صفحه 1:
۳-۴
۱ 00
ob te دوم/5
صفحه 2:
مت
صفحه 3:
ات
صفحه 4:
يايتختٍ
صفحه 5:
POS eer ae
صفحه 6:
تسس از عمال 11١ نا الام صميلاذدثى ee سبال كك
wile oly! 5 1
را اردشير (يا ارتخشتره؛ از ارت: مقدسء؛ و خشتره:
ERT TTT @ ل ال 2 آخرين دودمان پیش
از دوره اسلامى در ايران بودند. شاهنشاهان ساسانى
که ریشهشان از استان . بودء بر يهنه بزركى از
اا ل ا ایران را برای
نخستين بار يس از هخا نء يكيارجه ساخته و زير
يارجه
فرمان تنها یک دولت شاهشاهی آوردند. پایتخت ایران
در اين دوره. شهر تيسفون در نزديكى 2 (أن زمان
نام روستایی کوچک در نزدیکی تیسفون بوده؛ که
ener ار lesb وه رن
Dew COrrrc yc are tyre Perrys) 2
عراق امروزى بود.
صفحه 7:
داریوش سوم هجامنسی [داراي دارایان! را از
IF cours rilaiuils ol olSs 913۳/۳0
به اين نسبت كواهى داده و بازهم به نوشته
ا ا 7 00 ل DeLee
بازماندكان كه در فارس مىزيست. اردشير
Cer) ا ا ال 20
شهردار و مرزیان پارس بود, پرورش یافت, ولی
درباره نسبت او با بابک اختلاف وجود دارد. او به
Oe تا کی ان کی
-
NEES 07721 is
و دلیر بود که سرانجام بر اردوان پنجم اشکانی در
دشت هرمزگان پیروز شده و تسخیر سرزمینی که
خود به آن . . رن را
صفحه 8:
امپراتوری هخامنشی نزدییتر نردند, هرچند به با ندشت
ا PSE Cs By ee 9
نمود و تبردهاى جندين اله ] رومال 97
ا ال ا ار
پایان دوره خسرو پرویز (به پهلوی: ابرویز) با پیروزی سپاه
ایران در نبرد اورشلیم (در شاهنامه: گنگ دژ هودخ) فرو
eee SCS RE SOROS ier RCs eres lc
ا ا 00000 4
اا cube) oblu i sls voliwss baw olor, ِ
اضلى مسيح) از اورشليم به ياتحت اران اما لين ربراه a
RD ee vCe MULL BEE itd 1 ل an)
مسیح برانگیخت؛ نبردهایی به شکست و پس نشینی سپاه ad
ايران انجاميد و سرانجام خسرويرويزء شاه نيرومند و با 33
oljg2 52 «vines 9 mobil »9>9 L aS slooll ۱ 3
خود جلوی زیادهخواهی بزرگان را گرفته بود, با خشم a
U5 A Seeker EE gee ل كد ووب سان aN
| FECTS) A rene ا
50 Cony gia
صفحه 9:
ساهی, پوران دختر عسرو پرویز 5 AF NOY ees) اميه
0 های پیدریی و بر زیدن بیش از ده
RPE POLE Ne = ا ا ا ا ال
ا ا |
tN E ga) ای ار زا یر seni
sna: 6455 را زر سرد خر ار ان افك يلاف
دو نبرد سرنوشت ساز قادسیه و با پیروزی اعراب پایان یافتند و
81207 ماود درز دای شا را ما کرت
آورد و همه شهرهای eee Alone exon end) oa eee Ob
DYE) cone anls 4) oldie) Cae enn
Ile ills eS eolesl tig wl pow 3595p oll 2
Seema Ms نگاران الات ار عرو اد دقار جاه بن
aan ONG کر و لك ای ای ان
يافت. هرجند كه بازعاندكان كاندان ی ار ای رآ
es ب 1 bal cullen راز لامع صر
بسیار کوشیدند.
