رفتار شناسی شتر

رفتار شناسی شتر

اسلاید 1: بسم الله الرحمن الرحیم

اسلاید 2: عنوان تحقیق رفتارشناسی شتر

اسلاید 3: شتر بیشتر از هفت هزار سال پیش اهلی گردید و از دو هزار سال پیش تاکنون هیچ گونه شتر یک کوهانه وحشی در دنیا دیده نشده است. شتر دو کوهانه تا پیش از 5000 سال پیش اهلی نشده بود و هنوز نوع وحشی آن در صحرای گبی در مغولستان وجود دارد ولی شتر دو کوهانه مانند شتر یک کوهانه در توسعه تمدن در مناطق بیابانی موثر بوده است .

اسلاید 4: خانواده شترها شامل دو گونه از شترهای کوهاندار که در آفریقا و آسیا به چشم می‌خورند و همچنینشترهای بی کوهان آمریکا می‌شود. شترهای کوهاندار دارای قدرت مافوق تصوری در زمینه مقاومت در مقابل شرایط سخت کویری ، بدون نوشیدن آب برای مدت طولانی هستند. آنها که از بوته‌های خار کویرتغذیه می‌کنند، می‌توانند بدون آب در سفرهای طولانی کویری زنده بمانند. کوهان این شترها سلولهای چربی را انبار کرده و در زمان نبودن غذا از آن به عنوان منبع انرژی استفاده می‌کند. پاهای پهن شتر کوهاندار از فرو رفتن این حیوان در ماسه‌های نرم جلوگیری می‌کند. ساختمان بدن شتر چمن خوار بی کوهان ٬ فامیل کوچک شتر ، برای زندگی در زمینهای پر از سنگ ، در ارتفاعات بالا تطبیق دارد.

اسلاید 5:

اسلاید 6:

اسلاید 7:

اسلاید 8:

اسلاید 9: شتر در کاروان بین 170 تا 270 کیلوگرم بار را با سرعتــی معــادل 4 – 5 کیلومتر در ساعت حمل می‌کند. در کاروان معمولی شتر پنج روز حرکت می‌کند، و پس از آن آب و غذا دریافت می‌کند. هر شتر می‌تواند هفت روز بدون آب و غذا کار کند، در حالی که اگر کار نکند نصف این مدت را می‌تواند تحمل کند.قدرت شتر

اسلاید 10: نام گذاری شترهر قومی نامگذاری ویژه خود را برای شتر دارد. از اسامی شتران در بین ترکمنها می‌توان به زیر اشاره نمود:۱- بچه شتر ۱ ساله، کوشک۲- کمی که بزرگتر شد، اوشک۳- سمبل شتر ترکمن که بسیار زیباست و به رنگ سفید است، آق مایا نام دارد.مایا گاهی هم نام دختر انتخاب می‌شود.۴- بزرگترین شتر در گله شتران را آروانا گویند.۵- شتر چهار ساله، دوج۶- شتر ماده، دیه‌است

اسلاید 11: به طور کلی شتر نقش عمده‌ای در بازرگانی و حمل کالا ی گرانبها در راههای بیابانی بی آب و آبادانی داشته که در همان مسیر‌ها در حال حاضر شهرهای فراوانی ساخته شده است. شتر در مقایسه با دیگر جانوران ، مانند اسب کاملا استثنایی است. چون نیاز بسیار کمی به آب در مسافتهای طولانی و شرایط سخت بیابان دارد. در ضمن شکل بدن این جانور ، بسیار مناسب برای آب و هوای گرمسیری است. بدن جانور در قسمت بالای کمر باریک است و بنابراین در گرمترین ساعات روز که آفتاب کاملا عمودی می تابد سطح کمی از بدن آن در تماس با پرتو مستقیم خورشید قرار می گیرد. امتیاز شتر بر دیگر جانوران

اسلاید 12:

اسلاید 13: شتران را از لحاظ توليدات مي توان به سه دسته تقسيم بندي كرد كه عبارتند از :1 – نژاد هاي شيري : نظير شتر سرتاوي ، شتر اولاد سيدي شيخ2 – نژادهاي گوشتي : نظير شتر جندويل ، شتر مغربي ، شتر نابل ، شتر شمالي ، شتر قصبات ، شتر فلاحي ، شتر دلتا ، شتر مولد3 – نژادهاي سواري ومسابقه : نظير شتر مهاري ، شتر ركبي ، شتر ركبي ، شتر عير ، شتر هوغار ، شتر اولاد بو سيف دسته بندی نژاد شتر

