اصول و مفاهیم سازماندهی

صفحه 1:


صفحه 2:
زماندهی گم أصول و 

صفحه 3:
1۱۳ ‏ا‎ cn) 2 ‏شناختتانولع مختلفمبانوسازماندهى‎ 0 ‏ا ل‎ er ILS ‏لشنايويا روشهاىتهيه طرح سازمانى4‎ 

صفحه 4:
3 0 ‏ا 1ك‎ 2 ea) ‏شرح دوازده مورد از مبانوسازماندهى-2‎ 3- ‏شرح روشهاىئةحليلى: تلفيقىو تركيبىدر تهياهه‎ 2-0-7 4- ‏مواردیرا که آنا لستباید درتنظیم نمودارساز مانی‌مورد‎ ‏توجه قرار دهد برشمارید‎ 

صفحه 5:
فرش سارمان تسازمان حبارت ااست از ی ‎JR‏ از اجزاء به هم بيوسته و مبتنى بر نظم و انضباط كه در جهت . رسيدن به هدفهاى خاصى فعاليت مى كند 

صفحه 6:
ساختار كلى سازمان از ديدكاه هنرى مينتزبرك cee Oe er OES ب خش‌مدیریت‌عالی:(مسئو لین هاییادارم لمور سازمان‌را دارد) -1 ب خش‌میانی:( نظارتبر کار ولحدها و هماهنگیف عا ‎Des pes‏ ۳3 بخش عملياتى: (مسئولييتقوليد كا لها و خدماتوا دارد ) -3 0 ‏ا ل‎ ee es) eevee] (Bigg eS ‏قتىر‎ ا ا ی 00 ليفاء مىكند) 

صفحه 7:
4 ‎a‏ ‏ی( ‏شماى بت عالى مدرد ‎Se‏ لياتى ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 8:
مبانی سازماندهی سازمان‌بر مبناوتعداد -1 I) egies je ‎nt‏ ال ‎Oren) ae‏ ل ‎(Ese sells tg sline page Ls‏ -4 سازمان‌بر مبناوقلمرو عملیاتی(محل‌جغر لفیایی) -5 سازمازبر مبناىومحصول(نوع توليد ) -6 سازمان‌بر مبناوپروژه -7 سازمان‌ماتریسی-8 ‏ا ‎TO eee Ep ates ‎۱۳ ee 

صفحه 9:
سازمان‌بر مبناوتعداد -1 در این سازیماندهی »گروهبندی و تقسیم وظایف بر مبنای تعداد صورت می گیرد و شامل تقسیم بندی افراد بطور اتفاقی و ‎OS SOP LC TeD meee Own e)‏ 0 . یک قسمت از وظایف سازمانی است 

صفحه 10:
paves PIN ‏ا‎ eB an دراين نوع سازماندهی ۰ واحدها بر حسب وظیفه و کاری که قرار است انجام دهند تقسيم بندى مى شوند در اين روش هدف اصلى سازمان به فعاليتهاى اصلى و فعاليتهاى اصلى به فعاليتهاى فرعى و فعاليتهاى فرعى به وظايف اصلى و . وظايف اصلی به وظایف فرعی تقسيم مى شوند 

صفحه 11:
سازمانبر مبنائونوع عمليات(1 خصص) -3 دراین روش مبنای تقسیم کار ا 0 . آگاهیهاو حرفه افرادی است که کار‌ها را انجام می دهند 

صفحه 12:
4- (Ese salle tig cline ale js دراین سازماندهی به دریافت کنندگان خدمات توجه گردیده و ‎eye ee Torey Te eee‏ 7 . رجوع صورريت مى يذيرد 

صفحه 13:
سازمان‌بر مبناونوع محصول(تولید)-6 دراين روش مبناى كروه بندى وظايف و تقسيم كارها نوع كالا يا . محصولى است كه قرار است توليد شود 

صفحه 14:
2 oS در سازمانهایی که هدف آنها در قالب پروژه ها و برنامه های تقريباً مستقل اجرا می شود ءمی توان به تعداد پروژه های موجود »واحد . های مستقلی را ایجاد نمود 

