ﻣﺎ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ .ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﻋﻠﻔﻬﺎﻱ ﻫﺮﺯ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﻣﻬﻢ
ﺯﺭﺍﻋـﻲ ﺑـﻮﺩﻩ ﺍﺳـﺖ .ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﻋﻠﻔﻬﺎﻱ ﻫﺮﺯ ﺩﺭ ﺍﻭﺍﻳﻞ ﻓﺼﻞ ﻣﻬﻤﺘﺮ ﺍﺳﺖ ﭼﻮﻥ ﺩﺭﺻﻮﺭﺕ ﻋﺪﻡ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻋﻠﻔﻬﺎﻱ
ﻫﺮﺯ ﺍﺯ ﺭﺷﺪ ﮔﻴﺎﻩ ﺍﺻﻠﻲ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻱ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﻣﻲ ﺁﻭﺭﻧﺪ .
ﺑـﺮﺍﻱ ﺩﻓـﻊ ﻋﻠﻔﻬﺎﻱ ﻫﺮﺯ ﻭ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻱ ﺍﺯ ﺳﺒﺰ ﺷﺪﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺍﺯ ﻋﻠﻒ ﻛﺶ ﺗﺮﻳﻔﻮﺭﺍﻣﻴﻦ ﺩﺭ ﺧﺎﻙ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩ
ﻛﻪ ﺍﺯ ﺟﻮﺍﻧﻪ ﺯﺩﻥ ﺑﺬﺭ ﻋﻠﻔﻬﺎﻱ ﻫﺮﺯ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻱ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﻣﻲ ﺁﻭﺭﺩ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺳﺒﺰ ﺷﺪﻥ ﭘﻨﺒﻪ ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ
ﺑﺎ ﻋﻠﻔﻬﺎﻱ ﺑﺎﺭﻳﻚ ﺑﺮﮒ ﺍﺯ ﻋﻠﻒ ﻛﺶ ﮔﺎﻻﻧﺖ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩ .
20
ﻛﻮﺩﻫﻲ
ﻛﻮﺩﻫﺎﻱ ﺷﻴﻤﻴﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺯﺭﺍﻋﺖ ﭘﻨﺒﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ ﻭﻟﻲ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ
ﺁﻧﻬـﺎ ﻛﻮﺩﻫـﺎﻱ ﺍﺯﺗﻪ ،ﻓﺴﻔﺮﻩ ﻭ ﭘﺘﺎﺳﻪ ﺍﺳﺖ 2/3 .ﻛﻮﺩﻫﺎﻱ ﻓﺴﻔﺮﻩ ﻭ ﭘﺘﺎﺳﻪ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺷﺨﻢ ﺯﺩﻥ ﺩﺭﺑﻬـﺎﺭ ﻣﺼـﺮﻑ ﻛـﺮﺩ .ﻛـﻮﺩ ﻓﺴـﻔﺮﻩ ) ﺳـﻮﭘﺮ
ﻓﺴﻔﺎﺕ ( ﻭ ﭘﺘﺎﺳﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﭼﻬﺎﺭ ﻛﻴﺴﻪ ﻓﺴﻔﺮ ﻭ ﺳﻪ ﻛﻴﺴـﻪ ﭘـﺘﺎﺱ ﺩﺭ ﻫﻜﺘﺎﺭ ﺍﺳﺖ 1/3 .ﻛﻮﺩ ﻓﺴﻔﺮﻩ ﻭ ﭘﺘﺎﺳﻪ ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪﻩ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﻣﺮﺣﻠﻪ
ﭘﻨﺠﻪ ﺯﻧﻲ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ 1/3ﻛـﻮﺩ ﺍﺯﺗـﻪ ﻻﺯﻡ ﺑـﻪ ﻛﺎﺭ ﺑﺮﺩ .ﻛﻮﺩ ﺍﺯﺗﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻓﺮﻡ ﺍﻭﺭﻩ ﻣﺼﺮﻑ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﻣﺼﺮﻓﻲ ﺁﻥ ﺩﺭ ﻫﻜﺘﺎﺭ ﺣﺪﻭﺩ
10ﻛﻴﺴﻪ ﻳﻌﻨﻲ 500ﻛﻴﻠﻮ ﮔﺮﻡ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻃﻲ ﺳﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻪ ﺯﻣﻴﻦ ﺩﺍﺩﻩ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ .
ﺍﺯ ﻛﻮﺩﻫـﺎﻱ ﻣـﻴﻜﺮﻭ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩ ﻋﻨﺎﺻﺮﻱ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺁﻫﻦ ،ﺭﻭﻱ ،ﻣﻨﮕﻨﺰ ،ﻣﻮﻟﻴﺒﺪﻥ ﻭ …
ﻧـﻴﺰ ﺩﺭ ﺭﺷﺪ ﻭ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺑﻬﺘﺮ ﭘﻨﺒﻪ ﻣﻬﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺁﻫﻦ ﻭ ﺭﻭﻱ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﻛﻼﺕ ﺑﺎ ﺁﺏ ﺁﺑﻴﺎﺭﻱ
ﺩﺭ ﻓﺼـﻞ ﮔﻠﺪﻫـﻲ ﻣﺼـﺮﻑ ﻛﺮﺩ .ﺁﻫﻦ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻓﺮﻡ ﺳﻜﻮﺳﺘﺮﻭﻥ ﺁﻫﻦ ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺑﺎ ﺁﺏ ﺁﺑﻴﺎﺭﻱ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ
ﺑﺮﺩ .ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻴﺎﺯ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﻛﻮﺩﻫﺎﻱ ﻛﺎﻣﻞ ﻣﻴﻜﺮﻭ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﮔﻴﺎﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ
ﻧﻜـﺘﻪ :ﻣﺼـﺮﻑ ﺍﻭﺭﻩ ﺯﻳـﺎﺩ ﺩﺭ ﻓﺼﻞ ﮔﻠﺪﻫﻲ ﺑﺎﻋﺚ ﺭﻳﺰﺵ ﮔﻠﻬﺎ ﻭ ﻛﻢ ﺷﺪﻥ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﻭﺭﻩ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﮔﻞ ﺩﻫﻲ ﺑﻮﺗﻪ ﻫﺎ ﻣﺼﺮﻑ
ﻛﺮﺩ .
21
وجین و سله شکنی
ﺳـﻠﻪ ﺷـﻜﻨﻲ ﻭ ﺧـﺎﻙ ﺩﻫـﻲ ﭘـﺎﻱ ﺑﻮﺗﻪ ﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻬﻢ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﻭﺟﻴﻦ ﺍﻳﻦ
ﻛـﺎﺭ ﺭﺍ ﻧـﻴﺰ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩ .ﺳﻠﻪ ﺷﻜﻨﻲ ﺍﺯ ﺗﺒﺨﻴﺮ ﺭﻃﻮﺑﺖ ﺧﺎﻙ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻱ ﻛﺮﺩﻩ ﻭﺧﺎﻛﺪﻫﻲ ﭘﺎﻱ ﺑﻮﺗﻪ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺗﺜﺒﻴﺖ
ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻮﺗﻪ ﺩﺭ ﺧﺎﻙ ﻛﻤﻚ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ .
ﺑـﺮﺍﻱ ﻭﺟﻴـﻦ ﻭﺳـﻠﻪ ﺷﻜﻨﻲ ﻭ ﺧﺎﻛﺪﻫﻲ ﭘﺎﻱ ﺑﻮﺗﻪ ﻫﺎﻱ ﭘﻨﺒﻪ ﺩﺭ ﺯﺭﺍﻋﺘﻬﺎﻱ ﻣﻜﺎﻧﻴﺰﻩ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺍﺯﻛﻮﻟﺘـﻴﻮﺍﺗﻮﺭ
ﺍﺳـﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﻫﺮ ﺳﻪ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﻭﻗﺘﻲ ﺑﻮﺗﻪ ﻫﺎ 15ﺗﺎ 20ﺳﺎﻧﺘﻲ
ﻣﺘﺮ ﺷﺪﻧﺪ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺑﻌﺪﺍﺯ ﺁﺑﻴﺎﺭﻱ ﻭ ﮔﺎﻭ ﺭﻭ ﺷﺪﻥ ﺧﺎﻙ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩ .ﺩﺭ ﺯﺭﺍﻋﺖ ﻫﺎﻱ ٧ﺭﺩﻳﻔـﻲ
ﻛـﻪ ﺍﻣﻜـﺎﻥ ﺍﺳـﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻛﻮﻟﻴﺘـﻴﻮﺍﺗﻮﺭ ﻧﻴﺴـﺖ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﻋﻠﻔﻬﺎﻱ ﻫﺮﺯ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﻛﺎﺭﮔﺮ ﺍﻧﺠﺎﻡ
ﺷﻮﺩ .
