درس اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری

درس اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری

اسلاید 1: 1به نام خدا

اسلاید 2: 2درس اقدامات بهداشتي در شرايط اضطراريدكتر منيره مجلسي

اسلاید 3: 3بلايا:وقوع ناگهاني يك فاجعه كه ساختار بنيادي و عملكرد عادي جامعه يا مردم را مختل مي كند .رويداد يا مجموعه رويداد هايي كه ميزان تلفات جاني و يا خسارات مالي وارده به اموال ، ساختمان هاي زير بنايي ، خدمات بنيادي و وسايل امرار معاش بيش از ظرفيت عادي جامعه اي كه در معرض آن بلا قرار گرفته باشد و بدون كمك نشود با آن مقابله كرد.

اسلاید 4: 4مهم ترين آثار بلايا بر محيط:آلودگي منابع آب آشاميدني و اپيدمي ( بيماريهاي انگلي ، اسهال خونيرفتن ، ژيارديازيس و بيماريهاي عفوني )از بين منازل ولزوم تهيه سرپناه موقت براي بازماندگان و در نهايت جابجايي جمعيت .عدم توزيع مناسب جمعيت در استان ها و شهرهاي كشور و تراكم جمعيتي و ساختماني .ايجاد وقفه و اختلال در سيستم دفع زباله و فاضلاب و انباشته شدن آن ها در محيط زندگي .آلودگي مواد غذايي و كمبود مواد غذايي و مشكلات تغذيه در منطقه .افزايش ناقلين .

اسلاید 5: 57. تعفن ناشي از اجساد انساني و لاشه حيوانات در منطقه .8. عدم توجه به اهميت و نقش مردم در تأ مين امنيت ، بهداشت و امداد در بروز بلايا .9. مشكلات بهداشت رواني و واكنش هاي اجتماعي .10. نداشتن بانك اطلاعاتي .11. افزايش بي رويه جمعيت و رشد و توسعه شهر نشيني .

اسلاید 6: 6انواع بلاها :بلاهاي طبيعي بلاهاي ناشي از دخالت بشر بلاهاي فني

اسلاید 7: 7بلاهاي طبيعي :بلاهاي طبيعي عملي از طبيعت است با چنان شدتي كه وضعي فاجعه انگيز ايجاد كند و در اين وضع شيرازه زندگي روزمره ناگهان گسيخته مي شود و مردم دچار رنج ودرماندگي شوند و در نتيجه به غذا ، پوشاك، سر پناه ف مراقبت هاي پزشكي و پرستاري و ساير ضروريات زندگي و به محافظت در مقابل عوامل و شرايط نامساعد محيط محتاج گردند .بلاياي طبيعي يا ناگهاني اند و يا تدريجي .بلاياي طبيعي مانند زلزله ، بهمن ف سيل ، آتشفشان ، امواج عظيم دريايي ، رانش زمين ، طوفان ، سرما و .... و بلاياي تدريجي مانند خشكسالي ، قحطي و بيماري هاي واگيردار .

اسلاید 8: 8 راهنماي برنامه خانوادگي مقابله با حوادث: اين بخش شامل راهنمايي هاي لازم براي توسعه برنامه خانوادگي مقابله با حوادث و آشنايي همه اعضاء خانواده با اعمالي است كه قبل ، در حين و بعد از حادثه ، بخصوص زلزله بايد انجام گيرد .شيوه اي مناسب به منظور شروع برگزاري جلسه خانوادگي براي بحث آزاد در باره احتمال بروز حادثه اي مهم و در گير شدن اعضاي خانواده را بيابيد .

اسلاید 9: 9بلاياي ساخت بشر :بلايا و وضعيت هاي اضطراري كه دليل اصلي ومستقيم وقوع آن ها اعمال شناخته شده بشر خواه عمدي و خواه سهوي باشد . اين قبيل بلايا ، شامل وضعيتي است كه جمعيت غير نظامي متحمل تلفات جاني وخسارات مالي به خدمات زير بنايي و وسايل امرار معاش ، به دتيت وقوع جنگ و مبترزات داخلي و يا ساير مناقشات مي شود .

اسلاید 10: 10بلاياي فني :وضعيتي كه بر اثر آن تعدادي از مردم ، اموال و تأسيسات زير بنايي و يا فعاليت هاي اقتصادي مستقيم‍‍اِّو به وضع نا مطلوبي تحت حوادث عمده صنعتي از قبيل رويداد هاي آلوده كننده شديد ، تصادفات هسته اي ، سقوط هواپيما ، آتش سوزي گسترده و يا انفجار قرار مي گيرند .

اسلاید 11: 11اقدامات پيش از وقوع بلا :اقداماتي كه آمادگي و توانايي جامعه را در موارد زير تضمين مي كند :الف – پيش بيني و اقدامات پيشگيرانه در مقابل يك تهديد قريب الوقوع ب - پاسخ به مقاله با اثرات بلا با تربيت و انجام دادن به موقع و موثر عمليات نجات ، كمك رساني و ساير كمك هاي مناسب بعد از وقوع بلا.

اسلاید 12: 12اقدامات هنگام وقوع بلا :دوره فعال بلا ممكن است از چند ثانيه ( مين لرزه ) تا چند روز ( سيل ) به طول انجامد ؛ لذا اقداماتي كه در اين دوره بايد انجام داد ، بسته به مورد فرق مي كند و ممكن است شامل اين فعاليت ها باشدند : الف – تخليه ؛ ب – نجات اشخاص بي پناه و مجروح ؛ پ – مراقبت از مجروحان ؛ ت – يافتن و دفن جنازه هاي افراد و لاشه حيوانات تلف شده ؛ ث – مبارزهبا حريق .

اسلاید 13: 13اقدامات پس از وقوع بلا :طي دوره پس از ختم بلا تا پايان عمليات امداد اقدامات زير را بايد انجام داد :ادامه نجات و مراقبت از قربانيان حادثه و ادامه جمع آوري اجساد انساني و حيواني جهت دفن .شناسايي شير خواراني كه مادران خود را از دست داده اند و براي ادامه تغذيه به شير دايه يا شير مصنوعي احتياج دارند .هماهنگي بين بخشي و برقراري مجدد ارتباطات ، سيستم هشدار دهنده و پيام رساني .اقدامات بهداشتي محيطي و نظارت وكنترل ( تهيه آب سالم ، سرپناه ، غذاي سالم ، خدمات بهداشتي و پزشكي اوليه )بررسي گزارش و ارزيابي ميزان خسارات و تلفات و ارايه آن به سطوح بالاتر .

اسلاید 14: 14آموزش عمومي : هدف از آموزش عمومي ، اطمينان از آگاهي و اطمينان و اطلاع است اين نياز وجود داردكه جامعه درباره مشخصات واثرات احتمالي مخاطرات تعريف شده ، اطلاع پيدا كند . سيستم هاي اطلاع رساني جهت بالا بردن سطح آگاهي عمومي عبارتند از :روزنامه ها راديوتلويزيون بروشور ها و پوستر ها ي آموزشياجتماعات عمومي و سخنراني ها

اسلاید 15: 15آموزش بهداشت در مراحل مختلف بروز بلاياي طبيعي :تأكيد بر ضرورت آموزش كار آموزي در زمينه هاي بخصوص و ارتقاء سطح آگاهي و مهارت كاركنان به منظور ارايه خدمات بهداشتي و درماني مناسب به هنگام وقوع بلاياي طبيعي شامل :افزايش سطح آگاهي ساير ارايه دهندگان خدماتحين و بعد از بحران به ميزان 60 درصد .افزايش سطح آگاهي و مهارت 80 درصد كاركنان بهداشتي و درماني داوطلبان تيم هاي امدادي بهداشتي .

اسلاید 16: 16راهكارهاي لازم جهت افزايش سطح آكاهي ارايه دهندگان خدمات :آموزش (پرسنل بهداشتي ، مردم ، پرسنل ساير ادارات ارايه دهنده خدمات قبل از بحران )باز آموزي ( پرسنل بهداشتي ، مردم ، پرسنل ساير ادارات ارايه دهنده خدمات قبل از بحران )جلب مشاركت و هماهنگي درون بخشي جلب مشاركت و هماهنگي برون بخشي بكارگيري رسانه هاي ارتباط جمعي و تكنولو‍‍ژي مناسب آموزشي جلب مشاركت شهرداري و شوراي شهر جلب مشاركت NGOs

اسلاید 17: 17برنامه مقابله با بلاياي طبيعي :تشكيلات برنامه ريزيكاربري منابع مهارت هاي ويژه آموزش

اسلاید 18: 18تشكيلات مسؤل ملي :رياست جمهوري وزارت كشور وزارتخانه هاي ذربط در امر بلايا ( وزارت بهداشت ، درمان وآموزش پزشكي در ارتباط با سلامت آحاد مردم )استانداري ها و فرمانداري ها دانشگاه هاي علوم پزشكي و خدمات بهداشتي و درماني ، شبكه هاي بهداشتي درماني به بحران و بلاياي طبيعي و نقش مخرب آنها

اسلاید 19: 19هماهنگي :اغلب اوقات كاركنان بهسازي براي ارتباط و حمل و نقل و تجهيزات و لوازم بايد از تسهيلات عمومي گروه امداد استفاده نمايند . فقدان هماهنگي برنامه ريزي شده در وضع اضطراري موجب بروز رشته مشكلاتي در عمليات امداد ميشود ، در حالي كه مي توان با پيش بيني هاي لازم از بي نظمي ها و دوباره كاري هايي كه در چنين مواقعي اغلب پيش مي آيد جلوگيري كرد .فعاليت هاي مختلف از سوي ارگان ها و نهاد هاي گوناگون بطور پراكنده انجام مي شود و هيچ گونه هماهنگي پيش از بحران ، زمان وقوع و پس از آن وجود ندارد ، اختيارات ، مسِؤليت ها و منابع مالي بطور متناسب در سازمان هاي مختلف توزيع شده است و همين آشفتگي ها باعث مي شود از نيروهاي مردم بطور مؤثر استفاده نشود .

اسلاید 20: 20برنامه ريزي:در هر بلاي طبيعي ممكن است زندگي عادي مردم مختل شود . تجربه نشان داده در صورت فقدان سازمان خاص وفقدان افراد آموزش ديده كه طبق برنامه اي از قبل تهيه شده عمل نمايند ، ودر صورت عدم هبري صحيح و نبودن هماهنگي ، اشتباهات زيادي در عمليات امداد پيش خواهد آمد. برنامه ريزي پيش از بلا در واقع برنامه كمك رساني توسط دولت است . در تمام جنبه هاي كلي امداد و از آن جمله عمليات بهداشت محيط ، مسيله تهيه و رساندن به موقع و به جاي مورد نياز حايز اهميت است . براي اجراي عمليات ،آگاهي كامل از طرح و مفاهيم اصلي فعاليت ها ضروري است .

اسلاید 21: 21سازماندهي :در موقعيت هاي اضطراري ، هدف سازماندهي تطبيق فعاليت هاي دولت و واحدهاي رفاهي ومنابع آن ها براي مقابله با نيازهاي مربوط به اين فعاليت است .دو جنبه مهم سازماندهي كه بايد به خاطر سپرده شود عبارتند از :دامنه كنترل : نظارت و كنترل شايسته در تمام سطوحفقط هنگامي قابل اعمال است كه نيروهاي كوچك 5 تا 7 نفري تحت نظارت يك سرپرست ، گروه بندي شده باشد . محل فعاليت : هرگروه يا واحد عملياتي بايد در محل مشخصي خدمت كند .منطقه مصيبت زده : منطقه مصيبت زده به نواحي عملياتي تقسيم شده و هر يك از تين نواحي به يك واحد فعال واگذار شود ، اين عمل به حسن اجراي عمليات كمك بسيار زيادي مي كند .

اسلاید 22: 22مديريت بخش بهداشت :كاهش و يا به حداقل رساندن مرگ و مير ،بيماري و ناتواني هاي جسمي و رواني ناشي از بلاياي طبيعي در شهر هاي بزرگ بخصوص تهران در جهت :تسهيل بازگشت فوري به وضعيت عادي و ارايه خدمات بهداشتي به مردم پس از وقوع بلاياي طبيعي .توجه يكسان به تمام جنبه هاي مديريت بخش بهداشت شامل پيشگيري ، كاهش اثار بلايا ، آمادگي ، توانبخشي و باز سازي خدمات بهداشتي در مراحل مختلف تهيه يك چارچوب عملياتي براي مقابله هماهنگ با بلاياي طبيعي و آثار آن ها در بخش بهداشت به مننظور دستيابي به اهداف فوق با جلب مشاركت مردم.توجه به مخاطرات و ساير وضعيت هاي اضطراري در هنگام تنظيم و اجراء برنامه هاي توسعه در بخش بهداشت .

اسلاید 23: 23سازمان هاي بين المللي آشنايي با نهضت جهاني صليب سرخ و هلال احمر نهضت جهاني صليب سرخ و هلال احمر يك سازمان بين المللي مي باشد كه وظيفه كمك رساني به افراد آسيب ديده از حوادث طبيعي و ساخته دست بشر را در سطح خهان بر عهده دارد . جمعيت هلال احمر جمهوري اسلامي ايران به عنوان عضو اين سازمان در عرصه هاي داخلي و بين المللي فعاليت هاي چشمگيري در جهت ياري رساندن به حادثه ديدگان داشته است .

اسلاید 24: 24سازمان ملل ( UN)سازمان ملل تقاضاهاي متعددي براي كمك به كشورهاي در حال توسعه كه در آن كشورها بلاي طبيعي واقع شده دريافت كرده است. كمك سازمان ملل بايد بر اعزام سريع كارشناسان با مهارت هاي فني تخصصي به صحنه بليه و تجهيزات مخصوص براي تجات و طرح برنامه جامع عمليات امداد با همكاري هريك ازدولت ها متمركز باشد.

اسلاید 25: 25برنامه توسعه سازمان ملل متحدبرنامه توسعه سازمان ملل متحد از طريق برنامه كمك فني معمولي خود از راه هاي مختلف به دولت ها كمك مي كند تا اثرات سوء بلاها را پيش بيني كند و اين امر از طريق پروژه هاي مهندسي زلزله و لرزه شناسي ، ساختن بناها و بازسازي ، كنترل و تنظيم خانه ها ، خدمات هواشناسي و آب شناسي ، اعلام خطر هواشناسي ، پيش بيني سيل و طوفان و سيستم هاي اعلام خطر و ... صورت مي گيرد.

اسلاید 26: 26صندوق بين المللي سازمان ملل متحد براي كودكان (UNICEF)يونيسف در درجه اول به امر برنامه هاي دراز مدت كمك مادران و كودكان در كشورهاي در حال توسعه مي پردازد، وقتي منبع ديگر سريعاً در دسترس نباشد اين كمك به شرايط اضطراري نيز توسعه مي يابد.

اسلاید 27: 27سازمان خواروبار و كشاورزي (FAO)سازمان خواروبار و كشاورزي در مناطقي كه دچار فاجعه هاي از قبيل زمين لرزه ، سيل و يا هجوم ملخ شده اند كمك هاي اضطراري براي رفع كمبود مواد غذائي وكمك به بازسازي كشاورزي مينمايد. كمك هاي غذائي تحت برنامۀ جهاني غذائي در شرايط اضطراري ارائه مي شود.

اسلاید 28: 28برخي از سازمان هاي ديگر سازمان آموزشي ، علمي و فرهنگي ملل متحد (UNESCO)سازمان بين المللي هواشناسيسازمان بين المللي هواپيمائي كشورصندوق بين المللي پول سازمان هاي غير دولتي واحدهاي دولتي امدادمؤسسات بين المللي دو جانبه يا چند جانبه

اسلاید 29: 29امداد رساني نيروهاي دولتي و جمعيت هاي داوطلبنيروهاي مسلح ( ارتش و سپاه پاسداران )نيروهاي انتظامياداره آتش نشانيواحدهاي شهرداريسازمان هلال احمرشركت آب و فاضلاب شهري و روستائيجمعيت هاي داوطلب

اسلاید 30: 30جابجايي جمعيتزماني كه جابجايي بي اختيار و يا سازمان يافته جمعيتي رخ مي دهد، نيازهاي اضطراري به تأمين امداد همگاني احساس مي شود. در ساعات نخست مهمترين وظيفه عبارت است از پيدا كردن و نجات دادن اشخاص مجروح ، پير و عليل و كساني كه به دلايلي قادر به فرار از موقعيت خطرناك نيستند. تخليه و نجات توسط آتش نشاني ، پليس ، ارتش و ... انجام مي گيرد. هنگام انتقال دادن افراد به محلهاي موقت ، اقدامات بهداشتي چنداني نمي توان انجام داد بنابراين سفرها بايد حتي الامكان كوتاه باشد و وسايل نقليه براي افراد عليل و سالخورده فراهم شود ولي اكثر افراد بايستي پياده تا محل زندگي خود را پياده طي كنند.