صفحه 15:
ام این سازمان تلفیقی از سازمان بر مبنای وظیفه و سازمان بر مبنای پروژه است بدين ترتيب كه جريان اختيار در واحدهاى تخصصى بصورت عمودى و در واحدهاى اجرايى بصورت افقى است و از تلاقى اين دو جود مى آيد 

صفحه 16:
۱ or rr a OE vy Pen Ee se ee eN re ea Eee NCES eel ae Hee) ‏دارد و برای رسیدن به هدف معینی بدون طرح و نقشه قبلی‎ ‏بوجود می آید . این ساخت شباهت زیادی با ساخت‎ ‏ماتريسى دارد كه از نيروهاى اطلاعاتى و تخصصى بنا به‎ ‏مقتضاى موارد مطرح شده مناسب ترين استفاده هاى‎ ‏تخصصى و عملياتى را به عمل مى آورد‎ . 

صفحه 17:
7 Snr Sea Senne S ee اين ساخت در قالب گروههایی که بوسیله اعضای مشترک با هم در ارتباط می ا ا ل ا عنوان مرئوس و در گروه سوم به عنوان مشاوره می تواند انجام وظیفه نماید 

صفحه 18:
ساخت‌سازمانی‌مدولار (ماجولر) -10 دراين سازماندهى »سازمان از واحدهاى مختلفى تشكيل مى ۱+۰ EE By) eae 7 ERECTA ‏.مستقل »غير متمركز و خود كفا به فعاليت ادامه مى دهد‎ 

صفحه 19:
poe Sere ee ‎eee) ee ie Se nS.‏ كم هستند كه با توجه به شرايط زمانى و مكانى و مقتضيات موقعیتی آنهایی را بر می گزیند که بیشترین سود و کمترین زیان را داشته باشند .به همین دلیل در بسیاری از سازمانها ممكن است از تركيبى از ريوشهاى سازماندهى فوق بهره 3 

صفحه 20:
۱ UB Peevey 3 برای تهیه طرح سازمان می توان از روشهای ذیل استفاده : نمود تحلیلی-[ re تركيبى3 

صفحه 21:
روش تحلیلی در تهیه نمودار سازمانی دراین روش امر گروه بندی فعالیتها و وظایف از بالا به پایین انجام می گیرد .بدین معنی که هدف سازیمان به هدفهای ا ل ا ل ا ل ل ل مجموعه اى از وظايف و عمليات تحت عنوان يك شغل به .شاغل واكذار مى كردد 

صفحه 22:
روش تلفيقى در تهيه نمودار سازمانى در اين روش كار كروه بندى از يايين به بالا انجام مى كيرد . بدين معنا كه ابتداء مشاغل مختلفى كه بايد در سازمان انجام شوند مشخص كرديده و آنكاه مشاغل مشابه و مرتبط در يك كرربوه قرار داده مى شوند و به يك واحد سازمانى احاله مى كردند و اين كار ادامه مى يابد تا سلسله مراتب ‎Gre OG OO‏ 5 

صفحه 23:
coils jl hd gad 433 5 tS Uti) اين روش ترکیبی از روشهای تلفیقی و ترکیبی است و در عمل هم بيشتر از اين روش استفاده مى كردد و در عين حال به محتواى مشاغل نيز توجه شده و ارتباط لازم بين . وظايف » فعاليتها و هدفها مد نظر قرار مى كيرد 

صفحه 24:
مهمترین نکاتی که در تهیه نمودار سازمانی باید به آن توجه كرد تبادلنظر با مديريتدر زمينه تمركز »عدم -1 تمركزءحيطه مديريدتو سطح يا بلند بودنسلسله مرلتب تا رن ميك توزیع. مناسب‌اختیار لتبین‌ولحدهای‌صفو ستاد -3 توجه به ارتباط هر يكاز مشاغربا «هفسازمان-4 بررسی‌قلمرو هر یکاز ولحدها و در صورلزوم -5 

