صفحه 1:
صفحه 2:
صفحه 3:
شهید مرتضی شهید آوینی
سید مرتضی ISS IIS tro) فيلم
مستند. روزنامهنگار حوزهةٌ فرهنگی
اهل ایران بود. مجموعه فیلمهای
مستند تلویزیونی او درباره چنگ
ایران و عراق با نام روایت فتح
شناختهشدهاست. 8
زندگینامه
سيد مرتضی آوینی در شهریور ۱۲۲۶ در شهر ری به دنیا آمد.
تحصیلات ابتدلیی و متوسطةّ خود را در شهرهای زنجان. کرمان
و تهران به پایان رساند. او از کودکی با هنر لس داشت. شعر
میسرود. داستان و مقاله مینوشت و نقاشى مى كرد. rir
صفحه 4:
پیش از انقلاب
به گفته بسیاری از آشنایات و نزدیکان آويني او در جوانی متحوّل
شد و زندگی او دز آغاز دهه ۱۳۴۰ با سالهایّ انقلاب فرق بسیار
داشت. گذشته او» کمتر در رسانههای ایران مورد بررسی قرار
گرفته و برای بسیاری صحبت از گذشته او محدوده ممنوعهاست.
ابراهیم حاتمی کیا در پادداشتی در شهروند امروز مینویسد «آیا
کسی مرتضای قبل از انقلاب را میشناسد. آنانی که در آن دوران با
او حشرونشر داشتهاند از مرتضای تثبیت شده بعد از شهادتش
راضیلند؟»:و دخترش کوثر معتقد است برای برخی «آوینی خوب.
آوینی مردهاست». آوینی درسال ۱۳۴۴ بهعنوان دانشجوی معماری
وارد دانشكدهٌ هنرهای زیبای دانشگاه تهران شد. غزاله علیزاده
شهرزاد بهشتی و امیر اردلان از دوستان دوران دانشجویی او بودند.
صفحه 5:
او با مریم امینی (زاده ۱۳۳۶) ازدواج کرد. به گفته همسرش. آنها
پیش از ازدواج آشنایی چنینتال4آ3اشتند,(از پانزدهسالگی) وبا هم
کتاب ردو بدل ميکردند. و به کنسرت و سخنرانی میرفتند.
او که در آغاز خود را «کامران آوینی» معرفی مٌیکرد. به اشعار
فروغ فرخزاد. احمد شاملو و مهدی اخوان ثالث علاقه داشت. به
ظاهر خود میرسید. کراوات میزد. و به فلسفةٌ غرب علاقهمند بود.
به گفته همسرش:
چند سال از انقلاب گذشته بود که مرتضی سیگارش را ترک کرد.
دلیلی که برای لین کار ذکر كرد لين بود كه آقا امام زمان در همه
حال ناظر بر اعمال و رفتار ما هستند؛ در این صورت من چطور
میتوانم در حضور ایشان سیگار بکشم؟ این گونه بود که دیگر
هرگز لب به سیگار نزد. ۱۳۳/۵
صفحه 6:
آوینی بعدها با اندیشههای امام روحالّه خمینی آشنا شد و در سالیان
بعد به یک انقلابی بدل شد وومسيزةزندكى خود را تغيير داد.
خود شهيد آوينى درباره جوانيش مىكويد:
.... تصور نکنید که من با زندگی به سبک و سیاق متظاهران به
روشنفکری ناآشنا هستم. خیر. من از یک «راه طی شده» با شما
حرف میزنم. من هم سالهای سال در یکی از دانشکدههای هنری
درس خواندهام. به شبهای clos IT gape نقاشی رفتهام.
