صفحه 1:
اهمیت ريزمغذيها و راهكارهاي کنترل کمبود
فروزان صالحي .©
دفتر بهبود تغذیه جامعه ۳
زمستان 1393
صفحه 2:
ریز مغذ يها
© به مقدار بسيارجزئي(ميلي گرم و اجزاي آن)
مورد نیاز مي باشند
٩ نقش موثر در اعمال حياتي موجود زنده دارند.
pus? دریافت آنها زندگي فرد و جامعه را در معرض
چم فطرحدي قرار مي دهد.
صفحه 3:
Zinc Vitamin) D) ~~ Cobalt:
lodine Thiamin Riboflavin
Vitamin Be Vitamini—E Magnesium
Manganese Iron) Selenium
۴۵۱215 ۷۱۱۹۳۱۲ 8 ۱
Vitamin A Phosphorus Vitamin) K
Vitamin © Cobalamin) Chromium)
صفحه 4:
FRopulation at Risk of Deficiency
صفحه 5:
آهن
صفحه 6:
فقر آهن
وظایف
#رشد و تکامل مغز - کارکرد ذهني
7نوليد انرژي (۸۲۴) در بدن (سیتوکرومها)
7"خونسازي - تبادل گازهاي تنفسي (هموگلوبین و
میوگلوبین)
ذدفاع ايمني
ع آنتياكسيداني (آنزيمي)
صفحه 7:
نیاز روزانه
٩ کودکان 4-8 ساله : 10 ميليگرم
۵ کودکان 9-13 ساله : 8 ميليگرم
٩ دختران 14-18 ساله : 15 ميليگرم
٩ پسران 14-18 ساله : 11 ميليگرم
٩ زنان بزرگسال 19-50 ساله: 18 ميليگرم
2 مردان بزرگسال 19-50 ساله: 8 ميليگرم
بزرگسالان بالاي 50 سال: 8 ميليگرم
صفحه 8:
منابع غذايي آهن
Heme Non- Heme
7 جگر - سبزیها
- مغزدانهها
- غذاهاي دریا
ي مدقي - برگهها (میوههای خشت)
- اندامهاي احشايي (دل.
005 -حبوبات
قلوه) ۱ ۱ - غلات
eR. AV howilk E79. PP Cg =
اه 1 - منابع غذايي غنيشده
قابليت جذب 9620-30 قابليت جذب 73-8
صفحه 9:
علل کمبود آهن و کم خوني ناشي از آن
7 نیاز بیشتر به آهن
© مصرف ناکافی مواد غذایی حاوي آهن
از دست دادن آهن
صفحه 10:
گروههاي در معرض خطر کمبود
"شیرخواران و کودکان
#7مادران باردار
7*نوجوانان (دختر و پسر)
زنان در سنین باروري
سالمندان
صفحه 11:
کمبود: علایم و نشانهها
دستگاه گردش خون:
”كم خوني
" رنگ پربدگي
“ورج ي نفس
" خستگي زودرس
"احساس سرما در اندامهای تحتانی
صفحه 12:
کمبود: علایم و نشانهها
دستگاه عصبي:
" کاهش تمرکز و يادگيري
" زودرنجي
بي حوصلگي
دستگاه عضلاني:
" کاهش قدرت و استقامت جسمي
صفحه 13:
کمبود: علایم و نشانهها
دستگاه ایمنی:
افزایش دفعات ابتلا به عفونت
" افزايش طول مدت ابتلا به بيماري عفوني
" افزايش شدت عفونت
صفحه 14:
عوارض و پیامد هاي کم خوني فقر آهن
* اثرات جبران ناپذیر برتکامل مغز دردو سال اول زندگي
* ضريب هوشي كودكان كم خون 10- كامتياز كمتراست
* كاهش قدرت يادگيري و افت تحصيلي
* کاهش مقاومت در مقابل بيماريها
7" تغییرات رفتاري و (تحريك پذیریبی تفاوتی. خستگی و بیحسی و
گوشهگيري. عدم فعالیت و تحرك بدني در دانش آموزان)
ختلال در تکامل گفتاری
* اختلال در تکامل و هماهنگی سیستم عصبي
صفحه 15:
صفحه 16:
کمبود: علايم و نشانهها
صفحه 17:
0 سل 9
1 سال 0
روند شیوع کم خوني نوجوانان 14-20 ساله در يك دهه -1380-1391
+ 35
1 30
25 4
صفحه 18:
روشهای پیشگیری و کنترل کمبود ريزمغذيها
* مکمل باری برای گروههای در معرض خطر
*غنی سازی مواد غذای
* آموزش تغذه به منظورتغییر رژیمهای غذایی
