استخراج نفت

صفحه 1:


صفحه 2:
مقدمه PEt Sater NEC eve Ve SE per] ‏و‎ ‎| te Albarn ‏و(‎ ‏زمین‌شناسان با استفاده از دستگاه‌های‎ ‎ce‏ ب ‎EL OPE a Pa hea Renae Poe‏ شروع فعاليت تيمهاى استخراج نفت و نصب ‏ا ال ‏گاز طبیعی و آب شور در ا ا کنار تفت حضور دارتد. ‎TTA‏ ‏مخزن با اين فبيل ناخالصىها يكى از مهمترين ‎ee‏ ا ا ‎ ‎ ‎ 

صفحه 3:
تاريحجه استحراج نفنا ا ا ا ‎bel eC ec me Ten ee‏ 1 ۱ مواد سوختى و قيراندود كردن كلل ها و کردند. نادر شاه در جنگ با سپاهیان هند قیر را آتش رد و مورد ‎ea‏ ا معابد ايران باستان بززاي اقزر وكقن انش الاقزلي ل لا ‎ee‏ ال ‎ier‏ ا ال می‌گرده است. عکسبرذاری هوایی اگر در منطقه‌ای به وجود نفت مشکوک شوند از ‎ean res cence‏ ۱۳| و آنگاه عکس را به صورت فتوموزائیک درآوزده و ‎RR reget Menon‏ 1 ۳ 

صفحه 4:
نقشة بردارى عملم ا ل ا ا ‎ee}‏ ا 000 ۱ ۱۱ ‏اختلاف ارتفاع با دستگام فاسله بان‎ ۱ ۲ ‏تعيين مىشود و بدين ترتيب تفای‎ Pere tea Uv Nan ey 5220006 Ce cone Cau Sy eeeereeg aN ۹ 5000 ‏در ۱ کوچکتر رسیم‎ Fc RT per a tet a ples ee ea a po 2 SCRA Ree ‏پستی و‎ رسم می کنند. آزمايش روى نمونه هاىق سطحي يس از نمونه بردارى ‎٠‏ آنها را شماره كذارى كرده ا ‎Bieter‏ 3 em LER SRS IRN ‏بندى شده را روى آن مىجسبانند. سيس آنها را‎ 0000007 ‏سائيده تا ضخامت أن 0.2 ميليفتر #ردة د‎ ‏ازآن عبور كند. اين نمونه ها را كه الايد 2 كو‎ در زیر میکروسکوب قرار داده ۲ | از نظر زمين 

صفحه 5:
رسم نقشه زمين شناسى ا لك ‎i qe 3‏ 2-0 نقشه‌های ‎ene eee‏ 0 سطح زمين را رسم مى كنند ‎Dee ee i‏ میزان منحنی , بعد شوم نا ‎TE SIT‏ ۱ نقشه ساختمانی زیرزمینی 4 برای آگاهی نسبت به ازیر زا ‎Te‏ ‏غیر مستقیم است که یکی از از ‎al plat‏ ژئوفیزیکی است. بوسیله SEN ce Ore Dene) Perey ere ypet need Ce SEEN det ‏ا ا‎ ae eee ie eee مناسب ايجاد نفتكير است و در صورتى كه ‎SECT US IOC)‏ اا 0 ‎av ee)‏ ا ‎eter eR Sea‏ ل اه عملیات جاده سازی از جاده اصلی با ۶ كاركذارى ى لوله إن به منطور | 

صفحه 6:
۱ Seren reer Pl ‏ا‎ ‏حفارى به سطح زمين آورده شدهاند توسط‎ ‏الىهايى از كل حفارى جدا شده و براى‎ ‏مطالعه به آزمایشگاه می‌فرستند. آگاهیهای‎ ۷ | تهیه مقاطع بزرگ برای تهیه مقاطع بزرگ لا یک ‎cel Teel‏ موجدار توخالی استفادم بل شیا تا ‎LET‏ ‎eS ae el pee Smt ECA p‏ 0 آورد. روی اين لایه ‎CEE‏ ‏است عمق را نوشته رای ارت ‎٩‏ ‏و( ‏مطالعات مهندسی مخازن یا پتروفیزیکی است ك1 گیری می کنند. و دیگری مطالعات زمین شناسى است كه روى مقاطع نازى آن صورت ‎AGRA GC‏ ‎lay‏ م و ‎AGA‏ 

