ایمنی و بهداشت کار

ایمنی و بهداشت کار

اسلاید 1: لیس للانسان الا ما سعی

اسلاید 2: اداره کل تعاون ،کار و رفاه اجتماعی خراسان رضوی معاونت اداره کل و اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی تربت حیدریهبازرسی کار

اسلاید 3: دوره آموزش علمی کاربردی ایمنی و بهداشت کارویژه سطوح مختلف کار و تلاشتابستان 90

اسلاید 4: فراگیری آموزش های ایمنی یک انتخاب نیست بلکه یک ضرورت و الزام قانونی است

اسلاید 5: مستندات قانوني1- قانون كار و آئين نامه ها و دستور العمل هاي مرتبط2- ماده 2 قانون مدني3- ماده 616 قانون مجازات اسلامي

اسلاید 6: ماده2-کـــارگر از لحاظ این قـــانون کسی است که به هر عنوان در مقــــــابل دریافت حق السعی اعم از مزد ، حقوق ،سهم سود و سایر مزایا به در خواست کار فرما کار می کند ماده3-کارفرمــــــــا شخصی است حقیقی یا حقوقی که کارگر به درخواست و به حساب او در مقابل دریافت حق السعی کار می کند . مدیران و مسئولان و بطور عموم کلیه کسانی که عهده دار اداره کارگاه هستند نماینده کارفرما محسوب می شوندتعریف کارگر و کارفرما در قانون کار

اسلاید 7: ماده 4- کارگاه محلی است که کارگر به در خواست کارفرما یا نماینده او در آنجا کار می کـــند، از قبیل مــــوسسات صنعتی، کشاورزی، معدنی، ساختمانی، ترابری، مسافربـــری، خدمـــاتی، تجــــاری، تـولیدی، اماکن عمومی و امثال آنها. کلیه تاٌسیسات که به اقتضـای کار متعلق به کــــــــارگاه اند، از قبیل نمـازخـانه، نهار خوری، تعــــاونی ها، شیرخوارگاه، مهد کودک، درمانگاه، حمـــام، آموزشگاه حرفه ای، قرائت خانه، کلاسهـــــای سواد آموزی، و سایر مراکز آموزشی و امـاکن مربوط به شورا و انجمن اســـلامی، و بسیج کــــــــــارگران، ورزشگاه و وســـایل ایاب و ذهاب و نظایر آنها جزء کـــارگاه می باشند .تعریف کارگاه در قانون کار

اسلاید 8: در زبان عاميانه كار به صورت آنچه كه فرد به عنوان يك شغل انجام مي‌دهد تا درآمدي داشته باشد تعريف مي‌شود. ولي به عبارت دقيق‌تر، كار عبارتست از استفاده از جسم و فكر يك فرد براي انجام يا ساختن چيزي بشرط آنكه جنبه استراحت و بازي نداشته باشد. طبيعي است كه بشر در انجام هر كاري هدفِ بدست آوردن نتيجه بيشتر و بهتر و مرغوبتر را دنبال مي‌كند. وقتي از فكر و جسم انسان به خوبي و به درستي استفاده شود نتيجه كار بهتر و بيشتر وپسندیده تر خواهد بود. اگر تجهيزات و ابزاري كه براي سرعت بخشيدن به انجام كار و ممكن ساختن كار‌هاي عظيم مورد استفاده انسان قرار مي‌گيرند بخوبي نگهداري شده و همواره آماده ارائه خدمات باشند نتيجه حاصل از كار را براي زمان‌هاي طولاني تداوم بخشيده و ازدياد آنرا ميسر مي‌سازند.تعریف کار در زبان عامیانه

