صفحه 1:
به نام خدا
فصل چهارم
علي تواريکي؛ بهروزاکبرزاده
صفحه 2:
عناوین فصل:
-- ضرورتها و دلایل تصویب
-- ويژژگيهاي تصویب قوانین در مجلس
-- ويژگيهاي تصویب بودجه
-- نحوه بررسي و تصویب بودجه کل کشور
1- بررسي و رسيدگي در در کميسيونهاي تخصصي
- وظایف كميسيونهاي تخصصي
2بررسي و رسيدگي در کمیسیون اصلي(تلفیق)
توظایف کمیسیون اصلي
صفحه 3:
3 -بررسي و تصویب کلیات لایحه بودجه در جلسات علني
4-بررسي و تصویب تبصره هاي لایحه بودجه در جلسات
علني
3 بررسي و اظهار نظر شوراي نگهبان
6 بلاغ قانون بودجه
صفحه 4:
*ضرورت وقابلیت بودجه:
تصویب بودجه از وظایف و اختیارات محلس میباشد در اصل پنجاه ودوم
قانون اساسی آمده است در بودجه سالانه
کل کشور ازطرف دولت تهیّه وبررای رسیدگی و تصویب به مجلس شورای
اسلامی تسلیم میگرردد.وهر گونه تغييس د رآن تابع مقررردرقانون خواهد
بود.لایحه بودجه شاید مهمترین لایحه ای باشد که دولت به محلس ارائه
مینماید وبرسی و تصویب آن درمجلس اززفعالیتهای قوه مقننه محسوب
و
مشیها و وظایف وعملیات دولت است.نتیجه تصویب بودجه دولت توسط قوه
مقننه را دردونکته اساسی بیان کرد:
صفحه 5:
(۱)- با تصویب بودجه اهداف؛ سیاستها؛بررنامه ها وحط مشیها و وظایف
وعملیات دولت مشخص شده و چگونگی دستیابی به آنها تعیین میگردد.
(۲ )- تصویب بودجه ابراری دردست قوه قانونگذاری است بای کنترل قوه
اجرایی؛ که با تصویب بودجه توسط محلس خطوط اصلی و کلی حرکت دولت
مشخص دیده ودولت باید درمسیرتعیین شده ح US OS
*ويثكيهاى تصويب قوانين در مجلس:
اعمال قوه مقننه از طرريق مجلس و براى اجرا به قوه مجريه و
قضاييه ابلاغ ميشود ومجلس در عموم مسائل
صفحه 6:
درحدود مقر درقانون اساسی میتواند قانون وضع نماید ولي
درصورتیکه با اصول و احکام مذهب رسمی کشور مفایر.ت نداشته باشد
وتشخیص این امربا شورای نگهبان است وبدين منظو رمصوبات مجلس
به شورای نگهبان ارسال وباید حداکشر تا ده روزاز تاریخ وصول
ازنظر انطباق با موازین اسلام و قانون اساسی مورد بررسی فرار
دهد. تشخیص عدم مخایرت مصوبات محلس با احکام
اسلاع با اکشریت فقهای شورای نگهبان و تشخیص عدم
تعارض آن با قانون اساسی با اکشریت شورای نگهبان است . 2
صفحه 7:
*ویژگیهای تصویب بودجه:
(1)-بودجه هميشه به شکل لایحه به مجلس تقدیم میشود و نمایندگان
نمیتوانند بودجه را درقالب طرح تقدیم کنند.
(۲ )-نمایندگان محلس نمیتوانند پیشنهاداتی بدهند که هزینه را افنرایش دهد.
( ۳ )-مجلس نمیتواند تصویب موقت لایحه بودجه را برعهده کمیسیون گذارد
هچند ضرورت ایجاب نماید لایحه بودجه باید درجلسات علنی محلس مطرح
ومورد رسیدگی قرار گید .
(؛ )-قانون بودجه مربوط به سال مشخصى است وهر
لايحه بودجه و سال نيازبه تصويب مجدد دارد اقلام د رآمدها وهزینه
by flew la سالقا قبل تناوت
صفحه 8:
خواهد داشت
(۵ )-بودجه ازجمله لوایح یک شوری است.
*نحوه برررسی و تصویب بودجه کل کشور:
طبق ماده آیین نامه داخلی محلس؛لوایح پس از تقدیم درجلسه علنی ازطرف
رئیس مجلس به کمیسیونهای ممربوطه ارجاع و دردسترس نمایندگان
قرارمیگیرد وبه دستوررئیس جمهور کاررسیدگی به آن د رکمیسیونها
شروع میشود .
*#بررسی وتصویب لایحه بودجه کل کشورطی مراحل زیر صورت میگیرد:
۱-برررسی و رسیدگی در کمیسیونهای تخصصی
۲ -بررسی و رسیدگی در کمیسیون اصلی(تلفیق )
صفحه 9:
۳-بررسی وتصویب کلیات لایحه بودجه درجلسات علنی
؟ -بررسى وتصویب تبصه های لایحه بودجه درجلسات علنی
۵-بررسی و اظهارنظر شورای نگهبان
ابلاغ و۳۳ peg
*((1))- بررسى و رسيدكى در ب یونهای تخصصی :
اين بررسى يس از دستوررئيس مجلس آغاز و نمايندكان مجلس براساس
آيين نامه داخلی عضو یکی زاین کمیسیونها میباشند اعضای هم کمیسیون باید
٩ نفى و حداکش ۲۶ نف هستند.
صفحه 10:
ومسئولیت اداره جلسات برعهده رئيس كميسيون است و در غياب نامبرده
مسئوليت با نايب رئيس است و كار تنظيم
صورتجلسات ومصوبات و دستو ركاربرعهده منشى است و نتايج كارتوسط
سخنكو به اطلاع عموح ميرسد.
**وظاين كميسيونهاى تخصصى:
-بررسی تبصره های مربوط به خود( ارزی و ریالی )
wr د رآمد دستگاههای مربوطه
-بررسی هزینه های جاری وعمرانی درچارچوب سقف تعیین شده
-برررسی مینزان پیشرفت فییزیکی و ریالی طرحها
صفحه 11:
تطبیق برنا مه ها وبا قوانین واهداف
**انواع کمیسیونهای تخصصی مجلس شورای اسلامي: -
کمیسیون عمران و کشاورزی
- کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی
- کمیسیون برنامه وبودجه و محاسبات
- کمیسیون بهداشت و آموزش پرشکی
- کمیسیون حقوقی و قضایی
- کمیسیون آموزش وتحقیقات
-کمیسیون اقتصادی
-کمیسیون صنایع
- کمیسیون اذرژی و نفت
-کمیسیون فرهنگی
صفحه 12:
۲*۴ ))-بررسی و رسیدگی د رکمیسیون اصلی( تلفیق ):
اعضای کمیسیون اصلی ترکیبی از یک نفر از کمیسیون تخصصی به انتخاب
همان کمیسیون و کلیه اعضای امور بررنامه و بودجه میباشد و درهنگام
بررسی نماینده دیوان محاسبات حضوردارندعلاوه بر بررسی لایحه بودجه
وظینه تم کیب وتلفیق نظرات و پیشنهادات کمیسیونهای تخصصی را برعهده
دارند .نحوه کاردراین کمیسیون بدین صورت است که تبصره های د رآمدی
به لحاظ حساسیت بیشترری در کشورهای جهان سوم دارند ابتدا مورد
مررسی قرار
میگیرد زیرا با کمبود درآمد روبرو هستند.
صفحه 13:
*#وظاین کمیسیون اصلی:
چیشنهادات کمیسیونهای تخصص
چررسی برررسی و چگونگی میزران واع مورد نیاز دستگاههای ملی
چررسی وضعیت دیون داحلی و خارجی
تلفیق وجمع بندی نهایی مصوبات و پيشنهادات کمیسیونهای تخصصی
علام نظرنسبت به لایحه بودجه و طرح آن در جلسات علنی مجلس
صفحه 14:
**گروههای چها رگانه کمیسیون اصلی:
الف - گروه اقتصادی: شامل کشاورزی؛ آب؛ برق؛نفت؛ گاز و ی
ب )- گرروه اجتماعی:آموزش و پرورش؛ آموزش عالی؛بهداشت ودرمان و
ج)-امور عمومی و دفاعی:امور قانونگذاری؛امور قضايي؛ اموردفاعی
52
د )- كروه شركتها: د رآمدها؛ هزينه ها سود و ماليات و 0
صفحه 15:
erly ار رل رازه
ae ee ERE Oe L Da] در
که مو لفقینسه ساعنونیم؛ی كکساعتمخیر کمیسیو د ۰ ۳
نمایندم دو لتمیتو لنند ار را در د
enero eninecprare psig) هر
CSE CS CSU I Cr EP EO
خولستار اعلام کفایتمذلکراباشند رأیگیرویه عمللمدم
و در صور شتصوپبمذلگر لشخردهد شد.بسعد ازلتمام مذلکر لسو اي
کسیر وی صورتمخفيیه عملآمدم ولگردوسوم نمایندگال
صفحه 16:
حاضررلٌی مثبت دهند به صورت مصوب دررخواهد آمد.
eee اصلی؛واساسی بررنامه دولت درسال
بودجه ای است.اغلب طرحها ولوایج
ی مسب زب .معنای آن اینست كه مجلس دریک
شو رکلیات را به تصویب میرساند ودرشور دیگری که حداقل فاصله آن پنج
روز میباشد جزئیات آن مورد رسیدگی وتصویب قرار میگیداما لایحه
بودجه کل کشور و یا لایحه یک چند دوازدهم ومتمم آن یک شوری است بدین
معنا که به cb ae لایحه بودجه درمحلس جلسات بایدبلاانقطاع در کلیه
لیا هفته غیرازجمعه وتعطیلات رسمی حداقل روزی چهارساعت منعقد گررده
وتا زمانیکه شور ومذاکره پایان نيافته ورلّی محلس اخذ نشده ازدستورخارج
نمیشودوهیچلایحه اي
صفحه 17:
نمیتوان مطرح کرد.
*(( -برررسی و تصویب تبصء های لایحه بودجه در جلسات علنی:
درجلسه علنی پس از رسیدگی به کلیات بودجه وتصویب آن به پیشنهادات
مربوطه به د رآمدها وسایرمنابع
تلمین اعتبار و هزینه ها و سایر پرداختهای بودجه عمومی دولت رسیدگی و
سقف آن به تصويب رسيده وسپس بودجه شرکتهای دولتی؛ بانکها؛ومقسسات
انتفاعى دولتى ازلحاظ د رآمدها وسايرمنابع تلمين اعتباروهزينه ها
وسايريرداحتها بررسى ميشود.در بررسى تبصره هاى بودجه اي ابتدا تبصره
های درآمدی وسپس قبصه های هزینه ای برررسی و تصویب میشود.د رجلسه
علنی ابتدامخب مکمیسیون اصلی گنزارش کار
ارائه مینماید وسپس مخبران کمیسیونهای تخصصی نظرات و
صفحه 18:
وپيشنهادات خود را که قبلاً درزمان تعیین شده ارائه وبه چاپ رسانیده اند
مطرح می نمایند سپس رلّی گیرری در مورد هر تبصره به عمل مى آيد
وهرگونه پیشنهادی اعم از اصلاح؛ ۱
حذف وتعديل رذى كيررى به عمل ميآيد تصويب همپیشنهادی باید مورد تأیید دو
سوع از نمایندگان حاضر درجلسه قرار
میگیررد. نحوه ری گیری بمرای مشخص نشدن موافقین یا مخالفین با ورقه
انجام ميشود. کاررسیدگی به تبصره های لایحه بودجه بصورت روزهای
متوالی تا رسیدگی به آخرین تبصره ادامه مپیابد. لوایح بودجه تا سال ۱۳۸۰
معمولا دارای یک ماده واحد و پنجاه الی شصت تبصء و پیوستهایی بوده است
Lal با تصویب قانون تنظیم بخشی ازمقررات مالی دولت دربهمن ماه سال ۱۳۸۰ و
ارائه تبصره های غیربودجه اي
صفحه 19:
بصورت قانون جدا گانه ای تعداد لایحه بودجه سال ۱۳۸۱
شامل یک ماده واحد وبیست وسه تبصره بوده که تاریخ بیست ودوم اسفند ماه
۰ درمجلس شورای اسلامی به تصویب رسيد وجهت اظهار نظر به شورای
نگهیان احاله شد.
*((6))-پررسی واظهاررنظشورای نگهبان:
شورای نگهبان برررسی لایحه بودجه را ازدولحاظ برررسی میکند.مفایررت با
شرع مقدّس اسلام ومغاییرت با اصول قانون اساسی.درصورتیکه شورای نگهبان
لایحه بودجه راتلیید نماید دراینصورت لایحه بودجه کل کشوربصورت
قانون درمی آید ولی اگرلایحه با شرع مفایرت داشته باشد موضوع توسط
شورای نگهبان جهت اصلاح به مجلس شورای اسلامی اعلام
صفحه 20:
اصلاحات لازم جلسه علني تشكيل داده و اعضاي شوراي
نگهبان نیزمعمولا دعوت به عمل مي آید. اگراختلاف نظر
میان مجلس وشوراي نگهبان رفع نشود موارد اختلاف به
مجمع تشخيص مصلحت نظام ارجاع شده و نظرمجمع
مذکور قطعي ولازم الاجرا خواهد بود.
-((Q))* ابلاغ قانون بودجه:
Boies ker ا ل ا د
ل ل Sn
.جهت اجرا به رئیس جمهوري ابلاغ میگردد
