آنالیز روغن

صفحه 1:


صفحه 2:
do tro * امروزه در بسیاری از شرکت هاء تلاش بر این است تا اطلاعات جامع تری از تجهیزات را بصورت طبقه بندی شده در اختیار داشته باشند و با کنترل اطلاعات و شرایط لازم از بوجود آمدن توقف های غیر منتظره جلوگیری کنند. * با توسعه تکنولوژی و پیشرفت صنایع» کنترل تجهیزات ماشین آلات و روانکارها به یک برنامه مدرن آنالیز روغن تبدیل شده که نتیجه آن مراقبت و نگهداری بهینه تجهیزات. صرفه جویی در مصرف انرژی و افزایش عمر ماشین آلات خواهد بود. 

صفحه 3:
" آنالیز روغن " از خانواده برنامه های ۰۱۷1 یک برنامه اجرایی نگهداری و تعمیرات بر پایه مراقبت وضعیت شرایط روانکار است که با تمرکز بر وضعیت روانکار و انجام آزمایش های گوناگون در محل کار با استفاده از تجهیزات و آزمایشگاه های معتبر صورت می گیرد. در کل. اساس کار آنالیز روغن عبارتست از : انعکاس ' وضعیت دقیق ماشین برای یک دوره زمانی معین از طریق نشان دادن وضعیت دستگاههای مکانیکی در حال کار. 

صفحه 4:
مواد خارجى موجود در داخل روغن ‎١‏ - موادى كه در اثر تغييرات فيزيكى و شيميايى روغن- از قبیل اکسیداسیون در روغن - به وجود می‌آیند. ۲ - مواد خارجی از قبیل ضدیخ و سوخت و آب که وارد روغن می‌شوند. ۳ - مواد حاصل از سایش قطعات ماشین که وارد روغن می‌شوند. ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 5:
در این حالت کیفیت روانكاري کاهش يافته و باعث افزایش ساييدگي قطعات و بالا رفتن دماي کار موتور مي‌شود. روغن» سطوح فلزي موتور را از هم جدا کریده» آب‌بندي بين محفظه احتراق و محفظه میل لنگ را فراهم آورده و وظیفه انتقال حرارت در موتور را نیز بر عهده دارد که در صورت رقیق شدن» این وظایف را به خوبي انجام نداده و باعث ایجاد عیوب ديگري در موتور مي‌شود.. 

صفحه 6:
۱) نشتی یا معیوب بودن انژکتورها ۲ در جا کار کردن بیش از حد ۳ تراکم ناقص ‎(F‏ رینگ‌ها یا واشرهای فرسوده ۵) تایمینگ نامناسب (تنظیم نبودن زمانی سوپاپ‌های موتور) ‏۶ اپراتور یا راننده‌های کم تجربه ‏۷ شرایط محیطی کار ‎(A‏ نشتی از پمپ سوخت واشر آن ‎٩‏ نسبت نامناسب هوا به سوخت کیفیت پایین سوخت ‏۰ استفاده از موتور به جز مواردی که موتور برای آن طراحی شده ‎ ‎ 

صفحه 7:
آزمايش آناليز روغن هركز مقدار آب موجود در روغن موتور را نشان نمی‌دهد. زیرا روغن موتور به قدری داغ است که آب موجود در آن بخار می‌شود. بنابراین آنالیز آب فقط در سیستم‌های هیدرولیک» گیربکس‌ها و. استفاده می‌شود. آنالیز روغن عناصر شیمیایی ضد یخ موجود در روغن را برحسب جزء در میلیون سدیم و پتاسیم نشان دهد. زمانی که مقادیر سدیم و پتاسیم در روغن محفظه میل لنگ مشاهده شد. مشخص می‌شود که آلودگی ضد یخ اتفاق افتاده است 

صفحه 8:
۱ دمای کار پایین موتور ۲ وجود سوراخ یا حفره ذر وآشرها ۳ آلودگی در حین سرویس ‎(F‏ ماشین کار نامناسب سطوح سیلندر و سر سیلندر ۵ آب‌بندی نامناسب ‏آلودگی روغن نو ‏۷)انبار کردن نامناسب روغن نو ۸)محصولات محفظه احتراق ‎٩‏ آب‌بندی نامناسب خنک‌کننده روغن ١٠)أجاركشى‏ نامناسب سرسیلندر ١١)الودكى‏ نمونه در حين نمونهبردارى ‎ ‎ 

صفحه 9:
۱)به خرابی موتور ۲)روغن کاری غیرموثر ۳ دمای کار بالا ۴ اتلاف انرژی ۵سایش فلزی ۶از بین رفتن اثر افزودنی‌های روغن ۷ به وجود آمدن ترکیبات اسیدی ۸افزایش مقدار فلزات ساییده شده ۸)افزایش ویسکوزیته ‎(A‏ اتلاف مایع خنک کننده 

صفحه 10:
بر: واسطه ی ضد سایش, ضد اکسید. از اجزای روغن‌های بدون بو کلسیم: پاک کننده‌ها. انتشار دهنده ‎be‏ خنثی کننده‌های اسید باریم: مواد بازدانده خوردگی. پاک کننده‌هاء مواد بازدارنده زنگ زدگی روی: ضدا کسیدهاء مواد بازدارنده خوردگی افزودنی‌های ضد سایش, پاک کننده‌هاء افزودنی‌های فشار بحرانی فسفر: واسطه‌های ضد زنگ» شمع جرقه و کاهنده حجم محفظه احتراق. 

