صفحه 1:
صفحه 2:
تعریف تقارن
تقارن موسر یعنی یکی شدن
تصویر یک شی با خود آن شی وقتی
یک تبدیل روی آن صورت می گیرد.
به عبارتی اگر یک شی با انجام یک
تبدیل به خودش تبدیل شود می گوییم
نسبت به آن تبدیل تقارن دارد.
00 ات ویژه از تعادل مي باشد. نیشابور-ارامگاه استاد کمال الملک
صفحه 3:
ne toe آترا می‌چرخانیم باز هم همان
قارن اصلی داریم:
‘ : در تقارن انعکاسی در واقع جسم در دو طرف یک محور خاص كاملاً يك
ط منعک کاس یک انعر نیس از جسم تصوير نيع a
رن تقارن آینه ای نیز می‌گویند.
چند محور تقارن داشته باشد مثلاً یک مربع چهار 25
صفحه 4:
تقارن دورانی: در اين نوع نقارن در واقع اگر جسم را حول یک نقطه بچرخانیم دوباره متل خودش
می‌شود مثلا یک مثلث را در نظر بگیرید یک مثلث متساوی الاضلاع ... اگر آنرا حول نقطه وسط
ID ay 4 پچ خانيم دوباره خودش می‌شود...
تقارن انتقالی: اين تفارن شاید کمی بنیادی تر باشد و در خیلی جاها از rn
ریاضی و فیزیک ظاهر می‌شود . در واقع جسمی را تحت انتقال oe 2
متقارن می‌گوییم که اگر آن را مقداری خاصی جابه جا کنیم یا بر روی
آن مقدار خاصی جابجا شویم هیچ چیزی عوض نشود
صفحه 5:
" ۲۲۲۲۲۲ ete
تقارن دربدن انسان
رت آنسان متقارن خلق شده است و انسان» عیب و نقص صورت خود را از لحاظ قانون فقارن
أرزيابي ميكند: يك دهان روي خط تقارن ولي دو كوش در دو سوي خط تقارن با فاصلة مساوي.
=
1
eel
=
TC
3
3
۳
صفحه 6:
i
صفحه 7:
جنین جانوران دارای تقارن شعاعی
جنین همه جانوران دارای تقارن شعاعی
یعنی به صورت کره‌ای توپر و یا توخالی و
متشکل از تعدادی سلول است. بعضی از
گروههای جانوری مانند عروس دریایی اين
تقارن شعاعی را تا مرحله بلوغ حفظ
می‌کنند» اما در بقیه پس از مدتی جنین تقارن
شعاعی ثانویه (مانند ستاره دریایی) و یا
تقارن دو طرفی می‌یابد.
صفحه 8:
صفحه 9:
صفحه 10:
این گونه تقارن ها شی مورد نظر یک فرم هندسی (یک
مجموعه نقطه) است و تبدیل نیز یک تبدیل هندسی
(تبدیل نقاط در یک فضای مختصات) است. مثلا یک
خط مستقیم دارای تقارن جابه جایی است که تبدیل تقارن
در آن جابه جایی به لندازه ی محدود است. در چنین
حالتی می گوییم شی مورد نظر یعنی خط مستقیم نسبت
به تبدیل یعنی جابه جایی همگن است. یا در واقع فرقی
نمی کند خط را کجا قرار داده باشیم.
لگر به جای خط مستقیم یک شکل متناوب مانند
خطوط راه آهن را در نظر بگیریم تبدیل هایی که شکل
را به خودش می نگارند محدودتر می شود. دقيق تر اين
که فقط به ازای بعضی جابه جایی ها با اندازه ی
مشخص شکل به خودش تبدیل می شود ولی شکل هنوز
متقارن است و تقارن متتاوب دارد.
صفحه 11:
مبنای نظری تقارن در معماری
استفاده از تقارن در معماري ؛ داراي دو مبناي نظري با
ماهيتي متفاوت است :
7( تقارن به مثابه اصلي زیبا شناختي : در تقارن محوري
از آشغال كردن مركز با عنصري صلب و پر پرهیز مي
گردد. ... از دوران مصري ها تا رنسانس و تا قرن هجدهم
تقارن مركزي یا دو طرفه عمدتا براي ساختمانهاي مذهبي و
آنهايي که در پي نمود بخشیدن به قدرت دنيوي بودند ؛ مورد
استفاده قرار مي گرفت. ... استفادة بیش از حد از تقارن
محوري احتمالا نقشي غیر مستقیم در کمرنگ شدن يا به
عبارتي بي اعتباري آن در دورة معاصر داشته است.