اصول و مفاهیم سازماندهی هدفهای کلی فصل آشنایی با اصول و مفاهیم سازماندهی 1- شناخت انواع مختلف مبانی سازماندهی 2- آگاهی از نحوه تنظیم نمودار سازمانی 3- آشنایی با روشهای تهیه طرح سازمانی 4- هدفهای رفتاری فصل شرح پنج بخش سازمان از دیدگاه مینتزبرگ 1- شرح دوازده مورد از مبانی سازماندهی 2- شرح روشهای تحلیلی ،تلفیقی و ترکیبی در تهیه سازمان 3- مواردی را که آنالیست باید درتنظیم نمودارسازمانی مورد 4- .توجه قرار دهد برشمارید اصول و مفاهیم سازمانی تعریف سازمان :سازمان عبارت است از سیستمی متشکل از اجزاء به هم پیوسته و مبتنی بر نظم و انضباط که در جهت .رسیدن به هدفهای خاصی فعالیت می کند ساختار کلی سازمان از دیدگاه هنری مینتزبرگ :سازمان دارای پنج بخش اساسی است بخش مدیریت عالی (:مسئولیت نهایی اداره امور سازمان را دارد) 1- بخش میانی (:نظارت بر کار واحدها و هماهنگی فعالیت آنها را بر 2- عهده دارد ) بخش عملیاتی (:مسئولیت تولید کاالها و خدمات را دارد ) 3- بخش فنی (:از متخصصان فنی تشکیل و در موارد لزوم نظرات 4- فنی و تخصصی می دهد ) ستاد پشتیبانی (:نقش کمک و یاری دهنده را برای سایر واحدها ایفاء 5- می کند) شمای کلی دیدگاه مینتزبرگ مدیریت عالی س ت ا د فن ی مدیریت میانی بخش عملیاتی ستاد بانی پشتی مبانی سازماندهی سازمان بر مبنای تعداد 1- سازمان بر مبنای وظیفه (هدف) 2- سازمان بر مبنای نوع عملیات (تخصص) 3- سازمان بر مبنای مشتری (ارباب رجوع) 4- سازمان بر مبنای قلمرو عملیاتی (محل جغرافیایی) 5- سازمان بر مبنای محصول (نوع تولید ) 6- سازمان بر مبنای پروژه 7- سازمان ماتریسی 8- سازمان با ساخت آزاد 9- ساخت سازمانی مدوالر 10- ساختهای ترکیبی 11- سازمان بر مبنای تعداد 1- در این سازماندهی ،گروهبندی و تقسیم وظایف بر مبنای تعداد صورت می گیرد و شامل تقسیم بندی افراد بطور اتفاقی و به دسته های مساوی و مأمور کردن هر دسته برای انجام .یک قسمت از وظایف سازمانی است سازمان بر مبنای وظیفه (هدف) 2- دراین نوع سازماندهی ،واحدها بر حسب وظیفه و کاری که قرار است انجام دهند تقسیم بندی می شوند در این روش هدف اصلی سازمان به فعالیتهای اصلی و فعالیتهای اصلی به فعالیتهای فرعی و فعالیتهای فرعی به وظایف اصلی و .وظایف اصلی به وظایف فرعی تقسیم می شوند سازمان بر مبنای نوع عملیات (تخصص) 3- دراین روش مبنای تقسیم کار نوع فعالیت ،تخصص و .آگاهیهاو حرفه افرادی است که کارها را انجام می دهند سازمان بر مبنای مشتری (ارباب رجوع) 4- دراین سازماندهی به دریافت کنندگان خدمات توجه گردیده و سازماندهی بر اساس گروههای مختلف مشتریان و ارباب .رجوع صورت می پذیرد سازمان بر مبنای نوع محصول (تولید)6- دراین روش مبنای گروه بندی وظایف و تقسیم کارها نوع کاال یا .محصولی است که قرار است تولید شود رئیس سازمان واحد تولید یخچال واحد تولید کولر واحد تولید بخاری سازمان برمبنای پروژه 6- در سازمانهایی که هدف آنها در قالب پروژه ها و برنامه های تقریبًا مستقل اجرا می شود ،می توان به تعداد پروژه های موجود ،واحد .