آموزش مهندسی در ایران: مسائل و راه حل‌ها

صفحه 1:
آموزش مهندسی در ایران: Se ee Tne le ae i) 1 ume 0 ‏ا‎ ei مي ز كرد آموزش مهندسى: كذار از توسعه كمى به توسعه كيفى برديس دانشكده هاى فنى و مهندسى دانشكاه تهران ۳/۰۳۹ 

صفحه 2:
7 A 3 oA 0 ۱ 1 = ۷۷۲۲,2013 6 جذب دانش ۳۵ ۱۵ ۳۷ I ۱ YF ۳۹ oF ‏نفوذ دانش‎ | i 1 1 2 ا ‎f‏ سرمایه کذاری خطر پذیر ۷ ‎oF‏ ۶ ) and WIPO(2013).The Global Innovation Index 2013 93/03/29 

صفحه 3:
| خاستگاه مسائل آموزش مهندسی در ایران el res Ui en) eee POST Ue TS Tea) Porc ‏ا‎ | جامع و یکبارچه نگری 93/03/29 

صفحه 4:
a 6 

صفحه 5:
وهی سنا ‎oe‏ 0 AY ۵ ۲ WF. ۴ ی داخلى (ميليارد دلار) كييك ۷۹۴۵ ۳۴۰۰۶ تولید ناخالص داخلی سرانه(دلار) ۷۳۱ ۱۶۹ ‎Fray‏ سهم از اقتصاد جهانی 17 ۱/۳۵ ۳/۸۵ 3 پذیری جهانی ‎ay‏ ۴۴ ۴ رتبه شدت رقابت محلی ۳ 1 1 رتبه کیفیت عرضه محلی کالا و خدمات ۱۳۸ ‎OF‏ ۴ WEF,2013 93/03/29 

صفحه 6:
| خاستگاه مسائل آموزش مهندسی در ایران: نام اتتصادی | "-دانش برى بايين نظام اقتصادى وتبه اشتغال دانش بر رنبه دانشکاران ۷ ۸۱ ۳۲ رتبه تحقیق و توسعه انجام شده بوسیله بخش تجاری ‎at‏ ۳ ۸ رتبه تحقيق و توسعه تأمين مالى شده بوسيله بخش تجارى ‎a‏ ۳ ۲ AD and WIPO(2013).The Global Innovation Index 2013 93/03/29 

صفحه 7:
را ات ۱۳ رتبه توانایی در حفظ استعداد ۱۳۱ ‎vA‏ 4 رتبه توانایی در جذب استعداد ۱۴۵ 44 ۳۰ WEF,2013 میزکرد آموزش مهندسی؛ گذار از توسعه کم به توسعه کیفی-پردیس دانشکده هاى فنى و مهندسى دانشكاه تهران 

صفحه 8:
OTT STOLE BC dr ke ee لازم به ذكراست كه در فرايند توليد » سرمایهانسانی و فناوری مکمل یکدیگر هستند شاخص(در ۱۴۲ کشور) تبه نوآوری ۳ ‎oY‏ 1۵ تبه ستانده نو آوری 1 ۵۳ 0 قبه نهاده نو آوری ۷ ۸۱ ‎Ye‏ ‏نبهکاریی نو آوری 1۳ 2013 ‎Global Innovation a‏ ع رو ‎SEAD‏ ‏دسج ‏رتبه آمادگی تکنولوژیک 10 رتبه موجودی آخرین تکنولوژی "۳ ۳ . رتبه جذب تکنولوژی در سطح بنگاه ‎ate‏ ۳ ع1 رتبه همکاری دانشگاه-صنعت در تحقیق و توسعه ۹۰ ۵۳ 4 ‎WEF,2013‏ 93/03/29 

صفحه 9:
۵-ضعف منابع مالی کار آفرینی مبتنی بر دانش در نظام اقتصادی زب ذکراست كه بدون كار قرين مبتنی بر دانش اشتغال اثربخش مهندسان امکان پذیر نیست. کار آفرینی مبتنی بر دانش نیز بدون منابع مالی امکان شاخص(دربين 4؟١‏ كشور) 1 اک اا در دسترس بودن منابع مالی ‎ry‏ ‏قیمت خدمات مالی ۳۵ 7 ۰ تامین مالی از طربق بازار سهم محلی ۶ ۳۶ ۳۴ سهولت دسترسی به وام ها ۱۴۸ ۵۲ ۴۶ در دسترس بودن سرمایه خطر پذیر ۳۹ ‎ar‏ ۳۳ سلامت بانک ها ۱۳ ۲۰ ۶۴ مقررات مبادلات اوراق بهادار ۸۲ ۳۴ ۳۷ WEF,2013 93/03/29, 

