زندگی نامه سعدی

صفحه 1:


صفحه 2:
کر معصومه مددخانی 

صفحه 3:


صفحه 4:
اقاة يا حدود ع.ع شیراژء ابران. ‎FAY‏ هجری قمری ‏شيرازء ابران. شاعر و تویستده کفتاورد ‏ق سمدی نه حدیفی است که پتهان مائد ‏داستاتی است که بر هر سر بازاری هست ‎ 

صفحه 5:
ابومحمد مصلح بن عبدالله مشهور به سعدی شیرازی و مشرف الدین متولد ( 691-606 هجری قمری ( در قرن هفتم شاعر و نویسنده پارسی گوی ایرانی ام شهرت او بیشتر به خاطر نظم و نثر آهنگین, كيرا و قوى آوشت امش يرد اهل ادك نا ‎Ae lay‏ به وى لق استاد سخن داده اند . آثار معروفش كتاب كلستان در نثر و بوستان در بحر متقارب و نيز غزليات وى است. 

صفحه 6:
eet سعدي درشیراز زاده شد.پدرش دردشتگاه ديواني اتابک سعد بن زنگي, فرجانروای فارس شاغل بود. سعدي هنوز کودک بود که پدرش در گذشت. در دوران كودكي با علاقه زیاد به مکتب مي رفت و تقدمات علوم رام آموخت. هتگام توجواتی به پژوهش و دین وداتش علاقه فرآواني نشان داد. اوضاع تایسامان ابران در پابان دوران سلطان محمد خواوزحشاه و بخصوص حمله سلطان ‎ole‏ الدین, برادر جلال الدین خوارزمشاه به شیراز (سال627) سعدي راکه هوايي جز کسب دانش در سر نداشت برآن داشت دیار خود را ترک نماید. سعدي در حدود 620 یا 623 قمري از شیراز به مدرسة نظامية بغداد رفت و در آنجا أزآامؤزه هاي امام محمد غزالي بیشترین تأثیر را پذیرفت (سعدي درگلستان غزالي را« امام مرشد ‎ae‏ نامد.) 

صفحه 7:
غير از نظاميه. سعدي در مجلس درس استادان ديگري از قببل شهاب الدین عمر سهروردي نیز حضور یافت و در عرفان از او تأثیر گرفت.اين شهاب الدین عمر سهروردي را نباید با شيخ اشراق, يحيي سهروردي, اشتباه گرفت.معلم احتمالي دیگر وي در بغداد ابوالفرج بن جوزي (سال درگذشت ۶۳۶ ) بوده است که در هویت اصلي وي بین پژوهندگان (از جمله بین محمد قزويني و محیط طباطبايي) اختلاف وجود دارد. پس از پایان تحصیل در بغداد. سعدي به سفرهاي گوناگوني پرداخت که به بسياري از اين سفرها ارات کرده است. در این که سعدي از چه سرزمین هايي دیدن کرده میان پژوهندتان اختلاف نظر وجود دارد و به حکایات خود سعدي هم نمي توان چندان اعتماد کرد و به نظر ‎en‏ 5 که بعضي از اين سفرها داستان پردازي باشد (موحد ۴۷۳۱ , ص ۸۵ ), زیرا بسياري از آنها پایه نمادین و اخلاقي دارند نه واقعي. مسلم است که شاعر به عراق, شام و حجاز سفر کرده است و شاید از هندوستان, ترکستان, آسياي صغیر, غزنين, آذربایجان, فلسطین, چین, یمن و آفريقاي شمالي هم دیدار کرده باشد. 

