دستورالعمل مراقبت های اولیه حاشیه شهرها

صفحه 1:


صفحه 2:
- ——— «ستور العمل اجرای ‎ol aol‏ مراقبت های اولیه سلامت در حاشیه شهرء سکونتگاههای غیررسمی و شهرهای ۲۰ تا ۰ هزار نفر دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی لرستان معاونت بهداشتی گسترش شبکه نسخه ۰۳۲ 

صفحه 3:
تحول نظام سلامت در حوزه بهداشت تحول نظام سلامت در مناطق روستایی و عشایری و شهرهای زیر ۰ هزار نفر جمعیت تحول نظام سلامت در مناطق حاشیه شهرها و سکونتگاه های غیر ‎we)‏ © تحول نظام سلامت در شهرهای ۲۰ تا ۵۰ هزار نفر جمعیت #تحول نظام سلامت درشهرهای بالای ۵۰ هزار نفر جمعیت 

صفحه 4:
هدف کلی فراهم نمودن دسترسی تمامی جمعیت ساکن حاشیه شهرها؛ سکونتگاه های غیررسمی و شهرهای ۲۰ تا ۵۰ هزار نفر به خدمات پایه سلامت. برقراری عدالت در سلامت و ارتقاء وضعیت سلامت جسمی. روانی و اجتماعی آنان 

صفحه 5:
تعریف واژه ها سکونتگاه غیررسمی /غیرمجاز: © براساس تعریف ستاد ملی توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاه‌های غیررسمی . "بافت‌هایی هستند که عمدتا مهاجرین روستایی و تهیدستان شهری را در خود جای داده‌اند و بدون مجوز و خارج از برنامه‌ریزی رسمی و قانونی توسعه شهری (طرح‌های جامع و تفصیلی) در درون یا خارج از محدوده قانونی شهرها بوجود آمده انده عمدتا فاقد سند مالکیت هستند و از نظو ویژگی‌های کالبدی و برخورداری از خدمات رفاهی, اجتماعی و فرهنگی و زیرساخت‌های شهری شدیدا دچار کمبود می باشند" # حاشیه شهر: سکونتگاه‌های غیررسمی هستند که خارج از محدوده و در حریم شهر قرار دارند. 

صفحه 6:
تعریف واژه ها #پایگاه های سلامت به طور معمول در جایی نزدیک به محل زندگی گروه هدف این برنامه قرار دارند و در آن؛ نخستین تماس فرد با نظام سلامت از طریق تیم سلامت اتفاق می‌افتد. این دسته از خدمات با اولویت برون‌سپاری و خرید خدمت از بخش غیردولتی فراهم و ارائه می‌گردد. در صورت نبود داوطلب برای واگذاری ارائه خدمات در بخش غیردولتی. بلید خدمات از طریق بخش دولتی ارائه شود. 

صفحه 7:
تعریف واژه ها *مراکز سلامت جامعه با تبدیل مرکز بهداشتی درمانی موجود در منطقه(درصورت نبود ایجا» و افزودن نیروهای کارشناس تغنیه و سلامت روان و سلامت محیط و کار. (و در صورت ضرورت. دندانپزشک و خدمات پاراکلینیک). پنیرای ارجاعات افقی از پایگاههای سلامت تحت پوشش خود خواهند بود. 

صفحه 8:
تعریف پزشک فردی‌با حدلقل مدرک دکترای پزشکی عمومی و دارای مجوز معتبر کار پزشکی (پرولنه حرفه پزشکی) که مسوولیت ارلثه خدمات به موارد ارجاعی ازسوی کاردان / کارشناس مراقب سلامت خانواده را بدون تبعیض‌به عهده دارد. پزشک در مراکز سلامت جامعه مستقر حی باشد که مسوولیت خدمات فنی مرکز. قبول ارجاعات از سوی کاردان /کارشناس مرلقب سلامت خانواده یا ماما و نظارت بر پایگاههای سلامت تحت پوشش را به عهده خواهد داشت. پزشک وظیفه دارد برای حفظ و ارتقای سلامت. برابر دستورعمل, فرد را در صورت نیازبه سایر ارائه‌دهندگان خدمات سلامت و سطوح بالاتر ارجاع دهد. 

صفحه 9:
وظیفه مدیر مر کز سلامت © مديريت و نظارت اجرایی بر فعالیتهای مرکز و پایگاه های سلامت تحت پوشش تدوین برنامه زمانبندی موثر برای دریافت خدمات توسط مراجعین مرکز و پایگاه های سلامت تحت پوشش #بيكيرى نویه لیست اقلام مور دیاز ذارودى» واكسن. مكماهاى. دارویی و تجهیزات موردنیاز مرکز و پایگاههای سلامت تحت ‎say‏ : نظارت پر اجرایی شدن جلسات آموزشی موردیاز برای جعفیت هدف #فراهم سازی تسهیلات لازم برای آموزش رده های مختلف نیروی انسانی شاغل در مرکز و پایگاه های سلامت تحت پوشش 

صفحه 10:
وظیفه مدیر مرکزسلامت نطارت بر تویه شون گزارشات عماکره مرک در حوزه های مختلت در زمان مقرر * تنظیم فهرست مواد مصرفی و تهیه آنها از طریق مرکز بهداشت شهرستان * پیگیری تعمیر و بازسازی خرابیهای فضای فیزیکی مرکز * تنظیم فهرست تجهیزات تعمیری و اسقاطی مرکز و پیگیری تعمیر و جایگزینی تجهیزات مورد نظر ؟ مدیریت کلیه پرداختها, صدور احکام روزمره پرسنلی (مرخصی, ماموریت. ....) و دستورهای مالی, تقسیم و تنظیم فعالیتها و اعمال موازین انضباطی 4ه يريت مله تيجواء كدان مريوط به مركر تنظيم ساد ‎sual clays‏ و ارسال آن به مکز بهداشت شهرستان, آگاه بودن از اعتبار و بودجه:شالانه مرکز و همکاری در مدیریت آن با نظر مرکز بهداشت شهرستان, ثبت و گهداری مستدای مربوط به اعتبارای فرح هزييه ها وکین افتاد ارسال شده به مرکز بهداشت شهرستان * جلب مشارکت کلیه کارکنان مرکز در شرح خدمات مرکز. 