های مستقلی را ایجاد نمود مدیر سازمان پروژه (الف) پروژه (ب) پروژه (ج) سازمان ماتریسی 7- این سازمان تلفیقی از سازمان بر مبنای وظیفه و سازمان بر مبنای پروژه است بدین ترتیب که جریان اختیار در واحدهای تخصصی بصورت عمودی و در واحدهای اجرایی بصورت افقی است و از تالقی این دو .محور یک ماتریس بوجود می آید مدیر سازمان پروژه ج بخش تولید بخش تحقیقات پروژه ب گروه تولید گروه تحقیقات پروژه الف گروه تولید گروه تولید گروه تحقیقات گروه تحقیقات سازمان با ساخت آزاد یا ادهوکراسی 8- این نوع سازماندهی ساختی موقت ،فی البداهه و استعجالی دارد و برای رسیدن به هدف معینی بدون طرح و نقشه قبلی بوجود می آید .این ساخت شباهت زیادی با ساخت ماتریسی دارد که از نیروهای اطالعاتی و تخصصی بنا به مقتضای موارد مطرح شده مناسب ترین استفاده های .تخصصی و عملیاتی را به عمل می آورد سازمان با گروههای متداخل یا سازمان حلقوی 9- این ساخت در قالب گروههایی که بوسیله اعضای مشترک با هم در ارتباط می باشند شکل می گیرد .یک فرد در گروهی بعنوان مدیر ،در گروه دیگر به عنوان مرئوس و در گروه سوم به عنوان مشاوره می تواند انجام وظیفه .نماید 000 000 000 000 000 000 ساخت سازمانی مدوالر (ماجوالر) 10- دراین سازماندهی ،سازمان از واحدهای مختلفی تشکیل می شود که هر واحد با ضوابط اجرایی مشخص و مأموریتی که خود مینیاتوری از مأموریت کل سازمان است بطور .مستقل ،غیر متمرکز و خود کفا به فعالیت ادامه می دهد ساختهای ترکیبی 11- هر یک از روشهای سازماندهی دارای معایب و محاسنی هستند که با توجه به شرایط زمانی و مکانی و مقتضیات موقعیتی آنهایی را بر می گزیند که بیشترین سود و کمترین زیان را داشته باشند .به همین دلیل در بسیاری از سازمانها ممکن است از ترکیبی از روشهای سازماندهی فوق بهره .گرفته شود تنظیم نمودار سازمانی برای تهیه طرح سازمان می توان از روشهای ذیل استفاده :نمود تحلیلی 1- تلفیقی 2- ترکیبی 3- روش تحلیلی در تهیه نمودار سازمانی دراین روش امر گروه بندی فعالیتها و وظایف از باال به پایین انجام می گیرد .بدین معنی که هدف سازمان به هدفهای فرعی ،فعالیتها ،وظایف و عملیات تقسیم می شود و اجرای مجموعه ای از وظایف و عملیات تحت عنوان یک شغل به .شاغل واگذار می گردد روش تلفیقی در تهیه نمودار سازمانی در این روش کار گروه بندی از پایین به باال انجام می گیرد . بدین معنا که ابتداء مشاغل مختلفی که باید در سازمان انجام شوند مشخص گردیده و آنگاه مشاغل مشابه و مرتبط در یک گروه قرار داده می شوند و به یک واحد سازمانی احاله می گردند و این کار ادامه می یابد تا سلسله مراتب .سازمانی کامل گردد روش ترکیبی در تهیه نمودار سازمانی این روش ترکیبی از روشهای تلفیقی و ترکیبی است و در عمل هم بیشتر از این روش استفاده می گردد و در عین حال به محتوای مشاغل نیز توجه شده و ارتباط الزم بین .وظایف ،فعالیتها و هدفها مد نظر قرار می گیرد مهمترین نکاتی که در تهیه نمودار سازمانی باید به آن توجه کرد تبادل نظر با مدیریت در زمینه تمرکز ،عدم تمرکز،حیطه 1- مدیریت و سطح یا بلند بودن سلسله مراتب تعادل اختیار و مسئولیت 2- توزیع مناسب اختیارات بین واحدهای صف و ستاد 3- توجه به ارتباط هر یک از مشاغل با هدف سازمان 4- بررسی قلمرو هر یک از واحدها و در صورت لزوم 5- ترکیب آنها