توليد ملكه زنبور عسل اصلاح شده

صفحه 1:
تولید ملکه زنبور عسل اصلاح شده 

صفحه 2:
مناطق يرورش ملكه (بهار زنبورداران ) 

صفحه 3:
زمان پرورش ملکه ۱ ‏ل‎ ‎Pe See ee SB) Bey ee ee) ۱ Oe eee Mee) ed Tee Te STC ‏ل‎ a ۱ ‏سا سل‎ eee es es Ree eer BL Te Bad . ‏هنوز به فصل بهار نرسیده ایم‎ 

صفحه 4:
زمان پرورش ملکه در بهار زنبورداران » اکثر درختان و گیاهان فعالیت حیاتی خود را آغاز نموده اند و در بی آن حجم زیادی گرده (که در پرورش زره ا ل ‎ee De‏ ل ار را ل ‎ee Te‏ جمعیت کار گر جوان در این فصل بدست آورد و ..... می توان از | ا ‎ee eee TOE Ie‏ گیری آن به حساب آورد . 

صفحه 5:
اتتخاب منطقه مناسب برای پرورش ملکه 0 سرت 

صفحه 6:
پرورش ملکه 

صفحه 7:
پرورش ملکه لا 0 بچه دهی و در مولفع اضطراری مثل مرگ اتفلفی ملکه . در هر یال ساسا لح ‎RL‏ ‏نوزاد خورانده می شود که لین حجم زیاد یله رویال سبب می درا ۱ ‎١"‏ روز (17 روز دوره رشد ملكه از تخمتا ملكه كلمل است ) ملكه رل كل روز و رسیدن-به بلوغ کلمل درسیک بعد از ظهر گرم از کندو خارج ‎BRU Perey re eee‏ 

صفحه 8:
پرورش ملکه Ere ‏لا‎ esl I a ey SAE Ae Oe ‏ا ل‎ ‏بپس از حدود نیم ساعت در حللی که جسمی سفید ینگ در انتهای شکم‎ ۲ ‏او قرار داردبه کلنی خود بازمی گردد . ملکه جفت خورده پس از‎ ‏ال‎ ‏لل ل ل‎ Ce EM Re Te ee ese eS ey eee) 

صفحه 9:
پرورش ملکه ‎on‏ لك روش ابتدا حجره هاى موعى مصنوعى ‎rh‏ از قللب هاى مخصوص نَهِية و روى قاب بيونسبه صورت عمودى جسبانده.معى شود . سيس از كندوى ۱ یک روزه پییند (انتقال ) حی دهند .پس از پییند لارو » قاب مورد نظر را ‎١‏ ا ل ل ‎١‏ لیر ۱ تس سوت( ‎ee te tere Seer ee Ieee ee pec ee‏ ۱ ‎at)‏ ار ‎BBY SI Cel‏ ‎dea Naat RP ee Pl a oer ll ech ml had‏ دهند و زمينه را براى انجام برواز جفت كيرى مهياحى سازند . تعداد كم ‎ee eS‏ ا یب رس ‎or re ‏ل‎ ‎9 

صفحه 10:
۱۳ rh) ‏رل‎ 

صفحه 11:
ا ۹ 

صفحه 12:
پرورش ملکه ال 4 اف ۱ زر مه ‎EL Ged Sloe as)‏ اي ل جمله حی توان جه زنبوران‌فر » شهد و گرده و در اختیار داشتن جمعیت کارگر جوان اشاره نمود . پرورنده ملکه بلید طوری برنامه ریزی و مدییبت نمایدکه در زمان بلوغ ملکه و آماده بودن وی برای بط سا ‎re cca‏ ال ل لي ل دو زمان برورش ملكهبا كمبود زنبور كاركر مواجه نكردد . وجود شهد و كرده طبيعى در برورش ملكه بسبار مهثر است و غنى بودن ‎og‏ را اس بسا بیانجامد . 03 

صفحه 13:
بارور کردن ملکه با تلقیح مصنوعی 

صفحه 14:
پرورش ملکه انتخاب منطقه ای که در آن شهد و کرده خوبی وجود داشته باشد و داراى آب و هوايى مطلوب باشد لازمه مديريتى صحيح و فنى در پرورش ملکه خواهد بوذ . 

صفحه 15:
لات 

صفحه 16:
جفت گیری ملکه ا | ی ‎Cr)‏ ره ‎١‏ ۱ ‎ES Cae ead rel eB eB)‏ برای دستیابی به اهداف مورد نظر ضروری است . با توجه به ار لل با به زنبورستان های مجاور نیز پرواز می کنند و شعاع پرواز زیاد (۱ تا له كيلومتر) » قرار دادن كندوجه هاى هسته اى در مناطق ا ا ا ا ل ل ‎ed cod‏ ل ۱ لازم و ضرورى است . 

صفحه 17:
۳ حال پرواز 

صفحه 18:
جفت گیری ملکه : ‏لته ای که برای اسکان ایستگاه پرورش ملکه انتخاب می شود باید‎ ٩ . ‏برندگان زنبور خوار تمایل بسیار زیادی به خوردن زنبور نر و ملکه دارند‎ ۴ < ستی شود ایستگاه پرورش ملکه در محلی اسکان داده شود که زنبور خواران ‎Pees)‏ | ‎cae ne Ne seme Ste te) is‏ ل لا ‎Fe‏ ‏میتی بدون لقاح شروعبه تخم ریزی نموده و تملمی نوزادان و زنبوران متولد شده زنبورسنر خواهند بود . سعی شود چنین مناطقی برای پرورش ملکه انتخاب 2010 

صفحه 19:
سب ۱ ie) Ce ies oe | toe rel retest ‏زنبوران واسپ» شیخک ها » عنکبوت ها و سایر حشرات‎ . ‏شکار گر و مضر برای کلنی باشد‎ - داراى فلور غنى كياهى باشد . 

صفحه 20:
جفت گیری ملکه ‎it‏ دپ جفتگیری پروازهای اکتشافی در اطراف کندو می‌نماید. جنتگیری مَعمولاً در كرمترين اوقات روز صورت مىكيرد. كاهى ملكه بعد از جند ‎NS a)‏ ل ا 01 مطمئنا در آسمان انجام می‌گیرد خیلی کم صورت گرفته است. ‎eS ee eee Ue eG Sy)‏ | ل ‎eRe BS Le Ree SS‏ مدتى بطور زيكزاك ادامه دارد. زنبور نرى كه موفق به جفتكيرى ‎koe ye)‏ اال ا 000 می‌میرد. 

صفحه 21:
جفت گیری ملکه در مدت کوناهی که عمل جفتگیری انجام می‌گیرد» اسپرم نر به واژن ملکه وارد می‌شود برای جلوگیری از خروج و ریزش اسپرم از واژن » حشره نر بلافاصله دهانه خروجی واژن را با ماده ژلاتینی ‎ltt ele. cae)‏ و ‎ee ee Tee Ey nly‏ أسبر ماقوزوئيدها بطور منظم » يهلوى هم و تقريبا بدون حركت قرار می‌گيرند. ملکه معمولا قبل از اينکه شروع به تخم گذاری ‎AS SNCS ce) Te Lodi)‏ 0 ‎CMe re)‏ 

صفحه 22:


صفحه 23:
تخمكذارى 

صفحه 24:
0006 كمى بعد از اينكه ملكه جفتكيرى كرد؛ توجه كار كران نسبت به ملکه بیشتر می شود. درهر جا که ملکه قرار گیرد حلقه‌ای از درا ‎eee ete Be‏ زنبورهای کا گر جوان اقدام به تغذیه ملکه می‌کنند و بدن او ‎ee Ry ee eC dt I)‏ ‎pl cy 09,35 COL 91 aKa dou yo‏ رل ‎oS posal‏ ملكه هنكام تخمكذارى در روى شاندها » روى قاعده مشخصى حرکت می‌کند. ابتدا سر خود را وارد تک تک سلولها نموده آنها ‎Te Be Ue ee rte Teel Sia)‏ ۱ اين منظور » شكم خود را خم كرده انتهاى آن را داخل سلول مى كند 8 

صفحه 25:
کسه ذخیره اسيرم ملكه 

صفحه 26:
دیدن ملکه بعضی از مربیان وقت زیادی برای جستجوی ملکه صرف می‌نمایند ولی بهتر ‎OBR RM at oe dB) eC a)‏ ‎Te ee Se eer ee Ll‏ ۱ ‎PSY CORTON PURVIS WER PRU Rep ey]‏ ‎Red ae eee eye)‏ ۳( ] امتحان بكى دو قاب نسل كافى است. ولى اكر حتما لازم باشد كه ملكه ديده شود بايد كندو را با آرامش كامل باز نمود. 