صفحه 7:
نتیجه گیری نتایج را در جداولی یادداشت کرده و اسلایدهای لايه هاى مختلف جاه را يس از شماره كذارى ‎ae eee‏ ” ‏انا‎ TES a SON Fv en eres ۱ aula = Sieve emp eley iE ‏شده تا تحت كنترل قران كيرد با احفر جاه به‎ 0 ‏اب‎ ‏تا بالاخره نفت اين اناده حلانى الل أرزش] در‎ ۱ 1, ‏خدمت بشر قرار كيلإو مالام|ى اكه‎ ۱ ‏ل‎ DS Re Serna etg ‏دارا می‌باشد.‎ امروزه جاههاى نفت متعددى در سراسر جهان ال را به نفتی که از چاه بیرون کشیده می‌شود, نفت خام می‌گویند. نفت خام زا تصفیه میک ااا ل ‎Deer a‏ ‎By OTe Rep Rew Reed ef‏ که به این کار پالایش نفت می‌گویند ۰ 7 پالایشگاهها اين کار انجام می‌شود. نقت منیع ‎ect sere RC Se‏ 7 ‎reer Ree ee teres‏ ۱ 57 135557 6 8 

صفحه 8:
نحوه پیدایش نفت دقیقا تشخیص داد س در در اين مورد فرضیات گوناگونی پیشنهاد شده است. برخی از اين ورهار مرت ۰ ۱۱ معدنى و بعضى ديك مربوط به تركيات |[ مى باشد. تشکیل 0000 اساس اين فرضيه نر اين اننيات كل ار فلزى تشكيل شده|ذر اعلباق رانين دزا اتن ل ل 00 ابتدا ايجاد هيدروكريورهاى استيلتى با رشت ا ار ا 50000 م او الب تركيبات بيجيده و كميلكين را من ساد ل اغلب آنها 3 1110 ا و تجزیه بدن حیوانات در مجاورت آب و دور از هوا می‌دانند. زیرا در اين شرایتا ۶۵ اعظم مواد ازته و گوگردی تخریب و مواد چرب باقیمانده در اثر آب , هیدرولیز می" eo Dep 0 ee ee eee 

صفحه 9:
ال ۱ ee obs ae به خاصيت ‏ “جرخش نورق مواد عدا آن وجود كلسترين است (ماده اى كه در بدن حيوانات وجود دارد) اين فرضيه بيان ‎one‏ ‏3 ۱0[ ۳ بیان نماید. ۳ هیچگونی توضیح ود ane ats ‏كياها‎ 00 aca ‏كف ا‎ gaat aybiro ui 299 cle , "14/8266 ‏استرولها مىدانند."مزازى‎ میکروبها را در اين تغییر و تبدیل موثر می: تثورى تشكيل نفت بر مبناى مواد آلى , 1[ بيشتر مورد قبول میا انا 11 ملاحظه‌ای را که بین ژیزمان‌ها (منایع نفتی) ‎F105‏ ل ا 5 ‎TE en a ears‏ ‎eee‏ 0[ و ص مدش ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 10:
و ‎ned i Sem Step Eee y‏ ۲ 00000 دوره افزايش دب ابن ذوره بعد ار ار چاه نفت و برآورد مقدار ذخیره کل مخزن و تشخیص میزان نفت فایل برداشت ر سس بودن برداشت از این میدان آُغاز می‌شود. د | داس تاسيسات بالادستى ‎SA PEL‏ | ا ا ‎Nie‏ ۳1 آ ل ل ل مخزن نامحدود (به انكليسئ: ‎Hee‏ 2505 ‏قتم وی شود‎ ۱ eee Cures oo 0 0 beset AC ae Oe mee ‏م‎ ‏ل‎ ee, 7 percent Fe ES EME CIN 

صفحه 11:
برداشت بی‌رویه نفت در اس بت ۰ ۱۱ ‎Ean‏ ‏استخراجى شود كه تبعات اقتضادف سكين وارد بر تجهیزات و تعطیلی چندین ماهه برداشت از ميدان رابه ‎SS‏ دوره کاهش دبی: در علم مهندسی نقت به دوره‌ای اطلاق می‌شود که آمکان شبت دی ار ا 0 7[ توليد مخزن نسبت به زمان دستخوش افت لاو ‎cee eed‏ ل ا ارتفاع ستون هيدروكربنى و انرزى طبيعى مخزن كاهش مويابد: ذن ابن فرجله انا 00 تزريق كاز به ميدان نفتى يا تزريق بخار به ا 11 مقطعى كند. پس از عملیات حفر چاه و اصابت آن به مخرن نفت. به دلیل فشار زیاد مویود در ۲0 7 ‎AGE Aare ees‏ ‎BUM EM ay cauul je 09> Jol yliss‏ ‎mene r retort‏ 1 

صفحه 12:
در اين مرحله انرژی خاصی بارد بحری ۱۶ | تولید نیز کاهش می یاید تا اینکه فشار به و میرسد که دیگر نفت خارج تمی شود در ار ا د ل ل 200 مخزن استخراج شود. علاوه بر فشار مخرن ا 000 تخلخل آنها و همجنين دماف مخازن اليزاور" ا 0 | به عنوان مثال. کل لفبت لاخازراآسریکا ل ا ا 0 ‎NV‏ ا اا 0 ال اوليه استخراج شده اند.البنه هر جه ميزان كاز لوا 7 توسط اين روش بیشتر ات زیرا ترا حجم گاز در مقابل تغییز فشار تسار ۱ است. به عنوان مثال در ایالت پنسیلوانیای ا ار 0 ميلى دارسى) و انرزى كم مخزن كه ناشى از يايين بودن مقدار كاز طبيعي آزاد است» میزان نفت استخراج شده با روشهای اولنه تین ۵ تا ۲۵ درصد کل نقت بوده است و به همان ‎Sad a OT‏ سس سس 

