تلرانس گذاری ابعادی و هندسی

تلرانس گذاری ابعادی و هندسی

اسلاید 1: GD & Tعنوان تحقیق : Geometrical Dimensions & Tolerancesتهیه کنندگان : هادی اسدیاستاد راهنما : جناب آقای مهندس دزیانیزمستان 92

اسلاید 2: GD & Tتعریف :تلرانس گذاري ابعادي و هندسي ( GD&T) روشي براي بيان و تفسير الزامات طراحي مي باشد ، اين ابزار سيستمي بين المللي با زبان نمادين بوده و ابزارآسان و مناسبي است كه باعث مي شود نقشه هاي مهندسي از مراحل طراحي تا ساخت و بازرسي به بهترين وجهي قادر به برقراري ارتباط با خواننده مي باشد .

اسلاید 3: GD & Tاز مزاياي GD&T مي توان به استنباط يكنواخت منظور طراح ، كاهش در تفاسير ناصحيح ازنقشه ، اطمينان بخشي از نظر تعويض پذيري و تخصيص حداكثر تلرانس به طرح را اشاره نمود . همچنين با بكارگيري GD&T الزامات طراحي به طور صريح تعريف شده و آخرين فناوريي استفاده از گيجها به طور اتوماتيك اجرا مي شوند . اين مزيتها باعث افزايش نرخ توليد و نيز كاهش دوباره كاري يا دورريز كمتر مي گردد . مقدمه :

اسلاید 4: GD & Tاما امروزه نياز به قابليت تعويض قطعات و مجموعه هاي ساخته شده در دنيا به وجود آمده است . به طوري كه در يك كارخانه ساخت اتومبيل ، تراكتور ، هواپيما ، تلويزيون ، پروژكتور ، فضاپيما و غيره قطعات بايد بتوانند با هم مونتاژ شوند . اين برنامه ، جايگزيني قطعات مجموعه را بدون انجام دوباره كاري مي طلبد . همزمان با نياز به ساخت قطعات در دنيا نياز به دقت هم احساس مي شود. تلرانس گذاري دايره اي جزئي از استاندارد هاي نظامي مي باشد كه بعدها با استاندارد انجمن استاندارد آمريكايي ( ASAY14.5 ) همسان شد . اين استاندارد در سال 1956 منتشر و توسط صنايع نظامي مورد پذيرش قرار گرفت .

اسلاید 5: GD & Tبه استاندارد را بيش ازپيش آشكار نموده و هماهنگي زيادي با استاندارد ISO داشت . امروزه عمده شركتهاي سازنده در ايالات متحده و دنيا از تلرانسهاي هندسي و ابعادي (GD&T ) استفاده مي كنند .در سال 1983 ، استارندارد ANSI Y14.5M-1982 منتشر شد . اين استاندارد برخي از كارهاي قبلي را شفافتر كرده و آن را به استاندارد سازمان بين المللي استاندارد (ISO ) نزديكتر نمود . در سال 1995 ، استاندارد ASMEY14.5-1994 از سوي انجمن مهندسين مكانيك آمريكا منتشر گرديد. اين استاندارد جديد نياز به استاندارد را بيش ازپيش آشكار نموده و هماهنگي زيادي با استاندارد ISO داشت . امروزه عمده شركتهاي سازنده در ايالات متحده و دنيا از تلرانسهاي هندسي و ابعادي (GD&T ) استفاده مي كنند

اسلاید 6: GD & Tاستاندارد چيست؟استاندارد ، مدل يا قانوني است كه موارد مشابه ، بايد مطابق يا در مقايسه با آن ساخته شوند؛ نمادها، اصول و قوانينGD&T مدلهايي هستند كه به صورت بين المللي ايجاد شده اند . اين سيستم به منظور تسهيل ارتباطات كنترل و توليدي نمودن صنعت در سرتاسر جهان ايجاد شده است. GD&T مثالي از يك استاندارد با كاربرد وسيع است كه بايستي جهت مفيد واقع شدن در صنعت به روز شود . هر بار ، روشهاي بهينه سازي ، شناخته شده ، مورد بحث قرار گرفته و ارزيابي مي شوند ؛ پس از توافق در رابطه با روش بهينه ، استاندارد تغيير داده مي شود . به روز شدن استاندارد GD&T آخرين بار در سال 1994 انجام شد.

اسلاید 7: GD & Tاستاندارد GD&T يك استاندارد جهاني مي باشد . اين استاندارد در ايالات متحده توسط انجمن مهندسين مكانيك آمريكا(ASME ) نگهداري مي شود . در كشورهاي اروپايي و ساير نقاط دنيا، اين استاندارد توسط سازمان بين المللي استاندارد ها نگهداري مي گردد . اين استاندارد ها يكسان نيستند ولي با هر بازنگري مشابه تر مي گردند .چرا GD&T ؟GD&T باعث شفافيت بيشتر سيستم اندازه گيري مختصاتي مي شود سيستم قديمي(مختصاتي)، فاقد بسياري از جزئيات مي باشد . تفاوت اصلي بين دو سيستم مختصاتي و سيستم تلرانس گذاري هندسي ، در قطعات دوار بروز مي كند ؛ سيستم مختصاتي يك ناحيه تلرانسي مربع دارد كه باعث عدم پذيرش برخي قطعات با كيفيت نسبتا خوب هم مي گردد .

