تصویب بودجه

تصویب بودجه

اسلاید 1: به نام خدا فصل چهارم ----------------- (تصويب بودجه) --------------- علي تواريكي؛ بهروزاكبرزاده

اسلاید 2: عناوين فصل: -- ضرورتها و دلايل تصويب -- ويژگيهاي تصويب قوانين در مجلس -- ويژگيهاي تصويب بودجه -- نحوه بررسي و تصويب بودجه كل كشور 1- بررسي و رسيدگي در در كميسيونهاي تخصصي - وظايف كميسيونهاي تخصصي 2-بررسي و رسيدگي در كميسيون اصلي(تلفيق) -وظايف كميسيون اصلي ذددد

اسلاید 3: 3-بررسي و تصويب كليات لايحه بودجه در جلسات علني 4-بررسي و تصويب تبصره هاي لايحه بودجه در جلسات علني 5- بررسي و اظهار نظر شوراي نگهبان 6-ابلاغ قانون بودجه -----------------------

اسلاید 4: *ضرورت وقابليت بودجه: تصويب بودجه از وظايف و اختيارات مجلس ميباشد.در اصل پنجاه ودوم قانون اساسي آمده است در بودجه سالانه كل كشور ازطرف دولت تهيّه وبراي رسيدگي و تصويب به مجلس شوراي اسلامي تسليم ميگردد.وهر گونه تغيير درآن تابع مقرردرقانون خواهد بود.لايحه بودجه شايد مهمترين لايحه اي باشد كه دولت به مجلس ارائه مينمايد وبررسي و تصويب آن درمجلس ازفعاليتهاي قوه مقننه محسوب ميشود ودليل تصويب بودجه توسط مجلس اينست كه بيانگراهداف؛ وخط مشيها و وظايف وعمليات دولت است.نتيجه تصويب بودجه دولت توسط قوه مقننه را دردونكته اساسي بيان كرد:

اسلاید 5: (1)- با تصويب بودجه اهداف؛سياستها؛برنامه ها وخط مشيها و وظايف وعمليات دولت مشخص شده و چگونگي دستيابي به آنها تعيين ميگردد. (2)- تصويب بودجه ابزاري دردست قوه قانونگذاري است براي كنترل قوه اجرايي؛كه با تصويب بودجه توسط مجلس خطوط اصلي و كلي حركت دولت مشخص گرديده ودولت بايد درمسيرتعيين شده حركت كند. ------------ *ويژگيهاي تصويب قوانين در مجلس: اعمال قوه مقننه از طريق مجلس و براي اجرا به قوه مجريه و قضاييه ابلاغ ميشود ومجلس در عموم مسائل

اسلاید 6: درحدود مقرر درقانون اساسي ميتواند قانون وضع نمايد ولي درصورتيكه با اصول و احكام مذهب رسمي كشور مغايرت نداشته باشد وتشخيص اين امربا شوراي نگهبان است وبدين منظورمصوبات مجلس به شوراي نگهبان ارسال وبايد حداكثر تا ده روزاز تاريخ وصول ازنظر انطباق با موازين اسلام و قانون اساسي مورد بررسي قرار دهد. تشخيص عدم مغايرت مصوبات مجلس با احكام اسلام با اكثريت فقهاي شوراي نگهبان و تشخيص عدم تعارض آن با قانون اساسي با اكثريت شوراي نگهبان است . --------------

اسلاید 7: *ويژگيهاي تصويب بودجه: (1)-بودجه هميشه به شكل لايحه به مجلس تقديم ميشود و نمايندگان نميتوانند بودجه را درقالب طرح تقديم كنند. (2)-نمايندگان مجلس نميتوانند پيشنهاداتي بدهند كه هزينه را افزايش دهد. (3)-مجلس نميتواند تصويب موقت لايحه بودجه را برعهده كميسيون گذارد هرچند ضرورت ايجاب نمايد لايحه بودجه بايد درجلسات علني مجلس مطرح و مورد رسيدگي قرار گيرد . (4)-قانون بودجه مربوط به سال مشخصي است وهر لايحه بودجه و سال نيازبه تصويب مجدد دارد اقلام درآمدها وهزينه ها درهرسال با سالهاي قبل تفاوت

اسلاید 8: خواهد داشت. (5)-بودجه ازجمله لوايح يك شوري است. ------------------- *نحوه بررسي و تصويب بودجه كل كشور: طبق ماده آيين نامه داخلي مجلس؛لوايح پس از تقديم درجلسه علني ازطرف رئيس مجلس به كميسيونهاي مربوطه ارجاع و دردسترس نمايندگان قرارميگيرد وبه دستوررئيس جمهور كاررسيدگي به آن دركميسيونها شروع ميشود . **بررسي وتصويب لايحه بودجه كل كشورطي مراحل زير صورت ميگيرد: 1-بررسي و رسيدگي در كميسيونهاي تخصصي 2-بررسي و رسيدگي در كميسيون اصلي(تلفيق)

اسلاید 9: 3-بررسي وتصويب كليات لايحه بودجه درجلسات علني 4-بررسي وتصويب تبصره هاي لايحه بودجه درجلسات علني 5-بررسي و اظهارنظر شوراي نگهبان 6-ابلاغ قانون بودجه كلّ كشور ------------------ *((1))- بررسي و رسيدگي دركميسيونهاي تخصصي: اين بررسي پس از دستوررئيس مجلس آغاز و نمايندگان مجلس براساس آيين نامه داخلي عضو يكي ازاين كميسيونها ميباشند اعضاي هركميسيون بايد 19 نفر و حداكثر 24 نفر هستند.

اسلاید 10: ومسئوليت اداره جلسات برعهده رئيس كميسيون است و در غياب نامبرده مسئوليت با نايب رئيس است و كار تنظيم صورتجلسات ومصوبات و دستوركاربرعهده منشي است و نتايج كارتوسط سخنگو به اطلاع عموم ميرسد. ----------------- **وظايف كميسيونهاي تخصصي: -بررسي تبصره هاي مربوط به خود(ارزي و ريالي) -بررسي درآمد دستگاههاي مربوطه -بررسي هزينه هاي جاري وعمراني درچارچوب سقف تعيين شده -بررسي ميزان پيشرفت فيزيكي و ريالي طرحها

اسلاید 11: - تطبيق برنا مه ها وبا قوانين واهداف **انواع كميسيونهاي تخصصي مجلس شوراي اسلامي: -كميسيون عمران وكشاورزي -كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي -كميسيون برنامه وبودجه و محاسبات -كميسيون بهداشت و آموزش پزشكي -كميسيون حقوقي و قضايي -كميسيون آموزش وتحقيقات -كميسيون اقتصادي -كميسيون صنايع -كميسيون انرژي و نفت -كميسيون فرهنگي

اسلاید 12: -كميسيون اصل نود ---------------- *((2))-بررسي و رسيدگي دركميسيون اصلي(تلفيق): اعضاي كميسيون اصلي تركيبي از يك نفر از كميسيون تخصصي به انتخاب همان كميسيون و كليه اعضاي امور برنامه و بودجه ميباشد و درهنگام بررسي نماينده ديوان محاسبات حضوردارندعلاوه بر بررسي لايحه بودجه وظيفه تركيب وتلفيق نظرات و پيشنهادات كميسيونهاي تخصصي را برعهده دارند .نحوه كاردراين كميسيون بدين صورت است كه تبصره هاي درآمدي به لحاظ حساسيت بيشتري در كشورهاي جهان سوم دارند ابتدا مورد بررسي قرار ميگيرد زيرا با كمبود درآمد روبرو هستند.

اسلاید 13: **وظايف كميسيون اصلي: -پيشنهادات كميسيونهاي تخصصي -بررسي بررسي و چگونگي ميزان وام مورد نياز دستگاههاي ملّي -بررسي وضعيت ديون داخلي و خارجي -تلفيق وجمع بندي نهايي مصوبات و پيشنهادات كميسيونهاي تخصصي -اعلام نظرنسبت به لايحه بودجه و طرح آن در جلسات علني مجلس

اسلاید 14: **گروههاي چهارگانه كميسيون اصلي: الف)- گروه اقتصادي: شامل كشاورزي؛ آب؛ برق؛نفت؛گاز و....... ب)-گروه اجتماعي:آموزش و پرورش؛آموزش عالي؛بهداشت ودرمان و..... ج)-امور عمومي و دفاعي:امور قانونگذاري؛امور قضايي؛ اموردفاعي و...... د)- گروه شركتها: درآمدها؛ هزينه ها؛سود و ماليات و........

اسلاید 15: *((3))-بررسي وتصويب كليات لايحه بودجه در جلسات علني: براسا س آيين نامه داخلي مجلس شوراي اسلامي؛مدت زمان تعيين شده براي مذاكره درباره كليات بودجه سالانه كشور ده ساعت ميباشد كه موافقين سه ساعت ونيم؛يك ساعت مخبر كميسيونها و دو ساعت نماينده دولت ميتوانند نظرات و ديدگاههاي خود را مطرح نمايند. وهدف ازمذاكرات روشن شدن ابهامات نمايندگان مجلس و رأي دادن با آگاهي كافي نسبت به لايحه بودجه ميباشد درصورتيكه ده نفر از نمايندگان خواستار اعلام كفايت مذاكرات باشند رأي گيري به عمل آمده ودرصورت تصويب مذاكرات خواهد شد.بعد ازاتمام مذاكرات رأي گيري بصورت مخفي به عمل آمده واگردوسوم نمايندگان

اسلاید 16: حاضررأي مثبت دهند به صورت مصوب درخواهد آمد. كليات لايحه بودجه شامل سياستها؛خطوط اصلي؛واساسي برنامه دولت درسال بودجه اي است.اغلب طرحها ولوايح كه درمجلس به تصويب ميرسد دو شوري است.معناي آن اينست كه مجلس دريك شوركليات را به تصويب ميرساند ودرشور ديگري كه حداقل فاصله آن پنج روز ميباشد جزئيات آن مورد رسيدگي وتصويب قرار ميگيرد.امّا لايحه بودجه كل كشور و يا لايحه يك چند دوازدهم ومتمّم آن يك شوري است بدين معنا كه به هنگام طرح لايحه بودجه درمجلس جلسات بايدبلاانقطاع دركليّه ايّام هفته غيرازجمعه وتعطيلات رسمي حداقل روزي چهارساعت منعقد گردد وتا زمانيكه شورومذاكره پايان نيافته ورأي مجلس اخذ نشده ازدستورخارج نميشودوهيچلايحه اي

اسلاید 17: نميتوان مطرح كرد. *((4))-بررسي و تصويب تبصره هاي لايحه بودجه در جلسات علني: درجلسه علني پس از رسيدگي به كليات بودجه وتصويب آن به پيشنهادات مربوطه به درآمدها وسايرمنابع تأمين اعتبارو هزينه ها و ساير پرداختهاي بودجه عمومي دولت رسيدگي و سقف آن به تصويب رسيده وسپس بودجه شركتهاي دولتي؛ بانكها؛ومؤسسات انتفاعي دولتي ازلحاظ درآمدها وسايرمنابع تأمين اعتباروهزينه ها وسايرپرداختها بررسي ميشود.در بررسي تبصره هاي بودجه اي ابتدا تبصره هاي درآمدي وسپس تبصره هاي هزينه اي بررسي و تصويب ميشود.درجلسه علني ابتدامخبركميسيون اصلي گزارش كار ارائه مينمايد وسپس مخبران كميسيونهاي تخصصي نظرات و

اسلاید 18: وپيشنهادات خود را كه قبلاً درزمان تعيين شده ارائه وبه چاپ رسانيده اند مطرح مي نمايند سپس رأي گيري در مورد هر تبصره به عمل مي آيد وهرگونه پيشنهادي اعم از اصلاح؛ حذف وتعديل رأي گيري به عمل ميآيد تصويب هرپيشنهادي بايد مورد تأييد دو سوم از نمايندگان حاضر درجلسه قرار ميگيرد. نحوه رأي گيري براي مشخص نشدن موافقين يا مخالفين با ورقه انجام ميشود. كاررسيدگي به تبصره هاي لايحه بودجه بصورت روزهاي متوالي تا رسيدگي به آخرين تبصره ادامه مييابد. لوايح بودجه تا سال 1380 معمولاً داراي يك ماده واحد و پنجاه الي شصت تبصره و پيوستهايي بوده است امّا با تصويب قانون تنظيم بخشي ازمقررّات مالي دولت دربهمن ماه سال 1380 و ارائه تبصره هاي غيربودجه اي

اسلاید 19: بصورت قانون جداگانه اي تعداد لايحه بودجه سال 1381 شامل يك ماده واحد وبيست وسه تبصره بوده كه تاريخ بيست ودوم اسفند ماه 1380 درمجلس شوراي اسلامي به تصويب رسيد وجهت اظهار نظر به شوراي نگهبان احاله شد. --------------- **((5))-بررسي واظهارنظرشوراي نگهبان: شوراي نگهبان بررسي لايحه بودجه را ازدولحاظ بررسي ميكند.مغايرت با شرع مقدّس اسلام ومغايرت با اصول قانون اساسي.درصورتيكه شوراي نگهبان لايحه بودجه راتأييد نمايد دراينصورت لايحه بودجه كل كشوربصورت قانون درمي آيد ولي اگرلايحه با شرع مغايرت داشته باشد موضوع توسط شوراي نگهبان جهت اصلاح به مجلس شوراي اسلامي اعلام .

اسلاید 20: تا مجلس نسبت به اصلاح آن اقدام نمايد.مجلس به منظور اصلاحات لازم جلسه علني تشكيل داده و اعضاي شوراي نگهبان نيزمعمولاً دعوت به عمل مي آيد. اگراختلاف نظر ميان مجلس وشوراي نگهبان رفع نشود موارد اختلاف به مجمع تشخيص مصلحت نظام ارجاع شده و نظرمجمع مذكور قطعي ولازم الاجرا خواهد بود. ------------ *((6))- ابلاغ قانون بودجه: پس ازطي مراحل قانوني و تأييد شوراي نگهبان و اعلام نظرمجمع تشخيص مصلحت نظام درخصوص موارداختلاف لايحه بودجه بصورت قانون درآمد وامضاي رياست مجلس جهت اجرا به رئيس جمهوري ابلاغ ميگردد.