صفحه 13:
وقتى مخزن تخليه شد و ما نتوانستيم نفت را حتى با يميا از مخزن به جاه و از جاه به سطح ‎Oe pean ees‏ 1 روش 208 از نوع بازيافت ثانويه شروع ميشود و ۱ روش تزریق آب مرسوم است. در اين روش از 1 چاه بهره برداری,نقل لا وهی پر ‎sa os ever ese see‏ ۳ ۳ ercet re ae Sy ae ۱ ay asap CMe) pcre red med ‏فرایند تزریق گاز می گویند. باید توجه داشت‎ ‏ی‎ ‎77 pa ea ges can | ‏فشار مخزن انجام ميكيرد متفاوت أست. جرا‎ 0 ‏ا‎ 0 0100 ‏ا ا‎ TES enS | ry ‏از افت سريع فشار مخزن در اثر بهره بردارى‎ ‏جلوگیری می کند.‎ 

صفحه 14:
در حالت ثانويه برداشت زمانى فرا ميرسد كه ا ل ا الا ‎tn‏ ‏توليد آب مواجه مى شويم. در اين حالت, جون اد اا 10111 صورت بازده اقتصادى ندارد,بايد از روش ديكر برای افزایش برداشت بهره بگیریم.اگر تزریق آب را متوقف كنيم و از فرايند هاى ديكرى نظیر تزریق گاز 0۲ ا ٩۱ ‏اي‎ آبى و ديكرى سيلابزنى كازى يا تزريق كاز است. در روش سيلابزنى أبن آنا يا قرزا اا چاههای اطراف چاه تولید نفت وارد مخزن شده و نیروی محرکه لازم رای استخراج نفت را به وجود می آورد. معقولا در اطراف هر او ‎Py rere ep repairers‏ ‎(eee girl) acy cares sens Ey)‏ با فشار زياد به جاى آب وارذ مخزن شده و ‎ced‏ ل ل يي ا ل ‎ee‏ ‏اندازدء 

صفحه 15:
۲۱ ‏کار ما‎ ٩6۵۰ ‏در کشور ونزوتلا حدود‎ 7 ‏مرحله دوم يركردائده من شود تدوج ري‎ _ iE aa ar eonrnee Nit MERON aii pcpers aa noe 1 Se i gear aide ‏باشد‎ ‎۲ ۰ ER ‏دوم استفاده میشود؛‎ ٩ CaO Rer ee eee tbe Le ia ce aa aa CI eR a ca ‏میشود.‎ ‏راحت تر صورت گرفته و سرعث تولید بالا می‎ ‏رود.‎ پس از استخراج به كمك روشهای مرحله دوم ال ا ا ‎a peste] Rested‏ ا ا ل 0 ا ا ‎AE‏ ‏۱ ‏مرحله سوم, تزریق محلول مابسلار (۳۸۱6۱۱۵۲ ‎OM ro) [FT Tela)‏ 00 محلولهای پلیمری به عنوان محلولهای بافر به چاه تزریق.می شود. در آمریکا ممکن اسک ‎PTT aT‏ ی ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 16:
مجلول مایسلار مخلوطی از آن وا دیا سطحی, نفت و نمك است. در روشهای << تهیه محلول مایسلار , نف نم و زوا ۰ فعال سطحى حذف كرديده اند. محلولهاى مايسلار نيروى تنش سطحى بين آب و نفت را ‎Re a‏ ال ل ل ‎٩‏ ميدهد. گرانروی محلول پلیمرق جدود ۲ تا ۵ برابر: انروی نها اسظا! غلظات پل حول ۰ می باشد, در جال حاضر از پلی اکریمید ها و زیست پلیی ها بل عتوان ار ۱ محلول بافر استفاده مي شود مواد ‎ITO‏ ‏سطحى معمولا سولقوناتهاق تق للد هستند و از لحاظ خواض و ستاختار شرم شبیه شوینده ها مى باشند از الکلها برای مواد کمکن ‎ENC‏ ‏استفاده می شود.هزینه تیه معاولها ۰ ۳۱ براى توليد هر بشكه نفت در سال 1910 خدود ‎CMG Ot etih‏ OT rN aeRO) Beene TGA ‏ا اا‎ ‏ا‎ 

