رابطه ایران و اسرائیل

صفحه 1:
دانشكاه آزاد اسلامى واحد زاهدان ۱ eo استاد گرامی:جناب آقای دکتر دبیری مهر PB Sole a lean We BOS cera) ere CSIC Reel ESTES tts) 

صفحه 2:
مقدمه رولبط ايران و اسرائیل نمود برجسته‌ای از پنهان کاری‌های سیاسی و ظاهرسازىهاى عوامفريبانه بود. كرجه اين روابط فراز و ا ل اال ا كه برقرار مىشد هركز كاملا قطع نكرديد وبا وجود نارضايتى افكار عمومى داخلى و اعتراضات دولتهاى عرب حدود سى سال ا ‎ees‏ ل ا ل ا ا ا ل ا ل 2 لك و اسرائیل بودند. با شروع انقلاب اسلامی نه تنها به لین روابط پایان داده شد بلکه مبارزه با صهیونیسم به‌طور جدی عملی شد 

صفحه 3:
تشكيل قوم بنى اسرائيل قوم بنی‌اسرائیل(که خود به۱۲ قوم تقسیم می‌شود) بازماندگان قبایلی هستند که ابتدا در حدود ۴۰۰۰ سال پیش در جنوب بین‌النهیین ساکن ‎ee en]‏ ل ا لت ۱ كرويدند و طى مهاجرربتى معروف توسط وى دوباره.به سرزمين كنعان ال داده شدند.اين قوم در حدود ‎١٠٠١‏ سال بيش اولين دولت خود را در همان سرزمين بنيان نهادند. بعدها در اثر هجوم بيكانكان و ‎ed‏ ا ال ل ‎Ce TOY‏ يهودا ادغام مىشوند. افرادى را كه امروزه به بنىاسرائيل منسوب می‌کنند. در واقع بازماندگان قوم بهودا هستند. 

صفحه 4:
000 ۱ ‏ل‎ eer ar ‏خودمختار يهودى در فلسطین. نام این جنبش از «كوه‎ ‏صهيون» (آرامكاه داود نبى) كرفته شده كه در اورشليم قرار‎ 020 0 ‏ا ا ا‎ از یهودیت است و خود را برتر از سایر ادیان و ملتها می‌دانند 

صفحه 5:
el a STL Testy 200060 ‏ا ا ا‎ Cay Sow -ants S\N oper) SY ol Sop prolly ‏است. از لين روبه فرزندان و نوادكان كن‎ ‏ا ات ا لاا ل ال‎ eee Ok 0g be] poe] PRES ilo a rs ‏صهيونيزم.يك يديده سياسىببا أرمانهاى جاهطلبلنه. نژادپرستانه‎ ‏است که زیر بوشش مذهب بهود. جلوه مذهبی‌به‎ ۳۳ leased 9 ‏ا ل ا ا لل ال‎ ‏کل ات باس ی سین ات و‎ ‏كت اشغالی را توجیه نماید. در واقع صهیونیستها مدعیان‎ 1 ‏ا ا ا‎ Ma oad 5 resmerpen mere cea ce yn [Peres pees ‏كرده و باآلن بيه مخالفت برخواس تهاند.‎ 

صفحه 6:
599 مس مقول صهیونیسم با بهود. تفاوتهای بسیاری دارد به طوری که امروزه طرفداران ‎ETS Ip gear cca pete Wr OPP eam 0 PV DI‏ 1۱ غيرانسانى طرفداران صهيونيسم مواقق نيستند و در محافل مختلف جهانى. اعتراضات شديد خويش را نسبت به سياستهاى ددمنشلنة صهيونيستها ابراز برلین ضروری‌به نظر میرسد که بررسیهایی نسبت‌به دیدگاههای لذ 000 ae ON CTY eS (Ps PPE per ‏ابتدا لازم است به‎ Soe ‏ا‎ eek sas Te en Soe ‏معنای لغوی «بهود»: «هود» از لغت عبری گرفته شده و به معنای حمد و شکر و‎ .١ ‏ا‎ ‏«لينه» است وببه نظر مىرسد كه كلمة «يهود» نيز از همين اسم بركفته شده‎ 010001010 0 far peer taec Ty PCTS A ‏باشد. لغویان «بهود» را‎ 2 ۱ Brice reese omental res prog a reer 7 ere repo cannery Se See ey peer Jen vel Pen eras Ore Ne Pr en| Pedy=sone ieaien hot oe yg Ca CAD, 

صفحه 7:
‎BD ool‏ اس ی ‏* سرزمین موعود (به انگلیسی: ‎a5 (Promised Land‏ كنعان و يا سرزمين مقدس نيز خوانده شدهاست. ناحيهاى تاريخى در شرق درياى مديترانه است. اين سرزمين بنا به ‏اعتقاد یهودیان و چنانکه از کتب مقدس آنان برمی‌آید. نقشی سرنوشت ساز در زندكى و اعتقاد قوم اسرائيل داشتهاست. 

صفحه 8:
| te te ارى سردمداران يهود و صهيونيسم براى تشكيل دولت يهود در 000 ype On IC ear ire eer at OPT ene Cnn OS. cI DY AE BIE oe ee Noel el Cn cee al es ‏باشد اقتصاد تن کشور را قبضه عی کند وبه همین دلیل هیتلر یهودی‎ ۱ ‏اسف‎ Fe yee ee ce a | Pere OLE RUS Fees eta Bre caren Red wpe gerry انند به وحدت برسند و دوباره تجربه امپراطوری عثمانی ‎a meee ap Demme] ey vee it foe‏ ا 

صفحه 9:
تاريخ يهوديان در ايران م ل ا ‎Pea Fe fees COD RC‏ ‎ae [‏ اا ‎OR Sy See Sie‏ ‎es)‏ ا ‎Pepe‏ ‏يهوديان جيره شدند و آنها راحر بابل به اسارت كرفتتد بهودیان ايران معمولا فقط در جوامع خود زندگی می‌کردند. بهودیان ایران قدیم امروزه ‎ayn nt, orem Oe eee geo‏ ا ‎eee‏ ۱ 13۳ ا ال ل لل كت قدرث امبراتورى هخامندى, تخمين زخه عىشود كه بهوديان حدود ‎٠١‏ درصد جبعيت ايرآن ا" تاريخ يهوديان در ايران به زمان عهد عتيق باز مىكردد. در كتابهاى اشعياء دانيال. عزرا 1 تحديا مالاب زيادى در عورد زتدكى يهوديان در رسن بارس وجود داره در كتاب غرراً ‎Re ey telly Ou Ren Penns Et INR ores‏ احترام قرار كرفتهاند. بازسازى معبد 0 ‎ey eee as‏ ‎melo‏ ا ل ۱ يهودى 0 ذ در ايران وجود داشتند. 

صفحه 10:
بهودیان در زمان ‎wi‏ 

صفحه 11:
۳ و بهودیان و قضیه همان استر 

صفحه 12:
‎donee‏ و اسلام در ايران 

صفحه 13:
ا در زملنى كه مذهب شيعه توسط شاهان صفوى به دين رسمى ايران تبديل كشت وضعيت يهوديان بدتر شد. اسلام شيعه توجه بسيار زیادی به مساله ياكي ‎Sir)‏ ا ا ‎ere ee‏ ‎oy oll aces‏ كه ‎ae‏ دمن یهودیان و مسلمانان باعث تجس شدن آنان و نیا بیاز به سل برای نماز خواندن می‌شد. رن رد ‎ie eee eats eee‏ ل ۳۳ دع م ىكردند. يهوديان اجانه نداشتند به كرمابههاى عمومى ‎see ee see ease‏ 1 ‎Us‏ به مسلمانان سرایت کند. بهودیان تا زمان انقلاب مشروطه تنها اجازه داشتند ‎hes ee‏ پرهزند که در كت ‎wel COT oe el en ee‏ از :رنكرزى.خردهفروشىءتخليهجاه خوانندكى. ‎Oe‏ 