صفحه 8:
سعدي در حدود 655قمري به شیراز بازگشت و در خانقاه ابوعبدالله بن خفیف مجاور شد. فارس در اين زمان اتابک ابوبکر بن سعد زنگي (623-658) بود که برای جلوگیری از هجوم مغولان به فارس به آنان خراج مي داد و یک سال بعد به فتح بغداد به دست مغولان (در ۴ صقر ۶ ) به آنان کمک کرد. در دوران ابویکرین سعدین زنگي شیراز پناهگاه دانشمنداني شده بود که از دم تیغ تاتار جان سالم بدر برده بودند. در دوران وي سعدي مقامي ارجمند در دربار به دست أورده بود. در آن زمان وليعهد مطفرالدين ابوبكر به نام سعد بن ابويكر كه تخلص سعدي هم از ‎a‏ به سعدي ارادت بسيار داشت. سعدي بوستان را كه سرودنش در 655 به يايان رسيدء ‎il Sl a‏ سعدين زتكى كرد هنوز كشال ار ذوين بونستان بكرت بود كه در بهار ‎ioe‏ اثرش گلستان را بتام اتابک مظفرالدین نگاشت. 

صفحه 9:
sil ais ‏آثار سعدی‎ راوج ددص ‎d‏ نطوم و مقو كسم مدو ددر آثاى عقوو أء كفو ورقرين ااا ‎ak Hal iGo pi Bam SER‏ در ات تقطوم > معروهتریل او میتی انب نوستان مت باشد که این منطومه شحزی در اخلاق و تربیت و وعظ وتحفیقی سروده اس و" شامل ۱۰ باب است كه عبارتند از (- عدل ۰۲ احسان ۳- عشق ۴+ تواضع 2۵ وفا ۶ دکر 2۷ ترتبت ۸- شکر ک توبه ۱۰ - متاجات واختم کناب , که شاعز نازیخ"تفام تشدن کتاب را در ال 0 ه .ق ليان كرده است كه اين كتاب را سعدی قبل از بازگشت به شیراز سروده و آن زا عتوان یک آزمعان به شور خوه‌آورته آنتت ور این کناب زا بهابویکر بل سعد ‎pie‏ کرده است : ۶ مجموعه دوم از آثار منظوم سعدی قصاید عربی است که کمتر از ۷۰۰ بیت است که شامل: ‎Tio‏ , نصیحت و یک قصیده مفصل در مرثیه المستعصم بالله است. 

صفحه 10:
> محقوعم سم شاهل قصاب فارسی در موعظه و تطلحت: وتو هید و ید پادشاهان و رجال معروف زمان خود می باشد «سهارمین آتار(اومرفیق‌هایی اسف که شامل ‎vassals ese OSA Rl‏ بالله و ابویکر بن سعد بن زنگی و سعدبن ابوبکر و امیر فخرالدین ابوبکر منت ه نک تركيه ينه يفار مغر وف در فرییم اناب مین نکر غزلیات سعدی شامل؛ طیبات بدايع خواتيم غزل قديم > صاحبیه که مجموعه ای است از بعضی قطعه های قارسی وعربی که غالبا دز مدح شمس ‎Cols guall‏ دیوان جوینی است که معروق ‎aul dur ls ay‏ ‎Sea‏ ای از اشعار هزل و دو مثنوی انتقادی شیرین و چند غزل و رباعی انست .. رباعیات 

صفحه 11:
۲ آثار دیگر سعدی شامل: ۰ معلمعات و مثلثات ۰ ترجیعات ۲ مفردات , ‎teats DLLs‏ عنوانی اشت که به حبعوعة آزار مقطوم و مقور:دآده شوه است كذ سم این آثار زا ابتدا خود نع جم اورف و هزنت نموه ولق نع از وقاد شیم شحضن" ie علت بن امكف لبلنه نكر فستون ابن أثلر (1 مك رشطم كرد کتاب گلستان زیبانوین کناب شر فازهی انیت وا شازدجعوان: گفت که ذرجمتراشیر ادبیات جهانی بی نظيز است و دارای ویژگی هایی است که در هیچ کتاب دیگری نیست . نثرق الست آمیخته به شعر یعنی برای هر شعر و جمله و مطلبی که به نثر ادا شده یک یا چند شعر فارسی و اهی عربی به عنوان شاهد آورده.است . کتاب گلستان سعدی دارای ۸ باب اثبت که غبارتند از : ۱- در سیریت پادشاهان ۲- در اخلاق درویشان ۳- در فضيلت قناعت ۴- در فوائد خاموشی ۵ در عشق و جوانی ۶ دز ضعف و پیری ۷ در‌تاثیز عرییّق 2۸ دی آدات صحیت 1 