صفحه 17:
كرما همجنين كرانروى را كاهش داده و جريان نفت راحتتر صورت 2 مرحله سوم که آخیرا مورد توجه قرار گرفته ۱ (866۵۷6۲۷ ۵1۱ 167013۳۷) می گویند. كفتنى است كه مراخل برداشث لشن را 00 rire Seeece vay rere are) poe eCen ne ts جای اینکه بگوئیم مرحله اول,دوم یا سوم, می توانيم بكوييم ‎stint ales‏ , مرحله al> 40 5 IOR L Improved Oil Recovery .Enhanced Oil Recovery L EOR برداشت بهبود یافته یا ۱08 فرایندی است که ‎COE ve CRC Nene Eye en‏ 

صفحه 18:
بنابراين در 101 قرايند توليد عوض نميشود: بلکه تکنولوژی به گونه ای تعدیل می شود ک با همان فرايند قبلى.نفت بيشترى از مخزن توليد می گردد. در حالی که ازدیاد برداشت با ۶08 به فرايندى اطلاق من شود كه ذر أن ‎"٠‏ ‎ee Tg‏ ا و در مخزن به حداقل ممكن برسد. فرايند هايى ‎reo meas rece beg‏ ا ا الل درجا از اين قبیل میباشند عكر اللا ‎ONENESS erage Fr ies‏ روش ‎cL DeSean EP OA pl BE ae‏ را تعديل كنيم. بدين منظون در لابه هاف بآ خاصيت كذر دهى متفاوت: أن وارد لأيه حاى ‎١‏ ‏خاصیت گذردهی بالا شده و به سمت چاه 0 اين لایه ها بسته شوند. این کار با تزرنی رل ۱ لایه های مورد نظر صورت می گیرد.فرایند Micrel li nee bem nee earn es 0 2 ا ۱ وسیله تزریق ماده ای است که با تفت 10 امتراج باشد. در جابه جایی مذکوز سطح ماس ee nee 

صفحه 19:
00 ‎noe gd‏ ا ال 0 نسبت به آن دارد.اين خاصیت کار ۰ ۱۳۱۵ ‎eae eto Pe)‏ ار اللا زيرا تحرك زياد كاز نسبت به نفت باعث مى شود که گاز در مراحل مختلفن پا تفت تاش ل 0 مخزن و كاز تزريقى حاصل آبد. مسئله ای که از تحرل زيسناا كاز الاشيل ‎Tee‏ ‎Noe ere)‏ 0 9 پیدا میکند و در نتیجه مناطقی ۳ ا 0 ‎ach rol ol‏ ا انا ‎Beevedire | pre) meee eve ap)‏ 

صفحه 20:
maa aaa 0 ۲ ۷ a 

استخراج نفت PAYAM ZAMIRY مقدمه استخراج نفت به مجموعه عملیاتی گفته می‌شود که در طی آن نفت خام به منظور استحصال و بهره‌برداری از آن ،به طرق مختلف از داخل زمین خارج و قابل استفاده می‌شود .امروزه زمین‌شناسان با استفاده از دستگاه‌های لرزه‌نگاری موفق به شناسایی میادین نفتی شده و تیمهای حفاری با حفر چاه نفت شرایط را برای شروع فعالیت تیمهای استخراج نفت و نصب ادوات مخصوص آنها فراهم می‌آورند. گاز طبیعی و آب شور در اغلب مخازن نفتی در کنار نفت حضور دارند .تفکیک نفت موجود در مخزن با این فبیل ناخالصی‌ها یکی از مهمترین بخشهای فعالیت استخراج‌کنندگان نفت می‌باشد. تاریخچه استخراج نفت سابقه اکتشاف نفت در ایران به حدود 4000 سال پیش می‌رسد .ایرانیان باستان به عنوان مواد سوختی و قیراندود کردن کشتی‌ها ، ساختمانها و پشت بامها از این مواد استفاده می کردند .نادر شاه در جنگ با سپاهیان هند قیر را آتش زد و مورد استفاده قرار داد .در بعضی از معابد ایران باستان برای افروختن آتش مقدس از گاز طبیعی استفاده شده و بر اساس یک گزارش تاریخی یک درویش در حوالی باکو چاه نفتی داشته که از فروش آن امرار معاش می‌کرده است. عکسبرداری هوایی اگر در منطقه‌ای به وجود نفت مشکوک شوند از آنجا عکسبرداری هوایی می‌کنند تا پستی و بلندیهای سطح زمین را دقیقا منعکس نمایند. آنگاه عکس را به صورت فتوموزائیک درآورده و با دستگاه استریوسکوپ مورد مطالعه قرار می‌دهند. نقشه برداری عملی برای گویا کردن عکسهای هوایی نقشه برداری از محل ،توسط اکیپی صورت می‌گیرد .فواصل و اختالف ارتفاع با دستگاه فاصله یاب یا تئودولیت تعیین می‌شود و بدین ترتیب نقطه به نقطه محل مورد نظر مطالعه می‌شود. نقشه کشی اطالعات بدست آورده را بوسیله دستگاه پانتوگراف در اندازه‌های بزرگتر و یا کوچکتر رسم کرده و همراه با عکسهای هوایی نقشه پانتوگرافی که پستی و بلندیهای سطح زمین را نشان می دهد رسم می کنند. آزمایش روی نمونه های سطحی پس از نمونه برداری ،آنها را شماره گذاری کرده و در کیسه‌های مخصوص به آزمایشگاه می‌فرستند .در آنجا بر روی یک شیشه مستطیل شکلی کمی چسب کانادا قرار داده و مقداری از خرده سنگهای دانه بندی شده را روی آن می‌چسبانند .سپس آنها را سائیده تا ضخامت آن 0.2میلیمتر گردد و نور بتواند از آن عبور کند .این نمونه ها را که اسالید می‌گویند در زیر میکروسکوپ قرار داده تا از نظر زمین رسم نقشه زمین شناسی با در دست داشتن نتایجی که از روی نمونه‌های سطح زمین بدست آمده ،عکسهای هوایی و نقشه‌های توپوگرافی ،نقشه زمین شناسی سطح زمین را رسم می کنند .با داشتن خطوط میزان منحنی ،بعد سوم یا ارتفاعات را هم روی آنها مشخص می‌کنند. نقشه ساختمانی زیرزمینی برای آگاهی نسبت به زیر زمین نیاز به روشهای غیر مستقیم است که یکی از آنها روشهای ژئوفیزیکی است .بوسیله این روشها شکل الیه های زیر زمین را مشخص کرده و می‌توان تا اعماق زیادی اکتشاف غیر مستقیم نمود. حفر چاه پس از اطمینان از اینکه الیه های اعماق زمین مناسب ایجاد نفتگیر است و در صورتی که ذخیره هیدروکربورهای آن قابل مالحظه باشد، محل حفر چاه را با عالمت روی زمین مشخص کرده و دکل حفاری را در محل بر پا می کنند. عملیات جاده سازی از جاده اصلی تا سر چاه و کارگذاری یک لوله آب به منظور آبرسانی به دستگاههای حفاری نیز انجام می‌شود .دستگاه آزمایش روی نمونه‌های عمقی در ضمن حفاری خرده سنگهایی که بوسیله گل حفاری به سطح زمین آورده شده‌اند توسط الک‌هایی از گل حفاری جدا شده و برای مطالعه به آزمایشگاه می‌فرستند .آگاهیهای بدست آمده را به عنوان یک داده جدید به سیستم اکتشاف می‌دهند. تهیه مقاطع بزرگ برای تهیه مقاطع بزرگ از یک مته الماسه موجدار توخالی استفاده می شود تا الیه های اعماق زمینی را برش داده و به سطح زمین آورد .روی این الیه ها که به مغزه معروف است عمق را نوشته و برای آزمایش در جعبه‌های مخصوص نگهداری می‌کنند روی این مغزه‌ها دو دسته عملیات انجام می‌گیرد یکی مطالعات مهندسی مخازن یا پتروفیزیکی است که در آن میزان خلل و فرج سنگ را اندازه گیری می کنند ،و دیگری مطالعات زمین شناسی است که روی مقاطع نازک آن صورت می‌گیرد .برای این کار اسالیدی به ضخامت 0.2 میلیمتر از آن تهیه کرده و به آن آلیزارین یا فروسیانور می‌افزایند تا معلوم شود که نوع نتیجه گیری نتایج را در جداولی یادداشت کرده و اسالیدهای الیه های مختلف چاه را پس از شماره گذاری در جعبه های مخصوص بایگانی می‌کنند .این جعبه‌ها شناسنامه چاه مربوطه می‌باشند .با انجام آزمایش لحظه به لحظه کار حفاری دنبال شده تا تحت کنترل قرار گیرد .با حفر چاه به ذخیره اطالعاتی آن منطقه افزوده تر می‌شود تا باالخره نفت این ماده حیاتی پرارزش در خدمت بشر قرار گیرد .ماده‌ای که پس از مواد غذایی بهترین ارزش را در زندگی بشر امروز دارا می‌باشد. امروزه چاههای نفت متعددی در سراسر جهان وجود دارد که از آنها نفت استخراج می‌کنند و به نفتی که از چاه بیرون کشیده می‌شود ،نفت خام می‌گویند .نفت خام را تصفیه می‌کنند، یعنی هیدروکربنهای گوناگونی را که نفت خام از آنها تشکیل شده است از یکدیگر جدا می‌کنند که به این کار پاالیش نفت می‌گویند و در پاالیشگاهها این کار انجام می‌شود .نفت منبع انرژی و سرچشمه مواد اولیه بسیاری از ترکیبات شیمیایی است و این دور از عوامل تشکیل نفت : نحوه پیدایش نفت دقیقا تشخیص داده نشده و در این مورد فرضیات گوناگونی پیشنهاد شده است .برخی از این تئوریها ،مربوط به مواد معدنی و بعضی دیگر مربوط به ترکیبات آلی می‌باشد. تشکیل نفت از مواد معدنی : اساس این فرضیه بر این است که کربورهای فلزی تشکیل شده در اعماق زمین در اثر تماس با آب‌هایی که در زمین نفوذ می‌نماید، ابتدا ایجاد هیدروکربورهای استیلنی با رشته زنجیر کوتاه می‌کند .سپس هیدروکربورهای حاصل در اثر تراکم و پلیمریزه شدن ایجاد ترکیبات پیچیده و کمپلکس را می نماید که اغلب آنها اشباع شده است. تشکیل نفت از مواد آلی : بر اساس این فرضیه تشکیل نفت را در اثر تجزیه بدن حیوانات در مجاورت آب و دور از هوا می‌دانند .زیرا در این شرایط ،قسمت اعظم مواد ازته و گوگردی تخریب و مواد چرب باقیمانده در اثر آب ،هیدرولیز می‌گردد. اسیدهای چرب حاصله ،تحت اثر فشار و درجه "انگلر "Englerاز تقطیر حیوانات دریائی توانسته است مواد نفتی را تهیه نماید و با توجه به خاصیت "چرخش نوری" مواد نفتی که علت آن وجود گلسترین است (ماده ای که در بدن حیوانات وجود دارد) این فرضیه بیان و مورد تایید شده است .در صورتی که فرضیه های دیگر که مبتنی بر اساس مواد معدنی در تشکیل نفت می‌باشد ،هیچگونه توضیح و دلیل قانع کننده ای در مورد این ویژگی نمی‌تواند بیان نماید. همچنین نفت می‌تواند از تجزیه گیاهان تولید گردد .در این حالت ،خاصیت چرخش نور را به علت وجود ترکیب مشابه گلسترین یعنی پلی استرولها می‌دانند".مرازک ، "Mrazec میکروبها را در این تغییر و تبدیل موثر می‌داند. تئوری تشکیل نفت بر مبنای مواد آلی ،فعال بیشتر مورد قبول می‌باشد و اختالف قابل مالحظه‌ای را که بین ژیزمان‌ها (منابع نفتی) مشاهده می‌گردد ،بعلت شرایط و عوامل مختلف تشیکل ژیزمان‌ها می‌دانند. مواد سازنده نفت خام : بطور کلی مواد سازنده نفت شامل: هیدروکربورها -ترکیبات اکسیژنه -سولفوره - ازته و مواد معدنی می‌باشد. دوره افزایش دبی :این دوره بعد از حفاری چاه نفت و برآورد مقدار ذخیره کل مخزن و تشخیص میزان نفت قابل برداشت و اقتصادی بودن برداشت از این میدان آغاز می‌شود .در این مرحله به دلیل توسعه میدان و ساخت تاسیسات باالدستی تولید نفت با روند نسبتًا ثابتی در حال افزایش است .در این دوره به دلیل باال بودن فشار سیال ،مخزن به صورت مخزن نامحدود (به انگلیسیInfinite : مرحله حفراین ‌شود .در گرفته می تثبیتنظر )Actingدر چاه‌های زمانی که دبی:در دوره بیشتر ‌های وحفر شده پایانچاه تعداد باشد،ثابت ظرفیت برداشت با رسید هرچهبه جدید ‌کند. ی م پیدا ادامه دبی افزایش شروع شد ،مرحله دوم از عمر مخازن ظاهر می‌شود .مدت زمان این دوره را پارامترهایی نظیر ارتفاع ستون هیدروکربنی ،خصوصیت زمین و ساز و کارهای اجرایی و تعمیرات دوره‌ای تاسیسات کنترل می‌کنند .