صفحه 14:
وضعیت بهودیان در زمان شاه عباس ‎Jal‏ در زمان شاه عباس اول ابتدا روابط با يهوديان بهبود يافت. او ‎ne Ls)‏ الا لت گزاند؛ ولیکن در اواخر حکومت او روابطش با بهودیان بد شد و بنا به توصيه يك يهودى مسلمان شده تصميم كرفت كه يهوديان را مجبور کند نشان و لباس خاصی بپوشند. در سال ۱۶۵۶ میلادی ‎ea ROL id‏ ا ا اك ‎POTS Huw yan lr cenwaryievy cen] MUnrpCelry ccc vyrs Wi)‏ خفی یهودی بودند و تنها دلیل مسلمان شدن آنها ندادن جزیه بود دوباره اجازه بازگشت به بهودیت را یافتند؛ ولیکن آنها همچنان مجبور بودند لباسهاى مشخص داشته باشند 

صفحه 15:
وضعیت بهودیان در زمان نادرشاه افشار * در زمان نادرشاه افشاركه سنى مذهب بود يهوديان دوباره قدرت يافتند و اجازه يافتند در شهر مشهد ‎Perea renee avr pera Duell > -Sune Tce PUNT DP erg‏ 1[ ‎tata ence‏ ل ‎ee‏ ‏زیور به فارسی ترجمه شود. در مقدمه اين نسخه کتاب مقدس که هم اکنون در موزه ملی بهودی در ‎mg‏ ۱۳77 Pa Re semen rre-n ogra ey fe po err Pe cr Oe Segre Rr RIC NPN aK ‏ا‎ تا رس و لا سل سس ار كه «من روسية را سا و سا را به أو مهلث نداد و او موفق به انجام اينكار نشد. * یهودیان تجارت کسترده‌ای در مشهد داشتدد و با تجار انگلیسی که علاقه خاصی به تجارت با بهودیان داشتند تجارت می‌کردند. بهودیان همچنین به امر بانکداری و جمع‌آوری اطلاعات برای انكليسيها مى يرداختند. كتاب «سركذشت كاشان در باب عبرى و كويمى ثلنى» نوشته بابليى بن فرهاد شرح خال يهوديان را در زمان حكوست كوتله اففاتيان بر ابران مس از سلسله إفشاريان در ‎Ee‏ كزارش كرويين اختيارى يسيازى ان يهوديان كلشان يه ا ‎poet‏ 

صفحه 16:
نقش بهودیان در انقلاب مشروطیت 0 ایرانیان بهودی نقش مهمی در انقلاب مشروطيت ‏ داشتك وواز أن ‎ernest MO ler cor‏ ل ا ‎sents)‏ نا کرد. در عکس ایرانیان بهودی در جشن دومین سالگرد انقلاب 

صفحه 17:
حکومت بهلوی ا ا ‎Ne) ek tee tere PB ec‏ ۱۳ بوده است كهبه طور كلى مى توان كن راجه دو مقطع تقسيم كرد: يكى دوران ‎Toe ee re een |‏ ا 0000 زملنی ن‌به رژیم پهلوی برمی گردد و دوم دوران نشیب و تقلبل است که مربوط به دوره زمانی بعد از انقلاب اسلامی می باشد و همچنان نیز ادامه دارد. روز ۱۶ تیر ۱۳۲۰دولت محمد مصدقبه خواسته افکار عمومی مردم مسلمان ایران و جهان اسلام ‎a‏ 1 لغو و كنسوا ايران را در اسرائيل تعطيل كرد. اعلاميه رسمى دولت به ۳ 0 ارا 0 | فرهنگی در زمان پهلوی را بررسی خواهیم کرد. 

صفحه 18:
de! ‎oe OO D8 OO RENE‏ عمومى سازمان ملل متحد طرح ييشنهادى ‎i lsaas |,‏ ار ‎Hib‏ ‏ا له مسري رقي ‎١‏ لين تصويب كه در يرقو فعاليتهاى تبليغاتى شديد و ماهرلنة آژلنس بهود ا ا ‎ole ae arma‏ ا 0 بى عقبنشينى نيروهاى الكليسى از فلسطين وبا استفاده از ضعف اعراب دولت «اسرائيل» ‏را تأسيس کنند ‏۱ ‎ee ee ees Se Eg‏ ۱3 ‎EER ER cy tna gest is I‏ «شناسایی اسراتیل و ایجاد رابطه دوستی»۲ با آن کشور: بزرگ منشی دوران کورش بزرگ ‎Res tein sar roe aS: yr ek OO FOC De Coa‏ ‎ent ۳ eee eres)‏ گزارشهای ارسالی خود به يران با ‎re‏ ا اسرائیل از سوی دولت ایران تأکید ورزید. ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 19:
AL rc) ee) ee Re eee SRC OLDS Re RC oe rd ‏اسرائیل از سوی دولت ایران باز میگردد. بازرگانان که از طریق‎ ‏فروش کالا سود سرشاری کسب مینمومند. با فشار و نفوذ خود به‎ 1۱ earl 1 Fs ceca mee sage tarry For Prepon) eres ‏ا‎ Nicer ese es ee Ge ele ‏قادر ساختن ماشینهای نظامی خود‎ 0 ese ‏درآوردن‎ ‎Colonna ‏در جنگهایش با اعراب. از یکسو؛ و فقدان‎ ‏اعران» از سوی دیگره نفت را به منوله یک‎ ee JOT = ‏ار ان‎ dl sues chs Gee ‏ات‎ he Bee ee Me A se ‏نیازهای‎ ‏كشور غير عربى بودء تأمين‎ 

صفحه 20:
بعد امنیتی - اطلاعاتی 2212710111 11147 EI ORE NC PR] ‏جه ايجاد إرتباط اعنيتي و اطلاطنى.‎ ee eg ‏يافتن ال راهبردى أمنيتى ود مبنى ور برترى تظلامي بر‎ ‏جا كتورى در منطقه داكت كه بتوائد تأميتكنددة اهناف ورد نظر يأشد امران جد دليل همجوارى با كخورهاى عر خلورمياه ويا‎ ۱ ‏م ا‎ 7 dg Silas agi Ly esl alae SingS genie lehad bled 4, gh NES PIE I a eee Te pte ean OTE eta ree ۱ TS Pr Te eRe Se Oy OORS ‏سارماخآمکا وید و مروت تلاری:‎ cnet) eo ‏پراش یک پرشیربزی مایت هت سرمان‎ ‏توسط موساد در رستای تحقق اهداف اسوائیل.تقومت و گسترش یافت.‎ ابراى ايجاد ارتباط بين ساواك و سرويس. اطلاعلتى اسرائيل. دلايل متعدد وجود داشت. اول أينكه شاه و مشاوران وى به لين نتيجه ا اي الا ل ا ‎PREECE PCT Oren‏ ‎aE ae‏ ا ا ا 1 0 ‎ay ae okie gus Nebel yaa‏ جنگ 211111100 سااک نبا دشتند و شه یز ی را ‎HEE Ten Nem Fel fey‏ رای جمعاوری امطلاعات و ضد جلسوسی بود ی ‎FeO ea vo FH eer ier tos ee per ne ecia Trp RrSuTIEC yy‏ براى سلياك بو سوم ابنكه تعدادى از رؤسلى بخشهاى مخف سلواك از اموزش كادر سلواك توسط بنيا شكايت ميكرهففد قور يليت ايدكة افسران ساواف معتقد يوذقد كه يرلى مأدوريت أنها جر براير مشقفين داخلى وخارجى كام مهارتهلى قتي که موساد در اختیار آنها خواهد گذاشت. بسیار ارزشمندتر از هر سازمان اطلاعاتی دیگر است 

صفحه 21:
تبادل اطلاعات بين دو کشور به سه صورت انجام می گرفت * الف) نیازمندیهای اسرائیل و ایران در زمینه اطلاع از فعالیتهای ارتش عراق و افغانستان و ذيكر موضوعات مورد علاقه كه به صورت ستوالهاى كتبى مبادله ميشد. أكر هر طرف ار ‎Pe‏ ‎ae‏ ی مسدولان لن رويس به طور شقافى تقاضلى كسب اطلاعات. يا درخواست كتبى نموده و از اين طريق هر ماه اطلاعات زيادى بين طرفين مبادله ميكرديد. به عنوان مثال. در سه ماهه منتهي به اسفند ماه ۰۱۳۵۱ جمعاً ‎lls Binsin ARM cleats AND Rl (Nee AI‏ 0101 رت ی ‎٩‏ تا دی ی را تس کی ی تجزيه و تحليل اوضاع داخلى كشورهاى عرب بوده است. آيران نيز بيشتر. اخبار مربوط به عراق. اوضاع افغانستان و دیگر ‎Zee‏ منطقه را براى موساد فرستاده است. 00 0 eee ge cece pony PON ‏ا‎ Pst COP 211101111111111 ec * ج) هر سال جند بار تيمهاى اطلاعاتى طرفين: براى تبادل اطلاعات به كشورهاى يكديكر مسافرت ميكردلك. ذر كنفرالسهاى سه خائيه يا تركية و ‎rec‏ تشكيل. ااا ‎BREST‏ 

صفحه 22:
بعد نظامی 0 cere ay ear Re pee errs Pers ‏يروي دلوج يه غلا مو قطبي و جدك سرد و تهزيداث‎ ٠ ‏آنا اعمال دى كرد وجيد مير طولاني مرآن وان‎ eee ‏منطقهاى بهخصوص از جلنب عراق و مصرء بس از روى كار أمدن جمال عبدالناصر‎ ‏سلاحهاى جنكى كرليش يابد لين مسأله زهاني به اوج تنود رسيد كه قز يكسوء بر اس‎ [0 [ ‏اذ[‎ ‎210 1c Sante DOrra a RE a ee عهده گرفت و FES Care pense aya (Pate fe 1 9 100 Se pe eee pe ny ter te ae PAINT PRO pe ieee NES PE) FDC ee gmp pene ene as Ce eer reeee a Pee et > neem r Pee ene reseed rc ree) ee mcre eee ermreenie Cece a espe ‏ال ل وب مي‎ 0 Oe ‏عنوان بزركتر‎ ren ‏اسرائيل نيز در فروش تسليحاث جدكى به ابران اذكيزههاى خاص خود را داشث. اول به ايران به ديدة عمق استرانزيك خود مينكريست‎ PR a ‏ا ا ا‎ ‏.فورى السرائيل. ايران مقدارى تجهيزات جدكى به اسرائيل ارسال كره ديكر اينكه. اسرائيل با فروش تسليجات و كسترش دامنة‎ Pe eae eee re ye cee reece ee epee eneeenne ye ee tenon ۳ ecg ata Pea Teal ae Vane me One 1 ‏ا‎ استقاده ميكردقد ‎7٠‏ رگترین خریدراسلحه آمریکبی تبديل شده بوده اما از أنجا که شا اداسة بقای خود را در داشتن تسلیحات هر چه بیشتر و متنوعتر میدید و از یلا ودج دتبال من دسته از متلبع تسليحاتى بود كه براى فروش محدوديتى بل» جه عنوان مناسبترين منبع تعيين شد لازمة لين تشخيص لَن بود كه بين 5300 

صفحه 23:
بعد فرهنكى 0 el 0 ‏ل‎ FEIT ‏م اما مس وي ور‎ Vk TP pete 0 ‏بهود ویک موس بانتو.پرداخته وبا‎ PE a FG eR POE AC rE (TEU ‏اح و ام صا‎ SEDATE AA EPP RTE مقامات اسرئیلی بر لین باربودند که علمل غیرعیبی بودن در خاورملنهزمینهاحساسی نزدیکی ابران و اسرئیل را فراهم ميسازه. بر هدين ساس اسرائيليها از روشى استفاده ميكردتد كه براى ايرانيان دليشير و خوش ايند بأشرة ‎cab we‏ ا ل 0 يهودى بود كه در دربار خشايارشاه ثقوة تموده و بادشاهان ايران را تحت تاثهر و كلقين خود قرار دأدفد. ماجرلى. أسخر و مردخاى جه طور خلاصه جنين أست؛ در زمان سلطلت خشايارشاه. روزى بادشاه دريى مجلس يزم مرطئة در حللى كه سرش از باده كرم بود ملكه.يا همسر سوكلى خود «وشتى» رابه حضور ميطلبد نا زيبليى أو رالجه رخ همه بکشد وشتی از حشور کر این مجلس واه ترا اتام ‎al‏ ال 7 ل ا ‎ET HE‏ اا ل ا دیگری بزای ا ام ‎Teac Ne ee ee‏ اا ۱ ‎EG‏ اا ا خا ب اا ‎FERRET I PC EET‏ خود رلا لو فاش لكند. خشايارهاه .. اورا ستارميا ##ستر» ميتامد و تاج مخصوص ملكه رأ بر سروى ميتهد . بعك ۱ عام يووفوان وا مدكيرد و عدود سدهرر لذر أز يدوديان ذأ موكشد انكر يراى اجات قوم ‎Pepe ome Pepe‏ خشايارشاه را نسبت به هامان بديين ميكند وا فثل هامان و روى كار أمدن مردخاى يهوديان انتقام ميكيرخد و ‎OR VHT ARURT IE‏ ذخ 11 00 

صفحه 24:
بل درجم ‎ae SRE eS TARA ERT et‏ ی ۱ ree ress rem enero nem 8 Pasig epee eter fore eM 001 gh PE FACE ns ts TEEN ERT HG ‏ا‎ ‎0 1 ‏ی‎ IO pea PIO eC ne ergo ees SIE at ere BORON VOCE rae gen pn Peg Pe rene Cee lS eer fe i Be Ce ET CR SEIS Fase He CERNE SONOS cee S Oe fe ee ۳۳۳ ‏ار‎ 

صفحه 25:
قطع روابط با ت به قلع ‎her Sia‏ ۳ ‎Seer ale eee‏ عمى شد «ولى بأعث شد افكار عمومى وبوبقه شخصيتهاى مذهبى با كوضع اسوى ديكر يا شيش قهرامير ملت مسلمان ايران جه رشيرى لمام ميدي 795 ma ory ee Teer ann Noe an Pu(Teare ‏محافظه كارى دول عربى هنوز عملى نشده يود. در دستور كار‎ ‏اسرائيل قطع شد و بأسر عرقات برأى ديدار با هبر انقلاب أسلامى ابران‎ ‏ساختمان تمايندكى أسرائيل افراشته شدء خياباقى كه تمايندكي اسوائيل هر لن‎ ‏هانى الحسسن» يكى أز مشاورآن نرديك عرقات. بدعنوان نخستين تمايتده سازمان أزاد:‎ 000 7 الس ا لقا لا ‎gee ee Se IOe ND)‏ 99| ی با لستقوار جمهورى اسلامى ايران اسرائيل متحمل خسارات زيادى شد كه از أن جمله مى توان موار فيل را قلم برد Rey ee reer et 11101111 111 cet ee اا ا ۱ ۴- ازدست دادن یک هم پیمان قوی وجدی علبه شوروی ۵ ازدست دادن یک همييمان مقتدر درسط استراتزيك وسياسى هر مقايل يا هرگوه تحرک کشورهای خردی 4 تمام تلاش خود راب ار گرفته ۳ ازدست 

صفحه 26:
دلايل خصومت ايران با اسرائيل ا ل لت لا ل ال ا لت صاحبنظران» مهم ترين دليل براى به رسميت نشناختن دولت ‎ea‏ ل ل ل ال كم ‎ie)‏ لل لا لل مال ‎PC‏ ‏ا ا الم اا الا ل 0 ‎es See ar ae‏ ا ‎Pe red We Me cele re‏ ‎ee‏ للا ال 0 ‎ONT eee Car ene)‏ 0000 1ك 

صفحه 27:
ا 1 سازمانهاي تهودى و صهيونيستي در ايران: موؤسسه مظالعات و يزوفشهاي سياسن: بابيز 1381 ص 60 يه نقل از: مقاله صدمين سالكرد صهيونيزم, جشمانداز [جاي. ‎ae ean Ope aes‏ 000 را را را را را دا جمهوري. 1377 |۱9 COC IE rind eae pL hte] TO] Bean Cope) eMC Cars IL} sey ers aes 4- فولادزاده, عبدالامیر؛ شاهنشاهي پهلوي در ایران؛ تهران؛ جلد سوم؛ کانون نشر انديشههاي اسلامي؛ 1369. BRE ge Pee Fre rer Pp ernie Peers ras Peg Pees re eae Srey HEYA Aa PoneeE on i eGR lcm ee seni Aes و ری ار مطالعات و بزوهشهاي سياسي: تهران» 137 7- دايره المعارف تشيع ج 2. تفسير نمونه ج 15, ص 236 - 246 