صفحه 12:
آثار منثور دیگر او عبارت است از : 1- مجالس پنجگانه ,که شامل ذکر و مواعظ شیخ است. . 2۲ رساله ای در پاشخ صاحب دنوان شمس الذین محمد جوینی و جوابهای شیخ است:. ۳- رساله ای در عقل و عشق که سعدی به آن پاسخ گفته است .۴- نصيحة الملوک که تصایح الملوک هم گفته شده که رساله ای است در باب سیاست . بعد از آغاز دوره‌ی رنسانس, اروپایی‌ها به شعر «سعدی» توجه کردند و آثاز او به زبانهای اروپایی ترجمه شد. کسانی چون «لاقونتن»؛ جنبه های داستانی آثار او را در کارهای خود تأثیر دادند و افرادی چون «مونتسکیو»: «لامارتین» و جتی «ویکتوزهوگو» به خنبه های شعر «سعدی» توجه کردند. «گلستان» «سعدی» زمانی كه به فرانسه ترجمه شد, نهضت رمانتیسم فرانسه و بعد اروپا را تحت تأثير قرار داد. شعرایی چون «پوشکین» در روسیه و «امرسون» در آمریکا نبز تحت تأثیر اشعار «سعدی » بوده اند. 

صفحه 13:
تمویه قو إن كلسان لتعري منت خدای را عزوجل که طاعتش موجب قربت است و به شکراندرش مزید نعمت, هر نفسی که فرود می رودممد حیات است و چون برون می آید مفرح ذات پس در هر نفس دو نعمت موجود استو بر هر نعمت شكرى راحب 

صفحه 14:
غزلیاتی از شیخ اجل سعدی ای ساریان آهسته, رو کارام جانم میرود وان ذل که با خوذ داشتم ,با دلستانم می رود من مانده ام مهجور از او, بیچاره و رنجور ازو أكوين كه نيشئ ذور از او در انتخوانم من رود محمل بدار ای ساروان, تندی مکن با كاروان كز عشق ‎Ul‏ سرو روان .گوبی رواتم میرود او میرود دامن کشان .من زهر تنهایی چشان دیگر مپرس از من نشان ,کز دل تشانم میرود پرگشت پار سرکشم ,بگذاشت عيش ناخوشم چون مجمری پر آتشم. کز سر دخانم میرود با آن همه پیداد او واين عهد بی بنیاد او درسیته دارم باد آو با بر زبانم میرود باز آی و بر چشمم نشین, ای دلستان نازنین که آشوب وفریاد از زمین؛ برآسمانم می رود 

صفحه 15:
شب تا سحر می نغنوم. و اندرزکس می نشنوم وین ره نه قاصد میروم, کزکف عنانم می رود ماه چنین کس ندید.خوش سخن و کش خرام ماه مبارک طلوع.سرو قیامت ‎eld‏ ‏سرو در آید ز پای ,گر تو بجنبی زجای ماه بيفتد به زير , كر تو برايى به بام تا دل از آن تو شد , دیده فرو دوختم هر چه پسند شماست , بر همه عالم حرام کی ‎Ge Gls ak‏ چش امن را . تا كه بيارد پیام؟ دعوت بى شمع را ,هیچ نباشد فروغ مجلس بی دوست را , هیچ نباشد نظام ‎rot jb‏ میکشم , وز همه عالم خوشم گر نکتد التقات , یا نکند احترام سعدی اگر طالبی , راه رو و رنج بر یا برسد جان به حلق , با برسد دل به کام 

صفحه 16:
جع : 3 ا ور خداپرستی و خضوع ستایش شایستگان بشر دوستی و کمک به هم نوع گرامیداشت عقل, علم و عمل عفت گرایی و کشتن نفس اماره آزادگی اشتی اه سییر و مبارزه با سمگر مر یا بر رها ار یت ار 

صفحه 17:
اخلاق و رفتارسعدی شیرازی از جمله حسنیات اخلاقی سعدی که آن را در کمتر شاعر و نویسندهای میتوان یافت, شهامت | و در بیان حقایق و لحن عتابآميزش در برابر حاکمان و قدرتمندان زمان و دنیاداران از خدایی خبر و زاهد نماهای بییصیرت است. هر چند در میان آثار او قصایدی که به سنت شاعران ستایشگر سروده شده است, اندک نیست, اما تفاوت اين مدایح با سایر آثار مشابه در این سعدی به رغم دیگر گویندگان مداح متملق, بجای چاپلوسی و مبالغه در اوصاف ممدوح , غالبا به عنوان ناصحی دلسوز و بیمدهنده, صاحبان زر و زور و تزویر را به بیثباتی دنیا و زوال پذیری قدرتهای مادی و بدفرجامی ستمگران متوجه میکند و با تازیانه هوشیاری بخش مت و نصیحت, به تادیب ممدوحان خویش میپردازد و به دینداری , خداپرستی , عدالت و نیکوکاری دعوتشان میکند. 

صفحه 18:
ایمان مذهبی و اعتفاد راسخ سعدی به مبانی دینی از قصاید غرا در توحید و اشعاری که در بزرگداشت نبیاکرمصلی الله علیه واله سروده است. به روشنی پیداست. او درعالم عشقورزی به «عشق محمد و آل محمد» بسنده میکند. سعدی اگر عاشقی کتی و جوانن ۰ عشق محمد یش است و آل محمد نیل به رستگاری و صفا را در پیروی از طریق پیامبر گرامی اسلام صلی الله عليه وآله میداند, چنان که گفته است: مپندار سعدی که راه صفا توان رفت چز از پی مضطفا به خلق جهان که همگی نهال خدایند. مهر میورزد. او پیام آورصلح و بشردوستی در چشم انداز او, بتی آدم اعضای یک پیکرند و در آفرینش از یک گوهرند و چون کرامت انساسی و آزادی او در نظرش اهمیت فراوان دارد. غایت آرزویش تفاهم میان ملتها و از بين رفتن خصومتها و کدورتها است و دراین عرصه با احساس مسوولیت وغمخواری نسبت به اتوانان» 

صفحه 19:
خطاب به مصلحان و خیراندیشان, چنین سفارش میکند: تو کز محنت دیگران بیغمی نشاید که نامت نهند آدمی صرف نظر از مقام والای سعدی در هنر شاعری و نویسندگی که «حد همین است سخنرانی و زیبایی را» اندیشههای بلند و عواطف لطیف و انسانی اين متفکر بزرگ, آن اندازه در قلمرو زبان و ادبیات فارسی و آثار شاعران ایرانی و غیر ایرانی نفوذ کرده است که نام وی را در زمره درخشان ترین چهرههای ادبی جهان ثبت نموده و روشنایی های آثارش را چراغی فراراه نسلهای آینده قرار داده است. 

صفحه 20:
ویژگی های سخن سعدی مهمترین ویژگی سخن سعدی چه در نثر و چه در نظم فصاحت و شیوایی و شیرینی کلام اوست , او توانست ازطزفی زبان ساده و فصیح استادان قبل را زنده کند و خود را از قيد تصنعات عجیب که درنيمه دوم قرن ۶ و حتی در قرن ۷ گریبانگیر شعر فارسی شده بود رهایی بخشد . از خصوصیات شگفت انگیز سعدی در سخن ,آن دلیری و شهامتی است که در حقیقت گویی استفاده کرده است . در دوران مغول و جباران دست نشانده که جز ‎ol‏ یاس دعر تلاك ميرف ول دا ند شب رک ‎persia Sle‏ و نثر بدون هیچگونه هراسی و بی پرده , آشکارا بیان کرد و چنان فریاد كشيد كه در هيج عضرو رمان كسن به ابن راجت سكن نگفته و عجیب نز آینکه در همان هنگام ها ‎a:‏ ‏صاحبان قدرت و حکومت نبرداخته بلکه از قاضی فاسد و صوفی دنیا دار و عبادت و ریاضتی که از روی صدق و صفا نبوده و نظر به خلق و مردم نداشته خودداری نکزده و 

صفحه 21:
به قول ور آودراش رو کر دیاز عبر کر ویر آموت و ایک تجریه را یه کار مت رد و تهام آينها در شختان شيرين و ‎ol‏ تود نيان من : از ویژگی‌های بارز سخن سعدی این است که بسیار آگاهانه به بزرگان و حاکمان پند و اندرز می‌دهد, چنان که هیچ کس به اندازه‌ی او, پادشاهان, حاکمان, صاحبان قدرت و زر و زور را به مهربانی و رعیت نوازی دعوت نکرده و به وظیفه‌ی خویش آگاه نساخته‌است. سفرهای فراوان ال ا ‎be‏ ‎Ls‏ ‏آیزان مان ‎sleet‏ را كد اطرداشمة بر هن مینست که نکر کش دوس و انسانی او در ترجمه ی بیت بنی‌آدم اعضای یک پیکرند که در آفرینش ز یک گوهرند بر سردر تالار جامعه‌ی ملل در «ژنو» به ۱۰ زبان زنده جهان نقش بسته‌است. ‎alle‏ مطلوب «سعدی» بر اساس عدالت و دادگستری نهاده شده است . او پیشرفت هرحکومتی 

صفحه 22:
ود با درو یقت رای کدی هعلق مین وبا رن و ارب اخ اه مرا یل کر وه ‎Ei‏ ‏خويش آگاه سازد. ts eas ah oat SN, lag as ee ‏وه ی ی‎ oe ‏وهی كار لو دا در نل قارط كه درم با و در کار با فطواون آل‎ ae ‏كارن‎ ‏پیب رید چنانکه جامی زرکتات بهارستان مج خوافی زر روضه فى خلد. قلآنن شبراره‎ ‏قيرارا ابرلفيم حان طرة زر كتسيان و جم فاملن رطان در خارلتان.‎ ٠ ‏دز إراشان‎ ‏نود هیچتان اند‎ Babys sae oS els sawmills ‏كار اويا در كليئفان تعليم‎ ‏در شرودن غول و بیان اخلاق و خرفان عملی . جر حافط شیرازی که بش از سعدد نام‎ ‏آورترین شعرا در سرايش غزل است. هنوز شاعری نتوانسته به سبک و شیوه‌ی سعدی‎ ‏غرل شبراید در زمیله ی اعلاق و عرفان ععلی نيز كتاين توشله تفده که همپای پوستان‎ ‏باشد.‎ 

صفحه 23:
روز سعدي : درک ی ناس اران از سال 1381 اول اردیبهشت ماه را روز سعدي اعلام نمود و در اول ريشت 21389 د اجلاس_شاعران مار شیراز, نخستين روز ارديبهشت ماه از سوي — نهادهاى فرهنكي داخلي و خارجي به عنوان روز سعدي نامكذاري شد. 

صفحه 24:
حکایت گر چه «سعدی», «گلستان» را به هشت و «بوستان» را به ده باب تقسیم کرده‌است, ولی بیشتر حکایات اين دو کتاب را می‌توان زیر سه عنوان کلی دستهبندى كرد ۶ ری کر خی شاسى و تهديب اخلاق قردى كارش فا *_دسته‌ایی که موضوع آنها تدبیر منزل و به‌ویژه تعيين وظيفدى اعضای ‎ae ee‏ ای ‎uss culate ill +‏ جه شيودى برخورد افراد جامعه با یکدیگر و جه آيين کشورداری و وظیفه‌ی دستگاه دولت (فرمانروا و کارگزاران او) سنت انه کر و رام مشاه مود 

صفحه 25:
دو نموته حکایت * پارسایی را دیدم برکنار دریا که زخم پلنگ داشت و به هیچ داروپی به نمی شد مدتها درآن رنجور بود و شکر خدای عزوجل علی الدوام گفتی پرسیدندش که شکر چه می گویی گفت شکر آنکه به مصیبتی گرفتارم ته به معصیتی . كدعا بان كسس نه ان ار عر انا یی که یر آن دم عم انم اد كوم آز منده مسكين جه كنه صادر شد كو ذل اررده شد آز من کم انم باشد 

صفحه 26:
* درویشی را ضرورتی پیش آمد. گلیمی از خانه باری بدزدید . حاکم فرمود که دستش کنند صاحب گلیم شقاعت کرد که من او را بحل کردم .گفتا به شفاعت تو حد شرع فرو كدارم : كفت آنجه فرمودى راست كفتى وليكن هر كه از مال وقف جيزى بدزد قطعش لازم نيايد و الفقير لايملك هر جه درويشان راست وقف محتاجانست حاكم دست ازو برداشت و ملامت كردن كرفت كه جهان بر تو تنك آمده بود كه دزدى نكردى الا از خانه جنين يارى كفت ای خداوند نشنیده ای که گویند خانه دوستان بروب و در دشمتان مكوب . ‎ose‏ به سختی در بمانی تن به فجر آلدر مده فان را پوست برکن دوستان را يوستين ‎ 

صفحه 27:


صفحه 28:
آرامگاه سعدی( شیراز) ی وتا شاه اكد اكول آرامكاء اويل ور كر شط ككل دكي ال زود بد خاک سهرده شد كه در #كلو ماري شمال شرفي شيرار تداس كوه فهتدر در اتهاي خیابان بوستان و در كا اع ولعشا اس اس مکان در انا الاك شیم وه که وي او عمرش را در آنجا مي کر وس د اا ف ل رام اون با قر كم توسط خواجه شمش ای ای رای و تروف انافامان مقر اكير قرار قير سعدي ساخته شد. در ‎Jl‏ 998 لك در توالعر كم كا الا ‎tan‏ ویران كرديد و اثري از آن باقي ‏تماند تا اين كه در سال 01187.ق. به دستور كريمخان رند. عماري ملوكانه از كج و آجر بر ‏ای ور ‎eee ears ‏6م راق‎ ١ er a 

صفحه 29:
دراطاقي که سمت شرق راهرو بود. گور سعدي قرار داشت و معجري چوبي آن را احاطه کره بود. قسمت غربي راهرو نیز موازي فسمت شرقي, شامل دو اطاق مي شد, که بعدها شوریده (قصیح الملک) شاعر نابيلاي شيرازي در اطاق غربي این قسمت دفن شد. طبقه بالاي ساختمان نیز مانند طبقه زیرین بود, با این تفاوت که بر روي اطاق شرقي که قبر سعدي در آنجا بود. به احترام شیخ اطاقي ساخته نشده بود و سقف آن به اندازه دو طبقه ارتفاع داشت. بنای فعلي آرامگاه سعدي از طرف انجمن آثار ملي در سال ۱۳۳۱ -ش با تلفيقي از معماري قدیم و جدید ايراني در ميان عمارتي هشت ضلعي با سقفي بلند و كاشيكاري ساخته شد. رو به روي اين هشتي, ایوان زيبايي است که دري به آرامگاه دارد. 

صفحه 30:
منابع ومآخذ * فروغی, محمدعلی, کلیات سعدی, انتشارات علمی, تهران, ۰۱۳۳۰ ‎lao *‏ ذبیحالله. تاریخ ادبیات در ایران, انتشارات ابنسیناء تهران, ۱۳۳۲ ‎Nt‏ ‏* دشتی, علی, قلمرو سعدی, انتشارات کیهان, تهران, ‎APPA‏ ‎٠‏ سایت کوی دلبر ‎www. .NiazeMarkazi.com °