موسیقی کلاسیک كوش ادهام. ساعتها از وقتم را به مباحثات
بیهوده دربارةٌ چیزهایی که نمیدانستم گذراندهام. من هم سالها با
جلوهفروشی و تظاهر به دانایی بسیار زیستهام. ریش پروفسوری و
سبیل نیچهای گذاشتهام و کتاب «انسان موجود تکساحتی»
هربرت مار کوزه راسبی آتکه آن زمان خوانده باشماش- طوری دست
گرفتهام که دیگران جلد آن را ببینند و پیش خودشان بگویند: | ۲۳/۶]
صفحه 7:
عجب! فلانی جه کتابهایی میخولند. معلوم است
که خیلی میفهمد... اما بعد,خوشبختلنهپزند گی مرا
به راهی کشاندهاست که ناچار شدهام رو دربایشتی
را نخست با خودم و سپس با دیگران کنار بگذارم
و عمیقاً بپذیرم که «تظاهر به دانایبی» هرگز
جایگزین «دانایی» نمیشود. و حتی از این بالاتر
دانلیی نیز با تحصیل فلسفه حاصل نمی آید. باید در
جستجوی حقیقت بود و اين"متاعی آست که هر 8 ؛
کس براستی طالبش باشد. آن را خواهدیافت و در | آوینی در جوانی
نزد خويش نيز خواهدیافت... و حالا از یک راه طی
شده با شما حرف میزنم.لن گونه که خود نقل
کرده است با گرایش به اندیشههای انقلابی و
اسلامی تمام نوشتههای پیشین عو را از بین برد. ۳۳/۷
صفحه 8:
پس از انقلاب
معمارى را با علاقة زیاد,یادگژفتت,ولی, بعد از پیروزی انقلاب
ایران (۱۳۵۷) بنا به ضرورتهای انقلاب آن را کنار گذاشت و به
فیلمسازی پرداخت. از اولین کارهای او در گروه/جهاد میتوان به
مجموعة شش روز در ترکمن صحرا؛ سیل خوزستان و مجموعةً
مستند خان گزیدهها اشاره کرد. گروه جهاد اولین گروهی بود که
بلافاصله بعد از شروع جنگ به جبهه,رفت. دو نفر از اعضای گروه
در همان روزهای اول جنگ در قصر شیرین اسیر شدند و نفر
سوم در حالی که تير به شانهاش خوزده بود. از حلقةّ محاصره
گریخت. پس از یک هفته که خرمشهر سقوط کرد و گروه که
تازه توانسته بود شکل دوباره به خود بگیرد. راهی منطقه شد.
آنها در جستجوی حقیقت ماجرابه خرمشهر و آبادان رفتند که
سخت درمحاصره بود. تولید تجموعا قيقت حقيقت اين كونه آغازشد. يرجم
صفحه 9:
کار گروه جهاد در جبههها ادامه یافت. عملیات والفجر هشت که
شروع شد. گروه دیگر,منیتج و آمنظم,شده بود. همین شد که
مجموعة تلويزيونئ روليت فتح در همان حال ويهوا شكل كرفت و
تا آخر جنگ هم ادامه پیدا کرد. شهید آوینی میٌ گوید «انگیزش
درونی هنرمندانی که در واحد. تلویزیونی جهاد سازندگی جمع
آمده بودند. آنها را به جبهههای دفاع مقدس میکشاند. نه
وظایف و تعهدات اداری. روح كازمتتاق ذمى توانست در اين عرصه
منشأ فعل و اثر باشد. گروههای فیلمبرداری ما با همان انگیزههایی
که رزمآوران را به جبهه کشانده بود کار میکردند... اینجا
عرصهای نبود که فقط پای تکنیک و یا هنر درمیان باشد.»
با يايان جنك و در فاصلة سالهاى يايان جنك و تأسيس مؤسسة
روایت فتح, آوینی نوعی فعالیت هنری- مطبوعاتی را تجربه کرد.
۳۳/۹
صفحه 10:
او در لین دوره به سینماء هنر. فرهنگ واحد جهلنی و مواجهة آن با
مسائل مختلف فکر میکردخَاضَل مهن فکر کردنها. تحقيقها
و مباحثات. نوشتههایی است که از او به جنابمانده. تأملاتی در
ماهیت سینما که در فصلنامة فارلبی به چاپ رسید و بعد مقالاتی
با عناوین جذابیت در سینماء ین چادو, OB تصویر. OL) سینما و...
که از فروردین سال ۸ ۱۳۶ در ماهنامةً سوره منتشر میشد.
مجموعة اين مقالات در کتاب آینة جادو که جلد اول از مجموعةً
مقالات و نقدهای سینمایی آوشت جمع آوری شد.
هرچند آشنلیی با سینما در طول مدت بیش از ده سال مستندسازی
و تجارب او در زمينة کار گردلنی مستند و بهخصوص مونتاژ باعث
شد که قبل از هر چیز به سینما بپردازد. ولی فکرها و حرفهای او
بیشتر از اینها بود.
۳/۰
صفحه 11:
او در كنار تأليف مقالات تئوریک دربارة ماهیت سینما و نقد
سینمای ایران و جهان. مقالات,متعددی,درمورد حقیقت هنر. هنر و
عرفان. هنر جدید اعم از رمان» نقاشی, گرافیک, تثلتر هنر دینی و
سنتی, هنر انقلاب و... تألیف کرد که بیشتر آنها در ماهنامة
سوره به چاپ رسید. طی همین دوران در خضوص مبلنی سیاسی-
اعتقادی نظام اسلامی و ولایت ققیه. فرهنگ انقلاب در مقابله با
فرهنگ واحد جبانی ۹۳6۹۹۹۹۹ تنکر و تحقيق قیق کرد تا
بتولند جوابهایی برای همه سؤالهايى كه داشت بيدا کند. اواخر
سال ۱۳۷۰ موسسه فرهنگی رولیت فتح به دستور آیتاللّه سیدعلی
خامنهای تأسیس شد تابه کار فیلمسازی مستند و سینمایی دربارة
دفاع مقدس بپردازد و تهية مجموعة روایت فتح را که بعد از
پذیرش قطعنامه رها شده بود..ادامه دهد. آوینی و بقية گروه. سفر
به مناطق جنگی را از سر گرفتند و طی مدتی کم تر از یک سال۲ ۲۳/۷۱
صفحه 12:
كار تهية شش برنامه از مجموعة ده قسمتى شهرى در آسمان را به
يايان رساندند و مقدماتهوتهية(تجموعدهاى ديكرى را دربارة
آبادان. سوسنكردءبإقويزه و فكه تدارى ديتاند. اكرجه مقارن با
همین زمان. فعالیتهای مطبوعاتی او نیز ادامه داشت. او از منتقدان
سرسخت سیاستهای فرهنگی محمد خاتمی بود. شهری در آسمان
که به واقعة محاصره. سقوط و بازبَلگیرژی خرمشهر میپرداخت.
در ماههای آ تلویزیون پخش شد.,اما پرنامة وی برای تکمیل اين
مجموعه و ساختن مجموعههای دیگر با مرگش در اثر اصابت
ترکش مین در روز بیستم فروردین ۱۳۷۲ در فکه ناتمام ماند.
شهادت
شهید آوینی روز بیستم فروردین ۱۳۷۲ در منطقه فکه در حال
بررسی لوکیشن فیلم مستند شهری در آسمان, بر اثر اصابت تركش
مین باقی مانده از جنگ ایران و عراق کشته شد. | [rear
صفحه 13:
جملات قصار شهید آوینی
O سلامت دنیا بیماریانك و بیماری اش,شفا و سلامت. چراکه
بنیان دنیا درعادات است و سلامت حقیقیء هرچه هست در
ترک عادات و عتق از ملکات
عشق عاشق را به بیماری مَيّکشاند: بیمار زرد روی است و
خواب و خور ندارد و از درد می,نالد و می گرید.
لا حال ن که اهل سلامت دنیا ره لند و سرخ روی ۰ شب ها را
در خواب غفلت لند و روزها نیز همتشان یک سره وقف تمتع
است. (يأكلون كما تأكل انعام) سالك ناسک . تر ک رسوم و
عبادت و قیوداحکام کثرات می گوید و اين جنين كس را
مردمان " بیمار " می خوانند و " مجنون«
صفحه 14:
لا فقیه حکم بر ظاهر می کند تا مردمان را در حیطه اسلام نگاه
دارد. و عارف حجاب ظاهر زا ميّ:درد تا مردمان را نسبت به
باطن. که عللم حقیقت است متذ کر سازد/رند خراباتی خرقه
سالوس را که زهد ریایی است می درد تا موّدمان بدانند که
حتی عادات آوردن به ظاهر عبادت نیز باطن عبادت را که مغز
آن است از درون می پوشاند GIG جاکه از عبادت جز قالبی
پوک چیزی بر جای نمی ملند و تاآژهد رایلیی است ایمان مومن
از شائبه شرک رها نمی شود.
لا قتل به شمشیر او تقدیر محتوم عاشق است اگر به عشق پای
فشارد و ازمشکلات طریق نهراسد. چراکه تنها آینه" "ذبیح اه ۲
می تولند مجلای اسم شهید باشد. لنه على كل شي شهید: ذبیح
الله هم خود شاهد است و هم خود مشهود. هم قلتل است و هم .
مقتول. ۱۳۳/۴
صفحه 15:
لا "سر" آن است که در طریق وصال به باد رود و " جان " متاعی
است كه هم او بخشيدهواشتك تابه تهاى آن لقايش را باز خریم.
و سر كن كه خوّن مقتول عشق را ثارالّه گفته لند نیز در همین
جاست.
لین جا کربلاء در سرچشمة جاذبه لیی که عللم رابه محور عشق
نظام داده است.
لا عللم همه در طواف عشق است و دايره دار لين طواف حسین(ع)
است .
لا عللم ماء عللم نسبت ها و مقادیر است و بالطبع . تصاویر اشياء
پیش از هر چیز بر " مناسبتی " دلالت می کنند که بین ما و OT
اشیاء وجود دارد و این مناسبت هرچه باشد مارا از رسیدن به
آن " مدلول حقیقی " باز می دارند. ۲۳/۵۱
صفحه 16:
لا سدره المنتهی مرز دار قلمرو فرشتگان عقل است . عقل بی
اختیار است. اما قلمرو ورآلکناتناحت امانت داری و اختیار
است و جبرائیل زا آن جا باز نمی دهند که qu بال مى
سوزانند. آن چاست انی lel ما لا تعلمون است؛آن جا ساخت
علم لدتّی است. راز داری خزائن این غیبت آسمان ها و زمین.
آن جا سبحات فتاى فى الله است بقاى الله
لا هنرمند . رازدار خزائن غيبه انست "لزان او زبان تمثيل و تمتل
است؛ يس بايد رمز و راز ظهور حقايق متعالى و كيفيت حضور و
ظهور امر قدسى را در جهان بشناسد او بايد با بصيرت قلبى راز
تمثيل حقايق ملكوتى را بيابد و اين يافتن به معنى " علم پیدا
كردن " نیست.
۱۳۳/۶
صفحه 17:
غزال غزل وحشی است و انیس مجنون بیابان نشین آن درد
نيز که کار عشق شیدا,رابهتعزل,و,ترنم می کشاند . جز در
سینه مجنون وحشی بیابان نشین لاه نمی کند.
شهر دام عادت و تعلقات است و مردمان اهل عادتند. اين
مجنون مردم گریز است و آن غزال مردم نفور و اگر شاعر
نباشد چه کسی مردمان را به " ترک عادت " بخواند؟
چه قلیل اند شاعرانی که آنان زا در عشق بخشیده اند و
شرف حضور
مردمان مسافر کاروان مر گند . اما خود نمی دانند . مرگ
کاروان دار سفر زندگی است و کجاوه ثابت می نماید اما
کاروان در سفر است.
بعد از مرك نيز انسان در عالم اعمال خويش زندكى مى ی
صفحه 18:
لا عاشقان عاشق بلايند . در حیات در احتجاب صدف عشق است
و ن را جز در اقیانوینتلا نمی توان,یافت. در ژرفای اقیانوس
بلا عاشقان غواظان این بحرند و اگر مج نباشد چگونه به
دريا زنند؟
مگر عشق را جز در هجران.و فرقت و غربت می توان
آموخت؟ پس این درد فراق همه هستی آدمی است و Als
اصلی هنر نیز همین غربت است. که با اوست از آغاز تا انجام.
زمین سراسر صحرای عرفات است و تو همان آدمی که با
خطاب اهبطوا بر لين سیاره رنج فرو افتاده ای عرفات مثالی از
حقیقت زمین است که تمثیل یافته مشقت جوع و عریانی و
تشنگی و سوز آفتاب و... لن خطاب را تو از یاد برده ای, اما
آدم به ياد داشت كه آن همه گ ت تا بازش پذپرفتنه. سس
دم به ياد داشت ن گریست تا بازش پذیرفتند. ۳۳/۸
صفحه 19:
لا بلبل شيداى كل است و لین آواز و الحان که از او می جوشد .
نلله شیدایی است که.ازلکوت نازل,مي شود. بلبل نیز مطرب
ملکوت است .خافظ نیز , و هرن کس کهآشعرش نلله شیدایی
است و درد فراق دارد.
لا عاقل درد فراق ندارد و عقل درلین وادی لایعقل است ؛ از عشق
باز يرس كه شرح اين مشكل را جز او کس نمی داند.
لا حقيقت وجود انسان روحالهی اوست که چون خورشیدی منیر در
پس حجاب بدن حیوانی و تعلقات گران بار دنیایی اش پنهان
مانده است. چگونه می توان بی واسطةً حجب , چشم در نور
خورشید دوخت؟
لا تقوا است که انسان را به اخلاص می رساند و با اخلاص درهای
حکمت نیز بر قلب گشوده می شود. ۱۳۳/۹
صفحه 20:
لا هنر زمزمه مستی است و خود آگاهان را حاجتی بدین زمزمه
نیست. سوزآتش درون,است457درسخن می ریزد. و آن را که
این آتش ندارد گو بسوزد که شعر سوز چُکر است و آه دل و
اشک چشم .. و این همه را جز به غریبان و شیداییان عطاء
نکرده اند.
لا راه " فطرت" راه ".علم حصولی " و اکتسابی نیست. راهی
وصول است. بندگی خدا میثاق اژلی است که در عمق فطرت
خويش بدان شهادت می هد و آو فطرتاً به مبداً عللم. علم و
گرایش دارد و اگربه نفس خویش رجوع کند در باطن خویش
خواهد یافت که خداوند فجور و تقوا رابه نفس او الهام فرموده
است و آسمان لایتناهی تمنای او را هیچ کرلنه ای جز قدرت و
آراده مطلق؛علم مطلق.حسن مطلق وحیات محض محدود نمی کند.
۳/۰
صفحه 21:
لا شیطان سوگند خورده است که لازین, لهم فى الارض و او آن
چنان کثرات جمالیه حضزت خق:در,چشم انسان زینت می
بخشد که او را پشحر می کند و می فریبد. نگ کثراتی هستند
تجلی یافته از نور سفید » اما اگر انسان اسیر * رنگ " شود از
نور سفيد باز مى مائد.
لا انسان در درون خودش زندآنی است gyal Col زندان نفس را
میتوان آن همه وسعت بخشید که آشمان و زمین را در بر گیرد.
لا هنرمند از آسمانیان می گیزد و بر زمینیان می بخشد. پس سینه
اش باید قابلیت نزول ملائکه ای را داشته باشد که واسطة الهام
هستند.سینه تنگ کور دلان کجا و آسمان بی کران کجا
لا یاران شتاب کنید... گویند قافلهای در راه است که گنهکاران را
در آن راهی نیست.آری گنهکاران را راهی نیست. اما پشیمانان را
مییذ برند. ۱۳۳/۳
صفحه 22:
مراريا Wt =
Sh Web Nao fort ue
کل زان ۰ با را مرت و مورا ‘Moab
دست نوشته مرتضی آوینی در مورد
شهدا. "پندار ما لین است که ما مانده
ایم و شهدا رفته اند. اما حقیقت آن
است که زمان ما را با خود برده است و
شهدا مانده اند. ۳
بوسه زنیم»
کلیپ صوتی زیبا از
سخنان شهید آوینی
«کربلا ما را نیز در خیل
کربلاییان بپذیر. ما مى
آییم تا به خاک تو
۳/۳۲
صفحه 23:
