برخی سوالات و شبهات پیرامون بحث افزایش جمعیت

صفحه 1:


صفحه 2:
برخی سوالات و شبهات پیرامون بحث افزايش جمعیت ‎hg tga‏ ادلم خمین ی( ندفیه همایشی ها ونشست. ها عل ‎gst Le‏ یوت يوطني ساس ‎hamayesh@iki.ac.ir‏ 02532909099 

صفحه 3:
آیا فکریسولیشتفا [ف وزندان کرده لید؟ -1 ما هنوز برای جوانان امروزمان نتوانسته ایم موقعیت اشتغال فراهم کنیم و بسیاری از جوانان بیکار هستند پس چرا می خواهید فرزندان بیشتری بیاوریم ؟ 

صفحه 4:
نكل آينده نكيلنه به كار -1 با آینده پژوهی جمعیت ایران معلوم می شود که در آینده ای نه چندان دور جمعیت ایران روبه پیری خواهد رفت و پیر شدن جمعیت هم یک اتفاق ساده نیست و مشکلاتی را تولید می کند که به راحتی قلبل جبران نیست . حال چگونه عی توان گفت مشکل امروز را حل کنیم و مشکل فردا بماند برا فردا. مشکل پیری جمعیت که در آینده گویبان ها را خواهد گرفت . تنهابا افزاي جمعيت در امروز حل خواهد شد . حال اكر امروز - جمعيت را زياد نكرديم د آینده چگونه می توائیم در یک زمان كوتاه جمعيت كشور را جوان ‎Mees‏ 

صفحه 5:
ولقعی کلب یکلیی- 2 طبق آمار رسمی کشور که توسط وزارت کار منتشر شده تعداد بیکاران در کشور حدود سه ميليون نفر است«عبتررى ببر. 0ب عل د وزيت كد بطور بدبيئلنه مى كوييم بنج ميليون بيكار داريم. بليد به لين توجه داشت كه در خلال سالهاى 10- 00 كه هيج برنامه كنترلى برای جمعیت وجود نداشت. رشد جمعیت به رقم بی سابقه ؛ درصد رسيد وجمعيت ايران در فاصله ی کوتاهی جند برابر شد. کودکلنی که در لین فاصله به دنیا آمدند در دهه هفتاد وارد بازار کار شدند به همین دلیل در فاصله ی سالهای ۷۹- ۷۵ جمعیت کار دو برابر رشد جمعیت شد. «نسنهه جسيت.ى .+ س ۳» که بخاطر عدم استفاده از منلیع عظیم کشور نتوانستیم برایشان شفل ایجاد کنیم و لين مشكل در جامعه ی امروز ما قلبل انکار نیست . اما اگر همینطور پیش برویم در آینده ای نه چندان دور با مشکل نیروی کار مواجه خواهیم شد چراکه بالا رفتن درصد جمعیت سالمند به معنای کم شدن یروی کار است. 

صفحه 6:
وضعیت آینده ی ما آمار کل دلنش آموزان در سال ‎.٩۲‏ دوازده میلیون و دویست و چهل و دو هزار نفر است. کل فضاهای آموزشی کشور نیز نود ویک هزار و هشتصد و سی مرکز اصت تردن سار ری :ند ۷» حال با توجه‌به آمار دلنش آموزان و تعداد مدارس بلید گفت به صورت متوسط در هر مدرسه ای حدود ۳ دلنش آموز در حال تحصیل هستند. در سال ۱۶۰۶ جمعیت افراد ۵.تا ‎۱٩‏ سال عا به هفده میلیون و دویست و چهارده هزار نفر هی رسد برس نمرات جستی بباد س ۸ که بدون احتساب سن ۵ و ‎٩‏ و ‎۱٩‏ ‏عملا سن مدرسه محسوب نمی شود. ۱۳۹ نفربه ازای هر مدرسه می شود که تعداد زیادی نیست. البته قطعا تا سال ۱۶۰۶ تعداد مدارس کشور افزایش خواهد یافت. با نگاهی خوش بینلنه اگر عابا همین نرخ رشد جمعیت پیش برویم. طبق برآوردهای سازمان ثبت احوال از سال ۱۶۲۰ با کاهش جمعیت روبرو خواهیم شد. لن وقت‌به جای ار چند مدرسه را در هم ادغام کنیم. 

صفحه 7:
عدملستفاده صحیح از منلیع و ظر فین‌ها -3 یکی از اصلی ترین دلایل وجود بیکاری در کشور ما؛ عدم مدیریت حدیم و استفاده از منابع عظیم و جغرافیای منحصر به فرد کشورمان است. به اين اطلاعات توجه كنيد نشريه ی آمریکایی وال استریت در گزارشی به معرفی ده کشور اول ثروتمند ذنیا ورن وتا ات طعی پرداخت و اعلام نمود ایران در رتبه پتجم این کشور ها قرار دارد. بر این اساس ده کالای گران قیمت نفت, گاز, طلاء مس نقره, چوب, ذغال سننگ اورانیوم. آهن خام و فسفات معیار این گزارش قرار گرفته است./ ۲ کته های ان آنران و عراق در مجموع با 6/77 تریلیون دلار ارزش قعی ود که بهارم کل ارزش این منابع را در میان 10 کشور تروتمند ذخایر/ طبحي در دنا در افیا درند. ! سالنانه بطور منانگن 150 - 130 مبلیون تن مواد معدنی در کشور ما استخراج می شود که حداکثر معادل 27/ درصد از کل ذخیره ی احتمالی است و این در حالی است که میزان بهره برداری از ذخایر معدنی در جهان حداقل یک در صد است. | در حال حاضر ایران با بیش از 132 میلیارد بشکه نفت قابل استحصال و 2/27 تريدون عدر مکسعت گار دومتی دحایر نقت خام و گاز جهان را در اختیار دارد. حال وال این اس که بان همه وناب عطیم و جحرافیای متحصر بفرد مگر می شود باور كرد كه ننوان برای حند نون جمعیت بیکار اشتخال زایی کرد؟1] 

صفحه 8:
پلبطه ی جمعیواشتغلل 4 بر خلاف آنچه عده ای تصور می کنند که هر اندازه جمعیت بیشتر شود موقعیت کاری کمتر می شود. بايد كفت اتفاقا رشد جمعیت در بالا رفتن میزان اشتغال می تواند موثر باشد. ۲ ۲ ۷ و تشر عوامل کمی اقتصاه که در راس ان افزلیش تولید ناخالص داخلی است. با شدت جمعیت و اندازه آن از نظر کمی و کیفی مرتبط است. از نگاه جمعیت شناسی, یک جمعیت در حال رشد و جوان احتیاج بیشتری جه کالاها و خدمات دارد. علاوه بر ن افزلیش تقاضا برای امکانات. مسکن. املاک و مستغلات در لین جولمع بیشتر می شود..با افزلیش نیازهای متعدد جمعیت در حال رشد. بلید مردم بیشتری هم به کار گرفته شوند تا کالاها . خدمات و نیازهای جمعیت را تدارک بیند. از طرف دیگر چون باید کارگران بیشتری وارد جرخه ی کار در بخش های صنعتی. خدمات و کشاورزی شوند. به کارخلنه ها و کارگاه های بیشتری نیاز است و همین سلسله باعث ایجاد اقتصاد پویا برای هر کشوری می شود. 

صفحه 9:
فثیزناردر اشتفدل 5 به این چند واقعیت توجه ۱- زنان در جامعه ی ما موقعیت های شغلی زیادی را در دست گرفته لند بطوریکه طبتی آخرین آمار از وضعیت بازار کار کشور از ۲۶ میلیون شاغل در کشور. ۵ میلیون آنها را زنان تشکیل می دهند. ۲-بسیاری از کارفرمایان به خاطر حقوق کم و عدم استفاده از خدمات بیمه. تملیل به جذب نیروی کار زن و جایگزینی آنان با نیریی مرد دارند. ۳- بسیاری از زنان در شفل هلیی مشغول به کار هستند که زنلنه نیست. یعنی شغلی نیست که با روحیات و ساز گار نیست. از كار نب 4- بسيارى از جمعيت زنان شاغل. براى زندكى بهتر تلاش می کنند. نه برای زندگی کردن. بسیاری از زنان در حالى مشغول به كار هستند كه همسرانشان نيز شاغل هستند. ۵ اولویت در اشتفال با مردان است. زیرا از نظر شرعی و قانونی و حتی از نكاه عرف؛ لين مردان هستند كه بايد عهده دار مخارج خانواده باشند. پشتا وقتی که دریک جامعه, مردان بیکار وجود دارد نبلید فرصت شغلی رابه زنلنی داد که برای زندگی بهتر تلاش می کنند. یاتا به حال‌به لین مساله فکر کرده لیم که اگر زنان از شغل های غیر زنانه کنار بروند چه اندازه شفل آزاد می شود؟ البته ان سرپرست خانواده ای نیست که برای اداره ی خانواده ی خود مشفول کار هستند و رنج َن رابه جان می 

صفحه 10:
بلبطه سیکلیوو فرزند آمیی-6 طبق اخرین آمار رسمی, نرخ بیکاری در جامعه ی ما حدود ۱۲ درصد است. معد مر در »دب آگر لین نرخ بیکاری را ۱۷ درصد نیز محاسبه کنیم. باز هم باید ل ا ها بتار ندلنی با کشورهای در حال توسعه نداریم. البته بدون هیچ تردیدی باید مشکل بیکاری را حل نمود ولی نباید فکر کرد که تنهابا حل مشکل بیکاری. مساله ی جمعیت هم در جامعه ی ها حل می شود. زیرا اگر نرخ بیکاری در جامعه ی ها ۲۰ درصد هم باشدبه لین معنا است که ۰ درصد دارای اشتغال هستند. لما جرا بسیاری از لین ۰ درصد هم به فرزند آوری بیشتر رغبت ندارند؟! 

صفحه 11:
جمعیزیاده ف_ ضایلّموزشیزیاد می‌خواهد 2 ما در دوره ای با کمبود محیط های آموزشی بوده ایم بگونه ای که حتی مدایسی سه شیقته با چهار شیکته داشته ‎oul‏ . امروز نیز اگر مردم را به افزایش جمعیت تشویق . کنیم باز هم باید شاهد مدارس چند شیفته بانشیم 

صفحه 12:
وضعیت امروز محیط های آموزشی کشور پس از انقلاب ۶۸۵ هزار کلاس درس در کشور احداث شده است که از این تعداد حدود ۲۰ درصد توسط خیرین مدرسه ساز احداث شده است.(جام جم انلاین. ‎6٩۲۲/۲۷‏ در گذشته تعداد قابل توجهی مدارس کپری داشته ایم که در حال حاضر صفر یا متمایل به صفر شده ااست(مسشهری آنلایی. ‎Gunny‏ در سال تحصیلی ‎٩۰-۹۱‏ تعداد مدارس هوشمند ما به حدود بیست هزار مدرسه رسیده است. دولت ها در طول ۳۰ سال اخیر خود را موظف به تامین فضاهای آموزشی کشور نموده .اند و امروز نیز اگر جمعیت کشور بالا برود محیط های آموزشی جدید ایجاد می گردد 

صفحه 13:
امروزه اگر مشکلات اقتصادی حل نشود . مردم به سمت فرزند آوری بیشتر نخواهند رقت پس باید به جای سخن از افزایش جمعیت . مشکلات اقتهادی را حل نمود. 

صفحه 14:
وم ‎2s 6 al‏ 00 رابطه ی میان توان اقتصادی و فرزند آوری بیشتر بدون تردید باید مشکلات اقتصادی. هرچه زودتر حل شود. یکی از اصلی ترین وظایف حکومت. رسیدگی به مشكلات معیشتی مردم است اما لیا شما فکر می کنید هر اندازه توان مللی مردم افزلیش یلبد. تمایل بیشتری به فرزند بيدا مى كنند؟ از نظر جمعیت شناسان نه تنها ربطی میان توان مللی پایین و تعداد فرزندان پایین نیست. بلکه لین نسبت برعکس هم هست یعنی در کشورهلیی که سطح اقتصادی پایینی دارند. زاد و ولد زیاد بوده و که درآمد بالایی دارند. تعداد فرزند کمتری دارند. ‎-١‏ در ميان تمام قاره ها. آفريقا که فقیرترین کشورها را دارد بیشترین آمار زاد و ولد و اروپا هم کمترین را با ميانكين سنى ‎4٠‏ سال داراست. - اولین کشور ثروتمند جهان موناکو است که دومین كشور كوجك دنيا هم هست. درآمد سالانه ى اين کشور ۱۸۳۱۵۰ دلار است اما نرخ رشد جمعیت آن ۲۳ درصد است. ۳- در کشورهای منطقه ی خودمان افغانستان با نرخ باروری حدود ‎٩‏ فرزند به ازای هر زن در سن باروری: رتبه ی اول را در منطقه و همیم آمار در کشور ترکیه حدود ۲ است. 

صفحه 15:


صفحه 16:
تغيير سبك زندگی بايد بذيرفت در كنار كرانى و تورم. سبک زندگی ما هم عوض شده است. قناعت در زندكى ما كم شده و توقعات ما در زندگی بیش از اندازه ی نیاز شده است. برخی از چیزهایی که واقعا از ءنیازهای اساسی زندگی نیست وارد حلقه ی نیازها شده است در سبك زندگی مدرن. مصرف بیشتر فارغ از اينکه نیاز واقعی ما هست يا نه. نشانه ی خوش بختي است. در این سبک زندگی کسانی که توانایی مصرف بیشتر را ندارنده خوش بخت نیستند و فقیر محسوب می شوند. اگر ما به زندگی صرفا نگاه مصرف گرایانه داشته باشیم. هر اندازه هم که از نظر اقتصادی قوی شویم. پولمان را خرج مصرف بی بيشتر می کنیم. نه اينکه انگیزه ای برای فرزند »آوری بیشتر داشته باشیم البته ما با رفاه مخالف نیستیم, با اصیل شدن رفاه مخالفیم. با اينکه رفاه مقصد زندگی شود مخالفیم. در فرهنگ دینی هر کدام از رفاه و مشقت که نتیجه ی + گی خدا باشد مطلوب است. کسی که رفاه را مقصد خود قرار می دهد. در جایی که بندگی برای او رفاه را به ارمغان نیاورد. بندگی را به ءقیمت رفاه می فروشد 

صفحه 17:
نگاهی به خودمان بسیاری از مردم ما هستند که وضعیت اقتصادی خوبی دارند و از نظر امکانات زندگی درتامین هستند ولی باز هم ناشکری و ناسپاسی می کنند و از وضعیت بد اقتصادی جامعه گلایه می کنند. اين افراد نه در بحث افزایش جمعیت بلکه در هر بحثی پای مسائل اقتصادی را پیش می کشند و آن را دلیل اصلی تمام مشکلات بشر می دانند. رسول اکرم می فرمایند: سریع ترین گناهان از نظر عقوبت کفران نعمت باید توجه داشته باشیم که ما در جامعه ی اسلامی زندگی می کنیم. چرا نباید به داد خودمان برسیم؟ مسئولان بايد به فکر فقرای جامعه باشند و در این تردیدی نیست اما با کدام آیه و روایت می توان اثبات كرد که که اگر در دوره ای حکومت اسلامی برپا بود. مردم وظیفه ای در برابر فقرا ندارند. چه اشکالی دارد که افرادی که از نظر امکانات مالی وضعیت خوبی دارند دستگیر سایرین باشند؟! درست است که امروزه عده ای از مردم در فقر به سر می برند ولی عده ی زیادی نیز در رفاه به سر مى برند و بايد به فکر نیازمندان باشند ولی آیا است؟ 

صفحه 18:
ایمان به آموزه های دینی ‎a sa‏ مفاهيم و مباتى ديتى خودمان فاصله بگیریم؟ واقعا قدیمی ها اگر فرزند بيشترى مى آوردند به اين دليل بود كه يول ب 000000 اكه امتقادشان به وراقيت حدا نش 3 بود؟ ‎SI‏ ما به جهت ترس از مسائل اقتصادی از فرزند دار شدن جلوگیریز می کنیم. در صدر اسلام برخی از ترس فقر فرزندان خود را به قتل می رساندند. درست است که ‎Ole‏ جلوگیرری از فرزند دار شذکنرو «کشتن فرزند. تفاوت زیادی دارد اما دلیل هر دو یکی است خداوند در آیه ی ۳۱ سوره اسراء می فرماید: از بيم تنگدستی فرزندان خود را نکشید. . ماييم كه روزى شما و نم نت . در حدیثی نیز آمده که شخصی به نام بکر بن صالح در نامه ای به امام موسی کاظم (ع) نوشت: پنج سال است که از امدن فرزند جلوگیری می کنم چرا که همسرم از فرزند دار شدن 0 از آنجا که ما فقيريم تربیت فرزندان کار دشواری خواهد بود. حضرت در جواب وی نوشتند: به دنبال فرزند باش كه خداوند عزوجل روزى آنها را مى دهد. (انی ج 1 س ۳ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 19:
افیایش‌جمعیتو کمبود منابع طبیعی-4 آیا با شعار فرزند بیشتر فکری برای منابع لازم برای ادایه ی جمعیت بیشتر مانند آب شده ؟ ما هم اکنون در بحران آب به سر هی بریم . چه برسد به اينکه جمعیتمان بخواهد دو برابر شود 

صفحه 20:
رزق دست خداست اولین نفری که این بحث را مطرح نمود توماس رابرت مالتوس در دهه ی ۷۰ میلادی بود. او معتقد بود که با توجه به محدودیت منابع کشاورزی و عدم تناسب آن با رشد جمعیت باید جمعیت را کنترل نمود. این نگاه علاوه بر اين كه كاملا غير دینی است.تا اکنون که دو قرن از طرح آن گذشته درستی آن به اثبات رسیده بلکه با افزایش محصولات کشاورزی و کشف منابع جدید انرژی معلوم شده که نگرانی او چندان به جا نبوده است دیدگاه های غربی. مبتنی بر نوع نگاهی است که آنان به عالم و خدا دارند. غرب مادی گرا معتقد است که خداعالم را آفریده و بعد کنار کشیده و اداره ی عالم را به انسان ها سپرده است. در حالیکه ما معتقدیم خدا عالم را آفرید لحظه به لحظه. آن را اداره می کند. این که اگر جمعیت زیاد شود. زمین و آسمان از عهده ی رزق مردم برنمی آیند) نگاه مشركانه است. اين نكاه ريشه در عقاید بهود دارد که معتقد بودند ید اه مغلوله (دست خدا بسته است) اگر بنا بود خدا از عهده ی رزق اهالی زمین بر ید در دستورات خود په ما توصیه می کرد که حواسمان به خرزند #آوری باشد. ما ابتدا تا انتهای قرآن را که ورق بزنیم. ردپایی از اين که خدا نگران تمام شدن خزانتش باشد نمی بینیم و لو بسط الله الرزق لعباده لبغوا فی الارض و لکن ینزل بقدر ما یشاء انه بعباده خبیر بصیر (مومنون. 6۱۸ اگر خدا روزی را بر بندگانش فراخ می گرداند. در زمین سر به عصیان بر می دارند. لیکن آنچه را بخواهد به اندازه ی .مصلحت غرو می فرستد. به راستی که او به حال بندگانش آگاه بیناست 

صفحه 21:
نگاهی به آمار اسراف در ایران ه ی منابع مورد نیاز انسان است. جمعیت است یا اسراف افسار گسیخته در کشور ما؟ درحال حاضر میانگین مصرف آب مصرفی سرانه ی جهان حدود ۵۸۰ متر مکعب برای هر نفر در یک سال است؛ و اين در حالی است که در ایران که در یک منطقه ی خشک و نیمه خشک قرار دارد. اين سرائه برای هر نفر حدود ۱۳۰۰ متر مکعب در سال یعنی حدود دوبرابر مصرف جهانی است ان هدر رفت آب در دنیا ‎٩‏ تا ۱۲ در صد و در ایران ۲۸ تا ۳۰ در صد است. همچنین استفاده ی نادرست از آب شامیدنی در ایران ۷۰ تا ۸۰ درصد پیشتر از متوسط جهانی است. درکت ابر #عاب اد جهار محال و يخبارى). بنزين شش برابر و گاز سه برابرميانگین جهانی استب رس ده سرانه ی ایران در زمینه پسماند و تولید زباله ۸۰۰ کیلوگرم در سال است. این سرانه در جهان ‎۲۹٩‏ کیلوگرم است که نشان می دهد در استفاده ما طبيعى؛ مديريت درستى نداريم نايك غرى سيل نبدى مضرف برق در ايران سه برا در ايران بيش از دو برابر سرانه ى متوسط جهان برنج مصرف مى شود جرا كه سرانه ى مصرف جهان ‎٠١‏ كيلوكرم و متاسفانه در ايران 47 تا 45 کیلوگرم در سال پرنج مصرف می شود. کدی من خر ‎(A‏ ایران بالاترین مصرف نان را در جهان دارد و سالانه ۳ ميليون تن گندم در کشور اتلاف می شود. سرانه ی مصرف نان در ایران در حدود ۱۲۰ .کیلوگرم است که نسبت به کشورهای اروپایی نظیر فرانسه که ۵1 کیلوگرم و در آلمان ۷۰ کیلوگرم است. بیشتر می باشد سرانه ی مصرف روغن در کشور حدود ۱۷ کیلوگرم و مصرف سرانه ی دنیا ۱۲/۵ 0000000 اينها تنها تعدادى از آمار اسراف در کشور است. ما باید فرهنگ مصرف صحیح را در ميان مردم جا بيندازيم نه ايتكه صورت مساله را ياك كرده و از ‎she jhe‏ جمعيت جلوكيرى كنيم 

صفحه 22:
5- ‏وتتک سر‎ stealth اگر تعداد بچه ها زیاد باشد مادر فرصت کنری برای رسیدگی و توجه به آنضا دارد و در نتیجه تربیت قرزندان دچار مشکل می شود . در حالیکه در صورت داشتن فرزند کمتر . وقت بیشتری برای رسیدگی به امور فرزندان وجود دارد 

صفحه 23:
نگاهی به مادران دیروز اگر بخواهيم نگاهی منصفانه به کارهای مادران دیروز در خانواده و مادران ی الع ی درا ديروز در خمايوا ر امروز در خانواده بيندازيم بايد بكوييم كه مادران ديروز با داشتن فرزندان متعدد و مشغوليت هاى بسيار زياد بازهم وقت براى فرزندانشان داشته اند اما جه شده كه امروز مادران از وقت كم كلايه دارند؟ در كذشته بسيارى از مايحتاج منزل مانند ترشى و رب گوجه و آبغوره و ... را مادران درست می کردند. بسیاری از مادران در خانه ها قالی بافی داشتند و در عين حال زمستان که می شد برای فرزندانشان لباس های بافتکی با دسر خود تهیه می کردند. در خانه ها وسیله ای به نام لباسشویی و ظرفشویی وجود نداشت. پوشک کردن فرزنهان هم ‎ee ee‏ ارات فل حرف اصلی این است که با اسان شدن بسیاری از کار فرصتی برای مادران ایجاد کرده تا مادران دهه های گذشته آن را نداشتند. اما گویا نسل جدید باز هم وقت کمتر ارند. یکی از دلایل آن تلویزیون و رسانه در خانه هاست. امروزه تلویزیون یک مساله جدی در مدیریت زمان نواده هاست. تلویزیون خواب مادران را چنان بر هم زده که که بسیاری از مادران را تا ساعاتی پس از نیمه شب ابیدار نگه داشته و تا نزدیک ظهر خواب می کند. واقعا امروزه تلویزیون و تلفن چقدر از وقت مادران را میگیرد؟ در یک کلام سبک زندگی امروز وقت کش است . امکانات رفاهی بیشتر شده ولی وقت ها برکت ندارد. مردم رفاه .دارند ولی آرامش ندارند. باید سبک زندگی را عوض نمود 

صفحه 24:
کودکان و نیاز به بازی کودکان نیاز به بافی دارند. بدون بازی تربیت صحیح کودک امکان پذیر نیست. کودک در بازی هم نیاز به هم بازی دارد. اگر تعداد کودکان کم باشد باید فکری به حال هم بازبى شان کرد سه راه عمده برای این کار وجود. دار لستفاده از سی‌دی‌ها و بازی‌هایرلیلنه لو بسرنامه های‌تساویزیونیو بسه طور کسلی‌پسلنه لی‌شدنکودک ‎De‏ ‏منچه مسلملس تین سنکه پدر و مادر کودکوسلنه لی‌در تسربیتویدچار مشکلمی‌شوند او را بسه مهد کوددکب فرستيم مهد کودکدر تسمدنلمروز یسعنی‌عوض‌کردن‌مادر بسا آرلمترین شساددترین- او با کساش‌تسرین‌شیود پسدر و مادر خود همبازیک ودکشوند ولییا پسدر و مادر چنینک اری‌لنجام می‌دهند؟ دگر پسدر و مادیواز -3 وقتکسم بسرلی‌تسربیتفرزندشاندر صوینتویاد شسدن‌فسرزندلن‌می‌گویند نسباید او را مسرگرم بسازی‌های‌رلیلنه لی إكندو يااورابه ‎ape ait a ee ee a‏ بسرلوار یشعسگایند یلیآیا ولقما لینجن‌لسق از نظر ما بهترين راهكار. تعدد فرزندان است. چراکه فرزندان زیاد بصیرت خودکار وقت. یکدیگر را پر می کنند و برای خود حر خانه مهد کودک ایجاد می کنند. یا بهتر نیست. بجای هدیه دادن بازی رایانه ای به کودک. یک !انسان به عنوان خواهر و برادر هدیه دهیم؟ 

صفحه 25:
ول انته كل ره ال ام &¥ > از وج اس ارم 1 

برخی سواالت و شبهات پیرامون بحث افزایش جمعیت موسسه آموزشی وپژوهشی امام خمینی (ره) اداره همایش ها ونشست های علمی با همکاری گروه روان شناسی ‏hamayesh@iki.ac.ir 02532909099 آیا ف کریب رایاشتغ ا لف رزندانک رده اید ؟ 1- ما هنوز برای جوانان امروزمان نتوانسته ایم موقعیت اشتغال فراهم کنیم و بسیاری از جوانان بیکار هستند پس چرا می خواهید فرزندان بیشتری بیاوریم ؟ ن گاه آینده ن گرانه ب ه ک ار 1- با آینده پژوهی جمعیت ایران معلوم می شود که در آینده ای نه چندان دور، جمعیت ایران رو به پیری خواهد رفت و پیر شدن جمعیت هم یک اتفاق ساده نیست و مشکالتی را تولید می کند که به راحتی قابل جبران نیست .حال چگونه می توان گفت مشکل امروز را حل کنیم و مشکل فردا بماند برای فردا. مشکل پیری جمعیت که در آینده گریبان ما را خواهد گرفت ،تنها با افزایش جمعیت در امروز حل خواهد شد .حال اگر امروز جمعیت را زیاد نکردیم در آینده چگونه می توانیم در یک زمان کوتاه جمعیت کشور را جوان کنیم؟! واقعیتم شکلب یکاری2- طبق آمار رسمی کشور که توسط وزارت کار منتشر شده تعداد بیکاران در کشور حدود سه میلیون نفر است(.خ برگزاری مه ر ،19/9/92 ،ب ه نق ل از وزارت کار) بطور بدبینانه می گوییم پنج میلیون بیکار داریم .باید به این توجه داشت که در خالل سالهای 55 -65که هیچ برنامه کنترلی برای جمعیت وجود نداشت ،رشد جمعیت به رقم بی سابقه 4درصد رسید وجمعیت ایران در فاصله ی کوتاهی چند برابر شد .کودکانی که در این فاصله به دنیا آمدند در دهه هفتاد وارد بازار کار شدند به همین دلیل در فاصله ی سالهای 75 -79جمعیت کار دو برابر رشد جمعیت شد ( .فصلنامه جمعیت .ش .80ص )13که بخاطر عدم استفاده از منابع عظیم کشور نتوانستیم برایشان شغل ایجاد کنیم و این مشکل در جامعه ی امروز ما قابل انکار نیست .اما اگر همینطور پیش برویم در آینده ای نه چندان دور با مشکل نیروی کار مواجه خواهیم شد چراکه باال رفتن درصد جمعیت سالمند به معنای کم شدن نیروی کار است. وضعیت آینده ی ما آمار ک ل دان ش آموزان در س ال ،92دوازده میلیون و دویس ت و چه ل و دو هزار نف ر اس ت .کل فضاهای آموزشی کشور نیز نود و یک هزار و هشتصد و سی مرکز است(.خبرگزاری ایسنا و خبرگزاری دانا )92/6/12 .حال با توجه به آمار دانش آموزان و تعداد مدارس باید گفت به صورت متوسط در هر مدرسه ای حدود 133دانش آموز در حال تحصیل هستند .در سال 1404جمعیت افراد 5تا 19سال ما به هفده میلیون و دویست و چهارده هزار نفر می رسد(.بررسی تحوالت جمعیتی جهان .ص )84که بدون احتساب سن 5و 6و 19که عمال سن مدرسه محسوب نمی شود 135 ،نفر به ازای هر مدرسه می شود که تعداد زیادی نیست. البته قطعا تا سال 1404تعداد مدارس کشور افزایش خواهد یافت. با نگاهی خوش بینانه اگر ما با همین نرخ رشد جمعیت پیش برویم .طبق برآوردهای سازمان ثبت احوال از سال 1420با کاهش جمعیت روبرو خواهیم شد .آن وقت به جای مدارس چند شیفته ،باید چند مدرسه را در هم ادغام کنیم. ع دم استفاد ه ص حیح از م نابعو ظ رفیتها 3- یکی از اصلی ترین دالیل وجود بیکاری در کشور ما ،عدم مدیریت صحیح و استفاده از منابع عظیم و جغرافیای منحصر به فرد کشورمان است .به این اطالعات توجه کنید: نشریه ی آمریکایی وال استریت در گزارشی به معرفی ده کشور اول ثروتمند دنیا در میزان ذخایر منابع طبیعی پرداخت و اعالم نمود ایران در رتبه پنجم این کشور ها قرار دارد .بر ای ن اس اس ده کاالی گران قیمت نف ت ،گاز ،طال ،مس ،نقره ،چوب، ذغال سنگ ،اورانیوم ،آهن خام و فسفات معیار این گزارش قرار گرفته است. کشورهای عربس تان ،ایران و عراق در مجموع ب ا 6/77تریلیون دالر ارزش منابع طبیع ی خود ،ی ک چهارم ک ل ارزش ای ن مناب ع را در میان 10کشور ثروتمن د ذخایر طبیعی در دنیا در اختیار درند. سالیانه بطور میانگین 130 – 150میلیون تن مواد معدنی در کشور ما استخراج می شود که حداکثر معادل /27درصد از کل ذخیره ی احتمالی است و این در حالی است که میزان بهره برداری از ذخایر معدنی در جهان حداقل یک در صد است. در حال حاض ر ایران ب ا بی ش از 132میلیارد بشک ه نف ت قاب ل استحصال و 2/27 تریلیون متر مکعب گاز ،دومین ذخایر نفت خام و گاز جهان را در اختیار دارد. حال سوال این است که با این همه منابع عظی م و جغرافیای منحصر بفرد مگر می شود باور کرد که نتوان برای چند میلیون جمعیت بیکار اشتغال زایی کرد؟!! رابطه ی جمعیتو اشتغا ل4- بر خالف آنچه عده ای تصور می کنند که هر اندازه جمعیت بیشتر شود موقعیت کاری کمتر می شود ،باید گفت اتفاقا رشد جمعیت در باال رفتن میزان اشتغال می تواند موثر باشد. از نظ ر اقتص اد دانان ،رش د اقتصادی و تغیی ر عوامل کم ی اقتص اد ک ه در راس ان افزایش تولید ناخالص داخلی است ،با شدت جمعیت و اندازه آن از نظر کمی و کیفی مرتبط است. از نگاه جمعیت شناسی ،یک جمعیت در حال رشد و جوان احتیاج بیشتری به کاالها و خدمات دارد .عالوه بر آن افزایش تقاضا برای امکانات ،مسکن ،امالک و مستغالت در این جوامع بیشتر می شود .با افزایش نیازهای متعدد جمعیت در حال رشد ،باید مردم بیشتری هم به کار گرفته شوند تا کاالها ،خدمات و نیازهای جمعیت را تدارک ببیند .از طرف دیگر چون باید کارگران بیشتری وارد چرخه ی کار در بخش های صنعتی ،خدمات و کشاورزی شوند ،به کارخانه ها و کارگاه های بیشتری نیاز است و همین سلسله باعث ایجاد اقتصاد پویا برای هر کشوری می شود. ن قشزناندر اشتغا ل5- به این چند واقعیت توجه کنید: -1زنان در جامعه ی ما موقعیت های شغلی زیادی را در دست گرفته اند بطوریکه طبق آخرین آمار از وضعیت بازار کار کشور از 24میلیون شاغل در کشور 5 ،میلیون آنها را زنان تشکیل می دهند. -2بسیاری از کارفرمایان به خاطر حقوق کم و عدم استفاده از خدمات بیمه ،تمایل به جذب نیروی کار زن و جایگزینی آنان با نیروی مرد دارند. -3بسیاری از زنان در شغل هایی مشغول به کار هستند که زنانه نیست ،یعنی شغلی نیست که با روحیات و شخصیت زنان ساز گار نیست. -4بسیاری از جمعیت زنان شاغل ،برای زندگی بهتر تالش می کنند ،نه برای زندگی کردن .بسیاری از زنان در حالی مشغول به کار هستند که همسرانشان نیز شاغل هستند. -5اولویت در اشتغال با مردان است ،زیرا از نظر شرعی و قانونی و حتی از نگاه عرف ،این مردان هستند که باید عهده دار مخارج خانواده باشند ،پش تا وقتی که در یک جامعه ،مردان بیکار وجود دارد نباید فرصت شغلی را به زنانی داد که برای زندگی بهتر تالش می کنند. آیا تا به حال به این مساله فکر کرده ایم که اگر زنان از شغل های غیر زنانه کنار بروند چه اندازه شغل آزاد می شود؟ البته منظور ما زنان سرپرست خانواده ای نیست که برای اداره ی خانواده ی خود مشغول کار هستند و رنج آن را به جان می خرند. رابطه ب یکاریو ف رزند آوری6- طبق اخرین آمار رسمی ،نرخ بیکاری در جامعه ی ما حدود 12درصد است. اگر این نرخ بیکاری را 17درصد نیز محاسبه کنیم ،باز هم باید گفت در حال حاضر ما تفاوت چندانی با کشورهای در حال توسعه نداریم. البته بدون هیچ تردیدی باید مشکل بیکاری را حل نمود ولی نباید فکر کرد که تنها با حل مشکل بیکاری ،مساله ی جمعیت هم در جامعه ی ما حل می شود، زیرا اگر نرخ بیکاری در جامعه ی ما 20درصد هم باشد به این معنا است که 80درصد دارای اشتغال هستند .اما چرا بسیاری از این 80درصد هم به فرزند آوری بیشتر رغبت ندارند؟! (خ برگزاری مهر نیوز.)92/9/19 . جمعیتزیاد ‌،ف ضایآموزشیزیاد میخواهد 2- ما در دوره ای با کمبود محیط های آموزشی بوده ایم بگونه ای که حتی مدارسی سه شیفته یا چهار شیفته داشته ایم .امروز نیز اگر مردم را به افزایش جمعیت تشویق .کنیم باز هم باید شاهد مدارس چند شیفته باشیم وضعیت امروز محیط های آموزشی کشور پس از انقالب 485هزار کالس درس در کشور احداث شده است که از این تعداد حدود 20درصد توسط خیرین مدرسه ساز احداث شده است(.جام جم انالین)92/2/27 . در گذشته تعداد قابل توجهی مدارس کپری داشته ایم که در حال حاضر صفر یا متمایل به صفر شده است(.همشهری آنالین)91/3/17 . در سال تحصیلی 90-91تعداد مدارس هوشمند ما به حدود بیست هزار مدرسه رسیده است. دولت ها در طول 30سال اخیر خود را موظف به تامین فضاهای آموزشی کشور نموده .اند و امروز نیز اگر جمعیت کشور باال برود محیط های آموزشی جدید ایجاد می گردد اولاقتصاد ب ع د ف رزند ب یشتر 3- امروزه اگر مشکالت اقتصادی حل نشود ،مردم به سمت فرزند آوری بیشتر نخواهند رفت پس باید به جای سخن از افزایش جمعیت ،مشکالت اقتصادی را حل نمود. رابطه ی میان توان اقتصادی و فرزند آوری بیشتر بدون تردید باید مشکالت اقتصادی ،هرچه زودتر حل شود .یکی از اصلی ترین وظایف حکومت ،رسیدگی به مشکالت معیشتی مردم است اما آیا شما فکر می کنید هر اندازه توان مالی مردم افزایش یابد ،تمایل بیشتری به فرزند پیدا می کنند؟ از نظر جمعیت شناسان نه تنها ربطی میان توان مالی پایین و تعداد فرزندان پایین نیست ،بلکه این نسبت برعکس هم هست یعنی در کشورهایی که سطح اقتصادی پایینی دارند ،زاد و ولد زیاد بوده و کشورهایی که درآمد باالیی دارند ،تعداد فرزند کمتری دارند. - 1در میان تمام قاره ها ،آفریقا که فقیرترین کشورها را دارد بیشترین آمار زاد و ولد و اروپا هم کمترین را با میانگین سنی 40سال داراست. -2اولین کشور ثروتمند جهان موناکو است که دومین کشور کوچک دنیا هم هست .درآمد ساالنه ی این کشور 183150دالر است اما نرخ رشد جمعیت آن /33درصد است‌. -3در کشورهای منطقه ی خودمان افغانستان با نرخ باروری حدود 6فرزند به ازای هر زن در سن باروری‌، رتبه ی اول را در منطقه و همیم آمار در کشور ترکیه حدود 2است. است ا ا ینکه مرد م مازندرا نب ا م یانگیندرآمد س ا النه ی 11م یلیونو س یصد هزار ت ومانب ه 4- ت تعلقب ه استانهایگ یالنو مازندرا ن ب ت تعلقب ه س یستانو ب لوچستانو هرمزگانو گ لستانو ک مترینم یزا نث بتوالد م در استانهایک شور خود م ا ن یز ،ب یشترینث بتوالد م ازا یهر ن فر پ ردرآمد ت رینمرد م ک شور ما هستند. ( خبرگزاریاکو ن یوز)92/4/9 . صت رار داشتند ‌،ب یشاز خانواد ه هاید هه ق استا ما چرا خانواد ه هاییک ه در د هه ی ش ضاوت یک نند ک ه ا مروز در جام عه ی ما ت وانا قتصاد یخانوارها ب یشتر از خانواد ه ها د هه ی ش صت . م -5ک سانیک ه ب ینس ه ت ا چهار د هه از عمرشانگ ذشته ب یش کاینگونه ق ی 90ب ه ف رزند آوریت مایلداشتند؟ است ک ا دو ف رزند ب سنده ک رد ه اند ،ت نها ب ه د لیلعدم ت وا ناییاقتصاد یب رایاداره ی دو ف رزند ؟ -6آیا ک سانیک ه در اطرا فش ما ب ه ی ی تغییر سبک زندگی باید پذیرفت در کنار گرانی و تورم ‌،سبک زندگی ما هم عوض شده است .قناعت در زندگی ما کم شده و توقعات ما در زندگی بیش از اندازه ی نیاز شده است .برخی از چیزهایی که واقعا از .نیازهای اساسی زندگی نیست وارد حلقه ی نیازها شده است در سبک زندگی مدرن ،مصرف بیشتر فارغ از اینکه نیاز واقعی ما هست یا نه ،نشانه ی خوش بختی است .در این سبک زندگی کسانی که توانایی مصرف بیشتر را ندارند ،خوش بخت نیستند و فقیر محسوب می شوند .اگر ما به زندگی صرفا نگاه مصرف گرایانه داشته باشیم ،هر اندازه هم که از نظر اقتصادی قوی شویم ،پولمان را خرج مصرف بیشتر می کنیم ،نه اینکه انگیزه ای برای فرزند .آوری بیشتر داشته باشیم البته ما با رفاه مخالف نیستیم ،با اصیل شدن رفاه مخالفیم .با اینکه رفاه مقصد زندگی شود مخالفیم. در فرهنگ دینی هر کدام از رفاه و مشقت که نتیجه ی بندگی خدا باشد مطلوب است .کسی که رفاه را مقصد خود قرار می دهد ،در جایی که بندگی برای او رفاه را به ارمغان نیاورد ‌،بندگی را به .قیمت رفاه می فروشد نگاهی به خودمان بسیاری از مردم ما هستند که وضعیت اقتصادی خوبی دارند و از نظر امکانات زندگی در تامین هستند ولی باز هم ناشکری و ناسپاسی می کنند و از وضعیت بد اقتصادی جامعه گالیه می کنند .این افراد نه در بحث افزایش جمعیت بلکه در هر بحثی پای مسائل اقتصادی را پیش می کشند و آن را دلیل اصلی تمام مشکالت بشر می دانند .رسول اکرم می فرمایند :سریع ترین گناهان از نظر عقوبت کفران نعمت .است باید توجه داشته باشیم که ما در جامعه ی اسالمی زندگی می کنیم .چرا نباید به داد خودمان برسیم؟ مسئوالن باید به فکر فقرای جامعه باشند و در این تردیدی نیست اما با کدام آیه و روایت می توان اثبات کرد که که اگر در دوره ای حکومت اسالمی برپا بود ،مردم وظیفه ای در برابر فقرا ندارند .چه اشکالی دارد که افرادی که از نظر امکانات مالی وضعیت خوبی دارند دستگیر سایرین باشند؟! درست است که امروزه عده ای از مردم در فقر به سر می برند ولی عده ی زیادی نیز در رفاه به سر می برند و ‌ !اینان باید به فکر نیازمندان باشند ولی آیا اینچنین است؟ ایمان به آموزه های دینی چرا ما باید به این اندازه از مفاهیم و مبانی دینی خودمان فاصله بگیریم؟ واقعا قدیمی ها اگر فرزند بیشتری می آوردند به این دلیل بود که پول بیشتری داشتند؟ یا اینکه اعتقادشان به رزاقیت خدا بیشتر بود؟ اگر ما به جهت ترس از مسائل اقتصادی از فرزند دار شدن جلوگیریز می کنیم ،در صدر اسالم برخی از ترس فقر فرزندان خود را به قتل می رساندند .درست است که میان جلوگیرری از فرزند دار شدن و .کشتن فرزند ،تفاوت زیادی دارد اما دلیل هر دو یکی است خداوند در آیه ی 31سوره اسراء می فرماید :از بیم تنگدستی فرزندان خود را نکشید ،ماییم که روزی شما و آنها را می رسانیم .در حدیثی نیز آمده که شخصی به نام بکر بن صالح در نامه ای به امام موسی کاظم (ع) نوشت :پنج سال است که از امدن فرزند جلوگیری می کنم چرا که همسرم از فرزند دار شدن کراهن دارد و می گوید :از آنجا که ما فقیریم تربیت فرزندان کار دشواری خواهد بود .حضرت در جواب وی نوشتند :به دنبال فرزند باش که خداوند عزوجل روزی آنها را می دهد( .کافی .ج . 6ص )3 افزایشجمعیتو ک مبود منابع ط بیعی 4- آیا با شعار فرزند بیشتر فکری برای منابع الزم برای اداره ی جمعیت بیشتر مانند آب شده؟ ما هم اکنون در بحران آب به سر می بریم ،چه برسد به اینکه جمعیتمان بخواهد دو برابر شود رزق دست خداست اولین نفری که این بحث را مطرح نمود توماس رابرت مالتوس در دهه ی 70میالدی بود .او معتقد بود که با توجه به محدودیت منابع کشاورزی و عدم تناسب آن با رشد جمعیت باید جمعیت را کنترل نمود .این نگاه عالوه بر این که کامال غیر دینی است‌،تا اکنون که دو قرن از طرح آن گذشته درستی آن به اثبات رسیده بلکه با افزایش محصوالت .کشاورزی و کشف منابع جدید انرژی معلوم شده که نگرانی او چندان به جا نبوده است دیدگاه های غربی ،مبتنی بر نوع نگاهی است که آنان به عالم و خدا دارند .غرب مادی گرا معتقد است که خدا عالم را آفریده و بعد کنار کشیده و اداره ی عالم را به انسان ها سپرده است .در حالیکه ما معتقدیم خدا عالم را آفریده و لحظه به لحظه ‌،آن را اداره می کند .این که اگر جمعیت زیاد شود ‌،زمین و آسمان از عهده ی رزق مردم برنمی آیند، نگاه مشرکانه است .این نگاه ریشه در عقاید یهود دارد که معتقد بودند ید اهلل مغلوله (دست خدا بسته است) اگر بنا بود خدا از عهده ی رزق اهالی زمین برنیاید ،باید در دستورات خود به ما توصیه می کرد که حواسمان به فرزند :آوری باشد .ما ابتدا تا انتهای قرآن را که ورق بزنیم ،ردپایی از این که خدا نگران تمام شدن خزائنش باشد نمی بینیم و لو بسط اهلل الرزق لعباده لبغوا فی االرض و لکن ینزل بقدر ما یشاء انه بعباده خبیر بصیر (مومنون)18 ، اگر خدا روزی را بر بندگانش فراخ می گرداند ،در زمین سر به عصیان بر می دارند .لیکن آنچه را بخواهد به اندازه ی .مصلحت فرو می فرستد ،به راستی که او به حال بندگانش آگاه بیناست نگاهی به آمار اسراف در ایران آیا آنچه امروز تهدید کننده ی منابع مورد نیاز انسان است ،جمعیت است یا اسراف افسار گسیخته در کشور ما؟ درحال حاضر میانگین مصرف آب مصرفی سرانه ی جهان حدود 580متر مکعب برای هر نفر در یک سال است؛ و این در حالی است که در ایران که .در یک منطقه ی خشک و نیمه خشک قرار دارد ،این سرانه برای هر نفر حدود 1300متر مکعب در سال یعنی حدود دو برابر مصرف جهانی است میزان هدر رفت آب در دنیا 9تا 12در صد و در ایران 28تا 30در صد است .همچنین استفاده ی نادرست از آب شامیدنی در ایران 70تا 80درصد بیشتر از متوسط جهانی است( .شرکت آب و فاضالب استان چهار محال و بختیاری) مصرف برق در ایران سه برابر ،بنزین شش برابر و گاز سه برابر میانگین جهانی است (.پایگاه اطالع رسانی تبیان) سرانه ی ایران در زمینه پسماند و تولید زباله 800کیلوگرم در سال است .این سرانه در جهان 299کیلوگرم است که نشان می دهد در استفاده از منابع طبیعی ‌،مدیریت درستی نداریم(.پایگاه خبری تحلیلی تابناک) در ایران بیش از دو برابر سرانه ی متوسط جهان برنج مصرف می شود چرا که سرانه ی مصرف جهان 20کیلوگرم و متاسفانه در ایران 43تا 44 کیلوگرم در سال برنج مصرف می شود( .خبرگزاری مجلس شورای اسالمی) ایران باالترین مصرف نان را در جهان دارد و ساالنه 3میلیون تن گندم در کشور اتالف می شود .سرانه ی مصرف نان در ایران در حدود 160 .کیلوگرم است که نسبت به کشورهای اروپایی نظیر فرانسه که 56کیلوگرم و در آلمان 70کیلوگرم است ،بیشتر می باشد سرانه ی مصرف روغن در کشور حدود 17کیلوگرم و مصرف سرانه ی دنیا 12/5کیلوگرم است. (روزنامه ابتکار)88/3/11 . اینها تنها تعدادی از آمار اسراف در کشور است .ما باید فرهنگ مصرف صحیح را در میان مردم جا بیندازیم نه اینکه صورت مساله را پاک کرده و از .ازدیاد جمعیت جلوگیری کنیم ف رزندانب یشتر وقتک متر 5- اگر تعداد بچه ها زیاد باشد مادر فرصت کتری برای رسیدگی و توجه به آنها دارد و در نتیجه تربیت فرزندان دچار مشکل می شود .در حالیکه در صورت داشتن فرزند کمتر .وقت بیشتری برای رسیدگی به امور فرزندان وجود دارد نگاهی به مادران دیروز اگر بخواهیم نگاهی منصفانه به کارهای مادران دیروز در خانواده و مادران امروز در خانواده بیندازیم باید بگوییم که مادران دیروز با داشتن فرزندان متعدد و مشغولیت های بسیار زیاد بازهم وقت برای فرزندانشان داشته اند اما چه شده که امروز مادران از وقت کم گالیه دارند؟ در گذشته بسیاری از مایحتاج منزل مانند ترشی و رب گوجه و آبغوره و ...را مادران درست می کردند .بسیاری از مادران در خانه ها قالی بافی داشتند و در عین حال زمستان که می شد برای فرزندانشان لباس های بافتنی با دست خود تهیه می کردند .در خانه ها وسیله ای به نام لباسشویی و ظرفشویی وجود نداشت .پوشک کردن فرزندان هم معنایی نداشت و نمونه های بسیار زیادی از این قبیل .حرف اصلی این است که با آسان شدن بسیاری از کارها، فرصتی برای مادران ایجاد کرده تا مادران دهه های گذشته آن را نداشتند .اما گویا نسل جدید باز هم وقت کمتری دارند .یکی از دالیل آن تلویزیون و رسانه در خانه هاست .امروزه تلویزیون یک مساله جدی در مدیریت زمان خانواده هاست .تلویزیون خواب مادران را چنان بر هم زده که که بسیاری از مادران را تا ساعاتی پس از نیمه شب !بیدار نگه داشته و تا نزدیک ظهر خواب می کند .واقعا امروزه تلویزیون و تلفن چقدر از وقت مادران را میگیرد؟ در یک کالم سبک زندگی امروز وقت کش است .امکانات رفاهی بیشتر شده ولی وقت ها برکت ندارد .مردم رفاه .دارند ولی آرامش ندارند .باید سبک زندگی را عوض نمود کودکان و نیاز به بازی کودکان نیاز به بازی دارند .بدون بازی تربیت صحیح کودک امکان پذیر نیست .کودک در بازی هم نیاز به هم بازی دارد .اگر تعداد کودکان کم باشد باید فکری به حال هم بازی شان کرد .سه راه عمده برای این کار وجود :دارد ک 1- استفاد ه از س ید یها و ب ازیهایرایانه ایو ب رنام ه هایت لویزیونیو ب ه ط ور ک لیرسانه ایش دنک ود : .آنچه م سلم استایناستک ه پ در و مادر ک ود کرسانه ایدر ت ربیتوید چار م شکلم یش وند ترین ش اد ترین2- او را ب ه م هد ک ود کب فرستی .م م هد ک ود کدر ت مدنامروز ی عنیعوضک رد نم ادر ب ا آرام ‌، !و ب ا ک الست رینش یوه پ در و م ادر خود همبازیک ود کش وند .ولیآیا پ در و م ادر چنینک اریانجام م ید هند؟ اگر پ در و مادریاز 3- ربیت رزندشاندر ص ورتزیاد ش دنف رزندانم یگ ویند ن باید او را س رگرم ب ازیهایرایانه ای ف وقتک م ب رایت است وقت گذارند ولیآیا واقعا اینچنین ؟ ب !ک نند و ی ا او را ب ه م هد ک ود کب فرستند ب لکه ب اید خود ب رایاو از نظر ما بهترین راهکار ،تعدد فرزندان است چراکه فرزندان زیاد بصورت خودکار وقت یکدیگر را پر می کنند و برای خود در خانه مهد کودک ایجاد می کنند .آیا بهتر نیست بجای هدیه دادن بازی رایانه ای به کودک ‌،یک !انسان به عنوان خواهر و برادر هدیه دهیم؟ ح م هّلل ل ع ل ص و ی ا ي مد و آهل ی الطاره ن گ س ش ت س از وهج ما پا زارم