صفحه 1:
بنام خدا
موضوع:باغ ایرانی
درس:انسا 1
7 |
معماری
fa Cpe eae aT]
صفحه 2:
صفحه 3:
ایرانی هاار خديم ایام به ساختی باغها و باعچه ها در حناط ها و دور و بر بتاها علاف خاصی داشنه
اند شايد خاسكاء قوم اربا متشا لين علاقه .وده ات انها باعجه هاري را كه زر اطراف تا مسا ند
كه انها را (يه اره ديسه) يا يرديس ميناميدند.
وا ی ی ی ا كر
بای سر و زا تست اس
بایراین ایرانیان مضور دهنیشان را از بهشت, که به پاذاش اعمال تیک به انها می بخشیده اند اینگونه
بود و به همین دلیل باغ ایرانی را با توجه به این تصور بنا میکردند.
صفحه 4:
هندسه ی باغ ایرانی
باغ هاى ايرانى يا در زمين هاى مسطح بنا
ميشدند و يا باغ هاى دشتى بودندديا در زمين
شيبدار كه امكان ميداد باغ را با ابشار ها و
درخت هاى بيشتر زيباتر بسازند.مثل:باغ تاج
نظرءباغ شاهزاده ماهان و باغ تخث شيراز كه از
بين رقته استءيا بعضى از باغ هاى مازندران.
در باغ ایرانی توجه خاصى به شكل هاى
هندسى ميشد و شكل مريع كه فاصله بين اجزا
باغ را ساده و روشن نشان میداد.از اهمیت
خاصی برخودار بود.
به وقت کاشتن درخت,نخستین گام,دقت در
تعبین فاصله ی محل کاشت از هر طرف بود و
بدین ترتیب مریع هایی شکل میگرقت که از هر
طرف که نگاه میکردند.ردیف درختان را میدیدند.
(باغ شاهزاده ماهان)
صفحه 5:
BaD)
Car
(باغ نخت شیراز)
صفحه 6:
فاصله میان درخت هاءبسته به نوع درختان,مثلا اینکه توت و گردو باشند یا الوسیاه و الو ژرد و سیب,یا
درختان به اصطلاح (بی یخ)به معنای درختان بی_ثمر و سیادرخت,متفاوت بود. مثلا در یک کرت ,در میان
درخت هایی مثل پسته که دیرتر به ثمر میرسند.گاه هلو میکاشتند.هلو در عرض6/7سال از بين میرفت و
درختان اصلی تازه با میگرفتند.درختها را چه درهم و چه جدا روی خطوط عمودی به شكل مريع مى
کاشتند.یک اصل مهم دیگر در باغسازی ایرانی باز بودن چش مآنداز اصلی به شکل مستطیل کنلبیده بود.
د رأين باغهاءدر مقابل بنا قضاى باز و کشیده ای بود که درست در چش مآنداز اصلی ولقع ميشداميان كرت)
د راين قضاً درختان بلند نميشاندند.معمولا كياهانى ميكاشتند كه زبآد بلند تشويد و منطر باز را سد تكقد ودر
عين حال هميشه زيبا باشند.
بنا را در نقاط مختلف باغ میساختند,مثلا گاه بناى اصلى در وسط باغ بود واز جهار طرف باغ دبده ميشد و
بأهاى فرعى در اطراف بودن يا بناهاى اصلى باغ ي3 طرف بود و بتاهای قرعی د راطراف با دوراه متعاطع,
و منظر اصلی در امتداد محور طولی باغ بود.
در باغ هایی نیز کوشک به نسبت یک سوم در امتداد محور طولی قرار داشت و بناهای اندرون را در طرف
oe باغ قرار میدادند و منظر اصلی در جهت مخالف اندرون بود.باغ طرف اندرون هم میان کرت و سایر
جزا
را داشت,اماپشت آن مسدود بو مقل باع دلگشا:
نوعی باع هم بود كه در بشت بناى اصلى ان يى حياط جلو بسنه بودرو به جلو منظر داشت اما در پشت با
فقط حياط خلوت وگوشه دنجی بود:مثل باغ ارم شیراز,مزا رکاشان و سروستان فارس.
صفحه 7:
el هایس پیز بودند که طلاوم بر باع اصلی یک باغ بیرونی هم داننستد که نمی عمومی بر بود و بعد از عبور
ab وارد باغ اصلی میشدند؛مثل باغ دولت اباد یزد که در جلوی ان باغ بهشت ایین بود.
باغ چهان تمای شیراز هم با بیروبی داشت اکه ایتک بصورت کارخانه درامده اما هنوز قسعت اصلی ان
مانده آست.در جلوی بعض یآز باغها نیز یک دریند,یا یک بست,یا جلوخان وجود داشت,مثل باغ شاهزاده
ماهان.