دانشگاه آزاد اسالمی واحد زاهدان مقدمه روابط ایران و اسرائیل نمود برجسته‌ای از پنهان‌کاری‌های سیاس ی و ظاهرسازی‌های عوام‌فریبان ه ب ود .گرچ ه این رواب ط فراز و نشیب‌های بسیاری داشت و معموال به‌صورتی کم و بیش پنهان برقرار می‌شد هرگز کامال قطع نگردید و با وجود نارضایتی افکار عمومی داخلی و اعتراضات دولت‌های عرب ح دود س ی سال ادامه پیدا کرد .در سال‌های پایانی رژیم پهل وی ش اه و دیگر مقامات رژیم درصدد گسترش همکاری‌های اقتصادی بین ایران و اسرائیل بودند .با شروع انقالب اسالمی نه تنها ب ه این رواب ط پایان داده شد بلکه مبارزه با صهیونیسم به‌طور جدی عملی شد تشکیل قوم بنی اسرائیل قوم بنی‌اسرائیل(که خود به 12قوم تقسیم می‌ش ود) بازمان دگان قبایلی هستند که ابتدا در حدود ۴۰۰۰سال پیش در جنوب بین‌النهرین ساکن بوده‌اند ،بعد به سرزمین کنعانیان(فنیقیهای‌ها)و سپس به مصر مهاجرت کرده‌اند .در مصر مورد ظلم و س تم قرار گرفته‌ان د و ب ه دین موس ی گرویدند و طی مهاجرتی معروف توسط وی دوباره به سرزمین کنعان انتقال داده شدند.این قوم در حدود ۳۰۰۰سال پیش اولین دولت خود را در همان سرزمین بنیان نهادن د .بع دها در اثر هج وم بیگانگ ان و جنگ‌های داخلی ۱۱قوم دیگر از بین می‌روند و یا به عنوان برده در قوم یهودا ادغام می‌شوند .افرادی را که امروزه ب ه بنی‌اسرائیل منس وب می‌کنند ،در واقع بازماندگان قوم یهودا هستند. تعریف صهیونیسم صهیونیسم ،جنبش یهودى براى به وج ود آوردن جامع ه و کش ور خودمخت ار یه ودى در فلس طین .ن ام این جنبش از «ک وه صهیون» (آرامگاه داود نبى) گرفته ش ده ک ه در اورش لیم قرار دارد .صهیونیسم صورت دنیاپرستانه ،ملت پرستانه و نژادپرستى از یهودیت است و خود را برتر از سایر ادیان و ملتها مىدانند فرق اسرائیل با رژیم صهیونیستی اسرائیل واژه‌ای عبری به معنای بنده خدا و نیز لقب حضرت یعق وب است .از این رو به فرزندان و نوادگان آن پیامبر بزرگ الهی «ب نی اسرائیل» گفت ه می‌ش ود .همچ نین ن امی اس ت ک ه جنبش صهیونیسم بعد از غصب فلسطین بر این کشور قرار داده ان د . صهیونیزم یک پدیده سیاسى با آرمانهاى جاهطلبانه ،نژادپرستانه و استعمارگرانه است که زیر پوشش مذهب یهود ،جلوه مذهبى به خود مىگیرد و مىکوشد به عنوان ناجى قوم یهود اهداف خود را دنبال نماید و با این مسأله غصب فلس طین و جنایات خ ود در اراضى اشغالى را توجیه نمای د ،در واق ع صهیونیس تها م دعیان دروغین پیروى از حضرت موسى مىباشند .برخى از علماى یهود نیز از تفکرات اعمال و رفتار و جنایات صهیونیستها اعمال ب رائت تهاند. الفت برخواس ه مخ کرده و با آن ب فرق بین یهود و صهیونیست مقولۀ صهيونيسم با يهود ،تفاوت­هاي بسياري دارد به طوري که امروزه طرف­داران واقعي دين يهود ،از مخالفين جّد ي صهيونيسم هستند و هرگز با اهداف غيرانساني طرف­- داران صهيونيسم موافق نيستند و در محافل مختلف جهاني ،اعتراض ات ش ديد خويش را نسبت به سياست­هاي ددمنشانۀ صهيونيست­ها ابراز داش ته­اند .بن ابراين ضروري به نظر مي­رسد که بررسي­هايي نسبت به ديدگاه­هاي آن­ها داشته باشيم. ابتدا الزم است به معانى لغ وى و اص طالحى دو كلم ۀ «يه ود» و «صهيونيس م» بپردازيم و سپس فرق موجود بين اين دو را تبيين نماييم. .1 معناى لغوى «يهود»« :هود» از لغت عبرى گرفته شده و به معناى حمد و شكر و مجد است و «يهودا» نام فرزند چهارم حضرت يعق وب(ع) از همسرش ب ه ن ام «لينه» است و به نظر مى­رسد كه كلمۀ «يهود» نيز از همين اس م برگفت ه ش ده باشد .لغويان «يهود» را واژه­اى بيگانه دانسته­اند ،اّم ا يقين نداشتند كه «عبرى» است يا «فارسى». .2 معناى اصطالحى «يهود» :يهود در اصطالح ،به كسانى گفته مى­شود كه پيروان دين حضرت موسى(ع) هستند و كتاب ت ورات را كت اب آس مانى مى­دانن د و از شريعت ايشان تبعيت مى­نمايند و با آمدن اسالم ،آن را نپذيرفتند .و بر دين خود پاى­بند هستند. سرزمین موعود سرزمین موعود (به انگلیس ی )Promised Land :ک ه کنعان و یا سرزمین مقدس نیز خوان ده شده‌اس ت ،ن احیه‌ای تاریخی در شرق دریای مدیتران ه اس ت .این سرزمین بن ا ب ه اعتقاد یهودیان و چنانکه از کتب مقدس آنان برمی‌آی د ،نقش ی سرنوشت ساز در زندگی و اعتقاد قوم اسرائیل داشته‌است. عوامل مؤثر در تشکیل دولت صهیونیزم -1پافشاری سردمداران یهود و صهیونیسم برای تش کیل دولت یه ود در فلسطین ; -2آمادگی حکومت های غرب و شرق برای نجات ملت‌ها از شر یهودی ها و مزاحمتهای سیاسی و اقتصادی ; زیرا یهود در هر کشوری ک ه باش د اقتصاد آن کشور را قبضه می کند و به همین دلیل هیتلر یهودی ها را سوزاند و روسیه آن ها را اخراج کرد ; -3از هم ه مهم تر اس تکبار جهانی ب ر آن ب ود ک ه ی ک غ د ّ ه سرطانی را در قلب کشور های اسالمی قرار دهد تا دولت‌های عرب و مسلمان نتوانند به وحدت برسند و دوباره تجربه امپراطوری عثمانی تجدی د نش ود و اص وًال جامع ه مس لمانان گرفت ار اسرائیل ش وند. تاریخ یهودیان در ایران ‏ ‏ ‏ ‏ یهودیان در سرزمین ایران فعلی از ۲۷۰۰سال پیش زندگی کرده‌اند .اولین مهاجرت آنها ب ه ایران از زمان شلمنسر پنجم و تسلط او بر پادشاهی ش مالی اسرائیل ( ۷۲۲پیش از میالد) و اخراج یهودیان (ده قبیله گمشده) به سمت خراسان است .در ۵۸۶قبل از میالد ،بابلیان ب ر یهودیان چیره شدند و آنها را در بابل به اسارت گرفتند. یهودیان ایران معموال فقط در جوامع خود زن دگی می‌کردن د .یهودیان ای ران ق دیم امروزه جزئی کوچکتر از یهودیان کشورهای ایران بزرگ نظیر افغانس تان ،آذربایجان ،ش مال هن د، قرقیزستان ،تاجیکستان ،ترکمنستان و ازبکستان هستند. د .در زمان اوج بعضی از این جوامع از جوامع دیگر به دور بودند و با آنها در ارتباط نبودن قدرت امپراتوری هخامنشی ،تخمین زده می‌شود که یهودیان حدود ۲۰درصد جمعیت ایران را تشکیل می‌دادند. تاریخ یهودیان در ایران به زمان عهد عتیق باز می‌گردد .در کتابهای اش عیا ،دانیال ،عزرا و نحمیا مطالب زیادی در مورد زندگی یهودیان در سرزمین پارس وج ود دارد .در کت اب عزرا شاهان ایرانی به دلیل اجازه دادن به یهودیان برای بازگشت به اورشلیم و بازسازی معبد مورد احترام قرار گرفته‌اند .بازسازی معبد بنا به دستور کورش ،داریوش و خشایارشا انجام شد .این اتف اق مهم در ت اریخ یهودیان در قرن ۶پیش از میالد رخ داد ک ه در آن زمان گروههای یهودی پابرجا و بسیار بانفوذ در ایران وجود داشتند. یهودیان در زمان کورش هامان و یهودیان و قضیه استر وضعیت یهود در ابتدای اسالم در ایران حکومت صفوی و قاجار در زمانی که مذهب شیعه توسط شاهان صفوی ب ه دین رس می ای ران تبدیل گشت وضعیت یهودیان بدتر شد .اسالم ش یعه توج ه بس یار زیادی ب ه مساله پاکی و نجاس ت داش ت و یهودیان را نجس می‌دانست .از این رو هرگونه ارتباط بین یهودیان و مسلمانان باعث نجس شدن آنان و نیاز به غسل برای نماز خواندن می‌ش د .از این رو شاهان صفوی و بیشتر مردم معاشرت بین یهودیان و مس لمانان را بسیار کم می‌کردند .یهودیان اجازه نداشتند به گرمابه‌های عم ومی بروند و یا در زیر باران و برف از خانه خ ارج ش وند زی را ممکن ب ود نجاست آنان به مس لمانان سرایت کن د .یهودیان ت ا زمان انقالب مشروطه تنها اجازه داش تند ب ه ش غلهایی بپردازن د ک ه در نظر مسلمانان کثیف محسوب می‌شد .بعض ی از این ش غلها عبارت ب ود از :رنگرزی،خردهفروشی،تخلیهچاه،خوانندگی،نوازندگیورقاصی. وضعیت یهودیان در زمان شاه عباس اول در زمان شاه عباس اول ابت دا رواب ط با یهودیان بهب ود یافت .او یهودیان از سراسر ایران را در اصفهان پایتخت جدی د خ ود س کنی گزاند؛ ولیکن در اواخر حکومت او روابطش با یهودیان بد شد و بنا به توصیه یک یهودی مس لمان ش ده تص میم گرفت ک ه یهودیان را مجبور کند نشان و لباس خاص ی بپوش ند .در سال ۱۶۵۶میالدی تمام یهودیان از اصفهان اخراج شده و مجب ور ب ه گروی دن ب ه دین اسالم شدند؛ ولیکن بعد از اینکه معلوم شد که این مسلمانان تازه در خفی یهودی بودند و تنها دلیل مسلمان شدن آنها ندادن جزیه ب ود دوباره اجازه بازگشت ب ه یه ودیت را یافتن د؛ ولیکن آنها همچن ان مجبور بودند لباسهای مشخص داشته باشند  در زمان نادرشاه افشارکه سنی مذهب بود یهودیان دوباره قدرت یافتند و اجازه یافتند در شهر مشهد که برای شیعیان مقدس بود ساکن شوند .نادر روابط بسیار خوبی با یهودیان داشت و ح تی تع دادی از آنان را مامور نگهداری غنائم به دست آورده شده از هندوستان نمود .نادر دستور داد ک ه ت ورات و زبور به فارسی ترجمه شود .در مقدمه این نسخه کتاب مقدس که هم اکنون در موزه ملی یهودی در اورشلیم نگهداری می‌شود آمده است: بعد از اتمام ترجمه ،نادر شاه به روحانیون اسرائیل هدایا و لباسهای زیادی تقدیم کرد و بعد از آن به آنان اجازه مرخصی داد .در شبها ،در دربار ،مالی (حاخام) اعظم پادشاهی (مالباشی) برای شاه تورات و زبور را می‌خواند و توضیح می‌داد و شاه از آن بسیار لذت می‌برد .او قسم خورد ک ه «من روس یه را می‌گیرم ،من اورشلیم را بازسازی می‌کنم و من فرزندان اسرائیل را دوباره جمع می‌کنم» ولیکن اجل به او مهلت نداد و او موفق به انجام اینکار نشد. یهودیان تجارت گسترده‌ای در مشهد داشتند و با تجار انگلیس ی ک ه عالق ه خاص ی ب ه تجارت با یهودیان داشتند تجارت می‌کردند .یهودیان همچنین به امر بانک داری و جمع‌آوری اطالعات ب رای انگلیسیها می‌پرداختند .کتاب «سرگذشت کاشان در باب عبری و گ ویمی ث انی» نوش ته بابایی بن فرهاد شرح حال یهودیان را در زمان حکومت کوتاه افغانیان ب ر ای ران پس از سلس له افش اریان در سالهای ۱۷۲۲تا ۱۷۳۰بیان می‌کند .او گزارش گرویدن اختیاری بسیاری از یهودیان کاشان به اسالم . برای رهایی از مالیات جزیه را می‌دهد. نقش یهودیان در انقالب مشروطیت ایرانیان یه ودی نقش مهمی در انقالب مشروطیت داش تند و از آن اس تقبال کردند زیرا انقالب بسیاری ق وانین ض د یه ودی شرعی را لغ و کرد .در عکس ایرانیان یهودی در جشن دومین سالگرد انقالب مشروطه دیده می‌شوند. حکومت پهلوی روابط ایران و رژیم صهیونیستی از بدو تاسیس آن تا كنون دارای فراز و نشیب هایی بوده است كه به طور كلی می توان آن را به دو مقط ع تقس یم كرد :یكی دوران ارتباط نزدیك و در حقیقت دوران اتحاد استراتژیك را در بر می گ یرد كه دوره زمانی آن به رژیم پهلوی برمی گردد و دوم دوران نشیب و تقابل است كه مرب وط به دوره زمانی بعد از انقالب اسالمی می باشد و همچنان نیز ادامه دارد. روز ۱۶تير ۱۳۳۰دولت محمد مصدق به خواسته افكار عمومي مردم مسلمان ايران و جهان اسالم پاسخ مثبت داد و اقدام رژيم شاه در شناسايي دو فاكتو اسرائيل را لغو و كنسولگري ايران را در اسرائيل تعطيل كرد .اعالميه رس مي دولت ب ه مناسبت شناسايي اسرائيل در ۲۳اسفند ۱۳۲۸منتشر شده بود. روابط ایران و اسرائیل در ابعاد سياسي ،اقتصادي ،امنيتي ـ اطالعاتي ،نظ فرهنگي در زمان پهلوی را بررسی خواهیم کرد. امي و بعد سياسي در 8آذر 1326/29نوامبر ،1947مجم ع عم ومي سازمان مل ل متح د طرح پيش نهادي كميسيوني را متشكل از يازده عضو سازمان ملل مبني بر تقس يم فلس طين ب ه دو منطق ة عرب و يهودي ،به تصويب رساند 1 .اين تصويب كه در پرتو فعاليتهاي تبليغ اتي ش ديد و ماهرانة آژانس يهود و پشتيباني قدرتهاي بزرگ ،بهويژه حمايت چشمگير و حياتي آمريكا حاصل شد؛ سازمانهاي يهودي و صهيونيستي را بر آن داش ت ت ا در ارديبهش ت 1327در پي عقبنشيني نيروهاي انگليسي از فلسطين و با استفاده از ضعف اعراب دولت «اسرائيل» را تأسيس كنند . موشه شرتوك ،وزير خارجه اسرائيل ،طي تلگرافي به نام «دولت موقت اسرائيل» خطاب ب ه وزير امور خارجه ايران ،ض من اعالم اس تقرار يك دولت يه ود مس تقل در فلس طين ،با يادآوري خاطره تاريخي نجات قوم يهود توسط كوروش ،از رژيم شاه تقاض ا ميكن د كه با «شناسايي اسرائيل و ايجاد رابطه دوستي» 2با آن كشور ،بزرگ منشي دوران كورش بزرگ را تكرار نمايد .دولت ايران پس از مدتي با اعزام «عباس صيقل» ،به بهانه نظارت ب ر امالك اتباع ايراني به اسرائيل ،اولين گام را در جهت ارتباط با اسرائيل برداشت .ص يقل در يكي از گزارشهاي ارسالي خود به ايران با تمجيد فراوان از رفت ار اسرائيل ،ب ر تسريع شناسايي اسرائيل از سوي دولت ايران تأكيد ورزيد. بعد اقتصادي سابقه روابط تجاري بين بازرگانان يهودي و ايراني ،به قبل از شناسايي اسرائيل از سوي دولت ايران باز ميگردد .بازرگان ان كه از طريق فروش كاال سود سرشاري كسب مينمودند ،با فشار و نفوذ خ ود ب ه دولت ايران و اسرائيل ،نقش تع يين كنن دهاي را در ايجاد رواب ط اقتصادي ايفا نمودند .در روابط اقتصادي ايران و اسرائيل «نفت» از جايگاه ممتازي برخوردار بود .نياز شديد اسرائيل ب راي ب ه گردش درآوردن صنايع و توسعه آن و قادر ساختن ماشينهاي نظ امي خ ود در جنگهايش با اعراب ،از يكسو؛ و فق دان من ابع طبيعي و تحريم نفتي اسرائيل توسط اعراب ،از س وي ديگر؛ نفت را ب ه منزل ه يك كاالي استراتژيك درآورده بود .از اينرو ،اسرائيل درص دد برآم د ت ا نيازهاي نفتي خود را از ايران كه داراي ذخ اير عظيم نفت و يك كشور غير عربي بود ،تأمين كند بعد امنيتي ـ اطالعاتي ‏ اسرائيل به لحاظ داشتن موقعيتي خاص ،بهويژه ،فقدان عمق استراتژيك و آسيبپذيري ناشي از تهديدات امنيتي و نياز ب ه تحق ق يافتن اصل راهبردي امنيتي خود مبني بر برتري نظامي بر ساير كشورهاي منطقه ،نياز مبرمي به ايجاد ارتباط امنيتي و اطالعاتي با كشوري در منطقه داشت كه بتواند تأمينكنندة اهداف مورد نظر باشد .ايران به دليل همجواري با كش ورهاي عربي خاورميان ه و با برخورداري از فاكتورهايي همچون وجود بيش از چهل هزار يهودي ،پذيرنده يهوديهاي مهاجر از كش ورهاي عربي ،دارا ب ودن آزادي يهوديان به لحاظ فعاليتهاي مذهبي ،فرهنگي ،اقتصادي و با توج ه ب ه نف وذ و نقش آنها در سيس تم حكومت محمدرض ا پهل وي، مناسبترين مكاني بود كه اسرائيل ميتوانست به هرگونه فعاليت اطالعاتي و عملياتي در راس تاي ت أمين ام نيت خ ود دس ت ياب د. هر چند در دوران حكومت محمدرضا پهلوي ،سازمان اطالعات و امنيت كشور (ساواك) ،توسط سازمان «سيا» پايه گذاري شد؛ اما ،بر اساس يك برنامهريزي هدايت شده ،سازمان جاسوسي اسرائيل (موساد) ،جايگزيني سازمان آمريكا گرديد و در واق ع ساواك ،توس ط موساد در راستاي تحقق اهداف اسرائيل ،تقويت و گسترش يافت. ‏ براي ايجاد ارتباط بين ساواك و سرويس اطالعاتي اسرائيل ،داليل متعدد وجود داشت .اول اينكه شاه و مش اوران وي ب ه اين نتيج ه رسيدند كه به منظور حفظ روابط ايران و اسرائيل ،سرويسهاي اطالعاتي هر دو كشور بايد اين روابط را اداره و كنترل كنند .به عقيده شاه ،روابط آشكار ديپلماتيك بين دو كشور به نفع ايران نبود و بهترين راه براي حفظ و اطمينان از روابط پنهاني ،اين بود كه وظيف ه انجام ارتباط با اسرائيل به ساواك واگذار شود .دوم اينكه شاه و افسران ساواك بر اين عقيده بودند كه سازمان سيا تمركز خ ود را ب ر رقابت با كا.گ.ب قرار داده و شكلگيري و فعاليت آن سازمان در زمينه جنگ سرد ب وده اس ت .چ يزي كه كارآموزان ساواك نياز داشتند و شاه نيز آن را تأييد مي كرد ،فعاليت در سطح منقطهاي براي جمعآوري اطالعات و ضد جاسوسي بود؛ به ويژه ،با توج ه ب ه تهديدات انقالبيون عرب عليه رژيم شاه ،موساد با ارائه تجربيات وسيعش در خاورميانه ،كاملترين و بهترين همكار ب راي ساواك ب ود. سوم اينكه تعدادي از رؤساي بخشهاي مختلف ساواك از آموزش كادر ساواك توسط سيا شكايت ميكردند .در نهايت اينكه افسران ساواك معتقد بودند كه براي مأموريت آنها در برابر مخالفين داخلي و خارجي شاه ،مهارتهاي فنياي كه موساد در اختيار آنها خواه د گذاشت ،بسيار ارزشمندتر از هر سازمان اطالعاتي ديگر است  الف) نيازمنديهاي اسرائيل و ايران در زمينه اطالع از فعاليتهاي ارتش عراق و افغانس تان و ديگر موضوعات مورد عالقه كه به صورت سئوالهاي كتبي مبادل ه ميش د .اگر هر طرف جوابي داشت ،براي طرف مقابل ميفرس تاد .در م واردي ن يز نماين ده يكي از سرويس ها در مالقات با نماينده سرويس ديگر ،يا احيانًا مسئوالن آن سرويس ،به ط ور ش فاهي تقاض اي كسب اطالعات ،يا درخواست كتبي نم وده و از اين طريق هر ماه اطالعات زيادي بين طرفين مبادله ميگرديد .به عنوان مثال ،در سه ماهه منتهي ب ه اس فند ماه ،1351جمعًا 187گزارش بين ساواك و موساد مبادله شد .گزارشهاي ارسالي موساد براي ساواك بيشتر حاوي مطالبي در رابطه با فعاليت سازمانهاي فلسطيني ،روابط اعراب با يكديگر و همچنين تجزيه و تحليل اوضاع داخلي كشورهاي عرب بوده است .ايران نيز بيشتر ،اخبار مرب وط ب ه عراق ،اوضاع افغانستان و ديگر كشورهاي منطقه را براي موساد فرستاده است. ب) مالقاتهايي كه مقامات و مسئوالن دو سرويس با يكديگر داش تند .در اين مالقاتها طرفين درباره موضوعات مورد عالقه مذاكره و اطالعات الزم را مبادله ميكردند. ج) هر سال چند بار تيمهاي اطالعاتي طرفين ،براي تبادل اطالعات به كش ورهاي يكديگر مسافرت ميكردند .در كنفرانسهاي سه جانبه با تركيه و اتيوپي ن يز كه هر ساله تش كيل ميشد ساواك و موساد و سرويس امنيتي كشور سوم ،اطالعات الزم را مبادله ميكردند. بعد نظامي ‏ نيروهاي مسلح ،اصليترين ستون داخلي بود كه شاه براي حفظ و تداوم حكومت خود به آن تكيه داشت .از اينرو ،ش اه هم واره توج ه و كنترل خاصي بر آنها اعمال مي كرد .وجود مرز طوالني ميان ايران و شوروي ،با توج ه ب ه نظ ام دو قطبي و جن گ سرد و تهديدات منطقهاي بهخصوص از جانب عراق و مصر ،پس از روي كار آمدن جمال عبدالناصر ،موجب گرديد تا شاه به سمت و سوي افزايش ان واع سالحهاي جنگي گرايش يابد .اين مسأله زماني به اوج خود رسيد كه از يكسو ،بر اساس دكترين نيكس ون ،رئيس جمه ور وقت آمريكا، وي ديگر ،با افزايش قيمت نفت و شاه در راستاي حفظ منافع آمريكا ،نقش ژاندارمي را در منطقه خليج فارس برعهده گرفت و از س درآمد ايران در جريان جنگ چهارم اعراب و اسرائيل ،ايران توان چشمگيري جهت خريد جنگ افزار كسب نمود .