22
مراحل رشد پنبه به طور تقریبی
23
ﺳﻢ ﭘﺎﺷﻲ ﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺁﻓﺎﺕ ﻭ ﺍﻣﺮﺍﺽ
ﺁﻓـﺎﺕ ﻭ ﺍﻣـﺮﺍﺽ ﻳﻜـﻲ ﺍﺯ ﻋﻮﺍﻣـﻞ ﺑﺴـﻴﺎﺭ ﻣﻬﻢ ﺩﺭ ﻧﻘﺼﺎﻥ ﻣﺤﺼﻮﻝ ﻭ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺩﺭ ﻣﻲ ﺯﻧﻨﺪ ﻣﻮﺟﺐ ﻛﺎﻫﺶ ﭘﻨـﺒﻪ
ﻫﺴـﺘﻨﺪ .ﺁﻓـﺎﺕ ﻭ ﺍﻣﺮﺍﺽ ﺑﺎ ﺁﺳﻴﺒﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﻧﺪﺍﻣﻬﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮔﻴﺎﻩ ﻣﺤﺼـﻮﻝ ﻣـﻲ ﺷـﻮﻧﺪ ﺩﺭ ﺻـﻮﺭﺕ ﺷﺪﺕ ﺧﺼﻮﺻﺎ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ
ﺍﻣﺮﺍﺽ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﻓﻮﻕ ﺍﻟﻌﺎﺩﻩ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺧﻮﺍﻫﺪﺁﻣﺪ .ﺍﺯ ﺁﻓﺎﺕ ﻣﻬﻢ ﭘﻨﺒﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺯﻳﺮ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ :
ﺗﺮﻳـﭙﺲ ﭘﻨـﺒﻪ :ﺍﻳـﻦ ﺣﺸﺮﻩ ﻛﻮﭼﻚ ﺑﺎ ﻧﺎﻡ ﻋﻠﻤﻲ Thrips flavusﺁﺳﻴﺐ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺑﻪ ﺑﻮﺗﻪ ﻫﺎﻱ
ﭘﻨـﺒﻪ ﺧﺼﻮﺻـﺎ ﺩﺭ ﺍﻭﺍﻳـﻞ ﻓﺼـﻞ ﺭﻭﻳـﺶ ﻳﻌﻨﻲ چند ﺑﺮﮔﻪ ﺑﻮﺩﻥ ﮔﻴﺎﻩ ﻣﻲ ﺭﺳﺎﻧﺪ ﺍﻳﻦ ﺣﺸﺮﻩ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺗﺎ
ﭘﺎﻳـﺎﻥ ﻓﺼـﻞ ﺭﻭﻳـشی ﻧـﻴﺰ ﺑـﻪ ﮔـﻴﺎﻩ ﺁﺳـﻴﺐ ﺑﺮﺳـﺎﻧﺪ ﺑـﺮﺍﻱ ﻣـﺒﺎﺭﺯﻩ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺍﺯ ﺳﻤﻮﻣﻲ ﻣﺜﻞﻣﺘﺎﺳﻴﺴﺘﻮﻛﺲ ﻳﺎ ﺁﻧﺪﻭﺳﻮﻟﻔﺎﻥ
ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩ .
24
25
ﺗﻨﺎﻭﺏ ﺯﺭﺍﻋﻲ ﺩﺭ ﭘﻨﺒﻪ
ﭘﻨـﺒﻪ ﺭﺍ ﻣﻌﻤـﻮﻻ ﺑـﻪ ﻋـﻨﻮﺍﻥ ﮔـﻴﺎﻩ ﻭﺟﻴﻨﻲ ﺩﺭﺟﻪ ﺍﻭﻝ ﭘﺲ ﺍﺯ ﮔﻴﺎﻫﺎﻥ ﻋﻠﻮﻓﻪ ﺍﻱ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﻪ ﻳﺎ ﻛﻮﺩﺳﺒﺰ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﻛﻮﺩ ﺩﺍﻣﻲ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ
ﻛﺸﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ .ﭘﻨﺒﻪ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﻛﺎﺷﺖ
ﺑـﺪﻭﻥ ﺁﻧﻜـﻪ ﺍﺛـﺮ ﺳـﻮﺋﻲ ﺭﻭﻱ ﺁﻧﻬـﺎ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺣﺘﻲ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﭘﻨﺒﻪ ﺭﺍ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻝ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﻫﻢ ﺩﺭ ﻳﻚﺯﻣﻴـﻦ ﻛﺎﺷـﺖ .ﺑﻘﺎﻳـﺎﻱ ﮔﻴﺎﻫـﻲ
ﭘﻨﺒﻪ ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺮﺍﻱ ﺧﺎﻙ ﻣﻔﻴﺪ ﺑﺎﺷﺪ .ﺯﻣﻴﻦ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻛﺸﺖ ﭘﻨﺒﻪ ﺍﺯﻋﻠﻓﻬـﺎﻱ ﻫﺮﺯ ﺗﻤﻴﺰ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻣﺮﺍﺽ ﻧﻴﺰ ﺧﺎﻟﻲ
ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ .ﺑﺮﺍﻱ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺑﻴﻤﺎﺭﻳﻬﺎﻱ ﺭﻳﺸﻪ ﺍﻱ ﺑﺎﻳﺪﺗﻨﺎﻭﺏ ﺯﺭﺍﻋﻲ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﭘﻨﺒﻪ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ .ﭼـﻮﻥ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﭘﻨﺒﻪ ﺗﺎ
ﺁﺧﺮ ﻓﺼﻞ ﭘﺎﻳﻴﺰ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ ﺍﺯ کشت ﭘﺎﻳﻴﺰﻩ .ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﭘﻨﺒﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺻﺮﻑ نظر کرد ﻭ ﺩﺭ ﺑﻬﺎﺭ ﺍﺯ ﻳﻚ ﻛﺸﺖ ﺑﻬﺎﺭﻩ ﻣﺜﻞ