تقارن به عنوان اصلي در ساخت و ساز: تقارني است
که در اثر ایجاد چارچوب ها » تاغ ها » گنبدها » دهانه هاي
ساده و ... ایجاد مي شود. ... اين تقارن اغلب نوعي معذب
دن وی و غریب را دامن مي زند ؛ و اين حتی در
كارهاي استادان بزرگ نیز مشاهده مي شود. آنچه در این
ميان آزار دهنده لست » نه خود تارن » بلکه رویکرد محوري
نسبت به آن است » که در اغلب مواقع حکم پیامد منطقي آن
را دارد.
صفحه 12:
۰ ۳۲۲۳ ete
مفهوم تقارن در معماري
تقارن شامل بر هم قرار گيري يك به يك اجزاي يك بنا یا مجموعه در دو طرف خط نقارن محوري
بتا یا مجموعه است. به عبارت دیگر " اگر درموقعيتي خاص ٠ يك معمار عوامل حاکم بر ایجاد طرح را
زمان و از بیرون اعمال کند ۰ مسأله تقارن معمولاً در كلية جهت هاي ساختمان رعايت مي شود."
همچنین باید در نظر داشت که " واژة تقارن بدون در نظر گرفتن مجردات دیگر | تعادل و
توآژن و همچنین بدون وجود تناسب در معماري به معناي کامل خود نمي رسد Bg
".واقعي را پیدا نمي کند ؛ چنانچه توازن با ریتم و تواتر همراه و توأم است
تقارن در معماري بخاطر خاصیت ویژة خود که به نوعي الگو
٠١ 000 أي طبيعي است جاي بحثي براي منتقد نميكذارد »
به دیگر معني اگر در این معماري (معماري متقارن ) معماري
خالي از هر ارزش معمارانه دیگر باشد و به اصطلاح يك معماري
تك بنياني باشد که بر اساس تقارن شكل كرفته » هندسه و ترکیب
بندي متقارن آن اثر امري بديهي و بدون دلیل نمایان مي کند و
مورد قبول قرار مي گیرد و نيازي به ارائة دلایل و توجیهات براي
این ترکیب نداریم.
صفحه 13:
eee
تقارن در معماری اسلامی
یکی از گرایش های مهم در معماری اسلامی تقارن است.بسیاری از الگوها مانند چهار ایوانی
چهار صفه هشتی و ...بر مبنای تقارن ساخته شده اند.تقارن نیز مانند بسیاری از جنبه های معماری
آیرآن از قدیمی ترین انتظام های فضایی شناخته شده توشط بشر است وریشه ان به شناخت ابتدایی
يشر أ أندام خويش و سايريديده هاى طبيعى باز مى كردد.
برخی از اندیشمندان تقارن را لازمه استواری وقوام در یک فرهنگ می داند.برخی تقارن را در
سه حوزه تقارن در سطح پلان تقارن درحجم و تقارن در نما از هم تفکیک می کند.تقارن سطحی
می توائد یک محوری (دو طرفه)ویا(در محوری)ویا (چهارطرفه)ریا(چهار محوری)(هشت
محوری)
باشد.تقرن معماری کلیسایی عمد تا یک محوری است وحال انکه معماری اسلامی گاهی تقارن
سطحی دوویا چهار محوری همه دارد.
مقصو3 از تقارن حجمی در معماری اسلامی بیشترتقارن فضای داخلی است اما مسنله تقارن کالبدی
۶ ین مساری بیشتر از طریق نماسازی دنبال می شود.معماران اسلامی از این شبره هت
حداکثر استفاده را می کنندودرکاربرد این مفهوم آن را مطلق نمی کنند وبه جای تقارن از تکامل
هندسی سخن می گویند. به باور انها کامل بودن کل بدون لیجاد محدودیت برای کل مشخصه مهم
معماری ایرانی است.بنابر این در فضا های معماری ایرانی ما همواره با یک نظام هندسی کامل
روبرو هستیم که اگر در جایی تقارن کامل نداشته باشد حداقل به صورت متعالی همخولنی دارد و
هر قضا با فضای دیگرش با انعطاف بیشتری ترکیب می شود.
صفحه 14:
قلیری دز عرصه زیبایی شناسی گذارد که تقارن» وضوح و خوانابی معیارهای زیبایی شتاسی
پالادیو در رنسانس به این مساله معترف است و می گو؛
ما خلق شده متقارن است و کالبد فیزیکی انسان ها نیز متقارن خلق شده پس تقارن کمال است و
بایست در هنر و معماری به عنوان یک الگو متجلی شود. در معماری سنتی ایران نیز زیبایی
شناسی بر مبنای همین اصل سامان می یافت؛ آنچه در کالبد بناهای برجای مانده از گذشته
هویدا بشیرد آن
شایان توجهی کرده است.