ب ه گونهاي كه دولت ايران حدود يك سوم از كل درآمدهاي پولي خود را به هزينههاي نظامي اختصاص داد. ‏ هر چند بخش عمده تسليحات ايران از طريق آمريكا تأمين ميشد و ايران در اواسط دهه 1970به بزرگترين خريدار اسلحه آمريكايي در جهان تبديل شده بود؛ اما از آنجا كه شاه ،ادامة بقاي خود را در داشتن تسليحات هر چه بيشتر و متنوعتر ميديد و از ديد تحليلگران ،به «جنون عظمت» در خريد سالح مبتال گرديده بود ،به دنبال آن دسته از منابع تسليحاتي بود كه براي فروش محدوديتي نداشته باش ند. به تشخيص شاه و ژنرال طوفانيان« ،اسرائيل» به عنوان مناسبترين منبع تعيين شد .الزمة اين تشخيص آن بود كه بين ايران و اسرائيل روابط نظامي هم برقرار گردد و آنها را به همديگر نزديكتر سازد .بهخصوص ،هر گاه دولتهاي دمكرات آمريكايي يا كنگره ،با فروش سالح جنگي به ايران مخالفت ميورزيدند ،ايران گامهاي بلندتري به سوي اسرائيل برميداشت كه در اذهان مقامات ايراني به منزل ه «آمريكاي كوچك» تلقي ميشد .روند خريدهاي تسليحاتي از اسرائيل به گونهاي پيش رفت كه در سالهاي پاياني رژيم ش اه ،ايران ب ه عن وان د. وب ميش ليحات از اسرائيل محس گ افزار و تس ترين خريدار جن بزرگ اسرائيل نيز در فروش تسليحات جنگي به ايران انگيزههاي خاص خود را داشت .اوًال ،به ايران به ديدة عمق استراتژيك خود مينگريست كه در جنگها ميتوانست از كمكهاي لجستيكي و پشتيبانياش استفاده كند .چنانچه در چهارمين جنگ اعراب و اسرائيل ب ه دليل نياز فوري اسرائيل ،ايران مقداري تجهيزات جنگي به اسرائيل ارسال كرد .ديگر اينكه ،اسرائيل با فروش تس ليحات و گس ترش دامن ة همكاريهاي نظامي ،درآمد قابل توجهي به دست آورده و ضمنًا در دراز مدت ،نوعي وابس تگي در ايران نسبت ب ه تجه يزات اسرائيلي بهوجود ميآورد .ضمنًا ،اسرائيل كامًال ميدانست هر سالحي كه از هر طريقي به دست حكومت ايران برس د ،ب ه عن وان تهديدي عليه كشورهاي انقالبي عرب قلمداد خواهد شد و بنابراين ،اسرائيليها از البي خ ود جهت راض ي ساختن آمريكائيها ب ه فروش تجه يزات و تسليحات مورد درخواست شاه استفاده ميكردند30 . بعد فرهنگي ‏ ‏ اسرائيل در رابطة استراتژيك خود با ايران ،نگاه ويژهاي به مقوله فرهنگ و آموزش به منظور بسترسازي و تغيير ناخت از تمايالت دروني نگرش افكار جامعه ايران در راستاي دستيابي به اهداف مختلف خود داشت .آنها با ش محمدرضا پهلوي مبني بر احياء باستان گرايي ،به بزرگنمايي كوروش تحت عنوان نجات دهن ده ق وم س تمديده يهود و يك موسي بالقوه ،پرداخته و با ظرافت و شگردهاي خاص تبليغاتي از محمدرضا پهلوي به عنوان «كوروش دوم» ياد نمودند .البته اين شبيهسازي نيز با توجه به ويژگيهاي شخصيتي محمدرض ا ،ب رايش بس يار دلپ ذير و خوشايند بوده و از آن استقبال ميكرد. مقامات اسرائيلي بر اين باور بودند كه عامل غيرعربي بودن در خاورميانه زمينه احساسي نزديكي ايران و اسرائيل را فراهم ميسازد .بر همين اساس اسرائيليها از روشي استفاده ميكردند كه براي ايرانيان دلپذير و خوشايند باشد. يكي از آن روشها سخن گفتن پيرامون داستانهايي همانند «استر» ،زن يه ودي و عم وي وي« ،مردخ اي» ،مرد يهودي بود كه در دربار خشايارشاه نفوذ نموده و پادشاهان ايران را تحت تـأثير و تلقين خود قرار دادند .ماجراي استر و مردخاي به طور خالصه چنين است :در زمان سلطنت خشايارشاه ،روزي پادشاه در يك مجلس بزم مردان ه در حالي كه سرش از باده گرم بود ملكه يا همسر سوگلي خود «وشتي» را به حضور ميطلبد تا زيبايي او را ب ه رخ همه بكشد .وشتي از حضور در اين مجلس مردانه امتناع ميكند و اين امر ب ر پادش اه گران آم ده و ب ه توص يه مشاورانش كه در همان مجلس حضور داشتند ،تصميم ميگيرد ملكه ديگري براي خود انتخاب نمايد … در دربار خشايار شاه يك مرد يهودي به نام «مرد خاي» كه از مهاجرين بابل بود ،خدمت ميكرد و چون از دستور شاه مطلع ميشود دختر عموي خود به نام «هدسه» را به دربار ميفرستد و به او تعليم ميدهد كه پيون د ق وم و خويش اوندي خود را با او فاش نكند .خشايارشاه ...او را ستاره يا «استر» مينامد و تاج مخصوص ملكه را بر سر وي مينهد ...بعد از توطئهاي كه عليه خشايارشاه طراحي ميشود و او از اين توطئه جان سالم به در ميبرد؛ وزيرش ،هامان حكم قتل عام يهوديان را ميگيرد و حدود صدهزار نفر از يهوديان را ميكشد .استر براي نجات قوم خود وارد قضيه ميشود و خشايارشاه را نسبت به هامان بدبين ميكند و با قتل هامان و روي كار آمدن مردخاي يهوديان انتق ام ميگيرن د و روز 14آذر را به همين مناسبت «عيد پوريم» نامگذاري نموده و جشن ميگيرند35 .  ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ نتيجهگيري روابط ايران و اسرائيل از سال 1327تا كودتاي 28مرداد ،1332محدود و از تعادل و توازن نسبي برخوردار بوده است؛ اما ،پس از كودتا تا پ يروزي انقالب اس المي در سال ،1357اين روابط از تعادل و توان نسبي و تأثيرگذاري يكساني بر اساس عرف بين المللي برخوردار نبوده ،بلكه اين روابط با تأثيرگذاري اسرائيل بر ايران ب ه ص ورت آش كار و پنهان درابعاد گوناگون سياسي ،اقتصادي ،امنيتي ـ اطالعاتي ،نظامي و فرهنگي تحقق يافت. د ما را ب ه نتيجهگ يري ابعاد ديگر موض وع رهنم ون سازد: عالوه ب ر اين ،يافتههاي برگرفت ه از بررس ي پنج ح وزه ذكر ش ده ميتوان -1اسرائيل در طول روابط خود با ايران هميشه منافع خود را مورد توجه قرار داده و هرگز حاضر نميشد بدون در نظر گرفتن اين مسأله آموزش و يا هر گونه امكانات مناسبي را در اختيار ايران قرار دهد؛ -2ايران در دوران روابط با اسرائيل ،اقدامي عملي عليه منافع اسرائيل انجام نداد و حتي در مسأله بسيار حساس و مهم «فلسطين» ،مواضع ش اه در گفت ار و عم ل از ماهيت دوگانهاي برخوردار بود .بدين معنا كه ،در گفتار و نظر به ظاهر برخي از اقدامات اسرائيل را مردود دانسته و از مواضع فلسطين و كشورهاي عربي حمايت ميكرد .اما ،در عمل، موجبات تقويت پايههاي حكومت اسرائيل را فراهم نموده و در واقع اين نفت ايران بود كه در صنايع اسرائيل تبديل به آتش سرخي ميشد كه بر سر مردم مظل وم فلس طين فرود ميآمد و حقيقتًا مردم با ايمان و مسلمين جهان را به شدت متأثر ميساخت. -3رژيم پهلوي ،به مثابه يك اهرم پر قدرت ،گامهاي بسيار مؤثري در جهت اهداف اسرائيل برداشت و در اين راستا خدمات بسيار ارزشمندي در حفظ موجوديت و گس ترش نفوذ آن در منطقه استراتژيك خاورميانه از خود نشان داد. -4استفاده از طراحان ،كارشناسان ،متخصصان و مشاوران اسرائيلي در سطوح مختلف ،بهويژه امور اقتصادي ،اعزام ن يروي انساني در ردههاي مختل ف ب ه مراكز آموزش ي اسرائيل جهت فراگيري آموزشهاي مورد نياز ،الگو قرار دادن اسرائيل در بخشهاي مختلف و اعتقاد بر تكميل تكنولوژي مورد نياز ايران به وسيله تكنولوژي پيشرفته اسرائيل؛ آگاهي يافتن از تواناييهاي گسترده اسرائيل در جمعآوري اطالعات و تشكيل سيستم اطالعاتيـ امنيتي توانمند ،بهخصوص كسب خبر از كشوهاي عربي؛ فقدان پايگاه مردمي رژيم شاه و نياز به يافتن حامي در منطقه خاورميانه؛ نياز شديد به همكاري شبكه موساد به منظور سازماندهي ،تقويت و گسترش ساواك و امكان اس تفاده از نيروهاي ويژه اسرائيل در خاموش كردن ناآراميهاي داخلي و كسب اطالعات جهت سركوب گروههاي مخالف رژيم از جمله عوامل مؤثر عالقمندي ايران ،به ارتباط با اسرائيل بودند. -5عوامل مؤثر عالقمندي اسرائيل براي ارتباط با ايران شامل موارد زير بود :خارج شدن از انزوا و احساس تنها نبودن از محاصره اعراب ،جلوگيري از آسيبپذيري با نگ اه ب ه ايران به عنوان بخش مؤثري از كمربند امنيتي پيرامون خود؛ وجود تعداد قابل توجه يهوديان در ايران به عنوان يك منبع بزرگ اطالعاتي ،وجود بهائيان در اسرائيل و استفاده ابزاري از آنها با توجه به نفوذ در دستگاههاي مختلف دولتي بهويژه در زمان تصدي نخست وزيري هويدا؛ تأمين نفت مورد نياز خود ،رونق بخشيدن به اقتصاد خ ود از طريق صادرات انبوه كاال به بازار پرسود ايران و فروش تسليحات و تجهيزات نظامي و زمينهسازي فعاليت شركتهاي متعدد اسرائيل به منظور كسب در آمد سرشار؛ ايجاد اش تغال و نفوذ در تمام شئون. -6عالوه بر منافع خاصي كه هر كدام از رژيم ايران و اسرائيل در پرتو ارتباط با هم كسب ميكردند؛ مسايل و اهداف مشتركي هم وجود داشت كه موجب تقويت و مستحكمتر شدن روابط ميشد .در اين باره ميتوان از :تأثيرپذيري هر دو واحد سياسي از نظام دو قطبي و گرايش به سوي غرب ،عالقه و تمايل شديد آمريكا بر پيون د و گس ترش رواب ط آنها بهعنوان دو ستون نظامي خود در منطقه ،ضرورتهاي امنيتي مشترك بهخصوص تهديدات ناشي از نفوذ شوروي در خاورميانه و مقابله با تحريكات شديد جمال عبدالناصر، و تحوالت پرشتاب منطقه خاورميانه نام برد. قطع روابط ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ دو واقعه تاریخی یكی داخلی و دیگری منطقه ای سبب شد كه از اواخر سال 1356روابط ایران واسرائیل وارد مزحله جدیدی ش ود ودر نهایت به قطع كامل بینجامد.مسافرت انور سادات به بیت المقدس در 28آبان 1356وآغ از م ذاكرات ص لح این كش ور با اسرائیل با میانجیگری آمریكا كه منجر به امضای موافقتنامه كمپ دیوید در26شهریور 1357گردید،هرچند از نظر دولتمردان ایرانی مثبت ارزیابی می شد ،ولی باعث شد افكار عمومی وبویژه شخصیتهای مذهبی با كوضع گیری منفی ،دولت ایران را ش دیدا تحت فش ار قرر دهن د از سوی دیگر با خیزش قهرآمیز ملت مسلمان ایران به رهبری امام خمینی نه تنها به این‌گونه روابط پایان داده شد ،بلكه مبارزه با صهیونیست‌های اشغالگر و آزاد ساختن قدس عزی ز كه ب ه سبب سازش كاری و محافظه‌كاری دول عربى هنوز عملى نشده بود ،در دستور كار وزارت امور خارجه قرار گرفت .بنابراین در ۲۹بهمن ۱۳۵۷رابطة ای ران و اسرائیل قطع شد و یاسر عرفات برای دیدار با رهبر انقالب اسالمى ایران به تهران آمد .سپس پرچم فلسطین ب ه دس ت عرف ات ب ر بام ساختمان نمایندگى اسرائیل افراشته شد ،خیابانى كه نمایندگى اسرائیل در آن قرار داشت از «كاخ» به «فلس طین» تغی یر ن ام یافت و ‌هانى الحسن ،یكى از مشاوران نزدیك عرفات ،به‌عنوان نخستین نماینده سازمان آزادی‌بخش فلسطین در ایران تعیین شد. با استقرار جمهوری اسالمی ایران اسرائیل متحمل خسارات زیادی شد كه از آن جمله می توان موارد ذیل را نام برد: -1ازدست دادن منابع نفتی كه ظاهرا تضمین شده تلقی می گردید. -2ازدست دادن یك خریدار مهم كاالهای صنعتی وكشاورزی -3ازدست دادن كشوری كه بیشترین امكانات را برای شركتهای مالی وخدماتی اسرائیل فراهم كرده بود -4ازدست دادن یك هم پیمان قوی وجدی علیه شوروی -5ازدست دادن یك همپیمان مقتدر درسطح استراتِژیك وسیاسی در مقابله با هرگونه تحرك كشورهای عربی -6ازدست دادن یكی از معدود رژیمها درجهان اسالم كه برای تشویق انور سادات رئیس جمهور مصر در ایجاد روابط عادی با اسرائیل تمام تالش خود را به كار گرفت. در این بخش به دو دس ته داليل ايدئولوژيك و غيرايدئولوژيك (استراتژيك) خصومت ايران با اسرائيل مي‌پ ردازيم .بس یاری از صاحب­نظران ،مهم‌ترين دلیل ب راي ب ه رس ميت نش ناختن دولت اسرائيل توس ط جمه وري اس المي ايران را دليل ايدئولوژيك مي‌دانند .بر اساس دليل ايدئولوژيك ،چنين استدالل مي‌شود كه بر همگان آشكار است اسرائیل غاصب سرزمین فلس طین اس ت و از هيچ­گونه مشروعيتي برخوردار نيست .اسرائیلی­ها با هر وس یله­ي ممکن به اشغال سرزمين فلسطين پرداخته و با كم ك ق درت‌هاي بزرگ به تأسيس دولت اسرائيل نائل آمدند.  -1سازمان‌هاي يهودي و صهيونيستي در ايران ،مؤسسه مطالعات و پژوهشهاي سياسي، پاييز ،1381ص 60به نقل از :مقاله صدمين سالگرد صهيونيزم ،چشم‌انداز [چاپ خارج از كشور] ،شماره 1997 ،56م. - 2روابط ايران و اسرائيل به روايت اسناد نخست وزيري؛ تهران ،مركز اسناد رياست جمهوري.1377 ، - 3اسناد النه جاسوسي آمريكا ،تهران ،انتشارات مؤسسة فرهنگي هنري بزرگ انديشه ،جلد 12شمارة .36 - 4فوالدزاده ،عبداالمير؛ شاهنشاهي پهلوي در ايران؛ تهران؛ جلد سوم؛ كانون نشر انديشههاي اسالمي؛ .1369 - 5بزم اهريمن ،جشنهاي دوهزار و پانصد ساله شاهنشاهي به روايت اسناد ساواك و دربار؛ جلد اول ،مركز بررسي اسناد تاريخي وزارت اطالعات ،تهران.1377 ، - 6سازمانهاي يهودي و صهيونيستي ،مؤسسه مطالعات و پژوهشهاي سياسي ،تهران، 1379 -7دایره المعارف تشیع ج ،2تفسیر نمونه ج ،15ص 246 - 236