صفحه 11:
تعریف مراقب سلامت خانواده #آفردیست که سابقه تحصیلی و حرفه ای در حیطه ‎cla‏ بهداشت خانواده؛ بهداشت عمومی؛ پرستاری؛ ماملیی و مبارزه‌با بیماریها دارد که پس از طی دوره ۷ ساعته (حدوداً ۱ ماه کاری). به کاردان /اکارشناس چند پیشه‌به نام " مرلفب سلامت خانواده" تبدیل می شود. استمرار آموزش بصورت باز آموزی های یک روز در ماه نیز باید در نظر گرفته شود. 

صفحه 12:
وظیفه مراقب سلامت خانواده #شتاسايي محیط جغرافيايي محل خدفت # شناسايي جمعیت تحت پوشش از نظر تعداد نفرات به تفکیک سن و جنس ‎٩‏ شناسايي عوامل و مشکلات اثرگذار بر سلامت در منطقه ‏6شناسايي جمعیت تحت پوشش از نظر مخنگلات اثرگذار یز سلامت افراد ‏# تشکیل پرونده و ثبت دفاتر ,فرم ها و... براساس شرح خدمات ‏#ازاته خدمات فعال. به جمعيت تحت پوشش بر اسان شرع خدمات ‏# آموزش و توانمندسازی جامعه بر اساس برنامه‌ها و دستورالعمل‌های ابلاغی ‏#مشاوره فردی و خانوادگی مندرج در بسته‌های خدمت گروه‌های هدف 

صفحه 13:
وظیفه مراقب سلامت خانواده #غربالگری افراد بر اساس شرح خدمات #پيگيري مراقبت بیماران و افراد در معرض خطر #ارجاع مراجعه کننده به سطح بالاتر درصورت لزوم بر اساس راهنمای اجرایی و بالینی و ارائه خدمات مورد نباز براي مراجعه کننده بر اساس پس خوراند دريافتي از سطوح بالاتر #پیگیری موارد ارجاع #دریافت بازخورد از سطوح پذیرنده ارجاع #بررسی سلامت محیط و توصیه‌های لازم بر اساس دستورالعمل‌های ابلاغیثبت و گزارش‌دهی صحیح, دقیق و به‌هنگام بر اساس فرم‌ها, دستورالعمل‌ها و تکالیف محوله 9 

صفحه 14:
وظیفه پزشک درتیم سلامت شناسايي محیط جغرافيايي محل خدمت © شناسايي جمعیت تحت پوشش از نظر تعداد نفرات به تفکیک سن و جنس *آموزش و ارتقاي سلامت #هماهنگی‌های درون بخشی و برون بخشی *مراقبت از جامعه تحت پوشش بر اساس گروه‌های هدف تعیین شده و اجراي برنامه‌هاي سلامت تدوین و ابلاغ شده در نظام ارائه خدمات سلامت #پذیرش موارد ارجاعي و ارائه پس‌خوراند مناسب oe 

صفحه 15:
وظیفه پزشک درتیم سلامت #درمان اولیه و تدییر فوریتها #ارجاع مناسب و به موقع, پيگيري موارد ارجاع شده به سطح بالاتر و دریافت پس‌خوراند از سطح بالاتر #انجام اقدامات مورد نیاز بر اساس پس‌خوراند #ارزیاین خطر وظرفیت پاسخ واحدهای ارائه خدمات:دز مواقع بحران #ارزيابي امنیت غذايي در جمعیت تحت پوشش و اجراي برنامه‌هاي توانمندسازي مردم بر اساس ظرفيت‌هاي محلي #نظارت بر عملکرد تیم سلامت #پایش و ارزشیابی « 

صفحه 16:
Owe 2 ۳ 2 st ‏وظیفه کارشناس روان درتیم سلامت‎ ‏شناسايي محیط جغرافيايي محل خدمت‎ ٩ ‏شناسابي جمعيت تحت يوشش از نظر تعداد تفرات به تقکیک سن و‎ © tax ‏*آموزش مهارت های فرزندپروری‎ ‏*آموزش مهارت های زندگی‎ ‏*آموزش های خود مراقبتی در حوزه سلامت رواني, اجتماعي و اعتیاد‎ ‏#غربالگری تکمیلی در سوء مصرف مواد, مداخله مختضر و پیگیری‎ ‏خدمات روانی-اجتماعی در درمان سوء مصرف کنند گان مواد‎ ‏#آموزش های روانشناختی کاهش آسیب اعتیاد‎ ‏؟ آموزشهای روانشناختي به بیماران مبتلا به اختلالات روانپزشکي‎ ‏(غیرسایکوز)‎ 