اسلاید 9: از همان آغاز بشر به فكر اين بوده كه در انجام هر كاري جنبه ايمني آنرا مورد مطالعه قرار داده و از اتفاقاتي كه منجر به كاهش ميزان محصول يا نتيجه كار و پايين آمدن كيفيت آن و هدر رفتن نيرو و تلاش‌هاي فراوان صرف شده براي انجام كار مي گردند جلوگيري نمايد. مثال زير توجه انسان اوليه به ايمني كار را بخوبي نشان مي‌دهد. بشر اوليه وقتي تلاش نمود كه سنگي را با كمك نيروي بازو طوري بشكند يا به اصطلاح امروزي طوري بتراشد كه لبه نسبتا نازك و تيزي داشته باشد تا بتواند مثلا بدن حيوان شكار شده را ببرد خيلي زود متوجه شد كه پس از انجام كار، آن قسمت از سنگ كه بدست گرفته بود باعث وارد شدن صدمه به دست او شده است و لذا با پيچيدن برگ درخت به دور آن ميزان صدمه وارده به دست را كاهش داد. اين همان فكر و توجه به ايمني كار مي‌باشد.تاریخچه ساده ایمنی

اسلاید 10: خطر پتانسیلی برای آسیب می باشد. به بیان علمی، خطر در ارتباط با شرایط و یا فعالیتی است که اگر کنترل نشود منجر به آسیب و یا بیماری خواهد شد.خطر

اسلاید 11: همه ساله میلیون ها حادثه ناشی از کار در دنیا به ویژه در کارگاه ها اتفاق می افتد که برخی از آنها مرگبار است و بر خی دیگر موجب از کار افتادگی کلی یا جزیی می گردد . در اغلب موارد حوادث ناشی از کار موجب از کار افتادگی موقت می گردد که ممکن است ماه ها به طول انجامد. لذا ايمني را مي توان چنين تعريف كرد: (( ايمني عبارت است از درجه يا ميزان فرار از خطرات و جلوگيري از بالفعل شدن نيروي تخريبي نهفته در آنها))ایمنی

اسلاید 12: حادثه ، عنصر مهم برهم زننده ميزان ايمني مي باشد و طبق تعريف سازمان بين المللي كار عبارت است از:(( يك اتفاق پيش بيني نشده و خارج از انتظار كه سبب صدمه و آسيب جاني يا مالي گردد.))حادثه

اسلاید 13: حادثه ناشی از کار واقعه ای است که حین انجام دادن کار روی می‌دهد و برای ایجاد آن هیچ نوع قصد و یا برنامه ریزی قبلی وجود نداشته است.همچنین در تعریف حادثه ناشی از کار، می‌توان به آنچه در قانون کار و تامین اجتماعی آمده است به شرح زیر اشاره نمود:« حوادث ناشی از کار عبارت از حوادثی است که در حین انجام وظیفه و به سبب آن برای بیمه شده اتفاق می‌افتد. مقصود از حین انجام وظیفه تمام اوقاتی است که بیمه شده در کارگاه، مؤسسات وابسته، ساختمانها و محوطه آن مشغول کار باشد و یا به دستور کارفرما در خارج از محوطه کارگاه مامور انجام کاری می‌شود. ضمناً اوقات رفت و آمد بیمه شده از منزل به کارگاه و یا بالعکس جزو این اوقات محسوب می‌شوند. همچنین حوادثی که حین اقدام برای نجات سایر بیمه شدگان آسیب دیده و مساعدت به آنان اتفاق می‌افتد حادثه ناشی از کار محسوب خواهد شد.»تعریف حادثه ناشی از کار

اسلاید 14: به طور کلی حوادث در اثر سه عامل عمده به وقوع می پیوندد:1- عملکرد نا ایمن(%88)2- شرایط نا ایمن(%10)3- نا شناخته(%2)علل حوادث

اسلاید 15: عملکرد نا ایمن در واقع همان انجام کار به شیوه غیر صحیح و ناایمن توسط انسان می باشد و می توان آن را خطای انسانی نیز ذکر نمود.مهمترین خطاهای انسانی عبارتند از :غفلتعصبانیتتصمیم عجولانهبی تفاوتیپریشانیاضطرابکنجکاویعادت بد کارکردناعتماد بیش از حد1- عملکرد نا ایمن

اسلاید 16: 1-2 عوامل شيميايي 2-2 عوامل فيزيكي3-2 عوامل بيولوژيكي 4-2 عوامل ارگونوميك5-2 عوامل مكانيكي2- شرایط نا ایمن (عوامل زيان آور محيط كار)

اسلاید 17: - گازها و بخارات - مواد معلق - گرد و غبار - مه - دود - دمه - اسپري1-2 عوامل شيميايي