ﺁﻓﺘﺎﺑﮕﺮﺩﺍﻥ ،ﺫﺭﺕ یا ﺻﻴﻔﻲ ﺟﺎﺕ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩ ﻳﺎ بعد از پنبه ﻧﻈـﺮ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺑﻬﺎﺭ ﺍﺯ ﻳﻚ ﻛﺸﺖ ﺑﻬﺎﺭﻩ ﻣﺜﻞ ﺁﻓﺘﺎﺑﮕﺮﺩﺍﻥ ،ﺫﺭﺕ
ﻳﺎ ﺑﻌـﺪ ﺍﺯ ﭘﻨـﺒﻪ ،ﺯﻣﻴـﻦ ﺭﺍ ﺁﻳﺶ ﮔﺬﺍﺷﺖ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺁﻳﺶ ،ﮔﻨﺪﻡ ﻳﺎ ﺟﻮ ﻛﺎﺷﺖ
26
تناوب مورد استفاده برای پنبه
ﻳﻮﻧﺠﻪ ـ ﭘﻨﺒﻪ ـ ﺻﻴﻔﻲ ﺟﺎﺕ ـ ﮔﻨﺪﻡ ـ ﺁﻳﺶ
ﻛﻮﺩ ﺳﺒﺰ (ﺷﺒﺪﺭ ـ ﻟﻮﺑﻴﺎ ﺭﻭﻏﻨﻲ) ـ ﭘﻨﺒﻪ ـ ﺣﺒﻮﺑﺎﺕ ـ ﮔﻨﺪﻡ
کود سبز –پنبه
ﭘﻨﺒﻪ ـ ﺁﻳﺶ ـ ﮔﻨﺪﻡ ﻳﺎ ﺟﻮ
27
ﻛـﺮﻡ ﻏـﻮﺯﻩ :ﺑـﺎ ﻧﺎﻡ ﻋﻠﻤﻲ Heliothis obsoletaﻛﻪ ﺧﺴﺎﺭﺕ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮﻝ ﻣﻲ ﺯﻧﺪ ﻭ
ﻛﻴﻔﻴـﺖ ﻣﺤﺼـﻮﻝ ﺭﺍ ﻧـﻴﺰ ﻛـﺎﻫﺶ ﻣـﻲ ﺩﻫﺪ ﺧﺴﺎﺭﺕ ﺗﻮﺳﻂ ﻻﺭﻭ ﺁﻓﺖ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ .ﻻﺭﻭ ﺍﻳﻦ
ﺁﻓﺖ ﻏﻮﺯﻩ ﺭﺍ ﺳﻮﺭﺍﺥ ﻛﺮﺩﻩ ﻭﺍﺭﺩ ﺁﻥ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﺗﻐﺬﻳﻪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﻟﻴﺎﻑ ﺭﺍ ﻛﻮﺗﺎﻩ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺁﻧﻬﺎﺭﺍ ﻛﺜﻴﻒ
ﻣـﻲ ﻛﻨﺪ .ﻳﺦ ﺁﺏ ﺯﻣﺴﺘﺎﻧﻲ ﻭ ﺷﺨﻢ ﺯﺩﻥ ﺩﺭ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺍﻳﻦ ﺁﻓﺖ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻬﻢ ﺍﺳﺖ .ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺁﻥ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺍﺯ
ﺳﻤﻮﻣﻲ ﻣﺜﻞ ﻛﺎﺭﺑﺎﺭﻳﻞ ﺳﻮﻳﻦ ﻳﺎ ﺩﺍﻧﻴﺘﻮﻝ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩ .
ﻋﺴﻠﻚ ﭘﻨﺒﻪ :ﺑﺎ ﻧﺎﻡ ﻋﻠﻤﻲ Bemisisa Tabaciﺷﺘﻪ ﺍﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﮔﻴﺎﻫﺎﻥ ﺯﺭﺍﻋﻲ ﺣﻤﻠـﻪ ﻣـﻲ ﻛﻨـﻨﺪ ﺍﻳﻦ ﺁﻓﺖ
ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﻣﻜﻴﺪﻥ ﺷﻴﺮﻩ ﭘﺮﻭﺭﺩﻩ ﮔﻴﺎﻩ ﺳﺒﺐ ﺿﻌﻒ ﺑﻮﺗﻪ ﮔﺸﺘﻪ ﻭ ﺑﺎ ﺗﺮﺷﺤﺎﺕ
ﺧـﻮﺩ ﻛـﻪ ﻣـﺎﺩﻩ ﭼﺴـﺒﻨﺎﻙ ﺍﺳﺖ ﺳﺒﺐ ﭼﺴﺒﻴﺪﻥ ﺍﻟﻴﺎﻑ ﭘﻨﺒﻪ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺁﻓﺖ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺍﺯ
ﺳﻤﻮﻣﻲ ﻣﺜﻞ ﺩﻳﻤﻜﺮﻭﻥ ،ﺍﻧﺪﻭﺳﻮﻟﻔﺎﻥ ﻭ ﺁﺩﻣﻴﺮﺍﻝ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩ
28
ﺳـﻨﻚ ﺗﺨﻢ ﭘﻨﺒﻪ :ﺑـﺎ ﻧﺎﻡ ﻋﻠﻤﻲ Oxycarenus hyalipennisﺣﺸﺮﻩ ﻛﻮﭼﻜﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻟﭙﻪ
ﻫﺎﻱ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺗﻐﺬﻳﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺁﻓﺎﺕ ﺍﻳﻦ ﺁﻓﺖ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ
ﺩﺍﻧﻪ
کنه ﺗـﺎﺭ ﻋﻨﻜﺒﻮﺗـﻲ :ﺑـﺎ ﻧـﺎﻡ ﻋﻠﻤـﻲ : Tetra nychusﻣـﻴﺰﺑﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺁﻓﺖ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﮔﻴﺎﻫﺎﻥ ﺯﺭﺍﻋـﻲ
ﺍﺳـﺖ ﺍﻳـﻦ ﺁﻓـﺖ ﺍﺯ ﺷـﻴﺮﻩ ﭘﺮﻭﺭ ﺗﻐﺬﻳﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻭ ﻟﻜﻪ ﻫﺎﻱ ﻗﺮﻣﺰ ﺯﻳﺮ ﺳﻄﺢ ﺑﺮﮒ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ
ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺁﻥ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺍﺯ ﺳﻤﻮﻡ ﻛﻨﺪ ﻛﺸﻲ ﻣﺜﻞ :ﹸﻣﺎﻳﺖ ،ﭘﺮﻭﭘﺎﻝ ﻭ ﻧﻴﺴﻮﺭﻭﻥ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ.
