صفحه 1:
بسیج منایع
Resource Mobilization
صفحه 2:
Step 2: Order & Acquire
صفحه 3:
صفحه 4:
.بحران نیازمند سرعت عمل است
* سرعت عمل : حجم زیادی از بحرانها بدلیل اصل
غافلگیری که دامن کاربران ومدیران را گرفته وآنها را از
تصمیم گیری سریع باز می دارد از کنترل خارج شده
وباعث بروز شرایط پیچیدگی حوادث می شود.
» واکنشپذیری:بروز واکنش مناسب دریرابر بحرانها ویژگی
بسیار ارزنده ای برای لجستیک به حجساب می آید .بحران
ها هرکدام واکنش منحصر بفرد واختصاصی خود را طلب
مى تمايند ,مسلما واكنش سيستم لحستيك دربرابر يلى
بحران تروریستی با بروز یک بحران زیست محیطی
متفاوت خواهد بود.
صفحه 5:
6
Components
صفحه 6:
حمل نقل در لجستیک
٠ وظيفه اصلي يك نظام پشتيباني رساندن تجهیزات و آذوقه
مناسب در مقادیر مورد نیاز و در مکانها و زمانهاي
مورد نیاز است. طیف وسيعي از اقدامات حمل و نقل و
توزیع کالاها و تجهیزات معمولا در حین بحران در سطح
محلي انجام ميگردد. صف کردن وسایل نقلیه محلي براي
حمل اجساد و مصدومین یا مجبور. کردن شركتهاي حمل
و نقل یا اتويوسهاي ادارات و سازمانها براي تخلیه
اضطراري بازماندگان یا آوارگان از آن جمله اند. اقدامات
سازمان یافته محلي» اغلب موثرتر و مناسب تر است.
صفحه 7:
* بنابر این بسياري از. برنامه ریزان در پي یافتن راهکارها و
طراحي» تدوین و اجراي برنامههايي هستند که مدیریت
پشتيباني در مرحله پاسخگويي را در سطوح محلي تقویت
كنند. در بعضي از انواع بحرانهاء ارسال خيلي فوري
بعضي تجهیزات و اقلام امدادي از خارج از منطقه آسیب
دیده و گاه حتي از خارج از کشور لازم ميشود. تامين
داروهاي مورد نیان» تهیه وسایل ارتباطيء تامين
دستگاههاي مولد برق براي تاسیسات کليدي. تدارك
تجهیزات لازم براي تعمیر. يا راه اندازي دوباره شريانهاي
حياتي (مثل مخازن لب آشاميدني شهري» فاضلاب» نیروگاه
برق» خدمات عمومي ايستگاههاي راديويي) مثالهايي از
اين دست به شمار ميآیند (استیفنسن © ©09).
صفحه 8:
صفحه 9:
حمل ونقل
٠» براى پاسخگویی مناسب به نیازهای یک بحران وهمچنین
برخورداری از سیستم لجستیک کارآمد» داشتن ناوگان ترابری
یک ضرورت اجتناب ناپذیر است. ترابری ما را قادر می سازد
ضمن انجام سریع ارزیابی از ابعاد حادثه وتشخیص نیازها در
کوتاه تربن زمان ممکن در منطقه حادشه حضورموثر
داشته ءتصمیمات لازم واقدامات اجرایی راازاولین لحظات بس از
سانحه اتخاذ نماییم.بخش عمده وقریب به کامل کارکردهی لجستیک
درارتباط مستفیم با حمل ونقل می باشد .اين بخش می تواند با
توانایی خود سایر فعالیتها را به نوعی تحت الشعاع قرار دهد.
صفحه 10:
سیستم های حمل ونقل
انواع سیستم حمل ونقل:
حمل ونقل زمینی
حمل ونقل هوایی
9حمل ونقل دریایی
سحمل ونقل hy
صفحه 11:
ترابری هوایی
* -حمل ونقل هوایی:بدلیل شرایط غیر قابل پیش بینی حوادث
وتخریب بخشی از جاده های مواصلاتی به مناطق حادثه
وکمبود زمان معمولا در ساعات اولیه بروز سانحه» بخشی
از نیریوهای عمل کننده (نجاتگران)ونیازهای منطقه حادثه
دیده از طریق هواپیما وبالگرد به مناطق انتقال می
یابد. همچنین در مناطقی که بروز سیل باعث تخریب وعدم
دسترسی جاده ها شده آذوقه افراد از طریق فروریکتن از
بالگرد در مناطق حادثه انجام می گردد.
صفحه 12:
"ویژگی های ترابری عملیاتی
در دسترس سازمان باشدواستفاده از آن دارای محدودیت
خاص نباشد.
قدرت وشتاب مناسب جهت مناطق صعب العبور را دارا
باشد.
با ویژگی های اقلیمی سازگاری داشته باشد.
دارای ظرفیت مناسب بوده واز استانداردهای لازم
برخوردار باشد.
صفحه 13:
:انواع ترابری از نظر نوع کاربری
ترابری پیشرو مانند خودرو های کمک دار تک ,دوکابین
واستیشن.
هترابری درمانی مانند آمبولانسهاء بیمارستانهای پرتابل
واتوبوس وکشتی بیمارستانی.
ترابری راهسازی مانند لودربلدوزرءگریدر؛غلتک وبیل
مکانیکی,
ترابری پشتیبانی مانند کانتینرها ءتریلرها »کامیون
وکامیونت ها.
صفحه 14:
Cpls پشتیبانی
ترابری سبک وتیزرو:آمبولانسهاءوانت های کمک دارتک
کابین ودوکابین.
ترابری نیمه سنگین:کامیونت ها ءخودرو نجات »خودرو
ارتباطات.
9 - ترابری سنگین :تریلر. کانتیننتانکر
سردخانه» آتش نشان »کمپ فرماندهی,»اتوبوسجر ثقیل»یدک
کش وبالابر.
صفحه 15:
صفحه 16:
صفحه 17:
ذخیره سازی
۰ انواع تدارکات برای ذخیره:
* داروها و غذا به مکان خنک ۰ خشک و دارای تهویه نیاز
داریند . برخی ممکن است حتی نبازمند کنترل درجه
حرارت باشند.دیگر اقلام از قبیل لباس ۰ مواد اوليه
انعطاف. بیشتری نیاز دارند.تدارکات اضطراری نسبت
کوچکی از این چیز ها را تشکیل می دهد » و در بیشتر
اوقات ضرورت خواهد داشت که ذخبره شوند این چنین
انبارهايى. (0)
صفحه 18:
برآور نیاز به انبار
برآورد نیاز ها و ظرفیت ذخیره سازی:
اندازه انباری که مورد نیاز است وابسته است به شمار(تعداد) تدارکات
پیش بینی شده.اگرچه » در نمونه عملیات اضطراری بطورکلی واقعا
برای تخمین مقدار [محموله ای ) که خواهد رسید » مخصوصا اينکه
بیشتر این تدارکات می تواند بدون درخواست باشد.به همین دلیل »
بهتر است اگر ممکن است » هميشه مکانی وسیع فراهم شود اگرچه
در ابتدا ممکن است کاملا مورد نیاز نباشد برای شمار کمتری از
تدارکات. (4)
صفحه 19:
صفحه 20:
به چه دلیل اقلام امدادی را ذخیره می کنیم؟
* مدیران بحران برای ایجاد انبار هزینه های سنگینی را نیز
متحمل می شوند. شرایط نگهداری در انبارها نیز مشکل
بوده ودارای محدودیتهای زیادی می باشد .هرساله بودجه
های سنگینی به احداث انبارهای بزرگ با شرایط نگهداری
پرهزینه اختصاص می یاید .اینها نشانه های واضح
وروشنی برای بیان اهمیت بحث انبارهاست .اما براستی
شاید مهمترین دلایلی را که تصمیم گیران وادار به ایجاد
Li! وایجاد ذخیره های امدادی برای حوادث مى كند.
صفحه 21:
انبارداری:کلیه عملیات مربوط به ثبت»ءضبط »ورود »خروج
ونگهداری نیازهای مادی سیستم لجستیک در شرایط مناسب
بهره برداری انباریداری گویند.
انبار:مکانی امن ومناسب جهت انجام عملیات انبارداری
ونگهداری نیازهای مادی (جنسی)عملیات لجستیک می
باشد.
انباردار: انباردار به شخصی اطلاق می شود که با شیوه
های نگهداری ثبت وورود وخرج کالا آشنابوده وبر اساس
ابلاغ اداری وظیفه انبارداری را انجام دهد.
صفحه 22:
چرا به انبار نیاز داریم؟
عدم امکان سریع تهیه اجناس مورد نظر عملیات امدادی به
هنگام وقوع سوانح به ویژه در مناطق دور دست.
۰ . ایجاد تحرک و جابجایی لازم و سریع برای واحد های
عمل کننده و درگیر در مناطق عملیاتی از نظر اقدام سریع
و پاسخ به موقع درحوادث و سوانج
©. امکان و احتمال قطع رابطه مناطق آسیب دیده از سوانح
با سایر مناطق به دلیل تحریب جاد ه ها و غیره
صفحه 23:
امکان و احتمال قطع کانالهای کمک های خارجی به هر دلیل
ممکن.
6 طولانی بودن مراحل مربوط به خرید که مراحل درخواست
جنس تخصیص و تأمین اعتبار تشریفات خرید » بارگیری»حمل و
نقل وتحویل انبار می بایست بر طبق مقررات طی می شود.
©. عدم اطمینان اقتصادی به پشتیبانی منابع مالى(ملى بين المللی)
2 تنش های موجود در بازار(جنس و قیمت)
©. مشکلات ناشی از دگر گونی های سیاسی» اجتماعی و اقتصادی
در تهیه اقلام و اجناس مورد نیاز پاسخ گویی به سوانح
9 مشکلات ناشی از حمل و نقل از فواصل دور به مناطق آسیب
دیده
صفحه 24:
ویژگی انبارها
* انبار ها باید مخازنی امن و مناسب» از نظر حجم و وسعت
و نگهداری و حفظ کیفیت و کمیت اقلام ذخیره شده باشند.
تسهیلات ذخیره سازی خشک و خنک کمال مطلوب است.
گرما » رطوبت و آلودگی باعث رشد میکروارگانیسمها می
شود.
٠ عوامل امدادی باید تمام تلاش خود را به کار گرفته تا از
قرار گرفتن مواد غذایی و اقلام امدادی در معرض نور
خورشید» باران رطوبت و حرارت بالا جلو گیری شود.
صفحه 25:
نوع انبار درسوانج
0- انبارهای سرپوشیده(که دارای سقف سوله ودیور بتون یا
آجز می باشند)
-O انبارهای سرپوشیده از نوع هانگارد(که دارای سقف دائم
وفاقد دیوار یا دیوار موقت وکاذب می باشند.
© -انباررهای رو باز یا محوطه ای (بدون سقف ودیوار)
صفحه 26:
صفحه 27:
انواع انبار
* انبار,ها از نظر نوع احداث بر دودسته می باشند:
۰ )-انبارهای دانم(اینگونه انبارها در پایگاهها »
مراکزوواحدهای دائمی جمعیت احداث می شوند)
٠ 2.- انبار های موقت(اين انبارها خاص مناطق حادثه دیده
ومیادین برگزیاری تمرین ومانوره می باشد)
صفحه 28:
صفحه 29:
انبارها را از لحاظ ماهیت کاری می توان تقسیم
بندی نمود که عبارتند از
4 انبارهای گمرکی
-O انبارهای ترانزیتی
9- انبارهای نظامی
*- انباررهای توزیع (محلی» منطقه ای» ناحیه ای)
-<G انبار کارخانه ها و مراکز ترانزیتی
<Q انبار های امدادی
بسیج منابع
Resource Mobilization
Step 2: Order & Acquire
Incident
Identify
Requirements
Inventory
Order &
Acquire
Order &
Acquire
Reimburse
Recover/
Demobilize
Mobilize
Track &
Report
NIMS Resource Management
IS-700.A – January 2009
2.Visual 5
بسیج منابع به چه معناست؟
.بحران نیازمند سرعت عمل است
• سرعت عمل :حجم زیادی از بحرانها بدلیل اص99ل غ99افلگیری ک99ه دامن
کاربران ومدیران را گرفت99ه وآنه99ا را از تص99میم گ99یری س99ریع ب99از می
دارد از کنترل خارج شده وب99اعث ب99روز ش99رایط پیچی99دگی ح99وادث می
شود.
• واکنشپ99ذیری:ب99روز واکنش مناس99ب دربراب99ر بحرانه99ا وی99ژگی بس99یار
ارزنده ای برای لجستیک به حجساب می آید .بحران ها هرکدام واکنش
منحص99ر بف99رد واختصاص99ی خ99ود را طلب می نماین99د .مسلما واکنش
سیستم لجستیک دربرابر یک بحران تروریس99تی ب99ا ب99روز ی99ک بح99ران
زیست محیطی متفاوت خواهد بود.
حمل نقل در لجستیک
• وظيفه اصلي يك نظام پشتيباني رساندن تجهيزات و آذوقه
مناسب در مقادير مورد نياز و در مكانها و زمانهاي
مورد نياز است .طيف وسيعي از اقدامات حمل و نقل و
توزيع كاالها و تجهيزات معموال در حين بحران در سطح
محلي انجام ميگردد .صف كردن وسايل نقليه محلي براي
حمل اجساد و مصدومين يا مجبور كردن شركتهاي حمل
و نقل يا اتوبوسهاي ادارات و سازمانها براي تخليه
اضطراري بازماندگان يا آوارگان از آن جمله اند .اقدامات
سازمان يافته محلي ،اغلب موثرتر و مناسب تر است.
• بنابر اين بسياري از برنامه ريزان در پي يافتن راهكارها و
ط99راحي ،ت99دوين و اج99راي برنامهه99ايي هس99تند ك99ه م99ديريت
پشتيباني در مرحله پاس99خگويي را در س99طوح محلي تق99ويت
كنن99د .در بعض99ي از ان99واع بحرانه99ا ،ارس99ال خيلي ف99وري
بعضي تجهيزات و اقالم امدادي از خ99ارج از منطق99ه آس99يب
ديده و گ99اه ح99تي از خ99ارج از كش99ور الزم ميش99ود .ت99امين
داروه999اي م999ورد نياز ،تهيه وس999ايل ارتب999اطي ،ت999امين
دس99تگاههاي مول99د ب99رق ب99راي تاسيس99ات كليدي ،ت99دارك
تجهيزات الزم براي تعمير يا راه اندازي دوباره ش99ريانهاي
حياتي (مثل مخازن آب آشاميدني شهري ،فاضالب ،نيروگاه
برق ،خدمات عمومي ،ايس99تگاههاي راديويي) مثاله99ايي از
اين دست به شمار ميآيند (استيفنسن.)1993 ،
حمل ونقل
• ب999رای پاس999خگویی مناس999ب ب999ه نیازه999ای ی999ک بح999ران وهمچ999نین
برخورداری از سیستم لجستیک کارآمد ،داشتن ناوگان تراب99ری ی99ک
ضرورت اجتن99اب ناپ99ذیر اس99ت .تراب99ری م99ا را ق99ادر می س99ازد ض99من
انجام سریع ارزیابی از ابع9اد حادث9ه وتش9خیص نیازه9ا در کوت9اه ت9رین
زم99ان ممکن در منطق99ه حادث99ه حض99ورموثر داش99ته ،تص99میمات الزم
واقدامات اج99رایی راازاولین لحظ99ات پس از س99انحه اتخ99اذ نم99اییم.بخش
عمده وقریب به کامل ک99ارکردهی لجس99تیک درارتب99اط مس99تقیم ب99ا حم99ل
ونقل می باشد .این بخش می تواند با توانایی خود س99ایر فعالیته99ا را ب99ه
نوعی تحت الشعاع قرار دهد.
•
سیستم های حمل ونقل
•
•
•
•
•
انواع سیستم حمل ونقل:
-1حمل ونقل زمینی
-2حمل ونقل هوایی
-3حمل ونقل دریایی
-4حمل ونقل ریلی
ترابری هوایی
• -حمل ونقل هوایی:بدلیل شرایط غیر قابل پیش بینی حوادث
وتخریب بخشی از جاده های مواصالتی به مناطق حادثه
وکمبود زمان معموال در ساعات اولیه بروز سانحه ،بخشی از
نیروهای عمل کننده (نجاتگران)ونیازهای منطقه حادثه دیده از
طریق هواپیما وبالگرد به مناطق انتقال می یابد.همچنین در
مناطقی که بروز سیل باعث تخریب وعدم دسترسی جاده ها
شده آذوقه افراد از طریق فروریختن از بالگرد در مناطق حادثه
انجام می گردد.
:ویژگی های ترابری عملیاتی
•
•
•
•
در دسترس سازمان باشدواستفاده از آن دارای محدودیت خاص
نباشد.
قدرت وشتاب مناسب جهت مناطق صعب العبور را دارا باشد.
با ویژگی های اقلیمی سازگاری داشته باشد.
دارای ظرفیت مناس99ب ب99وده واز اس99تانداردهای الزم برخ99وردار
باشد.
:انواع ترابری از نظر نوع کاربری
•
•
•
•
-1ترابری پیشرو مانند خودرو های کمک دار تک ،دوکابین واستیشن.
-2ترابری درمانی مانن99د آمبوالنس99ها ،بیمارس99تانهای پرتاب99ل واتوب99وس
وکشتی بیمارستانی.
-3تراب99ری راهس99ازی مانن99د ل99ودر،بل99دوزر،گری99در،غلت99ک وبی99ل
مکانیکی.
-4ترابری پشتیبانی مانند کانتینرها ،تریلرها ،کامیون وکامیونت ها.
:ترابری پشتیبانی
• تراب99ری س99بک وت99یزرو:آمبوالنس99ها،وانت ه99ای کم99ک دارت99ک
کابین ودوکابین.
• تراب99ری نیم99ه س99نگین:ک99امیونت ه99ا ،خ99ودرو نج99ات ،خ99ودرو
ارتباطات.
•
- 3ترابری سنگین :تریل99ر ،ک99انتینر،ت99انکر س99ردخانه،آتش
نشان ،کمپ فرماندهی،اتوبوس،جرثقیل،یدک کش وباالبر.
•
ذخیره سازی و انبار
ذخیره سازی
• انواع تدارکات برای ذخیره:
• داروها و غذا به مکان خنک ،خشک و دارای تهوی99ه نی99از
دارن99د .ب99رخی ممکن اس99ت ح99تی نیازمن99د کن99ترل درج99ه
ح99رارت باش99ند.دیگر اقالم از قبی99ل لب99اس ،م99واد اولی99ه
انعط99اف بیش99تری نی99از دارند.ت99دارکات اض99طراری نس99بت
ک99وچکی از این چ99یز ه99ا را تش99کیل می ده99د ،و در بیش99تر
اوقات ضرورت خواه99د داش99ت ک99ه ذخ99یره ش99وند این چ99نین
انبارهایی)1( .
برآور نیاز به انبار
• برآورد نیاز ها و ظرفیت ذخیره سازی:
• اندازه انباری که مورد نیاز است وابسته است به شمار(تع99داد) ت99دارکات پیش
بی99نی ش99ده.اگرچه ،در نمون99ه عملی99ات اض99طراری بط99ورکلی واقع99ا ب99رای
تخمین مقدار [محموله ای ) ک99ه خواه99د رس99ید ،مخصوص99ا اینک99ه بیش99تر این
تدارکات می توان99د ب99دون درخواس99ت باش99د.به همین دلی99ل ،به99تر اس99ت اگ99ر
ممکن است ،همیشه مکانی وسیع فراهم شود ،اگرچ99ه در ابت99دا ممکن اس99ت
کامال مورد نیاز نباشد برای شمار کمتری از تدارکات)1( .
•
•
لجستیک و ذخیره سازی
به چه دلیل اقالم امدادی را ذخیره می کنیم؟
• مدیران بحران برای ایجاد انبار هزینه های سنگینی را نیز
متحمل می شوند .شرایط نگهداری در انبارها نیز مشکل
بوده ودارای محدودیتهای زیادی می باشد .هرساله بودجه
های سنگینی به احداث انبارهای بزرگ با شرایط نگهداری
پرهزینه اختصاص می یاید .اینها نشانه های واضح
وروشنی برای بیان اهمیت بحث انبارهاست .اما براستی
شاید مهمترین دالیلی را که تصمیم گیران وادار به ایجاد
انبار وایجاد ذخیره های امدادی برای حوادث می کند.
• انبارداری:کلیه عملیات مربوط به ثبت،ضبط ،ورود ،خروج
ونگهداری نیازهای مادی سیستم لجستیک در شرایط مناسب
بهره برداری انبارداری گویند.
• انب99ار:مک99انی امن ومناس99ب جهت انج99ام عملی99ات انب99ارداری
ونگه99داری نیازه99ای م99ادی (جنس99ی)عملی99ات لجس99تیک می
باشد.
• انباردار :انباردار به شخصی اطالق می شود که ب99ا ش99یوه
های نگهداری ثبت وورود وخرج کاال آشنابوده وب99ر اس99اس
ابالغ اداری وظیفه انبارداری را انجام دهد.
•
چرا به انبار نیاز داریم؟
.1عدم امکان سریع تهیه اجناس مورد نظ99ر عملی99ات ام99دادی
به هنگام وقوع سوانح به ویژه در مناطق دور دست.
•
• . 2ایجاد تحرک و جابجایی الزم و سریع برای واح99د ه99ای
عمل کننده و درگیر در مناطق عملیاتی از نظر اق99دام س99ریع
و پاسخ به موقع درحوادث و سوانح
•
• .3امک99ان و احتم99ال قط99ع رابط99ه من99اطق آس99یب دی99ده از
سوانح با سایر مناطق به دلیل تحریب جاد ه ها و غیره
• . 4امکان و احتمال قطع کانالهای کمک های خارجی به هر دلیل ممکن.
• .5طوالنی بودن مراحل مربوط به خری99د ک99ه مراح99ل درخواس99ت جنس،
تخصیص و تأمین اعتبار تشریفات خرید ،بارگیری،حمل و نق99ل وتحوی99ل
انبار می بایست بر طبق مقررات طی می شود.
•
• . 6عدم اطمینان اقتصادی به پشتیبانی منابع مالی(ملی بین المللی)
• . 7تنش های موجود در بازار(جنس و قیمت)
• .8مشکالت ناشی از دگر گونی های سیاس99ی ،اجتم99اعی و اقتص99ادی در
تهیه اقالم و اجناس مورد نیاز پاسخ گویی به سوانح
• . 9مشکالت ناشی از حمل و نقل از فواصل دور به مناطق آسیب دیده
ویژگی انبارها
• انبار ها باید مخازنی امن و مناسب ،از نظر حجم و وس99عت
و نگهداری و حفظ کیفیت و کمیت اقالم ذخ99یره ش99ده باش99ند.
تسهیالت ذخیره سازی خشک و خنک کمال مطل99وب اس99ت.
گرما ،رطوبت و آلودگی باعث رشد میکروارگانیسمها می
شود.
• عوامل امدادی باید تمام تالش خ99ود را ب99ه ک99ار گرفت99ه ت99ا از
ق99رار گ99رفتن م99واد غ99ذایی و اقالم ام99دادی در مع99رض ن99ور
خورشید ،باران ،رطوبت و حرارت باال جلو گیری شود.
انواع انبار درسوانح
-1انبارهای سرپوشیده(که دارای سقف س99وله ودی99ور بت99ون ی99ا
آجر می باشند)
- 2انبارهای سرپوشیده از نوع هانگارد(که دارای سقف دائم
وفاقد دیوار یا دیوار موقت وکاذب می باشند.
- 3انبارهای رو باز یا محوطه ای (بدون سقف ودیوار)
انواع انبار
• انبارها از نظر نوع احداث بر دودسته می باشند:
• -1انباره999999ای دائم(اینگون999999ه انباره999999ا در پایگاهه999999ا ،
مراکزوواحدهای دائمی جمعیت احداث می شوند)
• -2انبار های موقت(این انبارها خاص من99اطق حادث99ه دی99ده
ومیادین برگزاری تمرین ومانوره می باشد)
انبارها را از لحاظ ماهیت کاری می توان تقسیم
:بندی نمود که عبارتند از
•
•
•
•
•
•
•
•
-1انبارهای گمرکی
-2انبارهای ترانزیتی
-3انبارهای نظامی
-4انبارهای توزیع (محلی ،منطقه ای ،ناحیه ای)
-5انبار کارخانه ها و مراکز ترانزیتی
-6انبار های امدادی