اسلاید 18: 1- صدا 2- نور 3- ارتعاش 4- فشار 5- گرما و رطوبت 6- سرما 2-2 عوامل فيزيكي

اسلاید 19: 3-2 عوامل بیولوژیکی (بهداشت محيطی) فاضلاب و دفع بهداشتي آن الف) فاضلابهاي خانگي ب ) فاضلابهاي صنعتي جمع آوري و دفع زباله در كارخانجات تاسيسات بهداشتي كارخانه الف) توالت ها ب) تاسيسات شستشو - دستشويي‌ها - دوش‌ها ج) رختكن ها سالن غذاخوري

اسلاید 20: تعریف ارگونومی: علمی است که انسان و تعامل آن را با محصولات، تجهیزات، امکانات، روش ها و محیط کار و زندگی مورد مطالعه قرار می دهد و علیرغم علوم مهندسی، بر انسان و طراحی وسایل برای افراد تأکید دارد. عدم رعایت اصول ارگونومی در طراحی تجهیزات و محیط کار، باعث ایراد صدماتی به انسان می گردد که از آنها با عنوان اختلالات عضلانی- اسکلتی مرتبط با کار یاد می‌کنند. این اختلالات زمانی رخ می دهند که قابلیت های فیزیکی کارگر با نیازمندیهای فیزیکی نوع کار او تطابق نداشته باشد. از جمله این اختلالات می توان به التهاب تاندون ها، التهاب آرنج و مفاصل، التهاب زردپی ها، کمردرد مزمن و فشار بر اعصاب میانی مچ اشاره کرد. هم چنین عدم رعایت اصول ارگونومی در طراحی تجهیزات، کار با آنها را برای انسان دشوار ساخته و از عملکرد کاری او خواهد کاست. 4-2 عوامل ارگونوميك

اسلاید 21:

اسلاید 22: فقدان و ضعف برنامه هاي ايمني و پيشگيرانهنظارت و سرپرستي ضعيف در كارگاههاانجام كار با روش غلطانجام كاربدون بررسي و تحقيق در خصوص ريسكهاي آنارجاع كار فوريتيعدم ارائه آموزش ايمني به كاركنانفقدان يا نامناسب بودن وسايل حفاظت فرديفقدان دستورالعمل هاي ايمني وانجام كار با دستگاه به روش غير ايمن.برخي از ويژگي هاي مشترك بروز حوادث عبارتند از:

اسلاید 23: زيانهاي مستقيمهزينه هاي ناشي از پرداخت غرامت و هزينه هاي درماني ، به عبارتي هزينه هايي كه به راحتي به عدد و رقم ، ميتوان آن را محاسبه و بيان كردزيانهاي غير مستقيمزيان هايي كه محاسبه ي آنها به نسبت دشوار و گاه نيز ناشدني است.زيان هاي ناشي از حادثه

اسلاید 24: هزينه مستقيم مانند:هزينه در مان افراد آسيب ديدهپرداخت غرامت به كاركنان مصدومهزينه تعمير يا جايگزيني اقلام از بين رفتههزينه غير مستقيم مانند:زمان از دست رفته فرد مصدوم و زمان كمك ساير كاركنانخسارت ناشي از تحويل در سفارشتوقف كاردر كارگاهعدم احساس امنيت كاركنان و كاهش بهره وري

اسلاید 25: براي كارفرما1- هزينه هاي پزشكي2- هزينه هاي مربوط به جبران خسارت3- هزينه هاي عمومي يا غير توليدي4- كمك هاي اوليه5- خسارات وارد شده به كارخانه يا واحد صنعتي.هزینه های مستقیم

اسلاید 26: برای کارگر1- كاهش حقوق اوليه2- از دست دادن امكانات مالي ثانويه، در نتيجه كاهش حقوق3- از دست دادن يا كاهش توان در آيندههزینه های مستقیم

اسلاید 27: 1- از دست دادن مهارت كارگر2- از دست دادن روابط خوب ميان كارگز و كارفرما3- از دست دادن توليد يكنواخت يا پيش بيني شده4- از ميان رفتن شهرت و محبوبيت كارخانه.هزينه هاي غير مستقيم