صفحه 11:
مبناى تحليل ‎aye‏ بعد از ألودكى موقع الودكى ‎١‏ قبل از وی 9۱ 88 78 11.9 ‏موتور‎ ‎mB 22 78 1.9 Engine 

صفحه 12:
روانکار بسیاری از آلودگی ها را از محیط عملکرد قطعات دور نموده و مواد مورد نیازآنها را از قبیل مواد جلوگیری کننده از سایش, مواد مقاوم در برابر فشارهای بالا . ۳ مواد محافظت کننده در برابر خوردگی و غیره را در اختیار قطعات قرار می دهد. روغن با اجزای مکانیکی در تماس بوده؛ مواد خا ذرات و براده های فلزی ساییده گرفته و به صورت معلق در خو آلاینده و 

صفحه 13:
۱) محدودکننده های زنگ زدگی ۲)بهبود دهنده غلظت ۳ پایه روغن تأثیرات جانبی آن عبارتند از: ۱) تولیدات جنبی نامطلوب مثل لعاب. لجن و ۲) رسوب روی سطوح ۳)غلیظ شدن روانکار 

صفحه 14:
از آنجایی که تماس روغن با قطعات در حال کار در حد تماس مولکولی می باشد, انجام یک سری تست های بخصوص بر روی روانکار مصرفی می تواند علاوه بر وضعیت کیفی خود روغن؛ اطلاعات با ارزشی در مورد سایر قطعات در تماس با روغن ارایه دهد و یک متخصص علم روانکاری با استفاده از این اطلاعات می تواند برنامه نگهداری و تعمیر مناسب را ارایه دهد. 

صفحه 15:
Saye nes ie کاهش آسیب ها و خسارت های وارده به ماشین آلات کاهش هزینه ها افزایش بهره وری افزایش کیفیت فرآورده های تولید 

صفحه 16:
انواع آزمایشات انجام شده بر روی روغن ها را می توان در پنج كزوه كلى 'تقسيم ی بو *میزان اکسیداسیون روغن *مقدار و نوع فلزات موجود در روغن *مقدار آب موجود در روغن *میزان وجود ناخالصی های محیطی در روغن *آزمایشات کیفی روغن 

صفحه 17:


صفحه 18:
نم اس زا * در هنكام كار مقادیر میکروسکوپی فلزات سایشی توسط سیستم وارد روغن می شود که نمونه گیری های منظم و متوالی و ارزیابی مقدار عناصر فرسایشی این نمونه هاء تغییرات غیر متعادل را مشخص خواهد کرد. * از این طریق می توان به علل احتمالی آن پی برده و در بسیاری از موارد می توان سای 

صفحه 19:
Sa ‏ی‎ مقدار و نوع فلزات موجود در روغنء نشان دهنده میزان سایش قطعات مختلف مانند یاتاقانهاه رینگهاء پیستونها؛ ميل لنك و غیره میباشد. با تکرار آزمایش در فواصل زمانی معین میتوان زمان مناسب جهت تعویض قطعات را مشخص نموده و قبل از بروز خسارت برنامه تعمیر آنها را تدوین نمود. * اندازه گیری تعداد ذرات جامد بر اساس استاندارد ‎ISO‏ ‏6 و بر حسب تعداد در میلی لیتر حجم روانکار انجام می شود. بسته به اصول طراحی و کارکرد» تجهیزات گوناگونی برای شمارش ذرات وجود دارد. 

صفحه 20:
عناصر فلزی سایشی. عناصر افزودنی و عناصر آلاینده كه ممکن است در روغن وجود داشته باشند عبارتند از: * آهن(۳6): سیلندرها. واشرهاء میل لنگ. چرخ دنده هاء ميل بادامک مکانیزم سوپاپ * مس ‎ede (CU)‏ ياتاقانهه بوشهای بادامک. خنک کننده های روغن» بوشهای مکانیزم سوپاپ. واشرهای پیشرانه ای» یاتاقانها یا بوشهای میل بادامک * آلومینیوم (): پیستونهاء یاتاقانهه سیلندرهاء بوشهاء محفظه پمپ روغن. دمنده هاء یاتاقانهای پیشرانه ای. یاتاقانها یا بوشهاى ميل ‎Slob‏ 

صفحه 21:
کروم (آ)): رينكهاء یاتاقانهای غلتکی یا مخروطی. واشرهاء سوپاپ اگزوز سرب (۳0): یاتاقان ها سیلیس ([6): افزودنی ضدکف. گردوخاک سدیم (08): افزودنی های روغن. ضدیخ. گردوخاک نیکل ([لا: انواع خاصى از ياتاقانهاء سوپاپها و گایدهای سوپاپ نقره ‎AQ)‏ انواع خاصی از یاتاقانه؛ لحیم برخی از خنک کننده های روغن موليبدن ‎Ka, (MO)‏ هاء انواع خاصى از ياتاقانها منيزيم (1/10): يوسته يا بدنه انواع خاصى از موتورهاء افزئدنى هاى روعن 

صفحه 22:
علاوه بر فلزات سایشی تعدادی افزودنی های فلزی وجود دارند که در روغنکاری های مدرن از آنها استفاده می شود. این عناصر عبار تند از: بور (8): واسطه هاى ضدسايشء ضداكسيدهاء اجزاى روغن هاى بدون بو * كلسيم (03): ياك كننده هاء انتشاردهنده هاء خنثى كننده هاى اسيد * باريم (83): مواد بازدارنده خوردكىء. پاک کننده هاء مواد بازدارنده زنك زدكى * روی رمم ضداکسیدهاء مواد بازدارنده خوردگی؛ افزودنى هاى ضدسایش, پاک کننده هاء افزودنی های فشار بحرلنی * فسفر(۳): واسطه های ضدزنگ. شمع جرقه و کاهنده حجم محفظه احتراق 

صفحه 23:
* میزان اکسیداسیون روغن نشانه ای از میزان حرارت منتقل شده به قطعات مکانیکی و از آنجا به روغن می باشد و با رسم نمودار اکسیداسیون می توان مقاطعی را که حرارت بیش از حد اعمال شده را مشخص و عیب یابی نمود. * طی فرایند اکسیداسیون روغن دچار تغییرات شیمیایی شده و در نتیجه ی وارد شدن مواد تولید شده از اکسیداسیون به روغن.کارایی آن 7 یی موم هی 

صفحه 24:
مشكلات اكسيداسيون بيش از حد روغن تشكيل رسوبات لاكى * خوردكى فلزى * افزایش ویسکوزیته ۱ * گرفتگی فیلتر "۷ * همچنین تولید اسیدهای آلی ‎a a‏ * در صورتی که حرارت خیلی بالا — ‎“Gi,‏ رسوبات کربنی در روغن تشکیل خواهد شد. 

صفحه 25:
مواد نیتروژنی به شدت اسیدی بوده و می توانند باعث افزایش آثار اکسیداسیون شوند زمانی که مقدار نیتراسیون بالا رود. سرویس روغن موثر خواهد بود. ترکیبات نیتروژن در سوخت به ویژه در سوخت با مقدار سولفور بالا یافت می شود. 

صفحه 26:
عوامل بروز نیتراسیون ۱) عیوب توربوشارژ ۲) عیوب محفظه احتراق» ۲ تخلیه نامناسب دود ۴ آب بندی غیر موثر, ۵) اشکالات پمپ تخلیه دود. ۶ اشکالات سوخت؛ ۷ دمای کار پایین. ۸ نسبت نادرست هوا به سوخت ‎٩‏ رینگ های نامناسب 

صفحه 27:
۱)افزايش مقدار اسید ۲)اکسیداسیون سریع ۳)چسبیدن رینگ ؟)كربن ته نشين شده ۵ افزايش هزینه های نگهداری ۶)خوردگی فلزات سایشی ۷افزایش سایش ‎tal SIA‏ اکسیداسیون روغن ‏٩)افت‏ توان و آلودگی محیط از طریق اکسیدهای نیتروژن ‎ 

صفحه 28:
Bees * مقدار آب موجود در روغن نشانی از وضعیت عملکرد آببندها و سیلها می باشد. * میزان آب در روغنها به مقدار زیاد در عملکرد و طول عمر روغن و تجهیزات مکانیکی که روانکاری می شوند تاثیر منفی دارد. 

صفحه 29:
مقدار آب موجود در روغن * آب سرعت اکسیداسیون روغن ها را افزایش داده و در نتیجه تحلیل زود هنگام روغن و بازدارنده های اکسیداسیون را باعث می شود. * آب عامل رسوب دهنده ادتیوها بوده و همچنین به طور شیمیایی با برخی ادتیوها وارد واکنش می شود. 

صفحه 30:
مقدار آب موجود در روغن شیوه هایی که در آن حضور آب باعث خرابی جبران ناپذیر تجهیزات می شود عبارتند از: *خوردگی *فرسایش *کنده شدن سطح *شکننده شدن توسط هیدروژن i 55 

صفحه 31:
تمیزی روغن * سطح تمیزی روغن یکی از پارامتر های مهم می باشد که عمدتا در ارزیابی تجهیزات و سیستم های هیدرولیکی مورد بررسی قرار می گیرد. * میزان وجود ناخالصی های محیطی نحوه عملکرد فیلترها و هواکش ها را نشان می دهد. *؟ معمولا سطح تمیزی مشخصی (برای مثال عدد ناس برابر ۶) مد نظر می باشد. 

صفحه 32:
* استانداردهای متنوعی برای تعیین آلودگی های جامد در یک سيال مورد استفاده قرار مى كبرق * روشهای ۱۱۵5-1632 و 150-4406 از جمله روشهای شمارش ذرات هستند. ‎٠‏ ۱۵۸5-1632 توسطیکعدد و 500-4406 اتوسط سه عدد به شکل۱۳/۱۶/۱۸ نمایش‌داده می‌شوند که هر کم بسانگر سطحیاز نداد فررجرد ‎1SO‏ ‎ ‎ ‏ذرلتمی‌باشد 

صفحه 33:
* نتایج آزمایشات کیفی روغن نیز وضعیت طول عمر روغن را نشان داده و می توان با دقت زیاد زمان تعویض روغن را اعلام و برنامه نت را با آن تنظیم نمود . * از مهمترین آزمایشات کیفی روغن میتوان به آزمایش ‎RULER‏ که به معنای «نخمین عمر مفید باقیمانده روغن» است اشاره نمود. 

صفحه 34:
‎RULER‏ مت ‏* در این آزمایش با اندازه گیری مقدار ترکیبات ضد اکسیداسیون و عدد اسیدی روغن. زمان تقریبی ‎BL OLE‏ عمر مفید روانکار را تعیین می گردد . به این مفهوم که با افزایش عدد اسیدی يا ۲/8 روغن» مسلماً از مقدار و کارآیی مواد افزودنی با خاصیت ضداکسیداسیون کاسته می شود و زمانی فرا می رسد که میزان ادتیوهای یاد شده به قدری کاهش یافته است که روغن کاملاً اسیدی و خورنده شده و ادامه فعالیت آن موجب آسیب های شدید به دستگاه خواهد شد. ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 35:
نروی روغن * آزمایش ویسکوزیته یا گرانروی نیز از آزمایشات رایج در برنامه آنالیز روغن می باشد. در صورت کاهش ویسکوزیته. امکان تشکیل فیلم پایدار روانکار به حداقل می رسد و بر اثر تماس فلز با فلزه سایش شدیدی ایجاد گردیده که نتیجه مستقیم آن. عمر کمتر دستگاه خواهد بود. 

صفحه 36:
ویسکوزیته مهم ترین مشخصه روغن های روانکار است. آزمایش ویسکوزیته. مقاومت داخلی روانکار را نسبت به جاری شدن نشان می دهد. آزمون ویسکوزیته به طور معمول در درجه حرارت ۴۰ و ۱۰۰ درجه سانتیگراد انجام می شود. نتایج آزمایش ویسکوزیته معمولا به سه صورت ثبت می شود: ۱. نرمال ob; ۳ کم 

صفحه 37:
در حالت ويسكوزيته زياد يا كم بايد براى عملیات نگهداری. علت موردنظر را جستجو و نسبت به رفع آن اقدام کرد. تغییرات ويسكوزيته متاثر از عواملى مانند: ميزان كاركرد روغن محتويات روغن آلودكى تركيب با مواد و ناهنجاری های دیگر بوده که بر ساعات سرویس روغن تاثیر می گذارد. 

صفحه 38:
بعد از لودگی در موقع ألودكى قبل از ألودكى ‎bs‏ 137 123 امه 

صفحه 39:
علل ناهنجاری های ویسکوزیته * ترکیب با سوخت * مقدار زياد دوده * آلودكى آب * آلودگی ضديخ * کمپرس * اكسيداسيون روغن * استفاده از روغن با درجه نامناسب طولانى شدن زمان سرويس روغن 

صفحه 40:
نمونه ای از نتایج برنامه های آنالیز روغن موجب شکوفایی صنایع فولاد ژاپن شده است. در اوایل دهه ۸۰. شرکت فولاد ژاپن با اجرای برنامه آنالیز روغن بر روی ۱۷۰ سیستم هیدرولیک» يس از ينج سال به نتایج شگفت انگیزی, مانند ‎٩۰‏ درصد کاهش خرابی پمپ. ۷۵ درصد کاهش آلودگی در سیستم و ۶۰۰ درصد افزايش عمر مفید پمپ ها دست يافت. 

صفحه 41:
اين نتايج موجب ترغیب سایر شرکت ها در ژاپن شد. به طوری که شرکت فولاد ناگویا به دنبال موفقیت اولیه در اجرای برنامه آتاليز روغن » این برنامه را در تمام کارخانه های خود و بر روی ‎٩‏ هزار گیربکس. ۱۰۲ هزار یاتاقان و ‎٩۰۰‏ سیستم هیدرولیک اجرا کرد و موفق به کاهش ۵۰ درصدی خرید یاتاقان, ‎٩۰‏ درصد تقلیل آسیب های ناشی از روانکاری» ۸۳ درصد مصرف کمتر روغن و ۱۵ درصد کاهش در مصرف كريس شد. 

صفحه 42:
نه گام اجرای آنالیز روغن ام اول : تعهد در برابر برنامه گام دوم : ثبت وضعیت فعلی گام سوم : انتخاب آزمایشگاه مناسب گام چهارم : انتخاب ماشین جهت آنالیز گام پنجم : انتخاب آزمایشات مورد نیاز گام ثشم : نمونه گیری از روغن گام هفتم : انجام آنالیز بر روی نمونه روغن گام هشتم : تفسیر نتایج ۱ گام نهم : پیگیری میزان کارائی برنامه آنالیز روغن 

صفحه 43:
* در نظر گرفتن یک سری آزمایشات در زمان بهره برداری از دستگاه ها نه تنها باعث کاهش بسیاری از هزینه ها چه از نظر طول عمر قطعات و چه از لحاظ زمان بهینه تعویض روغن گردیده بلکه نقش مهمي نیز در افزایش تولید و يا خدمات داشته و مسئولان فنی کارخانجات را در جهت هرچه بهتر نگهداری و کارآمد کردن ماشین آلات پاری می نماید. 

صفحه 44:
منابع Beerchek , Richard C. " How Dirt and(1 water slash Bearing Life ." Machine Design Magazine . July 6 (2نگهداری و تعمیرات //اصول و مفاهیم آنالیز روغن در سیستم های هیدرولیک. (3نگهداری و تعمیرات //نه گام جهت اجرای موفق آنالیز روغن. http://www.niazemarkazi.com/(4 article/pdf/10003029.html 

آنالیز روغن دکتر معینی 86472169 نب سعیدی زی کبری 8647 طیبه علی ا مقدمه • امروزه در بسياري از شركت ها ،تالش بر این است تا اطالعات جامع تری از تجهيزات را بصورت طبقه بندي شده در اختيار داشته باشند و با كنترل اطالعات و شرايط الزم از بوجود آمدن توقف هاي غیر منتظره جلوگيري كنند. • با توسعه تكنولوژي و پیشرفت صنایع ،كنترل تجهيزات ماشين آالت و روانكارها به يك برنامه مدرن آناليز روغن تبديل شده كه نتيجه آن مراقبت و نگهداري بهينه تجهيزات ‌،صرفه جويي در مصرف انرژي و افزايش عمر ماشين آالت خواهد بود. تعریف آنالیز روغن • " آنالیز روغن" از خانواده برنامه های ،PMیك برنامه اجرایی نگهداری و تعمیرات بر پایه مراقبت وضعیت شرایط روانكار است كه با تمركز بر وضعیت روانكار و انجام آزمایش های گوناگون در محل كار با استفاده از تجهیزات و آزمایشگاه های معتبر صورت می گیرد. • در كل ،اساس کار آناليز روغن عبارتست از :انعکاس وضعيت دقيق ماشين براي يک دوره زماني معين از طريق نشان دادن وضعيت دستگاههاي مکانيکي در حال کار. مواد خارجي موجود در داخل روغن - 1موادي که در اثر تغييرات فيزيکي و شيميايي روغن- از قبيل اکسيداسيون در روغن -به وجود مي‌آيند. - 2مواد خارجي از قبيل ضديخ و سوخت و آب که وارد روغن مي‌شوند. - 3مواد حاصل از سايش قطعات ماشين که وارد روغن مي‌شوند. رقيق شدن روغن در اثر اختالط با سوخت در این حالت کيفيت روانکاري کاهش يافته و باعث افزايش ساييدگي قطعات و باال رفتن دماي کار موتور مي‌شود. روغن ،سطوح فلزي موتور را از هم جدا کرده ،آب‌بندي بين محفظه احتراق و محفظه ميل لنگ را فراهم آورده و وظيفه انتقال حرارت در موتور را نيز بر عهده دارد که در صورت رقيق شدن ،اين وظايف را به خوبي انجام نداده و باعث ايجاد عيوب ديگري در موتور مي‌شود.. دالیل رقیق شدن روغن )1نشتي يا معيوب بودن انژکتورها )2در جا کار کردن بيش از حد )3تراکم ناقص )4رينگ‌ها يا واشرهاي فرسوده )5تايمينگ نامناسب (تنظيم نبودن زماني سوپاپ‌هاي موتور) )6اپراتور يا راننده‌هاي کم تجربه )7شرايط محيطي کار )8نشتي از پمپ سوخت واشر آن )9نسبت نامناسب هوا به سوخت كيفيت پايين سوخت )10استفاده از موتور به جز مواردي كه موتور برای آن طراحي شده آلودگي با آب يا ضديخ آزمايش آناليز روغن هرگز مقدار آب موجود در روغن موتور را نشان نمي‌دهد ،زيرا روغن موتور به قدري داغ است که آب موجود در آن بخار مي‌شود ،بنابراين آناليز آب فقط در سيستم‌هاي هيدروليک ،گيربکس‌ها و ..j.استفاده مي‌شود. آناليز روغن عناصر شيميايي ضد يخ موجود در روغن را برحسب جزء در ميليون سديم و پتاسيم نشان دهد .زماني که مقادير سديم و پتاسيم در روغن محفظه ميل لنگ مشاهده شد ،مشخص مي‌شود که آلودگي ضد يخ اتفاق افتاده است دالیل بروز این پدیده )1دماي کار پايين موتور )2وجود سوراخ يا حفره در واشرها )3آلودگي در حين سرويس )4ماشين کار نامناسب سطوح سيلندر و سر سيلندر )5آب‌بندي نامناسب )6آلودگي روغن نو )7انبار کردن نامناسب روغن نو )8محصوالت محفظه احتراق )9آب‌بندي نامناسب خنک‌کننده روغن )10آچارکشي نامناسب سرسيلندر )11آلودگي نمونه در حين نمونه‌برداري معایب رخداد )1به خرابي موتور )2روغن‌کاري غيرموثر )3دماي کار باال )4اتالف انرژي )5سايش فلزي )6از بين رفتن اثر افزودني‌هاي روغن )7به وجود آمدن ترکيبات اسيدي )8افزايش مقدار فلزات ساييده شده )8افزايش ويسکوزيته )9اتالف مايع خنک‌کننده افزودني‌هاي روغن بر :واسطه‌ ی ضد سايش ،ضد اکسيد ،از