صفحه 17:
وظیفه کارشناس روان درتیم سلامت ۴آموزش گروهی خانواده بیماران مبتلا به اختلالات سایکوتیک *آموزش گروهی بیماران مبتلا به اختلالات سایکوتیک #ویزیت در منزل بیماران مبتلا به اختلالات سایکوتیک #پیشگیری از خودکشی پیشگیری از خودکشی مجدد وره های عمومی ارائه حمایتهای روانی -اجتماعی به بزرگسالان #ارائه حمایتهای روانی اجتماعی به کودکان #مداخلات جامعه محور در مدیریت عوامل خطر سلامت اجتماعی a 

صفحه 18:
Owe وظیفه کارشناس تغذیه درتیم سلامت شناسايي محیط جغرافيايي محل خدمت #شناسابي جمعيت تحت بوشش .از نظر تعداد بقرات به تفكيى سن و جنس #تجویز مكمل‌هاي غذایی (اسید فوليك, مولتي ویتامین, آهن) در موارد مورد لزوم يا مطابق برنامه کشوری برای گروه‌های خاص #پيگيري درمان بيماريهاي مرتبط با تغذیه تحت مشاوره کارشناس تغذیه مانند اضافه وزن و چاقي, لاغري, کم خوني, فشار خون بالاء دیابت, پوکي استخوان و دیس ليپيدمي, هیپو تيروئيدي, فنیل‌کتونوریا # آموزش تغذیه به بیماران و موارد ارجاع شده #اجرای برنامه‌های آموزشی گروهی #نظارت بر برنامه‌های تغذیه شامل مکمل‌یاری ,پایگاه‌های تغذیه سالم 6م 

صفحه 19:
وظیفه دندانیزشک در تیم سلامت #شناسايي محیط جغرافيايي محل خدمت ©آموزش بهداشت دهان به مراجعين #ثبت اطلاعات وضعیت سلامت دهان و دندان مراجعین © فيشور سيلانت ترايى *فلورایدتراپی #ترمیم دندانها(شیری و دایمی)با استفاده از آمالگام وکامپوزیت #کشیدن دندان های غیرقابل نگهداری(شیری و دایمی) #درمان پالپ زنده(شیری و دایمی) #جرمگیری و بروساژ #ارجاع برای خدمات سطح سوم 6 

صفحه 20:
وظیفه کارشناس تغذیه درتیم سلامت #تنظیم رژیم غذایی برای بیماران یا افرادی که تغذیه ناسالم دارند #نظارت بر فروشگاه‌های عرضه مواد غذایی و پایش نمک‌های خوراکی به صورت موردی با همکاری کارشناس بهداشت محیط #نظارت بر برنامه‌های تغذیه در مدارس شامل مکمل‌یاری ,پایگاه‌های تغذیه سالم و مشارکت در برنامه‌های آموزشی تغذیه *#مشارکت در فعالیت‌های اجتماع محور (حمایت‌های تغذیه‌ای و توانمندسازی خانوارهای نیازمند, برگزاری جشنواره‌ها, مشارکت در برگزاری مناسبت‌های مختلف و..) #عضویت در شورای اجتماعی محلات, مشارکت در برنامه های آموزشی فرهنگسرای محله و .. 

صفحه 21:
eq جمعیت هدف #تمامی ساکنین سکونتگاه‌های غیررسمی اغیرمجاز و حاشیه‌نشین شناسایی شده توسط ستاد ملی و استانی توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاه های غیررسمی و واحد گسترش شبکه مراکز بهداشت دانشگاه های علوم پزشکی کشور و نیز ساکنین شهرهای ۲۰ تا ۵۰ هزار نفر. #انباع خارجی ساکن در این مناطق 

صفحه 22:
روش کار #تمام پایگاه های سلامت غیرضمیمه که بازای 2۶۰۰۰ ۱۵۰۰۰ نفر برحسب تراکم جمعیت در منطقه تعیین شده لند (موجود فعال بعلاوه مصوب جدید در بازنگری اخیر), به طرف قرارداد واگذار میشوند. #نیروی انسانی شاغل در لین پایگاه هاجه پایگاههای بهداشت ضمیمه یا غیرضمیمه موجود در نواحی حاشیه پا شهر های ۲۰ نا ۵۰ هزار نفر یا پراساس شرلیط منطقه.به سایر پایگاههای بهداشت همان منطقه منتقل خواهند شد. بطوریکه. مدیریت هر واحد مستقل باشد (اگر دو با چند پایگاه موجودبا کمبود نیرو. فعالیت می گندبا چابجلیی نیروها. پایگاه را کامل می کنیم و سایر پایگاههای بدون نیرو را واگذار مى نماييم). 

صفحه 23:
we روش کار #تجهیزات موجود در لين پایگاهها مطلبق مقررات و براساس قرارداد ضمن حفظ حقوق دولت. به طرف قرارداد سپرده می شود. * پایگاههای بهداشت با تغییر عملکرد و ساختار نیروی انسانی به پایگاه سلامت تبدیل می شوند. در راه اندازی پایگاه سلامت. اولویت برای جذب نیروهای موردنیاز بترتیب عبارتست از: ماماها؛ کاردانهای بهداشتی؛ کارشناسان بهداشتی؛ و پرستار. 

صفحه 24:
OE روش کار مرلکز بهداشتی درملنی موجود در منطقه باجمعیت تعت پوشش بين ۵ ۵۰ هزار نفر, براساس استاندارد نیروی انسانی و خدمات به مرکز سلامت جامعه_تغییر وضعیت داده و ادامه خدمت خواهند داد (سایر مرلکز بهداشتی درملنی موجود همچنان.به فعالیت رونین خود ادلمه می دهند). لازم است برای تکمیل نیروی انسانی لین مراکز. از کارکنان موجود در پایگاه های بهداشت منطقه و انتقال آنان‌به این مراکز استفاده شود. ee 

صفحه 25:
تعریف خدمات فعال داشتن پرونده خانوار فعال یعنی پرونده ای که بیش از سه ماه از آخرین مراقبت ثبت شده در آن براساس بسته خدمت نگذشته باشد. چنانچه فرد موردنظر پراساس پسته خدمت بموقع به پایگاه مراجعه نکند. کاردان/کارشناس مرآقب سلامت خانواده موظف به پیگیری مورد از طریق تلفن, نامه پا رلبط بهداشت و ... میباشد و در صورت لزوم باید به منزل وی مراجعه نماید. 

صفحه 26:
واحدهای ارائه خدمت #پایگاه سلامت براساس تراکم جمعیت بازای هر ۶تا ۱۵ هزار نفر در منطقه (متوسط برای جمعیت ۱۲۵۰۰ نفر) با نیروی شاغل: ۴ کاردان /اکارشناس مراقب سلامت خانواده (که حداقل یکی و ترجیحاً دو نفر از آنها ماما باشد)؛ توسط طرف قرارداد راهاندازی می شوند. 

صفحه 27:
Owe واحدهای ارائه خدمت #مراکز سلامت جامعه که بازای هر ۲ تا ۴ پایگاه سلامت (۲۵ تا ۵۰ هزار نفر جمعیت).ییک مرکز سلامت جامعه درنظر گرفته حی شود. مدیریت خدمات سلامت نظیر برنامه ریزی, نظارت و ارزشیابی فعالیتهای پایگاه های تحت پوشش جزو وظلیف اصلی لین مراکز می باشد. این مراکز متعلق به شبکه بهداشت و درمان شهرستان هستند. نیروی انسانی برای وظلیف مدیربتی توسط مرکز بهداشت شهرستان و از محل کارشناسان ستادی تامین خواهد شد 

صفحه 28:
وظایف مرکز سلامت جامعه بجز خدمات مدیریتی. این مراکز ۲ نوع خدمت ارائه خواهند داد: خدمات معمول پایگاه سلامت برای متوسط ۱۲۵۰۰ نفر جمعیت تحت پوشش (پایگاه سلامت ضمیمه) #خدمات ارجاعی‌به عنوان پشتیبلنی کننده برای کل جمعیت تحت پوشش پراساس دسترسی مناسب مردم. لین خدمات شامل مشاوره های تغذیه و رژیم درملنی. فعالیت بدنی. ترک دخانیات. اعتیاد. رفتارهای پرخطر. سلامت روان. مراقبت و پیگیری مبتلایان یا دارندگان عوامل خطر بیماریهای غیرواگیر خواهد بود. 

صفحه 29:
وظایف مرکز سلامت جامعه #در صورت نیاز منطقه وپس از تصویب مرکز مدیریت شبکه. خدمات اورژلنس و شبلنه روزی در مرکز سلامت جامعه منتخب. ارلئه می گردد. *اولویت کار پزشکان مرکز سلامت جامعه. مراقبت. قبول ارجاعات از پایگاههای سلامت و نظارت بر آنها میباشد. #مدیریت لین مراکز با یک کارشناس بهداشت (ترجیحاً بهداشت عمومی) می باشد. 

صفحه 30:
Owe ارجاع #نزدیک ترین بیمارستان بلید خدمات تشخیصی. مراقبتی و درمانی سرپایی عمومی و تخصصی مورد نیاز برای جمعیت تحت پوشش را فراهم کند. #ارجاع از پایگاه سلامت به مرکز سلامت جامعه *تامین خدمات تخصصی و بستری با برگ ارجاع از طریق طرح تحول نظام سلامت در بخش درمان * پیگیری موارد ارجاع فوری-تامیک هفته بعد و برای ارجاع غیرفوری تا ۲ الی ۳ هفته بعداز ارجاع توسط پزشک و مراقب سلامت هه 

صفحه 31:
استاندارد نیروی انسانی "در پایگاه سلامت برای هر ۳۰۰۰-۲۵۰۰ نفر یک مراقب سلامت خانواده درنظر گرفته میشود (حداقل یکی و ترجيحاً دو نفر از آنها بايد ماما باشد) ©در مركز سلامت جامعه ” يزشكه ايرستار؛ ١تغذيه؛‏ اسلامت روان؛ اپذیرش و آمار؛ اسلامت محیط و کار؛ امدیر؛ انگهبان /اخدمتگزار درنظر گرفته می شود. در صورت ضرورت نیروهای دندانپزشک و پاراکلینیک نیز متناسب با جمعیت تعیین می شوند. 20 

صفحه 32:
Owe 3 آموزش #بکارگیری بسته آموزشی برای آموزش کاردانان اکارشناسان بهداشتی (شامل: بهداشت عمومی. خانواده و بیماریها. پرستار و ماما) به منظور تبدیسل آنان به نيروى جندييشه به عنوان 8 اردان/کارشناس مراقب سلامت خانواده #چنانچه روزلنه ۶ ساعت آموزش درنظر گرفته شود حدود ۲۰ روز (۱ ماه کاری) زمان برای برگزاری آموزش حضوری در آغاز کار ضرورت دارد. 