صفحه 10:
“ins ‏سيكله‎ 3/02/29 

صفحه 11:
0 ۲ 9۷ زر بسه دلیل‌طو لانیسودن‌مد تما تسحصیل 7-1 به دلبلن داشتیطلاعا نک افیتوسطمتقا ضیارتحصیل برنلمه وبزلنآمیزشللی7-2 .لازم به ذكر است که فراهم سازی و نشر چنین اطلاعاتی وظیفه دولت است تسقاضایآموزش‌مهندسی‌عالود بسر د البلاقتصادی دالبلاجنه‌اعوو فرهنکی‌نیز دارد.7-3 -دستیابی به منزلت اجتماعی بالاتر گریز از بیکاری با تحصیلات متوسطه و خدمت سربازی -دسترسى به محیط اجتماعی دانشگاه -علاقه به رشته تحصیلی اسدبیگی» نادری و انتظاری(۱۳۹۲) محمدی روزبهانی و طارمی(۱۳۸۴) 3/02/29 

صفحه 12:
Rene rR 93/03/29 

صفحه 13:
52 یمد 16029 91 225882 167402 0 252291 172850 1 2777 172576 ey Stee Ee ‏ب‎ ad 03 52 1 a 85 0 a 2 sezose ‏متنوود._أ‎ | scoa7a | azsezs | a0ca | 27am | ‏تقد‎ | 273603 61519 | 79989 | 90272 | 106352 | 150915 | 173854 | 162928 | ۵۲ ‎oat aly‏ _ شرکت کنندهسمت ‏عیزکره آموزش مهندسى: كذار از توسعه کمی بهتوسعهکیفی-پردیس دانشکده های فنی و مهندسی دانشگهتهران ‎ ‎7 ‎362404 ‎49754 ‎ ‎ ‏مود ‎[Presto | ‎Fond pi ‎93/03/29 ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 14:
در دو دهه گذشته دانشگاه ها و موّسسات آموزش عالی تلاش کرده اند به تقاضای اجتماعی پاسخ .دهند ‎ET Bee ROTC Ror)‏ بت ات ‎eres aU See es ACL SL San ao‏ ‎ ‎93/03/29 ‎ 

صفحه 15:
0 ‏م‎ Te ee ey ad 000005 غیر دولتی ۳۳ دولتی ۳۳ برنامه دوم برنامه اول 900,000‘ 0 700,000 پژوهن و برنامه ویزی 600,000 آمورش عالی؛ 1۳۹۳ : 0 0و 139013911 1389 [1388] ]1362 و | رو | 20- || 3“ ,572 کته ,ک52 |[ 537 1 7 6 ‎ude‏ ‏0 فیردولتی 701] 834, 374,563, ميزكرد آموزش مهندسى: كفار از توسعه كمى به توسعه كيفى-برديس دانشكده هاى فنی و مهندسی دانشگاه تهران 93/03/29 

صفحه 16:
آموزش مهندسی ایران با ترکیه و آلمان در ۲۰۱۱ تعداد کل دانشجو ۸ ۱۳۶ عار عار تعداد دانشجوی مهندسی ۶۵۵ ۱-۶ ‎FAY ANY‏ سهم دانشجوی مهندسی از کل دانشجو ۳۶۸ ‎Veh‏ ۸ رتبه سهم فارغ التحصیلان در علوم و مهندسی ۲ ۴۵ 4 رتبه کیفیت آموزش علوم و مهندسی با 1 ۳ رتبه کیفیت تحقیقات فنی و مهندسی ‎Te‏ ۶۳ 1 رتبه موجودی مهندسان و دانشمندان ۳۷ ‎oY‏ ۷ WEF,2013 میزکرد آموزش مهندسی: گذا از توسعه کمیبه توسعهکیفی-پردیس دانشکده های قنی و مهندسی دانشگهتهران 93/03/28 

صفحه 17:
تغییرات سهم دانشجویان رشته های فنی و مهندسی از کل دانشجویان آموزش عالی موه مود مود 250 200 ۰-۰ ۳" ۲ ظ۰ 15.0 190 ‎so‏ مه 2012 مد 2010 2008 2008 2007 2006 2005 2004 2008 2002 2001 Tekst Talat Tas 5 میزگرد آموزش مهندسی: گذار از توسعه کمی به توسعه کیفی-پردیس دانشکده های فنی و مهندسی دانشگاه تهران 93/03/29 

صفحه 18:
Pees ee ee ier tet eS a ee te ce er Tu Cee U CR Re a mn DeMpETS mE Fra) پسیگیروهد فتسوسعه دلنش‌سنیاندر دهملخیر-4 93/02/9 

صفحه 19:
علاوه بر عدم تطبیق کمی؛ بررسی ها ی اولیه نشان مي دهد دانش و تخصص مهندسان با نیاز شغل های مهندسی به دانش و تخصص نیز منطبق نیست و آموزش بیش از اندازه و کمتر از اندازه وجود دارد. و 1 ۱ ۳۳ SOs Te dt df 93/03/29 