ﻣﻴـﻨﻮﺯ ﺑـﺮﮒ :ﻻﺭﻭ ﺍﻳـﻦ ﺁﻓـﺖ ﺑـﻪ ﺑﺮﮒ ﭘﻨﺒﻪ ﺧﺴﺎﺭﺕ ﻣﻲ ﺯﻧﺪ ﻻﺭﻭ ﺍﻳﻦ ﺁﻓﺖ ﺯﺭﺩ ﺭﻧﮓ ﻭ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ
ﻛﻮﭼـﻚ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﭘﺎﺭﺍﻧﺸﻴﻢ ﺑﺮﮒ ﺗﻐﺬﻳﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺑﺎﻋﺚ ﻧﻘﺼﺎﻥ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺁﻓﺖ ﺍﺯ ﺳﻤﻮﻣﻲ ﻣﺜﻞ ﻓﻦ ﻭﺍﻟﺮﻳﺖ
29ـ ﺁﻣﺒﻮﺵ ﻭ ﺩﺳﻴﺲ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ
ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳـﻦ ﺑـﻴﻤﺎﺭﻳﻬﺎﻱ ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﮔﻴﺎﻩ ﭘﻨﺒﻪ ﺁﺳﻴﺐ ﻣﻲ ﺭﺳﺎﻧﺪ ﺑﻮﺗﻪ ﻣﻴﺮﻱ ﺍﺳﺖ ﻋﺎﻣﻞ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎﺭﻱﻗﺎﺭﭼـﻲ
ﺍﺳـﺖ ﺑـﻪ ﻧـﺎﻡ Fusarium Oxysprumﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﺎﻓﺖ ﺁﻭﻧﺪﻱ ﺭﻳﺸﻪ ﺣﻤﻠﻪ ﻭ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﺁﺏ ﺭﺍ
ﻣﺨﺘﻞﻣـﻲ ﻛـﻨﺪ ﺑﻮﺗﻪ ﻫﺎﻱ ﺁﻟﻮﺩﻩ ﻛﻮﭼﻚ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺩﻣﺒﺮﮔﻬﺎﻱ ﺁﻥ ﺭﻳﺰﺵ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ
ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺁﻥ ﻛﺎﺷﺖ ﺍﺭﻗﺎﻡ ﻣﻘﺎﻭﻡ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎﺭﻱ ﺍﺳﺖ .
30
ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﭘﻨﺒﻪ
ﺑﺮﺩﺍﺷـﺖ ﺁﺧﺮﻳـﻦ ﻣـﺮﺣﻠﻪ ﺍﺯ ﻋﻤﻠـﻴﺎﺕ ﻛﺸـﺎﻭﺭﺯﻱ ﭘﻨﺒﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪﻛﻪ ﺩﻗﺖ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻭ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﻭ ﺻﺤﻴﺢ ﺁﻥ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻲ ﺩﺭ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺩﺍﺭﺩ .
ﻏـﻮﺯﻩ ﻫـﺎ ﻫﻨﮕﺎﻣـﻲ ﻛـﺎﻣﻼ ﺭﺳـﻴﺪﻩ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺷﻜﻔﺘﻪ ﺑﻮﺩ .ﻭ ﺩﻳﻮﺍﺭﻩ ﻫﺎﻱ ﺗﺨﻤﺪﺍﻥ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﺯﺭﺩ ﺑﺎﺷﺪ .ﻓﺎﺻـﻠﻪ ﺯﻣﺎﻧـﻲ ﺑﻴـﻦ ﺭﺳـﻴﺪﻥ ﺍﻭﻟﻴـﻦ ﻏﻮﺯﻩ ﺗﺎ ﺁﺧﺮﻳﻦ
ﻏﻮﺯﻩ ﺯﻳﺎﺩ ﺍﺳﺖ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻧﻤﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺻﺒﺮ ﻛﺮﺩ ﺗﺎ ﺗﻤﺎﻡ ﻏﻮﺯﻩ ﻫﺎ ﺭﺍ ﻳﻜﺒﺎﺭﻩ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﻧﻤﻮﺩ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﻃﻲ ٢ﺗﺎ ٣ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩ .
ﺩﺭ ﺍﻳـﺮﺍﻥ ﻛـﺎﺭ ﺑﺮﺩﺍﺷـﺖ ﭘﻨـﺒﻪ ﺑﻴﺸـﺘﺮ ﺑـﺎ ﺩﺳﺖ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﭼﻴﻦ ﭘﻨﺒﻪ ﺭﺍ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻭﻗﺘﻲ
ﻧﻴﻤـﻲ ﺍﺯ ﻏﻮﺯﻩ ﻫﺎ ﺭﺳﻴﺪﻧﺪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ ﻫﺮ ﻛﺎﺭﮔﺮ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺯﻣﻴﻦ ﻭ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻣﺤﺼﻮﻝ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ٠٣ﺗﺎ ٠٧
ﻫﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻳﻚ ﻳﺎ ﺩﻭ ﭼﻴﻦ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ .
ﻛﻴﻠﻮﮔﺮﻡ ﻭﺵ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻣﺎﺑﻘﻲ ﻏﻮﺯﻩ
ﺩﺭ ﺯﺭﺍﻋـﺘﻬﺎﻱ ﻣﻜﺎﻧـﻴﺰﻩ ﭘﻨـﺒﻪ ﺑـﺎ ﺩﻭ ﻧـﻮﻉ ﺩﺳـﺘﮕﺎﻩ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﻏﻮﺯﻩ ﭼﻴﻦ Stripperﻭ ﭘﻨﺒﻪ ﭼﻴﻦ
Cotton Pickerﺑﺮﺩﺍﺷـﺖ ﻣـﻲ ﺷـﻮﺩ .ﻏـﻮﺯﻩ ﭼﻴـﻦ ﻣﺠﻬـﺰ ﺑـﻪ ﭼﻨﮕﻜﻬﺎﻳﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻏﻮﺯﻩ ﺭﺍ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ
ﻛـﺮﺩﻩ ﻭ ﻧـﻴﻤﻪ ﭼﻴـﻦ ﻓﻘـﻂ ﭘﻨﺒﻪ ﺭﺍ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ .ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﻣﻜﺎﻧﻴﺰﻩ ﺍﺣﺘﻴﺎﺝ ﺑﻪ ﺿﺮﻭﺭﺗﻬﺎﻳﻲ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪﻳﻜـﻲ ﺍﺯ ﺁﻧﻬـﺎ ﻋـﺎﺭﻱ ﺑـﻮﺩﻥ ﻣـﺰﺭﻋﻪ ﺍﺯ ﻋﻠﻔﻬـﺎﻱ ﻫـﺮﺯ
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺍﺧﺘﻼﻝ ﺩﺭ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ
ﻫﻤﭽﻨﻴـﻦ ﺑﺮﮔﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺬﻑ ﮔﺮﺩﺩ ﺍﮔﺮ ﭼﻪ ﺧﻮﺩ ﺑﺮﮔﻬﺎﻱ ﺩﺭ ﺍﺛﺮ ﭘﻴﺮﻱ ﺭﻳﺰﺵ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻳﻦ
ﻋﻤـﻞ ﺭﺍ ﺗﺴـﺮﻳﻊ ﻛﺮﺩ ﺗﺎ ﻏﻮﺯﻩ ﻫﺎ ﺩﺭ ﻣﻌﺮﺽ ﺁﻓﺘﺎﺏ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺯﻭﺩﺗﺮ ﺑﺮﺳﻨﺪ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥﺍﺯ ﻋﻠـﻒ ﻛـﺶ ﮔﺮﺍﻣﺎﻛﺴﻮﻥ ﻛﻪ ﺑﺮﮒ ﺭﺍ ﺑﻄﻮﺭ
ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﺑﻮﺗﻪ ﺧﺸﻚ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ
ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺍﺯ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺑﺮﮒ ﺭﻳﺰ ﻧﻴﺰ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩ ﻣﻮﺍﺭﺩﻱ ﻣﺜﻞ ﻣﻜﺮﺍﺕ ﻛﻠﺴﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﺮﮔﻬﺎﻱ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺑﻮﺗﻪ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﻛﺎﺭ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﻣﻜﺎﻧﻴﺰﻩ ﺭﺍ ﺗﺴﻬﻴﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ .
31
ماشینهای برداشت پنبه
پنبه گیاه ،غوزه است که داخلش الیاف می باشد که پس از رسیدن کامل پوشیده غوزه چهار شکاف
یا بیشتر برداشته و چون تمام بوته های پنبه اغلب همزمان نمی رسند،لذا اگر بخواهیم الیاف را
از غوزه بچینیم ،مجبوریم چند بار در مزرعه رفت و آمد داشته باشیم و هر بار غوزه هادی که
باز است برداشت نمود و اگر بخواهم تمام محصول را یکدفعه بچینیم 95 ،درصد غوزه ها
باز شده اندو اگر پنبه از نوع مقاوم به باد نباشد باید از ماشین غوزه چمن ( که نیم از آنها رسیده
اند) رابرداشت کرد بنابراین دونوع ماشین داریم
.1پنبه چین ها -2غوزه چین
32
پنبه چین ها
که فقط الیاف را از غوزه جدا می کند و ماشین آن از نوع سوار بوده که دارای یک یا بند استوانه عمودی
دوار که روی آن چندین سوزن بنام انگلشتی تعبیه گردیده اند( بصورت زیگزال) که استوانه ها حین
چرخش ،انگشتی ها در غوزه ها فرد رفته و پنبه را از داخل آن بیرون می آورد و سپس از انگشتی
ها از میان صفحات استوانه ای شکل عمودی بنام پنبه گیر یا عبور کرده و پنبه ها گرفته شده و
بسپس پنبره ها بطرف سبد یا طرف پنبه هدایت شده و در ادامة چرخش انگشتی ها از استوانه دیگری
بنام تمیز کن که صفحاتش همیشه مرطوب است پنبه ها گذشته ،تابقایای پنبه چسبیده نیز پاک گردد.
