صفحه 1:
Ergonomy Training
Course
بیماریهای شغلی و سرطانهای شغلی
صفحه 2:
Ergonomy Training
ee
بیماریهای شغلی بیماریهایی هستند که به دلیل خصلت کار و در محیط کار که دارای عوامل
زیان آور اثرگذار بر سلامت شاغلین هستند بوجود می آیند علیرغم اینکه بنظر می رسد
اینگونه بیماریها از شیوع کمتری نسبت به سایر بیماریها برخوردارند. شواهد نشان دهنده
آن است که گروه عظیمی از افرادی که به نوعی شاغل محسوب میشوند خصوصاً در
کشورهای در حال توسعه مبتلا به اینگونه بیماریها هستند. بیماریهای شغلی در صورت
بروز و ابتلا می توانند فرد مبتلا را ناتوان از انجام فعالیّت ها نمایند. بروز
می تواند بر اساس دو عامل پیشگیری کننده کاهش یابد
کنترل و ارزیابی مداوم در محیط کار
معاینات قبل از استخدام ومعاینات دوره ای
بیماریهای شغلی در صورت تشخیص زودرس در مراحل اولیه قابل پیشگیری و کنترل
است.
صفحه 3:
Ergonomy Training
"۳ عوامل اثرگذار بر سلامت شاغلین چیست؟
۰ محیط کار دارای عوامل مختلفی است که هر کدام می تواند
برای کارگران و سایر افرادی که به گونه ای در معرض آن قرار
گیرند سلامت آنها را تبهدید نماید مانند:
۶ عوامل شیمایی محیط کار
* عوامل فیزیکی محیط کار
؟ء عوامل بیولوژیکی محیط کار
۰ عوامل ارگونومیکی و روانی محیط کار
صفحه 4:
”*“ززززيق”كاز به تنهایی عامل بیماری زایی نیست بلکه شرایط. تفكر
yard وعدم رعایت اصول بهداشت نیز از عوامل تشدید کننده
مى باشد.
* بیماریهای شغلی دارای مذت مسئولیت هستند و آن مدتی است
که کارگر بعد از قطع تماس با عوامل بیماریزای محیط کار. علائم
بیماری را بروز می دهند. در این صورت است که بیماری او ناشی
از کار شناخته می شود.
٠ مدّت مسئولیت. مسئولیّت کارفرما و (بیمه گر) در قبال کارگر
است
صفحه 5:
Ergonomy Training
»۷5۳ نت زمانی که کارگر در محیط آلوده و بیماریزا کار می کند. طبیعی است که
مسئولیت هر نوع خطر از جانب محیط کار که کارگر را تهدید کند با کارفرما است علاوه بر
آن حتّى زمانی که کارگر از کار خود جدا شد در صورت بروز بیماری ناشی از کار بر عهده
کارفرما است.
تمامی مشاغل دارای خطراتی هستند که باید آنها را شناخته و راه های جلوگیری از آنها را
به كار بست
كاركرى كه در واحد صنعتى با جيوه. سرب و يا مواد شيميايى سر وكار دارد. ممكن است دجار
مسمومیت حاد و یا یک بیماری مزمن شود. كاركر معدن در اثر كرد و غبار يا گازهای معدنی. دچار
بیماری ریوی می شود.
کشاروزان در معرض سموم ممکن است دچار بیماری شوند.
رانندگان, خلبانان و کسانی که در کارگاه های پر صدا کار می کنند دچار عوارض کاهش شنوایی
خواهند شد.
افرادى كه با مواد شیمیایی سر و کا دارند ممکن است به بیماریهای پوستی, تنفسی و ... دچار شوند.
کارمندان اداری به علّت بی حرکتی و یا کم تحرکی و يا كار در نور ضعيف و غير استاندارد می توانند
دجار بیماربهای اسکلتی. عضلانی و چشمی شوند.
صفحه 6:
ی سر حسباملفبزیکی ولد بیایودر محیط کار علیتند -
از
*. بیماریهای و عوارض ناشی از گرما که ممکن است دچارگرفتگی عضلانی»
گرمازدگی. جوش های گرمایی شوند.
* . بیماریها و عوارض ناشی از سرما که ممکن است دچار یخ زدگی, هیپوترمی یا
کاهش حرارت مرکزی بدن و آسم و روماتیسم شود.
* بیماریها و عوارض ناشی از نوره سبب ایجاد خستگي اعصاب. کاهش سلامت چشم
و قدرت بینایی و عدم دقت عمل درکار و کاهش رغبت در کار.
بیماریها و عوارض ناشی از صداء سبب ایجاد کری شغلی, افزایش فشار خون ۰ کم
خوابی. عصانیت و ... شود.
* 0 بیماریها و عوارض ناشی از ارتماش سبب ایجاد ضایعات استخوانی, ضایعات بافت
Boy pelle cas Ce
٠ بیماریها و عوارض ناشی از تشعشعات یونزان و
ایعه در مراکز خونساز, ضایعات دستگاه گوارش
خواهد نید
یونیزان سیب بوجود آمدن
يعات سیستم اعصاب مرکزی
صفحه 7:
Training
بیعازیای شغلی را بر حسب عامل شیمیایی و تأثیرات آن بر روی ارگان های بدن می
به صورت ذیل دسته بندی کرد
مواد التهاب آور که محرک و دارای اثر سوزاننده و تاول زا بوده سبب متورم شدن سطوح مخاط
مرطوب می شود و قسمت فوقانی دستگاه تنفس را مورد حمله قرار می دهد مانند آلدئیدهاه
فرمالدئیدهاء گرد و غباره آمونیاک, اسید کرومیک. گارهای سولفور و سولفوریک تعدادی نیز
دستگاه تنفسی تحتانی را تحت تأثیر قرار می دهند مائند تری کلرید آرسنیک. پی اکسید و تری
اکسید ازت و .-
مواد خفگی آور: که به علّت اختلال در اکسیداسیون نسوج سبب خفگی خواند شد که خود دو
دسته اند خفقان آور ساده و خفقان آور شیمیایی.
مواد خفقان آور ساده: گازهایی هستند که از نظر فیزیولوژیکی بی اثر بود بطور کلی با رقیق
کردن هوا و اکسیژن موجود در هوای تفتسی سبب کاهش اشباع خون از اکسیژن می شود
مانند اتان و متان و .-.
مواد خفقان آور شیمیایی: به علّت اثراتی که دارند از عمل حمل اکسیژن توسط خون از ریه
ها جلوگیری می کنند و یا اکسیژنه کردن نسوج را. هر چند هم که خون دارای لکسیژن
کافی باشد به هم می زنند مانند اکسید دو کربن, سیانوژن اسید سیانیدریک و .
صفحه 8:
لالد ليد
5 ی ار
تک تن Se
اعصاب مرک تأثیردارند ماد هیدروکربورهای استیلنی, تركيبات اترء کون های آلفاتیک
Se
۰ که سیب صدمات عضوی به بعضی از اعضاء داخلی مانند کبد. کلیه ها و ريه ها مى شود. اغلب.
هيدروكربورهاى هالوثنه ترکیباتی هستند که باعث تخريب سيستم خونساز می شوند
مواد شیمیایی همچنین می توانند سبب بوجود آمدن مسمومیت شوند از جمله آرسنیک. آهن. روی.
سرب. کروم. کادمیوم.نیکل و همچنین حشره کش ها را نام برد
صفحه 9:
مسسعیطتتاوتاملی مهم است که در کارلیی کار کنان تاثیر مستقیم دارد.با
توجه به اینکه اکثریت محیطهای کاری اصول اولیه ارگونومی را رعایت
را وا عم هه را ۱ ۰ Ss (cle
فاکتورهای ارگونومی و سبب بروز مشکلاتی برای کارکنان می گردد و
همچنین سلامتی کارکنان را نیز به خطر می اندازد.
Clie = یار SEO Jobe وروت ب ea کی هی سنرط فلت از
کار در اثر عدم تطابق ابزار با کارگر بوجود می آید. لذا برای نگاهداری و ارتقاء سطح
سلامت جسمی و روحی کارگران در همه مشاغل باید عوامل زیان آور محیط کار
شتاسایی» اندازه گیری» ارزبایی و کنترل شده و معایتات قیل از استخدام و دوره ای
به منظورهای ذیل انجام پذیرد:
* نعيين سطح سلامت شاغلین
تشخیص زودرس بیماربها و درمان آن
۰ النتخاب کارگران برای مشاغلی که متتاسب با ظرفیت های جسمی و رواني آنان باشد.
۰ تطبیق ابزر کر با وضعیت جسمانی - روانی کارگر.
* پیشگیری از بیماریهای ناشی از کار
صفحه 10:
سصصیای محیط و کاهش شنواتی
* کاهش شنوایی ناشی از صوت در اثر مواجهه مداوم و طولانی با
اصوات غیرمجاز و يا مواجهه ناگهانی و يك باره با صدای بسیار
بلند (مثل انفجار) رخ می دهد. این کاهش شنوایی به دلیل
آسیب دائمی و غیرقابل بازگشت در سلول های مویی و حلزونی
كوش داخلی می گردد و ارتباطی به آسیب پرده صماخ ندارد. با
ادامه یافتن مواجهه کاهش شنوایی به سرعت پیشرفت می کند
و در عرض. ۱۰-۱۵ سال به حداکثر می رسد.
صفحه 11:
مد ماهبا شدای غیرمجاز در مراحل اولیه علامتی ندارد برخی
افراد که در محیط کار با صوت غیرمجاز مواجهه دارند در پایان
روز کاری به طور موقت دچار وزو
شدید تر و مداوم شده و در کیفیت شنوایی» خواب و تمرکز
شخص اختلال ایجاد می کند. همانطور که گفته شد اين افراد
در معاینه گوش سالم به نظر می رسند و آسیب پرده صماخ
وجود ندارد و تنها راه تشخیص و شناخت بیماری براساس
.سابقه مواجهه با صدای غیرمجاز در تست شنوایی سنجی است
صفحه 12:
Ergonomy Training
Course
* در تست شنوایی شناسی (ادیومتری) این افراد ابتدا گرفتاری در
دامنه اصوات پر فرکانس است که خارج از دامنه شنیداری است
و بنابراین در مکالمات روزمره در ابتدای سیر بیماری مشکل
ندارند. با ادامه مواجهه دامنه گرفتاری به سمت فرکانس های
شنیداری (کم فرکانس) پیشرفت نموده و فرد در درك صحبت
دیگران و برقراری ارتباط دچار مشکل خواهد شد. .
صفحه 13:
Ergonomy Training
۰
olan gl aS © بازگشت ناپذیر و غیرقابل درمان است
راهکارها مبتنی بر پیشگیری و تشخیص در مراحل اولیه
بیماری به منظور جلوگیری از پیشرفت و گسترش آن است.
این راهکارها شامل برنامه ها و دستورالعمل های مدون جهت
انجام اقدامات حفاظتی در برابر صوت غیر مجاز شامل اجتناب
از حضور در مکان های پر سروصدا یا کاستن از صدای محیط
است.
صفحه 14:
Engonomy Training
* یدای که به منظور کاستن صدای محیط انجام می شود
شامل کنترل مهندسی دستگاه ها در محیط های پرسروصدا و
رفع عیوب مربوط به دستگاه ها و در صورت لزوم و امکان
تعویض دستگاه است. در صورتی که انجام اقدامات فوق ممکن
نباشد يا قادر به رفع صدای غیرمجاز محیط نباشیم باید گوشی
های محافظ در اختیار افراد در معرض صوت غیرمجاز قرار داد.
این گوشی ها متناسب. با شقات و فرکاتس صای محیط.کاز
تجویز می شود.
* براى اين افراد بايد سالانه معاینه دقیق شنوایی شناسی انجام
شود تا در صورت مشاهده اختلال در تست شنوایی اقدامات
مناسب به منظور پیشگیری از پیشرفت افت شنوایی بر دامنه
فرکانس شنیداری انجام شود.
صفحه 15:
Ergonomy Training
Course
تجهیزات حفاظت فردی و انتخاب آنها
زپرسنل به لوازم حفاظت فردي به عنوان :
رین راه کنترل عوامل زیان آور است . و در صورتي قابل قبول است که نتوان از
راه مهندسي و مديريتي مشکل را حل کرد یا اقدام اساسي ايمني مشکل و یا محتاج
زمان باشد در این صورت تامین شرایط ايمني براي افراد به طور موقت خواهد بود
۰ 2 - بعنوان ابزار کار تلقي شده که بدون آن پرداختن به شغل موردنظر غیر ممکن
است .
3 - بعنوان اقدام اساسي ايمني بر روي محیط پیرامون کارگر وآنچه در اختیار دارد
يريد
صفحه 16:
Ergonomy Training
22: پیمازیهاش بریوی Course
*_بیماربهای ریوی شغلی . بیماربهای شقلی هستند که کنترل آنها .به سرعت ۰ شدت و قدرت
پیشگیری بستگی دارد. این بیماریها معمولاً بعلت قرار گرفتن بیشتر در معرض آلرژنها یا مواد سمی
shel شده و ممکن است باعث نارسائی حاد یا مزمن اعضای دستگاه تتفسی گردند. همچنین
تماسهای کم و شدید موجب يماريهاق مزمن ریوی میشوند. مصرف دخانیات می تواند اثر
افزایشی روی شدت این بیماریها داشته
۳ مجموع هزینه های سالیانه صدمات + ساره ونارسائیهای ریوی در ایالت متحده بالغ بر 170
میلیون دلار میباشد.
*_ درسال 2002 تقریباً 244500 مورد جدید از بیماربهای شغلی گزارش شده است .این تعداد علاوه بر
0 مورد شناخته و گزلرش شده قبلی است . بیش از 5/2 در 10000 کارگر که تمام وقت کار
میکنند « مبتلا به بیماربهای ریوی شغلی هستند » آغلب بیماریهای شغلی غیر قابل درمان میباشند.
* تهويه مناسب . پوشش حفاظتی مناسب . تغییر پروسه های کاری و آموزش- کارگران از جمله
فاکتورهای پیشگیری میباشند
صفحه 17:
سس ی ترس سا اس سس
1- سرطانهای ربوی شغلی
2- آسم شغلي
3- آزبستوريز
4- مزوتليوما
١ یز( بيمارى قهوه اى ريه - ريه قهوه اى بيمار)
ال ل ل ]
سياه ربه )
7- سيليكوزيس
8 نپومونی بسیار حساس
صفحه 18:
ومس لتك پر وهای مذکور یک به یک بصورت مفصل توضیح داده ميشوند.
۰ ۴۳۳۶۲سرطانهای ریوی شغلی :
* دراجهان بهتاور كنونى » تقريباً 301720 درصد مردان و 5 وا 20 مرصد ونان شاغل در
حرف کارگری در معرض ععامل آلودگی قرار درند که در طول زندگی کاری خود به
سرطان ريه مبتلا ميكردند: عوامل خطرساز شخلى» تقريباً 3/10 درصد از سرطانهاى:
ريه را به خود اختصاص psy ees, eee
سرطانهاى شغلى قرار دارند.
* 2 آسم شغلی
* آسم شایعترین بیماری ریوی شغلی است . تقریباً 15 تا 23 درصد از موارد آسمی
بالغین در ایالات متحده امریکا است که بعلت قرار گرفتن در معرض عوامل
خطرساز شغلى ميباشد. اين عوامل خطرساز درمحل كار نيز ميتوائد باعث افزايش
شدت أسم كرتن
3 زيستوزيره
زيك بيمارى تهاجمى داخل بافتهاى ريه است كه بعلت استنشاق فيبرهاى
ر هنگامی که آفراد در معرض عوآمل خطرساز قرار میگیرند . آیجاد
1 میلیون ریزه که مشخصه آزبستوزیز است در مشاغلی که دارای
ار است دیده ميشود و ابن عوامل زيان أور شغلی در ايحن
صفحه 19:
ونر دجتوزین ووآی وی باشند. لازم یه ذکراست که بین سالهای 1980 تا 2002 تعداد 6343 مرگ یعلت آزبستوزیز
وجو تسفنته است.
۰ 4 مزوتلیوم
> مزوتيليوماء از توابع سرطانهاى ريوى است كه لايه هاى ششها را گرفتار میسازد و بعلت عوامل خطرساز آزیستوز
ايجادميشود ٠ ولى نادرهستند. هرسال 2030 آمارمرك و مير مزوتليوما تقريباً 60000 مورد بيش بينى شده اسث كه
علت آن آزيستوز ميباشد.
5- باسینوزیز (بیماری هرون ریه )
باسینوزیس که تحت عنوان بیماری قهوه ای ریه یا ريه قهوه اى بيمارناميرده ميشود یک انسداد مزمن و عمقی
راههای کوچک هوائی ریه است که همراه با کاهش شدید فعالیتهای ربوی است که در نتیجه استنشاق ریزه های
کنف » گیاه زلف عروس و کتان ایجاد میگردد . بین سالهای 1979 تا 2003 تعداد 140 مورد مرگ بعلت باسیتوزیس
اتفاق فتاده است . همچنین بیش از 35000 كاركر ناتوان ( بيمار) بعلت باسینوزیس وجود دارد:
6- پنوموکوینوزیز
* بنوموكونيوزيز كاركران معدن زغال سنك يا همان ريه سياه بيمار( بیماری سیه ریه) .بعلت استدشاق گرد و غبار
ناشی از معادن زغال سنگ در ریه کارگران تجمع يافته و ایجاد بیماری میکند. که باعث ایجاد اختلال و مشکل در
تنفس میشود. فرد به سختی نفس میکشد يا تنفس برای فرد مبتلا مشکل میشود. تقریباً 8/2 از معدن چیان زغال
سنگ دچار این مشکل میشوند. و از این تعداد حدود 962 (دو درصد) اين گرد و غبارها را به داخل ریه های خود می
برند و به فرم مزمن اين بيمارى مبتلا هستند. هرسال تقريباً 400 مرك بعلت بیماری پنوموکونیوزیس ( بیماری ریه
سياه) اتفاق مى افتد
صفحه 20:
تالهای آزاد شده سیلیکا د
.سنگ . خاک رس و کارخانه
هاى شيشه سازى در بافتهاى ريه با ايجاد اسكار زغم بوجود می این
بس ريسك فاكتورهاى بيمارى سل را تشديد ميكند
نسبتی که تاکنون بدست آمده است ۰ پیش از سال 1990 تقریباً یک یی
نفر کارگر در معرض گرد و غبار سیلیکا قرار داشته اند.
78 رس مر
این بیماری بعلت قرار گرفتن در معرض مکرر اسپورهای قارچی , فضولات
پرند ان با كرد و غبار با ایجاد التهاب در کیسه های هوایی ریه ها بوجود می
Se است قسمنی آزریه ها دجار اسكار بافتى شولك و فعالیت طبیعی
قرار دهد. مر ناشى از ينوموذ لا
ابش دافته است .از سال" 9 تا 1999 يعنى در فاصله 20
سال به 57 مورد رسيده أست .
*
صفحه 21:
۱ oe سرطانهاي
صفحه 22:
رتش سرطان ن ناشي از تماس شغلي oy be Percival Pott Lb;
كرنية و آن سرطان اسکروتوم در پسران دوده پاک کن بود
. فيزيكي و يا بيولوزيك محيط كار كه ريسك سرطان را در كاركران
در معرض رأ بيشتر كند
* هرنوع بدخيمي كه بطور كامل يا تا حدودي به علت تماس در محيط كار ويا در
ارتباط با شغل آیجاد شود
* سرطان شغلي چیست
* سرطان هاتي هستند که به وسیله کارسینوژن هاي محیط کار ایجاد مي شوند
* 2 تا 8 دوصه از تمام:سترطان:هاارااشامل مى شود 1
* 4درصد کل مرگ ومیر هاي ناشي از سرطان در افراد بالاي 15 سال ممکن است علت
شغلی داشته باشد
* میزان ابتلا زنان نسبت به مردان کمتر است ( پتانسیل تماس با عوامل شغلي
در خأنم ها کمتر است ) ۱
صفحه 23:
کارسینوژن ها
امه زک رس مهو زر
00 ملجماو ياه باعت ایجاد سرطان مي شود
شيميايي (بتانفتیل آمین )
فيزيكي ( يرتو بونيزان »
بيولوزيكي ( ويروس هباتيت 8 و ©)
طبقه JARC (International Agency for Research on Cancer ) (oi:
گروه 1 : براي انسان سرطان زاست و مدارک کافي براي سرطانزائي در انسان موجود است
گروه 2 موادي که احتمالا براي انسان سرطانزا هستند
(مدارک تجربي موجود است )
گروه 3: اگر در سایر گروه ها قرار نگیرد . در اين گروه قرار میگیرد
گروه 4 : احتمالا براي انسان سرطانزا نمي باشد و مداركي به نفع سرطانزائي در انسان و
حیوانات آزمايشگاهي یافت نشده است
UT سطح ایمن براي تماس با سرطانزاها وجود دارد : خیر (01 there is no safe level
(exposure
صفحه 24:
«7تبيعي سرطان ها
* سرطان هاي شغلي دوره نهفتگي طولاني ( حداقل 10 تا 15 سال
) دارند
* به همین دلیل میتواند به جاي آنکه در زمان شاغل بودن فرد
تظاهر کند به هنگام بازنشستگي وي آشکار شود
صفحه 25:
و وتو و و و و ou
۰ و و
ده
ب م
هی ٠. استخراج نيكل ٠ كروم .فرمالدئيد»
عفونت مزمن خ Ce
انسداد
OE |
اسیگار اقل ولك كرد و عبار جو از خردل یل روف هي برش[
صفحه 26:
سس وود
٠ خشونت مداوم صدا .اشکال در بلع »درد هنكام بلع . توده در گلو .7
صدا
* _ سرطان مثانه
٠ علل:
*؟ سيكار ( مهمترين)
* آلفاو بتا نفتيل آمين
۶ مشاغل
*_ چرم سازي .لاستیک سازي .پالایشگاه نفت » تولید و مصرف مواد رنگي .نساجي و
رنگرزي » توليد قير ۱ ۱
* علائم باليني
۰ هماجوري ( وجود خون در ادرار ) كه معمولا بدون درد و متناوب است
* تكرر ادرار
سوزش ادرار
صفحه 27:
BMining وله ومع
* سرطال كبد
۶ «وینیل کلراید.آرستیک)
ot علالم باليني
۶ درد در ناحیه فوقاني راست شکم
Bin has Gai west
* بزركي كبد همراه با آسيت و زردي
* بزرگي طحال
۰ توده شكمي
سرطان خون
* أشعه يونيزان ( قطعي ترين )
بتزن (مواد آرايشي . صابون ها . عطر . دارو . مواد رنكي . بنزین )
سرطان پوست
” تور خورشید ( اشعه ماورابتفش )
* كاركران كشاورزي . ساختماني . ماهيكيران . باغبانان , نكهبانان . نظامي : كاركران راه آهن . راهسازان کارگران
بالايش نفت) 7 7
*< .۷ چوشكاري با قوس الكتريكي
۶ (جوشکارها +برش دهنده هاي لوله + کارگران سرویس کار )
# آرسنیک
PAH ¥ ۰
36 ۷ اشعه ب
9
تروما
صفحه 28:
Ergonomy Training
Course
بیماریهای شغلی و سرطانهای شغلی
Ergonomy Training
Course
بیماریهای شغلی
•
•
•
•
بیماریهای شغلی بیماریهایی هستند که به دلیل خصلت کار و در محیط کار که دارای عوامل
زیان آور اثرگذار بر سالمت شاغلین هستند بوجود می آیند علیرغم اینکه بنظر می رسد
اینگونه بیماریها از شیوع کمتری نسبت به سایر بیماریها برخوردارند ،شواهد نشان دهنده
آن است که گروه عظیمی از افرادی که به نوعی شاغل محسوب میشوند خصوص ًا در
کشورهای در حال توسعه مبتال به اینگونه بیماریها هستند .بیماریهای شغلی در صورت
بروز و ابتال می توانند فرد مبتال را ناتوان از انجام فعال ّیت ها نمایند .بروز بیماریهای شغلی
می تواند بر اساس دو عامل پیشگیری کننده کاهش یابد
کنترل و ارزیابی مداوم در محیط کار
معاینات قبل از استخدام ومعاینات دوره ای
بیماریهای شغلی در صورت تشخیص زودرس در مراحل اولیه قابل پیشگیری و کنترل
است.
Ergonomy Training
Course
•
•
•
•
•
عوامل اثرگذار بر سالمت شاغلین چیست؟
محیط کار دارای عوامل مختلفی است که هر کدام می تواند
برای کارگران و سایر افرادی که به گونه ای در معرض آن قرار
گیرند سالمت آنها را تهدید نماید مانند:
عوامل شیمایی محیط کار
عوامل فیزیکی محیط کار
عوامل بیولوژیکی محیط کار
عوامل ارگونومیکی و روانی محیط کار
Ergonomy Training
•
کار به تنهایی عامل بیماری زایی نیست بلکه شرایطّ ،
تفکر
محیط
Course
شخص وعدم رعایت اصول بهداشت نیز از عوامل تشدید کننده
می باشد.
مدت مسئولیت هستند و آن مدتی است
• بیماریهای شغلی دارای ّ
که کارگر بعد از قطع تماس با عوامل بیماریزای محیط کار ،عالئم
بیماری را بروز می دهند ،در این صورت است که بیماری او ناشی
از کار شناخته می شود.
مدت مسئولیت ،مسئول ّیت کارفرما و (بیمه گر) در قبال کارگر
• ّ
است
•-
Ergonomy Training
Course
•
•
•
•
•
در مدت زمانی که کارگر در محیط آلوده و بیماریزا کار می کند ،طبیعی است که
مسئولیت هر نوع خطر از جانب محیط کار که کارگر را تهدید کند با کارفرما است عالوه بر
آن ح ّت ی زمانی که کارگر از کار خود جدا شد در صورت بروز بیماری ناشی از کار بر عهده
کارفرما است.
تمامی مشاغل دارای خطراتی هستند که باید آنها را شناخته و راه های جلوگیری از آنها را
به کار بست
کارگری که در واحد صنعتی با جیوه ،سرب و یا مواد شیمیایی سر وکار دارد .ممکن است دچار
مسمومیت حاد و یا یک بیماری مزمن شود .کارگر معدن در اثر گرد و غبار یا گازهای معدنی ،دچار
بیماری ریوی می شود.
کشاروزان در معرض سموم ممکن است دچار بیماری شوند.
رانندگان ،خلبانان و کسانی که در کارگاه های پر صدا کار می کنند دچار عوارض کاهش شنوایی
خواهند شد.
افرادی که با مواد شیمیایی سر و کا دارند ممکن است به بیماریهای پوستی ،تنفسی و … دچار شوند.
کارمندان اداری به علّت بی حرکتی و یا کم تحرکی و یا کار در نور ضعیف و غیر استاندارد می توانند
دجار بیماریهای اسکلتی ،عضالنی و چشمی شوند.
ب``یما̀ر̀یهایش`غلیب``ر ح`سب̀عا̀ملف``یز̀یکی̀مولد ب``یما̀ریدر م`حیطک``ار ع`با̀ر̀تند -
:از
Ergonomy Training
Course
•
•
•
•
•
•
بیماریهای و عوارض ناشی از گرما که ممکن است دچارگرفتگی عضالنی،
گرمازدگی ،جوش های گرمایی شوند.
بیماریها و عوارض ناشی از سرما که ممکن است دچار یخ زدگی ،هیپوترمی یا
کاهش حرارت مرکزی بدن و آسم و روماتیسم شود.
بیماریها و عوارض ناشی از نور ،سبب ایجاد خستگی اعصاب ،کاهش سالمت چشم
و قدرت بینایی و عدم دقّت عمل درکار و کاهش رغبت در کار.
بیماریها و عوارض ناشی از صدا ،سبب ایجاد کری شغلی ،افزایش فشار خون ،کم
خوابی ،عصانیت و … شود.
بیماریها و عوارض ناشی از ارتعاش سبب ایجاد ضایعات استخوانی ،ضایعات بافت
های نرم ،ضایعات مفصلی می گردد.
بیماریها و عوارض ناشی از تشعشعات یونزان و غیر یونیزان سبب بوجود آمدن
ضایعه در مراکز خونساز ،ضایعات دستگاه گوارش ،ضایعات سیستم اعصاب مرکزی
خواهد شد.
Ergonomy Training
Course
بیماریهای شغلی را بر حسب عامل شیمیایی و تأثیرات آن بر روی ارگان های بدن می
:توان به صورت ذیل دسته بندی کرد
•
•
مواد التهاب آور که محرک و دارای اثر سوزاننده و تاول زا بوده سبب متورم شدن سطوح مخاط
مرطوب می شود و قسمت فوقانی دستگاه تنفس را مورد حمله قرار می دهد مانند آلدئیدها،
فرمالدئیدها ،گرد و غبار ،آمونیاک ،اسید کرومیک ،گارهای سولفور و سولفوریک تعدادی نیز
دستگاه تنفسی تحتانی را تحت تأثیر قرار می دهند مانند تری کلرید آرسنیک ،بی اکسید و تری
اکسید ازت و …
مواد خفگی آور :که به علّت اختالل در اکسیداسیون نسوج سبب خفگی خواند شد که خود دو
دسته اند خفقان آور ساده و خفقان آور شیمیایی.
–
مواد خفقان آور ساده :گازهایی هستند که از نظر فیزیولوژیکی بی اثر بود بطور کلی با رقیق
کردن هوا و اکسیژن موجود در هوای تفنسی سبب کاهش اشباع خون از اکسیژن می شود
مانند اتان و متان و …
–
مواد خفقان آور شیمیایی :به علّت اثراتی که دارند از عمل حمل اکسیژن توسط خون از ریه
ها جلوگیری می کنند و یا اکسیژنه کردن نسوج را ،هر چند هم که خون دارای اbکسیژن
کافی باشد به هم می زنند مانند اکسید دو کربن ،سیانوژن ،اسید سیانیدریک و …
Ergonomy Training
Course
•
•
•
•
مواد بیهوشی آور مخدر:که بدون عوارض شدید سیستمیک اثر می گذارند تعدادی از آنها رخوت آور بوده و بر روی سلسله
اعصاب مرکز تأثیر دارند مانند هیدروکربورهای استیلنی ،ترکیبات اتر ،کتون های آلفاتیک و …
سموم سیستمیک:
که سبب صدمات عضوی به بعضی از اعضاء داخلی مانند کبد ،کلیه ها و ریه ها می شود .اغلب
هیدروکربورهای هالوژنه ترکیباتی هستند که باعث تخریب سیستم خونساز می شوند
مواد شیمیایی همچنین می توانند سبب بوجود آمدن مسموم ّیت شوند از جمله آرسنیک ،آهن ،روی،
سرب ،کروم ،کادمیوم ،نیکل و همچنین حشره کش ها را نام برد.
Training
Ergonomyعاملي مهم است كه در كارايي كاركنان تاثير مستقيم دارد .با
Courseكار
محيط
توج ه ب ه اينك ه اكثريت محيطهاي كاري اص ول اوليه ارگونوم ي را رعايت
نم ي نماين د و اين عدم توج ه ب ه اص ول اوليه مس بب ايجاد ريس ك
فاكتورهاي ارگونوم ي و س بب بروز مشكالت ي براي كاركنان م ي گردد و
همچنين سالمتي كاركنان را نيز به خطر مي اندازد.
•
•
•
•
•
•
بیماریهای ناشی از از عوامل ارگونمیکی و روانی به سبب خستگی های مفرط ناشی ار
کار در اثر عدم تطابق ابزار با کارگر بوجود می آید .لذا برای نگاهداری و ارتقاء سطح
سالمت جسمی و روحی کارگران در همه مشاغل باید عوامل زیان آور محیط کار
شناسایی ،اندازه گیری ،ارزیابی و کنترل شده و معاینات قبل از استخدام و دوره ای
به منظورهای ذیل انجام پذیرد:
نعیین سطح سالمت شاغلین
تشخیص زودرس بیماریها و درمان آن
انتخاب کارگران برای مشاغلی که متناسب با ظرفیت های جسمی و روانی آنان باشد.
تطبیق ابزار کار با وضع ّیت جسمانی – روانی کارگر.
پیشگیری از بیماریهای ناشی از کار
• صدای محیط و کاهش شنوائی
• كاهش شنوایی ناشی از صوت در اثر مواجهه مداوم و طوالنی با
اصوات غیرمجاز و یا مواجهه ناگهانی و یك باره با صدای بسیار
بلند (مثل انفجار) رخ می دهد .این كاهش شنوایی به دلیل
آسیب دائمی و غیرقابل بازگشت در سلول های مویی و حلزونی
گوش داخلی می گردد و ارتباطی به آسیب پرده صماخ ندارد .با
ادامه یافتن مواجهه كاهش شنوایی به سرعت پیشرفت می كند
و در عرض ۱۰-۱۵ bسال به حداكثر می رسد.
Ergonomy Training
Course
مواجهه با صدای غیرمجاز در مراحل اولیه عالمتی ندارد برخی
افراد كه در محیط كار با صوت غیرمجاز مواجهه دارند در پایان
روز كاری به طور موقت دچار وزوز گوش می شوند كه به تدریج
شدید تر و مداوم شده و در كیفیت شنوایی ،خواب و تمركز
شخص اختالل ایجاد می كند .همانطور كه گفته شد این افراد
در معاینه گوش سالم به نظر می رسند و آسیب پرده صماخ
وجود ندارد و تنها راه تشخیص و شناخت بیماری براساس
.سابقه مواجهه با صدای غیرمجاز در تست شنوایی سنجی است
Ergonomy Training
Course
Ergonomy Training
Course
• در تست شنوایی شناسی (ادیومتری) این افراد ابتدا گرفتاری در
دامنه اصوات پر فركانس است كه خارج از دامنه شنیداری است
و بنابراین در مكالمات روزمره در ابتدای سیر بیماری مشكل
ندارند .با ادامه مواجهه دامنه گرفتاری به سمت فركانس های
شنیداری (كم فركانس) پیشرفت نموده و فرد در درك صحبت
دیگران و برقراری ارتباط دچار مشكل خواهد شد. .
• از آنجا كه این بیماری بازگشت ناپذیر و غیرقابل درمان است
راهكارها مبتنی بر پیشگیری و تشخیص در مراحل اولیه
بیماری به منظور جلوگیری از پیشرفت و گسترش آن است.
این راهكارها شامل برنامه ها و دستورالعمل های مدون جهت
انجام اقدامات حفاظتی در برابر صوت غیر مجاز شامل اجتناب
از حضور در مكان های پر سروصدا یا كاستن از صدای محیط
است.
Ergonomy Training
Course
Ergonomy Training
Course
• اقداماتی كه به منظور كاستن صدای محیط انجام می شود
شامل كنترل مهندسی دستگاه ها در محیط های پرسروصدا و
رفع عیوب مربوط به دستگاه ها و در صورت لزوم و امكان
تعویض دستگاه است .در صورتی كه انجام اقدامات فوق ممكن
نباشد یا قادر به رفع صدای غیرمجاز محیط نباشیم باید گوشی
های محافظ در اختیار افراد در معرض صوت غیرمجاز قرار داد.
این گوشی ها متناسب با شدت و فركانس صدای محیط كار
تجویز می شود.
• برای این افراد باید ساالنه معاینه دقیق شنوایی شناسی انجام
شود تا در صورت مشاهده اختالل در تست شنوایی اقدامات
مناسب به منظور پیشگیری از پیشرفت افت شنوایی بر دامنه
فركانس شنیداری انجام شود.
Ergonomy Training
Course
تجهيزات حفاظت فردي و انتخاب آنها
• تجهيزپرسنل به لوازم حفاظت فردي به عنوان :
• - 1آخرين راه كنترل عوامل زيان آور است .و در صورتي قابل قبول اسbت كه نتوان از
راه مهندسي و مديريتي مشكل را حل كرد يا اقدام اساسي ايمني مشكل و يا محتاج
زمان باشد در اين صورت تامين شرايط ايمني براي افراد به طور موقت خواهد بود .
• – 2بعنوان ابزار كار تلقي شده كه بدون آن پرداختن به شغل موردنظر غير ممكن
است .
• - 3بعنوان اقدام اساسي ايمني بر روي محيط پيرامون كارگر وآنچه در اختيار دارد
برند.
Ergonomy Training
Course
•
•
•
•
بیماریهای ریوی شغلی
بیماریهای ریوی شغلی ،بیماریهای شغلی هستند که کنترل آنها ،به سرعت ،شدت و قدرت
پیشگیری بستگی دارد .این بیمbاریها معموالً بعلت قرار گرفتن بیشتر در معرض آلرژنها یا مواد سمی
ایجاد شده و ممکن است باعث نارسائی حاد یا مزمن اعضای دستگاه تنفسی گردند ،همچنین
تماسهای کم و شدید بیشتر موجب بیماریهای مزمن ریوی میشوند .مصرف دخانیات می تواند اثر
افزایشی روی شدت این بیماریها داشته باشد.
مجموع هزینه های سالیانه صدمات ،بیمbاریها ونارسائیهای ریوی در ایالت متحده بالغ بر 170
میلیون دالر میباشد.
درسال 2002تقریباً 244500مورد جدید از بیماریهای شغلی گزارش شده است ،این تعداد عالوه بر
22000مورد شناخته و گزاbرش شده قبلی است .بیش از 5/2در 10000کارگرکه تمام وقت کار
میکنند ،مبتال به بیماریهای ریوی شغلی هستند ،اغلب بیماریهای شغلی غیر قابل درمان میباشند.
تهویه مناسب ،پوشش حفاظتی مناسب ،تغییر پروسه های کاری و آموزش bکارگران از جمله
فاکتورهای پیشگیری میباشند.
Ergonomy Training
Course
•
•
•
•
•
•
•
•
تعدادی از مهمترین بیماریهای شایع ریوی شغلی :
-1سرطانهای ریوی شغلی
-2آسم شغلی
-3آزبستوریز
-4مزوتلیوما
-5بسینیوزیز( بیماری قهوه ای ریه = ریه قهوه ای بیمار)
-6پنوموکونیوزیز کارگران معدن زغال سنگ ( ریه سیاه بیمار = بیماری
سیاه ریه )
-7سیلیکوزیس
• -8
نپومونی بسیار حساس
خديجه رحماني كارشناس ارشد ارگونومي
•
بیماریهای مذکور یک به یک بصورت مفصل توضیح داده میشوند.
اینک
Ergonomy
Training
Courseسرطانهای ریوی شغلی :
• -1
• در جهان پهناور کنونی ،تقریباً 20تا 30درصد مردان و 5تا 20درصد زنان شاغل در
حرف کارگری در معرض عوامل آلودگی قرار دارند که در طول زندگی کاری خود به
سرطان ریه مبتال میگردند .عوامل خطرساز شغلی ،تقریباً 3/10درصد از سرطانهای
ریه را به خود اختصاص میدهند .تراشه ،برونشها ،برونکوسها ،بیشتر در معرض
سرطانهای شغلی قرار دارند.
• -2آسم شغلی
• آسم شایعترین بیماری ریوی شغلی است .تقریباً 15تا 23درصد از موارد آسمی
جدید بالغین در ایاالت متحده امریکا است که بعلت قرار گرفتن در معرض عوامل
خطرساز شغلی میباشد .این عوامل خطرساز درمحل کار نیز میتواند باعث افزایش
شدت آسم گردند.
• -3آزبستوزیز:
• آزبستوزیز یک بیماری تهاجمی داخل بافتهای ریه است که بعلت استنشاق فیبرهای
ریز آزبستوزیز در هنگامی که افراد در معرض عوامل خطرساز قرار میگیرند ،ایجاد
میشود ،تقریباً 3/1میلیون ریزه که مشخصه آزبستوزیز است در مشاغلی که دارای
گردوغبار است دیده میشود و این عوامل زیان آور شغلی در ایجاد
•
می باشند .الزم به ذکراست که بین سالهای 1980تا 2002تعداد 6343مرگ بعلت آزبستوزیز
آزبستوزیز موثر
Ergonomy
Training
Course
داشته است.
وجود
• -4مزوتلیوما:
• مزوتیلیوما ،از توابع سرطانهای ریوی است که الیه های ششها را گرفتار میسازد و بعلت عوامل خطرساز آزبستوز
ایجادمیشود ،ولی نادرهستند .درسال 2030آمارمرگ و میر مزوتلیوما تقریباً 60000مورد پیش بینی شده است که
علت آن آزبستوز میباشد.
• -5باسینوزیز ( بیماری هرون ریه ) :
• باسینوزیس که تحت عنوان بیماری قهوه ای ریه یا ریه قهوه ای بیمارنامبرده میشود ،یک انسداد مزمن و عمقی
راههای کوچک هوائی ریه است که همراه با کاهش شدید فعالیتهای ریوی است که در نتیجه استنشاق ریزه های
کنف ،گیاه زلف عروس و کتان ایجاد میگردد .بین سالهای 1979تا 2003تعداد 140مورد مرگ بعلت باسیتوزیس
اتفاق افتاده است ،همچنین بیش از 35000کارگر ناتوان ( بیمار) بعلت باسینوزیس وجود دارد.
• -6پنوموکوینوزیز:
• پنوموکونیوزیز کارگران معدن زغال سنگ یا همان ریه سیاه بیمار( بیماری سیاه ریه) ،بعلت استنشاق گرد و غبار
ناشی از معادن زغال سنگ در ریه کارگران تجمع یافته و ایجاد بیماری میکند ،که باعث ایجاد اختالل و مشکل در
تنفس میشود ،فرد به سختی نفس میکشد یا تنفس برای فرد مبتال مشکل میشود .تقریباً 8/2از معدن چیان زغال
سنگ دچار این مشکل میشوند ،و از این تعداد حدود ( %2دو درصد) این گرد و غبارها را به داخل ریه های خود می
برند و به فرم مزمن این بیماری مبتال هستند .هرسال تقریباً 400مرگ بعلت بیماری پنوموکونیوزیس ( بیماری ریه
سیاه) اتفاق می افتد .
Ergonomy Training
سیلیکوزیس :
• -
Course
• بیماریهای سیلیکوزیس بعلت استنشاق کریستالهای آزاد شده سیلیکا د
رمعادن سیلیس ،ریخته گری ،انفجار ،برش ،سنگ ،خاک رس و کارخانه
های شیشه سازی دربافتهای ریه با ایجاد اسکار زخم بوجود می آید.
سیلیکوزیس ریسک فاکتورهای بیماری سل را تشدید میکند .هرساله حدود
200نفر بعلت ابتالء به بیماری سیلیکوزیس جان خود را از دست میدهند.
نسبتی که تاکنون بدست آمده است ،پیش از سال 1990تقریب ًا یک میلیون
نفر کارگر در معرض گرد و غبار سیلیکا قرار داشته اند.
• -8پنومونی بسیار حساس :
• این بیماری بعلت قرار گرفتن در معرض مکرر اسپورهای قارچی ،فضوالت
پرندگان یا گرد و غبار با ایجاد التهاب در کیسه های هوایی ریه ها بوجود می
آید ،ممکن است قسمتی از ریه ها دچار اسکار بافتی شوند و فعالیت طبیعی
ریه ها را تحت تأثیر قرار دهد .مرگ ناشی از پنومونی با حساسیت باال
بصورت عمومی افزایش یافته است .از سال 1979تا 1999یعنی در فاصله 20
سال به 57مورد رسیده است .
• *
سرطانهاي شغلي
•
Ergonomy Training
Course
Ergonomy Training
گزارش سرطان ناشي از تماس شغلي توسط Percival Pottگزارش
• اولين
Course
گرديد و آن سرطان اسکروتوم در پسران دوده پاک کن بود
• تعريف
• هر ماده شيميائي ،فيزيکي و يا بيولوژيک محيط کار که ريسک سرطان را در کارگران
در معرض را بيشتر کند
• هر نوع بدخيمي که بطور کامل يا تا حدودي به علت تماس در محيط کار و يا در
ارتباط با شغل ايجاد شود
• سرطان شغلي چيست
• سرطان هائي هستند که به وسيله کارسينوژن هاي محيط کار ايجاد مي شوند
• 2تا 8درصد از تمام سرطان ها را شامل مي شود
• 4درصد کل مرگ ومير هاي ناشي از سرطان در افراد باالي 15سال ممکن است علت
شغلي داشته باشد
• ميزان ابتال زنان نسبت به مردان کمتر است ( پتانسيل تماس با عوامل شغلي
در خانم ها کمتر است )
• کارسينوژن ها
Ergonomy Training
Courseاست که باعث ايجاد سرطان مي شود
• ماده اي
• شيميايي (بتا نفتيل آمين )
• فيزيکي ( پرتو يونيزان )
• بيولوژيکي ( ويروس هپاتيت Bو ) C
• طبقه بندي ) IARC (International Agency for Research on Cancer
•
گروه : 1براي انسان سرطان زاست و مدارک کافي براي سرطانزائي در انسان موجود است
• گروه 2موادي که احتماال براي انسان سرطانزا هستند
• ( مدارک تجربي موجود است )
• گروه : 3اگر در ساير گروه ها قرار نگيرد ،در اين گروه قرار ميگيرد
• گروه : 4احتماال براي انسان سرطانزا نمي باشد و مدارکي به نفع سرطانزائي در انسان و
حيوانات آزمايشگاهي يافت نشده است
• آيا سطح ايمن براي تماس با سرطانزاها وجود دارد :خير (there is no safe level of
) exposure
• سير طبيعي سرطان ها
• سرطان هاي شغلي دوره نهفتگي طوالني ( حداقل 10تا 15سال
) دارند
• به همين دليل ميتواند به جاي آنکه در زمان شاغل بودن فرد
تظاهر کند به هنگام بازنشستگي وي آشکار شود
Ergonomy Training
Course
Ergonomy Training
•
کارسينوژنهاي اختصاصي
Course
• فلزات
• آرسنيک ( ريه ،پوست ،کبد )
• بريليوم ( ريه )
• کادميوم ( ريه ،پروستات ،غدد )
• کروم 6ظرفيتي ( ريه )
• نيکل ( ريه ،سينوس هاي پيشاني )
• آهن و استيل ( ريه ،سيستم گوارشي )
ريه
• عضو اصلي و هدف در مورد تمام سرطانزاهاي فلزي
• سرطان ريه
• سيگار ( 80درصد مرگ هاي ناشي از سرطان ريه ) مهمترين عامل ،آزبست ،رادون ،کلرومتيل اتر ( باکتري
کش ،آفت کش ها ،حالل ها ) ،هيدروکربنهاي آروماتيک چند حلقه اي ( ، ) PAHکروم ،گاز خردل
• سرطان حفره بيني و سينوس ها
• (گرد و غبار چوب ( صنايع چوبي ) ،استخراج نيکل ،کروم ،فرمالدئيد)
• عالئم باليني
• عفونت مزمن خفيف همراه با ترشح
• انسداد و خونريزي کم ومتناوب از بيني
• سرطان حنجره
• (سيگار ،الکل ،آزبست ،گرد و غبار چوب ،گاز خردل ،نيکل ،روغن هاي برش (
Training
•
: Ergonomy
Courseباليني
عالئم
• خشونت مداوم صدا ،اشکال در بلع ،درد هنگام بلع ،توده در گلو ،تغيير در کيفيت
صدا
• سرطان مثانه
• علل:
• سيگار ( مهمترين )
• آلفا و بتا نفتيل آمين
• مشاغل :
• چرم سازي ،الستيک سازي ،پااليشگاه نفت ،توليد و مصرف مواد رنگي ،نساجي و
رنگرزي ،توليد قير
• عالئم باليني
• هماچوري ( وجود خون در ادرار ) که معموال بدون درد و متناوب است
• تکرر ادرار
• سوزش ادرار
•
تشخيص
اناليز ادراري
Ergonomy
•Training
•
Courseکبد
سرطان
•
سرطان خون
•
سرطان پوست
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
(وينيل کلرايد،آرسنيک)
عالئم باليني :
درد در ناحيه فوقاني راست شکم
خستگي ،ضعف ،کاهش وزن
بزرگي کبد همراه با آسيت و زردي
بزرگي طحال
توده شکمي
اشعه يونيزان ( قطعي ترين )
بنزن (مواد آرايشي ،صابون ها ،عطر ،دارو ،مواد رنگي ،بنزين )
نور خورشيد ( اشعه ماورا بنفش )
کارگران کشاورزي ،ساختماني ،ماهيگيران ،باغبانان ،نگهبانان ،نظامي ،کارگران راه آهن ،راهسازان کارگران
پااليش نفت )
جوشکاري با قوس الکتريکي
(جوشکارها ،برش دهنده هاي لوله ،کارگران سرويس کار )
آرسنيک
PAH
اشعه يونيزان
تروما
Ergonomy Training
Course
موفق وسالم باشید