اسلاید 8: GD & T GD&T يك جايگزين نمي باشد GD&T تماما جايگزين سيستم مختصاتي نگرديده است . در صورت نياز ، در هر طراحي GD&T براي ارتقاي سيستم مختصاتي تعريف مي شود . GD&T يك سيستم نمادين است كه امكان يكنواختي تعاريف و توصيف هدف طراح را تامين مي كند . اين نمادها ، با توجه به عدم نياز به يادداشت در حاشيه نقشه و همچنين بواسطه توصيف كامل مشخصه ها و الزامات طراحي ، امكان تفاسير ناصحيح را از بين مي برند .

اسلاید 9: GD & Tمزایادو اصل كليدي براي استفاده از GD&T عملكرد و ارتباط قطعات مجموعه با هم مي باشد . مهمترين مزيت GD&T روش تعيين موقعيت مشخصه مي باشد . در گذشته مشخصه ها با سيستم مختصاتي موقعيت دهي مي شدند . سيستم مختصاتي روش تلرانس گذاري اي است كه از تلرانس مثبت / منفي استفاده مي كند . تلرانسهاي مثبت / منفي براي طولها،عرضها،قطرها، شكلها و موقعيت ها تعيين مي شوند . دراين روش تلرانس گذاري ،مقادير طولها و قطرها به اندازه يك مقدار مثبت / منفي تغيير مي كنند .

اسلاید 10: GD & Tازمزاياي ديگر GD&T همسان شدن طراحان در سطوح بين المللي مي باشد درگذشته حاشيه نقشه ها شامل ليستي از يادداشتهايي بودند كه نيازهاي معيني راتوضيح مي داند . اين يادداشتها همگي منجر به تفاسير ناصحيح مي شوند . با علائم در دسترس كنوني ، طراح مي تواند به وضوح نيازهاي كامل طراحي را مشخص كند . كاربرد مناسب تلرانسهاي هندسي ، تعويض پذيري قطعات را امكانپذير مي سازد .

اسلاید 11: GD & TCOMMON TERMS AND DEFINITIONSBasic Dimension (1 Datum (2 Datum Target (3 Maximum Material Condition (MMC) (4

اسلاید 12: GD & TLeast Material Condition (LMC) (5Regardless of Feature Size (RFS) (6Full Indicator Movement (7 Virtual Condition (8 Feature Control Frame (9

اسلاید 13: GD & TPROFILE TOLERANCES Profile of a Line (1 Profile of a Surface (2

اسلاید 14: GD & TAngularity (1 Perpendicularity (squareness) (2Parallelism (3 ORIENTATION TOLERANCES

اسلاید 15: GD & TLOCATIONAL TOLERANCES Concentricity (2 True Position (1

اسلاید 16: GD & TRUNOUT TOLERANCES Runout (1 Total Runout (2

اسلاید 17: GD & TStraightness (2Circularity (3 Cylindricity (4 FORM TOLERANCES Flatness (1

اسلاید 18: GD & TStraightness - a condition where an element of a surface or an axis is a straight line. More                                                                                                                                                                                                                                                                                         راستي راستي يك شرط است ووقتي برقرار مي شود كه يك محور يا المان خطي از يك سطح در يك خط راست واقع باشد .

اسلاید 19: GD & T

اسلاید 20: GD & T Flatness - is the condition of a surface having all elements in one plane. More  تختي تختي ، شرطي از يك سطح است كه در آن تمامي المان ها داخل صفحه قرار مي گيرند

اسلاید 21: GD & T

اسلاید 22: GD & T

اسلاید 23: GD & TRoundness - describes the condition on a surface of revolution (cylinder, cone, sphere) where all points of the surface intersected by any plane. More     گردي دايره اي بودن همان گردي است . گردي . از شرايط يك سطح استوانه اي و حتي يك كره مي باشد كه در اندازه گيري هر مقطع آن در يك دور كامل مشخصه ، تمام نقاط سطح عموم بر محور مشترك و با فاصله مساوي از آن قرار مي گيرند . گردي يك كره شرطي است كه در آن تمام نقاط تلاقي كره با يك صفحه گذرنده از مركز . در فاصله يكسان از مركز قرار مي گيرند . تلرانس گردي براي کنترل المانهاي گرد يا برشهايي از مشخصه هاي استوانه اي كاربرد دارد . اين تلرانس مي تواند براي هر مشخصه استوانه اي نظير مخروط كره يا استوانه هايي كه صرفاً نيازي به كنترل خطي حول مشخصه دارند اعمال شود . گردي مي تواند براي مشخصه هاي داخلي كه سطح مقطع گردي دارند نيز استفاده شود .

اسلاید 24: GD & TCylindricity - describes a condition of a surface of revolution in which all points of a surface are equidistant from a common axis. Moreاستوانه اي استوانه اي بودن شرطي براي سطح كل مشخصه مي باشد ؛ به طوري كه در يك دور كامل سطح ، تممي نقاط در فاصله يكسان از محور مشترك قرار دارند .

اسلاید 25: GD & T

اسلاید 26: GD & TProfile of a Line - is the condition permitting a uniform amount of profile variation, ether unilaterally or bilaterally, along a line element of a feature. Moreپروفيل خط تلرانس پروفيل خط ، روش كنترل دو بعدي يك المان خطي در طول صحيح حقيقي يك سطح مي باشد اين كنترل . معمولا براي شكل سطح مقطعها يا صفحات برش قطعات تعريف مي شود . اين تلرانس اغلب در قطعات اتومبيلها ، كاميونها و تجهيزات معدن كاري ( ازجمله محركها ، قطعات بدنه ، پيشرانها و … ) كاربرد دارد .

اسلاید 27: GD & TProfile of a Surface - is the condition permitting a uniform amount of profile variation, ether unilaterally or bilaterally, on a surface. More پروفيل سطح پروفيل سطح ، يك روش كنترل سه بعدي در طول كل سطح كنترل شده مي باشد. اين نوع كنترل ، معمولا در قطعات داراي سطح مقطع ثابت ، سطوح دوران ، قطعات فورج و جوشكاري و غيره كه عبارت زير نويس كل سطح دركنترل آنها مورد نياز است به كار مي رود .

اسلاید 28: GD & T

اسلاید 29: GD & TAll Around Symbol - indicating that a tolerance applies to surfaces all around the part. Moreحول محيط حول محيط ، اصطلاحي است كه علامت اختصاري ندارد و اين اصطلاح ، به اين معني است كه تلرانس پروفيل به تمام محيط شكل كنترل شده اعمال شده و با علامت حول محيط بيان مي شود . اين نماد ، وقتي اعمال مي شود كه تلرانس يكنواخت پروفيل حول مشخصه نياز باشد .

اسلاید 30: GD & TAngularity - is the condition of a surface, axis, or centerplane, which is at a specified angle from a datum plane or axis. More زاويه دار بودنزاويه دار بودن شرطي براي يك محور يا صفحه است كه در زاويه غير 90 درجه نسبت به محور يا صفحه مبنا قرار دارد .

اسلاید 31: GD & T

اسلاید 32: GD & TPerpendicularity is the condition of a surface, axis, or line, which is 90 deg. From a datum plane or a datum axis. More تعامد تعامد ، شرايطي براي يك سطح كامل است ، كه در آن صفحه يا محور با صفحه يا محور مرجع زاويه قائمه مي سازد . تلرانس تعامد مي تواند براي يك سطح عمود بر صفحه مبنا ، يك محور عمود بر محور ديگر ، يك محور عمود بر صفحه مبنا ، يا المان خطي از يك سطح عمود بر محور مبنا ، تعيين گردد .

اسلاید 33: GD & TParallelism - is the condition of a surface, line, or axis, which is equidistant at all points from a datum plane or axis. More توازيتوازي ، شرايطي براي يك سطح ، صفحه مياني يا محور است كه فاصله تمام نقاط آن از صفحه يا محور مبنا يكسان است . كاربرد هاي مختلف عبارتند از ‌: توازي صفحه اي با صفحه ديگر ، توازي يك استوانه با سطح و توازي استوانه اي با استوانه ديگر . تلرانسهاي پروفيل مي توانند در كنترل المانهاي خطي يا سطحي يك مشخصه استفاده شوند .

اسلاید 34: GD & TPosition Tolerance - defines a zone within which the axis or center plane of a feature is permitted to vary from true (theoretically exact) position. More موقعيت موقعيت حالت قرارگيري يك مشخصه يا گروهي از مشخصه ها نسبت به مشخصه ديگر با مشخصه مبنا است . نواحي تلرانسي موقعيت يا اتوانه اي هستند و يا غير استوانه اي نوع ناحيه تلرانسي درجدول كنترل مشخصه تعيين مي شود اگر نماد قطر قبل ازتلرانس تعريف شده قرار بگيرد . ناحيه تلرانسي استوانه اي است فقدان نماد ، مبين يك ناحيه غير استوانه اي ( پهنا) است .