*ارتقاء بهداشت عمومی و پیشگیری از آلودگی انگلی
و عفونی
صفحه 19:
مکمل باري
* نوزادان کم وزن - 2 میلی گرم / کیلوگرم وزن بدن از هنگام دوبرابر شدن وزن
7 کودکان 6تا 24 ماهه - 2 میلی گرم / کیلوگرم وزن بدن از 6 تا 24 ماهگی)
7 کودکان 2تا 6 ساله - 30 میلی گرم | یکبار در هفته / یک دوره 3 ماهه / در سال
7 کودکان 14-7 ساله - 60 میلی گرم / یکبار در هفته/ یک دوره 3 ماهه / در سال
7 نوجوان دختر 14تا 19 سال - 60 میلی گرم / یکبار در هفته ایک دوره 4 ماهه / در سال
7 نوجوان پسر 15تا 19 سال - 60 میلی گرم / یکبار در هفته/ یک دوره 4 ماهه / در سال
7 زنان سنین باروری 15 تا 49 سال - 60 میلی گرم / یکبار در هفته/ یک دوره 4 ماهه / در
سال
3 زنان باردار و شیرده - 60 میلی گرم آهن +400 میکروگرم اسید فولیک / روزانه BM
پابان ماه 4 بارداری تا 3 ماه پس از زایمان
صفحه 20:
آموزش تغذیه
مصرف افزايش دهنده هاي جذب منع مصرف کاهش دهنده هاي
آهن: جذب آ
Sie + : 5
* اسيد اسكوربيك 0
7 آهن هم (گوشت و جگر) "7 تانن ها (چای. قهوه.ادویه)
OFC (Ora,Pek, Pury
* اسید لاکتبک * دریافت زیاد کلسیم (مصرف
ian شیر همراه با غذا)
* جوانه غلات
اسید ها
صفحه 21:
غني سازي
٩ غني سازي آرد با آهن و اسيدفوليك
٩ غني سازي LS و کلوچه با آهن و وبتامین آ
صفحه 22:
ويتامين 7
صفحه 23:
© اولين ويتامين شناخته شده (حدود 100 سال قبل)
٩ اشکال فعال در بدن: رتینول. رتینال و رتينوئيك اسید
9 وظایف:
* سلامت بافت اپيتلیوم (چشم. مجاري ادراري, تناسلی .
تنفسي, گوارشي)
* بينابي (ديد رنك, ديد در تاريكي)
* كاركرد دستكاه ايمني بدن
© متابوليسم آهن اخون سازي
صفحه 24:
نفش با کارونن ها در بدن؟
* _ آنتي اکسیدان طبيعي
* . محافظت بدن در ابر ابتلاه به
انواع سرطانها
بيماريهاي قلبي عروقي
بيماريهاي چشمي (آب مروارید)
پیش ساز ویتامین 69 در بدن
صفحه 25:
گروههاي در معرض خطر کمبود وینامین ۵)
7 نوزادان با وزن تولد کمتر از 2500گرم
7 شیرخواران مادران مبتلا به کمبود ويتامين ©
z نب قا د
کودکان سنین قبل از مدرسه
7 کودکان سنین مدرسه ونوجوانان بویژه درخانواده های کم درآمد
7 کودکان و دانش آموزان مبتلا به سوء تغذیه و بيماريهاي عفوني
7 مادران باردار و شیرده
7 ساکنین مناطق دچار کمبود وبتامین آ(مناطق با بارندگي کم)
صفحه 26:
نیاز روزانه
٩ کودکان 4-8 ساله : 400 میکروگرم
٩ کودکان 9-13 ساله : 600 میکروگرم
٩ دختران 14-18 ساله : 700 میکروگرم
٩ پسران 14-18 ساله : 900 میکروگرم
٩ بزرگسالان 19 ساله به بالا: 900 میکروگرم
صفحه 27:
عوارض ناشي از كحبود وجنامين D
* عوارض جشمي (شبكوري.خشكي غشاء ملتحمه.لكه
بيتوت.خشكي قرنيه,زخم قرنيه و كوري مطلق)
* افزايش خطر ابتلاء به انواع عفونتها
٠ اختلال رشد سلولهاي اسكلتي -عضلا
* اختلال سيستم خونسازي
صفحه 28:
؟کمبود وبتامین۸/ خطر ابتلا به بيماريهای
تنفسی و اسهالی را 2 تا 3 برابر افزایش
میدهد. بدبین ترتیب . خطر مرگ ناشی از اين
بیماریها حدود ۰23 افزایش می یابد.
صفحه 29:
برنامه ملی مکمل یاری
مکمل یاری:
٩ مکمل باری روزلنه :( 1500واحد بین المللی ) قطره آ +د هیا مولتی
ویتامین به میزان 25 قطره از روز 3-5 پس ازتولد تا 24ماهگی
© مكمل ياري مادران باردار: با مولتي ويتامين مينرال
٩ مکمل یاری به مگادوز وبتامین آ:
0مهزارواحدبین المللی برای کودکان 6-12 ماهه
0زارواحدبین المللی برای کودکان 1-5سال
هر6ماه یکبار
صفحه 30:
با توزيع مکمل ویتامین ۸ میزان مرگ ومیر
كودكان زير 5 سال تا 25 90 كاهش مى يابد.
صفحه 31:
نكاتي در مورد ویتامین 9)
#منع مصرف مکمل قوي وبتامین در بارداري
7"مسموميتزايي دربافت زباد وبتامین ۸۵
7"بي خطري دریافت کاروتنوئیدها
9زردشدن رنگ پوست با مصرف کاروتنوئیدها
کلستروم /آغوز از غنيترین منابع ویتامین ۸۵
صفحه 32:
روي
صفحه 33:
٩ کشف کمبود روي در انسان در اوایل دهة 60 در ایران
9 حضور در بیش از 300 آنزيم مختلف
٩ وظایف:
۶ دفاع ايمني بدن
٩ دفاع آنتي اكسيداني بدن (در آنزیمها)
#حس چشايي . .
؟ تکامل جنسي
یدقدشر*
* متابولیسم ویتامین ۸
صفحه 34:
منابع غذايي روي
بهترین منابع: غذاهاي حيواني پرپروتئین
#صدف
٩خرچنگ
٩جگر
٩انواع گوشتها (شامل مرغ و ماهي)
حبوبات و غلات کامل
مغز دانهها /آجیل
جوانة گندم
یر و فرآوردههاي آن
كك
صفحه 35:
نیاز روزانه
٩ کودکان 4-8 ساله : 5 ميليگرم
۵ کودکان 9-13 ساله : 8 ميليگرم
0 دختران 14-18 ساله : 9 ميليگرم
9 پسران 14-18 ساله : 11 ميليگرم
٩ زنان بزرگسال بالاي 19 سال: 8 ميليگرم
٩ مردان بزرگسال بالاي 19 سال: 11 ميليگرم
صفحه 36:
:علل کمبود روي
٩افزایش نیاز (بارداري. شيردهي. سوختگي. رشد)
9 کاهش جذب (دریافت مکملهاي قوي آهن و
اسيدفوليك با غذا. رژيمغذايي پرفیتات. بيماري سلياك
9افزایش دفع (سهال. دیابت. سوختگي)
صفحه 37:
هیپوگنادیسم
کمخوني
توقف رشد
ريزش و نازكي مو
ضايعات بوستي
اختلال در حس جشابي
عفونتهاي مکرر به ویژه اسهال
شب كوري
کاهش سنتز تیروکسین
کاهش سنتز و آزادسازي انسولین
صفحه 38:
2
صفحه 39:
روند شیوع کمبود روی در کودکان 6 aLw .1380-1391
45
0سا ها
1 سال
صفحه 40:
پیشگیری از کمبود روی :
7 مکمل یاری رویبه میزان امیلی گرم / کیلوگرم وزن بدن در کودکان
دچار اختلال رشد توصیه شده است.
0 غنی سازی غذا های عمده مثل آرد با روی
٩ آموزش تغنیه برای استفاده از منلبع غذلیی روی دربرنامه غذایی
روزانه به ویژه تاکید بر منابع حیوانی مثل گوشتها درغذای کودکان
صفحه 41:
ويتامين د
صفحه 42:
ويتامين D
" محلول در جربى
Sunshine vitamin ۴
۲ هورمون یا ماده مغذی؟
7 پیش سازهای ویتامین :0 (7-دهیدرو کلسترول و
ارگوسترول)
صفحه 43:
وینامین 0
© انواع:
گوکلسیفرول)
Oe 3 3
تست , متابولیسم
بو
در يم غلظت کلسیم, فسفر و
آهمیت در
سای
٩ سایر و
۱ — ني (در سلو sh
اثرا
لون)
پستان, ریه, ی
pi سلولي در برخي
. 2
صفحه 44:
میزان مورد نیاز روزانه ٩0۸
© در شيرخواركى ٠-١ سال : 11400
0 دریافت کافی (۵) ۷۰-۱ سال: 111600 0 |
پرای ۷۱ سال به بالا : 111800
110 حد قابل تحمل (مأ ل): شیرخواران ٩
بزرگسالان 25 TU1000)
در روز )1114000-2000(
۱ 1 ۲۲۲ بت 1 می
The body itself makes 7
Vitamin D when it is
exposed to the sun
Cheese, butter,’
margarine,
fortified milk,
fish and fortified
cereals are food sources
of vitamin ۴
صفحه 45:
منابع
7 نور آفتاب
" 0 درصد نیاز از تابش مستقیم نور خورشید فراهم ميشود
" بهترین عرض جغرافيايي: استوا
" دستهاء بازوها؛صورت. گردن و پاها:
به میزان نصف تا ثلث زماني که پوست ميسور
" حداقل 2 بار در هفته (3 تا 4 بار) 0
" بهترین طول موج 270-300
صفحه 46:
منابع غذایی
© روغن جكر ماهی
sherring ol ols) o> ماهى هاى ©
خالمخالی ۲۱۵16۲6۱ و آزاد
«salmon
© زردة تخم مرغ
صفحه 47:
افراد درمعرض کمبود وبتامین 0
© افرادى كه مدت طولانى به دور از نور خورشید
هستند
ساکنان متاطق با عرض جفرافیایی شمالی
ساکنان مناطق با آلودگی سنگین هوا
افراد با لباس های کاملاً پوشیده
افراد شب کار
افراد با پوست تیره
سالمندان
کودکان شیرخوار
استفاده ار کرم های ضد آفتاب با 5۳۳ بالای
۸
ك ك ك و و هو و هو
صفحه 48:
يارد نفر در دنيا دجار كمبود ويتامين د يا ويتامين د ناكافى (در حاشیه
" در امریکا و اروپا ۴۰ تا ۱۰۰ درصد افراد مسن در جامعه دجار كمبود ويتامين د
3
7 حتى در آفتابی ترین مناطق دنیا کمبود ویتامین د شایع است در کشورهای آفتابی
مثل عربستان سعودی» امارات» استرالیا » ترکیه. هندوستان و لبنان ۳۰ تا ۵۰ درصد
بچه ها و بزرگسالان کمبود ویتامین د داشتند
صفحه 49:
علایم و نشانههاي کمبود ویتامین دا:
"ریکتز اراشيتیسم در کودکان
9 استئومالاسي در بزرگسالان
9افزایش استعداد ابتلا به استئوپروز (در کنار کاهشر
فعالیت بدني ق : 4 دريافت
ناكافي کلسیم)
9 يك علامت مهم:
تعریق در کودکان
صفحه 50:
© عوامل جفرافیایی
٩ عوامل فرهنگی
© عوامل اجتماعی
© وضع تغذيةٌ مادر باردار
© فقر شير مادر از نظر ویتامین D
© رنك يوست
صفحه 51:
SIGNS OF RICKETS
Soft spot on
baby’s head is
slow to close.
big, lumpy
joints
“=~ bowed legs ©
(knees bent out)
صفحه 52:
ويتامين لا و سرطان
7 تاثير بر روى شيوع سرطان و مرى ناشى از آن
© مكانيسم اثر:
” كاهش رشد سلول هاى سرطانى
” افزايش تمايز سلولى
” تحريك مرك سلولى
صفحه 53:
ارتباط بين كمبود ويتامين د و بيماريها
7استئوياتي
"ميوپاتي
oll
7التهاب و بيماريهاي خودايمني
9 فشارخون بالا
دیابت نوع 2
صفحه 54:
توزیع کمبود ویتامینم] درنوجوانان
403
aa #8
| اااا
صفحه 55:
|
۱
توزیع کمبود ویتامین ] درپسران نوجوان
| |
رد شير
صفحه 56:
توزیع کمبود ویتامین ما در دختران نوجوان
1
| 29
| |
توزیع كمبود وبتامين در دختران لوجوان
1۳
5 عو re
05 a mgs a0
8
| 2 2
رجا ممعي ود و
"
0
صفحه 57:
مکمل یاری
" در گروه سنی 0-24 ماهه : از 3 تا 5 روز بعد از
تولد 400 4 lu/Day” مکمل ویتامین "د" داده شود
" در گروه سنى 2-6 ساله : هر 2 ماه یک IU 50000 4b
مکا دوز ویتامین "د" داده شود که معادل ۱۱/۲05۷
0 ميباشد.
" در گروه سنی7-12 ساله : هر 2 ماه يى بار 50000 IU
مگا دوز وبتامین "۵" داده شود.
" در گروه سنی12-70 ساله: هر ماه یک بار مگا دوزلاا
0 وبتامین "د" داده شود.
" در گروه سني 70 سال به بالا : هر 2 هفته یک مگادوز TU
0 وبتامین "د" داده شود.
صفحه 58:
نكاتي در مورد ویتامین D
9احتمال مسمومیت ناشي از مصرف اتزریق مکملهاي قوي
؟(هیپركلسيمي. پرادراري و پرنوشي. رسوب در بافتهاي نرم -
تهوع. استفراغ. بياشتهايي در اثر رسوب در دستگاه عصبي)
٩ سنتز توسط نور خورشید مسمومیتزا نیست
9 لزوم مكملياري در مبتلایان به بيماريهاي كبدي و
نارسايي كليوي
٩همافزايي اثر با ویتامین >
صفحه 59:
و روستا- مطالعه پورا 2 -سال 1391
25 هيدروكسي 113 20-30 تانر كرم / ميلي ليثر
شيوع كمبود ودرحاشيه كمبود ویتامین 0 درزنان باردار 5 ماهه و بالاتر برحسب شهر
120
100
صفحه 60:
مقایسه شیوع کمبود و کمبود حاشيهاي ویتامین 0 در زنان باردار1380-1391
كبس حلي
1001
80
60
0سا ۳ an
1 سال ه 20
صفحه 61:
توزیع کمبود وینامین لأدر گروه سنی میانسالان
Ail /
یه ۱ رت رم ید یم یر Vet یرو
دنه و ودب و
صفحه 62:
توزیع کمبود وبتامین 0 در کودکان 15 تا 23 ماهه
40
35
20
25
28.2
es 4
20 18.2
15
11
: ۰
5
0
كل اليم ۱۱ لیم ۱۰ اقلیم ٩ لیم Va اقليم* افلیم ۵ یم ۴ قلیم۳ لیم ۲ لیم ۱
صفحه 63:
در کودکان 6 ماه باه پورا - سال 1391 © شیوع کمبود وبتامین.
هه وم 72
51
21
96
10
60
50
40
30
20
10
صفحه 64:
در نوجوانان 14-20سال. مطالعه یورا - 1391 ظ شيع fata sass
90
,7876
و بر
17
80
0 6g 71 71
60
50
40
30
20
10
0
0 ی ی 7 ee
ره هر
ra
صفحه 65: