تهویه صنعتی ۲

تهویه صنعتی ۲

اسلاید 1:  بهداشت حرفه ای خدمت به دستانی ست که پیامبر بر آن بوسه زدند.

اسلاید 2: تهویـه صنعتـی

اسلاید 3: اعظم حقیکارشناس ارشد مهندسی بهداشت حرفه ای

اسلاید 4: BASIC PRINCIPLES IN OCCUPATIONAL HYGIENE

اسلاید 5: بهداشت حرفه ای :پیش بینی، تشخیص، ارزیابی و کنترل عوامل زیان آور محیط کار به منظور پیشگیری از بیماریها و حوادث ناشی از کار می باشد .سه نوع اقدام کنترل اصلی : 1- روش مهندسی 2- روش مدیریتی 3- روش فردی که مهمترین شیوه کنترل عواعل زیان آور در محیط کار روش کنترل مهندسی می باشد ”

اسلاید 6: روشهای کنترل مهندسی : 1- طراحی و جا نمایی مناسب 2- حذف یا کاهش آلاینده در محل تولید :الف ) متوقف کردن فرایند تولید ب) جایگزینی مواد ج) تغییر فرآیند د) تعمیرات و نگهداری دستگاه 3-جداسازیالف ) استفاده از سیستم های بسته ب)محصور کردن ج) دیوارهای جدا کننده د) فاصله 4 – تهویه صنعتی  تهویه ترقیقی تهویه موضعی  5- روش تر

اسلاید 7: اهميت هواي پاك در محيط هاي كار صنعتي به خوبي شناخته شده است در صنعت امروزي با فرايندهاي پيچيده اي از تركيبات و مواد شيميايي متعدد روبه افزايشي استفاده مي شود كه تعداد زيادي از آنها داراي سميت بالايي هستند استفاده از اين مواد سمي ممكن است منجر به توليد، ذرات، بخارات و با ميست هايي در محيطهايي در محيط كار گرديده و مقدار آنها از حدود مجاز فراتر روند. علاوه بر مواد آلاينده تنش گرما نيز ممكن است در يك محيط كاري سبب عدم آسايش و ناايمن شده محيط كاري گردد. چنانچه حفاظت كارگران ضروري باشد طراحي مناسب و موثر تهويه مي تواند راه حل مشكلات فوق باشد از تهويه ممكن است در كنترل بو، رطوبت و ساير شرايط محيطي نيز استفاده نمود.

اسلاید 8: تهویه صنعتی برقراري سيستمي است كه به وسيله آن ذرات آلاينده شامل گرد و غبار،‌بخارات، دود و گازهاي شيميايي از طريق تأمين هواي پاك و يا تخليه هواي آلوده از محيط كار خارج شده و از تماس كارگران با مواد خطرناك در مقدار بيش از حد مجاز جلوگيري نمايد. تهویه صنعتی متداول ترین روش کنترل مهندسی برای آلاینده ها می باشد.

اسلاید 9: هدف از تهویه : 1- جلوگیری از افزایش تراکم آلاینده ونرسیدن به حداشتعال و انفجار (اهداف ایمنی )2- کاهش تراکم آلاینده تا زیر حد استاندارد و زیر حد مجاز (اهداف بهداشتی ) انواع سيستم هاي تهويه بكار رفته در صنعت :سيستم مولدسيستم مكنده 

اسلاید 10: سیستم مولد اين سيستم براي توليد هواي فراوري شده جهت محيط كار مورد استفاده قرار مي گيرد و هواساز ناميده مي شود.سيستم هاي مولد به دو منظور استفاده مي شوند.:الف) براي تامين آسايش (كولر، گرمكن)ب) براي جايگزيني و تامين هواي تخليه شده از مجتمع

اسلاید 11: سیستم مکندهبراي تخليه آلاينده هاي توليد شده بهداشتي بوسيله يك فرآيند بمنظور كنترل كيفيت هوايي محيط كار در حد قابل قبول و بهداشتي بكار مي رود.تهويه صنعتي دو نوع است:1- تهويه ترقيقي Dilution Ventilation2- تهويه موضعي Local Ventilation

اسلاید 12: تهویه ترقیقی یا عمومی :یکی از راههای کنترل آلودگی ، رقیق سازی است. در این نوع تهویه کارگر با آلاینده تماس پیدا می کند .اهداف تهویه ترقیقی :  ایجاد آسایش نظیر کنترل دما ،رطوبت و بو  تازه کردن وتعویض هوای محیط کار به گونه ای که تراکم آلاینده های موجود به زیر حد استاندارد برسد   روش هاي تهويه ترقيقي:1- تهويه طبيعي natural vent2- تهويه مكانيكي mechanical vent

اسلاید 13: کاربردهای تهویه ترقیقی : آلاینده سمیت پایینی داشته باشد آلاینده از نوع گاز و بخار باشد (گرد و غبار نباشد)کم بودن مقدار تولید و انتشار آلاینده درهوای محیط کار دور بودن کارگر از منبع تولید آلاینده انتشار یکنواخت آلاینده درهوای محیط کار آب وهوای محلی و محیطی معتدل باشد نکات قابل توجه درتهویه ترقیقی :جانمایی تجهیزات در ارتباط با محل ورود و خروج هوا باید به گونه ای باشد که آلاینده از منطقه تنفسی کارگر رانده شود محل ورودی وخروجی هوانباید به گونه ای باشد که جریانهای مزاحم، مسیر عبور هوا را قطع کند و باعث پراکنده شدن آلاینده در محیط کار شوند کیفیت هوای ورودی مورد توجه کارگر قرار گیرد

اسلاید 14: تهويه مكانيكي: به طور كلي تهويه ترقيقي مكانيكي كاربرد بيشتري در محيط كار دارد. در اين روش معمولاً با استفاده از فن هاي محوري هوا جابجا مي گردد و خود به چند دسته تقسيم مي شود:الف- تهويه مكانيكي دمشي بدون جهت مشخصب- تهويه مكانيكي مكشي بدون جهت مشخصج- تهويه دمشي جهت دارد- تهويه مكانيكي مكشي- دمشي

اسلاید 15: در هريك از اهداف فوق اصول زير بايستي د رتهويه ترقيقي رعايت شود.1- مقدار هواي لازم جهت رقيق كردن هوا و تأمين دو هدف فوق فراهم گردد.2- محل خروج آلودگي حتي الامكان نزديك سرچشمه آلودگي باشد.3- مسير عمودي هواي تهويه طوري باشد كه سرچشمه آلودگي بين كارگر و خروجي قرار گيرد.4- از ورود مجدد هواي خارج شده به داخل سالن جلوگيري شود.

اسلاید 16: تهویه موثروقتي سيستم تهويه كار مي كند و هوا را از محل خارج مي كند، تمامي اين هوا حاوي آلودگي نبوده و مقداري از هواي تميز را نيز به همراه هواي آلوده از محيط خارج مي كند. تهويه مؤثر ميزان هوايي است كه تمامي آلودگي را با خود حمل نموده و از محيط خارج مي سازد و برابر است با :

اسلاید 17: K ضريب ثابت تهويه مؤثر است كه مي باشد (هر قدر كمتر باشد يعني تهويه مؤثرتر است). به اين ضريب (K) ، ضريب ايمني هم گفته مي شود زيرا داريم: Q=KQ’ ميزان K به عواملي نظير سميت آلاينده، توزيع تهويه در محل، نوع فرآيند و نوع توليد آلودگي ميزان تهويه طبيعي، محل استقرار پرسنل و ... بستگي دارد.مثلاً هرچه سميت ماده بيشتر باشد K بيشتر خواهد بود.

اسلاید 18: ميزان هواي مورد نياز براي رقيق كردن هوا به منظور رساندن آلودگي به حد استاندارد (TLV)

اسلاید 19: تهویه موضعی تخلیه ای تهويه موضعي يعني گرفتن آلودگي در منبع توليد و انتقال آن به خارج از محيط كار و تصفيه هوا در صورت نياز . این سیستم برای بدام انداختن آلاینده درمنبع یا نزدیک منبع تولید پیش از آنکه آلاینده فرصت انتشار در هوای محیط کار رابیابد مورد استفاده قرار می گیرد.اين سيستم در مقايسه با تهويه ترقيقي كارايي بالاتري دارد و به ميزان هواي كمتري نيز نيازمي باشد.زمانی که آلاینده زیادتر از حد مجاز بوده و کارگر نباید با آلاینده مواجهه باشد . 

اسلاید 20: تهویه موضعی تخلیه ای  شرایط استفاده : خطر : آلاینده نسبتا خطرناک است  محل استقرار کارگر : کارگر در نزدیکی منبع تولید آلاینده کار میکند  نرخ انتشار : نسبت به زمان متغییر است  میزان انتشار : منابع آلاینده بزرگ و تعداد آنها کم است  منابع آلاینده : ثابت می باشد  استاندارد: استانداردها استفاده از تهویه موضعی را لازم می سازند

اسلاید 21:

اسلاید 22: Source: HSE

اسلاید 23: هودهاي مكنده موضعي  سيستم هاي تهويه براساس دريافت و دفع آلاينده ها از پراكنده شدن در محيط كار طراحي  مي شوند.هود مكنده موضعي نقطه ورودي سيستم تهويه بوده و شامل كليه نقاط باز و بدون هود مكنده به شكل ظاهري آنهاست. كار اساسي هود تامين گسترده اي از مكش هوا براي دريافت موثر و انتقال آن به درون هود مي باشد. در انتخاب هود عوامل متعددي از جمله موارد زير دخالت دارند:الف)خواص آلايندهب) اثرات اينرسيج) چگالي موثرد) اثر مسير متلاطم 

اسلاید 24: اجزاء سیستم تهویه موضعی  

اسلاید 25: در یک سیستم مکنده موضعی 5 جزء اساسی وجود دارد: 

اسلاید 26:  هود (HOOD):با هدف بهینه سازی ربایش آلاینده و افزایش راندمان تهویه موثر طراحی و محاسبه می گردد. عبارت است از جمع آورنده ی هوای آلوده یا به عبارت دیگر دهانه ای که به وسیله آن هوای آلوده به سیستم راه پیدا می کند. عقیده بر این است که مهم ترین قسمت یک تهویه موضعی همان هود است.در طراحی و یا انتخاب یک هود بایستی به شکل، اندازه، میزان جریان هوای لازم و محل قرار گرفتن هود توجه نمود.

اسلاید 27: کانال (DUCT):با هدف صرف کمترین انرژی ممکن جهت انتقال آلاینده به خارج از کارگاه طراحی و محاسبه می گردد. شبكه كانال به منظور انتقال هواي حاوي آلودگي از هود يا هودها به وسيله تميز كننده هوا وبالاخره تخليه در هوا مورد استفاده قرار مي گيرد.اين شبكه در طول مسير خود مي تواند شامل لوله هاي مستقيم، زانويي ها، سه راهي ها، تبديل هاي كوچك به بزرگ و برعكس، دريچه هاي بازديد و نظافت و بالاخره قطعات تبديل بريا اتصال به تميز كننده هوا و قن مي باشد.

اسلاید 28:   تصفیه کننده هوا (AIR-CLEANING DEVICE):تامین معیارها و استانداردهای زیست محیطی و یا بازیافت مواد جمع آوری شده هواکش یا فن ( AIR-MOVING DEVICE):تامین نیروی محرکه مورد نیاز جهت غلبه بر افت های سایشی ناشی از عبور جریان هوا و افتهای ناشی از اتصلات و تجهیزات توام با انتقال موثر حجم هوای مورد نظردودکش (STACK):جهت تخلیه موثر هوای ربایش شده در فضای آزاد

اسلاید 29: انواع هود هودها ممكن است به اشكال گوناگوني ساخته شوند اما به دو دسته تقسيم مي شوند: هودهاي محصور كننده (Enclosing Hoods )هودهاي بيروني (Exterior Hoods ) Receiving Capturing

اسلاید 30: Capturing (Capture)The three basic types of LEV hoodEnclosing (Contain and separate)Receiving (Receive, contain & empty)

اسلاید 31: هودهاي محصور كننده هودهايي هستند كه منبع توليد آلاينده و يا فرايند را بطور كامل يا نسبي (بخشي از آن را) محصور مي كنند. جعبه هاي آزمايشگاهي دستكش دار نمونه هايي از هودهاي محصور كننده مي باشد كه در آن روزنه هاي باز حداقل مي رسد. هودهاي آزمايشگاهي يا اتاقك هاي رنگ پاشي نمونه اي از هودهاي محصور كننده است كه بخشي از فرايند را فرا مي گيرند. 

اسلاید 32: هودهاي بيروني هودهايي هستند كه در نزديك منبع آلاينده و بدون محصور كردن آن قرار مي گيرند. شكافهايي كه در طول لبه مخازن يا دهانه هاي باز مستطيل شكلي كه در بالاي ميزهاي جوشكاري قرار مي گيرند نمونه اي از هودهاي بيروني محسوب مي شوند. هنگاميكه آلاينده گاز و بخار يا ذرات بسيار ريز بوده و بدون سرعت قابل ملاحظه اي منتشر مي شوند نصب هود بحراني نيست. در صورتيكه اگر آلاينده ذرات درشت تري كه با سرعت قابل ملاحظه اي منتشر مي شوند باشد هود بايد در مسير انتشار آلاينده قرار گيرد.

اسلاید 33:   چنانچه فرآيند،‌ هواي داغ منتشر نمايد بدليل خاصيت گرمايي،‌ ذرات و هواي داغ تمايل به صعود دارند در اين صورت استفاده از هود غير محصور جاذب كه بطور افقي در كنار فرآيند قرار مي گيرد ممكن است نتواند آلاينده ها را بطور كامل و رضايت بخشي جمع آوري نمايد زيرا در چنين حالتي هواي برخاسته شده  به بالا، بر هواي مكيده شده به هود غالب گشته و لذا جمع آوري هود رضايت بخش نخواهد بود. اين مسئله خصوصا در فرآيندهاي فوق العاده داغ نظير كوره هاي ذوب صادق است.

اسلاید 34: انواع هودهای بیرونی  هودهاي خيمه اي يا سايباني یا کانوپیسيستم هاي دمشي – مكشي  

اسلاید 35: هودهاي خيمه اي يا سايباني یا کانوپی  

اسلاید 36: سيستم هاي دمشي - مكشي 

اسلاید 37: سیستم مکشی - دمشی  در اين سيستم جريان هوا با فشار از روي منبع آلاينده به سمت محفظه هود دميده مي شود. مزيت سيستم دمشي – مكشي اين است كه هواي دميده شده را مي توان از فاصله دورتري در حالت كنترل شده به محل داد. در صورتيكه بدليل  عدم حفظ خاصيت سمتي در هواي مكيده شده توسط يك هود اين عمل با يك هود مكنده به تنهايي ميسر نيست. اين روش را مي توان براي بسياري از فعاليتها بكار برد اما چنانچه سيستم دمنده بطور صحيح نصب نشود ممكن است باعث افزايش ميزان تماس كارگر با آلاينده ها گردد لذا در طراحي، كاربرد و راهبري مناسب و صحيح آن بايد دقت شود.

اسلاید 38: در يك سيستم تهويه 3 نوع فشار وجود دارد:فشار استاتيك (static pressure) :فشاري است كه هوا در تمام جهات به جدار كانال اعمال مي كند. اين فشار همان انرژي پتانسيل است كه در كانال تبديل به افت فشار مي شود. اين فشار در قسمت مكش منفي و در قسمت دمش مثبت است.فشار سرعت (velocity per): فشاري است كه در اثر سرعت جريان هوا به وجود مي آيد. اين فشار همواره مثبت است (اگر هوا ساكن باشد اين فشار صفر است ولي فشار استاتيك همواره وجود دارد).فشار كل (total per): مجموع فشارهاي استاتيك و سرعت TP=VP+SP

اسلاید 39: افت فشار (friction loss) : جریان هوا در داخل کانال موجب اصطکاک بین هوا و جداره کانال می شود. این اصطکاک سبب می گردد که مقداری از انرژی هوا صرف خنثی کردن آن شده و تبدیل به حرارت شود. هر قدر سرعت حرکت سیال در کانال زیادتر باشد اصطکاک بیشتر و در نتیجه افت فشار بیشتر است.نکته : چون در یک سیستم تهویه در مقاطع مختلف کانال سرعت بایستی ثابت بماند یعنی فشار سرعت ثابتاست. از طرفی چون فشار سرعت تبدیل به افت فشار می شود لذا فشار استاتیک به فشار سرعت تبدیل شده و آن را جبران یم کند تا مقدار VP ثابت بماند. بدین ترتیب فشار سرعت ثابت مانده و فشار استاتیک به افت فشار تبدیل می گردد.

اسلاید 40: اصطلاحات مهم در رابطه با هود: 1- سرعت ربایش (capture velocity): عبارت است از سرعت هوا در نقطه ای در جلوی هود که برای گرفتن آلاینده توسط هود مورد نیاز است. در واقع این سرعت حداقل سرعت مورد نیاز برای غلبه بر نیروی جریان مخالف است و موجب می گردد که مواد آلوده کننده به سمت هود حرکت نماید. (حداقل سرعتی که بایستی در محل تولید آلودگی وجود داشته باشد تا ذرات آلوده به سمت هود حرکت کند)

اسلاید 41: Hood Design Data - Range of Capture Velocities.pdf

اسلاید 42: 2- سرعت در دهانه باز هود (Face velocity): عبارت است از سرعت هوا در دهانه باز هود و یا به عبارت دیگر سرعتی که هوای آلوده بایستی در دهانه هود داشته باشد قادر به ادامه جریان در داخل سیستم شود.3- شکاف (slot): عبارت است از شکاف های مستطیل شکل با عرض کم که در برخی مواقع در دهانه هود قرار گرفته و کارایی آن را افزایش می دهد.4ـ - سرعت در اطاقک هود (plenum velocity): سرعت لازم برای هدایت هوای آلوده کننده به داخل کانال است.5- سرعت در کانال (duct velocity): عبارت است از سرعت هوای آلوده در داخل کانال پشت هود که هوا را منتقل می نماید.

اسلاید 43: میزان مکش هوا توسط هود (هواگذر هود): ابتدایی ترین و مهمترین معیار در یک هود میزان مکش هوا یا هواگذر هود (Q) است به عبارت دیگر میزان Q باید به اندازه ای باشد که بتواند سرعت ذره آلوده کننده در محل تولید را به سرعت ربایش برساند و موجب کشیدن آلودگی به سمت هود گردد.

اسلاید 44: برای محاسبه Q روش های مختلفی وجود دارد. به طور کلی هودهای استاندارد (هودهایی که از قبل برای عملیات معین طراحی شده اند، دارای Q های مشخص هستند که کار با آنها راحت است و می توان مقدار آنها را به راحتی محاسبه نمود. اما در اینجا ابتدا محاسبه Q را برای هودهای غیر استاندارد بیان می کنیم (البته این رو ش برای همه هودها کابرد دارد هم استاندارد و هم غیراستاندارد).روش محاسبه Q: در دهانه هود داریم Q= V.A بنابراین با داشتن سطح مقطع دهانه هود و سرعت در دهانه میزان Q مشخص می شود.براي محاسبه سرعت در دهانه هود دو نموگرام وجود دارد

اسلاید 45: محاسبه قطر كانال: باتوجه به معين بودن هواگذر (Q) و حداقل سرعت حركت هوا در داخل كانال (Vd) قطر كانال با استفاده از رابطه Q= VA به راحتي محاسبه مي گردد. حداقل سرعت طراحی در کانال (Minimum design duct vel) : حداقل سرعت لازم جهت هوای آلوده جهت حمل ذرات و آلاینده و جلوگیری از ته نشینی آن در کانال.

اسلاید 46: - فشار استاتیک ، افت فشار و راندمان هود ها:همانطور که قبلاً بیان شد فشار استاتیک با تبدیل فشار سرعت باعث می شود تا سرعت در سیستم ثابت بماند (زیرا فشار سرعت به دلیل اصطکاک در سیستم مرتباً کاهش) می یابد.لیکن وقتی هوا از هود وارد کانال می شود در مقطع ورودی جمع می شود، بنابراین در گلوگاه کانال یک حالت همگرایی و انقباض بوجود می آید که به آن vena-contract می گویند که در این حالت قطر جریان هوا از قطر کانال کمتر است.در نتیجه سرعت هوا در این مقطع افزاش می یابد و چون هر چه سرعت بالا رود افت فشار بیشتر می شود. یک افت فشار موضعی در مقطع کانال پدید می آید.

اسلاید 47: دريافت و كنترل آلودگي با مكش هوا توسط هود مكنده صورت مي گيرد براي كنترل آلودگي و رسيدن آن به هود لازم است جريان هوا به اندازه كافي زياد باشد.جريانهاي خارجي (بيروني) نيز ممكن است باعث آشفتگي هواي هود گردد. لذا براي غلبه بر عوامل اين آشفتگي ها جريان هاي هواي بيشتر مورد نياز است. حذف منابع خارجي حركت هوا عامل مهمي در كنترل موثر آلاينده بدون نياز جريان هواي اضافي است كه خود باعث پايين آوردن هزينه ها خواهد گشت.فاكتورهاي طراحي هود

اسلاید 48: 1- جريانات هواي گرم، خصوصا از فرايندهاي داغ يا عمليات گرمازا2-  حركت ماشين آلات نظير چرخ هاي متحرك آسيبها، سنگزني،‌ تسمه نقاله و …3- حركت مواد در پر كردن ظروف يا تخليه آنها 4- حركت افراد5- جريانات هواي كارگاهها (كه معمولا حداقل 50 فوت بر دقيقه و بيشتر مي باشد)6- حركت سريع هواي ناشي از وسايل گرمايش و سرمايش محلي (نقطه اي)مهمترين منابع حركت هوا در كارگاه عبارتند از:

اسلاید 49: وسايل پاك كننده هوا،‌آلاينده ها را از جريان هوا يا گاز مي زدايند و براي رفع نيازمنديهاي گوناگون در محدوده وسيعي از طرحها موجودند. در انتخاب اين وسايل براي هر يك كاربرد خاص، ميزان برداشت مورد نياز،‌مقدار و خصوصيات آلاينده اي كه بايد تميز گردد و شرايط جريان هوا يا گاز موثرند. علاوه بر آن در كليه موارد بايستي كنترل آتش سوزي و انفجار احتمالي نيز در نظر گرفته شود.وسايل پاك كننده مورد نياز براي ذرات (گرد و غبارات) دو دسته اصلي تقسيم مي شوند:1- صافيها2-  غبارگيرهاوسايل پاك كننده هوا

اسلاید 50: صافيها هوا براي رفع ذرات و هنگاميكه غلظت آن در هوا در حد كم يعني در حدي كه در هوايي بيرون يافت مي شوند طراحي شده اند. غبارگيرها معمولا براي بار سنگين تر آلودگي ناشي از فرآيندهاي صنعتي يا جريان گازها كه بايد تميز شود و اغلب در سيستم هاي تهويه يا گاز تخليه شده از دودكش فرايندها يافت مي شوند طراحي مي گردند.

اسلاید 51: 1- غلظت آلاينده2-  كارايي لازم3- خصوصيات جريان گاز4- خصوصيات آلاينده5- جنبه هاي انرژي6- دفع غبارات جمع شده فاكتورهاي انتخاب غبارگير

اسلاید 52: چهار دسته از عمده ترين انواع غبارگيرها براي آلاينده هاي گردوغبار عبارتند از:1- رسوب دهنده هاي الكترواستاتيكي (الكتروفيلترها)2- غبارگيرهاي پارچه اي3- جمع آوري كننده هاي تر4- جمع آوري كننده هاي خشك گريز از مركز انواع غبارگيرها

اسلاید 53: انواع جمع کننده های گاز ها و بخاراتabsorsers جاذب هاي عمقیadsurbers جاذب هاي سطحيthermal oxidizer (after burners) پس سوزهاdirect combustors احتراق مستقيمcatalttic oxidizer

اسلاید 54: براي حركت هوا در يك سيستم تهويه و نيز غلبه بر افتهاي موجود در سيستم نياز به انرژي است اين انرژي ممكن است به صورت جابجايي طبيعي يا شناوري باشد. بهر حال اغلب سيستم ها احتياج به نوعي وسيله به حركت درآورنده و نيرو دهنده هوا نظير هواكش يا بادبزن دارند. وسايل به حركت درآورنده هوا را مي توان به دو گروه اصلي تقسيم كرد:1- هواكش ها يا بادبزن ها2- تخليه كننده هاي هوا يا برونپاش هاهواكش ها

اسلاید 55: تخليه كننده هاي هوا داري راندمان عمل پاييني بوده و فقط براي جابجايي مواد خاص بكار مي روند. هواكشها وسايل اصلي و عمده به حركت درآورنده هوا بوده و در كاربردهاي صنعتي بكار مي روند. هواكش ها را مي توان به سه دسته تقسيم كرد:1- محوري                        2- گريز از مركز                      3- انواع مخصوصبطور كلي و به عنوان يك قاعده عمومي مي توان  گفت كه هواكشهاي محوري براي گذر هواي بالا و مقاومت كم (Q بالا و افت كم) و  هواكشهاي گريز از مركز درگذر حجمي كم و مقاومت بالا (Q كم و افت بالا) بكار مي روند.

اسلاید 56: فلودیاگرام طراحی و اجرای پروژه

اسلاید 57: 1- جمع آوري اطلاعات در خصوص محل كار و دستگاه هاي موجود شامل ابعاد محل، نوع و اندازه دستگاه ها، محل هايي كه مي تواند كانال عبور كند، موانع و...2- انتخاب نوع هود و تعيين مشخصات آن و انتخاب نوع كانال3- انتخاب نوع تميز كننده مورد نياز4- تعيين محل دقيق قرار گيري هودها، تميز كننده و فن.5- تعيين مسير عبور كانال ها (شامل خم ها، وورودي ها و...) و تهيه نقشه ايزومتريك طرح تهويه صنعتيمراحل اصلي در طراحي يك سيستم تهويه صنعتي موضعي:

اسلاید 58: 6- تعيين روش طراحي تهويه صنعتي7- تصحيح شرايط دمايي و فشار غير استاندارد و تعيين دبي مورد نياز براساس شرايط غير استاندارد.8- انجام محاسبات و تعيين دبي و فشار استاتيك فن9- انتخاب نوع و اندازه فن براساس محاسبات10- نظارت بر اجراي سيستم تهويه صنعتي11- تست سيستم تهويه (Check Out)مراحل اصلي در طراحي يك سيستم تهويه صنعتي موضعي:

اسلاید 59: بررسي فرآيند مورد نظر:در اين خصوص مي بايست فرآيند مورد نظر به دقت بررسي گردد وطراحي طوري صورت گيرد كه به دفع آلاينده كمك نمايد زيرا طراحي نامناسب مي تواند موجب مواجهه اپراتوربا آلاينده شده و مشكلات بعدي را نيز به همراه داشته باشد. بنابراين هود بايد طوري طراحي و در فرآيند جايگزين شود كه اولا مانع انجام كار نشود و ثانيا به كاهش و دفع آلاينده از منطقه تنفسي اپراتور كمك نمايد.مثلا در ساندويج فروشي ها براي ميزي كه عمل سرخ كردن مواد غذايي صورت مي گيرد هود بايد در روبروي اپراتور طراحي و جايگزين گردد زيرا اگر در بالاي سر وي قرار گيرد مي تواند به سرعت بخشيدن ورود بخارات مضر به منطقه تنفسي و در نهايت سيستم تنفسي فرد منجر گردد و مشكلات بعدي را به همراه داشته باشد بابراين چنين هودي نه تنها به دفع آلاينده كمك نمي كند بلكه مواجهه فرد را با آلاينده فراهم مي نمايد.اصول طراحی سیستم تهویه

اسلاید 60: انتخاب نوع هود :هودها به شكلهاي گوناگوني طراحي مي شوند ولي در حالت كلي به دو صورت وجود دارند يا ساده اند ويا مركب اند كه هود ساده داراي دهانه باز هستند و لي هود مركب داراي شكاف هستند و نسبت عرض به طول هود در آنها كمتر يا مساوي 0.2 است. هود ساده معمولا در همه فرآيندها كاربرد دارد اما از هود مركب در فرآيندهايي استفاده مي شود كه فضاي زيادي را اشغال نمي كند مثلا هود شكافدار در لبه استخر آبكاري فلزات و يا در لبه ميز كار به كار ميرود.

اسلاید 61: 1- هود تا آنجا که ممکن است عملیات را در برگیرد و در غیر این صورت تا حد امکان به محل تولید آلودگی نزدیک باشد.2- سرعت جریان هوا در دهانه هود به اندازه ای باشد که بتواند ذرات آلودگی را جمع نماید.3- محل هود بایستی به گونه ای باشد که مزاحم کارگر نشده و کارگر بین منبع تولید آلودگی و هود قرار نگیرد. در طراحی و انتخاب هود ها بایستی نکات زیر رعایت شود :

اسلاید 62: Q = V(10X2+A) Q =0.75(10X2+A) اشكال هودها همراه با محاسبه دبي لازم براي انتقال آلاينده

اسلاید 63: Local exhaust ventilation hoods:Capture mobileSource: HSE

اسلاید 64:  روش محاسبه دبي لازم را براي هود:براي محاسبه دبي لازم براي هود ابتدا بايد با توجه به انتخاب نوع هود از شكلهاي مختلف دبي لازم را با توجه به فرمول بدست آوريم. براي اين كار ابتدا محدوده سرعت ربايش را با توجه به جدول زير بدست مي آوريم:

اسلاید 65: شرايط انتشارآلودگيمثالسرعت ربایشانتشار بدون سرعت اوليه در هواي كاملا آرامتبخير از مخازن/شستشو100-50انتشار با سرعت اوليه كم در هواي نسبتا آراماتاقك اسپري/پر كردن متناوب ظروف/نوار نقاله سرعت پايين/اسيد شويي/جوشكاري/آبكاري200-100توليد در ناحيه اي با حركت سريع هوارنگ آميزي در اتاقكهاي كم عمق/پر كردن بشكه/بارگيري با نوار نقاله/خرد كن500-200انتشار با سرعت اوليه بالادر ناحيه با حركت خيلي سريع هواسايش/صيقل كاري/سنگ زني2000-500

اسلاید 66: 1- سرعت ربایش capture velocity)): عبارت است از سرعت هوا در نقطه ای در جلوی هود که برای گرفتن آلاینده توسط هود مورد نیاز است. در واقع این سرعت حداقل سرعت مورد نیاز برای غلبه بر نیروی جریان مخالف است و موجب می گردد که مواد آلوده کننده به سمت هود حرکت نماید. (حداقل سرعتی که بایستی در محل تولید آلودگی وجود داشته باشد تا ذرات آلوده به سمت هود حرکت کند)اصطلاحات مهم در رابطه با هود:

اسلاید 67: سپس با استفاده از ابعاد طول و عرض مساحت دهانه را محاسبه كرده و با توجه به شكل و فرمول و فاصله از منبع آلودگي (X) دبي را بدست مي آوريم.در جدول فوق حد پایین در شرایط زیر به کار می رود: 1- سرعت جریان هوا در محل حداقل باشد.2- آلاینده دارای سمیت کم باشد.3- هود بزرگ باشد.حد بالا در موارد زیر به کار می رود: 1- جریان آشفته هوا در محل وجود داشته باشد.2- آلودگی بسیار سمی باشد.3- هود کوچک باشد

اسلاید 68: مهمترین معیار در یک هود میزان مکش هوا یا هواگذر هود (Q) است به عبارت دیگر میزان Q باید به اندازه ای باشد که بتواند سرعت ذره آلوده کننده در محل تولید را به سرعت ربایش برساند و موجب کشیدن آلودگی به سمت هود گردد.میزان مکش هوا توسط هود (هواگذر هود):

اسلاید 69: در هود شكافدار نسبت عرض به طول در دهانه بايد كمتر يا مساوي 0.2 باشد.زاويه كناره پلنوم با سطح مقطع كانال 60 تا 90 درجه باشد.عرض دهانه بايد با عرض پلنوم برابر باشد . البته اين عرض براي يكنواخت سازي هوا بكار ميرود و مي تواند طراحي نشود و هود به شكل زير باشد :نكات لازم در ساخت هود

اسلاید 70: اين طراحي براي فرآيندهاي سرد است و در فرآيندهاي خيلي گرم و داغ طراحي متفاوت است . براي حوضچه آبكاري فلزات هم اگر جت دمنده در نظر نباشد به همين شكل عمل مي شود وگرنه متفاوت است.براي به دست آوردن حجم هواي واقعي در نهايت از فرمول زير استفاده نماييد: Qa = Q(460+T)/530 T: دماي ناحيه مورد نظر بر حسب فارنهايت

اسلاید 71: طراحی کلیه سیستم های تهویه صنعتی مطابق معیارها و استانداردهای توصیه شده از سوی سازمان های ACGIH و AIHA آمریکا انجام می گیرد. تجهیزات تصفیه کننده با استناد به معیارهای سازمان EPA طراحی و محاسبه می گردند. همچنین محاسبه افت اجزای سیستم بر اساس متد فشار سرعت و روش متعادل سازی سیستم نیز بر اساس روش طراحی سیستم بالانس شده انجام می شود.روش طراحی و محاسبات

اسلاید 72: محاسبه افت فشار در كانال ها: در كانال ها بدليل وجود اصطكاك بین هوا و جداره كانال افت فشار به وجود مي آيد. همچنين در تبديل ها، سه راهي ها، زانويي ها و هرگونه تغيير مسير حركت هوا نيز افت فشار خواهيم داشت كه به شرح زير حساب مي گردد: در اين روش هاي ساده: محاسبه افت فشار به دو طريق مي تواندانجام شود: 1- محاسبه افت به روش طول معادل (فوت معادل)2- محاسبه افت به روش فشار سرعت (تعداد فشار سرعت)

اسلاید 73: طر ح سيستم بالانس: در اين روش اساس كار بر مبناي افزايش افت فشار در شاخه با مقاومت كمتر از طريق كاهش قطر كانال است. يعني اگر د رشاخه اي مقاومت نسبت به شاخه ديگ رخيلي كمتر باشد قطر آن به نحوي كاهش داده مي وشد كه مقاومت افزايش پيدا كرده و با شاخه ديگر به تعادل برسد.

اسلاید 74: طرح دريچه تنظيم هوا:- در اين روش از يك دمپر يا مانع د رشاخه اي كه مقاومت كمتر دارد استفاده مي شود به طوريكه با راه اندازي سيستم محل قرار گيري دمپر را به گونه اي تنظيم مي كنند كه افت فشار د رشاخه اي با مقاومت كمتر افزايش يافته و به تعادل با شاخه ديگر برسد.در اين روش ابتدا بايستي شاخه اي كه افت بيشتر دارد را پيدا نمود و سيستم را بر اساس آ‹ طراحي كرد سپس در شاخه هاي با مقاومت كمتر يك دريچه تنظيم هوا يا دمپر نصب كرد و محل آن را تنظيم نمود.

اسلاید 75: انواع فن فن هاي محوري (Axial flow fan)فن هاي گريز از مركز (centrifugal fan)

اسلاید 76: مشخصات فن ها: RPM *: (Revolution Per Minute) يعني دور در دقيقه پره هاي فن* (Cfm): فوت مكعب هوايي است كه در دقيقه به وسيله فن حركت داده مي شود.FP * (Fan pressure): فشار فن نيروي محركي است كه بوسيله فن براي غلبه بر افتها در سستم فراهم مي گردد

اسلاید 77: براي ارزيابي سيستم تهويه موضعي بايستي با يكي از روشهاي موجود كارايي سيستم مورد بررسي قرار گيرد . براي ارزيابي مي توان از پارامترهايي چون فشار سرعت ، فشار استاتيك، فشار كل ، سرعت ربايش و ميزان دبي يا ظرفيت تهويه و سرعت روبرو استفاده نمود كه بستگي به امكانات موجود و مدت زمان ارزيابي دارد .ارزيابي كارايي سيستم تهويه :

اسلاید 78: وسایل مورد نیاز لوله پیتومانومتر آنمومتر

اسلاید 79:

اسلاید 80:

اسلاید 81: مانو متر شیب دار

اسلاید 82:

اسلاید 83:

اسلاید 84:

اسلاید 85:

اسلاید 86:

اسلاید 87:

اسلاید 88:

اسلاید 89:

اسلاید 90: ساده ترين راه ارزيابي ، اندازه گيري سرعت ربايش و سرعت روبرو در دهانه هود است و مقدار بدست آمده با مقدار در نظر گرفته شده براي طراحي (محاسبه شده ) مقايسه مي شود. اين اندازه گيري مي تواند بصورت دوره اي تكرار شود تا ميزان تغييرات و افت ها مورد بررسي قرار گيرد .از وسايل مورد استفاده براي ارزيابي آنمومترهاي پره اي يا حرارتي هستند كه مي توان سرعت ربايش و سرعت روبرو را بوسيله آنها اندازه گيري كرد. بطور كلي سرعت ربايش يا مكش عبارتست از سرعت جريان هواي لازم در هر نقطه از دهانه هود و يا مجرا براي غلبه بر جريانهاي مخالف و گرفتن هواي آلوده و هدايت آن به داخل هود و مجرا كه فاكتوري مهم براي طراحي سيستم تهويه جهت جمع آوري هواي آلوده مي باشد.

اسلاید 91: ۱)بادسنج حرارتي:اين بادسنج از طريق انتقال گرما بين محيط و سنسور دستگاه اندازه گيري را انجام مي دهد . در اين نوع بادسنج دو عدد سنسور وجود دارد كه يكي براي سرعت جريان هود و ديگري براي دما مي باشد كه بر روي يك ميله آنتن مانند قرار گرفته اند بر روي صفحه ديجيتالي دو اشل وجود دارد : اشل بالايي براي قرائت سرعت و اشل پاييني براي قرائت دما مي باشد .۲-بادسنج پره اي :نوع ساده آن بادسنج پره اي دستي مي باشد كه قرائت بر روي دستگاه انجام مي گيرد و هنگام استفاده در جهت جريان هوا قرار مي گيرد و سرعت را بر حسب متر بر ثانيه نشان مي دهد انواع ديگري نيز از بادسنج پره اي وجود دارد.انواع بادسنج ها

اسلاید 92: از حضور همه شما سپاسگذارم