اجزاي روغن‌هاي بدون بو کلسيم :پاک‌کننده‌ها ،انتشار دهنده‌ ها ،خنثي‌کننده‌هاي اسيد باريم :مواد بازدانده خوردگي ،پاک‌کننده‌ها ،مواد بازدارنده زنگ زدگي روي :ضد‌اکسيدها ،مواد بازدارنده خوردگي ،افزودني‌هاي ضد سايش ،پاک‌کننده‌ها ،افزودني‌هاي فشار بحراني فسفر :واسطه‌هاي ضد زنگ ،شمع جرقه و کاهنده حجم محفظه احتراق. نقش روانکار • روانکار بسیاری از آلودگی ها را از محیط عملکرد قطعات دور نموده و مواد مورد نیاز آنها را از قبیل مواد جلوگیری کننده از سایش ،مواد مقاوم در برابر فشارهای باال ،EP ،مواد محافظت کننده در برابر خوردگی و غیره را در اختیار قطعات قرار می دهد. • روغن با اجزاي مکانيکي در تماس بوده ،مواد خارجي آالينده و ذرات و براده هاي فلزي ساييده شده از قطعات مكانيكي را گرفته و به صورت معلق در خود نگاه ميدارد. تأثير آب روي افزودني ها و پا6ية روغن روانكارها )١محدودكننده هاي زنگ زدگي )٢بهبود دهنده غلظت )٣پايه روغن تأثيرات جانبي آن عبارتند از: )١توليدات جنبي نامطلوب مثل لعاب ،لجن و ... )٢رسوب روي سطوح )٣غليظ شدن روانكار نقش روانکار • از آنجایی که تماس روغن با قطعات در حال کار در حد تماس مولکولی می باشد ،انجام یک سری تست های بخصوص بر روی روانکار مصرفی می تواند عالوه بر وضعیت کیفی خود روغن، اطالعات با ارزشی در مورد سایر قطعات در تماس با روغن ارایه دهد و یک متخصص علم روانکاری با استفاده از این اطالعات می تواند برنامه نگهداری و تعمیر مناسب را ارایه دهد. مزایای آنالیز روغن • • • • کاهش آسیب ها و خسارت های وارده به ماشین آالت کاهش هزینه ها افزایش بهره وری افزایش کیفیت فرآورده های تولید انواع آنالیز روغن انواع آزمایشات انجام شده بر روی روغن ها را می توان در پنج گروه کلی تقسیم بندی نمود : •میزان اکسیداسیون روغن •مقدار و نوع فلزات موجود در روغن •مقدار آب موجود در روغن •میزان وجود ناخالصی های محیطی در روغن •آزمایشات کیفی روغن انواع دستگاههای انالیز روغن مقدار و نوع فلزات موجود در روغن • در هنگام کار مقادير ميکروسکوپي فلزات سايشي توسط سیستم وارد روغن مي شود که نمونه گيري هاي منظم و متوالي و ارزيابي مقدار عناصر فرسايشي اين نمونه ها ،تغييرات غير متعادل را مشخص خواهد کرد. • از اين طريق مي توان به علل احتمالي آن پي برده و در بسياري از موارد مي توان سايش را کنترل يا پيشگيري کرد. مقدار و نوع فلزات موجود در روغن • مقدار و نوع فلزات موجود در روغن ،نشان دهنده میزان سایش قطعات مختلف مانند یاتاقانها ،رينگها ،پيستونها ،ميل لنگ و غيره میباشد .با تکرار آزمایش در فواصل زمانی معین میتوان زمان مناسب جهت تعویض قطعات را مشخص نموده و قبل از بروز خسارت برنامه تعمیر آنها را تدوین نمود. • اندازه گیری تعداد ذرات جامد بر اساس استاندارد ISO 4406و بر حسب تعداد در میلی لیتر حجم روانكار انجام می شود .بسته به اصول طراحی و كاركرد ،تجهیزات گوناگونی برای شمارش ذرات وجود دارد. عناصر فلزي سايشي ،عناصر افزودني و عناصر آالينده كه ممکن است در روغن وجود داشته باشند عبارتند از: • آهن( :)Feسیلندرها ،واشرها ،میل لنگ ،چرخ دنده ها ،میل بادامک ،مکانیزم سوپاپ • مس ( :)Cuبوشها ،یاتاقانها ،بوشهای بادامک ،خنک کننده های روغن ،بوشهای مکانیزم سوپاپ ،واشرهای پیشرانه ای ،یاتاقانها یا بوشهای میل بادامک • آلومينيوم ( :)Alپیستونها ،یاتاقانها ،سیلندرها ،بوشها ،محفظه پمپ روغن ،دمنده ها ،یاتاقانهای پیشرانه ای ،یاتاقانها یا بوشهای میل بادامک • کروم ( :)Crرینگها ،یاتاقانهای غلتکی یا مخروطی ،واشرها ،سوپاپ اگزوز • سرب ( :)Pbیاتاقان ها • • • • • • سيليس ( :)Siافزودنی ضدکف ،گردوخاک سديم ( :)Naافزودنی های روغن ،ضدیخ ،گردوخاک نيکل ( :)Niانواع خاصی از یاتاقانها ،سوپاپها و گایدهای سوپاپ نقره ( :)Agانواع خاصی از یاتاقانها ،لحیم برخی از خنک کننده های روغن موليبدن ( :)Moرینگ ها ،انواع خاصی از یاتاقانها منيزيم ( :)Mgپوسته یا بدنه انواع خاصی از موتورها ،افزئدنی های روغن عالوه بر فلزات سایشی ،تعدادی افزودنی های فلزی وجود دارند که در بیشتر روغنکاری های مدرن از آنها استفاده می شود .