دانش و هنر در ایران باسـتان

صفحه 1:
پاور پوینبت دلنش وهن در بیان پا ان 

صفحه 2:
0 vie) (ed fits) bl epee se ar iste PRO parc rocs mrorn erator low p sare ime) Mbe ECeT Seca eer scawload oals yolais! ۰ ۱ ‏رت‎ پیشرفت های ایرانیان در دانش,هنر ومعماری,جلوه هایی از شکوه وعظمت ۱ ايرانيان در بيشتر علوم وهنرها مهارت خوبى داشته اند.آنها توانستة اند ‎pus‏ ا ا ا ل ‎pl a‏ >29 ‎eer mer]‏ ا ا 000 

صفحه 3:


صفحه 4:


صفحه 5:
جوا ارم ی در قرن دوازدهم جدول لگاریتمی را به وجود آورد, جبر را توسعه داد و آن را در سيستم حساب ایرانی و هندی به کار گرفت. آثار او توسط يى مترجم ايتاليايى به نام 0161720122 018 061310 تحت عنوان 315011025013 © 6512[ 106 ترجمه شد. آثار خوارزمى تاثير زرفى بر رياضيات غرب در قرون وسط گذاشت. 

صفحه 6:
فنات(کاریز) 9 یا ريشه در قبل از دوران هخامنشی در ایران قدیم دارد؛ ل ان سس كشاورزى ‎Leela‏ 0 هزار نفر را را تت ا ایرانیان احتمالا اولین نوع باتری را که به مشهور است,در دوران ساسانیان يا اشکانیان اختراع كردن ا ا 0 جرخ بادى در سال ‎1٠١‏ 0 ‎Pelle wre ep ier ee POR EE Po‏ زا ايه 

صفحه 7:
Abe ' اولين بيمارستانى كه در أن دانش يزوهان علوم يزشكى تحت نظارت يزشىيء به طور روشمندى بر روى بيماران كار مى كراديد در دا ستكاة زا متخصصين يا را از اين هم فراتر نهاده و معتقدند كل اعتبار ‎vertenTy‏ ا ما ل 0 ' تراكاشت بدن حيوان در بدن انسان تراکاشت اعضای بدن حیوان در بدن انسان (به انگلیسی: 12+ ر))ييبيبثشه در ايران دوران هخامنشى دارد. 

صفحه 8:
کب 9 5 oe eae ‏ل‎ ‎Pee hl wast one et Cae) ne ie an کوناکون نوشته‌است که شمار زبادی از آن‌ها در مورد ‎are eerie‏ ا لت ل علم وی را یکی از بزرگترین اندیشمندان و دانشمندان پزشکی می‌داند.همچنین وی او را مشهورترین دانشمند ايرانء مىداند كه يكى از معروفترينها در ‎pet)‏ ا ل ا ‎Roem S‏ 

صفحه 9:
‎a‏ بيوونى در ۳ 1000 يس از میلاد ‎role or‏ بيرونى رساله ای 1ن 4 ‏امکان گردش زمین به دور خورشید ‏اشاره کرد ‏عبدالرحمن صوفی ‏ادر قرن دهم ستاره شناس ایرانی راكشف كرد. وى براى اولين بار كهكشان 

صفحه 10:
خواج هنصير الدين طوسمى 0 ‏ا‎ 2 BUSY FEY) vere vat] CMON TVET) mere ise pe cant Cerne vi ey| Fe ee Serre Corres Semon Care Sere Pranreal Oey Wit oe Tl ROMS ROE CNS ta DET Cae en) 9 (1765-1711) Lamigos) Uulere 22 Jlw rail "dow ۱ 0 ‏همان ایده را پیاده سازی کردند.‎ 

صفحه 11:
falta pope ae sl dlyy wilu! pogite Ulaseni Ul> Wl we - ‏را پوشش می‎ eee Pipe) ‏دهد كه اين كتاب, "كتاب مقدس" شيميدان هاى‎ 5 ‏ارويايى قرن هجدهم (630م0]ناع 6ه عاطأط‎ ‏کاک006۳0) )مخصوصا لاوازیه نام گرفته بود. اين آثار‎ ‏كاربردهاى زيادى داشت از جمله تقطير كل ها و‎ 2 ‏ا ا ا ا ا‎ Ay ‏قدرتمند كه قبل از اين كه بدست غربيان بيفتد در‎ ‏اكنون از أو به عنوان‎ P< eed] ‏تملى مسلمانان‎ ‏و همجنين مخترع بسيارى از فرايندها‎ 1521000 ۱ ‏رو لا و از‎ 

صفحه 12:
ابن هنم ‎Sere ve we eS Ea MeL ast ary 9‏ ل | ملقب شده است. وى مكان هندسى نقاطى روى دايره كروى را كه نور از انجا به ناظر بازتاب مى شود بدست أورد. او از مطالعه روى شكست نورء توانست بفهمد كه اتمسفر ضخامت خاصى دارد و شفق پدیده ای است که به وسیله شکست نور خورشید ۳ ایجاد می گردد. ‎| et Lae ‏5 اولین دانشمندی بود که رسماً اعلام كرد نور سرعت محدودى دارد قبل از اين كه كاليله آن را به صورت عملی اثبات کند. 