صفحه 20:
چالش های آینده برای آموزش مهندسی در ابران RPT Fe eee TCR ae re are mae ae PS RP RT eee) Rete een ES er rrr Ter ey ere me ay ی سر ۴-نیاز فزاینده به نیروی کار خلاق به دلیل توسعه فناوری های هوشمند 2 ‏سا‎ Ce ea) 93/03/29 

صفحه 21:
چالش های پیش روی دانشکده های مهندسی فراهم سازی شایستگی هایی که افراد در آینده به عنوان کا رآفرین و نیروی کار نیاز خواهند داشت. CeCe RET te ed Set ee ear) PP TCO TOs LD به کار گرفتن دانشجویان در تحقیقات و دانش پژوهی 0 انگیزش استفاده از فناوری اطلاعات برای یادگیری بیشتر و بهتر ل ل ميزكود آموزش مهندسى: كذار از توسعه كمى به توسعه کیفی-پردیس دانشکده هاى فنى و مهندسى دانشكاه تهران 

صفحه 22:
| -رفع عدم تطبیق کمی و کیفی در بازار كار مهندسان ۲- توسعه یادگیری تکنولوژیک ۳-توسعه خلاقیت تکنولوژیک ۴-توسعه نو آوری تکنولوژیک ۵-توسعه کار آفرینی تکنولوژیک 93/03/29 

صفحه 23:
ساخت اقتصاد دانش 1۱ ‏ال‎ Mee aC ce .راه حل مسائل آموزش مهندسی نگاه یکبارچه و جامع به مسائل و ساخت اقتصاد دانش است اقتصاد دانش یک زیر نظامی از نظام اقتصادی است که تنها در یک فضای باز و دمو کراتیک فرهنگی» اجتماعی» سیاسی و اقتصادی ‎Oe Ey re ae‏ ees a ECT SSE oa ROT Mere ta ate eSB iL ited eed ‏شود‎ .کانون جامعه یادگیری نظام آموزشی است 5/29 

صفحه 24:
a ‏اتاتب‎ رتبه اقتصاد دانش ۱-نمره توسعه دانش ‎a zy‏ 1-۱.نمره آموزش ۴۶۱ ‎FM‏ ‏۲-ا.نمره نوآوری ۲ ‎Oar‏ ‏1-۳.نمره فناوری اطلاعات ۵2۳۸ ۴۵۰ ۲-نمره رژیم نمادی و نظام انگیزشی(حکمرانی خوب) ۰.۷۳ ۶.۹ AAT ۸.۰ aly ۷ Ale Worldbank,2012 93/03/29 

صفحه 25:
ا ا ۱ توسعه خلاقيت و نوآورى تكنولوزيى ‎١‏ 54 ‎ae‏ توسعه صنابع دانش بنیان ‎rR Re Te herd‏ و سب( ‎Cla oad ‎PL ar ere ary ‏بين المللى‎ ‏توسعه تعامل نظام آموزش‎ ‏مهندسى و نظام اشتغال مهندسان‎ ete el eee ‏ات یف سل ‏توسعه يادكيرى بوسيله انجام و استفاده ‎& ‎= ‎2 ‎1 ‎ins ‎23 ‎1 ‎0 ‎03 ‎۱ ‏ی‎ OLS. teal a ‎ ‏میزکرد آموزش مهندسی؛ گذار از توسعه کم به توسعه کیفی-پردیس دانشکده هاى فنى و مهندسى دانشكاه تهران 

صفحه 26:


صفحه 27:
اس Boy Bys My) 450 قم 350 30.0 20 200 150 3 wo os 50 00 نرخ بیکاری مره امشخص | خدمات | بیداشت‌و ‏ کشاورزیو ." مندسی» | علوم رياضى | علوم | علوم‌نسانی | علوم‌تویتی | کل واظهانشده رفاه ‎١‏ داميزشكى | تولیدوساخت | وکامیوتر اجتماعىبباز | وهنر (بمزیستی) کانی وحقوق ‎be 0 a 79 91 106 156 17 61 72 54‏ که ‎no‏ 96 دود 186 186 كك ومد ‎Ga‏ دید من ‎a1 na maa 274 359 92 na no oa‏ كه زن فرخ بیکاری دانش آموختگان در سال ۱۳۹۰-طبق سرشماری ۱۳۹۰ 93/03/29 مزگد نش مهس گذار ار ‎te Mt btn‏ دفشكذه فى في و مهندسي دانشكامتهزان 