صفحه 27:
وارذ كردن ملكه تازه به كندو در ‎eC ee LOD‏ مربيان ملكه لازم را از موسسات تربيت ملكه خريدارى واز آن استفاده می‌کنند. می‌توان تعویض ملکه را در هر موقع سال .اد ۱ ‎el)‏ ل ‎CU‏ ‎OTIS ew rere mer eo)‏ شروع به اين كار بايد نصف روز يا جند ساعت قبل از آن كه ملكه جديد وارد شود؛ ملكه سابق را بكيرند و بيرون كنند 

صفحه 28:


صفحه 29:
ee he re Se) 

صفحه 30:
OIE eT ee ty) Il) 

توليد ملكه زنبور عسل اصالح شده 1 مناطق پرورش ملکه (بهار زنبورداران ) 2 زمان پرورش ملکه کارشناسان متفق القول اند که بهترين زمان براي پرورش ملکه در هر منطقه بهار مي باشد .منظور از بهار زماني است که بيشترين مقدار از گل را در محيط داشته باشيم .امکان دارد در اول فروردين در حالي که در جنوب کشورمان زمان برداشت عسل باشد در آذربايجان يا اردبيل شکوفه و گل درختان هنوز باز نشده باشند .در جنوب کشور فصل بهار را پشت سر گذاشته و در اردبيل و آذربايجان هنوز به فصل بهار نرسيده ايم . 3 زمان پرورش ملکه در بهار زنبورداران ،اکثر درختان و گياهان فعاليت حياتي خود را آغاز نموده اند و در پي آن حجم زيادي گرده (که در پرورش نوزادان و ملکه نقش بسيار مهمي دارند ) و شهد در محيط جريان دارند ،شرايط اقليمي مطلوبي براي فعاليت زنبوران مهيا شده ، پرورش زنبور نر در تمام کلني ها متداول مي باشد ،بيشترين جمعيت کارگر جوان در اين فصل بدست آورد و .....مي توان از بهار هر منطقه به عنوان بهترين منطقه براي پرورش ملکه و جفت گيري آن به حساب آورد . انتخاب منطقه مناسب برای پرورش ملکه 5 پرورش ملکه 6 پرورش ملکه ‏Nد .قبل از ‏Nد مي نماي در دو صورت کلني اقدام به پرورش ملکه جدي ‏Nي ملکه .در هر ‏Nل مرگ اتفاق ‏Nع اضطراري مث ‏Nي و در مواق ‏Nه ده بچ ‏Nوي کارگران توجه ‏Nر از س ‏Nا الرو مورد نظ ‏Nم ي ‏Nس از انتخاب تخ ‏Nورت پ ص ‏Nم الرو ملکه ، ‏Nخ تخ ‏Nس از تفري ‏Nي شود .پ ‏Nي م ‏Nه ملکه آينده کلن ‏Nي ب خاص ‏Nه اين ‏Nه رويال ) ب ‏Nي غذاي بيشتري (ژل ‏Nس هاي کلن ‏Nاير کي ‏Nه س ‏Nبت ب نس ‏Nبب مي ‏Nه رويال س ‏Nم زياد ژل ‏Nن حج ‏Nه اي ‏Nي شود ک نوزاد خورانده م ‏Nس از سپري شدن ‏Nر حال پ ‏Nه ه ‏Nد .ب ‏Nد بيشتري نماي ‏Nه الرو رش گردد ک ‏Nت ) ملکه ‏Nل اس ‏Nا ملکه کام ‏Nم ت ‏Nد ملکه از تخ 13روز ( 16روز دوره رش ‏Nس از گذراندن حدود 6تا 10 باکره از حجره خود خارج شده و پ ‏Nد از ظهر گرم از کندو خارج ‏Nک بع ‏Nل در ي ‏Nه بلوغ کام ‏Nيدن ب روز و رس شده تا جفت گيري نمايد . 7 پرورش ملکه ‏Nط را به ‏Nي را انجام داده و محي ‏Nي پرواز آشناي ‏Nا 5روزگ ‏Nه در 3ت ملکه ک ‏Nر جفت گيري نموده و ‏Nی 17زنبور ن ‏Nا 7ال ‏Nمان ب ‏Nد در آس ‏Nي شناس ‏Nي م خوب ‏Nگ در انتهاي شکم ‏Nفيد رن ‏Nمي س ‏Nه جس ‏Nي ک ‏Nاعت در حال ‏Nم س ‏Nس از حدود ني پ ‏Nت خورده پس از 2 ‏Nي گردد .ملکه جف ‏Nي خود باز م ‏Nه کلن او قرار دارد ب ‏Nر 7ساله ‏Nا پايان عم ‏Nر ت ‏Nد و ديگ ‏Nي نماي ‏Nم ريزي م ‏Nه تخ ‏Nي 3روز شروع ب ال خود کلني را ترک نمي کند مگر طي بچه دهي .ملکه تنها زماني ارزش ‏Nد و بتواند تخمگذاري ‏Nت گيري کرده باش ‏Nت جف ‏Nا موفقي ‏Nه ب ‏Nد ک ‏Nي کن پيدا م نمايد .در غير اين صورت به اندازه يک مگس بي ارزش خواهد بود . 8 پرورش ملکه ‏Nد .در اين ‏Nي باش ‏Nل م ‏Nنوعي ملکه روش دوليت ‏Nن روش براي پرورش مص متداول تري ‏Nب هاي مخصوص ‏Nتفاده از قال ‏Nا اس ‏Nعي را ب ‏Nنو ‏Nي مص روش ابتدا حجره هاي موم ‏Nد .سپس از کندوي ‏Nي شو ‏Nبانده م ‏Nرت عمودي چس ‏Nو ‏Nه ص ‏Nد ب ‏Nه و روي قاب پيون تهي ‏Nب باشد ) الروهاي ‏Nادي ) مناس ‏Nفات اقتص ( Nص ‏Nت ‏Nر جه ‏Nه از ه ‏Nي ک مادري (کندوي ‏Nد الرو ،قاب مورد نظر را ‏Nس از پيون ‏Nد .پ ‏Nي دهن ‏Nد (انتقال ) م ‏Nک روزه پيون ي ‏Nي دهند . ‏Nت قرار م ‏Nر جوان اس ‏Nو از زنبوران کارگ ‏Nه ممل ‏Nتار ک درون کندوي پرس ‏Nه شده ،تغذيه و در ‏Nوي کارگران پذيرفت ‏Nک هاي ملکه از س ‏Nس از اينکه فنجان پ ‏Nن ها را ‏Nر کدام از شاخو ‏Nا ،ه ‏Nد ملکه ه ‏Nل از تول ‏Nک روز قب ‏Nد ي Nپوشيده شدن ‏Nت نهاي ‏Nه هاي هسته اي کندو ‏Nندوچ ‏Nد .ک ‏Nي دهن ‏Nته اي انتقال م ‏Nه هاي هس ‏Nه کندوچ ب ‏Nک ليوان ) زنبور کارگر ‏Nي (حدود ي ‏Nک و حاوي تعداد کم ‏Nچ ‏Nم کو ‏Nا حج ‏Nي ب هاي ‏Nيدگي قرار مي ‏Nه و رس ‏Nرد توج ‏Nد مو ‏Nس از تول ‏Nه ملکه را پ ‏Nي باشند .ک ‏Nان م جو ‏Nازند .تعداد کم ‏Nي س ‏Nا م Nگيري مهي ‏Nت ‏Nه را براي انجام پرواز جف ‏Nد و زمين دهن ‏Nده و ‏Nادي تر نمو ‏Nل پروش ملکه را اقتص ‏Nته اي عم ‏Nه هاي هس کارگران در کندو چ کاهش هزينه را در پي خواهد داشت . 9  Nبرای پایه و فنجانک تولید سلول ملکه 10 سلول های ساخته شده روی فنجانک ها 11 پرورش ملکه ‏Nه هاي هسته ‏Nم گذاري ملکه درون کندوچ ‏Nب اطمينان از تخ ‏Nس از کس پ ‏Nانيم .طي ‏Nي رس ‏Nر م ‏Nرف مورد نظ ‏Nه مص اي ،ملکه را خارج کرده و ب ‏Nد که از ‏Nي باشن ‏Nي براي پرورش ملکه ضروري م پرورش ملکه ملزومات جملNه مNي توان بNه زنبوران نNر ،شهNد و گرده و در اختيار داشتن ‏Nد طوري برنامه ‏Nر جوان اشاره نمود .پرورنده ملکه باي ‏Nت کارگ جمعي ‏Nه در زمان بلوغ ملکه و آماده بودن وي براي ‏Nت نمايدک ريزي و مديري ‏Nه باشد ‏Nغ در اختيار داشت ‏Nر بال ‏Nر ملکه 20زنبور ن ‏Nه ازاي ه ‏Nت گيري ب جف ‏Nد تا ‏Nاص ده ‏Nر جوان اختص ‏Nه توليدزنبور کارگ ‏Nي را ب ‏Nن کلن ‏Nن چندي همچني ‏Nر مواجه نگردد .وجود ‏Nا کمبود زنبور کارگ در زمان پرورش ملکه ب ‏Nت و غني بودن ‏Nر اس ‏Nيار موث ‏Nبيعي در پرورش ملکه بس ‏Nد و گرده ط شه جريان شهNد و گرده مNي توانNد بNه توليNد ملکه هاي بسيار مطلوب بيانجامد . 12 بارور کردن ملکه با تلقیح مصنوعی 13 پرورش ملکه انتخاب منطقه اي که در آن شهد و گرده خوبي وجود داشته باشد و داراي آب و هوايي مطلوب باشد الزمه مديريتي صحيح و فني در پرورش ملکه خواهد بود . 14 جفت گيري ملکه 15 جفت گيري ملکه ارزش پرورش موفقيت آميز ملکه به انجام جفت گيري و شروع تخم گذاري آن است .به عبارتي در اختيار داشتن زنبوران نر مناسب براي انجام لقاح از جزئيات و ملزومات مهم پرورش ملکه مي باشد .در طرح هاي اصالح نژادي که جفت گيري ها محدود و هدف دار مي باشد استفاده از تلقيح مصنوعي ملکه يا محيط هاي ايزوله براي دستيابي به اهداف مورد نظر ضروري است .با توجه به اينکه زنبوران نر براي انجام لقاح و پراکنش ژنوم اجدادي خود ‏Nاز زياد (1 به زنبورستان های مجاور نيز پرواز مي کنند و شعاع پرو تا 5کيلومتر) ،قرار دادن کندوچه هاي هسته اي در مناطق ايزوله که در آن به شعاع 10کيلومتري هيچ زنبورستاني وجود نداشته باشد (مثل جزيره ها) براي جفت گيري هاي هدف دار الزم و ضروري است . 16 ملکه در حال پرواز 17 جفت گيري ملکه در منطقه اي که براي اسکان ايستگاه پرورش ملکه انتخاب مي شود بايد : پرندگان زنبور خوار تمايل بسيار زيادي به خوردن زنبور نر و ملکه دارند .Nکان داده شود که زنبور خواران ‏Nي اس ‏Nتگاه پرورش ملکه در محل ‏Nعي شود ايس سپرنده در آن محيط موجود نباشند . ‏Nد از خروج ملکه از کندو براي ‏Nي ،وزش باد هاي شدي ‏Nي در پ ‏Nي هاي پ بارندگNورت ملکه پس از ‏Nن ص ‏Nي آورد .در اي ‏Nل م ‏Nو گيري بعم ‏Nت گيري جل انجام پروازجف ‏Nي نوزادان و زنبوران متولد ‏Nم ريزي نموده و تمام ‏Nه تخ ‏Nي بدون لقاح شروع ب مدت ‏Nي براي پرورش ملکه انتخاب ‏Nن مناطق ‏Nعي شود چني ‏Nد بود .س ‏Nر خواهن شده زنبور ن نگردد . 18 جفت گيري ملکه منطقه اي که براي اسکان ايستگاه پرورش ملکه در نظر Nچون مورچه ، گرفته مي شود بايد عاري از حشراتي Nو ساير حشرات ‏Nک ها ،عنکبوت ها ، Nشيخ زنبوران واسپ شکارگر و مضر براي کلني باشد . داراي فلور غني گياهي باشد .19 جفت گيري ملکه ملکه باکره وقتی که تقریبا 3- 5روزه است ،قبل از پروازهای مخصوص جفتگیری پروازهای اکتشافی در اطراف کندو می‌نماید .جفتگیری معموال در گرمترین اوقات روز صورت می‌گیرد .گاهی ملکه بعد از چند دقیقه جفتگیری کرده به کندو برمی‌گردد .مشاهده جفتگیری که مطمئنا در آسمان انجام می‌گیرد خیلی کم صورت گرفته است. زنبورهای نر در آسمان به سرعت در اطراف ملکه پرواز می‌کنند و هر یک کوشش دارند که خود را به او برسانند .این پرواز دسته جمعی مدتی بطور زیگزاگ ادامه دارد .زنبور نری که موفق به جفتگیری می‌شود آلت تناسلی و قسمتی از اعضای مربوط را از دست داده و می‌میرد. 20 جفت گيري ملکه در مدت کوتاهی که عمل جفتگیری انجام می‌گیرد ،اسپرم نر به واژن میشود برای جلوگیری از خروج و ریزش اسپرم از ملکه وارد ‌ واژن ،حشره نر بالفاصله دهانه خروجی واژن را با ماده ژالتینی میکند .اسپرماتوزوئیدها سپس به سمت کیسه مخصوص مسدود ‌ میشوند .در کیسه اسپرم ، اسپرم شناور و در آن متمرکز ‌ اسپرماتوزوئیدها بطور منظم ،پهلوی هم و تقریبا بدون حرکت قرار می‌گیرند .ملکه معموال قبل از اینکه شروع به تخم گذاری کند ،چندین بار جفتگیری کرده به اندازه کافی برای آینده خود میکند اسپرم ذخیره ‌ 21 ملکه 22 تخمگذاری 23 تخمگذاری کمی بعد از اینکه ملکه جفتگیری کرد ،توجه کارگران نسبت به ملکه بیشتر می‌ شود .درهر جا که ملکه قرار گیرد حلقه‌ای از کارگران که اعضای آن مرتب تغییر می‌کند ،تشکیل می‌گردد. زنبورهای کارگر جوان اقدام به تغذیه ملکه می‌کنند و بدن او را بوسیله شاخکهای خود لمس نموده با دهان می‌لیسند تا مواد مترشحه ملکه را دریافت کرده بین سایر زنبورها تقسیم کنند. ملکه هنگام تخمگذاری در روی شانه‌ها ،روی قاعده مشخصی میکند .ابتدا سر خود را وارد تک تک سلولها نموده آنها حرکت ‌ میدهد .برای را آزمایش می‌کند و سپس تخمی در آن قرار ‌ این منظور ،شکم خود را خم کرده انتهای آن را داخل سلول . میکند ‌ 24 کیسه ذخیره اسپرم ملکه 25 دیدن ملکه بعضی از مربیان وقت زیادی برای جستجوی ملکه صرف می‌نمایند ولی بهتر است به جای این کار اطالع حاصل کنند که ملکه خوب کار می‌کند یا خیر. اگر در کندو به مقدار کافی نسل زنبور در مراحل مختلف دیده شود که در قابها بطور منظم برقرار شده‌اند ،نشان می‌دهد که فعالیت ملکه رضایت بخش می‌باشد .بنابراین ،احتیاجی نیست که تمام کندو بازرسی شود و امتحان یکی دو قاب نسل کافی است .ولی اگر حتما الزم باشد که ملکه دیده شود باید کندو را با آرامش کامل باز نمود. 26 وارد کردن ملکه تازه به کندو این عمل به منظور تعویض ملکه صورت می‌گیرد .در این روش ، مربیان ملکه الزم را از موسسات تربیت ملکه خریداری و از آن استفاده می‌کنند .می‌توان تعویض ملکه را در هر موقع سال عملی نمود ولی اغلب آن را در اواخر دوره عسل کلی و یا در اوایل بهار انجام می‌دهند و معموال در بهار ،هنگام جلوگیری از میکنند .در هر صورت ،برای بچه دادن ،به این کار اقدام ‌ شروع به این کار ،باید نصف روز یا چند ساعت قبل از آن که ملکه جدید وارد شود ،ملکه سابق را بگیرند و بیرون کنند 27 قفس ملکه 28 معرفی ملکه جدید به کندو 29 آزاد سازی ملکه از قفس توسط سایر زنبورها 30