صفحه 1:
صفحه 2:
خانه زمان وزبری معروف به خانه امام جمعه, واقع
در خیابان علامه مجلسی؛ کوچه مجلسی است.
بيشينه اين خانه به دوره صفویه باز می گردد و
بنای فعلی آن مربوط به دوره قاجار است.
صفحه 3:
خانه فعلی در سال ۱۲۹۵ شمسی ساخته شده و متعلق به دوره سوم قاجار است. خانه های‌لین دوره معروف
به کردی یا خانه با الگوی کوهستانی لست که دو بخش زمستان نشین و تابستان نشین آن بر روی هم
قرار می گیرد. سازه خانه های این دوره تخت با تیرهای چوبی است.
صفحه 4:
در طراحی و جهت گیری خانه ها عوامل
زیست محیطی مانند جهت و طرز
تابش خورشید. جهت وزش و نوع باد
تاثیر حتمی داشتند. به همین دلیل
خانه های هر منطقه از ایران جهت
گیری مشابهی دارند. این جهت گیری
اصطلاحا رون گفته می شود.
خانه زمان وزیری در جهت رون اصفهانی
بنا شده که جهت شمال غربی-جنوب
شرقی دارد.
صفحه 5:
Snares
عکس قبل از مرمت
از نشانه های باقی مانده از دوره صفویه حوض, حمام و هشتی ورودی هستند.
بنای ضلع شمالی مربوط به دوره قاجار است که خانه دوره صفوی را تخریب کرده و خانه جدید را روی آن ساخته اند
با گذشت زمان محل به ۴ پلاک تقسیم شده بود که در حال حاضر ۳ پلاک از آن خریداری شده تا به بنای اصلی متصل شود.
اکنون خانه برای تغییر کاربری به هتل در دست مرمت است.
صفحه 6:
صفحه 7:
صفحه 8:
برای نشان دادن قدمت برخی از طرح های دیوار ها
قسمتی از طرح های قدیمی را نگه داشته و بقیه
آن را با رنگی متفاوت از رنگ اصلی مرمت می
صفحه 9:
نقاشی های یک بچه از دورهقاجار روى ديوار راهروى بين تالار ها كه هنكام مرمت آن ها را حفقظ کرده اند
صفحه 10:
صفحه 11:
صفحه 12:
صفحه 13:
از اصول حاکم بر معماری و شهرسازی سنتی ایران عدم
نماسازی سطوح خارجی بنا یا تزیین آن است. طوری که بناها
به بیرون پشت کرده اند ولی نمای داخلی طراحی شده و مزين
است.
خانه ها با دیوار های بلندی محصور می شدند به طوری که
نمای آن ها کاملا مخفی می ماند.
سادگی سطح خارجی دیوارها گاه چنان است که هیچ تفاوتی
بين خانه های ثروتمندان و قشر های متوسط دیده نمی شد.
تنها بازشویی که به بیرون ارتباط دارد در ورودی است که از
طریق هشتی و دالانی نسبتا بلند به حیاط وصل می شود.
صفحه 14:
هشتی فضایی است که بالافاصله بعد از درگاه ورودی بوده ولز
کارکرد های آن تقسیم مسیر ورودی» فضايى براى لنتظار و يا
باشکوه کردن وروردی است.
در هشتی عناصر مختلفی مانند سکو و چراغدان قرار می گرفته.
صفحه 15:
دالان راهرویی تنگ و باریک است
که بعد از در ورودی قرار دارد
ارتباط بين ورودى و حياط را
تامين مى كند و عمدتا بخاطر
كودال بودن حياط كف آن
با بلند و بربيج و خم ساختن آن
نوعى حجاب براى فضاى درون
خانه ايجاد مى شده.
صفحه 16:
صفحه 17:
حیاط عنصوربسیار مهمی است که
در ایران قدمت ۸ هزار ساله دارد
و عنصر مهم سازماندهی فضایی
در شکل گیری خانه های درونگرا 1
است. از نقش های آن وحدت
دهنده چند عنصر خانه. ارتباط 1
دهنده چند فضاء ایجاد محیط
by تشاط انتتجد
کلیه بازشوها و ورودی اتاق ها به
حياط يا فضای منتهی به آن باز
می شوند. _ 71
وجود حوض آب و گیاهان در
حياط كمبود رطوبت هوا را جبران
می کند.
صفحه 18:
این قسمت بنا مربوط به دوره قاجار است که شامل ۲ سرداب. حیاط اندرونی؛ اتاق پنج دری» اتاق شاه نشین, اناق
های پشت تالار و ۲ اتاق گوشواره است.
صفحه 19:
سه نمای دیگر نوساز است که هماهنگ با معماری سنتی ساخته شده اند و شامل اتاق های هتل است.
صفحه 20:
در سمت راست نمای جنوبی حمام قدیمی دوره صفوی قرار دلرد که آن را حفظ کرده اند
صفحه 21:
صفحه 22:
در دوره سوم قاجار با ارتفاع كرفتن بيشتر
جبهه اصلی از زمين» زيرزمين به طبقه
همكف تبديل شد که اندکی نسبت به
حیاط فرورفته تر است.
صفحه 23:
سرداب مهم ترین مکان در طول روز های گرم و طاقت فرسای
تابستان است که می توانست هوایی مطبوع و خنک داشته باشد.
060-06 ee
OOOO
پنجره سرداب با آجر و کاشی و کنترل ورود نور به آن
RIA TA
صفحه 24:
فضای پشت پله و دو سرداب در دو طرف آن
قسمت های مختلف زیرزمین یا به وسیله پله و از رله حياط با یکدیگر ارثباط داشته و یا مستقیما راهروهایی آن
صفحه 25:
صفحه 26:
زیرزمین ها سقف هایی به شکل طاق دارند که اتاق های بالا را از آسیب
مکانی خنک بوده برای نگه داری اسباب و وسایل
سردلب غربی
صفحه 27:
اب و حیاط اندرونی
فضاى بين سرداب و حيا
صفحه 28:
أجواكارى سقف سردات
صفحه 29:
صفحه 30:
اين حياط مخصوص ساکنان و محارم خانه
cal
حياط اندرونى بسته به موقعيت زمينى كه در
آن بنا ساخته مى شده و وضعيت مالى مالک
ممکن بود بزرگ یا كوجك باشدد
از عملكردهاى اين حياط تامين ثور تقسیم
حرکت به جانب فضاهاء ایجاد فضای سبز و
دسترسی به حوض آب و شستشو بوده است.
صفحه 31:
صفحه 32:
صفحه 33:
از مهم ترین فضاها در خانه ها ایهلن ها و تالار های بزرگ بوده اند که در ضلع شمال و جنوبی حیاط ساخته می
شدند و در و پنجره های آن ها عموما با شيشه های رنگی و اشکال مختلف متناسب با موقعیت فعلی فضاها
زیستاهی شدند:
پنج دری ها اتاق مهمانی هستند و ابعاد آن دارای تتاسب طلایی است.
ارتفاع آن به اندازه مجموع ارتفاع فضاهای پایین خانه و بالا خانه لست. کنار اين GET ها راهرویی بوده تا از آن وارد
اتاق شوند و از فضای باز وارد نمی شدند.
صفحه 34:
ویژگی شاخص این اتاق پنجره ارسی پنج بخشی آن لست و
بقیه اتاق با قاب بندی های ساده تزئین شده است. طاقجه
که در ضخامت دیوارها ایجاد شده‌تزیینات حجمی را تشکیل
می دهد.
صفحه 35:
صفحه 36:
صفحه 37:
در پشت این اتاق پستویی بوده همراه
با گنجه ای عمیق که در دیواره Le
داشته.
صفحه 38:
صفحه 39:
صفحه 40:
نشین اصلی
متاق شاه نشين
در ورودی به لتاق
ad ایجاد شده
تفکیک فضای آن با راهرو په وسیله سردر و لب
~ شده.
روی زمین انجام
صفحه 41:
در دوره قاجار به دلیل گرایش به معماری غرب که دارای
سقف های تخت بوده. لزوم مهارت کمتر و آسانی اجرای
اين سقف ها نسبت به سقف هاى طاقى و كمتر بودن
بارهای وارد بر آن» سقف هاى تخت بيشتر اجرا شدند.
همچنین در اين دوره تالار های اصلی چلیپایی به
مستطیل شکل تفییر یافتند که تزئینات استفاده شده در
آن ها هم غالبا پرکار هستند.
صفحه 42:
صفحه 43:
صفحه 44:
سقف تالا ها قاب سازى و يا چوب, کچ بری آینه کاری نقاشى رنك و روغن يا کارهای 7
صفحه 45:
تزیین سطوح با نقاشی» گچبری و آینه
کاری:
دیوارها ابتدا از یک لایه نقاشی با رنگ اکر
ه شده که درواقع زیر رنگ را
تشکیل می دهد و بر روی آن نقش
مایه های تزیینی مانند گچبری ها,طرح
گل ها ... است.
آینه کاری به دو صورت در تزیینات به کار
رفته است:
ا.ایجاد یک سطح چهارگوش از آینه
۲تکه های آینه مسطح و قطعه های
کوچک بریده شده آییت
حالت خرده های آینه به همان روش بر
روی سطوح کار شده است.
که در این
صفحه 46:
آراستن پنجره ها ویه ویژه ارسی ها یکی از راهکارهای بزرگ تزیین در
خانه است.
ارسی, پنجره ای شيشه ای است که به طرف حياط-باغ باز مى شود و
به صورت یکپارچه در تمام ارتفاع دیواری که بر روی آن نصب می شود.
قرار می گیرد. ارسی از دو بخش اصلی تشکیل شده است: قسمت
پایینی. شامل چندین لنگه در متحرک بالارونده و قسمت بالایی که به
صورت کتیبه ثابت است. مجموعه ی تشکیل دهنده ی ارسی, یک
مجموعه از شیشه های رنگی در قاب های چوبی گره چینی شده است
و بر روی یک چهارچوب قرار می گیرد.
صفحه 47:
صفحه 48:
راهروی کنار تالار تخت گاه نام دارد که انتهای آن راه ab
به زیرزمین و بالاخانه قرار دارد.
صفحه 49:
صفحه 50:
صفحه 51:
صفحه 52:
صفحه 53:
در خانه های ایرانی قدیم. بام فضایی مستقل و سرباز است که از سطوح مختلف مرتبط به هم تشکیل شده و
قسمت های پیرامون آن توسط طاق ها و دیوار های کوتاه محفوظ و محصور شده
از فراز آن امکان مشاهده شهر از زوایای مختلف میسر می شد.
صفحه 54:
منابع
8
صد خانه: صد يلان: ون
حسین فرخ يار
7" خانه های اصفهان. دارلب دیباء فیلیپ ریوالت. سرز سانتلی
7" _گونه شناسی خانه دوره قاجار در اصفهان. دکتر مریم قاسمی
7" مصاحبه با اهالى محل و مهندس ناظر بر مرمت
گی های معماری خانه های قدیمی در با
چانی, دکتر غلامحسین معماریان