بزرگداشت شیخ صدوق

صفحه 1:
05336 7 2-5 + بززکداشت شيخ صدوق باده" 

صفحه 2:
ابوجمفر محمد بن علی ابن بابویه قمی ملقب به شیخ صدوق از پیشتازان علم حدیث و از ‎eee > em ee are ate‏ | ا ع 9 ‎Peeve aeons) Mein CRM CES PREYS 2 pe Pieeeo ee)‏ خاص امام زمان (عجل اللّه تمالی فرجه) هم زمان بوده است . ۱ در زمان امام حسن عسگری (ع) و امام زمان (عجل اللّ تعالی فرجه) می زیسته و ‎ea on remeron SPL oa‏ 9[ ‎oe Rett ie ot et Red MCE eae Laer‏ پدر شیخ صدوق در قم بدنیا آمد و زندگی را آنجا گذراند و در همان شهر نیز ‎ret ere Rody)‏ ۱ 510000 

صفحه 3:
دعای ولی عصر (عجل الّه تعالی فرجه نداشت و پسیار د ‎rrr I‏ 1 ل 50 5-5 متوسل شدة طى ثامه ‎ere ver |‏ ا لان ‎vt‏ امام زمان ‎ ‎eA ‏ن عضرت از ‎ey‏ و ‎ ‎ ‏ور ار ‎ ‏ار ‏یر و برکت باشند ‎ ‏آن ‏| کرده و برای ‎5 ‏يس از دعاى امام زمان يود‎ ayes 1 ۱۳ ‏ابن بابويه صاحب فرزئدى شد كه نامش را محمد نا ‎ ‏ميد و يعدها ع ‏ل ثام أور شد ‎ ‏صدوق 

صفحه 4:
دوران کودکی: صدوق دوران کودکی و آغاز تقواى يدر بزركوارش على بن بابؤيه سيرى كرد . صدوق در معضر يدرء علوم و معارف را همراه با تربيت هاى عملى و اخلاقى فرا 50 پدری که در ارچ ا ل فرزندانش را از راه مفازه اى كوجك در بازار قم و در نهايت زهد و قناعت می گذرانید . شیخ صدوق وائی را در دامان علم و فط | isle) ‏بركت حيات يدر را درك كرد و.در سن ؟9؟ يا 59 سالكى بود كه‎ ‏سر‎ MAMI ‏وت زوزگا دامای بر مر ليك ون‎ 

صفحه 5:
نبوغ داتی. ۰ب( وارسته از یک سوه و نیزهوشی, ذکاوت حافظه فوق العاده قوی و استعداد ذاتی او از سوی دیگر موجب گردید در مدتی کوتاه یه قله های بلندی از ۱ ‏و‎ ‎Fe oe ery oe ev ere PC are ro) Po ey ee erie tere ee ee ees eee | ۱ er eae ee ae) eee) ‏نیست زیرا او به دعای امام زمان متولد شده است .» خود شیخ صدوق یارها‎ Cee eee ‏ا‎ 

صفحه 6:
BU ‎ere 52500000057‏ استا دا د بتوان گفت یکی از عوامل موثر در موغقیت صدوق 2 ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎i 5‏ اس سا ‎eo)‏ ‏ت که دیده و از خرمن علوم غوشه ها بو ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‏2 ‏ستادان صدوق از دويست ‎re ee in‏ ‏2 ‏گرا ‎ 

صفحه 7:
سر پس از مرحوم کلینی نویسنده کتاب ةا محدثان عصر غود به | آید ‎ie aS.‏ ۳ 0500000 ۱ ا تبحر 5 ۱ ‏ل‎ RS |e بر = قح آوری؛ » بررسى و نقل صدوق در سه زمينه روايت» مباحث کلام 5 Reese ‏ال‎ eee) 

صفحه 8:
۱ ea] ا ا | 507 re enn ao oe eure sal ‏دار(‎ ع بيت مى باشك؟ همین رو با پرورش اكردان را ۳ دی لت در مر ماکان ری ‎fa eee Ah bal) bie.‏ تعمان معروف به مج مد مارد موه ‎ne a es‏ ‎ ‏ی اسلام ارانه کرد و آثار به جای مانده از وی حکایت از وسمت معلومات او دارد . 

صفحه 9:
آثار شيخ صدوق. برخى از مهمثرين ‎rer Ape‏ Se ee ‏الهى و فقه)‎ ۲ علل الشرایع (دوباره فلسفه احکام و علت تشریع آن ها است) ۳ > کمال الدین و تمام النعمه ( دریاره اثبات وجود امام زمان و غیبت طولانی آن حضرت از نظر عقلى و تقلى) 00 8 الامالى ee Pe ‏ار‎ چهار کتاب روایی معتبر هیده در زمیته امکام 

صفحه 10:
Peron) فقها و بزركان مسلمانء شيخ صدوق را بيشتر با لقب رئيس المحدئين 0 Ney eee sess ise) آوری آن ها تلاش فراوان می کرده است . شیخ صدوق احادیث را به تناسب موضوعات مختلف دسته بندی و برای هر موضوع. باب جد‌اگانه ای اخبار الرضا يا كتاب Pee ee ee 0 ees ‏ار‎ ites 

صفحه 11:
اس سس | ren Cate ce Oe toe race > onl Pee ‏خت سنت بيامبر (ص ) و اخبار و احاديث امامان معصوم هستيم؛ از سوبى‎ ۳ ‏ا ا‎ 0 0 ۱ ‏ا‎ ‎0 ‏ا ا ا ا‎ ‏را «محمد بن ثلاث» می نامند؛ زیرا اسامی هر سه مجمد و کنیه هر سه ابو‎ ‏رك‎ ‎[anv] Ca PO‏ ا ا ب ‎VT‏ ل ل لاا 0 ل ا 0 ۶ حدیث و استبصار که این کتاب نیز تأليف شيخ طوسی است و 86۱۱ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎Dror 

صفحه 12:
عصر صدوق را باید عصر حدیث نامید دوره ای که با ات 52077 0 وه اف نی با این حرکت علمی جدید» مکتب حدیث نکاری اهل ار کر را از را ل ‎ groeee‏ ا ل رز ‎0 ees eee me ۱ ‏ار‎ ‎ ‎ 

صفحه 13:
صداقت در ‎bas‏ و رواست: عدیث مطرح و سیب پذیرش ا ل 7 اشته 0 ‏ل‎ golsel she uo 00 esl apc . ‏اند كه تعبير به اين كه ايشان مورد اطمينان است توهين به او كفته اند‎ ‏صدوق نامیده اند زیرا در نقل حدیث از ائمه (ع)‎ i ee ق و امام پاقر (ع) از رام صواب خارج نشده و در انا بد ‎ie‏ ثرفته است . کتب فقه و حدیث صدوق و پدر بزرگوار ایشان علی بن یابویه می گویند اما هرگاه شیخ صدوق گفته می شود منظور پسر ۱ tee را صدوقین 

صفحه 14:
5 shia Gated 9 (9 920 Fonts POE Pr a | once se] F 5 Ome pet 8 AUN ayer ‏داشت در طی این مدت افرادی بین‎ ند تواده ام در رل عبت عفر جهار ‎emma Irie‏ ار ‎ene ‏ابت ۶ نفر از توابي شاص امام ژمان ‏حضرت و مردم به عنوان تابان خاص رابطان امام ‎ ‎een ear ona re ‎ ‎ ‏سومین نائب» حسین بن روح در حدود سال ۴۰۵ دیدء یه سالگی در زنان ار ار ار ‏خصوصاً معتوی صدوق بوده و توانسته خود را به بلند‌ترین قله های نوراتی علم و محتویت ‎ ‎ ‎2 2 Ne al aad ‎ ‏رت 

صفحه 15:
شیخ صدوق از دبدگاه علما و بزرگان: معلومات مانتدی نداشت .» re eee ed PET ‎ils‏ ری رل تم مر ‎ ‎7 ‏صدوق از بزرگترین علمای 

صفحه 16:
تست وزیر «ولت ال بوید « صدوق سرانجام به دعوت صاءمب زمان رکن الدوله دیلمی و مردم شهر ری به آن شهر آمده تشکیل حوزه و كلاس درس داد و به تدريس فقه و احاديث اهل بيت (ع ) مشغول 

صفحه 17:
میج صدوق ‎١‏ عالم بزرگوار پس از گذشت هغتاه و چدد سال از عمر شریف و پر برکتش در سال ۱۳۸۱ ۰ ق دعوت حق را ‎gos‏ در ميان غم و اندوه عبد العظيم مد فی eee ‏ا‎ ار را ار( ‎Ca Us‏ ار رن ‎ ‏ی موّمنا 

صفحه 18:
كرامتى از شيخ صدوق بى از ۱ مشاهده مى كتند و ملا محمد رستم آیا دی و مرجوم والن حط سيد مخمود مرعث 3 A جاء عاشقان و دلدادكان كوى -عضرت دوست كه ‎nen‏ ا ل ا ل ا ‎ ‎00 see eed ‏زوحش‎ 

صفحه 19:
عنم ۱9۱7/۵9 

15ارديبهشت مصادف با 27ربي الثاني روز بزرگداشت شيخ صدوق گرامي باد روابط عمومي سازمان پژوهشهاي علمي و صنعتي ايران ابوجعفر محمد بن علي ابن بابويه قمي ملقب به شيخ صدوق از پيشتازان علم حديث و از مردان نامي جهان اسالم در سال 305ه.ق چون ستاره اي در آسمان روايت و فقاهت در شهر مقدس قم طلوع کرد .والدت اين عالم فقيه با آغاز نيابت حسين بن روح سومين نائب خاص امام زمان (عجل اهلل تعالي فرجه) هم زمان بوده است. پدر بزرگوار شيخ صدوق علي بن الحسين بن بابويه قمي ،از فقهاي بزرگ اسالم و در زمان امام حسن عسگري (ع) و امام زمان (عجل اهلل تعالي فرجه) مي زيسته و مورد احترام آن امامان بوده است .در نامه اي که امام حسن عسگري (ع) به علي بن بابويه نوشته وي را با کلماتي چون :شيخ معتمد و فقيه من خطاب کرده است. پدر شيخ صدوق در قم بدنيا آمد و زندگي را آنجا گذراند و در همان شهر نيز وفات کرده است .پدر شيخ صدوق در ايام زندگي پر برکت خويش نزديک دويست جلد کتاب تأليف کرده است. دعاي ولي عصر (عجل اهلل تعالي فرجه): عمر با برکت علي بن باويه پدر شيخ صدوق از پنجاه مي گذشت و هنوز فرزندي نداشت و بسيار دوست مي داشت که خداوند به او فرزند صالحي عنايت کند، از اين رو به حضرت ولي عصر (عجل اهلل تعالي فرجه) متوسل شده طي نامه اي به وسيله حسين بن روح که يکي از نمايندگان خاص امام زمان بود تقاضاي دعا کرد تا آن حضرت از خداوند ،فرزند صالحي براي او بخواهد .ولي عصر (عج) دعا کرده و براي ابن بابويه نوشتند« :براي تو از خداوند خواستيم دو پسر روزيت شود که اهل خير و برکت باشند ».پس از دعاي امام زمان بود که ابن بابويه صاحب فرزندي شد که نامش را محمد ناميد و بعدها عالمي بزرگ و فقيه اي نام آور شد .او همان شيخ صدوق است. دوران کودکي: شيخ صدوق دوران bکودکي و آغاز جواني را در دامان علم و فضيلت و تقواي پدر بزرگوارش علي بن بابويه سپري کرد .صدوق در محضر پدر ،علوم و معارف را همراه با تربيت هاي عملي و اخالقي فرا گرفت .پدري که در اوج علم و فقاهت و شهرت ،زندگي خود و فرزندانش را از راه مغازه اي کوچک در بازار قم و در نهايت زهد و قناعت مي گذرانيد .شيخ صدوق بيش از بيست سال از دوران پر برکت حيات پدر را درک کرد و در سن 22يا 23سالگي بود که دست روزگار دامان پر مهر محبت پدر را از او گرفت! نبوغ ذاتي: خانواده اصيل و اهل علم شيخ صدوق و پرورش يافتن در دامان پدري فقيه و وارسته از يک سو ،و نيزهوشي ،ذکاوت ،حافظه فوق العاده قوي و استعداد ذاتي او از سوي ديگر موجب گرديد در مدتي کوتاه به قله هاي بلندي از کماالت انساني دست يابد و در کمتر از بيست سالگي هزاران حديث و روايت با راويان آن ها را به حافظه بسپارد .استاد صدوق محمد بن علي االسود درباره حافظه و اشتياق وافر شيخ صدوق به آموختن مي فرمود: «اين ميل و اشتياق به علم و دانش که در صدوق وجود دارد مايه شگفتي نيست زيرا او به دعاي امام زمان متولد شده است ».خود شيخ صدوق بارها مي فرمود « :من به دعاي صاحب االمر متولد شده ام». استادان شيخ صدوق: شايد بتوان گفت يکي از عوامل مؤثر در موفقيت صدوق استادان بسيار زيادي است که ديده و از خرمن علوم آن ها خوشه ها برگرفته است .او ابتدا از محضر پدر خود علي بن بابويه درس آموخت و افزون بر آن در مجالس و محافل درسي بزرگان علم و ادب حاضر مي شد ،به گونه اي که بعضي از علما گفته اند :تعداد استادان صدوق از دويست نفر متجاوز است. از جمله بزرگاني که صدوق از محضر آنها بهره برده مي توان به ابوجعفر محمد بن يعقوب ُک ليني نويسنده متاب گرانمايه اصول کافي اشاره کرد. کليني و صدوق: پس از مرحوم کليني نويسنده کتاب ارزشمند اصول کافي ،صدوق از بزرگترين محدثان عصر خود به شمار مي آيد که عالوه بر ضبط و نقل حديث ،در علوم ديگر نيز تبحر داشته و تأليفات بسياري از خود به جاي گذاشته است .صدوق سالها از محضر کليني استفاده نموده و به شنيدن و جمع آوري احاديث ائمه (ع) مشغول بوده است؛ اما بر خالف شخصيت علمي کليني که بيشتر از جهت جمع آوري ،بررسي و نقل حديث مشهور است ،شيخ صدوق در سه زمينه روايت ،مباحث کالم و فقه برجسته و ممتاز بوده است. شاگردان شيخ صدوق: صدوق ،به خوبي دريافته بود که بهترين شيوه براي حفظ و حراست از سخنان پيشوايان دين که در هر زمان ممکن است مورد تعرض و دستبرد قرار گيرند ،انتقال به سينه دلسوختگان مکتب اهل بيت مي باشد؛ از همين رو با پرورش شاگردان و طالبان دانش ،به نگهداري و صيانت از اين ميراث گران بها پرداخت .از ميان مهم ترين شاگردان وي مي توان به دانشمند بلند آوازه ،محمد بن نُعمان bمعروف به شيخ مفيد اشاره نمود که خدمات بسياري به جهان اسالم ارائه کرد و آثار به جاي مانده از وي حکايت از وسعت معلومات او دارد. آثار شيخ صدوق: شيخ صدوق اين عالم بزرگ و محدث گران قدر تأليفات با ارزbش بسياري از خود به جا گذاشت .شيخ طوسي در اين باره مي نويسد « :او سيصد کتاب تأليف کرده است» کتاب هاي شيخ صدوق همه در نهايت نيکويي و استحکام و در زمينه هاي متنوعي نوشته شده اند که اين خود نشانگر قدرت علمي و آشنايي گسترده او با علوم اسالمي است. برخي از مهمترين آثار ايشان عبارتند از: 1ـ من ال يحضره الفقيه (دومين کتاب از چهار کتاب روايي معتبر شيعه در زمينه احکام الهي و فقه) 2ـ علل الشرايع (درباره فلسفه احکام و علت تشريع آن ها است) 3ـ کمال الدين و تمام النعمه (درباره اثبات وجود امام زمان و غيبت طوالني آن حضرت از نظر عقلي و نقلي) 4ـ الخصال 5ـ االمالي 6ـ عيون اخبار الرضا و ...... ابتکارات علمي: فقها و بزرگان مسلمان ،شيخ صدوق را بيشتر با لقب رئيس المحدثين شناخته اند؛ زيرا او در شناخت احاديث ،آگاه و در حفظ منابع و جمع آوري آن ها تالش فراوان مي کرده است .شيخ صدوق احاديث را به تناسب موضوعات مختلف دسته بندي و براي هر موضوع ،باب جداگانه اي باز مي کرد ،مانند کتاب من اليحضره الفقيه يا عيون اخبار الرضا يا کتاب هاي ديگر صدوق که وي در هر يک از آن ها طبق اختالف موضوعات و مزايا ،باب هاي جداگانه اي گشوده است. چهار کتاب معتبر شيعه: براي آشنايي با اسالم ناب محمدي (ص) و شناخت حقايق قرآن ناگزير به شناخت سنت پيامبر (ص) و اخبار و احاديث امامان معصوم هستيم ،از سويي نيز وجود دروغگويان و حديث سازان و درهم آميختگي احاديث صحيح و جعلي ،اين شناخت دقيق را براي مردم مشکل مي سازد؛ از اين رو سه تن از بزرگان شيعه ،کمر همت بسته و اقدام به جمع آوري و نوشتن چهار کتاب روايي ارزشمند کردند .اين کتاب ها معروف به «کتب اربعه» و مؤلفان آن ها را «محمد بن ثالث» مي نامند؛ زيرا اسامي هر سه محمد و کنيه هر سه ابو جعفر بوده است. 1ـ اصول کافي ،تأليف ابو جعفر محمد بن يعقوب کليني ،داراي 16199حديث؛ 2ـ من اليحضره الفقيه تأليف ابوجعفر محمد بن علي بن بابويه قمي ملقب به شيخ صدوق شامل 5963حديث؛ 3ـ تهذيب ،تأليف ابوجعفر محمد بن الحسن معروف به شيخ طوسي داراي 13590حديث و استبصار که اين کتاب نيز تأليف شيخ طوسي است و 5511 حديث دارد. عصر حديث: عصر صدوق را bبايد عصر حديث ناميد دوره اي که با حرکت علمي ُک ليني آغاز و با تالش هاي پيگير و بي وقفه صدوق ادامه يافت .شيخ ُک ليني با اين حرکت علمي جديد ،مکتب حديث نگاري اهل بيت (ع) را آغاز کرد و ديگران از جمله شيخ صدوق بناي مستحکم ضبط و نشر حديث را بر آن بنيان نهادند .صدوق براbي ادامه راهي که ُکليني در آن قدم نهاده بود سفرهاي علمي بسياري انجام داد و کوشش هاي بي شماري کرد. صداقت در گفتار و روايت: از مسايلي که در علم رجال و شناخت راويان حديث مطرح و سبب پذيرش حديث محدثان مي شود تصريح دانشمندان اين رشته علمي به اطمينان و صداقت راوي است .عالمان ديني چنان اعتمادي بر شيخ صدوق داشته اند که تعبير به اين که ايشان مورد اطمينان است توهين به او گفته اند. شيخ صدوق را صدوق ناميده اند زيرا در نقل حديث از ائمه (ع) خصوص ًا امام صادق و امام باقر (ع) از راه صواب خارج نشده و در فهم آنها به خطا نرفته است. در کتب فقه و حديث شيخ صدوق و پدر بزرگوار ايشان علي بن بابويه را صدوقين مي گويند اما هرگاه شيخ صدوق گفته مي شود منظور پسر محمد بن علي بن بابويه است نه پدر. شيخ صدوق و غيبت صغري: يکي از رويدادهاي بسيار مهم سياسي و اجتماعي زمان شيخ صدوق که آثار و عواقب آن دامن گير بشريت گرديد ،قطع رابطه ظاهري امت اسالم با امام مسلمانان و فاصله افتادن بين مردم و رهبر معصومشان بود .پس از شهادت امام حسن عسگري در سال 260ه. غيبت صغراي امام زمان (عجل اهلل تعالي فرجه) آغاز گشت و تا سال 329ه .ادامه داشت در طي اين مدت افرادي بين آن حضرت و مردم به عنوان نائبان خاص رابطان امام با مردم بودند .نواب امام در طول غيبت صغري چهار نفر بودند که از سوي امام عصر (عجل اهلل تعالي فرجه) به اين سمت منصوب مي شدند .شيخ صدوق در اوائل نيابت سومين نائب ،حسين بن روح در حدود سال 305ديده به جهان گشود؛ بنابراين تا سن 23 سالگي در زمان غيبت صغري مي زيسته و دوران نيابت 2نفر از نواب خاص امام زمان را درک کرده است که اين خود از عوامل بسيار موثر در پيشرفت و تکامل علمي و خصوص ًا معنوي صدوق بوده و توانسته خود را به بلندترين قله هاي نوراني علم و معنويت برساند. شيخ صدوق از ديدگاه علما و بزرگان: همه علما و فقها بزرگ اسالم با ديده احترام و تعظيم به شيخ صدوق نگريسته اند .عدالت او را تأييد کرده و مقام شامخ او را با عباراتي بلند تصديق کرده اند .از آن جمله شيخ طوسي در کتاب الفهرست مي نويسد: «شيخ صدوق دانشمندي جليل القدر و حافظ احاديث بود و در بين علماء قم از نظر حفظ احاديث و کثرت معلومات مانندي نداشت». سيد بن طاووس مي فرمايد«:شيخ صدوق کسي است که همه بر علم و عدالت او اتفاق نظر دارند و عالمه مجلسي در توصيف صدوق مي فرمايد«:شيخ صدوق از بزرگترين علماي گذشته است». هجرت به شهر ري: شيخ صدوق از کساني است که براي جمع آوري احاديث امامان معصوم (ع) به مسافرت هاي بسيار رفته است در اين سفرها از محضر استادان بزرگي مي پرداخته است .صدوق استفاده کرده و خود نيز به تدريس و بحث برخي از کتاب هاي خود را در اين سفرها تأليف کرده است .از جمله سفرهاي شيخ صدوق سفر به شهرهاي بخارا ،نيشابور ،طوس ،اصفهان و بغداد بوده است. صدوق سرانجام به دعوت صاحب بن عباد نخست وزير دولت آل بويه در زمان رکن الدوله ديلمي و مردم شهر ري ،به آن شهر آمده ،تشکيل حوزه و کالس درس داد و به تدريس فقه و احاديث اهل بيت (ع) مشغول گرديد. وفات شيخ صدوق: سرانجام شيخ صدوق اين عالم بزرگوار پس از گذشت هفتاد و چند سال از عمر شريف و پر برکتش در سال 1381ه.ق دعوت حق را لبيک گفت و در شهر ري ديده از جهان فرو بست .پيکر پاکش در ميان غم و اندوه مردمان در نزديکي مرقد مطهر حضرت عبدالعظيم مدفون گرديد. امروزه آرامگاهش به نام ابن بابويه در شهر ري مشهور و قبر منورش زيارتگاه مسلمانان و محل استجابت دعاي مؤمنان است. کرامتي از شيخ صدوق پي از نهصد سال: در عهد حکومت فتحعلي شاه قاجار در حدود سال 1238ه .مرقد شريف صدوق که در اراضي ري قرار دارد به دليل بارندگي هاي زياد خراب شده و رخنه اي در آن پيدا مي شود ،براي تعمير مرقد اطرافش را مي کندند تا به سردابي که مدفن شيخ صدوق بود برخورد مي کنند ناگهان بدن شريف صدوق ال سالم آنچنان که گويا تازه از حمام آمده باشد مشاهده مي کنند و را کام ً اثر خضاب را در انگشتان شريفش مي بينند 20 .نفر از بزرگاني که خود شاهد اين کرامت بوده اند مي توان به ميرزا ابوالحسن جلوه ،حضرت آيت اهلل مال محمد رستم آبادي و مرحوم والد حضرت آيت اهلل مرعشي نجفي حاج سيد محمود مرعشي نام برد. آري اين چنين است سرانجام عاشقان و دلدادگان کوي حضرت دوست که که مس وجود خود را با کيمياي محبت او به طال مبدل ساختند. روحش شاد ،يادش گرامي و راهش پررهرو. :منبع http://www.irib.ir