اسلاید 31: 31تخليهتخليه عبارت است از انتقال اهالي از خانه هايشان به محلي امن ، در خارج ازمنطقه اي كه مورد تهديد بلاهاي طبيعي باشد.دربرنامه ريزي قبل از بروز بلايا بايستي نزديكترين محل هاي ايمن كه مي توان مردم را به آنجا منتقل كرد، معين شوند. هنگام استقرار در محل هاي جديد مردم احتياج به سرپناه ، غذا ، پوشاك ، مراقبت هاي پزشكي و حداقل تسهيلات بهسازي دارند.

اسلاید 32: 32حمل و نقلوسايل نقليه صحرايي از نوع جيپ ، لندرور ، كاميون ، قايق ، چرخ بال ، هواپيما و ... وسايل بسيار مفيدي براي بسيج نيروهاي انساني و تجهيزات و لوازم هستند. سرعت عامل بسيار مهمي در عمليات اضطراري است و اين عامل از طريق استفاده از وسايل نقليه كافي قابل حصول است.

اسلاید 33: 33اسكان آوارگان و بهداشت اردوگاه هااردوگاه ، محيط و محدوده اي است كه براي اقامت موقت گروهي از مردم بصورت دسته جمعي در نظر گرفته مي شود. در واقع افرادي كه در اين اردوگاه ها اسكان مي يابند كساني هستند كه از تسهيلات مسكن محروم مي باشند و جز يك چادر چيزي ندارند در مواردي كه افراد تخليه شده بايد بيش از يك يا چند روز در يك محيط بمانند مسئول امور بهداشت موظف است نظارت نمايد. اساس اردوگاه هاي چادري ، برپايي منظم و مناسب آن ها مي باشد.

اسلاید 34: 34انتخاب موقعيت اردوگاه هاپس از وقوع حادثه بايد بلافاصله نسبت به انتخاب مناسب محل جهت برپايي اردوگاه ها اقدام نمود. محل انتخاب شده بايد داراي زهكشي بوده و در معرض خطر سيل هاي فصلي و يورش امواج دريا قرار نگرفته باشد تا موجب تسهيل تداركات گردد. استقرار كمپ ها در نزديكي شهرها موجب سهولت دسترسي و كاهش مشكلات مديريتي مي گردد. و براي طولاني مدت موجب رفع مشكلات حمل و نقل مي گردد.

اسلاید 35: 35كمبود و آلودگي آب در مناطق بلا زدهمشكلات مربوط به آب چه در زمان حادثه چه در زمان بعد از آن همواره سلامت مردم را تهديد مي كند.تخريب منابع آبي از قبيل چشمه ها ، قنات ها ، چاه ها و شكستن مخازن زيرزميني و هوايي و نيز شكستن منابع آب آشاميدني و لوله هاي فاضلاب و تخريب تأسيسات و تلمبه خانه ها همراه با قطع برق از دلايل اصلي قطع آب يا آلودگي آن ها مي باشد. كمبود آب سبب مي شود تا آسيب ديدگان به مصرف آب هاي آلوده روي آورده و براي ادامه حيات هرگونه آبي را به مصرف برسانند.

اسلاید 36: 36نقش آب در اشاعه بيماري1. نقش مستقيم: آب در انتقال بيماري هاي روده اي نظير حصبه – شبه حصبه – وبا و اسهال خوني و همچنين اشاعه بيماري هاي ويروسي مانند يرقان و فلج اطفال نقش بسياري دارد.2. نقش غير مستقيم: پاره اي از بيماري ها مانند مالاريا – پيوك – بيلارزيوز- گرچه مستقيماً با آب ارتباطي ندارند ولي گسترششان بطور غير مستقيم با آب ارتباط دارد.

اسلاید 37: 37ترتيب اولويت بندي تأمين آب در شرايط اضطراري 1. شبكه آبرساني شهري: چنانچه در اثر وقوع بلا شبكه آبرساني شهري آسيب ديده باشد براي بكار انداختن مجدد آن بايد اولويت زيادي قايل شد بخصوص بع از وقوع سيل بايد فشار آب و غلظت كلر را افزايش داد.2. شبكه آبرساني خصوصي: اين شبكه ها مربوط به صنايع از قبيل لبنيات ، تأسيسات و صنايع توليد مواد غذايي و ... مي باشند و استفاده از چنين منابعي را نبايد ناديده گرفت.3. تجسس و انتخاب ساير منابع: مانند آب باران ، آب هاي سطحي و آب هاي زير زميني.

اسلاید 38: 38گندزدايي آب1. يد زني: يد ضدعفوني كننده بسيار قوي است و گاهي براي ضدعفوني با مقدار كمي آب مورد استفاده قرار مي گيرد و براساس بررسي هاي انجام گرفته هيچگونه اثر نامطلوبي بر سلامتي انسان ندارد.2. جوشاندن: ساده ترين روش ضدعفوني كردن آب ، چوشاندن است.بمدت 10 الي 20 دقيقه آب را مي جوشانند تا ضد عفوني شود.3. كلرزني: خاصيت بوردايي و ميكروب كشي كلر و فرآورده هاي آن از سال ها پيش شناخته شده و از اوايل قرن 20 مورد استفاده قرار گرفت.

اسلاید 39: 39دفع غير بهداشتي مدفوع در شرايط بحراندفع غير صحيح مدفوع بلافاصله پس از وقوع بحران موجب آلودگي آب و منابع خاك شده و محيط مناسبي براي تخم گذاري ، پرورش ، تغذيه و انتقال آلودگي توسط حشرات و بخصوص مگس را فراهم مي آورد. محل دفع بايد منطقه وسيعي را شامل شود بخصوص در منطقه آب و هواي گرم و جايي كه فضاي خالي داشته باشد. محل هاي تخليه بايد كاملاً علامت گذاري ، در صورت امكان نرده كشي شده و در مقابل سيل محفوظ شده باشد. مدفوع انساني بايد بطور مستقيم به چاه مستراح وارد و يا توسط لوله به شبكه فاضلاب شهري متصل گردد.

اسلاید 40: 40دفع مواد زايد جامدمحيط زندگي انسان بدليل دفع غيرصحيح فضولات انساني و حيواني و جمع آوري نادرست ، دائماً در معرض آلودگي و خطر قرار دارد. در مناطق بلا زده بيشتر مواد زايد شامل پس مانده مواد غذايي و ميوه جات گنديده، آشغال خاكستر، خاكروبه، اجساد حيوانات و نظاير آن مي باشد.

اسلاید 41: 41دفع لاشه هاي حيوانيدفع لاشه ها معمولاً كار پرزحمتي كه به كندي پيش مي رود و دفن تمام آن كار بسيار مشكلي است مگر اينكه ماشين هاي سنگين خاكبرداري در دسترس باشد. سوزاندنم لاشه حيواناتي مانند سگ و گربه و ... كار عملي است در صورتيكه در مورد حيوانات بزرگتر اين كار بسيار مشكل است. مگر اينكه دستگاه هاي زباله سوز بسيار بزرگ در دسترس باشد.

اسلاید 42: 42پر كردن اراضي پست در اكثر مواقع پر كردن اراضي پست با زباله بهترين روش دفع نهايي آن است . در اين روش زباله ها به صورت فشرده در مي آيند و فوراًبا خاك كه به نوبه خود فشرده مي شود پوشيده مي گردد . اين عمليات به 4 روش صورت مي گيرد :روش شيار ( ترانشه اي ) : يك شيار دراز حفر مي شود و خاك حاصل از حفاري براي پوشاندن زباله فشرده به كار مي رود .روش سراشيبي : خاك پوشش از سطح تپه اي كه زباله در پاي آن دفن مي شود فراهم مي گردد .روش ناحيه اي : از اين روش براي پر كردن فرورفتگي هاي زمين و در محل باتلاقي كه وضع خاك اجازه استفاده از تجهيزات سنگين را نمي دهد ، استفاده مي شود .روش دره اي

اسلاید 43: 43نحوه دفع صحيح زباله در مناطق بلا زده روش ساده و عملي كه در اغلب مناطق با هزينه كم قابل اجراست عبارت است از دفن زباله در زير خاك ، اين مراحل شامل جمع آوري در محل مخصوص ، فشردن مواد زباله و بالاخره پوشاندن آن با خاك است.مسئله مهم در انتخاب دفع زباله آن است كه گودي يا شياري كه زباله درآن قرار مي گيرد با آب زير زميني در تماس نباشد. زمين هاي رسي و شني بهترين نوع خاك براي اين كار مي باشد. محل زباله را بايد بطور موقت حصاركشي كرد تا در اثر وزش باد به اطراف پراكنده نشود. براي حمل زباله نيز بهترين كار استفاده از وسايل موجود در اردوگاه مي باشد ( مانند وانت بار ، گاري و ... ).

اسلاید 44: 44مبارزه و پيشگيري از بيماري ها به دنبال وقوع بلاباي طبيعي تجربيات و مطالعات انجام شده نشان مي دهد كه بعد از وقوع بلاياي طبيعي همه گيري ناشي از بيماري هاي عفوني معمولابه دليل وجود عامل بيماري در جامعه قبل از وقوع بلا مي باشد . مهم ترين اين همه گيري ها شامل سرخك ، بيماري هاي اسهالي ، عفونت هاي حاد تنفسي و مالاريا و در درجه بعدي مننژيت ، هپاتيد ، تب تيفوئيدي و تب تيفوسي مي باشد گر چه در برخي شرايط خطر بالقوه انتقال بيماري هاي عفوني افزايش مي يابد ولي بطور كلي وقوع حوادث عانل بروز ناگهاني بيماري هاي واگير نيستند ، مهم ترين علت افزايش بيماري ها به دليل آلودگي آب و مواد غذايي به مدفوع مي باشد كه به آن ها بيماري هاي روده اي اطلاق مي گردد ، خطر بروز همه گيري بيماري هاي واگير با تراكم جمعيت و جابجايي آن ها افزايش مي يابد زيرا اين عوامل باعث مي شوند كه ميزان مصر ف آب ومواد غذايي و خطر آلودگي آن ها افزايش يابد .

اسلاید 45: 45اقامتگاه هاي موقتي يك خطر بالقوهدر انتقال بيماري هاي واگير پس از وقوع بلاياي طبيعي و يا پس از اقامت طولاني در اماكن مذكور بشمار مي روند ، بنابراين استقرار پناهندگان در اينگونه مساكن در عوض حل مشكل ممكن است باعث بروز مسايل ديكر مي شود ،تأمين امكانات مطلوب تر در اردوگاه ها موجب تشويق اهالي به ادامه زندگي در آن ها و وابستگي به كمك هاي امداد مي نمايد.خطرات بهداشتي ناشي از قرار گرفتن در معرض هواي آزاد حتي پس از وقوع حوادث غير مترقبه در ممالك ، ناچيز مي باشد ، بنابراين تا زماني كه بدن آسيب ديدگان خشك باشد و لباس به تن داشته باشند و همچنين قادر به پيدا نمودن بادشكن باشند ، مرگ و مير در اثر قرار گرفتن در معرض هوا به وقوع نپيوسته و خطر مهمي محسوب نمي شود ، بنابراين نياز به تأمين پناهگاه اضطراري در حد وسيعي بستگي به شرايط محلي دارد كه ممكن است به دلايل ديگري نيز صورت گيرد .

اسلاید 46: 46جمع آوري و انتقال آسيب ديدگان و بيماران محل جمع آوري آسيب ديدگان : محل جمع آوري آسيب ديدگان محلي است كه پس از وقوع حادثه و به منظور ارائه مناسب تر خدمات پزشكي به آسيب ديدگان در يك يا چند محل از پيش تعيين شده توسط ستاد بهداشت درمان حوادث غير مترقبه بر پا مي شود .شرايط انتخاب محل : محوطه باز و مسطح باشد تا در صورت لزوم امكان احداث بيمارستان يا درمانگاه صحرايي ونيز امكان فرود چرخ بال وجود داشته باشد .با هماهنگي ساير ارگان ها انتخاب شود تا اولاّ محل را براي استفاده ديگري در نظر نگرفته باشند و ثانياّ براي در اختيار قرار دادن امكانات و پشتيباني ، امادگي داشته باشند .

اسلاید 47: 473. در صورت استفاده از محل هاي زير زميني ، احتمال خطر آفريني هنگام زلزله ، از محل وجود نداشته باشد . 4. در اطراف آن ساختمان هاي بلند با احتمال ريزش وجود نداشته باشد .5. دسترسي به جاده اصلي و بزرگراه هايي با احتمال كمترين آسيب در زلزله ، با آساني ممكن باشد . 6. پايانه هاي انتقال مجروح در مسير راه ارتباطي نيز در نظر گرفته شده باشد .

اسلاید 48: 48نيروي انساني در محل جمع آوري آسيب ديدگان گروه امداد پزشكي شهرستان آسيب ديده در صورت لزوم ضايعات شديداز زلزله ، گروه امداد پزشكي استان و ساير استان ها در صورتي كه بيمارستان صحرايي احداث شود يا تجهيزات بيشتري به محل انتقال يابد ميتوان از نيرو هاي متخصص استفاده كرد .

اسلاید 49: 49بيمارستان و درمانگاه صحرايي سيار بيمارستان صحرايي سيار محل درماني بيمارستاني كه به راحتي قابل انتقال بوده و در مدت كوتاهي احداث و راه اندازي شود . اين محل درماني انواع مختلفي شامل كانكس ، بادي ، چادري و..... دارد كه با توجه به امكانات و شرايط اقليمي و نياز هاانتخاب مي شود . به دليل سرعت و عدمنياز به احداث بهتر است نع كانتينر مورد استفاده قرار گيرد و يا در صورت استفاده از انواع چادري امكانات انتقال هوايي سريع آن موجود باشد .درمانگاه صحرايي محل درماني درمانگاهي است كه به راحتي قابل انتقال بوده و در مدت كوتاهي احداث و راه اندازي شود .

اسلاید 50: 50گند زداها و ضد عفوني كننده هاي شيمياييالكل الكل از پر مصرف ترين گندزداها و ضد عفوني كننده ها مي باشد و قادر به از بين بردن باكتري و قارچ ها مي باشند . معمولاْ اتانول يا ايزوپروپانول استفاده مي شود . الكل با درجه خلوص بالاي 70% به عنوان يك ضد عفوني كننده عمل نمي كند .الكل ضد عفوني كننده مؤثري در برابر ويروس هاي محتوي چربي مي باشند .كلر كلر يك گند زداي جهاني است كه در برلبر كليه ميكروارگانيسم ها فعال مي باشد . از آنجايي كه محلول هاي كلر به تدريج از قدرتشان كاسته مي شود ، هر روز بايد با محلول هاي جديدي را تهيه كرد .

اسلاید 51: 51فرمالدييد استريل كننده بسيار مؤثري است كه بصورت گاز مصرف مي شود به علت سمي بودن بايد در مصرف آن دقت كرد و در مواقع مصرف اگر ماسك استفاده نشود چشم وبيني را تحريك خواهد كرد . يد يد عنصري است سياه رنگ به آبي و تنها هالوژني است در حرارت معمولي ( 2 درجه سانتيگراد ) حالت جامد كريستالي دارد . مصرف يد در گندزداي آب هاي آشاميدني محدود مي باشد ولي برلي مصارف كم يك قطره تنطوريد براي گندزدايي يك بطري آب كافي است .

اسلاید 52: 52فنول يا اسيد كاربوليك فنول ها بصورت خالص به عنوان گندزدايي مصرف نمي شوند ولي تعدادي از ضد عفوني كنندهاي رايج بر پايه تركيبات فنولي مي باشند . اين ضد عفوني كننده ها بر عليه بعضي ويروس ها ( لاسا ، ماربوگ و ابولا ) ، ريكتزيا ، قارچ ها و باكتري هاي در حال فعاليت مؤثرند .حرارت اتوكلاو يك محفظه فشار است كه به طرز خاصي ساخته شده است كه در آن وسايلي كه بايد استريل شوند ، در معرض بخار تحت فشار قرار مي گيرند . در صورتي كه چنين وسيله هايي وجود داشته باشند ، مؤثر ترين وسيله استريل كردن اشياء آلوده است .جوشاندن فرو بردن اشياي آلوده به مدت 20 دقيقه در آب جوش هم مي تواند آن ها را استريل نمايد . اشياي آلوده داخل كيسه هاي پلاستيكي اگر تحمل حرارت را داشته باشند ف مي توان در اب جوش گذاشت .

اسلاید 53: 53پيشگيري و مبارزه با بيماري هاي رودهاي از طريق بهسازي محيط جهت حصول اطمينان از دفع بهداشتي مدفوع و فاضلاب بررسي وضعيت توالت هاي موجود بر حسب اطلاعات اپيدميولوژيك بدست آمده و آموزش هاي لازم براي بهسازي ان ها با توجه به دستورالعمل هاي بهسازي و بهداشتي آن ها ضدعفوني مستراح ها و مدفوع بيماران و حاملين اطراف در منازل و بيمارستان ها با استفاده ازشير آهك 20 % يا كرئولين 5 % يا پركلرين به غلظت P.P.M 20 ممنوع كردن آن دستهاز مستراح هايي كه موجب آلودگي آب هاي سطحي و زير زميني مي گردند و همچنين جلوگيري از ورود فاضلاب هابه نهرها جلوگيري كامل از تماس مگس با مدفوع گندزدايي محل هاي آلوده شده به مدفوع و استفراغ بيماران مثل هالاميد 5 در هزار با ساير مواد گندزداي

اسلاید 54: 54بهسازي محيط در بيمارستان هاي صحراييدرمانگاه هاي كمك هي اوليه و بيماستان هاي صحرايي هركدام مسائل بهسازي مخصوص به خود را دارد و چنانچه از احتياط هاي لازم غفلت شود ممكن است اين درمانگاه ها منبع شيوع عفونت شوند . مهمترين فعاليت هايي كه در آن ها همكاري كاركنان بهسازي با كاركنان خدمات درماني ضرورت دارداز اين قرار است :پيش بيني تهيه آب سالم به مقدار كافي براي بيمارستان ها و ارگان هاي كمك هاي اوليه پيش بيني وسايل براي دفع صحيح مدفوع ، فاضلاب ، فاضلاب و زباله بخصوص پنبه و باند آلوده و .... بهتر است پنبه و باند هاي آلوده سوزانده شود .نظارت بر بهداشت موادغذايي در بيمارستان هاي صحرايينظارت بر وسايل و روش هاي شستشوي گندزدايي و دفع حشرات

اسلاید 55: 55 كمك هاي اوليهعبارتند از اقداماتي فوري كه بلافاصله پس از بروز حادثه صورت مي گيرد و سبب كاهش مرگ و مير مصدوم يا بيمار قبل از رسيدن سرويس پزشكي يا رسانيدن مصدوم به پزشك و مراكز درماني انجام شود و اهداف زير را به دنبال دارد :نجات و زنده نگه داشتن شخص مصدوم يا بيمارجلوگيري از شدت عارضهكمك به بهبود حال بيمار تا رسانيدن و انتقال او به مراكز درماني

اسلاید 56: 56وظايف اصلي كمك دهندهدور كردن شخص مجروح يا مصدوم از محيط خطر در صورت لزومبازرسي راه هاي تنفسي و كنترل علايم حياتي بدنجلوگيري از خونريزيكنترل علايم مسموميتو اقدام به نجات مسمومكنترل شكستگي ها و انجام كمك هاي اوليه

اسلاید 57: 57مبارزه با جانوران موذيشرايطي كه بلافاصله پس از بروزبلا ايجادمي شود باعث تكثيرتعدادحشرات ونموآنها مي گردد.اسكان تعدادزياد مردم درسرپناه هاي موقت ، آنها را درمعرض بيماري هاي منتقله توسط حشرات قرار مي دهد. حركت مردم به جاي جديد اغلب آنان را در معرض حشرات و بيماري هايي از قبيل تيفوس ، مالاريا و طاعون قرار مي دهد.مگس ، پشه ، كك و جوندگان سريعاًً در محيط كنترل نشده ازدياد مي يابند.بطور كلي برنامه مبارزه با ناقلين شامل دو بخش است :عمليات مربوط به مرحله ابتدايي يا اضطراري بلافاصله بعد از وقوع بلاياعمليات مربوط به دوره اي كه حالت اضطراري سپري شده است. عمليات اضطراري مبارزه با ناقلين بيشتر مبتني بر استفاده از سموم حشره كش و جونده كش مي باشد در حاليكه در مرحله دوم عمليات بهسازي اولويت دارد.

اسلاید 58: 58برنامه اجرايي مبارزه با جانوران موذي پس از وقوع بلايامبارزه با مار و عقرب (از طريق سمپاشي و قرص فسفيد آلومينيوم)مبارزه با مگس( از طريق سمپاشي ، طعمه گذاري ، سمپاشي ابقايي ، نصب توري ، طناب ها و نوارها )مبارزه با پشه ها (ريختن نفت روي آب هاي غير آشاميدني ، پر كردن چاله ها ، استفاده از توري هاي سيمي روي پنجره ها )مبازره با كك ( استفاده از گردهاي حشره كش مانند بنديوكارب ، كارباريل، ديازينون ، فنيتروتيون و ...)مبازره با شپش (حشره كش هايي مانند ددت ، كوپكس ، كارباريل ، ليندن و ... )مبارزه با سوسك ( سمپاشي با استفاده از طريق سم هايي مانند كلردين ، ديازينون ، كمون ، ديلدرين و ... )مبارزه با موش ( طعمه گذاري با سموم آنتي كواگولان و يا فسفر دو زنگ )

اسلاید 59: 59فقدان غذا و آلودگي غذا در مناطق بلازدهكمبود مواد غذايي بلافاصله پس از وقوع حوادث به دو علت افزايش مي يابد:نابود شدن ذخاير و انبارهاي مواد غذايي در نواحي آسيب ديده گسيخته شدن سيستم توزيع كه ممكن است دسترسي به مواد غذايي براحتي درمواردي كه كمبودقطعي وجود دارد مقدور نباشد. در شرايط اضطراري كنترل مؤثر كيفيت مواد غذايي مشكل مي شود زيرا ممكن است خدمات آزمايشگاهي در دسترس نباشد و بازرسي مواد غذايي تنها برپايه شكل ظاهري ، شرايط فيزيكي ، طعم ، بو ، رنگ و... باشد. سيل در تخريب مواد غذايي نقش عمده اي را دارد. زيرا آب سيل به همراه خود كثافات و جرم هاي بيماري زا را از سطح خاك ، شبكه فاضلاب ، چاه هاي مستراح و طويله ها مي آورد.

اسلاید 60: 60تأمين مواد غذايي پس از استقرار بلازدگان در اردوگاه هابا توجه به وسعت حادثه ، و طولاني بودن مدت بازسازي ، تغذيه آسيب ديدگان از غذاهاي متداول با در نظر گرفتن عادات غذايي به طريق زير امكان پذير است :مواد غذايي خشك و غير فساد پذير: مانند آرد ، شكر،ماكاروني ، روغن و ... كه براي مصرف هر خانوار بصورت هفتگي توزيع مي گردند.فرآورده هاي لبني و پروتئيني: مانند كره ، ماست ، شير ، خامه ، گوشت ، مرغ ، ماهي و ... كه براي نگهداري آن ها نياز به يخچال و شرايط ويژه مي باشد بصورت روزانه توزيع مي گردند.ميوه و آبميوه: كه براي مصرف بصورت روزانه توزيع مي گردند.فرآورده هاي كنسرو شده و شير استريليزه: به دليل ماندگاري زياد بصورت هفتگي توزيع مي شوند.

اسلاید 61: 61وظايف بخش بهداشتمهمترين وظيفه بخش بهداشت در مقوله غذا و تغذيه ارزيابي وضعيت تغذيه جمعيت حادثه ديده و شناسايي گروه هاي آسيب پذير ، نظارت بر كيفيت و كميت مواد غذايي توزيع شده بين بازماندگان است.گروه هاي آسيب پذير شامل ئكودكان زير 6 سال ، زنان باردار و شيرده ، بيماران و سالمندان بايد طي فعاليت هايي ارزيابي و نحوه تغذيه آن ها با افراد معمولي متفاوت باشد.تهيه مواد غذايي با كارشناسان بهداشت نيست ولي بايستي از مقدار و نتوع غذا و خطوط تهيه ، ارسال و روش توزيع آن ها آگاه باشند تا بتوانند محافظت هاي بهداشتي لازم را فراهم نمايند.

اسلاید 62: 62خدمات كفن و دفنجابجا كردنسردخانه تأييديه قانوني مرگتعيين هويت مردهتهيه گزارش رسمي مرگدفن نهايي جنازه هاپس دادن لوازم با ارزش

اسلاید 63: 63بهداشت روانيبروز هيجان ، پريشاني و افسردگي پس از وقوع حوادث به شكلي برجسته و فوق العاده ظاهر نگرديده و آنچه مشاهده مي شود وجود مشكلات حاد رواني است كه برخي از آن ها تا آخر عمر باقي مي مانند.انسان در مقابل بلايا و حوادث واكنش هايي از خود بروز مي دهد كه به 5 دسته تقسيم مي شوند:مرحله تماس يا ضربه: كه در چند دقيقه اول پس از وقوع حادثه بروز مي كند و افراد دچار ترس و وحشت مي شوند.مرحله برخورد شجاعانه يا قهرمان گرايي: كه در ساعات اوليه وقوع حادثه بروز مي كند و بين مردم همبستگي ايجاد مي كند.مرحله شادماني يا فراموش كردن غم: يك هفته تا چند ماه بعد از حادثه بروز مي كند.و همزمان با رسيدن نيروهاي كمكي و توزيع كمك ها افراد شادمان مي شوند. مرحله مواجه با واقعيت: 2 تا 3 ماه بعد واقعه بروز مي كند و افراد متوجه وسعت خسارات مي شوند و مجدداً روحيه خود را از دست مي دهند.مرحله تجديد سازمان يا ترميم: 6 ماه تا 1 سال بعد از وقوع حادثه اتفاق مي افتد و افراد شروع به بازسازي زندگي خود مي كنند و بتدريج درك مي كنند كه بايد متكي به خود باشند