اسلاید 35: GD & T

اسلاید 36: GD & TConcentricity - describes a condition in which two or more features , in any combination, have a common axis. More هم مركزي هم مركزي شرطي است كه در آن نقاط مياني تمام المان هاي يك شكل كه در راستاي قطري روبروي هم قرار گرفته اند ( ياالمان هاي متناظر دو يا چند مشخصه كه به صورت شعاعي قرار گرفته اند ) با محور ( مركز) يك مشخصه مبنا منطبق هستند . تلرانس هم مركزي همواره مستقل ازاندازه مشخصه تعريف واعمال مي شود .

اسلاید 37: GD & TSymmetry - is a condition in which a feature (or features) is symmetrically disposed about the center plane of a datum feature. More تقارن تعريف تقارن ، شرطي است كه در آن يك مشخصه يا قطعه در هر طرف صفحه مياني مشخصه مبنا داراي پروفيل يكسان است . تلرانس تقارن ، همواره به صورت مستقل از اندازه تعريف مي شود .

اسلاید 38: GD & T

اسلاید 39: GD & TRunout - is the composite deviation from the desired form of a part surface of revolution through on full rotation (360 deg) of the part on a datum axis. More لنگي لنگي عبارتست از كنترل مركب فرم و مكان خطاي مجاز سطح قطعه ، در يك دور چرخش كامل قطعه حول محور مبنا .تلرانسهاي لنگي به صورت لنگي دايره اي یا مركب تعريف مي شوند .لنگي دايره اي لنگي دايره اي صرفاَ براي كنترل المانهاي سطحي مشخصه هايي كه سطح مقطع گرد دارند يا براي سطوح عمود بريك محور مبنا تعريف مي شوند . لنگي دايره اي صرفا يك كنترل خط به خط يك سطح مي باشد .هر خط كاملا از خط ديگر مستقل مي باشد . تلرانس نسبت به محورمبناي مشخصه به صورت FIM مي باشد . زماني كه عملكرد قطعه براي سرعتهاي دوراني بحراني نباشد ، اين كنترل تعريف مي گردد .

اسلاید 40: GD & T

اسلاید 41: GD & TTotal Runout - is the simultaneous composite control of all elements of a surface at all circular and profile measuring positions as the part is rotated through 360. More لنگي مركبلنگي مركب براي كنترل سطح مشخصه اي كه داراي يك محور است . تعريف مي شود اين كنترل بسيار محكم تر از لنگي دايره اي است لنگي مركب كنترل مركب تمامي المانهاي سطح نسبت به محور مبنا است سطح كنترلي مي تواند عمود بر محور مبنا و يا در راستاي آن باشد اين كنترل زماني اعمال مي شود كه اثر مركب تمامي المانهاي سطح در مونتاژ مجموعه نهايي بحراني باشند .

اسلاید 42: GD & T

اسلاید 43: GD & Tتصحيح كننده هاتصحيح كننده ها عبارتند از: شرط حداكثر مقدار ماده (MMC) و شرط حداقل مقدار ماده (LMC).اين نمادهاهمانگونه كه از نامشان مشخص است ممكن است تلرانس معيني را اصلاح كنند . شرط مستقل از اندازه مشخصه ، (RFS) براي تمام تلرانسهاي هندسي به كار مي رود.اين نماد ، در استاندارد ISO نمي باشد جايگزين ديگري در استاندارد ASME Y 14.5 M-1994 وجود دارد كه تعريف RFS را براي تلرانس موقعيت ممكن مي كند .

اسلاید 44: GD & TMaximum Material Condition (MMC) - is that condition of a part feature wherein it contains the maximum amount of material within the stated limits of size. That is: minimum hole size and maximum shaft size. More

اسلاید 45: GD & Tنماد شرط حداكثر مقدار ماده M بزرگ داخل يك دايره است . همچنين شرط حداثكر مقدار ماده با علامت اختصاري MMC نيز نشانداده مي شود . در اغلب موارد نماد در نقشه كشي و علامت اختصاري آن ( MMC) در بحث پيرامون تلرانس گذاري به كار مي روند . اصطلاح شرط حداكثر مقدار ماده براي توصيف شرط حداكثر اندازه تماسي واقعي به كارمي رود . براي مثال ، سوراخ ، يك مشخصه اندازه دار است ، كه اندازه آن در محدوده مثبت / منفي تلرانس اندازه قابل تغيير مي باشد . براي سوراخها يا هر مشخصه داخلي ، اندازه MMC كوچكترين اندازه تماسي واقعي آن مشخصه است به عبارت ديگر ، حداكثر مقدار ماده براي قطعه اي كه سوراخ در آن ايجاد مي شود باقي مي ماند . همچنين شرط حداكثر مقدار ماده را مي توان به مشخصه هاي اندازه دار خارجي نظير پينها‌، تسمه ها وهزار خارها نيز اعمال كرد . براي اين مشخهص ها ، MMC برابر با بزرگترين اندازه تماسي واقعي مجاز در تعريف اندازه مي باشد . شرط حداكثر مقدارماده را مي توان به عنوان كوچكترين سوراخ و بزرگترين پين تصور كرد و يا برحسب وزن ، كوچكترين سوراخ – وزن بيشتر ، بزرگترين پين – وزن بيشتر در قطعه معرفي كرد . كاربرد اين تصحيح كننده در طرح هايي است كه در آنها لقي براي مونتاژ كردن قطعه موردنياز است .