عیب ،چون این ماشین دیدینها ی وارد مزرعه می شود لذا عالوه بر هزینها ،خاک مزرعه تیزکوبیده
می شود.
33
غوزه چین ها
غوزه بهمراه پنبه های محتوی آن توسط ماشین از بوته ها جدا می شود
-3عیب اینکار :بخاطر اینکه پنبه غوزه موجود است وبرای انتقال به کارخانه وش و پنبه آن زمان طوالنی می خواهد
-4محاسن :عدم ورود چند بار ماشین مزرعه
نکته :اگر منطقه بادخیز باشد از غوزه چین استفاده می گردد و اگر باد نباشد از پنبه چین استفاده می گردد.
ساختمان
هادی :در قسمت جلو ماشین قراردارد که ساقه را بلندی زده و بطرف ماشین هدایت میکند
غوزه چین :در پشت هادی است و از نوع انگشتی و یا غلطکی است
تمیزکن و تفاله :بصورت صفحه سوراخ دار که در بعضی ماشنیهاجدید قرار داده اند که در زیر چرخهای انگشتی دار قرار
دارد ومحصول روی آن ریخته و پس از اینکه ناخالص های جدا شده ،پنبه تمیز به داخل بارکش یا مخزن می رود.
در غوزه چمن ،تنظمی که مهم است تنظیم غلطک هاست که فاصله بین تیغه و غلطک و یادو غلطک اگر زاید باشد غوزه
چیده نشده و اگر فاصله کم باشد ،ساقه برگ نیز زاید وارد ماشین می گردد که بوسیله اهرمی که در نزدیک راننده است
تنظیم می شود.
34
و سرعت مناسب بستگی به پر پشتی و یا کم پشتی محصول دارد سرعت متوسط با ماشین یک ردیفه 1تا 5/2هکتاردر
ساعت ا
35
36
سطح زیرکشت
سطح زیرکشت پنبه کشور حدود 140هزار هکتار برآورد شده که 30/95درصد آن آبیاری
شده است .سهم سطح کشت دیم پنبه 70/4درصد بوده و فقط در استانهای خراسان ،گلستان
و مازندران دیمکاری پنبه وجود داشته است.
استانهای خراسان و گلستان هریک به ترتیب با 67/41و 75/14درصد سهم در کشت این
محصول در رتبه های اول و دوم قرار دارند .این دو استان رویهم بیش از نیمی (42/56
درصد) از کشت پنبه کشور را دارا هستند .استانهای فارس ،اردبیل و قم به ترتیب با
69/8 ،20/10و 17/5درصد سطح پنبه کشور ،مقام های سوم تا پنجم را دارا
میباشند.
37
توصیه های فنی دررابطه با عملیات برداشت پنبه
-1سعی شود برداشت هرچه سریعتر قبل از سرما و
بارندگیهای پائیزه انجام شود .
-2القل % 60-70غوزه ها باز شده باشند .
-3از برداشت غوزه های نارس و پوسیده خودداری
شود .
-4رطوبت وش برداشتی زیر % 12باشد .
-5برداشت به علت شبنم و خیس بودن وش از 9صبح
به بعد صورت گیرد .
-6در صورت خیس بودن وش در محیطی باز پهن و
در معرض نور آفتاب قرار گیرد تا خشک شود .
-7درصورت امکان قبل از برداشت از مواد تنظیم
کننده رشد پیکس جهت زودرسی و یکنواختی
رسیدگی بوته ها 80-70روز بعد از کاشت اس
38
-8از ریختن وش در موقع جمع آوری در کیسه
های پالستیکی و الیاف مصنوعی به علت
اینکه بعداً در کارخانه های پنبه پاک کنی و نخ
ریسی مشکل ایجاد می نماید و الیاف غریبه
سوزنهای نخ ریسی را میشکند خودداری شود
-9حداکثر سعی شود وشهای جمع آوری شده
عاری از برگ ،شاخه و علفهای هرز باشند .
-10در موقع انبارداری وشها در انبارهای
خشک ،خنک و دارای تهویه مناسب نگهداری
شوند .
-11از روی هم ریختن وش و نگهداری آن به
مدت طوالنی خودداری شود و وشها سریعا ً
جین شوند
روغن پنبهدانه
نوعی روغن نباتی است که از دانههای گیاه پنبه استخراج میشود .این روغن را پس از جدا نمودن پنبه دانه از لیف ،به دست میآورند .این
روغن را حتما ً باید برای مصارف خوراکی تصفیه کنند تا گوسیپول ،نوعی سم طبیعی که در دانههای پنبه وجود دارد و آنها را از آفت
ناشی از حشرات حفظ میکند ،را از روغن جدا نمایند .روغن پنبه دانه اصالً کلسترول نداشته و میزان اسید چرب ترانس آن هم بسیار
پایین میباشد .معموالً در تهی ٔه چیپس سیب زمینی و دیگر انواع اسنک از این روغن استفاده میکنند .روغن پنبه دانه از گروه روغن
های نیمه خشک شونده با شاخص يدي 100تا 140است متن صفحه ]1[.به دليل استعمال روغن هاي گياهي در صنايع مختلف
ميزان خشك شوندگي آن ها مهم است اين درجه از روي شاخص يدي تعيين مي شود .كه عبارت است از مقدار يد الزم براي اشباع
كردن اتصال باندهاي مضاعف 100گرم روغن است .هرچه ضريب يدي باالتر باشد يعني روغن از اسيدهاي چرب غير اشباع زياد
تري دارد ،بنابراين امكان اكسيده شدن زياد تري دارد و در نتيجه خاصيت خشك شوندگي بيشتري خواهد داشت]2[.
همچون روغن دانه سویا ،روغن پنبه دانه را هم اغلب به طور جزئی یا کلی هیدروژنه میکنند .مشکلی که در زمینه هیدروژنه نمودن چربی
ترانس وجود دارد این است که این گونه روغنها بسیار برای سالمتی مضرند .روغن پنبه دانه اولین روغنی بود که آن را هیدروژنه
نمودند و البته در آن زمان برای مصارف خوراکی به کار نمیرفت ،بلکه در تولید شمع از این روغن استفاده میکردند .ثابت شده است
که مصرف pixسبب افزایش در نسبت اسید های چرب غیر اشباع (اولئیک و لینولئیک ) به اسیدهای چرب اشباع مانند مرستئیک،
پالمئیک و اسید استئاریک در روغن پنبه دانه می شود pix ]2[.یک تنظیم کننده رشد ( کند کننده رشد ) است که برای جلوگیری از رشد
رویشی پنبه در زمان گلدهی مصرف می شود
39
سازگاری اقلیمی پنبه
پنبه زراعی گیاهی است گرما دوست که برای رشد به یک فصل رشد بدون یخبندان حداقل 200
روزه و یا 160روز با دمای بیش از 15درجه سانتیگراد احتیاج دارد .بیش از 30میلیون
هکتار زمین زیر کشت پنبه بین 47درجه عرض شمالی و 32درجه عرض جنوبی قرار دارد.
موطن اصلی پنبه مناطق گرمسیری و حاره ای بوده است .حداقل درجه حرارت برای جوانه زنی
بذر پنبه حدود 15درجه سانتیگراد می باشد .درجه حرارت کمتر از 15 – 18درجه در بهار
بعد از کاشت باعث پوسیدگی قسمتهایی از بذر ,تأخیر در سبز شدن و تعویق رشد گیاهان جوان شده
و شرایط را برای بیماریهای گیاهان جوان مساعد می سازد .پنبه در دمای زیر 15درجه سانتیگراد
غیر فعال می شود و با نزدیک شدن به این درجه حرارت فعالیت پنبه کند می شود .بر این اساس
وقوع آخرین یخبندانهای غیر منتظره بهار و یخبندانهای زود رس پائیز کاشت پنبه را با شکست
روبرو می کند .لذا متوسط درجه حرارت برای گرمترین ماه سال باید حداقل 22درجه سانتیگراد
باشد .در طول دوره رسیدن غوزه ها و الیاف که اصوالً یک دوره خشک است درجه حرارتهای
نسبتا ً زیاد مناسب هستند .اگر متوسط درجه حرارت 27درجه باشد 48 ,روز الزم است .
روزهای گرم و آفتابی الزم است تا الیاف تولیدی در حد مطلوبی رشد کنند و از کیفیت خوبی
برخوردار گردند .نور آفتاب برای پنبه حیاتی است و به دلیل ریزش غوزه ها ,مناطق با بیش از
50درصد آسمان ابری ,صرف نظر از دما و رطوبت برای تولید پنبه مناسب نیستند .اگر در
اثر ابری بودن ,شدت نور کاهش یابد تشکیل غوزه ها کاهش یافته و رشد رویشی زیادی به همراه
خواهد داشت.
40
کاربرد واهمیت پنبه
استفاده از الیاف پنبه در صنیع نساجی
استفاده به عنوان دانه روغنی .دانه های پنبه حدود 20درصدروغن می باشد و در جهان بعد
از سوا مهمترین دانه روغنی محسوب می شود.
کنجاله پنبه بعد از روغن کشی با داشتن 48-36درصد پروتئین در خوراک دام مورد
استفاده قرار می گیرد
و همچنین در صنایع دارویی،غذایی ،نظامی و ...مورد استفاده قرار می گیرد
41
منابع
.1
یادداشت هایی در زمینه پنبه – مهندس مسعود حکیمی
.2
www.Garmsarnews.com
www.wikipedia.org .3
42
با تشکر از حسن توجه شما
43