صفحه 28:
Femme EY RTE Tete eee ene Felt fom er ore) aC اد و کسترش مراکز آموزش عالی در اطق مختلف (بخصوص محروم) سازماندهی سیاست گذاری و تفویض اختیار به مزسسات آموزشی فنی و حرفه ای تنوع بخشى به روش های پذیرش دانشجو در دانشگاه های دولتی افزایش پذیرش غیر دولتی و کاهش پذیرش دولتی تأمین نیروی انسانی متخصص مورد نیاز مناطق مختلف کشور استفاده از فناوری پیشرفته در آموزش پذیرش دانشجو پولی توسط دستگاه های اجرايى كسترش آموزش علمى و كاريردى كسترش تحصيلات تكميلى بندح-۲ تبصر۶ تبمر۲۴ تبصره ۲۸ خط مشی۳-۲-۱ خط مشی ۶-۱-۵ خط مشی۶ -۱- ۶ تبصر۲۴ تبصره ۸۷ تبصره ۳۶ خط مشی ۵ ۰ ماده ۱۵۲ بند ب- ماده 1۵۲ ايش بوشش قحصيلى به 1.17 بند الف-ماده ۱۵۲ بندالف- ماده ۵۰ ماده ۵۵ ندب ماده 1۶ Mase tine 

صفحه 29:
مقایسه نرخ ناخالص ثبت نام آموزش عالی در سه کشور 700) 500 500 همه 300 200 100 90 991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 atl ott as Worldbank,201 4 93/03/29 ميزكزة أمرزش مهندسي: كذار ا توسعه کب ‎Di ae AO tp Aha‏ 

صفحه 30:
سهم دانشجويان فنى و مهندسى از دانشجويان كل دوره ها كل غیر دولتی ‏ دولتی - برنمه چهارم برنامه سوم برنامه دوم برنامه اول ا ۵ 300 سس 250 200 ee 100 سهم از کل 50 9 1391 1590 1588]1389 1367 1586 1385 1384 }1389 1982 1382 1380 1878]1579 1377 1376 1375 1573]1374 1322 1371 1570 1369 ]1364 1367 1366 1365 1364 1363 1862 91-92 20-09-00 © 6ه كه میقم و مه | 79 78 77 6- 75[ 73-74 69 69 هه 67 #6 65 4ه 5م 27 28 ققد وید دج 22 227 مقر دهد 221 226 204 209 ]209 200 198 200 197]208 199 203 21.3 231 )24 261 265 248 218 189 219 رتش ‎ane 125 110 105 114 130 143 150 168 165]182 191 192 202 228[237 753 273 Ia 321) 132 364 367 405 a12/449 ana 442‏ 329 کح 327/330 321 290 792 286 ]274 243 250 229 219]224 201 195 195 194 ]18.3 185 179 184 191 212 223 237 235 218 189 218 رو يكز مزق مضي ار تم که تمع فد فش ها مود 

صفحه 31:
دانشجویان فنی و مهندسی بر حسب موّسسه آموزشی عالی دانشگاهجامععلمی کاربردی سس دانشكاه ييام نور -- وزارت علوم؛تعیغات و فنوری سس موسمات آموزش عالی غیردولتی - غیرانتفاعی ۳ دانشگاه آزاد اسلامی ۳ وزارت آموزش و پرورش 7۳ مد 700,000 600,000 300,000 400,000 300,000 200,000 300,000 157940 138081 158187 138283 138384 138085 138586 138687 138788 133689 138990 130091139192 5-بب 0 111( 

صفحه 32:
مقايسه سهم دانشجويان رشته هاى مختف از كل دانشجويان در ‎7٠1١‏ علوم اجتماعى». تجاری و حقوق 257 9 a7 علوم يايه | علومانساتى و | بهداشت ورقاه . فنی ومهندسی هر 143 123 172 128 77 85 42 356 ‎a7 90 73‏ 104 " ‏ايران "" آلمان‎ Mass اميزكرد مرش ميندسس: كا از ترعه كمس به توسع یی پدیس دشک اف و مه 74 كه 77 600 500 400 300 200 100 مه 23 

صفحه 33:
00100000 ترکیه 77 ابران 77 آلمان 7۳ ۰۳ " 2012 2008 2009 2010 2011 Worldbank,2 014 2006 2007 2005 2008 2003 2002 2001 1991 1992 1993, 1904 1995 1996 1997 1998 1499 60 ردو 30 25 20 ود 10 میزگرد مرزش مینسی گر از توس کمی هرس ی رد داش ها نو هدس ‎DAB‏ 

صفحه 34:
2012 201 2010 el ‏و‎ eee STO TC Leste ‏ل‎ 2009 2008 2007 1999 0 2000 0 200100 200220032004. 20052006 ‎ota Tass‏ آلمان سم ‎93/03/20 ‏مزر رز ینار نکن ‎ey‏ فى برديس دالشكد م ل ‎iB ie‏ ‎45 ‎40 ‎35 ‎30 ‎25 ‎20 ‎15 ‎10 ‎ 

آموزش مهندسی در ایران: مسائل و راه حل ها دکتر جعفر توفیقی دکتر یعقوب انتظاری عضو انجمن آموزش مهندسی و رییس جمعیت توسعه علمی ایران عضو هیات علمی موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی میزگرد آموزش مهندسی :گذار از توسع3ه کمی به توسعه کیفی پردیس دانشکده های فنی و مهندسی دانشگاه تهران 93/03/29 طرح مسأله مسائل مطرح در رابطه با آموزش مهندسی در ایران بیکاری باالی مهندسان بهره وری پایین در مقایسه با کشورهای دیگر ضعف خالقیت تکنولوژیک ضعف یادگیری تکنولوژیک ضعف ابتکار و نوآوری تکنولوژیک ضعف کارآفرینی تکنولوژیک 18.6درصد طبق سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1390 شاخص ايران تركيه آلمان رتبه بهره وری نیروی کار 130 61 42 ثبت داخلی اختراع 21 34 1 جذب دانش 125 115 37 نفوذ دانش 64 29 24 سرمایه گذاری خطر پذیر 74 56 16 ‏WEF,2013 ‏D and WIPO(2013).The Global Innovation Index 2013 خاستگاه مسائل آموزش مهندسی در ایران مسائل آموزش مهندسی در ایران از کجا نشأت می گیرد؟ از جانب نظام آموزش عالی بخشی نگری به آموزش مهندسی از جانب صنعت و نظام اقتصادی از جانب هر دو جامع و یکپارچه نگری از جانب عوامل متنوع ضرورت نگرش جامع و یکپارچه به خاستگاه مسائل آموزش عالی در حال حاضر سیاست گذاران کالن اقتصادی مسائل آموزش مهندسی را از جانب نظام آموزش عالی می دانند و راه حل را در آن جستجو می کنند. در حالی که با نگاه جزئی ،بخشی و موضعی نه می توان مسائل را شناخت و نه می توان آنها را حل کرد؛ .باید جامع و یکپارچه به این مسائل نگریست بنابراین ،الزم است در تحلیل مسائل آموزش مهندسی حداقل نظام اقتصادی و تعامل آن با نظام آموزش .عالی را در نظر گرفت .در ادامه خاستگاه های اصلی مسائل آموزش مهندسی در ایران بررسی می شود خاستگاه مسائل آموزش مهندسی در ایران :نظام اقتصادی ‏fتو1- ‏fقاب ‏fیلضfعفر ‏fل ‏fد ‏fشو کfار مfهندسانبfه ‏fن ‏fیدا ‏fتصاد بfرا ‏fق تfقاضای ا ‏fنسfطح ‏fینبfود پfای ‏fید تfول اقتصاد ایران اقتصاد ترکیه اقتصاد آلمان شاخص(در بین 148کشور) جمعيت 76.4 75.2 82.3 توليد ناخالص داخلي(ميليارد دالر) 548.9 794.5 3400.6 توليد ناخالص داخلي سرانه(دالر) 7211 10609 41513 سهم از اقتصاد جهانی 1/2 1/35 3/85 رتبه رقابت پذیری جهانی 82 44 4 رتبه شدت رقابت محلی 121 15 10 رتبه کیفیت عرضه محلی کاال و خدمات 128 56 4 ‏WEF,2013 خاستگاه مسائل آموزش مهندسی در ایران :نظام اقتصادی -2دانش بری پایین نظام اقتصادی اقتصاد ایران اقتصاد ترکیه اقتصاد آلمان شاخص( در بین 142کشور) رتبه اشتغال دانش بر 83 76 36 رنبه دانشکاران 107 81 32 رتبه تحقیق و توسعه انجام شده بوسیله بخش تجاری 59 37 8 رتبه تحقیق و توسعه تأمین مالی شده بوسیله بخش تجاری 51 31 7 ‏AD and WIPO(2013).The Global Innovation Index 2013 خاستگاه مسائل آموزش مهندسی در ایران :نظام اقتصادی -3عدم توانایی نظام اقتصادی در مدیریت و تخصیص بهینه منابع انسانی شاخص(در بین 148کشور) ايران تركيه آلمان رتبه مدیریت منابع انسانی 127 66 19 رتبه توانایی در حفظ استعداد 131 78 9 رتبه توانایی در جذب استعداد 145 89 20 ‏WEF,2013 خاستگاه مسائل آموزش مهندسی در ایران :نظام اقتصادی -4ضعف نظام اقتصادی در نوآوری و توسعه فناوری الزم به ذکر است که در فرایند تولید ،سرمایه انسانی و فناوری مکمل یکدیگر هستند شاخص(در 142کشور) رتبه نوآوری رتبه ستانده نوآوری رتبه نهاده نوآوری رتبه کارایی نوآوری ایران 113 120 107 107 آلمان 15 10 20 40 ترکیه 63 53 81 29 ‏NSEAD and WIPO(2013).The Global Innovation Index 2013 شاخص ايران تركيه آلمان رتبه آمادگی تکنولوژیک 116 58 14 رتبه موجودی آخرین تکنولوژی 121 42 13 رتبه جذب تکنولوژی در سطح بنگاه 120 37 16 رتبه همکاری دانشگاه-صنعت در تحقیق و توسعه 90 53 9 ‏WEF,2013 خاستگاه مسائل آموزش مهندسی در ایران :نظام اقتصادی -5ضعف منابع مالی کارآفرینی مبتنی بر دانش در نظام اقتصادی الزم به ذکر است که بدون کارآفرینی مبتنی بر دانش اشتغال اثربخش مهندسان امکان پذیر نیست .کارآفرینی مبتنی بر دانش نیز بدون منابع مالی امکان پذیر نیست. ایران ترکیه آلمان در دسترس بودن منابع مالی 137 28 17 قیمت خدمات مالی 135 28 20 تامین مالی از طریق بازار سهم محلی 86 36 34 سهولت دسترسی به وام ها 148 52 46 در دسترس بودن سرمایه خطر پذیر 139 83 33 سالمت بانک ها 121 20 64 مقررات مبادالت اوراق بهادار 82 34 37 شاخص(در بین 148کشور) ‏WEF,2013 خاستگاه مسائل آموزش مهندسی در ایران :نظام آموزش عالی - 6ضعف اشتغال پذیری در برنامه های آموزشی و درسی رشته های فنی و مهندسی بخش قابل توجهی از برنامه های درسی رشته های فنی و مهندسی نظری و عمومی است جای برنامه هایی برای توسعه مهارت های اقتصادی و اجتماعی مانند ارتباطات مؤثر اجتماعی، کارآفرینی ،کارتیمی ،مدیریت ،مسئولیت پذیری ،حفاظت از محیط زیست و غیره خالی است. سیکل مهندسی(درک ،طراحی ،اجرا و عملیات ) در برنامه های درسی تخصصی کامل نیست. برنامه های درسی و آموزشی از پویایی کافی برخوردار نیستند. خاستگاه مسائل آموزش مهندسی در ایران :نظام اجتماعی و نظام آموزش عالی 7fی ‏fشمfهندس ‏fلو عfدم هماهنگیبfازار کfار مfهندسانو آموز ‏fام ضfعفتfع ‏fمانتfحصیل7-1. ‏fنمfدتز ‏fیبfود ‏fیلطfوالن ‏fل ‏fد بfه 7-2. ‏fشعfاfلی ‏fنآموز ‏fیزا ‏fه ر ‏fیانتfحصیلو بfرنام ‏fطمfتقاض ‏fالعاتکfافیتfوس ‏fط ‏fتن ‏fش ا ‏fیلنfدا ‏fل بfه د .الزم به ذکر است که فراهم سازی و نشر چنین اطالعاتی وظیفه دولت است ‏fتماعیو فfرهنکینfیز دارد7-3. ‏fج ‏fلا ‏fالی ‏fی د ‏fقتصاد ، ‏fلا ‏fالی fبfر د ‏fه ‏fیعfالو ‏fشمfهندس تfقاضایآموز دستیابی به منزلت اجتماعی باالترگریز از بیکاری با تحصیالت متوسطه و خدمت سربازیدسترسی به محیط اجتماعی دانشگاه-عالقه به رشته تحصیلی اسدبیگی ،نادری و انتظاری()1392 محمدی روزبهانی و طارمی()1384 ضعف تعامل و هماهنگی آموزش عالی و نظام اقتصادی به دلیل فقدان اطالعات و انگیزش غیراقتصادی صنعت: تقاضا برای کار مهندسان اط العا ت از بازا کار ر جمعیت با مدرک متوسطه ریاضی: تقاضای آموزش مهندسی خدمات آموزشی کارمهندسی ضعف تعامل و هماهنگی بازار خدمات آموزش مهندسی بازار کار مهندسان دستمزد ا ط العا ت ا ز عرضه کار توسط مهندسان هزینه باز ا ر کار :مؤسسات آموزش عالی عرضه خدمات آموزش مهندسی جمعیت مهندسان تقاضای آموزش مهندسی :تعداد شرکت کنندگان در گروه ریاضی آزمون سراسری ضعف تعامل و هماهنگی بازارآموزش عالی و بازار کار مهندسان بنابراین ،در بین این بازارها تعادل بر قرار نیست :در حالی که 18.6درصد از مهندسان بیکارند، .تقاضای زیادی برای آموزش مهندسی وجود دارد در دو دهه گذشته دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی تالش کرده اند به تقاضای اجتماعی پاسخ .دهند بخشی از آن توسط دانشگاه های دولتی و بخش دیگر توسط دانشگاه های غیر دولتی پاسخ داده شده است .بطوری که امروزه تقریب ًا تقاضای آموزش مهندسی معادل عرضه آموزش مهندسی .است عرضه آموزش مهندسی :تعداد دانشجویان فنی و مهندسی در مؤسسات دولتی و غیر دولتی برنامه پنجم برنامه چهارم برنامه سوم برنامه دوم برنامه اول مؤسسه پژوهش و برنامه ریزی آمورش عالی1393، مقایسه وضعیت آموزش مهندسی ایران با ترکیه و آلمان در 2011 متغییر ایران ترکیه آلمان تعداد کل دانشجو 4,117,208 3,817,086 2,763,116 تعداد دانشجوی مهندسی 1,465,235 398,796 492,122 سهم دانشجوی مهندسی از کل دانشجو 36% 10% 18% رتبه سهم فارغ التحصیالن در علوم و مهندسی 2 45 19 رتبه کیفیت آموزش علوم و مهندسی 40 101 21 رتبه کیفیت تحقیقات فنی و مهندسی 43 63 10 رتبه موجودی مهندسان و دانشمندان 37 52 17 ‏WEF,2013 fجویان آموزش عالی ‏fجویان رشته های فنی و مهندسی از کل دانش عرضه آموزش مهندسی :تغییرات سهم دانش عوامل مؤثر بر افزایش عرضه خدمات آموزش مهندسی توسط دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی ‏fته1- ‏fهه گfذش ‏fتماعیدر سfه د ‏fج تfقاضای ا فfشار ‏fته2- ‏fهه گfذش ‏fعه صfنعتیدر سfه د پfیگیریهدفتfوس ‏fیر 3- ‏fخ ‏fهه ا ‏fیدر کfشور در دو د ‏fسان ‏fن ‏fعه ا ‏fقاء سfطح تfوس ‏fت ار ‏fیر4- ‏fخ ‏fهه ا ‏fشبfنیاندر د ‏fن ‏fعه دا پfیگیریهدفتfوس ‏fیر5- ‏fخ ‏fهه ا ‏fنداز در د ‏fشم ا ‏fفسfند چ ‏fهدا پfیگیری ا دالیل عدم تطبیق تخصص مهندسان با نیازی های تخصصی شغل های مهندسی عالوه بر عدم تطبیق کمی ،بررسی ها ی اولیه نشان می دهد دانش و تخصص مهندسان با نیاز شغل های مهندسی به دانش و تخصص نیز منطبق نیست و آموزش بیش از اندازه و کمتر از اندازه وجود دارد. -1ضعف تکنولوژیک در صنایع ایران -2دانش بری پایین فعالیت های صنعتی در ایران -3انعطاف ناپذیری برنامه های درسی به دلیل عدم استقالل دانشگاه ها -4عدم آگاهی برنامه ریزان آموزش مهندسی از نیازهای تخصصی شغل ها چالش های آینده برای آموزش مهندسی در ایران -1پیشرفت نمایی در دانش ،ابزار ،ارتباطات و امكانات محاسباتي در سطح جهان به کندی وارد صنایع ایران می شوند -2تغييرات جهاني سريع در فناوري ها ی جدید به کندی وارد فعالیت های اقتصادی می شوند -3افزایش تصاعدی رقابت صنعتی در سطح جهان بر پایه نوآوری و کیفیت -4نیاز فزاینده به نیروی کار خالق به دلیل توسعه فناوری های هوشمند -5محیط کاری پبوسته متغییر است که نیازمندکسب توانایی یادگیری سریع و پیوسته توسط مهندسان است چالش های پیش روی دانشکده های مهندسی فراهم سازی شایستگی هایی که افراد در آینده به عنوان کارآفرین و نیروی کار نیاز خواهند داشت. توسعه مهارت های فراشناختی فرد :خالقیت ،روش یادگیری و حل مسأله ایجاد انگیزه برای یادگیری مادام العمر و باز گشت به مؤسسات آموزشی جهت رفع نیازهای خود به دانش و مهارت به کار گرفتن دانشجویان در تحقیقات و دانش پژوهی تبدیل دانش به نوآوری انگیزش استفاده از فناوری اطالعات برای یادگیری بیشتر و بهتر رساندن دانش فنی جدید به دانشجویان و مهندسان چالش های مهم برای سیاست گذاران آموزش مهندسی توسعه انگیزه یادگیری برای دانشجویان توسعه انگیزه یادگیری برای مهندسان توسعه تعامل بازارآموزش عالی و بازار کار اصالح ماهیت آموزش مهندسی در راستای: -1رفع عدم تطبیق کمی و کیفی در بازار کار مهندسان -2توسعه یادگیری تکنولوژیک -3توسعه خالقیت تکنولوژیک -4توسعه نوآوری تکنولوژیک -5توسعه کارآفرینی تکنولوژیک راه حل بلند مدت :ساخت اقتصاد دانش .