صفحه 10:
اين ی ار ات سار سای
سرچشمه گرفتهاست... ساسانیان اولین سلسل اه 11١ ۱
Sas eee eee ان رت کی را
مىكتتد. مهمترين ميراث ساسانيان ابر اللسا 5 ات رال ازست
با این ایده زتدگی ال ما انس این را محم سا نان ۳
0 olSsil> 59 wld yl ais oll wwly> Gi
fo) SCOT B TT ROC ret ery) mere ا ا ا Ty
| ا ا ا 9[
es] Bta Ipt| Draes) ا ا 6 ا pene) ل Scene
0 PCO emp) Prt arty) Bel WP Tet CSTs Lecce Bete Ae ire treet ECS
OLED OEE VT bene el Wir Pye Pur ا ا
a> pw Ul jl aolinbis aS cowl lS yler yu! cowl vliLulo
ا ا ا ا Beye
زمان خسرو انوشیروان در همان قرن سوم, تاريخ ملی 7
4
meen v ae Soe] eter emo] be] ل ie 7
siluls Grlininbi "
صفحه 11:
7 سان
7 0
سراسر نيمه غربي و جنوب غربي ايران نمايشكاهي از هنر ساساني
pe gee ام 1 را بر إرررت ا ری ان و مار
eee . كاخهاي سلطشي .كوشكهاي بين راهل , اتشتكده
Gob er exe olarak Siu, jladuy sign Kits
Oe Deere ge 9 a a arr 9 ,گچكاري ,گنبد
سازي el errr he ee PSN ere
MD js wes 4 إإإزه به كمال خود
صفحه 12:
صفحه 13:
به نام خدا
گردآورنده و تنظیم:
:کالس
سجاد غالمی
دوم5/
موضوع:
ساسانیان
مدت زمان حکومت :میالدی 224-651
قلمرو ساسانی در اوج فتوحات
خود
جمعیت:
۳۱٬۷۰۰٬۰۰۰
پایتخت:
تیسفون.استخر
پرچم
نشان شاهنشاهی
در تیسفونایوان خسروبازماندٔه
کاخ ساسانی در سروستان
است که از سال ۲۲۴تا ۶۵۱میالدی ( ۴۲۷سال) بر
ایران فرمانروایی کردند؛ بنیان این شاهنشاهی یکپارچه
را اردشیر (یا ارتخشتره؛ از ارت :مقدس ،و خشتره:
شهریار) بنا کرد .دودمان ساسانی آخرین دودمان پیش
از دوره اسالمی در ایران بودند .شاهنشاهان ساسانی
که ریشهشان از استان پارس بود ،بر پهنه بزرگی از
یافته بودند.کشور ایران را برای
باختری
چیرگی
یای
نخستین بار پس از هخامنشیان ،یکپارچه ساخته و زیر
فرمان تنها یک دولت شاهنشاهی آوردند .پایتخت ایران
در این دوره ،شهر تیسفون در نزدیکی بغداد (آن زمان
نام روستایی کوچک در نزدیکی تیسفون بوده؛ که
نامش به ظاهر ،از یکی از نامهای بغ داد یا بخشوده
خدا؛ و یا باِغ داد دوره ساسانی ریشه گرفته بوده) ،در
عراق امروزی بود.
آس
ا
سكه سيمين هرمز دوم ساساني
نیاکان او دانستهاند.
(داراِی دارایان) را از ی
نخست کارنامه اردشیر بابکان به این نسبت
گواهی داده و بازهم به نوشته شاهنامه ،ساسان
پدر اردشیر ،چوپانی بود از بازماندگان دارا که در
فارس میزیست .اردشیر در دستگاه بابک که موبد
آتشکده آناهیتا ،همچنین شهردار و مرزبان پارس
بود ،پرورش یافت ،ولی درباره نسبت او با بابک
اختالف وجود دارد .او به گواهی بسیاری از تاریخی
نویسان ،مردی نیرومند و دلیر بود که سرانجام بر
پیروزپنجم
اشکانی در دشت هرمزگانردوان
شده و تسخیر سرزمینی که خود به آن ایران
میگفت را آغاز کرد.
پشت و روي سكه اي
ديگر مربوط به ساسانيان
امپراتوری هخامنشی نزدیکتر کردند ،هرچند که با گذشت
زمان ،دستگاه مذهبی در کار کشورداری و دربار نفوذ بسیار
نمود و نبردهای چندین ساله با رومیان نیز ،کشور را
فرسودند .پرده پایانی شاهنشاهِی ایرانشهِر ساسانی ،در
پایان دوره خسرو پرویز (به پهلوی :ابرویز) با پیروزی سپاه
ایران در نبرد اورشلیم (در شاهنامه :گنگ دژ هودخ) فرو
افتاد .پیروزی در این نبرد ۲۱روزه به فرماندهی شهربراز
سردار خسرو ،و با یاری جنگ افزارهای سنگین و دژکوب و
منجنیق ،همراه شد با فرستادن چلیپای ترسایان (صلیب
اصلی مسیح) از اورشلیم به پایتخت ایران .اما این رویداد
خشم رومیان مسیحی را به دلیل بیاحترامی به چلیپای
مسیح برانگیخت؛ نبردهایی به شکست و َپس نشینی سپاه
ایران انجامید و سرانجام خسروپرویز ،شاه نیرومند و با
ارادهای که با وجود اشتباهها و معایبش ،در دوران پادشاهی
خود جلوی زیادهخواهی بزرگان را گرفته بود ،با خشم
بزرگان بخاطر شکستها ،به ظاهر با مکر و دسیسه از
سوی برخی سپاهیان ،و با همکاری پسرش شیرویه ( قباد دو
م
) کشته شد.
