جنبش اجتماعی

جنبش اجتماعی

اسلاید 1: لطفا جهت مشاهده نتيجه آزمون خودآزمايی به صفحه در اختيار خود مراجعه نمائيد. سایت جهت مشاهده و استفاده از مطالب کلاس و اعلام نظر : www.morteza-talaei.com

اسلاید 2: نتایج تست خودآزماییکلاس الف - ساعت 13 الی 15:20جمع بندی کلاس : خوب روبه پائین کلاس ب - ساعت 15:30 الی 17:50جمع بندی کلاس : ضعیف www.morteza-talaei.com

اسلاید 3: جلسه سیزدهمشرح درسجلسه / هفتهردیفجنبش های اجتماعی جلسه سیزدهم3www.morteza-talaei.com

اسلاید 4: جنبش اجتماعی در اصطلاح دانش جامعه‌شناسی، هرگونه کوشش جمعی برای پیش‌برد منافع مشترک، یا تأمین هدف اصلی از طریق عمل جمعی خارج از حوزهٔ نهادهای رسمی است. اندازهٔ جنبش اجتماعی بستگی به تعداد اعضای آن جنبش دارد؛ جنبش‌های اجتماعی کوچک، جنبش‌هایی هستند که اعضای آن‌ها کم‌تر از صد نفر است. جنبش‌های اجتماعی بزرگ، جنبش‌هایی هستند که هزاران یا میلیون‌ها نفر را در برمی‌گیرند. بعضی از جنبش‌ها در چهارچوب قوانین جوامعی فعالیت می‌کنند که در آن حضور دارند؛ در حالی که جنبش‌های دیگر به صورت گروه‌های غیرقانونی یا زیرزمینی فعالیت می‌کنند. عمل جنبش‌های اجتماعی بر قوانین تأثیرگذار است. هم‌چنین ممکن است خط فاصل میان جنبش‌های اجتماعی و سازمان‌های رسمی وجود نداشته باشد؛ یا جنبش‌های استقرار یافته به صورت سازمان‌های رسمی درآیند.

اسلاید 5: جنبش اجتماعي : به معناي سازماني غيررسمي از شمار كثيري از اشخاص است كه در پي دستيابي به هدف‌هاي اجتماعي خاصي هستند. (بورس کوئن)تعريف جنبش اجتماعی جنبش اجتماعي : به آن دسته از اقدام های جمعی گفته ميشود که تشکيلات منظم و کاملی ندارند و گروه‌های بدون نماينده و يا کسانی که مدعی نمايندگی اين گروه‌ها هستند در ارتباط مداوم با نخبگان،مقامات، يا گروه ها مبادرت می‌کنند. (دايره المعارف دموکراسی ، وزارت امورخارجه ، جلد 2 به نقل از : سيمون مارتين ليپست)

اسلاید 6: جنبش های اجتماعی را به عنوان يکی از نمودهای دنيای جديد قلمداد می‌کنند .******* آنتونی گيدنز جامعه شناس معاصر جنبش های اجتماعی را از جمله اشکال کنش جمعی برای دستيابی به دگرگونی در برخی از جنبه‌های نظم موجود در جامعه می‌داند .

اسلاید 7: وقایع اثرگذار بر روند جنبش های اجتماعی معاصرانقلاب فرانسه و انقلاب صنعتی : - جنبش ها ابزار عوام الناس هستندظهور جنبش های سوسیالیستی: ابزار بیان خواسته های طبقات اجتماعیاقدامات آنارشیست ها و آرام شدن طبقه کارگر (قرن نوزده )- کاهش بمب گذاری ها و خرابکاری های سیاسی

اسلاید 8: ويژگي هاي مشترك جنبش هاي اجتماعي:1- هدف مشترك 2- برنامه مشخص3- ايدئولوژي معين

اسلاید 9:

اسلاید 10: انواع جنبش هاي اجتماعيجنبش آرمان‌گراجنبش اصلاحیجنبش پيشرو جنبش بيانگرجنبش مهاجرتیجنبش انقلابی(رهايي‌)جنبش محافظه‌کارجنبش واپس‌گرايي ارتجاعیبه برخی از مثال ها در صفحه بعد توجه نمائید.

اسلاید 11: جنبش دگرگون‌ساز یکی از انواع جنبش‌های اجتماعی است که هدف آن دگرگونی فراگیر در جامعه است. تغییراتی که اعضای اين جنبش‌ها در پی آن هستند، دگرگونی‌های سريع و عظیم، جامع و فراگیر و همراه با خشونت است.این جنبش‌ها اغلب به انقلاب منجر می‌شود و ساختار جامعه را تغییر می‌دهد.جنبش اصلاحات معمولاً هدف‌های محدودتری دارد و می‌خواهد تنها برخی جنبه‌های نظم اجتماعی موجود را تغییر دهد. این جنبش به انواع ويژه‌ای از نابرابری یا بی‌عدالتی و تبعيض توجه نشان می‌دهد.جنبش‌های دگرگون‌ساز و اصلاح‌طلب هر دو خواهان تغییرات در سطح جامعه‌اند؛ تفاوت اصلی این است که جنبش‌های اصلاحات یک فرآیند اجتماعی درازمدت را در برمی‌گیرد.جنبش رستگاری‌ (رهایی ) بخش جنبشی است که در صدد نجات افراد از آن شیوه‌های زندگی است که به نظر آن‌ها فاسدکننده‌است. بسیاری از جنبش‌های مذهبی، اگر توجه خود را به رستگاری شخصی معطوف کنند؛ از جنبش‌های رستگاری‌بخش محسوب می‌شوند. رهبران این جنبش‌ها معتقدند رشد معنوی افراد نشانه حقیقی ارزش آن‌هاست.جنبش تغییردهنده دسته‌ای دیگر از جنبش‌های اجتماعی است که با هدف ایجاد تغییر جزئی در رسم‌ها، عادت‌ها و هنجارهای افراد فعالیت می‌کند و می‌خواهد ویژگی‌های معینی را تغییر دهد.

اسلاید 12: زمینه ساختاری به معنی شرایط کلی اجتماعی که مشوق یا مانع تشکیل انواع مختلف جنبش‌های اجتماعی باشد در شکل‌گیری این جنبش‌ها نقش دارد. هر چقدر جنبش‌های اجتماعی بیش‌تر توسط سیاست‌گذاران جامعه تحمل شود؛ این جنبش‌ها بیش‌تر توسعه خواهند یافت.فشار ساختاری به تنش‌ها، تضادها و ابهام‌هایی می‌شود که باعث ایجاد منافع متعارض در درون جامعه می‌گردد. این گونه فشارها در شکل نگرانی درباره آینده، اضطراب‌ها، ابهامات، و یا برخورد مستقیم هدف‌ها ابراز می‌شوند. منابع فشار ممکن است کلی و یا ویژه موقعیت‌های معینی باشند.شرایط پیدایش جنبش‌های اجتماعی

اسلاید 13:

اسلاید 14: گسترش باورهای تعمیم‌یافته به معنی تأثیرگذاری‌های جهان‌بینی‌های مختلف؛ می‌تواند باعث افزایش نارضایتی‌ها و هدایت مردم برای یافتن راه‌های عملی رفع آن‌ها شود.عوامل شتاب دهنده، حوادث یا رویدادهایی هستند که در واقع موجب می‌شود کسانی که در جنبش شرکت می‌کنند مستقیماً وارد عمل شوند. در حقیقت، این عوامل جزو شرایط پیدایش جنبش‌ها نیست؛ بلکه به شکل‌گیری آن سرعت می‌بخشد.شرط دیگر پیدایش جنبش‌های اجتماعی، وجود گروه هماهنگ است که برای عمل بسیج شده، وجود داشته باشد. هر جنبش اجتماعی نیازمند رهبر، منابع پولی و مادی، و وسایل ارتباط منظم بین شرکت‌کنندگان است.

اسلاید 15: چگونگی پیدایش و توسعه جنبش‌های اجتماعی به شدت از عملکرد کنترل اجتماعی تأثیر می‌پذیرد.حاکمان ممکن است با مداخله و تعدیل زمینه ساختاری و فشار که انگیزه ظهور جنبش را ایجاد کرده است؛ به جنبش پاسخ دهند. نیروهای مسلح در کنترل اجتماعی تأثیرگذار هستند. اختلافات در درون پلیس و ارتش می‌تواند تأثیر قاطع در تعیین نتیجه رویارویی‌های میان جنبش‌های انقلابی و حاکمان داشته باشد.

اسلاید 16:

اسلاید 17: جنبش‌های اجتماعی اهمیتی را که در جوامع امروزی به فعال‌گرایی در دست‌یابی به هدف‌ها داده می‌شود؛ منعکس می‌کنند. برای بررسی جنبش‌های اجتماعی، نگرش تاریخی می‌تواند تأثیرگذار باشد. جنبش‌های اجتماعی صرفاً پاسخی غیرعقلانی به اختلافات یا بی‌عدالتی‌های اجتماعی نیستند. آن‌ها در بردارنده دیدگاه‌ها و راهبردهایی هستند که نشان می‌دهند چگونه می‌توان بر این اختلافات و بی‌عدالتی‌ها چیره شد. جنبش‌های اجتماعی را نمی‌توان به عنوان شکل‌های انجمن و همکاری درک کرد. جنبش‌های اجتماعی در تعارض سنجیده با گروه‌های دیگر، معمولاً با سازمان‌های رسمی و گاهی با جنبش‌های رقیب ظهور می‌کنند. همه جنبش‌های اجتماعی منافع یا هدف‌هایی دارند که به دنبال آن هستند؛

اسلاید 18: دیدگاه‌ها و عقایدی وجود دارد که جنبش‌ها با آن مخالف‌اند. دیدگاه‌های تغییریافته نیز می‌تواند باعث دگرگونی در جهت‌گیری جنبش‌های اجتماعی شود.جنبش‌های اجتماعی باید در زمینه آن‌چه میدان عمل نامیده می‌شود؛ مطالعه گردند. این اصطلاح به ارتباطات بین جنبش اجتماعی و نیروها یا عواملی اطلاق می‌گردد که جنبش در برابر آن‌ها قرار گرفته‌است. فرآیند گفتگوی متقابل که در میدان عمل وجود دارد، ممکن است به تغییر در شرایطی منجر شود که جنبش در صدد مبارزه با آن بوده‌است، اما همچنین ممکن است به ترکیب و یکی‌شدن دیدگاه‌های هر دو طرف بیانجامد. در هر حالت، جنبش ممکن است محو شود یا به عنوان یک سازمان دایمی نهادی شود.

اسلاید 19: شروط اصلی و راهبردی پيروزي جنبش اجتماعي :1-وفاداري و پشتيباني اعضاء 2-رهبري كارآمد3-ايدئولوژي قابل دفاع 4-برنامه مشخص

اسلاید 20: زمينه هاي مناسب براي حضور افراد در جنبش هاي اجتماعي :1-ناخرسندي گسترده 2-سرخوردگي3-از هم گسيختگي4-ناامني 5-بي هنجاري6- از خود بيگانگی7- احساس بی‌عدالتی اجتماعی

اسلاید 21: مراحل اصلي جنبش هاي اجتماعي (از ايجاد تا شورش )شورشآشوب و اغتشاش و ناآرامی تحريکات داخلیعده ای ناراضی

اسلاید 22: برخی از جنبش‌های اجتماعی در ايران جنبش زنان : با توجه به روند روبه افزایش جمعیت زنان در کشور و حضور آنان در عرصه های مختلف و ظهور مطالبات جدیدی نظیر: برابری در ارث،حجاب ، شغل و ... و عدم پاسخگویی مناسب از سوی متولیان امر باعث رشد نارضایتی و افزایش تمایلات فمینستی شده و در صورت ادامه می تواند در آینده ای نه چندان دور تبدیل به یکی از بسترهای بروز ناآرامی‌های اجتماعی گردد.

اسلاید 23: برخی از جنبش های اجتماعی در ايران جنبش های نسلی : به عبارت دیگر تفاوت در چرخه زندگی پیران و جوانان در راستای دگرگونی های عمیق اجتماعی،فرهنگی ، اقتصادی ،سیاسی و ... ، همچنین تغییرات سریع در هنجارها و ارزشها با توجه به رشد تکنولوژی های اطلاعاتی و ارتباطاتی در عصر جهانی شدن و سیاست های خاص رسانه ای ما ، فاصله بین نسل های قبلی و امروزی انقلاب منجر به بروز جنبش های هویت محور گردیده که در صورت ادامه روند افزایشی می تواند در شکل گیری نارضایتی‌های اجتماعی گسترده آینده اثرگذار باشد .

اسلاید 24: برخی از جنبش های اجتماعی در ايران جنبش دانشجویی : با توجه به آرمان گرایی دیدگاه های فکری این قشر می توان ان را تهدیدی بالقوه نیز به حساب آورد . مثل تحرکات برخی از تشکل های دانشجویی در سال های 1378 و 1382 که مستقیما با تحریک عناصر ضد انقلاب و شبکه های ماهواره ای سازماندهی شده بود و اساسا موضوع به ابعاد وسیع امنیتی رسیده بود .

اسلاید 25: برخی از جنبش های اجتماعی در ايران جنبش دموکراسی خواهی: با توجه به قرائت‌های متفاوت از آزادی و شیوه های حکومت داری و سیل سنگین و رسانه ای دشمن در ادبیات قدرت نرم و تکیه بر باورهای غیربومی و ترویج آن در نهادهای اجتماعی ایران و اثرگذاری آن بالاخص بر روی افراد تحصیلکرده، متاسفانه به نوعی تقاضا برای انجام اصلاحات به سبک غربی در جامعه برمی‌خوریم که در صورت بی توجهی مسئولین فرهنگی در بازتولید ادبیات و فرهنگ مولد در خواستگاه جامعه امروز ، ظرفیت بالقوه ای برای از بین بردن همبستگی ملی و سرانجام بروز شورش های اجتماعی دارد.

اسلاید 26: برخی از جنبش های اجتماعی در ايران جنبش عدالت طلبی : این نگاه که شاید یکی از عمومی ترین چالش های امروز ایران نیز می باشد با ماهیتی اقتصادی و اجتماعی قابلیت تبدیل به یک روند سریع نارضایتی و شورشگری را دارد .(افزایش سطح انتظارات مردم از دولت و عدم توان پاسخگویی به نیازهای شهروندان متناسب با انتظارات )این موضوع را می توان در مطالعه دقیق ناآرامی های اجتماعی چند سال اخیر در سطح کشور دنبال کرد .

اسلاید 27: برخی از جنبش های اجتماعی در ايران جنبش های قومی: اقدامات سالهای اخیر ایالات متحده و حامیان منطقه ای و غربی آنان در افزایش تحرکات قومی با رویکردهای ناسیونالیستی و اصطلاحا «پانی» منجر به نمایشی از جنبش های اجتماعی قوم مدار گردیده که دارای روحیه استقلال طلبی در برخی از مناطق مرزی کشور شده اند. مثل : گروهک های آذری، کرد ، عرب و بلوچ

اسلاید 28: برخی از جنبش‌های اجتماعی در ايران جنبش سبک های نوین زندگی : این جنبش که در حال تبدیل شدن به یک چالش است را می توان بر حسب تمنای گریز از هنجارهای عرفی جامعه تحلیل نمود. هنجارشکنی در روابط جنسی ، تمایلات عرف شکن در البسه و مد ، روند افزایشی بدحجابی در سطح جامعه ، بروز سبک های جدید عزاداری و برگزاری جشن های ملی و مذهبی و ... از این نوع هستند.

اسلاید 29: نکته مهم و پايانی جنبش‌های اجتماعی حساسیت های شدیدی که به جهت تحرکات بالا به همراه می آورند می توانند فرصت های بدیعی از افزایش مشارکت و اعتماد عمومی را به بدنه حاکمیت به دنبال داشته و به عنوان فرصت های بی بدیل و راهبردی رشد و توسعه فرهنگی‌، سیاسی‌، اجتماعی و اقتصادی به سیستم حاکم کمک نمایند . جنبش های اجتماعی می‌توانند در آینده در قالب شبکه های اجتماعی فعال بر ارزش حاکمیت ها بیافزایند.

اسلاید 30:

اسلاید 31: منابع و ماخذ ممن، تی کی. (۱۳۸۶) «جنبش‌های اجتماعی جدید»، ترجمه احمد احمدلو، اصفهان: انتشارات گلبن.بیات، آصف. (۱۳۷۹) «سیاست‌های خیابانی جنبش تهی دستان در ایران»، ترجمه اسدلله نبوی، تهران: نشر شیرازه.تاجیک، محمدرضا. (۱۳۷۸) «جامعه مدنی و جنبش‌های اجتماعی جدید»، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.تورن، آلن. (۱۳۸۰) «نقد مدرنیته»، ترجمه مرتضی مردیها، تهران: گام نو.تیلی، چارلز. (۱۳۸۵) «از بسیج تا انقلاب»، ترجمه علی مرشدی زاد، تهران: پژوهشکده امام خمینی.جلائی پور، حمیدرضا. (۱۳۸۱) «جامعه‌شناسی جنبش‌های اجتماعی»، تهران: انتشارات طرح نو.چاندوک، نیرا. (۱۳۷۷) «جامعه مدنی و دولت»، ترجمه فریدون فاطمی، تهران: نشر مرکز.دلاپورتا، دوناتلا و ماریو دیانی (۱۳۸۳) «مقدمه‌ای بر جنبش‌های اجتماعی»، ترجمه محمدتقی دلفروز، تهران: نشر کویر.کاستلز، مانوئل. (۱۳۸۰) «عصر اطلاعات؛ قدرت هویت»، جلد دوم، ترجمه حسن چاووشیان، تهران: نشر طرح نو.لارنا، انریک؛ هانک جانستون و ژوزف گاسفیلد [ویراستاران]. (۱۳۸۷) «جنبش‌های نوین اجتماعی»، ترجمه محمد سروریان و علی صبحدل، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.مشیرزاده، حمیرا. (۱۳۸۱) «درآمدی نظری بر جنبش‌های اجتماعی»، تهران: پژوهشکده امام خمینی.نش، کیت. (۱۳۸۰) «جامعه‌شناسی سیاسی معاصر»، ترجمه محمدتقی دلفروز، تهران: نشر کویر.هابرماس، یورگن. (۱۳۸۴) «نظریه کنش ارتباطی: جهان زیست و نظام»، ترجمه کمال پولادی، تهران: موسسه انتشاراتی روزنامه ایران.پیران، پرویز. (۱۳۷۹-۸۰) «جنبش‌های اجتماعی شهری؛ با نیم نگاهی به شرایط ایران»، ماهنامه آفتاب، شماره‌های ۲، ۴، ۹.زاهد زاهدانی، سعید. (۱۳۷۷) «نظریه ترکیبی در مورد جنبش‌های اجتماعی»، فصلنامه فرهنگ، شماره ۲۷و۲۸: صص ۲۴۵-۲۷۲.کریمی، علی. (۱۳۸۵) «جنبش‌های جدید اجتماعی و هویت با تاکید بر ایران»، در زندی، داور. [ویراستار] «نهادهای مدنی و هویت در ایران»، تهران: انتشارات تمدن اسلامی.شعبانی ، ناصر(1385) «توسعه و پدافند داخلی» ، دانشگاه علوم انتظامی Calhoun, Craig. (۱۹۹۳) “New Social Movements of the Early 19th Century” Social Science Journal, 17, pp ۳۸۵-۴۲۷.Diani, Mario. (۱۹۹۲) “The Concept of Social Movement” Sociological Review, pp ۴۰, ۱-۲۵.Melucci, Alberto. (۱۹۸۹) “Nomads of the Present” London: Hutchinson Radius.Snow, David & Robert Benford. (۲۰۰۰) “Framing processes and social movements” Annual Review of Sociology, 26, pp ۶۱۱-۶۳۹.Touraine, Alain. (۱۹۸۵) “An Introduction to the study of social Movements” Social Research, 52, pp ۷۴۹-۸۸.