صفحه 33:
نظام اطلاعات تا زمان فراهم شدن نظام اطلاعات سلامت الکترونیک. روش فعلی(کاغذی) مورد عمل خواهد بود. 

صفحه 34:


1 دستورالعمل اجرای برنامه تأمین مراقبت هاي اوليه سالمت در حاشيه شهر، سکونتگاههای غیررسمی و شهرهای 20تا 50هزار نفر دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني لرستان معاونت بهداشتي گسترش شبكه نسخه 03 2 تحول نظام سالمت در حوزه بهداشت ‏تحول نظام سالمت در مناطق روستایی و عشایری و شهرهای زیر 20هزار نفر جمعیت ‏تحول نظام سالمت در مناطق حاشیه شهرها و سکونتگاه های غیر رسمی ‏تحول نظام سالمت در شهرهای 20تا 50هزار نفر جمعیت ‏تحول نظام سالمت درشهرهای باالی 50هزار نفر جمعیت 3 هدف کلی ‏فراهم نمودن دسترسی تمامی جمعیت ساکن حاش یه ش هرها ،س کونتگاه های غیررس می و شهرهای 20تا 50هزار نفر ب ه خ دمات پای ه س المت ،برقراری ع دالت در س المت و ارتق اء وضعیت سالمت جسمی ،روانی و اجتماعی آنان 4 تعریف واژه ها سکونتگاه‌ غیررسمی/غیرمجاز: براساس تعریف ستاد ملی توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاه‌های غیررسمی " ،بافت‌هایی هستند که عمدتا مهاجرین روستایی و تهیدستان شهری را در خود جای داده‌اند و بدون مجوز و خارج از برنامه‌ریزی رسمی و قانونی توسعه شهری (طرح‌های جامع و تفصیلی) در درون یا خارج از محدوده قانونی شهرها بوجود آمده اند ،عمدتا فاقد سند مالکیت هستند و از نظر ویژگی‌های کالبدی و برخورداری از خدمات رفاهی ،اجتماعی و فرهنگی و زیرساخت‌های شهری شدیدا دچار کمبود می باشند". حاشيه‌ شهر: سکونتگاه‌های غیررسمی هستند که خارج از محدوده و در حریم شهر قرار دارند. 5 تعريف واژه ها ‏پایگاه های سالمت به طور معم ول در جايي نزدي ك ب ه مح ل زن دگي گروه ه دف این برنام ه قرار دارن د و در آن، نخستين تماس فرد با نظ ام س المت از طري ق تیم س المت اتفاق مي‌افتد .اين دسته از خدمات با اول ويت برون‌سپاري و خريد خدمت از بخش غيردولتي فراهم و ارائ ه می‌گردد .در صورت نبود داوطلب برای واگ ذاري ارائ ه خ دمات در بخش غیردولتی ،بايد خدمات از طريق بخش دول تي ارائه شود. 6 تعريف واژه ها ‏مراکز سالمت جامعه با تب دیل مرکز بهداش تی درمانی موج ود در منطقVVه(درص ورت نب ود ايجاد) ،و افزودن نیروهای کارشناس تغذیه و س المت روان و س المت محی ط و ک ار( ،و در ص ورت ضرورت، دندانپزش ک و خ دمات پاراکلینی ک) ،پ ذیرای ارجاعات افقی از پایگاه­های س المت تحت پوشش خود خواهند بود. 7 تعريف پزشک فردی با حداقل مدرک دکترای پزشکی عمومی و دارای مجوز معتبر کار پزشکی (پروانه حرفه پزشکی) که مسوولیت ارائ ه خ دمات ب ه م وارد ارجاعی ازسوی کاردان /کارشناس مراقب س المت خ انواده را ب دون تبعيض به عهده دارد .پزشک در مراکز سالمت جامعه مستقر می باش د ک ه مس وولیت خ دمات ف نی مرکز ،قب ول ارجاعات از س وی کاردان/کارشناس مراقب سالمت خانواده یا ماما و نظارت بر پایگاه­های سالمت تحت پوشش را به عهده خواهد داشت. ‏پزشك وظیفه دارد براي حفظ و ارتقاي سالمت ،برابر دستورعمل ،فرد را در صورت نیاز به ساير ارائه‌دهندگان خدمات سالمت و سطوح باالتر ارجاع دهد. 8 وظیفه مدیر مرکزسالمت ‏مدیریت و نظارت اجرایی بر فعالیت­های مرکز و پایگاه های سالمت تحت پوشش ‏تدوین برنامه زمانبندی موثر برای دریافت خدمات توسط مراجعین مرکز و پایگاه های سالمت تحت پوشش ‏پیگیری تهیه لیست اقالم موردنیاز دارویی ،واکسن ،مکمل­های دارویی و تجهیزات موردنیاز مرکز و پایگاه­های سالمت تحت پوشش ‏نظارت بر اجرایی شدن جلسات آموزشی موردنیاز برای جمعیت هدف ‏فراهم سازی تسهیالت الزم برای آموزش رده های مختلف نیروی انسانی شاغل در مرکز و پایگاه های سالمت تحت پوشش 9 وظیفه مدیر مرکزسالمت نظارت بر تهیه شدن گزارشات عملکرد مرکز در حوزه های مختلف در زمان مقرر تنظیم فهرست مواد مصرفی و تهیه آنها از طریق مرکز بهداشت شهرستان پیگیری تعمیر و بازسازی خرابی­های فضای فیزیکی مرکز تنظیم فهرست تجهیزات تعمیری و اسقاطی مرکز و پیگیری تعمیر و جایگزینی تجهیزات مورد نظر مدیریت کلیه پرداخت­ها ،صدور احکام روزمره پرسنلی (مرخصی ،ماموریت ).... ،و دستورهای مالی ،تقسیم و تنظیم فعالیت­ها و اعمال موازین انضباطی مدیریت مبلغ تنخواه گردان مربوط به مرکز ،تنظیم اسناد هزینه های انجام شده و ارسال آن به مرکز بهداشت شهرستان ،آگاه بودن از اعتبار و بودجه ساالنه مرکز و همکاری در مدیریت آن با نظر مرکز بهداشت شهرستان ،ثبت و نگهداری مستندات مربوط به اعتبارات ،شرح هزینه ها و کپی اسناد ارسال شده به مرکز بهداشت شهرستان جلب مشارکت کلیه کارکنان مرکز در شرح خدمات مرکز. 10 تعريف مراقب سالمت خانواده ‏فردیست که سابقه تحصیلی و حرف ه ای در حیط ه های بهداشت خانواده؛ بهداشت عم ومی؛ پرس تاری؛ مامایی و مبارزه با بیماریها دارد ک ه پس از طی دوره 147ساعته (حدودًا 1ماه کاری) ،به کاردان/کارشناس چندپیشه به نام" مراقب سالمت خانواده" تبدیل می شود .استمرار آموزش بصورت بازآموزی های یک روز در ماه نیز باید در نظر گرفته شود. 11 وظیفه مراقب سالمت خانواده ‏شناسايي محيط جغرافيايي محل خدمت شناسايي جمعيت تحت پوشش از نظر تعداد نفرات به تفکيک سن و جنس شناسايي عوامل و مشکالت اثرگذار بر سالمت در منطقه شناسايي جمعیت تحت پوشش از نظر مشکالت اثرگذار بر سالمت افراد تشکیل پرونده و ثبت دفاتر ،فرم ها و ...براساس شرح خدمات ارائه خدمات فعال به جمعیت تحت پوشش بر اساس شرح خدمات ‏آموزش و توانمندسازی جامعه بر اساس برنامه‌ها و دستورالعمل‌های ابالغی ‏مشاوره فردی و خانوادگی مندرج در بسته‌های خدمت گروه‌های هدف 12 وظیفه مراقب سالمت خانواده ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ 13 غربالگری افراد بر اساس شرح خدمات پيگيري مراقبت بیماران و افراد در معرض خطر ارجاع مراجعه کننده به سطح باالتر درصورت لزوم بر اساس راهنمای اجرایی و بالینی و ارائه خدمات مورد نياز براي مراجعه كننده بر اساس پس خوراند دريافتي از سطوح باالتر پیگیری موارد ارجاع دریافت بازخورد از سطوح پذیرنده ارجاع بررسی سالمت محیط و توصیه‌های الزم بر اساس دستورالعمل‌های ابالغیثبت و گزارش‌دهی صحیح ،دقیق و به‌هنگام بر اساس فرم‌ها ،دستورالعمل‌ها و تکالیف محوله وظیفه پزشک درتیم سالمت ‏شناسايي محيط جغرافيايي محل خدمت ‏شناسايي جمعيت تحت پوشش از نظر تعداد نفرات به تفکيک سن و جنس ‏مديريت سالمت در جمعيت تحت پوشش ‏آموزش و ارتقاي سالمت ‏ هماهنگیهای درون بخشی و برون بخشی ‌ گروههای هدف تعیین شده ‌ ‏مراقبت از جامعه تحت پوشش بر اساس و اجراي برنامه‌هاي سالمت تدوين و ابالغ شده در نظام ارائه خدمات سالمت ‏پذيرش موارد ارجاعي و ارائه پس‌خوراند مناسب 14 وظیفه پزشک درتیم سالمت ‏درمان اوليه و تدبير فوريت­ها ‏ارجاع مناسب و به موقع ،پيگيري موارد ارجاع شده به سطح باالتر و دريافت پس‌خوراند از سطح باالتر ‏انجام اقدامات مورد نياز بر اساس پس‌خوراند ‏ارزیابی خطر و ظرفیت پاسخ واحدهای ارائه خدمات در مواقع بحران ‏ارزيابي امنيت غذايي در جمعيت تحت پوشش و اجراي برنامه‌هاي توانمندسازي مردم بر اساس ظرفيت‌هاي محلي ‏نظارت بر عملکرد تیم سالمت ‏پایش و ارزشیابی 15 وظیفه کارشناس روان درتیم سالمت ‏شناسايي محيط جغرافيايي محل خدمت ‏شناسايي جمعيت تحت پوشش از نظر تعداد نفرات به تفکيک سن و جنس ‏آموزش مهارت های فرزندپروری ‏آموزش مهارت های زندگی ‏آموزش های خود مراقبتی در حوزه سالمت رواني ،اجتماعي و اعتیاد ‏غربالگری تکمیلی در سوء مصرف مواد ،مداخله مختضر و پیگیری ‏خدمات روانی-اجتماعی در درمان سوء مصرف کنند گان مواد ‏آموزش های روانشناختی کاهش آسیب اعتیاد ‏آموزشهای روانشناختي به بيماران مبتال به اختالالت روانپزشكي (غيرسايكوز) 16 وظیفه کارشناس روان درتیم سالمت ‏آموزش گروهی خانواده بیماران مبتال به اختالالت سایکوتیک ‏آموزش گروهی بیماران مبتال به اختالالت سایکوتیک ‏ویزیت در منزل بیماران مبتال به اختالالت سایکوتیک ‏پیشگیری از خودکشی ‏پیشگیری از خودکشی مجدد ‏مشاوره های عمومی ‏غربالگري تكميلي سالمت اجتماعی ‏ارائه حمایتهای روانی –اجتماعی به بزرگساالن ‏ارائه حمایتهای روانی اجتماعی به کودکان ‏مداخالت جامعه محور در مديريت عوامل خطر سالمت اجتماعی 17 وظیفه کارشناس تغذیه درتیم سالمت ‏شناسايي محيط جغرافيايي محل خدمت شناسايي جمعيت تحت پوشش از نظر تعداد نفرات به تفکيک سن و جنس ‏تجويز مكمل‌هاي غذایی (اسيد فوليك ،مولتي ويتامين ،آهن) در موارد مورد لزوم یا مطابق برنامه کشوری برای گروه‌های خاص پيگيري درمان بيماريهاي مرتبط با تغذيه تحت مشاوره كارشناس تغذيه مانند اضافه وزن و چاقي ،الغري ،كم خوني ،فشار خون باال ،ديابت ،پوكي استخوان و ديس ليپيدمي ،هيپو تيروئيدي ،فنيل‌كتونوريا ‏آموزش تغذیه به بیماران و موارد ارجاع شده ‏اجرای برنامه‌های آموزشی گروهی ‏نظارت بر برنامه‌های تغذیه شامل مکمل‌یاری ،پایگاه‌های تغذیه سالم 18 وظیفه دندانپزشک درتیم سالمت ‏شناسايي محيط جغرافيايي محل خدمت ‏آموزش بهداشت دهان به مراجعین ‏ثبت اطالعات وضعیت سالمت دهان و دندان مراجعین ‏فیشور سیالنت تراپی ‏فلورایدتراپی ‏ترمیم دندانها(شیری و دایمی)با استفاده از آمالگام وکامپوزیت ‏کشیدن دندان های غیرقابل نگهداری(شیری و دایمی) ‏درمان پالپ زنده(شیری و دایمی) ‏جرمگیری و بروساژ ‏ارجاع برای خدمات سطح سوم 19 وظیفه کارشناس تغذیه درتیم سالمت ‏تنظیم رژیم غذایی برای بیماران یا افرادی که تغذیه ناسالم دارند ‏نظارت بر فروشگاه‌های عرضه مواد غذایی و پایش نمک‌های خوراکی به صورت موردی با همکاری کارشناس بهداشت محیط ‏نظارت بر برنامه‌های تغذیه در مدارس شامل مکمل‌یاری ،پایگاه‌های تغذیه سالم و مشارکت در برنامه‌های آموزشی تغذیه ‏مشارکت در فعالیت‌های اجتماع محور (حمایت‌های تغذیه‌ای و توانمندسازی خانوارهای نیازمند ،برگزاری جشنواره‌ها ،مشارکت در برگزاری مناسبت‌های مختلف و).. ‏عضویت در شورای اجتماعی محالت ،مشارکت در برنامه های آموزشی فرهنگسرای محله و .. 20 جمعیت هدف ‏تمامی ساکنین س کونتگاه‌های غیررس می/غیرمجاز و حاشیه‌نشین شناسایی شده توسط س تاد ملی و اس تانی توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاه های غیررس می و واحد گسترش شبکه مراکز بهداشت دانشگاه های عل وم پزشکی کشور و نیز ساکنین شهرهای 20تا 50هزار نفر. ‏اتباع خارجی ساکن در این مناطق 21 روش کار ‏تمام پایگاه های سالمت غیرضمیمه که بازای 6000تا 15000نفر برحسب تراکم جمعیت در منطقه تعیین شده اند (موجود فعال بعالوه مصوب جدید در بازنگری اخیر) ،به طرف قرارداد واگذار میشوند. ‏نیروی انسانی شاغل در این پایگاه ها به پایگاه­های بهداش ت ض میمه یا ا 50هزار نفر یا غیرضمیمه موجود در نواحی حاشیه یا شهر های 20ت براساس شرایط منطقه ،به سایر پایگاه­های بهداشت همان منطق ه منتق ل خواهند شد .بطوریکه ،مدیریت هر واحد مستقل باش د (اگر دو یا چن د پایگاه موجود با کمبود نیرو ،فعالیت می کند با جابجایی نیروها ،پایگ اه را کامل می کنیم و سایر پایگاه­های بدون نیرو را واگذار می نماییم). 22 روش کار ‏تجهیزات موجود در این پایگاه­ها مطابق مقررات و براساس قرارداد ضمن حفظ حقوق دولت ،به طرف قرارداد سپرده می شود. ‏پایگاه­های بهداشت با تغییر عملکرد و ساختار نیروی انسانی به پایگاه سالمت تبدیل می شوند. ‏در راه اندازی پایگاه سالمت ،اولويت براي ج ذب نيروهاي موردنياز ب ترتيب عبارتس ت از :ماماها؛ کاردانهای بهداش تی؛ کارشناسان بهداشتی؛ و پرستار. 23 روش کار مراکز بهداشتی درمانی موجود در منطقه باجمعیت تحت پوشش بین 25تا 50هزار نفر ،براساس استاندارد نیروی انسانی و خ دمات ب ه مرکز سالمت جامعه تغییر وضعیت داده و ادامه خدمت خواهن د داد (سایر مراکز بهداشتی درمانی موجود همچنان به فعالیت روتین خود ادامه می دهند) .الزم است برای تکمیل نیروی انسانی این مراکز ،از کارکنان موجود در پایگاه های بهداشت منطقه و انتقال آنان ب ه این مراکز استفاده شود. 24 تعریف خدمات فعال داشتن پرونده خانوار فعال یعنی پرونده ای که بیش از سه ماه از آخرین مراقبت ثبت ش ده در آن براساس بس ته خدمت نگذشته باشد .چنانچه فرد موردنظر براساس بسته خدمت بموقع به پایگاه مراجعه نکند ،ک اردان/کارش ناس مراقب سالمت خانواده موظف به پیگیری م ورد از طری ق تلفن ،نامه ،یا رابط بهداشت و ...می­باشد و در صورت لزوم باید به منزل وی مراجعه نماید. 25 واحدهای ارائه خدمت ‏پایگاه سالمت براساس تراکم جمعیت بازای هر 6ت ا 15 هزار نفر در منطقه (متوسط برای جمعیت 12500نفر) با نیروی ش اغل 4 :ک اردان/کارش ناس مراقب س المت خانواده (که حداقل یکی و ترجیحًا دو نفر از آنها ماما باشد)؛ توسط طرف قرارداد راه­اندازی می شوند. 26 واحدهای ارائه خدمت ‏مراکز سالمت جامعه که بازای هر 2تا 4پایگاه سالمت ( 25تا 50هزار نفر جمعیت) ،یک مرکز سالمت جامعه درنظر گرفته می شود .مدیریت خدمات سالمت نظیر برنامه ریزی ،نظارت و ارزشیابی فعالیت­های پایگاه های تحت پوشش جزو وظایف اصلی این مراکز می باش د .این مراکز متعلق به شبکه بهداشت و درمان شهرستان هستند .ن یروی انسانی برای وظایف مدیریتی توسط مرکز بهداش ت شهرس تان و از مح ل کارشناسان ستادی تامین خواهد شد 27 وظایف مرکز سالمت جامعه بجز خدمات مدیریتی ،این مراکز 2نوع خدمت ارائه خواهند داد: ‏خدمات معمول پایگاه سالمت برای متوسط 12500نفر جمعیت تحت پوشش (پایگاه سالمت ضمیمه) ‏خدمات ارجاعی به عنوان پشتیبانی کننده برای ک ل جمعیت تحت پوشش براساس دسترسی مناسب مردم .این خدمات شامل مش اوره های تغذی ه و رژیم درمانی ،فعالیت بدنی ،ترک دخانیات ،اعتیاد ،رفتارهای پرخطر ،سالمت روان ،مراقبت و پیگیری مبتالیان یا دارن دگان عوام ل خطر بیماری­های غیرواگیر خواهد بود. 28 وظایف مرکز سالمت جامعه در صورت نیاز منطقه و پس از تصویب مرکز مدیریت شبکه ،خدمات اورژانس و شبانه روزی در مرکز س المت جامع ه منتخب ،ارائ ه می گردد. اولویت کار پزشکان مرکز سالمت جامعه ،مراقبت ،قبول ارجاعات از پایگاه­های سالمت و نظارت بر آنها می­باشد. ‏مدیریت این مراکز با یک کارش ناس بهداش ت (ترجیحًا بهداش ت عمومی) می باشد. 29 ارجاع ‏نزدیک ترین بیمارستان باید خ دمات تشخیص ی ،مراقب تی و درمانی سرپایی عمومی و تخصصی م ورد نیاز ب رای جمعیت تحت پوشش را فراهم کند. ‏ارجاع از پایگاه سالمت به مرکز سالمت جامعه ‏تامین خدمات تخصصی و بستری با برگ ارجاع از طری ق طرح تح ول نظام سالمت در بخش درمان پیگیری موارد ارجاع فوری تا یک هفته بعد و برای ارجاع غیرفوری تا 2 الی 3هفته بعداز ارجاع توسط پزشک و مراقب سالمت 30 استاندارد نیروی انسانی ‏در پایگاه سالمت برای هر 3000-2500نفر یک مراقب س المت خ انواده درنظر گرفته می­شود (حداقل یکی و ترجیحًا دو نفر از آنها باید ماما باشد) ‏در مرکز سالمت جامع ه 2پزش ک؛ 1پرس تار؛ 1تغذی ه؛ 1س المت روان؛ 1پذیرش و آمار؛ 1سالمت محیط و کار؛ 1مدیر؛ 1نگهبان/خدمتگزار درنظر گرفته می شود .در صورت ضرورت نیروهای دندانپزشک و پاراکلینیک نیز متناسب با جمعیت تعیین می شوند. 31 آموزش ‏بکارگیری بسته آموزشی برای آم وزش کاردان ان/کارشناسان بهداش تی (شامل :بهداشت عمومی ،خانواده و بیماری­ها ،پرس تار و ماما) ب ه منظ ور تبدیل آنان به نیروی چندپیشه ب ه عن وان "ک اردان/کارش ناس مراقب سالمت خانواده " ‏چنانچه روزانه 6ساعت آموزش درنظر گرفته ش ود ح دود 20روز ( 1ماه کاری) زمان برای برگزاری آموزش حضوری در آغاز کار ضرورت دارد. 32 نظام اطالعات تا زمان فراهم شدن نظام اطالعات سالمت الکترونی ک، روش فعلی(کاغذی) مورد عمل خواهد بود. 33 34 با تشکر