شاهی ،پوران دختر خسرو پرویز و پس از او ،آزرمیدخت ،خواهر پوراندخت
را به شاهی برگزیدند .با گزینشهای پیدرپی و برگزیدن بیش از ده
شاهنشاه در مدت چهار سال ،یزدگرد سوم از سوی بزرگان استخر برگزیده
شد ولی چون نسبتی نزدیک با شاه نداشت محبوبیتی نیافت .سرانجام
لشکر خلیفه عمرابن الخطاب آگاه از ناتوانی مرزبانان ،رفته رفته به کشور
نفوذ کرد[ .بازمانده سپاه ایران در نبرد جسر (یا نبرد پل) پیروز شده ،ولی
دو نبرد سرنوشت ساِز قادسیه و جنگ نهاوند با پیروزی اعراب پایان یافتند و
پس از سقوط نهاوند دیگر ایران نتوانست انسجام خود را دوباره بدست
آورد و همه شهرهای ایران یکی پس از دیگری بدست عرب افتاد .پایتخت
ایران ،شهر تیسفون (به عربی مدائن) در ۶۳۷میالدی به دست اعراب
افتاد ،یزدگرد سوم با سرنوشتی نامعلوم گریخت و اثری از او نماند؛ به
گمان برخی تاریخ نگاران ،آسیابانی از مرو او را بخاطر جامه زربفتاش
کشت .با مرگ یزدگرد به سال ۶۵۱میالدی ،شاهنشاهی ساسانی پایان
یافت ،هرچند که بازماندگان خاندان شاهی در ایران ،یا گریختگان به چین ،از
جمله پیروز پسر یزدگرد؛ برای استقالل دوباره ایرانشهر از خالفت عمر
بسیار کوشیدند.
این باور و این دید ایرانشهری یا منش ایرانشهری یا ایرانی از دوره ساسانی
سرچشمه گرفتهاست ...ساسانیان اولین سلسلهای در ایران هستند که ایده
ایرانشهر را به عنوان یک ایده سیاسی و هویت فرهنگی ایرانیان برپا
میکنند .مهمترین میراث ساسانیان این است که ما اکنون ۱۸۰۰سال است
با این ایده زندگی میکنیم .ما پیدایش این ایده را مدیون ساسانیان هستیم.
تورج دریایی ،استاد رشته ایرانشناسی در دانشگاه کالیفرنیا در ارواین ،و
نویسنده کتاب "ایران ساسانی :ظهور و سقوط یک امپراتوری" به زبان
انگلیسی ،میگوید که میراث ساسانیان برای ایران بسیار بزرگتر از شکست
در برابر اعراب است .میراث مهمی که ساسانیان برای ایران به جا
گذاشتند ،به گفته او ،شکل گیری مفهوم ایران به عنوان یک فرهنگ و ملت
است .یکی از عناصر مهم شکل گیری این مفهوم پیدایش خداینامه در زمان
ساسانیان است .این همان کتابی است که شاهنامه از آن سرچشمه
گرفتهاست .آقای دریایی میگوید" :اهمیت دیگر ساسانیان این است که در
زمان خسرو انوشیروان در همان قرن سوم ،تاریخ ملی ایران به نام
خداینامه تدوین میشود .و آن تاریخ و یادی است از گذشته ،آنچه که
ایرانیان بودند ،از کجا آمدند ،چگونه جهان آغاز شد ،تا زمان فروپاشی
شاهنشاهی ساسانی".
هنر ساسانيان
ساسانيان بر خالف هخامنشيان هنري پراكنده و متنوع داشتند و تقريبا
سراسر نيمه غربي و جنوب غربي ايران نمايشگاهي از هنر ساساني
است كه در مثلثي به راسهاي داراب ،سلماس و مداين و حتي بسيار
فراتر قرار دارد .كاخهاي سلطنتي ،كوشكهاي بين راهي ،آتشكده
ها ،آتشگاههاي بيشمار ،سنگ نگاره ها ،شهرهاي مجهز به برج و بارو و
راههاي بسيار با پلهاي باشكوه،موزاييك كاري ،بافندگي ،گچكاري ،گنبد
سازي ،موسيقي ،نقاشي،طالكاري و آهنگري ،حكاكي بر سنگهاي
قيمتي ،خراطي ،نجاري و دهها هنر ديگر در اين دوره به كمال خود
ميرسند.
:دين
اهورامزدا
آناهيتا
ميترا
اوستا
دينهاي غير زرتشتي
نمايي دور از طاق بستان
پایان پاورپوینت