اسلاید 46: GD & T

اسلاید 47: GD & TLeast Material Condition (LMC) implies that condition of a part feature of size wherein it contains the least (minimum) amount of material, examples, largest hole size and smallest shaft size. It is opposite to maximum material condition. More شرط حداقل مقدار ماده تصحيح كننده بعدي ، شرط حداقل مقدار ماده است كه نماد آن حرف L بزرگ داخل دايره مي باشد اصطلاح شرط حداقل مقدار ماده در مقابل شرط حداكثر مقدار ماده استفاده مي شود اين تصحيح كننده در مشخصه هاي داراي اندازه تماسي واقعي براي توصيف شرط حداقل مقدار ماده استفاده مي شود . پس از ايجاد سوراخ در ماده حداقل مقدار ماده در قطعه باقي مي ماند . شرط حداقل مقدار ماده همچنين براي مشخصه هاي اندازه دار خارجي نيز به كار مي رود . براي مشخصه هاي خارجي كه تغيير اندازه در آنها مجاز است . LMC به اين معني است كه اين مشخصه ها در محدوده اندازه تعيين شده حداقل مقدار ماده را دارند .كاربرد اين تصحيح كننده در طراحيهايي است كه در آنها يك قطعه موقعيت دهي مي شود . يا ماده بايد حداقل ضخامت را داشته باشد . مثل سوراخهاي نزديك لبه ماده يا نقش برجسته هايي با سوراخ كه در آنها ضخامت ديوار بحراني است اين تصحيح كننده همان مزاياي MMC را دارد اما در جهت عكس .

اسلاید 48: GD & TRegardless Of Feature Size (RFS) - the condition where the tolerance of form, runout or location must be met irrespective of where the feature lies within its size tolerance. More اين تصحيح كننده هيچگونه تصحيحي بر روي تلرانسهاي معين نقشه اجازه نمي دهد ، اما به عنوان يك تصحيح كننده در نظر گرفته مي شود . همانگونه كه از نام آن مشخص مي شود ، RFS تلرانس معيني را اعمال مي كند . اين تصحيح كننده يك عامل بسيار محدود كننده است كه در جايي كه در تلرانس تكي يا مبناي مرجع هيچگونه نماد تصحيح كننده اي موجود نباشد تعريف مي شود RFS ، تلرانس را دقيقاً محدود به مقدار تعيين شده توسط طراح مي كند . كاربرد اين تصحيح كننده در طرحهايي است كه مقدار مجاز تلرانس در آنها بحراني مي باشد . اين تصحيح كننده ممكن است براي قطعات يك مجموعه ، كه انتقال محدودي بين آنها امكانپذير است ، نيز به كار رود . كاربرد متدااول اين نوع تلرانسهاي حدي در چرخدنده ها ، هزار خار ها و قطعات پرسي مشاهده مي شود . RFS ، همچنين به مشخصه هاي اندازه دار خارجي نيز اعمال مي شود . در اينجا ، مشخصه خارجي ممكن است هزار خار ها ، چرخدنده ها و انواع مشابه باشند كه موضوعيت تغيير اندازه در آنها وجود دارد .

اسلاید 49: GD & TProjected Tolerance Zone - applies to a hole in which a pin, stud, screw, etc., is to be inserted. It controls the perpendicularity of the hole to the extent of the projection from the hole and as it relates to the mating part clearance. The projected tolerance zone extends above the surface of the part to the functional length of the pin, stud, and screw relative to its assembly with the mating part . More ناحيه تلرانسي تصوير شده علامت اختصاري ندارد و نماد آن حرف P بزرگ در يك دايره P ، است . ناحيه تلرانسي تصوير شده ، معمولاً در ايجاد اتصال ثابت ، براي ممانعت از تداخل بين قطعات تماسي ، تلرانسي را تعريف مي كند .

اسلاید 50: GD & T

اسلاید 51: GD & TTangent Plane - indicating a tangent plane is shown. The symbol is placed in the feature control frame following the stated tolerance. More صفحه مماس هنگامی که یک تلرانس معین به صفحه مماس بر یک مشخصه اعمال شود از نماد فوق در جدول کنترلی مشخصه بعد از تلرانس استفاده می شود.

اسلاید 52: GD & TFree State Variations - is a term used to describe distortion of a part after removal of forces applied during manufacture. More حالت آزاد هنگامی که یک تلرانس فرم یا موقعیت تکی در حالت آزاد به یک مشخصه اعمال شود از نماد فوق در جدول کنترلی مشخصه بعد از تلرانس تعریف شده و هر تصحیح کننده دیگری قرار می گیرد.این نماد برای قطعاتی نظیر پلاستیک و نایلون و لاستیک و ... که برای نگه داشتن شکل خود به اندازه کافی صلب نیستند استفاده می شود.

اسلاید 53: GD & TDiameter - indicates a circular feature when used on the field of a drawing or indicates that the tolerance is diametrical when used in a feature control frame. More قطرهمه ما باعلائم اختصاري D يا DIA آشنا هستيم . در GD&T نماد قطر دايره اي است كه خط موربي از آن گذشته است . نماد قطر براي تشريح مشخصه هاي استوانه اي و يا نواحي تلرانسي استفاده مي شود . اين نماد همواره قبل از اندازه مشخصه يا تلرانسي مي ‌آيد .

اسلاید 54: GD & TBasic Dimensionused to describe the exact size, profile, orientation or location of a feature. A basic dimension is always associated with a feature control frame or datum target. (Theoretically exact dimension in ISO). More مطلقمطلق اصطلاحي است كه از نظر تئوري براي توصيف اندازه ، شكل يا موقعيت يك مشخصه يا مبنا استفاده مي شود .ابعاد مطلق داراي تلرانس نيستند . تلرانسهاي مربوط به ابعاد مطلق در داخل جداول كنترلي يا تحت ساير شرايط اعمال مي شوند مطلق مي تواند به صورت BSC خلاصه شود . البته اخيراَ استفاده از نماد مطلق به شكل مستطيلي حول اندازه متداول شده است

اسلاید 55: GD & T

اسلاید 56: GD & TReference Dimension - a dimension usually without tolerance, used for information purposes only. It does not govern production or inspection operations. (Auxiliary dimension in ISO). More بعد مرجع يك اصطلاح ديگر كه در نقشه كشي جديد هم نيست ، بعد مرجع نام دارد ، اين اصطلاح معمولا با علامت اختصاري REF و در حال حاضر با يك مقدار در داخل پرالنتز ، () ، ارائه مي شود .ابعاد مرجع ، براي تعريف قطعات استفاده نمي شوند ؛ بلكه به منظور بر قراري ارتباط بين مشخصه هاي موجود در يك الگوي تخت تعريف مي شوند . ابعاد مرجع ، ممكن است حاصل جمع چندين بعد ، اندازه يا ضخامت ماده باشند و جابجايي قطعات متحرك را تعيين كنند .

اسلاید 57: GD & TDatum Feature - is the actual component feature used to establish a datum. Moreمبنا چيست ؟ مبنا از نظر تئوري يك خط ، سطح ، نقطه ، فضا يا محور دقيق مي باشد كه به عنوان مبدا اندازه گيري مورد استفاده قرار مي گيرد . اين نواحي صرفاَ براي تنظيم راستاي قطعه دقيق فرض مي شوند مشخصه هايي از قطعه كه ممكن است به عنوان مبنا استفاده شوند عبارتند از : (1 يك صفحه (2 يك مرز شرط حداكثر مقدار ماده ( مفهوم MMC ) (3يك مرز شرط حداقل مقدار ماده (مفهوم LMC ) (4يك مرز شرط مجازي (5يك پوسته تماسي واقعي (6يك منحني تعريف شده رياضي نمادمشخصه مبنا نماد مشخصه مبنا مربعي است كه شامل يك حرف بزرگ بوده و خط راهنمايي آن را با يك مثلث به مشخصه متصل مي كند . مثلث ممكن است توپر يا توخالي باشد . صفحات يا سطوح مبنا از نظر تئوري ، از يك چارچوب مرجع سه صفحه اي كامل به وجود آمده اند

اسلاید 58: GD & TDimension Origin - Signifies that the dimension originates from the plane established by the shorter surface and dimensional limits apply to the other surface. More مبدا مختصات اين اصطلاح علامت اختصاري ندارد . نماد آن در بالا آمده است و اين نماد براي معرفي سطح يا مشخصه اي به كار مي رود كه اندازه گيري از آنجا آغاز مي گردد .

اسلاید 59: GD & TFeature Control Frame - is a rectangular box containing the geometric characteristics symbol, and the form, runout or location tolerance. If necessary, datum references and modifiers applicable to the feature or the datums are also contained in the box. More

اسلاید 60: GD & T

اسلاید 61: GD & Tجدول كنترلي مشخصه جدول كنترلي مشخصه ، يك كنترل مشخص براي يك يا چند مشخصه فراهم مي كند . طراح در صورت لزوم يك جدول مستطيلي براي كنترل يك مشخصه خاص ياگروهي از مشخصه ها ترسيم مي كند . يك جدول كنترلي مشخصه بايد حداقل شامل يك نماد ويژگي هندسي و يك مقدار تلرانسي باشد . در جداول كنترلي مركب مشخصه ، نحوه خواندن از چپ به راست و سطر به سطر مي باشد يك جدول كنترلي مي تواند شامل تلرانس و نمادهاي زير باشد : نماد ويژگي هندسي تصحيح كننده تلرانسنماد قطرحرف يا حروف مبناي مرجعتلرانس تصحيح كننده مبنا جداول كنترلي مشخصه ممكن است به يك سطح محور يا خط تقارن وصل شوند . با هر روش اتصال ، كنترل مشخصه محدود به آن قسمتي از قطعه يا مشخصه مي شود كه جدول كنترلي به آن وصل شده است .