اسلاید 28: براي كارگر1- آسيب هاي رواني و ناراحتي هاي شخصي2- ناتواني انجام كارهاي روزمره3- افزايش مشكلات خانوادگيهزينه هاي غير مستقيم

اسلاید 29: 1- ايمني در كار الف) نكات ايمني در طراحي ماشين ب) نكات ايمني در طراحي كارگاه ج) نكات ايمني مربوط به متصدي دستگاه د) رعايت قوانين و مقررات حفاظ فني 2- ايمني در خدمات (جابجايي مواد شيميايي) الف) چگونگي حمل و نقل ب) بسته بندي ج) آموزش كاركنان حمل و نقل د) علائم احتياطي ايمني در كار و خدمات

اسلاید 30: برای کارگر 1- افزایش روحیه 2- کاهش فشار کار 3- کاهش جراحات و صدمات 4- کاهش حوادث 5- افزایش راحتی 6- افزایش حفظ رفاه و سلامتی 7- افزایش سطح بهداشت کار مزایای توجه به رعایت اصول ایمنی و بهداشت حرفه‌ای

اسلاید 31: برای کارفرما‌ 1-کاهش حوادث 2- افزایش کیفیت محصول 3- افزایش کارایی کارکنان 4- کاهش خطاها 5- کاهش مخارج درمانی کارگران 6- استفاده بهتر از نیروی انسانی 7- کاهش مخارج تولید.مزایای توجه به رعایت اصول ایمنی و بهداشت حرفه‌ای

اسلاید 32: آنالیز مخاطرات شغلی Job Safety Analysis آنالیز خطرات شغلی تکنیکی است که نحوه انجام یک شغل را مورد بررسی و مطالعه قرار می دهد تا به این طریق خطرات را قبل از وقوع حادثه شناسایی کند. تمرکز این روش بر روی ارتباط بین کارگر، نحوه انجام کار، وسایل و ابزار آلات و محیط کاری می باشد. به طور ایده آل پس از مشخص کردن خطرات کنترل نشده، شما اقداماتی در جهت حذف و یا کاهش دادن آنها انجام خواهید داد تا به سطح قابل قبولی از خطر برسید.روش شناسایی خطر

اسلاید 33: در یک کارگاه آهنگری (محیط ) هنگام تمیز کردن ضایعات از روی قطعه کار ( محرک ) دست کارگر ( در معرض خطر قرار گیرنده ) با پولی چرخنده در تماس قرار می گیرد. دست کارگر به داخل دستگاه کشیده شده و انگشتان وی دچار حادثه می شود ( نتیجه ).مثال 1 :

اسلاید 34: سوال:1- چه اشتباهی ممکن است رخ دهد؟ جواب: دست کارگر در تماس با پولی چرخنده قرار می گیرد و ممکن است دست به آن گیر کند و وارد ساختمان دستگاه شود.2- نتیجه چه خواهد بود؟ جواب: کارگر ممکن است انگشتان و یا دست خود را از دست دهد.3-چگونه این حادثه ممکن است رخ دهد؟ جواب: حادثه ممکن است زمانی که کارگر تلاش می کند ضایعات را از روی دستگاه در حال چرخش پاک کند اتفاق بیفتد. مسلماً این اتفاق رخ نخواهد داد اگر دستگاه خاموش باشد.4- عوامل وابسته دیگر کدامند؟ این حادثه خیلی به سرعت اتفاق می افتد و به کارگر این اجازه را نمی دهد در لحظه ای که دست وی با پولی تماس پیدا می کند عکس العملی داشته باشد و مانع از بوجود آمدن حادثه شود.

اسلاید 35: مثال 2:مراحل پرداخت و تراش قالب های آهنی

اسلاید 36: 1- برداشتن قطعات آهنی از جعبه ای که در سمت راست دستگاه قرار دارد و حمل آن تا نزدیکی محل پرداخت.2- فشار دادن قطعات بر روی دستگاه پرداخت تا زبری آنها تراشیده شود.3- قراردادن قالب های تراشیده شده در جعبه سمت چپ دستگاه.آنالیز شغل

اسلاید 37:

اسلاید 38:

اسلاید 39:

اسلاید 40: روش های کنترل از نظر ارجحیت و تأثیر گذاری به ترتیب زیر می باشد:1- کنترل های مهندسی ( Engineering controls )2- کنترل های مدیریتی ( Management methods )3- وسایل حفاظت فردی ( Personal protective Equipments )روش های کنترل خطر

اسلاید 41: 1- کنترل های مهندسی شامل مراحل زیر می باشد:حذف یا کاهش خطر ( طراحی وسایل، تجهیزات و یا طراحی روش هایی در راستای حدف خطر و یا استفاده از روش ها، تجهیزات، ابزار آلات، و یا دیگر عوامل موثر جایگزین به منظور کاهش دادن خطرات )محصور کردن مناطق خطر آفرین بوسیله حفاظ ها، استفاده از عیق ها صوتی و ...نصب حفاظ ماشین آلات، سپر های دمشی، پرده های محافظ و ... تغییر دادن جهت حرکت وسایل خطر آفرین مثل فن های تهویه و ...

اسلاید 42: 2- کنترل های مدیریتی شامل موارد زیر می باشد:تهیه و تدوین دستور العمل های مکتوب کاری، مجوز های کاری، شیوه انجام کار ایمناعمال محدودیت در مدت زمانی که کارگر در معرض شرایط خطرناک واقع می شود ( این روش بیشتر در میحط های کارگاهی دارای درجه حرارت بسیار بالا می باشند و یا محیط هایی که احتمال خطرات ارگونومی وجود دارد معمول می باشد)نظارت بر استفاده از مواد پر خطر استفاده از علائم هشدار دهندهآموزش های تقویت روحیهآموزش

اسلاید 43: استفاده از وسایل حفاظت فردی مثل ماسک های تنفسی، گوشی های کاهش دهنده شدت صوت، لباس های محافظ و کلاه ایمنی به عنوان راهکارهای محافظتی در شرایط زیر قابل قبول است:در شرایطی که روش های کنترل مهندسی و یا مدیریتی اجرایی نیست و یا به طور کامل باعث حذف خطر نمی شوند.در مدت زمانیکه روش های کنترل مهندسی در حال تغییر و یا ارتقاء می باشند.در شرایطی که روش های ایمن کار هم نمی تواند خطرات را حذف و یا از ایجاد حادثه جلوگیری کند.در شرایط اضطراری 3- وسایل حفاظت فردی

اسلاید 44: وسايل حفاظت فردي - حفاظت از چشم ها - حفاظت از گوشها - كمربندهاي ايمني - وسايل حفاظتي پاها و دست‌ها - وسايل حفاظتي دستگاه تنفسي - وسايل حافظت صورت - وسيله حفاظتي جهت بلند كردن ورقهاي فلزي يا جام‌هاي شيشه - لباس كار - پيش‌بند - كاسگ (كلاه خود)

اسلاید 45: آنالیز مستمر شرایط محیط کار ارزیابی کلی محیط کار در بحث مسائل ایمنی و بهداشت کار توسط کارشناس بهداشت حرفه ای در سطوح بالاتر استفاده از شرکتهای مشاور ارزیابی مستمر خطرات ارزیابی، شناسایی و کنترل خطرات(صرفاً به شناسایی بسنده نشود) آموزش(یکی از عوامل مهم درجلوگیری از حوادث و بیماریهای ناشی از کار آموزش پرسنل و آشنا ساختن آنها به خطرات کارشان می باشد.)وظایف کارفرمایان (تعهد مدیریت)

اسلاید 46: آموزش اصول بهداشت و ايمني شغلي به كارگران سالم سازي محيط كار با شناخت و بررسي كنترل عوامل زيان آور مربوط به آن. بهسازي تاًسيسات بهداشتي و رفاهي كارگاهها. انجام مراقبت هاي بهداشتي، درماني از طريق معاينات قبل از استخدام و معاينات دوره اي به منظور تعيين وضع سلامت و توانايي شاغل و تشخيص به موقع بيماري هاي مسري و همچنين بيماري هاي ناشي از كار. پيشگيري از بروز حوادث ناشي از كار و ارائه كمك هاي اوليه در صورت بروز حادثه. توجه به مسائل و مشكلات رواني و عاطفي شاغلين در محيط كار و خانواده هاي آنان.