همچنان که اشاره شد ،مسائل اقتصاد آموزش مهندسی راه حل موضعی و ساده ندارد .راه حل مسائل آموزش مهندسی نگاه یکپارچه و جامع به مسائل و ساخت اقتصاد دانش است اقتصاد دانش یک زیر نظامی از نظام اقتصادی است که تنها در یک فضای باز و دموکراتیک فرهنگی ،اجتماعی ،سیاسی و اقتصادی .ساخته می شود و بالنده می گردد اقتصاد دانش خود از چهار زیر نظام یعنی ،جامعه یادگیری ،نوآوری ،فناوری اطالعات و رژیم نهادی و نظام انگیزشی تشکیل می .شود .کانون جامعه یادگیری نظام آموزشی است وضعیت اقتصاد دانش ایران در مقایسه با ترکیه و آلمان ایران ترکیه آلمان شاخص 94 69 8 -1نمره توسعه دانش 4.97 4.81 8.83 .1-1نمره آموزش 4.61 4.11 8.20 .1-2نمره نوآوری 5.02 5.83 9.11 .1-3نمره فناوری اطالعات 5.28 4.50 9.17 -2نمره رژیم نهادی و نظام انگیزشی(حکمرانی خوب) 0.73 6.19 9.10 رتبه اقتصاد دانش ‏Worldbank,2012 .مشکل اصلی اقتصاد دانش ایران در مقایسه با ترکیه ابتدا «رژیم نهادی و نظام انگیزشی» و پس از آن نظام نوآوری است عمده مسائل آموزش مهندسی در ایران از پایین بودن انگیزه برای یادگیری و یاد دهی ناشی می شود. اصالح ماهیت آموزش مهندسی توسعه خالقیت و نوآوری تکنولوزیک توسعه توانایی یادگیری کارآفرینی توسعه صنایع دانش بنیان توسعه توانایی یادگیری تکنولوژیک از تعامالت بین المللی توسعه توانایی یادگیری تکنولوژیک توسعه یادگیری بوسیله انجام و استفاده توسعه تعامل نظام آموزش مهندسی و نظام اشتغال مهندسان توسعه بهره وری مهندسان رفع عدم تطبیق های کمی و کیفی در بازارکار راه حل میان مدت :اصالح ماهیت آموزش مهندسی در جهت ساخت جامعه یادگیری ت م ی ک ش ش ت از وهج ما ر م پیوست:1وضعیت بیکاری در بازارکار مهندسان-ایران نرخ بیکاری دانش آموختگان در سال -1390طبق سرشماری 1390 fسعه پیوست :2سیاست های افزایش عرضه خدمات آموزش مهندسی در برنامه های تو سیاست ها برنامه اول ايجاد و گسترش مراكز آموزش عالي در مناطق مختلف (بخصوص محروم) بندح 3-تبصر6 سازماندهی سیاست گذاری و تفویض اختیار به مؤسسات آموزشی فنی و حرفه ای تبصر24 تنوع بخشی به روش های پذیرش دانشجو در دانشگاه های دولتی تبصره 28 افزایش پذیرش غیر دولتی و کاهش پذیرش دولتی خط مشی3-2-1 تأمين نيروي انساني متخصص مورد نياز مناطق مختلف كشور خط مشی 6 - 1 - 5 استفاده از فناوری پیشرفته در آموزش خط مشی6 - 1 - 6 پذیرش دانشجو پولی توسط دستگاه های اجرایی گسترش آموزش علمی و کاریردی گسترش تحصیالت تکمیلی برنامه دوم برنامه سوم بند ه -ماده 152 ‌تبصره 87 بند ب -ماده 152 بند -ب -ماده‌ 50 افزایش پوشش تحصیلی به%30 ‌تبصره 36 خط مشی 5 بند الف-ماده 152 تبصر24 برنامه چهارم برنامه پنجم بند الف -ماده 50 ماده 55 بند ب ماده 16 پیوست :3عرضه خدمات آموزش عالی :مقایسه نرخ ناخالص ثبت نام آموزش عالی در سه کشور ‏Worldbank,201 4 عرضه آموزش مهندسی :سهم دانشجویان فنی و مهندسی از دانشجویان کل دوره ها برنامه پنجم برنامه چهارم برنامه سوم برنامه دوم برنامه اول عرضه آموزش مهندسی :دانشجویان فنی و مهندسی بر حسب مؤسسه آموزشی عالی عرضه خدمات آموزش مهندسی :مقایسه سهم دانشجویان رشته های مختف از کل دانشجویان در 2011 شاخص کیفیت :مقایسه نسبت دانشجو به کادر آموزشی در سه کشور ‏Worldbank,2 014 عرضه آموزش مهندسی :تعییرات سهم فارغ التحصیلی رشته های فنی و مهندسی از فارغ التحصیالن کل آموزش عالی