اسلاید 62: GD & Tچگونه جداول كنترلي مشخصه رابخوانيم چپ به راست جداول كنترلي مشخصه ، از چپ به راست خوانده مي شوند . در صورتي كه جدول كنترلي مركب يا تركيبي باشد ابتدا بايد اولين سطر خوانده شده و الزامات آن اجرا گردد . سپس به سطر يا سطور بعدي پرداخته و به ترتيب الزامات هر يك برآورده گردد . جداول كنترلي مشخصه ترتيب فرآيند را تعريف نمي كنند . بلكه الزامات نهائي مورد نياز طرح را بيان مي كنند .

اسلاید 63: GD & Tجداول كنترلي منفرد يك جدول كنترلي منفرد ، فقط يك كنترل رابراي يك مشخصه يا الگوي مشخصه ها ارائه مي دهد . كنترل ممكن است براي كنترل يك سطح يا يك مشخصه تعريف شود . جداول كنترلي تركيبي مشخصه جداول كنترلي تركيبي همانگونه هستند كه نامشان بيان مي كند . اين جداول عبارتند از دو يا چند جدول كه به هم وصل شده اند يا ممكن است تركيبي از يك جدول كنترلي و نماد مبناي مرجع باشند . همچنين هربار يك سطر از اين نمادها تفسير مي گردند . كاربرد ديگر ، تلرانس پروفيل است . نوع ديگري از جداول كنترلي تركيبي در مواقعي استفاده مي شود كه به مشخصه تلرانس معيني نسبت داده شود و سپس اين مشخصه به عنوان يك مشخصه مبنا تعريف گردد اين نوع جدول در حالتي معمول است كه يك مشخصه يا گروهي از مشخصه ها با يك مشخصه ديگر داراي ارتباط خاصي باشند . جداول كنترلي مركب مشخصه جداول كنترلي مركب مي تواند براي تعريف يك تلرانس حداكثر ، براي تعيين راستا يا موقعيت يك مشخصه به كاررود و سپس در تصحيح آن مشخصه به يك تلرانس بسته تر به كار رود .يك جدول كنترلي مركب فقط شامل يك نماد ويژگي هندسي است ، در حالي كه يك جدول كنترلي تركيبي مشخصه ممكن است شامل دو نماد مختلف باشد .

اسلاید 64: GD & TConical Taper - is used to indicate taper for conical tapers. This symbol is always shown with the vertical leg to the left. More مخروطاين اصطلاح در به روز آوري استاندارد در سال 1982 معرفي شد . علامت اختصاري ندارد. سه روش براي تعريف يك مخروط وجود دارد . در روش اول ، مخروط مي تواند با ابعاد مطلق براي اقطار و مخروط تعريف شود و يا ممكن است با اندازه مشخصه و تلرانس پروفيل سطح وجودداشته باشند يا اينكه قطرها با فاصه طولي تلرانس گذاري شوند .

اسلاید 65: GD & TSlope - is used to indicate slope for flat tapers. This symbol is always shown with the vertical leg to the left. More شيب علامت اختصاري ندارد. شيب در ابتدا براي كنترل مخروطهاي ناقص تعريف شد . شيب بر حسب درجه بيان نمي شود بلكه به عنوان نسبت اختلاف ارتفاع از يك انتهاي تخت مخروط به انتهاي ديگر تعريف مي گردد .

اسلاید 66: GD & TCounterbore/Spotface - is used to indicate a counterbore or a spotface. The symbol precedes the dimension of the counterbore or spotface, with no space. More خزينه تختاصطلاحات خزينه تخت و پرداخت لبه در نقشه كشي صنعتي جديد نيستند . اما نماد فوق آنها جديد است . علامت اختصاري اين اصطلاحات در گذشته عبارت بود از “ Cbore ” و “ SF” ولي در GD&T استفاده از نماد ترجيح داده مي شود . خزينه ممكن است در مشخصه هايي كه براي بسته شدن نياز به سطح مونتاژ تخت يا گود دارند تعريف شود .

اسلاید 67: GD & T  Countersink - is used to indicate a countersink. The symbol precedes the dimensions of the countersink with no space. More خزينه مخروطي خزينه مخروطي ، نظير اصطلاحات قبلي ، در نقشه هاي صنعتي جديد نيست .خزينه مخروطي داراي علامت اختصاري Csink بوده و يا با نماد فوق معرفي مي شود . خزينه مخروطي براي مشخصه هايي كه نياز به يك سطح تخت دارند تعريف مي شود .

اسلاید 68: GD & TDepth/Deep - is used to indicate that a dimension applies to the depth of a feature. This symbol precedes the depth value with no space in between. More عمق اصطلاح عمق در نقشه هاي صنعتي ، جديد نيست اين كلمات در حاشيه نقشه نوشته مي شدند . امروزه نماد فوق، يا علامت اختصاري DP براي آنها استفاده مي شود . اصطلاح عمق براي مشخصه هايي مثل سوراخ كه از كل ضخامت قطعه نمي گذرند . تعريف مي شود .

اسلاید 69: GD & TSquare - is used to indicate that a single dimension applies to a square shape. The symbol precedes the dimension with no space between. More نماد مربعاین نماد برای مشخص کردن مربعی بودن یک مشخصه روی نقشه تعریف میشود.

اسلاید 70: GD & TNumber of Places - the X is used along with a value to indicate the number of times a dimension or feature is repeated on the drawing. More تعداد مکانها تعداد مکانها یا دفعات تکرار را برای سوراخها در یک نمونه تعیین می کند.

اسلاید 71: GD & TArc Length - indicating that a dimension is an arc length measured on a curved outline. The symbol is placed above the dimension. More طول كمان طول كمان اصطلاحي است كه براي توصيف طول يك سطح منحني استفاده مي شود . و علامت اختصاري ندارد . اين نماد بالاي اندازه قرار مي گيرد . نماد طول كمان ، هنگامي تعريف مي شود كه اندازه گيري درطول سطح واقعي قطعه ضروري باشد . هنگامي كه اين نماد تعريف مي شود . اندازه گيري خطي در طول كمان مجاز نيست .

اسلاید 72: GD & TRadius - creates a zone defined by two arcs (the minimum and maximum radii). The part surface must lie within this zone. More شعاع شعاع ، همانند قطر ، يك اصطلاح قديمي است كه در نقشه هاي صنعتي استفاده مي شود . شعاع ، علامت اختصاري ندارد . حرف R به عنوان نماد آن استفاده مي شود . شعاع ، در طرحهايي به كار مي رود كه حذف لبه ها يا به كارگيري مشخصه هاي گرد نياز باشد . حرف R پيش از اندازه شعاعي قرار مي گيرد . در صورت استفاده از نماد شعاع در نمايي از نقشه كه شكل واقعي شعاع نمايش داده نشده است . عبارت TRUE R قبل از اندازه شعاع اضافه مي شود .

اسلاید 73: GD & TSpherical Radius - precedes the value of a dimension or tolerance. More شعاع كروي اين اصطلاح با “ SR ” خلاصه شده و نماد ندارد . شعاع كروي براي مشخصه هاي مدور اعمال مي شود . اين علامت اختصاري قبل از مقدار شعاع مشخصه قرارمي گيرد.

اسلاید 74: GD & TSpherical Diameter - shall precede the tolerance value where the specified tolerance value represents spherical zone. Also, a positional tolerance may be used to control the location of a spherical feature relative to other features of a part. The symbol for spherical diameter precedes the size dimension of the feature and the positional tolerance value, to indicate a spherical tolerance zone. More قطر كروي اين اصطلاح با علامت SD خلاصه شده است. قطر كروي براي مشخصه هاي مدور اعلام مي شود . علامت اختصاري يا نماد قبل يا بعد از اندازه مشخصه قرار مي گيرد .

اسلاید 75: GD & TControlled Radius - creates a tolerance zone defined by two arcs (the minimum and maximum radii) that are tangent to the adjacent surfaces. Where a controlled radius is specified, the part contour within the crescent-shaped tolerance zone must be a fair curve without flats or reversals. Additionally, radii taken at all points on the part contour shall neither be smaller than the specified minimum limit nor larger than the maximum limit. More تلرانس شعاع کنترل شده هنگامی که یک منحنی هموار بدون اعوجاج مد نظر باشد از این نوع تلرانس استفاده میشود.

اسلاید 76: GD & TBetween - to indicate that a profile tolerance applies to several contiguous features, letters may designate where the profile tolerance begins and ends. These letters are referenced using the between symbol (since 1994) or the word between on drawings made to earlier versions of the Standard. More مابینطرحهایی وجود دارند که در آنها تلرانس فقط به قسمتی از مشخصه اعمال می شود.

اسلاید 77: GD & TDatum Target - is a specified point, line, or area on a part that is used to establish the Datum Reference Plane for manufacturing and inspection operations. More

اسلاید 78: GD & TTarget Point -  indicates where the datum target point is dimensionally located on the direct view of the surface. More

اسلاید 79: GD & T