اما در تما این باعهاردی مقابل با مامتان کرت بود با تک قصای مستط یل کیره که در آن اب نع با
Day Eyl SAI Cr ong oils es lend Oe) copa eel ere tts Lala a) اجهدساة > بعد احدات شيره
باشد.
برعكس مان كرت .در خبارائهاى دو طرف درختان پلندی میکاشنند که خیایان را به صورت دالانی سبر در
می اورد و در خیابان های فرعی نی که بصورت منظم و مریع یکدیگر را قطع میکردند,انواع درختان دیگر
ads anus: این بایان بندی ها باغ زا به قتکل مرمع مرك لمشي مكرك
Sagi Saas کوک ها بافها یی ما20 مر بو و کترین آنپا دز مور کوشک های مور هس
اس كوش يا فرع يه 25 شر هد مير سيد بابراين نفسيجات باج مقدولا به اين شكل بود كه خياران
هو طرف باغ ۶ جلمی سلكمان ناهد وار اطراف حاانها قطفات مريط. , شكل ری گرا بو
وسط خباياتها ب مبان كرت بود يا انما و در إشهاى خبارانها قبل از رسيدن به كوشى حوض كلكى قرار
as ی
ی وه و یزار اج( لکوت با رای سل PS ee
صفحه 8:
باغ
اغ دولت با
a
يزد
صفحه 9:
صفحه 10:
*_ در باغ های ایرانی علاوه بر عمارت یا
گوشک اصلی,باهای سردر هم بور كه
در حقیقت بیرونی باغ يا محل پذیرایی
Bilge Opts
در ميان كرت باغ ایرانی معمولا گیاهانی
فى كاشتتدكه زياد بلند تشوند و هميشه
سیز و
زیبا باشند.
یک اصل مهم در باغسازی ایرانی باز
بودن چشم انداز اصلی به شکل
مستطیلی کشیده بود.
(چهار نجوه قرار گیری کوشک در محوطه باغ)
صفحه 11:
طراحی باغ ایرانی را میتوان در اصول زیر خلاصه نمود:
#سلسله مراتب:
بر اساس Lol این فضاها و عناصر مختلف بر اساس اهمیت,ارزش کارکردی و بسیاری از عوامل دیگر در
کنار هم قرار میگیرند.
در ایلع اج های ایرانی اس (احل بت تویی دید مب ود ساسله مرای در با ها از سر ورودی
یا گاهی میدان و ابنمایی در بیرون باغ(جلوخان)شروع و با گذشتن از هشتی و محور اصلی به کوشک EL
میرسد.این اصل را در ارتفاع,رنگ و اندازه عناصر باغ هم میتوان جستجو کرد.
#تفارن:
تقارن یکی از اصول طراحی بشمار میرود که در دوران باستان در بسیاری از بناهای عمومی و مذهبی
بكار رفنه الست كه در باع های ایرانی به وفور از این احل استفاده شده
کوشک های ساخته شده متقارن بوده و بر روی محور یا مرکز تقارن واقع اند.(اوج قرینه سازی را میتوان
در محورهای اصلی دید,ادر مخور اصلی حتی درحتان, درختچه ها و گل ها نیز فرینه کاشته شده اند.باغ
های مستطیلی بسته به مکان قرارگیری کوشک‌بیک با دو محور تقارن و پلانهای مریع اغلب چهار مجور
تقارن دارند.
صفحه 12:
یکی ار آمور مهم در بردیب و سارماندهی عناصر در سار از فساهای معماری توت اس و ابا
برای تاکید به مهم ترین قسمت مجموعه مورد استفاده قرار میگیرد.
اجر كرك شیر در کوش ها دیدن بیش خسوصا کوشی ها با طرح هش و
این اصل در پلان مری با وجود کوشک در محل تعاط معورها: در اوح خود مباشد.
#ریتم:
به معنی تکرار موزون ساده یا پیچیده یک عنصر یا پدیده در یک اثر هنری است.منظور از تکرار موزون
رب تیصو لت ری را ره ی ار
مشاهده دقیق و عمیق نیاز دارد.
اين Lol در مواردی جوابگوی نیاز عملکردی میباشد؛همچون حجره های یک مدرسه یا کاروانسرا و گاهی
براورده کننده نیاز زیبایی شناختی است.
در باغ ایرانی اين اصل را میتوان در دیواره های حاشیه ی باغ,دیواره های صفحه بندی حاصل از زمینهای
شییدار و عتی در کفسازی ها مشاهده کرد
صفحه 13:
” استقلال و تش+ Islas
در معماری ایرانی همه ی فضاها دارای استقلال و متشخص اند و هیچ فضایی منفی يا مانده از فضاى
اين ویژگی که بنظر میرسد گاهی با واقعیت های کارکردی در تعارض باشد از اصول مراعات شده در
مکماری ایران ابیت ریا رای بر هس ی فصاهاای ار ماش وت وا خور وی
کایش میگار دب طوری که ی فاعاه ی ميان دو قضاق مسقل جرد عرصه اف کامل Biles leat
که واجد تعریف, هویب و عملکرد مستقل میباشد؛
تنوع در وحدت,وحدت در تنوع:
باغ ایرانی در عين وحدت در خطوط کلی,هندسه و مصالح اجرایی,دارای تنوع فضایی بی نظیری است.
توح فصایی باغ با یریش فصاهای مستل از هم از طریق محدود سازی تیم فا سله دی بو کیری از
اشکال کامل هندسی‌طن کاشت بر کیت بندی های مشاوت از گوته های گذاهی کار کرد هاى قضارى
آب,هره گیری از مصالح و امتال ان نمود پیدا میکند.محورهای اصلی,محور های فرعی,کرت ها انواع
حوض ها و فضاهای ساخته شده,نشان از یک نظم و وحدت سازی در کلیت باغ میدهند.
صفحه 14:
VY طبیعت گرایی و بهره گیری از منظر:
اا انسان را حدا از طبیعت تمیبیند بلکی اه را همراه با سایر عناصر طبیعت جر
جدانشدنی ان میبیند و موجب حظ بصر و نشاط روان wool میداند از این رو معماری و هنرایران به
fons oe
این اصل در باع ایرانی سبب به وجود آمدن فضاهای نیمه باز مانتد ایوان و کوشک شده است که جد
فاصل و پیوند دهنده قصای صبیعت(حباط یا منظره باغ) و بخش ساحته شده میباشد.
وجود فضای دنج و خلوت و يناه بردن به گوشه طبیعت در باغ ایرانی یک قاعده است,در نتیجه باغ
ایراتی فضایی عارفانه و شاعرانه برای تامل بشمار میرود.
وجود چشم اندازهای عمیق و باز در محورها و مسیرهای اصلی باغ,عدم وجود tiles بصری و هدف
دار بودن اين مسیرها (رسیدن به فضای ساخته شده یا یک نشانه بصری)بر طبیعت گرایی بیشتر
صفحه میگذارد.
صفحه 15:
ویژگی های مشترک باغ های ایرانی:
* تقسیم باغ غالبا به چهار بخش
۰ اسفاده ار خطوط راست در طراعی
* وجود یک کوشک يا بنا در مرکز یا بلند ترین قسمت باغ
٠ اساده ار یک جوی اسلی
* استفاده از استخر های وسیع به عنوان اینه و زیبایی چشم انداز مقابل کوشک
* رابطه نزدیک با طبیعت
* کاشت درخت میوه در قسمت بزرگی از باغ
۶ فقدان فضای سبز بیهوده و...
صفحه 16:
الگوی طراحی باغ ایرانی:
الگوی اول:کوشک(باغ فین کاشان):
ساختمان کوشک دارای الگوی فضای میانی
2)ورودی باغ بر روی محور اصلی مقابل
کوشک قرار میگیرد
L
صفحه 17:
الگوی دوم .کوشک_باغ(باغ
شاهزاده ماهان کرمان):
کوشک 00 ام ميانى قرار ميكيرد؛
به این صورت که oe مستقیم را
به سه قسمت تقسیم کنیم,کوشک در
اطع بکس از که سوم قزر
صفحه 18:
الگوی سوم:باغ(باغ دولت
باد يزد)
صفحه 19:
نقشه های باغ ایرانی:
* باغ های تخت و کم شیب EL rile فين كاشان,باغ دولت اباد يزد.
۰ باغ های شیبدار و سکو بندی شده مانند باغ تخت شیراز.
* باع هاى ساخته شده بر روى رجین های دارای پستی و بلندی و کمتر دست خورده مانتد باغ عباس
اباد بهشهر.
صفحه 20:
صفحه 21:
باع تخت شیراز
صفحه 22:
صفحه 23:
بررسی نمونه های موردی
#نارنجستان قوام:
نارنجستان قوام.معروف به باغ قوام.مقارن با
حکومت ناصرالدین شاه فاجار در شیراز ساخته و
تکمیل شده است.نارنجستان قوام به دلیل کاشت
م های نارنج فراوان در ان,یدین نام معروف
سردر ورودی از طریق یک هشتی و دو راهرو قرینه
به حیاط راه یافته و دارای تزیینات اجرکاری است.از
ویژگی های اين مجموعه,عمود بودن محور بیرونی و
اندرونی آن بر یکزیگر است.عمارت ببرونی به
منظور انجام آمور تجاری و نیز برگزاری تشریفات و
جشن ها و استراحت و پذیرایی از میهمانان ساخنه
شده است.
طرح کاشت موجود در اين باغ متشکل از درختان
ترنج در دو طرف محور اصلی است؛بطوری که با
ورود و گذر از اين محور,بلافاصله بوی نارنج به
ام ميرسد.
صفحه 24:
صفحه 25:
۴ ارگ کریم خان:
این باغ در داخل بافت شهر فرار داشته و نمونه ای از
باغ_قلعه است که در دوره ی زندیه ساخته شده
است.
ارگ کریم خان,قصر سلطنتی و اندرونی کریم خان
زند.حاکم شیرازبوده و در گذشته,یعنوان خانه ی
پادشاه و هسته اصلی شهر عمل ميكرد.
در ساختن ارگ,معماری نظامی و معماری مسکوتی
هر دو با هم بکار رفته است؛چرا که ارگ خانه پادشاه
بوده و باید از ضریب امنیتی بالایی برخوردار باشد.این
ارگ قلعه ای مستطیلی شکل است که در هریک از
اضلاع آن برچی از اجر ساخته شده است که همانند
دیوارهای یک قلعه نظامی,بسیار مرتفع است.
برجها دارای سه طبقه هستند که راه انها از درون
حياط خلوت هاست.
طبق معمارى دوران زنديه.حوضى جهاركوش در جلوى
هر ايوان ساخته شده است كه اب انها از اب قنات
ركن اباد تامين ميشده أست.
(بلان ارك كريم خان و هشتى و ورودى در راستاى
شاه نشین_ورودی غیر مستقیم)
صفحه 26:
صفحه 27:
باغ گلشن(عفیف اباد):
El گلشن تموته ای از باغ_کوشک است که در
دوره ی قاجاریه ساخته شده است.طرح کاشت
موجود در محور شرقی_غربی که متشکل از
درختان هميشه سبز سرو و کاج است, تکراری
است از طرح کاشت متداول در محور اصلی باغ
آیرانی و وجود جوی اب و نقاط مکث متعدد نیز بر
صحت ان می افزاید.
مور های فرعی عمود بر محور اصلی شکل
میگیرد و عمارت کوشک در یک نقطه تلاقی خاص
واقع شده.
محور اصلی باغ,ستون فقرات ان است که عناصر
مهم کارکردی در ارتباط با ان شکل میگیرند.
در اين باغ,انشعاب محور اصلی به دو محور
کوچکتر,یکنواختی محور اصلی را تحت تاثیر قرار
میدهد و فضایی منحصر به قرد ایجاد میکند.در
چنین ساختاری محور اصلی در امتداد خود به
عرصه ای باز منتهی میشود که همان فرش چمن
گسترده در مقابل کوشک است.
صفحه 28:
صفحه 29:
۴ باغ ارم:
باغ ارم بعتوان نمونه ای از یک باغ-کوشک, محبوبیت
فراوان خود را مدیون درخت مرکبات و خیابان طویلی
است که در دو طرف ان سرو های باشکوه است.در
طراحی اولیه باغ از اصولی مانند نظام مشخص,ترکیبات
ساده و موزون,خطوط مستقیم و عمود برهم(شبکه
شطرنجی)و خوانایی اجزا استفاده شده است.امروزه
کوشک اصلی که در دوره قاجار پنا شده, هسته مرکزی
اين باغ را تشکیل میدهد.
جلوى نما عمارت اصلى باغ ارم که مشرف بر باغ
است,استخر بزركى ساخته شده كه تصوير عمارت در ان
نمايان ميشود.اب روان و زلالى كه از نهر اعظم مى
ايد.بس از كردش در حوضجه حوضخانه وارد جويهاى
اطراف استخر ميشود و سبس در جوى عريض محور
اصلی روان شده,در وسط باغ به جدولها و جوی های
متعدد تقسیم شده و در قسمت های دیگر باغ چاری
مده
طرفین محور اصلی را سروناز ها فرا گرفته اند؛در اين باغ
وسبع,سروناز های بلند و زیبابی وجود دارد که موجب
شهرت باغ شده اند
صفحه 30:
صفحه 31:
” باغ دلگشا:
باغ دلگشا نیز یکی از باغ های تاریخی شهر
شیراز محسوب میشود که در شمال شرقی
شیراز و در نزدیکی ارامگاه سعدی واقع
شده است.این باغ بعنوان نمونه ای از باغ-
کوشک است و سراسر انرا درختان نارنج و
اندکی هم پرتقال فرا گرفته است.
ابی که در کل باغ مورد استفاده قرار
میگیرد,از چشمه قنات ارامگاه سعدی تامین
مشود
عمارت موجود در وسط باغ که ساخت ان
مربوط به دوره زندیه است. به شیوه
معماری کاخ های ساسانی بیشاپور ساخته
شده است_در مقابل ساختمان عمارت نیز
حوض سنگی بزرگی جلب توچه میکند که در
هر سوی آن ابشارهای فراوانی دیده
یشور
صفحه 32: