صفحه 1:
تمدن ماد سس

صفحه 2:

صفحه 3:
عاد ها جد سای ‎Super‏ © مادها مردمانى بودند از نزاد ار كه در حدود سالهاى 0 تا 2500 قبل از میلاد رازمان تقریبی مهاجرت انها

صفحه 4:
© محققان نام اين حکومت را ‎sly‏ ‏نخستين بار روى لوحه هاى كلى آشوری ها پیدا کرده اند در سالنامه های شلما نصر سوم بادشاه اشورى براى اولين بار از ايرانيان نام برده شده است. © مادهادر جنوب شرقی نزدیک همدان امروزی مستقر بودند

صفحه 5:
© نخستين اشاره به قوم ماد در کتیبه‌ای ‎cul‏ که گزارش حمله شلما نصر سوم به سرزمین موسوم به پارسوا, در کوه‌های کردستان, (سال ۸۳۷ ق م) بر آن ثبت شده. مادها از نزاد هند و ارويايى به شمار مىروند و محتمل است كه در تاريخ هزار سال قبل از ميلاد از کناره‌های دریای خزر به اسیای باختری امده باشند. اکنون با كاوش در مناطق غرب ايران از مادها آناری در تیه هکمتانه در دست است. تيه

صفحه 6:
#در کتیبه‌های تیگلت پلسرسوم که در قرن هشتم پیش از میلاد نوشته شدهاست, و سناخريب و اسر حدون و شلما نصر سوم نیز به مادها اشاره کرده‌اند.

صفحه 7:
سرزمین ماد ۶۷۵ پ. م

صفحه 8:
ee ‏#اين سرزمین دربرگیرنده بخش غربی‎ ‏فلات ایران بود. سرزمین آذربایجان فعلی‎ ‏در شمال غربی فلات ایران را با نام ماد‎ ‏کوچک و ناحیه امروزی کردستان, تهران‎ ‏(ری), حوزه شمال غربی کویر مرکزی و‎ ‏می‌شناختند.‎ OE cee ‏همدان را با نام‎ ‏پایتخت ماد در گذشته هکمتانه نام داشت‎

صفحه 9:
©اين قوم, در کوههایی که به عنوان جايكاه خود در ايران انتخاب كرده بودند. مس, آهن. ‎oan‏ سیم و زره سنگ مرمر» و سنگهای گرانبها بدست آوردند و چون زندگی ساده داشتند. : به کشاورزي بر ر دشتها ی

صفحه 10:
#هرودوت تاریخ ز نویس یونانی درباره ماد ها مى كويد :آنها به شش قبیله تقسيم مى شدند: بوس هاء بارتاكن ‎sla‏ ستروخان هاءاريزانت هاءبودى ها و مغ ‏#هرودوت اشاره می کند که ماد ها ‏على رغم اينكه بصورت طایفه های ‏حدا ار بکدیی رندعی من كرديد ولى

صفحه 11:
سح ۳۳ سر #یکی از کتیبه‌های أشورى ار شخصی به نام دیااکو, بيست سال قبل از تاريخ انتخابش به عنوان شاه مادهاء نام مى برد. اين شخص آغاز کننده چند شورش برعلیه دولت آشور است که برای خواباندن آنها, حضور شخص امپراتور آشور سارگن دوم لازم است. دياكو و تمام اعضای خانواده اش به تبعيد محكوم مىشوند و نام او در کتیبه‌ها دیگر نمی‌آید. بيست سال بعد, دیاکو به عنوان شاه ماد انتخاب می‌شود و با پایه گذاری دولت ماد, به عنوان یک

صفحه 12:
#دیااکو در (۷۲۸ پ. م.) به شاهی رسید و شهر همدان (هگمتانه آنروزگار) را پایتخت خویش قرار داد. وی دستور ساخت هفت ديوار تودرتو و استوار را در همدان داد که درون اين ديوارها باغ و بيشه و بوستان فراوانى يديد اوردند. اين سازه شگفت‌انگیز پایتخت ایران آن روزگار بود. دیااکو ۵۳ سال پادشاهی کرد. مدت زمانی پس از شکست دیاکو از سارگن دوم شاه آشور, فرزند و جانشین او فرورتیش, _

صفحه 13:
#پس از دیاکو, فرورتیش ۲۲ سال (دوره حکومت: ۶۵۲-۶۷۵ پ. م) حکومت کرد و قبائل ایرانی را به اطاعت کشید. انگاه وارد جنگ (۶۷۲ یا ۶۷۳ ق. . م. .( با دولت آشورشد ولی در برابر آشوریها شکست یافت و کشته گردید. فرورتیش بر سرزمین ماد از حدود ری تا اصفهان 9 آذربایجان و کرمانشاه و کردستان و همدان سلطنت می‌کرده‌است.

صفحه 14:
پس از فرورتیش رهبری مادها را خشتریته(دوره حکومت : ۶۲۵-۶۵۲ پ. م. ‎G‏ ‏در درست گرفت. . خشترینه اولین يادشاهى است كه يادشاهى ماد را در غرب فلات ایران تشکیل داد. به دنبال حمله مجدد اشور به مادها خشتریته ‎sly‏ پایان دادن به حملات آشور با مانتا و سکاها پیمان دوستی بست و عملاً با آشور وارد جنگ شد. داستان سلطنت سکاها در ماد خطا است دولت ماد در اين فاصله

صفحه 15:
Ngai ee ae at ‏وبی مرگ‎ at ‏هووخشتره فرمانروای بی‎ ‏اوستا و شاهنامه می‌دانند.) (دوره حکومت:‎ ۵ نا 616 ب ‎le a‏ هووخشتره اولين يادشاهى است كه OO re تشکیل داد و ایران را به عنوان یک قدرت مهم جهان آن زمان مطرح کرد

صفحه 16:
#ایشتوویگو(دوره حکومت: ۵۸۵ تا ۰ ب. م) واپسین پادشاه ماد و جانشین هووخشتره بود. در مورد حکومت او اطلاعات زیادی در دست نیست و بیشتر روایات یونانی و پارسی, به اواخر سلطنت او و نابودی حکومت ماد به دست کورش بزرگ اشاره می‌کنند.

صفحه 17:
© فرهنك معين در مورد دين مادها جنين می‌گوید: *#از مذهب ماد نیز اطلاع درستی در دست نیست ولی از تصوير برجسته‌ای که در «قیزقایان» از دوره ماد پیدا شده و آن پادشاه و روحانی را در دو طرف مشعل اتش نشان می‌دهد, برمی‌اید که مادها هم میتراپرست بوده‌اند و اگر گفته تاریخ نویسان راست باشد که زردشت از کنار دریاچه «چیچست» برخاسته بايد كفت مادها نيز به دو نيروى آهورامزدا و اهریمن عقیده داشتند, بنابر عقیده همین محققان مغ‌ها که طایفه روحانی مادها

صفحه 18:
*برخی از زبانشناسان معتقدند که زبان کردی به طور قطع از بازماندگان زبان مادی است. اما با اين حال برخی دیگر زبان های ایران مرکزی را نیز بازمانده زبان مادها می‌دانند.

صفحه 19:
#نية ۰۳ فرار دار يكى از تيدهاى باستانى ايران است که قدمت آن به بیش از ۶ هزا ر سال قبل از میلاد می‌رسد. معروفترین اثر باستانی یافت شده در اين محل جام طلاى حسنلواست که به عصر اهن تعلق داشته و دردر موزه ايران باستان نگهداری می شود. #تپه باستانی حسنلو در ۱۲ کیلومتری جنوب غربی دریاچه ارومیه, و ‎٩‏ کیلومتری شمال شد قو للم بسكا ‎Gi‏ 6 معدا د ظكدوشات. ‎seal‏

صفحه 20:

صفحه 21:
6 عقیده دکتر دایسون رئیس هیئت مشترک ایران و آمریکا ده دوره متمایز سکونت در تپه حسنلو موجود است و از قدیم به جدید یعنی از دوره دهم شروع و به دوره یکم که آخرین دوره‌است ختم می‌شود. دايسون تاريخ تقریبی سکونت در دوره دهم را به ۶ هزار سال پیش از میلاد مسیح نسبت می‌دهد و دوره نهم و هشتم تا هفتم را بین ۶ هزار و سه هزار پیش از میلاد می‌داند. از سه دوره دهم و نهم و هشتم | اطلاعات زیادی نداریم و مدارک کافی

صفحه 22:
*از دوره هفتم تا دوره اول اطلاعات بیشتری موجود است و شواهد باستان شناسىٍ و حفریات در حسنلو وجود این دوره‌ها را کاملاً تأئید می‌کند. در دوره چهارم 1300 تا 800 ق. م - همان دوره آتش سوزی بزرگ - است. در این دوره تمدن بسیار درخشانی در حسنلو وجود داشت و ساختمان های آن از سنگ ساخته شده بود. دوره سوم سکونت در تیه حسنلو به دوره ی مادهاوهخامنشی وکمی قبل از ان است ودورهی دوم دورهی کامل پارت ها وساسانیان است ودورهی اول که بسیار ضعیف است به اواخر ساسانیان واوایل اسلام مربوط است.

صفحه 23:

صفحه 24:
آثار مکشوفه از حفاری های باستان © اشياى قابل توجه و آرزشمندی که تاکنون در كاوش هاى نقاط مختلف ا دست امده است. نمونه کاملی از ‎ge‏ ‏ساکنان قدیمی این ناحیه را نشان می دهد. اين اشیاء شامل اشیاءاستخوانی وسنگی اشیاء نقره ای اشیاء طلایی ومفرغی

صفحه 25:
Se ee SS

صفحه 26:
#اين جام در تابستان 1985 م به وسيله "رابرت دایسون" از تیه حسنلو کشف سانتی متر بلندی و بیست سانتی متر قطر دارد. اين كشف در تاريخ باستان شناسى ايران و جهان يكى از مهم ترين اكتشافات علمى و از نادرترين آثار تاریخی, دینی و هنری دنیای باستان به شمار می رود

صفحه 27:
قلعه زیویه که در کدر زان در زیر خاک مدفون شده بود, در سال 1325 و با بارش های شدید برف و باران کم کم از زیر تپه بیرون امد و با تحقیقات باستان ‎cow Lau‏ بیشتر که رابرت رایسون, باستان ناس امريكابي انجام داد, به طور کامل از زیر خاک ی ۰

صفحه 28:
اما در فاصله سال هاى 1323 ا ليا أب بعد شري د كاوس در أبن منطقة كرد كه در ابن مدت نه تنه وارد كرد بلكه ا آمده از آن را هم از کشور خارج كرد و در ا< پار موزه های ‎Pee‏ لوور, بریتانیا, رمیتاژ و... گذاشت

صفحه 29:
#در سال 1354 نصرالله معتمدی دست به کار کاوش در این منطقه شد و بررسی هایش را در دو فصل مختلف, تا 1373 ادامه داد. او در این مدت توانست اثار ارزشمندی .را از پیشینه #با این حال, این نقطه پایان فعالیت ‎sh‏ ‏باستان شناسی در تیه زیویه نبود. اين فعالیت ها از سال 1378 و توسط سیمین لک پور باز هم ادامه پیدا کرد و او بعد از 11 فصل در این منطقه, تحقیقات پیشینیان را کامل کرد #در اين مدت راه پله های سنگی, فضاهای 21 ی

صفحه 30:

صفحه 31:

صفحه 32:

صفحه 33:

به نام خدا تمدن ماد محقق:محمد شریفی ماد ها چه کسانی بودند؟ ‏مادها مردمانی بودند از نژاد آریایی که در حدود سالهای 3000تا 2500قبل از میالد رازمان تقریبی مهاجرت انها میدانند. محققان نام این حکومت را برای نخستین بار روی لوحه های گلی آشوری ها پیدا کرده اند ‏در سالنامه های شلما نصر سوم پادشاه آشوری برای اولین بار از ایرانیان نام برده شده است. ‏مادهادر جنوب شرقی نزدیک همدان امروزی مستقر بودند نخستین اشاره به قوم ماد در کتیبه‌ای است که گزارش حمله شلما نصر سوم به سرزمین موسوم به پارسوا ،در کوه‌های کردستان( ،سال ۸۳۷ق م) بر آن ثبت شده .مادها از نژاد هند و اروپایی به شمار می‌روند و محتمل است که در تاریخ هزار سال قبل از میالد از کناره‌های دریای خزر به آسیای باختری آمده باشند .اکنون با کاوش در مناطق غرب ایران از مادها آثاری در تپه هگمتانه در دست است .تپه در کتیبه‌های تیگلت پلسرسوم که در قرن هشتم پیش از میالد نوشته شده‌است ،و سناخریب و اسر حدون و شلما نصر سوم نیز به مادها اشاره کرده‌اند. . سرزمین ماد ۶۷۵پ .م این سرزمین دربرگیرنده بخش غربی فالت ایران بود .سرزمین آذربایجان فعلی در شمال غربی فالت ایران را با نام ماد کوچک و ناحیه امروزی کردستان ،تهران (ری) ،حوزه شمال غربی کویر مرکزی و همدان را با نام مادبزرگ می‌شناختند. پایتخت ماد در گذشته هگمتانه نام داشت که بعدها به اکباتان تغییر نام داد. این قوم ،در کوههایی که به عنوان جایگاه خود در ایران انتخاب کرده بودند ،مس ،آهن، سرب ،سیم و زر ،سنگ مرمر، و سنگهای گرانبها بدست آوردند و چون زندگی ساده داشتند ،به کشاورزی بر دشتها طوایف ماد ‏هرودوت تاریخ نویس یونانی درباره ماد ها می گوید :آنها به شش قبیله تقسیم می شدند :بوس ها ،پارتاکن ها ،ستروخان ها،آریزانت ها،بودی ها و مغ ها ‏هرودوت اشاره می کند که ماد ها علی رغم اینکه بصورت طایفه های جدا ازیکدیگر زندگی می کردند ولی یکی از کتیبه‌های آشوری از شخصی به نام دیااکو ،بیست سال قبل از تاریخ انتخابش به عنوان شاه مادها ،نام می‌برد. این شخص آغاز کننده چند شورش برعلیه دولت آشور است که برای خواباندن آنها، حضور شخص امپراتور آشور سارگن دوم الزم است .دیاکو و تمام اعضای خانواده اش به تبعید محکوم می‌شوند و نام او در کتیبه‌ها دیگر نمی‌آید .بیست سال بعد، دیاکو به عنوان شاه ماد انتخاب می‌شود و با پایه گذاری دولت ماد ،به عنوان یک دیااکو در ( ۷۲۸پ .م ).به شاهی رسید و شهر همدان (هگمتانه آنروزگار) را پایتخت خویش قرار داد .وی دستور ساخت هفت دیوار تودرتو و استوار را در همدان داد که درون این دیوارها باغ و بیشه و بوستان فراوانی پدید آوردند .این سازه شگفت‌انگیز پایتخت ایران آن روزگار بود. دیااکو ۵۳سال پادشاهی کرد .مدت زمانی پس از شکست دیاکو از سارگن دوم شاه آشور ،فرزند و جانشین او ،فرورتیش، پس از دیاکو ،فرورتیش ۲۲سال (دوره حکومت ۶۵۳-۶۷۵ :پ .م ).حکومت کرد و قبائل ایرانی را به اطاعت کشید .انگاه وارد جنگ ( ۶۷۲یا ۶۷۳ق .م ).با دولت آشورشد ولی در برابر آشوریها شکست یافت و کشته گردید .فرورتیش بر سرزمین ماد از حدود ری تا اصفهان و آذربایجان و کرمانشاه و کردستان و همدان سلطنت می‌کرده‌است. پس از فرورتیش رهبری مادها را خشتریته(دوره حکومت ۶۲۵-۶۵۳ :پ .م). در دست گرفت .خشتریته اولین پادشاهی است که پادشاهی ماد را در غرب فالت ایران تشکیل داد .به دنبال حمله مجدد آشور به مادها خشتریته برای پایان دادن به حمالت آشور با ماننا و سکاها پیمان دوستی بست و عمال ً با آشور وارد جنگ شد .داستان سلطنت سکاها در ماد خطا است دولت ماد در این فاصله پس از خشتریته ،پسرش هوخشتره(کی آخسارو) (کیخسرو را صورت افسانه‌ای هووخشتره فرمانروای بی نظیر وبی مرگ اوستا و شاهنامه می‌دانند( ).دوره حکومت: ۶۲۵تا ۵۸۵پ .م ).به شاهی رسید. هووخشتره اولین پادشاهی است که یک سلطنت سراسری را در ایران تشکیل داد و ایران را به عنوان یک pقدرت مهم جهان آن زمان مطرح کرد ایشتوویگو(دوره حکومت ۵۸۵ :تا ۵۵۰پ .م) واپسین پادشاه ماد و جانشین هووخشتره بود .در مورد حکومت او اطالعات زیادی در دست نیست و بیشتر روایات یونانی و پارسی ،به اواخر سلطنت او و نابودی حکومت ماد به دست کورش بزرگ اشاره می‌کنند. فرهنگ معین در مورد دین مادها چنین می‌گوید: ‏از مذهب ماد نیز اطالع درستی در دست نیست ولی از تصویر برجسته‌ای که در «قیزقایان» از دوره ماد پیدا شده و آن پادشاه و روحانی را در دو طرف مشعل آتش نشان می‌دهد ،برمی‌آید که مادها هم میتراپرست بوده‌اند و اگر گفته تاریخ نویسان راست باشد که زردشت از کنار دریاچه «چیچست» برخاسته باید گفت مادها نیز به دو نیروی آهورامزدا و اهریمن عقیده داشتند ،بنابر عقیده همین محققان مغ‌ها که طایفه روحانی مادها برخی از زبانشناسان معتقدند که زبان کردی به طور قطع از بازماندگان زبان مادی است. اما با این حال برخی دیگر زبان های ایران مرکزی را نیز بازمانده زبان مادها می‌دانند. تپه حسنلو ه حسنلو که در ۷کیلومتری شهر نقده ‏تپ ٔ قرار دارد ،یکی از تپه‌های باستانی ایران است که قدمت آن به بیش از ۶هزار سال قبل از میالد می‌رسد .معروفترین اثر باستانی یافت شده در این محل جام طالی حسنلواست که به عصر آهن تعلق داشته و دردر موزه ایران باستان نگهداری می شود. ‏تپه باستانی حسنلو در ۱۲کیلومتری جنوب غربی دریاچه ارومیه ،و ۹کیلومتری شمال شرقی شهرستان نقده بین دهکده‌های امین دوران‌های سکونت در حسنلو ‏عقیده دکتر دایسون رئیس هیئت مشترک ایران و آمریکا ده دوره متمایز سکونت در تپه حسنلو موجود است و از قدیم به جدید یعنی از دوره دهم شروع و به دوره یکم که آخرین دوره‌است ختم می‌شود .دایسون تاریخ تقریبی سکونت در دوره دهم را به ۶هزار سال پیش از میالد مسیح نسبت می‌دهد و دوره نهم و هشتم تا هفتم را بین ۶هزار و سه هزار پیش از میالد می‌داند .از سه دوره دهم و نهم و هشتم اطالعات زیادی نداریم و مدارک کافی از دوره هفتم تا pدوره اول اطالعات بیشتری موجود است و شواهد باستان‌شناسی و حفریات در حسنلو وجود این دوره‌ها را کامال ً تأئید می‌کند. در دوره چهارم 1300تا 800ق .م – همان دوره آتش سوزی بزرگ – است .در این دوره تمدن بسیار درخشانی در حسنلو وجود داشت و ساختمان های آن از سنگ ساخته شده بود .دوره سوم سکونت در تپه حسنلو به دوره ی مادهاوهخامنشی وکمی قبل از ان است ودورهی دوم دورهی کامل پارت ها وساسانیان است ودورهی اول که بسیار ضpعیف است به اواخر ساسانیان واوایل اسالم مربوط است. آثار مکشوفه از حفاری های باستان شناسی تپه حسنلو ‏اشیای قابل توجه و ارزشمندی که تاکنون در کاوش های نقاط مختلف تپه حسنلو -به ویژه از گورهای قدیمی پیرامون آن -به دست آمده است ،نمونه کاملی از صنایع ساکنان قدیمی این ناحیه را نشان می دهد. این اشیاء شامل اشیاءاستخوانی وسنگی اشیاء نقره ای اشیاء طالیی ومفرغی است. معروف ترین این اشیاء" ،جام حسنلو" است این جام در تابستان 1985م به وسیله "رابرت دایسون" از تپه حسنلو کشف شد .این جام یک پارچه طالیی بیست سانتی متر بلندی و بیست سانتی متر قطر دارد .این کشف در تاریخ باستان شناسی ایران و جهان یکی از مهم ترین اکتشافات علمی و از نادرترین آثار تاریخی ،دینی و هنری دنیای باستان به شمار می رود قلعه زیویه کpه در گذر زمان در زیر خاک مدفون شده بود ،در سال 1325و با بارش های شدید برف و باران کم کم از زیر تپه بیرون آمد و با تحقیقات باستان شناسی بیشتر که رابرت رایسون، باستان شناس آمریکایی انجام داد ،به طور کامل از زیر خاک اما در فاصله سال های 1323تا 1325شخصی به نام ایوب رب نوع (یا ایوب ربنو) شروع به کاوش در این منطقه کرد که در این مدت نه تنها صدمات جبران ناپذیری را به این اثر وارد کرد ،بلکه آثار و اشیای به دست آمده از آن را هم از کشور خارج کرد و در اختیار موزه های بزرگی مثل لوور ،بریتانیا ،رمیتاژ و ...گذاشت در سال 1354نصرالله معتمدی دست به کار کاوش در این منطقه شد و بررسی هایش را در دو فصل مختلف ،تا 1373ادامه داد .او در این مدت توانست آثار ارزشمندی .را از پیشینه این تپه باستانی کشف کند ‏با این حال ،این نقطه پایان فعالیت های باستان شناسی در تپه زیویه نبود .این فعالیت ها از سال 1378و توسط سیمین لک پور باز هم ادامه پیدا کرد و او بعد از 11فصل در این منطقه ،تحقیقات پیشینیان را کامل کرد ‏در این مدت راه پله های سنگی ،فضاهای

62,000 تومان