اسلاید 14: شُتُر یا اُشتر را که در زبان پهلوی  ushtar می‌گفتند حیوانی است نیرومند و تنومند با توش و توان بالا از خانواده شترسانان؛ نشخوارکننده و با دست و گردنی دراز. بر پشت خود یک یا دو کوهان دارد که ساختارش از پیه و چربی است. در دین اسلام گوشت او حلال است. اما ذبح آن با دیگر جانوران حلال گوشت متفاوت است و آن را نحر(بریدن گلو) می‌کنند و اگر سر آن را مانند گوسفند پیش از نحر ببرند گوشت آن حلال نیست. شیرش نیز نوشیده می‌شود ولی بیشتر کاربرد بارکشی دارد. پشم و پوستش نیز برای ریسندگی و پارچه‌بافی و کفش‌دوزی کاربرد دارد.گونه‌های دیگری از شتر نیز در آمریکای جنوبی زندگی می‌کنند، به نام‌های لاما، الپاگا، گوانا که دارای کوهان نیستد.گونه های شتر

اسلاید 15: الف ـ خصوصیات شتران (( بارکش، شخم زن و کاری ))این خصوصیات عبارتند از :1ـ سر بزرگ و گردن دراز2ـ جثه بزرگ ، قوی و سنگین وزن و شانه ها پهن و کشیده3ـ دست ها و پاها قوی و کشیده و کوهان مرتفع4ـ کف پاها بزرگ و پهن5ـ شکم توپر و ضخیم6ـ پاها قوی و محکم7ـ رفتار آرام8 ـ دارای قدرت بارکشی 250 ـ 300 کیلوگرم بار برای مسافتهای طولانی9ـ این شتران جهت حمل و نقل بار، شخم زنی، آسیاب کردن حبوبات و کشیدن آب از چاه ها مورد استفاده قرار می گیرند .

اسلاید 16:

اسلاید 17: ب ـ خصوصیات شتران سواری1ـ بدنشان مثلثی شکل و کم حجم است که معمولاً در ناحیه لگن لاغر است و محیط بدن در ناحیه کوهان 110 ـ 130 سانتیمتر است.2ـ فاصله میان کوهان تا شانه بیشتر از فاصله کوهان تا لگن است.3ـ پاها باریک و کشیده است که ارتفاع آنها مابین 170 ـ 190 سانتیمتر است.4ـ کف پاهای جلوئی متوسط و یا پهن است اما کف پاهای عقبی کوچک است.5ـ سر کوچک و گردن بلند و دراز و باریک است.6ـ چشم ها بزرگ و ابروها بلند است.7ـ گوش ها نوک تیز و ایستاده اند.8 ـ پستان ها بسیار کوچک و تولید شیر شتر ماده فقط برای دیلاق ها کافی است.9ـ عضلات پاهای عقبی و شانه بسیار قوی هستند.10ـ دم کوتاه11ـ کوهان نوک تیز بوده و پهن می باشد.12ـ پینه جناغ سینه واضح و بزرگ و آشکار است.13ـ سرعت شتران خوبست و می توانند مسافت 90 ـ 120 کیلومتر در روز را بپیمایند.

اسلاید 18:  د ـ خصوصیات شتران گوشتی 1ـ بدن آنها دایره ای و گرد است و عرض آن مابین 120 ـ 140 سانتیمتر است.2ـ دنده ها منظم است و تا حدودی به هم فشرده یعنی این که مسافت و فاصله بین آنها کوچک و غیر واضح است.3ـ محیط بدن در ناحیه کوهان مابین 250 ـ 270 سانتیمتر است.4ـ گردن کوتاه و کلفت است و سر تقریباً مربعی شکل است.5ـ طول پاها متوسط بوده و حجم کف پاها هم متوسط است.6ـ کوهان بلند و نوک تیز است.7ـ پاهای عقبی و ران ها پرگوشت است.8 ـ میزان شیردهی آنها مابین 5/1 ـ 3 لیتر در روز است.9ـ پستان ها کوچک است و به بدن چسبیده است.10ـ میزان بازده لاشه مابین 50ـ56% است.

اسلاید 19: شترها بطور کلی رفتاری آرام و هوشی محدود دارند و بردباری، تحمل سختی ها و بی تفاوتی در برابر عوامل جوی نامناسب ، از ویژگیهای آنها به شمار می آید. این حیوانات در دشوارترین شرایط آب و هوائی، بی غذائی و بی آبی به کار خود ادامه می دهند و این کار را تا آخرین رمق باقیمانده خود دنبال می کنند. شتر ماده معمولاً آرامتر از شتر نر می باشد. رفتارشناسی شتر

اسلاید 20:

اسلاید 21: شتران حافظه ای بسیار قوی دارند و حوادثی را كه با درد همراه است هیچوقت فراموش نمی كنند، و از سوئی دیگر چنانچه شخصی با آنان صحبت كند او را نیز از خاطر نمی برند. حافظه قوی و جهت یابی صحیح آنان باعث می شود كه آنان مسیر حركت خود را به خوبی تعیین نمایند، بطوری كه در هنگام شب نیز شتر قادر به جهت یابی صحیح است . در گذشته های دور، شتران فاصله بسیار دور میان سرزمین ایرن و سرزمین حجاز را بدون هیچگونه مشكلی طی می نمودند و حاجیان را به زیارت خانه كعبه می بردند. همچنین این شتران در مسیر بسیار طولانی جاده ابریشم بدون آنكه راه خود را گم كنند و یا اینكه از مسیر خود منحرف شوند اقدام به جابجائی كالا از شرق آسیا به غرب آسیا و اروپا می نمودند.

اسلاید 22: متأسفانه این صفت خوب شتر اخیراً توسط سوء استفاده كنندگان در راههای نامشروع به كار گرفته شده است. بطوری كه در استانهای سیستان وبلوچستان ، خراسان و كرمان از این حیوان صبور و نجیب جهت جابجائی كالاهای قاچاق و مواد مخدر استفاده می شود وشتران باهوش و حافظه ای كه دارند مسیرهای طولانی را كه از آن سوی مرزها در كشورهای همسایه آغاز می شود پیموده و خود را به مقصد نهائی خود در ایران می رسانند. قاچاقچیان بین المللی مواد مخدر، برای كاستن از خطرات احتمالی دستگیری و بازداشت، در اكثر اوقات شتران را با محموله مواد مخدر بدون ساربان و به صورت گله ای در بیابان های مرزی رها می كنندو این شتران بدون آنكه انسانی همراه آنها باشد، این راهها را پیموده، خود را به مقصد می رساندد.

اسلاید 23:

اسلاید 24: شتر نسبت به تحمل درد و در قبال بیماریها تا حدودی مقاوم تر از سایر دامهاست و کمتر علائم خستگی و ناراحتی از خود بروز می دهد. به همین جهت باید به دقت حیوان را تحت نظر داشت زیرا که در هنگام بیماری نیز بدون هیچگونه اظهار ناراحتی همچنان به کار خود ادامه می دهد و امکان دارد ناگهان از پای بیفتد.گاهی اوقات ، برخلاف آنچه گفته شد، شترهایی را می توان یافت که رفتار ناخوشایندی نظیر سرکشی، نافرجامی و لجبازی از خود نشان می دهند. بطور کلی ، رفتار شتر در درجه نخست به طریقه نگهداری ، پرورش و برخورد با شتر بستگی دارد، بویژه اگر نگهداری شتر توسط افراد کم تجربه انجام شود، پیامدهای ناگواری در پی خواهد داشت، چه اینکه شترها در قبال برخورد محبت آمیز پرورش دهندگان خود رفتار مثبتی خواهند داشت. باید افزود که هرچه در سنین پائینتر به آموزش شتر اقدام شود بهتر است و باعث می شود که شتر رفتار بهتری از خود نشان دهد.

اسلاید 25: برخی از قاچاقچیان مواد مخدر نیز اقدام به معتاد نمودن شتر به تریاك نموده و در خانه های معینی در دو سوی مرز، به حیوان تریاك می خورانند و پس از آنكه شتر به تریاك معتاد شد، حیوان جائی را كه به اوتریاك خورانده شده است به خاطر می سپراد و از یاد نمی برد و هنگامی كه بدن او به تریاك نیاز دارد به آن مناطق می رود و هنگامی كه قاچاقچیان بخواهند محموله ای را ارسال كنند در آغاز برای مدتی شتر را از تریاك محروم می كنند سپس محموله مواد مخدر را بار او كرده و او را رها می كنند و شتر برای رسیدن به خانه ای كه در آن مواد مخدر به وی داده می شد، به سوی آنجا رهسپار می گردد.

اسلاید 26: چنان چه كسی بخواهد كه به بچه شترها آزار برساند ، شتران مادر به شدت تحریك شده و ممكن است كه اقدام به حمله نمایند. بهمین جهت بهتر است جهت تیمار و یا درمان بچه شترهای بیمار،‌در آغاز آنها را از مادر جدا نموده و در جای دوردستی قرار دهیم كه مادر نتواند او را ببیند سپس می توان با خیال راحت به تیمار و درمان بچه شتر پرداخت.در پایان نتیجه گیری می كنیم كه در مقایسه با سایر حیوانات اهلی نظیرگاو، گاومیش، گوسفند و بز، شتر دارای حافظه ای قوی تر و هوشی برتر و قدرت تحمل بیشتری است كه تمامی موارد فوق به نحوه زیست این حیوان و هماهنگ شدن وی با محیط خشك و بی آب و علف صحرائی و كویری بستگی و ارتباط مستقیم دارد.

اسلاید 27:

اسلاید 28:

اسلاید 29: نشانه های بیماری شترها، در بیشتر موارد شبیه نشانه های بیماری در سایر حیوانات اهلی است. شترها معمولاً به صورت همیشگی فریاد می كشند و این بعلت تغییر عوامل خارجی بوده، دلیل هیچگونه بیماری نیست. ریزش ترشحات مخاطی و یا بزاق از دهان حیوان نیز به هیچ وجه جزو نشانه های بیماری بشمار نمی رود. تغییر شكل گذرای مدفوع دلیل نارسائیهای گوارشی نیست، زیرا ممكن است تغییر نوع غذا و حتی تغییر مربی باعث این مسئله شده باشد. رنگ خونی ادرار نیز از نشانه های مرضی در شتر نیست و مربی شتر تنها كسی است كه می تواند درباره شترهای بیمار اطلاعاتی بدهد. تأكید بر این نكته ضروری است كه برخلاف حیوانات دیگر، اهمیت زیادی به درجه حرارت بدن شتر جهت تشخیص بیماری داده نمی شود.

اسلاید 30: شتر نر، بویژه در فصل جفتگیری و یا مستی، دوره هایی از رفتارهای عصبی و ناخوشایند از خود بروز می دهد و ممکن است که صداهای بلند و آزاردهنده ای از خود بیرون آورد، هنگامی که حیوان چنین صداهائی از خود در می آورد، اگر به دهان او بنگریم در مؤخره دهان می توانیم توده ای سرخ رنگ را ببینیم که احیاناً تا بخش جلوئی دهان می رسد و گاهی از دهان بیرون می زند و بنظر می رسد که وظیفه این توده مرطوب کردن مؤخره حنجره است. همچنین شتر نر مست ممکن است بدون دلیل به شتران دیگر حمله کند، و بیضه ها، مثانه و اجزای دیگر بدن را گاز بگیرد.  

اسلاید 31: هنگامی كه شتر دچار دل درد می شود همچون اسب رفتار كرده درخاك می غلتد و یا اینكه می نشیند و پاهای خود را در هر دو جهت بلند نموده و شكم خود را به زمین می فشارد و سرعت تنفس وی بشدت افزایش می یابد. هنگامی كه حیوان واقعاً مریض باشد و درد بكشد آه و ناله می كند و گاهی اوقات دندان های خود را به شدت به هم می ساید ، ولی این دندان قروچه در حالت مستی و هیجان جنسی و بعد از خوردن نمك نیز مشاهده می گردد.اسهال در شتر دلیل بیماری نیست زیرا كه ممكن است در نتیجه تغییر جیره غذائی شتر اتفاق بیفتد ویا این كه شتر در اثر ترس و یا زخمی شدن نیز دچاراسهال شود.

اسلاید 32: The Endمحمد جواد زارع بیدکیپاییز91