اقدامات تأمینی و تربیتی

اقدامات تأمینی و تربیتی

اسلاید 1: بسم الله الرحمن الرحیماقدامات تامینی و تربیتی در حقوق کیفری به چه معناست؟

اسلاید 2: جامعه‌ای که از وقوع جرم دچار آسیب شده، انتظار مجازات مجرم را می‌کشد. مردم شخصی را که از قوانین تعدی کرده است مستحق کیفر می‌دانند و معیار و ملاک این استحقاق همان عمل و رفتاری است که وی مرتکب شده است. از قرن‌ها پیش نیز تنها کارکرد نظام کیفری همین بوده است که بزهکار را به سزای اعمال مجرمانه‌اش برساند.

اسلاید 3: اما از اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، علاوه بر عمل مجرمانه، «شخصیت بزهکار» نیز مورد توجه دانشمندان حقوق کیفری و قضات قرار گرفت. برای نخستین بار شخصی که ارتکاب جرم به وی نسبت داده شده بود مورد توجه قرار گرفت و این سؤال در دنیای حقوق مطرح شد که آیا صرف توجه به رفتاری که فرد مرتکب شده، بدون در نظر گرفتن شرایطی که وی را به سوی جرم سوق داده است، کارایی لازم را دارد؟ آیا صرف توجه به عمل مجرمانه و مجازات او متناسب با این عمل، موجب می‌شود که او به زشتی و قبح عمل خود پی ببرد و با تکرار جرم دوباره جامعه را در خطر نیندازد؟ با مطرح شدن این گونه مسائل، راه‌حل‌های نوینی وارد قوانین کیفری شدند تا علاوه بر توجه به شخصیت فرد، به شکل مناسب‌تری امنیت جامعه را تأمین کنند. ازجمله‌ی این راه‌حل‌ها ورود نهادی به نام «اقدامات تامینی و تربیتی» به عرصه‌ی حقوق و قوانین بود. نهادی که تلاش می‌کند با توجه بیشتر به بزهکار، به اصلاح وی بپردازد و تنها به طرد و مجازات او اکتفا نکند و علاوه بر حفظ جامعه، مجرم را دوباره به اجتماع بازگرداند.

اسلاید 4: در تعریف اقدامات تامینی و تربیتی می‌توان گفت: بر اثر وقوع جرم و متناسب با شخصیت مجرم و عللی که موجب ارتکاب جرم توسط وی شده است، تدابیر و اقداماتی به کار برده می‌شود تا او بهبود پیدا کند و علاوه بر پی‌بردن به قبح عمل خود، بتواند دوباره با اجتماع سازگار شود و به جامعه بازگردد. به‌طور مثال وقتی نوجوانی مرتکب جرم سرقت می‌شود، اگر تنها به دنبال مجازات وی باشیم، او را به زندان می‌اندازیم تا با سزای عمل دزدی که در گذشته مرتکب شده است روبه‌رو شود، بدون آنکه بدانیم با مجازاتی که برای او تدارک دیده‌ایم به مسیر درست باز می‌گردد یا نه. اما هنگامی که با رویکرد اقدامات تامینی و تربیتی پیش برویم، تنها به مجازات اکتفا نمی‌کنیم؛ بلکه تلاش می‌کنیم با نظارت بر رفتار نوجوان بزهکار و قرار دادن او در محیطی متفاوت از محیط آسیب‌زای زندان (به‌طور مثال کانون اصلاح و تربیت)، علاوه بر نشان دادن قبح و زشتی عملی که مرتکب شده است، او را به جامعه‌ای که از آن فاصله گرفته است بازگردانیم. با این تدابیر، هدف نهایی اقدامات تامینی و تربیتی، یعنی حفظ جامعه از خطراتی که آن را تهدید می‌کند نیز تأمین می‌شود.