میزان درازای زمان این دوره بستگی به استراتژی تدوین شده در استخراج نفت از مخزن دارد. برداشت بی‌رویه نفت در این مرحه می‌تواند منجر به مخلوط شدن گاز و آب با نفت استخراجی شود که تبعات اقتصادی سنگین وارد بر تجهیزات و تعطیلی چندین ماهه برداشت از میدان را به دنبال دارد. دوره کاهش دبی :در علم مهندسی نفت به دوره‌ای اطالق می‌شود که امکان تثبیت دبی از طریق افزایش چاه‌های تولیدی مقدور نباشد و تولید مخزن نسبت به زمان دستخوش افت تولید می‌شود .با بهره‌برداری مداوم از مخزن، سیال موجود در آن کم می‌شود و در نتیجه ارتفاع ستون هیدروکربنی و انرژی طبیعی مخزن کاهش می‌یابد .در این مرحله است که تزریق گاز به میدان نفتی یا تزریق بخار به میدان نفتی می‌تواند کمک به افزایش دبی مقطعی کند. پس از عملیات حفر چاه و اصابت آن به مخزن نفت ،به دلیل فشار زیاد موجود در مخزن، جریان نفت به سوی دهانه خروجی چاه سرازیر می شود .این مرحله از استخراج كه عامل آن فشار داخل خود مخزن است به بازیافت اولیه نفت موسوم است .در برداشت اولیه نفت ،از در این مرحله انرژی خاصی وارد مخزن نمی شود.با افزایش تولید و كاهش فشار ،سرعت تولید نیز كاهش می یابد تا اینكه فشار به حدی میرسد كه دیگر نفت خارج نمی شود .در این مرحله ممكن است ار ۳۰تا ۵۰درصد كل نفت مخزن استخراج شود .عالوه بر فشار مخزن عوامل دیگری منند خواص سنگ مخزن و میزان تخلخل آنها و همچنین دمای مخازن نیز در میزان تولید مؤثرند. به عنوان مثال ،كل نفت مخازن آمریكا حدود ۴۰۰*۱۰۹بشكه بوده است كه تا سال ۱۹۷۰حدود ۱۰۰*۱۰۹بشكه آن توسط روشهای اولیه استخراج شده اند.البته هر چه میزان گاز آزاد در مخزن بیشتر باشد مقدار تولید نفت توسط این روش بیشتر است ،زیرا تغییرات حجم گاز در مقابل تغییر فشار بسیار زیاد است .به عنوان مثال در ایالت پنسیلوانیای آمریكا به دلیل پایین بودن نفوذپذیری (كمتر از ۵۰میلی دارسی) و انرژی كم مخزن كه ناشی از پایین بودن مقدار گاز طبیعی آزاد است، میزان نفت استخراج شده با روشهای اولیه بین ۵تا ۲۵درصد كل نفت بوده است و به همین وقتی مخزن تخلیه شد و ما نتوانستیم نفت را حتی با پمپاژ از مخزن به چاه و از چاه به سطح زمین انتقال دهیم،در این صورت استفاده از روش EORاز نوع بازیافت ثانویه شروع میشود كه برای استفاده از این روش ،امروزه در دنیا روش تزریق آب مرسوم است .در این روش از چاه تزریقی،آب به مخزن تزریق میشود و از چاه بهره برداری،نفت مورد بهره برداری قرار می گیرد.در این روش،ما با تزریق سیال در سیستم مداخله میكنیم و سیال تزریقی،نفت را به طرف چاه تولیدی هدایت میكند .البته به جای آب،میتوان گاز نیز تزریق كرد كه به آن فرایند تزریق گاز می گویند .باید توجه داشت كه استفاده از این دو روش تزریقی با تزریق آب یا گازی كه به منظور حفظ و نگهداری فشار مخزن انجام میگیرد متفاوت است .چرا كه در تزریق آب و گاز برای حفظ فشار مخزن، سیال تزریقی باعث حركت نفت نمی شود،بلكه از افت سریع فشار مخزن در اثر بهره برداری جلوگیری می كند. در حالت ثانویه برداشت زمانی فرا میرسد كه، ما ضمن تزریق آب به مخزن،در چاه تولیدی با تولید آب مواجه می شویم .در این حالت ،چون نسبت آب به نفت زیاد میشود و تولید در این صورت بازده اقتصادی ندارد،باید از روش دیگر برای افزایش برداشت بهره بگیریم.اگر تزریق آب را متوقف كنیم و از فرایند های دیگری نظیر تزریق گاز CO۲استفاده كنیم .از روشهای مؤثر در مرحله دوم یكی سیالبزنی آبی و دیگری سیالبزنی گازی یا تزریق گاز است. در روش سیالبزنی آبی ،آب با فشار زیاد در چاههای اطراف چاه تولید نفت وارد مخزن شده و نیروی محركه الزم رای استخراج نفت را به وجود می آورد.معموال در اطراف هر چاه نفت چهار چاه برای تزریق آب وجود دارد .در روش سیالبزنی گازی ،گاز (مانند گاز طبیعی ) با فشار زیاد به جای آب وارد مخزن شده و نفت را به طرف چاه خروجی به جریان می اندازد. در كشور ونزوئال حدود %۵۰گاز طبیعی تولید شده دوباره به چاههای نفت برای استخراج در مرحله دوم برگردانده می شود .نحوه تزریق گاز شبیه تزریق آب به صورت چاههای پنجگانه است .در مواردی كه گرانروی نفت خیلی باال باشد از تزریق بخار آب برای استخراج مرحله دوم استفاده میشود .تزریق بخار آب ،دما را افزایش و گرانروی را كاهش میدهد .در این روش كه از بخار آب به جای آب استفاده میشود ،با كاهش گرانروی نفت ،جریان آن راحت تر صورت گرفته و سرعت تولید باال می رود. پس از استخراج به كمك روشهای مرحله دوم هنوز هم حدود ۳۰الی ۵۰درصد نفت میتواند به صورت اسنخراج نشده در مخزن باقی بماند. در اینجاست كه استخراج نفت به كمك روش مرحله سوم صورت گیرد .یكی از روشهای مرحله سوم ،تزریق محلول مایسالر (micellar )solutionاست كه پس از تزریق آن، محلولهای پلیمری به عنوان محلولهای بافر به چاه تزریق می شود .در آمریكا ممكن است روشهای استفاده از محلولهای مایسالر تا ۵۰ محلول مایسالر مخلوطی از آب ،مواد فعال سطحی ،نفت و نمك است .در روشهای جدید تهیه محلول مایسالر ،نفت ،نمك و مواد كمكی فعال سطحی حذف گردیده اند .محلولهای مایسالر نیروی تنش سطحی بین آب و نفت را تا حدود dyne/cm ۰۰۱/۰یا كمتر از آن كاهش میدهد. گرانروی محلول پلیمری حدود ۲تا ۵برابر گرانروی نفـــــــــــت است .غلظت پلیمر حدود ppm۱۰۰۰می باشد .در حال حاضر از پلی اكریمید ها و زیست پلیمر ها به عنوان پلیمر در محلول بافر استفاده می شود .مواد فعال سطحی معموال سولفوناتهای نفتی سدیم هستند و از لحاظ خواص و ساختار شیمیایی شبیه شوینده ها می باشند. از الكلها برای مواد كمكی فعال سطحی استفاده می شود.هزینه تهیه محلولهای مایسالر برای تولید هر بشكه نفت در سال ۱۹۷۵حدود ۵/۱دالر آمریكا بوده است. یكی دیگر از روشهای مرحله سوم ،روش احتراق زیر زمینی است .طی این روش اكسیژن موجود در هوا در زیر زمین با گرما همچنین گرانروی را كاهش داده و جریان نفت راحتتر صورت میگیرد .یك روش دیگر مرحله سوم كه اخیرا مورد توجه قرار گرفته است ،روش تزریق گاز كربن دی اكسید می باشد كه جزئی از روش جابجایی امتزاج پذیر است .گاز كربن دی اكسید بسیار ارزان بوده، در نفت نیز حل میشودو گرانروی ان را كاهش می دهد.از روشهای دیگر مررحله سوم انفجار های هسته ای در زیر زمین است كه این انفجار ها شكاف مصنوعی در سنگها به وجود می آورد و جریان نفت را ساده تر میكند .به این گونه فراینـــــد ها ،مرحله سوم برداشت ن‍فــت ( )Tertiary Oil Recoveryمی گویند. گفتنی است كه مراحل برداشت نفت را به گونه ای دیگر میتوان تقسیم بندی كرد ،یعنی به جای اینكه بگوئیم مرحله اول،دوم یا سوم ،می توانیم بگوییم ، Primary Recoveryمرحـله Improved Oil Recoveryیا IORو مرحله EORیا .Enhanced Oil Recovery برداشت بهبود یافته یا IORفرایندی است كه برای تعدیل كردن تكنولوژی های مورد استفاده برای افزایش برداشت بكار میرود .حال این بنابراین در IORفرایند تولیـد عوض نمیشود، بلكه تكنولوژی به گونه ای تعدیل می شود كه با همان فرایند قبلی،نفت بیشتری از مخزن تولید می گردد .در حالی كه ازدیاد برداشت یا EOR به فرایندی اطالق می شود كه در آن سعی میشود تا میزان درصد اشباع نفت باقیمانده تا آنجا كه ممكن است پایین بیاید و نفت باقیمانده در مخزن به حداقل ممكن برسد .فرایند هایی چون سیالبزنی شیمیایی ،تزریق CO۲و احتراق درجا از این قبیل میباشند .بعد از عملیات تزریق آب میتوان فرایند را تغییر داد. روش دیگری این است كه عملیات تزریق آب را تعدیل كنیم .بدین منظور در الیه های با خاصیت گذر دهی متفاوت ،آب وارد الیه های با خاصیت گذردهی باال شده و به سمت چاه تولیدی هدایت میگردد ،لذا باید كاری كرد كه این الیه ها بسته شوند .این كار با تزریق ژل در الیه های مورد نظر صورت می گیرد.فرایند جابه جایی امتزاجی (Miscible )Displacementبه معنی بازیافت نفت به وسیله تزریق ماده ای است كه با نفت قابل امتزاج باشد .در جابه جایی مذكور سطح تماس نفت و ماده تزریق شده از بین می رود و جابه گاز تزریقی دارای ویسكوزیته كمتر نسبت به نفت مخزن است و در نتیجه تحرك بیشتری نسبت به آن دارد.این خاصیت گاز تزریقی،یكی از دالیل امكان امتزاج آن با نفت مخزن است، زیرا تحرك زیاد گاز نسبت به نفت باعث می شود كه گاز در مراحل مختلفی با نفت تماس پیدا كرده و در نهایت حالت امتـزاج بین نفت مخزن و گاز تزریقی حاصل آید. مسئله ای كه از تحرك زیــاد گاز ناشی می شود این است كه گاز تمایل به Fingeringو Channelingپیدا میكند و در نتیجه مناطقی از مخزن به وسیله گاز جاروب نمی گردد و لذا این امر باعث پایین آمدن Recovery Factor در جابه جایی امتزاجی میشود. منابع وبسایت ویکیپدیا پایا ن