ارن؛ وضوح و شفافیت است که استفاده از هندسه اقلیدسی نیز به بيا
امروز تقارن در برخی زمینه هاء در
واکتش به افرلط گراییهای گذشته از مد
آفتاده در دوره ویکتوریا معماران عامدانه
شروع به ساختن بناهای نامتقارن کردند تا
جایی که در دهه 19600 عدم تقارن به
ویژگی بارز معماری مدر نیستی تبدیل شد.
آما در این ساختمان ها هم عدم تقارن فقط
در معماری اصلی رعایت شده بوده و
صدها تقارن جزنی تر کماکان در آنها دیده
می شد.
http://v3k2.blogfa.com
صفحه 15:
ES
انواع تقارن دريك ترکیب معماری
در حالى كه وضعيت محورى مى تواند بدون وجود تقارن تحقق يابد وضعيت تقارن نمى تواند
بذون وجود محور يا مركزى كه حول ان شكل مى كيرد وجود داشته باشد.یک محور به وسيله دو
نقطه ایجاد می شود.لازمه وضعیت تقارن تر تیب متعادل اشکال مشابه فرم و فضا حول یک خط
(محور) يا یک نقطه مشترک (مرکز ) می باشد .
در یک ترکیب معماری به دو طریق می تواند از تقارن برای سازندهی فرم ها و فضا ها استفاده
تمود:
[).سازندهى كل بنا مى تواند قرینه باشد.
وضعیت تقارن می تولند فقط برای قسمتی از
های اطراف خود را سازمان دهد.مورد دوم به بنا امکان می دهد که با شرایط استثنانی سایت یا
برنامه خود را تطبیق دهد. وضعیت منظم و قرینه به فضا های مهم وقابل توجه در سازماندهی می
تواند اختصاص داده شود.تقارن دریک ترکیب معماری
صفحه 16:
معماري را مي توان در يك تك بنا دید که هر يك از این تك بناهاي متقارن .
ستند که خود مجموعه اي نامتقارن را تشکیل مي دهند ۰ آکروپولیس در یونان.
ن در ایران از نمونه هاي بارز اين نمونه هستند هر جند اين بازار لز
ي سرا ؛ مسجد » کاروانسرا و مدرسه تشکیل شده كه هر يك به تنهايي شكلي
هستند ولي در کل ۰ مجموعة نامتقارني را تشکیل مي دهند.
تاقی بنايي داراي تقارن مرکزی لست. براي نمونه مي
از بثاي هشت بهشت اصفهان هم بعن
وی نم برد. کاخ سروستان
صفحه 17:
تا ۲
نظریات برخی از نظریه پردازان درباره جایگاه تقارن در معماری:
کامران نادر انشاری:(گرایش افراطی)
تفارن از قدیمی ترین انتظام های فضایی وفرمان بشر است.
تقارن نظمی ایستا وادراک بصری هدایت شده ای ایجاد میکند.
-تقارن جزی گرایش های شاخص زیبا شناختی ایران است که به افراط کشیده شده است.
داراب دییا:لازمه استواری وقوام در فرهنگ اسلامی)
قرینه سازی اوج یک تفکر استواراست که با احکام ودستورالعمل های روشن وبا اهنگی منظم به جلو.
میرود.
نوایی وحاج قاسمی:(مهمترین مفهوم در نظام فضا سازی)
9 رین منهومی است که فضا را انسانی متعالی ارام وبی حرکت می شود
-معماری اسلامی به مهمترین وجه ممکن برای ظهور وحدت در کثرت وکثرت در وحدت ازتقارن.
استفاده کرده است.
-تقارن در پلان نما وحجم وانواع مخصوص به خود دارد.
صفحه 18:
محمد کریم پیرنیا: (جفت پاد جفت در معماری ایران)
-در معماری ایران در مورد مواردی که نیاز به ایجاد شکوه و سنگینی و....بوده است از
جفت(تقارن) ودر خانه های و کوشک ها که باید یکنواختی وسنگینی را به هم زد و تازگی ایجاد
کرد از پاد جفت(نامتقارن) استفاده می کردند.
حسین شیخ زین الد ین:(تکامل هندسی به جای تقارن)
وه معماری ایران کامل بودن کل است.
-اگر در جایی تقارن وجود ندارد سعی شده تا تعادل حفظ شود.
باغ دولت اباد يزد
دیدگاه فراگیر:(مراحل اوج هندسی در سیر از کثرت به وحدت)
-اصول محور بندی(تقارن)و مرکز گرایی در روند طراحی معماری مراحل اوج حرکت از كثرت
به وحذت و هندسه آفاقی به هندسه مناسب سیر در انفس می باشد.