این عناصر عبارتند از: • • • • • بور ( :)Bواسطه های ضدسایش ،ضداکسیدها ،اجزای روغن های بدون بو کلسيم ( :)Caپاک کننده ها ،انتشاردهنده ها ،خنثی کننده های اسید باريم ( :)Baمواد بازدارنده خوردگی ،پاک کننده ها ،مواد بازدارنده زنگ زدگی روي ( :)Znضداکسیدها ،مواد بازدارنده خوردگی ،افزودنی های ضدسایش ،پاک کننده ها ،افزودنی های فشار بحراjنی فسفر( :)Pواسطه های ضدزنگ ،شمع جرقه و کاهنده حجم محفظه احتراق میزان اکسیداسیون روغن • میزان اکسیداسیون روغن نشانه ای از میزان حرارت منتقل شده به قطعات مکانیکی و از آنجا به روغن می باشد و با رسم نمودار اکسیداسیون می توان مقاطعی را که حرارت بیش از حد اعمال شده را مشخص و عیب یابی نمود. • طي فرايند اكسيداسيون روغن دچار تغييرات شيميايي شده و در نتيجه ي وارد شدن مواد توليد شده از اكسيداسيون به روغن،كارايي آن كاهش مي يابد. مشکالت اکسيداسيون بيش از حد روغن • • • • • • تشکيل رسوبات الکي خوردگي فلزي افزايش ويسکوزيته گرفتگي فيلتر همچنين توليد اسيدهاي آلي در صورتي كه حرارت خيلي باال باشد رسوبات كربني در روغن تشكيل خواهد شد. نيتراسيون مواد نيتروژني به شدت اسيدي بوده و مي توانند باعث افزايش آثار اکسيداسيون شوند زماني که مقدار نيتراسيون باال رود ،سرويس روغن موثر خواهد بود .ترکيبات نيتروژن در سوخت به ويژه در سوخت با مقدار سولفور باال يافت مي شود. عوامل بروز نيتراسيون )1عيوب توربوشارژ، )2عيوب محفظه احتراق، )3تخليه نامناسب دود، )4آب بندي غير موثر، )5اشکاالت پمپ تخليه دود، )6اشکاالت سوخت، )7دماي کار پايين، )8نسبت نادرست هوا به سوخت )9رينگ هاي نامناسب اثرات نیتراسیون )1افزايش مقدار اسيد )2اکسيداسيون سريع )3چسبيدن رينگ )4کربن ته نشين شده )5افزايش هزينه هاي نگهداري )6خوردگي فلزات سايشي )7افزايش سايش )8افزايش اکسيداسيون روغن )9افت توان و آلودگي محيط از طريق اکسيدهاي نيتروژن مقدار آب موجود در روغن • مقدار آب موجود در روغن نشانی از وضعیت عملکرد آببندها و سیلها می باشد. • ميزان آب در روغنها به مقدار زياد در عملكرد و طول عمر روغن و تجهيزات مكانيكي كه روانكاري مي شوند تاثير منفي دارد. مقدار آب موجود در روغن • آب سرعت اكسيداسيون روغن ها را افزايش داده و در نتيجه تحليل زود هنگام روغن و بازدارنده هاي اكسيداسيون را باعث مي شود. • آب عامل رسوب دهنده ادتيوها بوده و همچنين به طور شيميايي با برخي ادتيوها وارد واكنش مي شود. مقدار آب موجود در روغن شيوه هايي كه در آن حضور آب باعث خرابي جبران ناپذير تجهيزات مي شود عبارتند از: •خوردگي •فرسايش •كنده شدن سطح •شكننده شدن توسط هيدروژن سطح تميزي روغن • سطح تميزي روغن يكي از پارامتر هاي مهم مي باشد كه عمدتا در ارزيابي تجهيزات و سيستم هاي هيدروليكي مورد بررسي قرار مي گيرد. • میزان وجود ناخالصی های محیطی نحوه عملکرد فیلترها و هواکش ها را نشان می دهد. • معموال سطح تميزي مشخصي (براي مثال عدد ناس برابر )6مد نظر مي باشد. استانداردهاي تعيين آلودگي هاي جامد • استانداردهاي متنوعي براي تعيين آلودگي هاي جامد در يك سيال مورد استفاده قرار مي گيرد. • روشهاي NAS-1632و ISO-4406از جمله روشهاي شمارش ذرات هستند. • NAS-1632تjjوسjط يكعjدد و ISO-4406تjjوسjط سjjه عjدد بjjه شjjكل 13/16/18نjjمايشدادjه jمjيشjjوند كه هر ‏jسبjندازjهj كداjم بjjيانjگر سjjطحياز تjjعداد ذراjتمjوجود بjjر ح ا ذراjتمjيبjjاشد. آزمایشات کیفی روغن • نتایج آزمایشات کیفی روغن نیز وضعیت طول عمر روغن را نشان داده و می توان با دقت زیاد زمان تعویض روغن را اعالم و برنامه نت را با آن تنظیم نمود . • از مهمترین آزمایشات کیفی روغن میتوان به آزمایش RULERكه به معنای «تخمین عمر مفید باقیمانده روغن» است اشاره نمود. آزمایش ‏RULER • در این آزمایش با اندازه گیری مقدار تركیبات ضد اكسیداسیون و عدد اسیدی روغن ،زمان تقریبی پایان یافتن عمر مفید روانكار را تعیین می گردد ،به این مفهوم كه با افزایش عدد اسیدی یا TANروغن ،مسلماً از مقدار و كارآیی مواد افزودنی با خاصیت ضداكسیداسیون كاسته می شود و زمانی فرا می رسد كه میزان ادتیوهای یاد شده به قدری كاهش یافته است كه روغن كام ً ال اسیدی و خورنده شده و ادامه فعالیت آن موجب آسیب های شدید به دستگاه خواهد شد. آزمایش ویسکوزیته یا گرانروی روغن • آزمایش ویسکوزیته یا گرانروی نیز از آزمایشات رایج در برنامه آنالیز روغن می باشد ،در صورت كاهش ویسكوزیته ،امكان تشكیل فیلم پایدار روانكار به حداقل می رسد و بر اثر تماس فلز با فلز ،سایش شدیدی ایجاد گردیده كه نتیجه مستقیم آن ،عمر كمتر دستگاه خواهد بود. ویسکوزیته • ویسکوزیته مهم ترین مشخصه روغن های روانکار است .آزمایش ویسکوزیته ،مقاومت داخلی روانکار را نسبت به جاری شدن نشان می دهد .آزمون ویسکوزیته به طور معمول در درجه حرارت 40و 100درجه سانتیگراد انجام می شود. • نتایج آزمایش ویسکوزیته معموال به سه صورت ثبت می شود: .1نرمال .2زیاد .3کم • • • • • • در حالت ویسکوزیته زیاد یا کم باید برای عملیات نگهداری ،علت موردنظر را جستجو و نسبت به رفع آن اقدام کرد .تغییرات ویسکوزیته متاثر از عواملی مانند: میزان کارکرد روغن محتویات روغن آلودگی ترکیب با مواد و ناهنجاری های دیگر بوده که بر ساعات سرویس روغن تاثیر می گذارد. علل ناهنجاری ها6ی ویسکوزیته • • • • • • • • ترکیب با سوخت مقدار زیاد دوده آلودگی آب آلودگی ضjدیخ کمپرس اکسیداسیون روغن استفاده از روغن با درجه نامناسب طوالنی شدن زمان سرویس روغن نمونه ای از نتایج • برنامه های آنالیز روغن موجب شكوفایی صنایع فوالد ژاپن شده است .در اوایل دهه ،80شركت فوالد ژاپن با اجرای برنامه آنالیز روغن بر روی 170سیستم هیدرولیك ،پس از پنج سال به نتایج شگفت انگیزی ،مانند 90درصد كاهش خرابی پمپ75 ، درصد كاهش آلودگی در سیستم و 600درصد افزایش عمر مفید پمپ ها دست یافت. • اين نتايج موجب ترغيب ساير شركت ها در ژاپن شد ،به طوري كه شركت فوالد ناگويا به دنبال موفقيت اوليه در اجراي برنامه آنالیز روغن ،اين برنامه را در تمام كارخانه هاي خود و بر روي 9هزار گيربكس 102 ،هزار ياتاقان و 900سيستم هيدروليك اجرا كرد و موفق به كاهش 50درصدي خريد ياتاقان 90 ،درصد تقليل آسيب هاي ناشي از روانكاري 83 ،درصد مصرف كمتر روغن و 15درصد كاهش در مصرف گريس شد. نه گام اجرای آنالیز روغن گام اول :تعهد در برابر برنامه گام دوم :ثبت وضعیت فعلی گام سوم :انتخاب آزمایشگاه مناسب گام چهارم :انتخاب ماشین جهت آنالیز گام پنجم :انتخاب آزمایشات مورد نیاز گام ششم :نمونه گیری از روغن گام هفتم :انجام آنالیز بر روی نمونه روغن گام هشتم :تفسیر نتایج گام نهم :پیگیری میزان کارائی برنامه آنالیز روغن نتیجه گیری • در نظر گرفتن یک سری آزمایشات در زمان بهره برداری از دستگاه ها نه تنها باعث کاهش بسیاری از هزینه ها چه از نظر طول عمر قطعات و چه از لحاظ زمان بهینه تعویض روغن گردیده بلكه نقش مهمي نيز در افزايش توليد و يا خدمات داشته و مسئوالن فنی کارخانجات را در جهت هرچه بهتر نگهداری و کارآمد کردن ماشین آالت یاری می نماید. منابع Beerchek , Richard C. " How Dirt and)1 water slash Bearing Life ." Machine Design Magazine . July 6 اصول و مفاهیم آنالیز روغن در سیستم// نگهداری و تعمیرات2( .های هیدرولیک .نه گام جهت اجرای موفق آنالیز روغن// نگهداری و تعمیرات3( http://www.niazemarkazi.com/)4 article/pdf/10003029.html