صفحه 13:
كمال الدين فارسى 9 )1318-1267( 5 ریاضی را براى يديده رنكين كمان انجام داد و طبيعت نور را كه نظريه اين هيثم را شكل مى ‎ran) By‏ ال ا ا 0 ا ات ال 3 درون قطره هاى باران است. او اين كار به كمكه الا ار ير شده بود ‎een‏ دوربین 7 انجام داد. 

صفحه 14:
زبان فارسی فارسى يكى از زبانهاى هندوارويايى در شاخة زبانهاى ايرانى جنوب غربى است كه در كشورهاى 0 می‌گویند. فارسی زبان رسمی کشورهای ایران و تاجيكستان و يكى از دو زبان رسمى افغانستان (در ا ا ‎Sere‏ می‌گویند. زبان فارسى در افغانستان به طور رسمی دری و در تاجیکستان تاجيكى خوانده شده‌است. ‎ae‏ در ايران زبان نخست بيش از ‎١‏ ميليون تن فارسى ا ل ‎Ye cums‏ میلیون تن در افغانستان, ۵ میلیون تن در ‎ 

صفحه 15:
زبان فارسى جهاردهمين زبان يركاربرد در فضاى وب است. زبان رسمى كنونى ياكستان (اردو): كه «اسلامىشده»>ى زبان هندى ‎ere‏ ا ۱ دارد. يه طورى كه تمامن كلمات شرو على اكسان نه جريى حرف اضافه از ل 520772 | جنوب ایران سرچشمه گرفته‌است و در زمان ساسانیان در دیگر 1 1 ‎Be‏ ا ‎ie ep]‏ 1 بزرگی از خوارزمی‌زبانان و سعدی‌زبانان نیز فارسی‌زبان ا ا 20 ۱ ‏را‎ ld 0 rte ‏ا‎ el or eC es نقاط ایران بازگشت. 

صفحه 16:
7 =) clmolei aS rgidno aia ly Ls jl aiwo yl a wouo es sly oS aizls wigSligS slaaigS suo bolas .rijl> Gyo aun 20 Cred tie meer pres er vara ire rc aro] earn ry ۳۹ a1 T ‏ا ل 0 اوكاريتى‎ Vme) Cree) 20 2 ‏ا ا ا‎ 2500-5 ‏ال ا ا‎ prt pees care ‏شدهداند از جب به راست نوشته م ىشوند. اين خط كه برخى‎ vt slul ‏ا‎ 59 yl iaduail al rijl sob Te eve ey igi lus sorte boo paernd be bean ey SEA PraRe Veet Se fess © 0) Ppt io] Per tert Nee mee Tr) ‏ا ا 0500 اين كونه خطٍ ميخى كه داراى‎ S|) ا ‎aS cul suo Les aigS‏ 99 20 ش از ميلاد مسيح ساخته شدهاست. اين خط براى نوشتن نوشته (کتیبه)های هخامنشی به کار رفته‌است. 

صفحه 17:
اج ای از الفبای ‎ah‏ 9 الفباى فنيقى كه از سدة هشتم ييش از ميلاد به كار مىرفت. حرفهاى اين الفبا همگی به صورت همخوان بودهاند. الفبای آرامی ‎rey.)|‏ ا ‎tape ort)‏ 0 00 00 روى همة خطهاى خاور ميانه ردى از خود برجاى كذاشتهاست. آرامى خط بابل و سيس يكى از خطهاى ‎ee Reeve)‏ ا ا ا 0 ۱ را بازى می‌کرد. از ‎foyer‏ خط‌های ‎Array‏ ‏جهان, الفبای عبری بیشترین تاثیر را از آرامی برده‌است. 

صفحه 18:
و دا با و ی 50 خط يهلوى نام يى دستة كلى از دبيرههايى است كه براى نوشتن زبان (هاى) فارسى ميانه و يهلوى اشكانى (يارتى) به كار فا اين خطوط از خط مانوى مستقل هستند. تمام اين ا ار ‎Al‏ ‏از راست اك نوشته 5000 یکی از کتیبه هایی که به خط میخی نوشته شده ۳۹1 است که در موزه بریتانیانگهداری میشود 

صفحه 19:


صفحه 20:
كيان و تيه كثوى ابزار مفرغى (برنز)و زینت‌آلات مفرغی و نقره‌ای بسیاری به دست می‌آید. ابزار مسی يافت شده از هزارة چهارم پیش از مسیح دارای مقادیر مختلف طلاء نقره, ارسنیک, انتیموان, آهن, نیکل و قلع هستند. اما ‎Bearer ores) ere Try |r eer Van 0 DYE TUE]‏ نشان مىدهد كه مقدار قلع در مفرغ 0 درصد است و اين مقدار و الما ۳۵90 و ل وم . ايرانيان قديم براى آهن ورزيده و فولاد آبيذير كلمات جداكانهاى داشتند. اهن ورزيده را اهن و فولاد ابيذير را در زبان كهن ايران ‎eee ry‏ ا ا ا 0 ال ‎nD Oc ey‏ ا ل ل ا ل 2 باارزشی کشف شده‌است. یکی از آنها شمشیری است که دست ا ا ا ا ‎care roe‏ 1 2 مفرغ: يرج شدهاست. 

صفحه 21:
© و تف سك ع کی رز در روسیه مقدار کثیری از ظروف نقره ساسانى به دست آمده‌است, ولی در خود ایران اشیاء ‎wl ol ede Lalb wld aus GL‏ ‎aS cowl‏ ايران يس از اين لا بارها ‎Poe)‏ ‏ی ‎Row Scie bee cee ee ec)‏ 0 اوح تیا بیشتر رودهای ایران در تمام سال آب ندارد. از ‎eI ben eB UL! oP Bio‏ 0[ ساخته شد که آب اضافی بهاره در پشت آن جمع شود و سطح آن را بالا آورد تا بتوان مستقيما يا ‎si Vig |e Sebi) hig ever res‏ 

صفحه 22:
ر ‎ee‏ دم از 1۵ تاريخ نساجی در ایران به آغاز عصر نوسنگی می‌رسد. در ا ‎fen EC ev) Ine Carpe ats PEC CEp CnC ee)‏ ‎cee ae‏ زا ۱ ۳ روش ا ا الي لك ۰ سال کمتر یا بپیشتر) پیشتر از میلاد مسیح است. ‎ee‏ 2 بافى ‏' سابقة فرش را در جهان می‌توان به آغاز تمدن در جوامع 2 ال ‎peertl‏ ۱[ ار را ‏زر رن ایا اه دساف را ‎۱ ‏فرش يازيريك نشان از سهم عظيم ايرانيان در خلق و توليد اين ‏هنر كرانبها را دارد. ‎ ‎ 

صفحه 23:
فنك تحنو شح مججارة ا ل ا ل كك ا | محسوب مى شود داراى قدمت طولانى در هنر ايران است. اا ا ا 0 ‎trary‏ ا 00 صورت كنده كارى بر روى جوب بدون هيج ابزارى به خلق وسايل مورد نياز و درحقيقت مايحتاج خود مى يرداختند. ا ا ا ۳ ا 2 ل ا 22 لت ل 5 مناطق همجوار آن كه از نظر فرهنكى داراى سابقة مشتركى هستند. اين يزوهش از دوران ييش از تاريخ و دوران باستانى ‎era C‏ ل ا 0 تاریخی به زمان حال می‌رسد. با بازبینی این مساله, می‌توان سير تاريخى هنر موسيقى را در ايران مشاهده كرد. " موسیقی ایران را می‌توان از لحاظ تاريخى به دو دورة بزرگ 

صفحه 24:
هت ار را معماری هخامنشیان به دست‌آوردهای ایرانیان هخامنشى در ساخت شهرهای دیدنی و جذاب (تخت جمشید. شوش هگمتانه), معابد برای عبادت و گردهمایی‌های ‎pee‏ (مانند معابد زرتشتی) و آرامگاه یادشاهان گذشته (مانند آرامگاه كورش بزرك) اشاره دارد. از ‎RSIS tTy‏ بنیادین این معماری مىتوان به تركيب خود با عناصر مادهاء اشورىء يونانى و ‎ert]|‏ ا كعبه زرتشت كعبه زرتشت ‎erry‏ ا 22 0 رستم ‎Sly nee‏ ا ی ی را ۱ ‎ele only‏ ار را داريوش دوم قرار دارد و شكلش مكعب مستطيل است و تنها ‎SOS‏ ل ا 1 ل ۱ از جنس سنك به درون اتاقى آن راه مىيابد. 

صفحه 25:


صفحه 26:


صفحه 27:


صفحه 28:


صفحه 29:
0 = 7 \ in ١ ۲ ۱ 

صفحه 30:
ions Bo (x) ee 

صفحه 31:
لطن ۰ تا : دانشگاه صنعتی جندی شاپوره زفول 

صفحه 32:


صفحه 33:


صفحه 34:


صفحه 35:
یک اسطرلاب ایرانی قرن هجدهم 

صفحه 36:


صفحه 37:
6 ۰.۰ 5 53 2 ‏ع موم‎ eer ee ee ee ۱ نون سس نی دس | 

صفحه 38:


صفحه 39:


صفحه 40:
ال ات ارس ی ‎juss‏ ع ‎ ‎ 

صفحه 41:


صفحه 42:


صفحه 43:
- ‏تيدع‎ ALF Ser ۲۲ -11۲ nr -W Nur << Ke 1۲۲ >۲۲ 7 + ۲۲1 >۱۲ 27-۲۲ ۴۳7 ۲۳ 11۲ ۰35۰ > AE NTE TN <<< 11 > ۷۲ N<X< ۲۴ ۲۲ ‏د‎ >25 >11 >> ۳ ۲۰ = ۲۳۲ ‏کتک‎ Tr ۲۲ ۲۴ 21 >۲۲>۲۲۲ ‎a 2‏ = + ء ررك <= = 7“ لو برا یحو رز ارو ‎٠‏ | ‎aI ‎ 

صفحه 44:


صفحه 45:


صفحه 46:


صفحه 47:
وت سح = ۱ ۱ € 

صفحه 48:
ی طلایی 

صفحه 49:
ریتون طلایی بز كوهى 

صفحه 50:


صفحه 51:


صفحه 52:
چند شمشیر فولادی قبل از ساخت 

صفحه 53:


صفحه 54:


صفحه 55:


صفحه 56:


صفحه 57:


صفحه 58:


صفحه 59:
قدیمی ترین چنگ جهان, یافت شده در شهر اور 

صفحه 60:


صفحه 61:


صفحه 62:


صفحه 63:


صفحه 64:


صفحه 65:
Ll 2 6 1 9 4 3 a 

صفحه 66:
طاق کسری یا ایوان مدائن 

صفحه 67:


صفحه 68:


صفحه 69:


ِ َ حــــــــــــــمـــــــــن لــــــــر ا َ ِ لــــــــــــــرحــــــــــــــــیــــــــم اِ َّ پاور پوینـــــــــــــــت دانش وهنر در ایران باســــــــــــتان مقدمه هنر و صنعت در ایران باستان به شناخت پدیدارهای مادی فرهنگی و شیوهٔ معماری و هنری ایرانیان و انواع دست یافت‌ها و دست ساخت‌های ایران و تحوالت آن در ایران باستان اختصاص داده شده‌است. پیشرفت های ایرانیان در دانش،هنر ومعماری،جلوه هایی از شکوه وعظمت تمدن کهن ایران است.زبان و خط اساس گسترش این علوم بوده است. ایرانیان در بیشتر علوم وهنرها مهارت خوبی داشته اند.آنها توانسته اند بیشتر اختراعات و کشف های بزرگ علمی زمان خودشان را به نام خود ثبت کنند.از آن زمان گرفته تا به عصر حاضر. عناوین ‏فـــــــنــــــاوری ‏ریاضــــــیـــــــــــات ‏علــــــــــــم پزشــــــــــــکی ‏نــجـــــــــــوم(ستاره شناسی) ‏کــــیــــمـــــیــــا(شـــــــــیــــــــمی) ‏فـــــــیــزیـــــک ‏زبان وخط ‏کشفیات ‏هنر ‏معماری متون مربوطه ریاضیات ‏خـــــــــــوارزمــــی ‏در قرن دوازدهم محمدبن موسی خوارزمی جدول لگاریتمی را به وجود آورد ،جبر را توسعه داد و آن را در سیستم حساب ایرانی و هندی به کار گرفت .آثار او توسط یک مترجم ایتالیایی به نام Gerard of Cremonaتحت عنوان De jebra et almucabolaترجمه شد .آثار خوارزمی تاثیر ژرفی بر ریاضیات غرب در قرون وسط گذاشت. فناوری ‏قــــــنـات(کــــــــاریز) ‏قنات یا کاریز ریشه در قبل از دوران هخامنشی در ایران قدیم دارد .بزرگ ترین و قدیمی ترین قنات در شهر گناباد است که پس از 2700سال هنوز آب کشاورزی و آشامیدنی 40هزار نفر را فراهم می کند. ‏باتــــــــــری(پیل بغدادی) ‏ایرانیان احتماال ً اولین نوع باتری را که به پیل بغدادی مشهور است،در دوران ساسانیان یا اشکانیان اختراع کردند. ‏چرخ بادی(آســــــیاب بادی) ‏چرخ بادی در سال ۱۷۰۰قبل از میالدتوسط بابلی ها اختراع شد و در قرن هفتم مهندسان ایرانی بر اساس علم پزشکی ‏بیـــــــمارســـــــتان و دانشـــــگاه جنــــــــدی شـــــــــاپـــــــور ‏اولین بیمارستانی که در آن دانش پژوهان علوم پزشکی تحت نظارت پزشک ،به طور روشمندی بر روی بیماران کار می کردند در دانشگاه جندی شاپور بود .برخی از متخصصین پا را از این هم فراتر نهاده و معتقدند کل اعتبار سیستم بیمارستانی را باید در ایران قدیم مشاهده کرد. ‏تراکاشت بدن حیوان در بدن انسان ‏تراکاشت اعضای بدن حیوان در بدن انسان (به انگلیسی: ))xenotransplantationریشه در ایران دوران هخامنشی دارد. ادامــــــــــــــه علـــــــــم پزشــــــــــکی ‏ابـــــــن ســــــــــینا کتاب شفا یک دانشنامه علمی و فلسفی جامع است و القانون فی الطب یکی از معروف‌ترین آثار تاریخ پزشکی است .ابن سینا ۴۵۰کتاب در زمینه‌های گوناگون نوشته‌است که شمار زیادی از آن‌ها در مورد پزشکی و فلسفه است .جرج سارتن در کتاب تاریخ علم وی را یکی از بزرگترین اندیشمندان و دانشمندان پزشکی می‌داند.همچنین وی او را مشهورترین دانشمند ایران می‌داند که یکی از معروف‌ترین‌ها در ه زمان‌ها و مکان‌ها و نژادها است. هم ٔ نجـــــــــــــــــــــوم(ستاره شـناســـــــــــی) ‏ابوریحـــــــان بیـــــــرونی ‏در سال 1000پس از میالد ابوریحان بیرونی رساله ای نوشت که در آن به امکان گردش زمین به دور خورشید اشاره کرد. ‏عبــــــدالرحمن صــــــــوفی ‏در قرن دهم ،ستاره شناس ایرانی عبدالرحمان صوفی اولین کسی بود که کهکشانی غیر از کهکشان راه شیری راکشف کرد .وی برای اولین بار کهکشان کیمـــــــــــــیا(شــــــــــــــــــیمی) خواجــــــــــــه نصیر الدین طوســـــــــــی خواجه نصیر طوسی عقیده داشت ماده می تواند تغییر کند اما نمی‌تواند ناپدید شود .او نوشت" :ماده نمی‌تواند ناپدید شود اما می تواند شکل ،حالت ،ترکیبات ،رنگ و مشخصات دیگر خود را عوض کند و به یک ترکیب یا عنصر دیگر تبدیل شود" .پانصد سال بعد ،میخاییل لومونسف ( )1765–1711و الوازیه ( )1794–1743قانون پایستگی جرم را ایجاد کردند و همان ایده را پیاده سازی کردند. ادامــــــــــــــــــــــــــــه شیمی ‏جـــــــــــــــــــــــابربن حیّان ‏جابر ابن حیان شیمیدان مشهور ایرانی رساله های مختلفی دارد که در آنها دوهزار موضوع را پوشش می دهد که این کتاب" ،کتاب مقدس" شیمیدان های اروپایی قرن هجدهم (bible of European ) )chemistsمخصوصا الوازیه نام گرفته بود .این آثار کاربردهای زیادی داشت از جمله تقطیر گل ها و گیاهان ،طب درمانی ،باروت و نوعی وسیله نظامی قدرتمند که قبل از این که بدست غربیان بیفتد در تملک مسلمانان بود .هم اکنون از او به عنوان بنیانگذار شیمی و همچنین مخترع بسیاری از فرایندها و تجهیزات شیمی که برخی از آنها تا امروز هم توسط فیــــــــــــــــــــــــــــــزیـــــــــک ابن هیـــــــــــــثم ابن هیثم به خاطر کتاب ها و آزمایش هایش درباره لنز و آینه و شکست نور و بازتاب نور ،به پدر اپتیک ملقب شده است. وی مکان هندسی نقاطی روی دایره کروی را که نور از آنجا به ناظر بازتاب می شود بدست آورد .او از مطالعه روی شکست نور ،توانست بفهمد که اتمسفر ضخامت خاصی دارد و شفق پدیده ای است که به وسیله شکست نور خورشید وقتی که زیر افق است ایجاد می گردد. ابوریـــــــــــــــــــــــــــحان بیـــــــرونی ابوریحان بیرونی اولین دانشمندی بود که رسما ً اعالم کرد نور سرعت محدودی دارد قبل از این که گالیله آن را به صورت عملی اثبات کند. ادامــــــــــــــــــــــــــــــــه فیزیک ‏کمال الدین فارسی ‏کمال الدین فارسی ( )1318–1267اولین اثبات ریاضی را برای پدیده رنگین کمان انجام داد و طبیعت نور را که نظریه این هیثم را شکل می داد تفسیر کرد .او همچنین معتقد بود که رنگین کمان حاصل دو بار شکست نور خورشید در درون قطره های باران است .او این کار به کمک آزمایشی که در آن از کره ای شفاف که از آب پر شده بود و یک دوربین تاریکخانه‌ای انجام داد. زبان وخــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــط ‏زبان فارسی ه ‏فارسی یکی از زبان‌های هندواروپایی در شاخ ٔ زبان‌های ایرانی جنوب غربی است که در کشورهای ایران ،افغانستان ،تاجیکستان و ازبکستانبه آن سخن می‌گویند .فارسی زبان رسمی کشورهای ایران و تاجیکستان و یکی از دو زبان رسمی افغانستان (در کنار زبان پشتو) است. ‏فارسی را پارسی نیز می‌گویند .زبان فارسی در افغانستان به طور رسمی دری و در تاجیکستان تاجیکی خوانده شده‌است. ‏در ایران زبان نخست بیش از ۴۰میلیون تن فارسی است (بین ٪۵۸تا .)٪۷۹فارسی زبان نخست ۲۰ میلیون تن در افغانستان ۵ ،میلیون تن در ادامــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــه زبان وخــــــــــــط زبان فارسی چهاردهمین زبان پرکاربرد در فضای وب است. زبان رسمی کنونی پاکستان (اردو) ،که «اسالمی‌شده»ی زبان هندی است ،بسیار تحت تأثیر فارسی بوده‌است و واژه‌های فارسی بسیاری دارد .به طوری که تمامی کلمات سرود ملی پاکستان به جز یک حرف اضافه از کلمات مشترک با زبان فارسی تشکیل شده‌است. زبان پارسی از سرزمین پارس در حدود استان امروزی فارس در جنوب ایران سرچشمه گرفته‌است و در زمان ساسانیان در دیگر سرزمین‌های ایرانی گسترش زیادی یافت به‌طوری‌که در جریان شاهنشاهی ساسانیان ،زبان فارسی میانه و گویش‌های آن در خراسان بزرگ جایگزین زبان‌های پارتی و بلخی شد و بخش‌های بزرگی از خوارزمی‌زبانان و سعدی‌زبانان نیز فارسی‌زبان شدند.گویشی از فارسی میانه که بعدها فارسی دری نام گرفت پس از اسالم به عنوان گویش استاندارد نوشتاری در خراسان شکل گرفت و این بار با گسترش به سوی غرب به ناحیه پارس و دیگر نقاط ایران بازگشت. ادامــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــه زبان وخط خــــــــــط میخـــــــی خط میخی به آن دسته ازخط ها گفته می‌شود که نمادهایی شبیه میخ دارند .خطوط میخی گونه‌های گوناگونی دارند که برای نوشتن زبان های مختلف به کار می‌روند .از گونه‌های خط میخی می‌توان به میخی سومری ،اکدی ،ایالمی ،اوگاریتی اشاره کرد و هم چنین خط میخی هخامنشی که برای نوشتن پارسی باستانی به کار می‌رفته‌است .همه خطوط میخی که تا کنون رمزگشایی شده‌اند از چپ به راست نوشته می‌شوند .این خط که برخی باور دارند پایه اندیشه‌نگار دارد ،در همه کشورهای آسیای غربی به کار می‌رفته‌است .پژوهشگران ،سومریان را سازندة خط ی هَخامنشی توسط میخی می‌دانند .به گمان فراوان خ ِ ط میخ ِ ط میخی که دارای داریوش بزرگ ساخته شده‌است .این گونه خ ِ ِ ط میخی است که در سدة ششم ۵۰نشانه‌است .آ ِ خرین گونة خ ِ پیش از میالد مسیح ساخته شده‌است .این خط برای نوشتن نوشته (کتیبه)های هخامنشی به کار رفته‌است. ادامـــــــــــــــــــــــــــه زبان وخط ‏خــــــــــــــــــط آرامــــــــی ‏الفبای آرامی سامانه‌ای نوشتاری بود مشتق‌شده از الفبای فنیقی که از سدهٔ هشتم پیش از میالد به کار می‌رفت .حرف‌های این الفبا همگی به صورت همخوان بوده‌اند. ‏الفبای آرامی اهمیتی بسزا داشت چرا که به تقریب بر ه خط‌های خاور میانه ردی از خود برجای روی هم ٔ گذاشته‌است .آرامی خط بابل و سپس یکی از خط‌های رسمی هخامنشیان بود و در این دو امپراتوری نقش خط میانجی را بازی می‌کرد .از میان خط‌های کنونی جهان ،الفبای عبری بیشترین تاثیر را از آرامی برده‌است. ادامــــــــــــــــــــــــه زبان وخـــــــــط ‏خـــــــــــــــــــــــــــــط پهلوی ه کلی از دبیره‌هایی ‏خط پهلوی نام یک دست ٔ است که برای نوشتن زبان (های) فارسی میانه و پهلوی اشکانی (پارتی) به کار می‌رفته‌اند .این خطوط از خط مانوی مستقل هستند .تمام این خطها ریشه در خط آرامی دارندو مانند آرامی از راست به چپ نوشته می‌شده‌اند. ‏یکی از کتیبه هایی که به خط میخی نوشته شده کتیبه منشور کوروش است که در موزه بریتانیانگهداری میشود کشفیّات ‏فلز مفرغ ‏فوالد ‏نقره ‏بند(ســـــــــــــــــد) کشفیّات فلز مفـــــــرغ ه گیان و تپه گئوی ابزار مفرغی (برنز)و از گورستان شوش ،تپ ٔ زینت‌آالت مفرغی و نقره‌ای بسیاری به دست می‌آید .ابزار مسی یافت شده از هزاره ٔ چهارم پیش از مسیح دارای مقادیر مختلف طال ،نقره ،ارسنیک ،آنتیموان ،آهن ،نیکل و قلع هستند .اما نمونه‌های پیدا شده ،متعلق به ۲۵۰۰سال پیش از مسیح به بعد نشان می‌دهد که مقدار قلع در مفرغ ۵درصد است و این مقدار در مدت ۱۰۰۰سال به ۱۰درصد می‌رسد. فـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــوالد ایرانیان قدیم برای آهن ورزیده و فوالد آبپذیر کلمات جداگانه‌ای داشتند .آهن ورزیده را آهن و فوالد آبپذیر را در زبان کهن ایران پوالد می‌نامیدند .در گورستان تپه سیلک که محققا ً می‌توان آن را متعلق به ۱۲۰۰تا ۱۰۰۰پیش از مسیح دانست ،اشیای باستانی باارزشی کشف شده‌است .یکی از آنها شمشیری است که دست ه فوالدی نازک ،روی ه آن از مفرغ ساخته شده و یک تیغ ٔ و قبض ٔ مفرغ ،پرچ شده‌است. کشفیّات ‏نقـــــــــــــــــــــــــــــــره ‏در روسیه مقدار کثیری از ظروف نقره ساسانی به دست آمده‌است ،ولی در خود ایران اشیاء قابلی کشف نشده‌است .ظاهرا ً علت آن این است که ایران پس از این دوره بارها مورد تهاجم قبایل دیگر قرار گرفته‌است. ‏بنــــــــــــــــــــــــــــــــــــــد(ســـــــــــــد) ‏بیشتر رودهای ایران در تمام سال آب ندارد .از این رو در طول تاریخ بندآب یا شادروان‌هایی ساخته شد که آب اضافی بهاره در پشت آن جمع شود و سطح آن را باال آورد تا بتوان مستقیما ً یا جوی آب را به کشتزارها رسانید .یکی از بند آب هـــــــنـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــر نـــــــــــــــــــساجـــــــــی(پارچـــــــــــــــــــه بافی) تاریخ نساجی در ایران به آغاز عصر نوسنگی می‌رسد .در حفاری‌هایی که در غاری نزدیک دریای خزر به عمل آمد قطعات ه بافته شده از پشم گوسفند و موی بز بدست آمد و با پارچ ٔ روش آزمایش کربن ۱۴معلوم شد که مربوط به ۶۵۰۰سال ( ۲۰۰سال کمتر یا بیشتر) پیشتر از میالد مسیح است. قالـــــــــــــــــــــــــــی بافی ه فرش را در جهان می‌توان به آغاز تمدن در جوامع سابق ٔ بشری مربوط دانست .محققان نتوانسته‌اند زمان دقیقی برای تهیه اولین بافته از این پدیدهٔ زیبای انسانی تعیین کنند .بی‌شک ایرانیان نیز نمی‌توانند ادعای تولید اولین فرش‌های دستباف را داشته باشند ولی شواهد و مدارک تاریخی و بخصوص کشف فرش پازیریک نشان از سهم عظیم ایرانیان در خلق و تولید این هنر گران‌بها را دارد. هنـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ــــــــــــــــر منــــبت کـــــــــــــــــــــــــاری هنر سنتی منبت کاری که به عنوان یکی از شاخه های معرق محسوب می شود دارای قدمت طوالنی در هنر ایران است. هنر نسبی منبت در دوران ایران باستان شناخته شد و از آن پس بیشتر مورد استفاده قرار می گرفت.در ابتدا مردم به صورت کنده کاری بر روی چوب بدون هیچ ابزاری به خلق وسایل مورد نیاز و درحقیقت مایحتاج خود می پرداختند. مـــــــــــــوسیقی تاریخ موسیقی ایران نگاهی است به موسیقی در فالت ایران و ه مشترکی مناطق همجوار آن که از نظر فرهنگی دارای سابق ٔ هستند .این پژوهش از دوران پیش از تاریخ و دوران باستانی آغاز شده و با گذر از مراحل مختلف و عبور از نقاط عطف تاریخی به زمان حال می‌رسد .با بازبینی این مساله ،می‌توان سیر تاریخی هنر موسیقی را در ایران مشاهده کرد. موسیقی ایران را می‌توان از لحاظ تاریخی به دو دورهٔ بزرگ مـــــــــــــــــــــــــعمــــــــــــــــاری ســــــاخت شــــــــــــــهرهای زیبا معماری هخامنشیان به دست‌آوردهای ایرانیان هخامنشی در ساخت شهرهای دیدنی و جذاب (تخت جمشید ،شوش، هگمتانه) ،معابد برای عبادت و گردهمایی‌های اجتماعی (مانند معابد زرتشتی) و آرامگاه پادشاهان گذشته (مانند آرامگاه کورش بزرگ) اشاره دارد .از ویژگی‌های بنیادین این معماری می‌توان به ترکیب خود با عناصر مادها ،آشوری ،یونانی و آسیایی اشاره کرد. کعبه زرتشت کعبه زرتشت بنای سنگی و بُرج‌مانند موجود در نقش رستم ه کعبه است ک کاربرد آن تاکنون مشخص نشده‌است .فاصل ٔ زرتشت تا کوه ۴۶ ،متر است و دقیقا ً روبه‌روی آرامگاه داریوش دوم قرار دارد و شکلش مکعب مستطیل است و تنها ه پلکانی سی پله‌ای یک در ورودی دارد .در ورودی آن به وسیل ٔ از جنس سنگ به درون اتاقک آن راه می‌یابد. تصاویر مربوطه قـــــــــــنات(کــــــــــــــــــــــــــــــــاریز) جوی قنات قـــــــــــنات(کــــــــــــــــــــــــــــــــاریز) داخل یک قنات باتری(پیل بغدادی) چــــــــــــــــــــــــــرخ بادی(آســـــــــــــــــــــــیاب بادی) خــــــــــــــــــــــوارزمی:نمودار لگاریتم بیمارستان ودانشگاه جندی شاپور بیمارستان ودانشگاه جندی شاپور نسخه خطی تشریح بدن انسان از منصور بن الیاس کتاب قــــــــــــــــــــــانون ابن سینا یک اسطرالب ایرانی قرن هجدهم عبـــــــــــــدالرحمن صـــــــــــــــــــــــــــوفی خواجه نصیرالدین طوسی یک تمبر جـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــابر بن حیّان ابـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــن هیثم کمال الدین فارســـــــــــــــــــی دوربین تاریکخانه ای زبـــــــــــــــــــــــــــــــان فارسی خــــــــــــــــــــــــــــــــــــــط میخی خــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ط میخی کتیبه ی منشور کوروش به خط میخی نوشته شده است خــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــط پهلوی خــــــــــــــــــــــــــــــــط پارسی میانه مفرغ لرســــــــــــــــــــتان در موزه بریتانیا ارابــــــــــــــــــــــــــــــه ی طالیی ریتون طالیی بز کوهی ریتون نقره ای بشقاب نقره ای شکارگاه شاپور دوم چند شمشیر فوالدی قبل از ساخت پوشش سواره نظام زره پوش ایران باستان بند شــــــــــــــــــــــــادروان پـــــــــــــــــــــــــــــــــــارچه دوران ساسانی فــــــــــــــــــــــــــــــــــــرش پازیریک قدیمی ترین فرش دنیا کتیبه منبت کاری شده ی سلجوقی تصویر مرد ماد ،هنر حجاری ایرانیان قدیمی ترین چنگ جهان ،یافت شده در شهر اور تخت جمشید تخت جمشید ایوان کاخ اردشیر بابکان در فیروزآباد آتشکده نیاسر کاشان آرامگاه خشایار شاه آرامگاه کمبوجیه پدر کوروش بزرگ طاق کسری یا ایوان مدائن طاق بســــــــــــــــــــــــــــــــــــتان کعبه زرتشت تهیه کننده:علی عربی باتشکر از توجه شما خدانگهدار