صفحه 19:
چینگ تقارن را به دو قسمت - تقارن دو جانبه ؛ به عناصر مشابه حول يك
محور اتلاق مي شود. 0 - تقارن شعاعي . که از عناصر مشابهي تشکیل شده که حول دو يا جند
محور متقاطع در يك نقطة مركزي به حالت متعادل قرار گرفته اند."
آصطلاح « تقارن »تعادل خاصي که ناشي از طرز قرارگيري عناصر « منعکس شده » از يكک
سو ء و محور از سوي دیگر است - مثل آ ارن همانا مورد خاصي از طریق جهت گيري
عناصر است. روان شناسي گشتالت ۵
تقارن چيزي است عیان و واضح. كلاسيك ها اين وضوح انکار ناپذیر را براي عره
حكومتي يا مذهبي - که خود بر « انکار ناشدني »
دادند.*
ان داده است که عامل تقارن توانمندتر از مشابهت 1
قدرتي ۰
دنش تصریح مي کند - مورد استفاده قرار مي
معبدپانتتون در رم
صفحه 20:
استاد کریم پیرنیا دربارة قرينگي بناهاي مسكوني و بناهاي عمومي مي گوید که " از عمده ويژگي هاي
مسجدها و مكانهاي معتبر عمومي این است که در مساجد بنا باید « جفت » باشد يعني قرينگي کامل حفظ
شود تا نگاه به مرکزمجموعه که مهمترین قسمت بناست جلب گردد ۰ درست برعکس خانه هاي مسكوني
که سعي مي شد « پا دجفت » باشد » يعني متنوع باشند و نيازمندي هاي روزانه را بر آورده سازند. حتي
در بذايي مانند کاخ سروستان در فارس » يك گنبدخانه در وسط بنا شده كه در يك طرف أن اتاقي مربع
شکل و در طرف دیگرش اتاقي بسیار کشیده جا دارد که سفره خانه است. يك طرف آن نیز ایوان بنا شده و.
يك طرفش حوضخانه است. اما در مجموع مرکز بنا اهمیت بيشتري دارد و با گنبدي رفیع پوشیده شده
است.
fits,
صفحه 21:
تاج محل نمونه تقارن محوری
این باخ با طرح«چهارباغ»و با نقشه‌اي به شکل مربع ساخته شده است که ساختار اساسي آن برپاية
دومحور متقاطع استوار است. در طراحي اين باغ از تقارن دومحوري به كاملترين شكل ممكن
استفاده شده است. اين باغ افزون بر دو محور یادشده» دو محور متقاطع به شکل ضریدر دارد AS
قطرهاي مربع نيز به شمار مي‌آیند. هريك از قطعه‌هاي چهارگانة باخ هم دو محور تقارن متقاطع
دارند كه هر کدام را به چهار قسمت تقسیم کرده است و دوباره هريك از قسمتهاي مزبور به
چهاربخش کوچکتر تقسیم شده است.
صفحه 22:
8 ل ۳ Bye
مثلث سرپینسکی نمونه تقارن دورانی
تمونه های پیچیده تر و البته معروف ترتقارن مثلث سرپینسکی» مجموعه ی مندل برت» ... هستند.
تبدیل تقارن در مثلث سرپینسکی یک دوران 900 درجه به همراه یک مقیاس شدن به مرکزیت و
میزانی مشخص است. ناگفته پیدا است که به خاطر وجود دوران 000 درجه در تبدیل تقارن چنین
اشکالی باید شبیه دانه های برف باشند و البته همین گونه است.مثلث سرپینسکی نمونه تقارن
دورانی
می باشد.
صفحه 23:
۲۲۲۲۲۲۲۲۲۲"
ساختمانهاي گنبد دار با محور تقارن مركزي در رنسانس ایتالیا
ل تيب ترین نمونه از اصل تقارن در معماري رنسانس
ي بود كه ويتروويوس؛ معمار کلاسیک آن را
le فضيلت یک معماری تاقی می کرد.
: در رم se
ساختمان گنبددار با محور تقارن مركزي برروي نقشه صليبي
9 اصبلي مسیحیت يعني سن پیترو در رم
معبد بانتئون دررم
صفحه 24:
صفحه 25:
صفحه 26:
صفحه 27:
صفحه 28:
صفحه 29:
نمونه نماهای متقارن
صفحه 30:
۳
صفحه 31:
صفحه 32:
منابع:
0 فرم فضا نظم-فرانسیس دی کی چینگ
حکمت هنر اسلامی دانشگاه علم وصنعت- نقره کار
0 نگاهی به مبانی معماری از فرم تا مکان-فون مایس
مبادی سوادبصری
ارزشهای پایداردرمعماری ایران-علی اکبر صارمی