سیستم مدیریت زیست محیطی بر اساس استاندارد ISO 14001 :1996

صفحه 1:
دوره آموزشی سیستم مدیریت زیست محیطی بر اساس استاندارد 06۶060600:0963 160 بخش اول : آشنایی با مفاهیم استاندارد بخش دوم : تشریح الزامات استاندارد بخش سوم : مستند سازی سیستم مدیریت ‎qa‏ مهم 

صفحه 2:
بخش اول مهم 

صفحه 3:
محيط زیست بر‌ای بش ۲ نقش عمده را ایفاء مى نماید؛ 1- منبعی بای امین منایع اولیه بای رشد و ادامه حیات بشر كه شامل زمين؛ هواء آبه اذرژی؛ غذا و ... می باشد. ۲- مکانی بای دفع (دفن ) مواد زائد تولید شده نظیر انواع آلاینده های جامده مایع و گازی شکل که به عنوان محصولات فرعی فعالیتهای تولیدی هستندء مى باشد. مهم 

صفحه 4:
v v v v تاریخچه ‏ اقدامات مهم تا قبل از استفاده كستره از ‎wlio‏ نفتي» کره ‎ore)‏ ظرفیت پالایش آلاینده هاي توليد شنده: بوسبله بشتن :را دارا بود: سال 1964: کنفرانس اروپا در زمینه آلودگي هوا سال 1968: عهدنامه كشورهاي آفريقايي در مورد حفاظت ازمنابع طبيعي سال 1972: کنفرانس استکهلم تنها يك کره زمین وجود دارد ooo ۲/۲۳۴ ‏تشکیل‎ ° 

صفحه 5:
v تاریخچه اقدامات مهم (ادامه) سال 1979: کنفرانس جهاني آب و هوا ‎Ice‏ ووم کنفرانس بررسي علل گرم شدن كره زمين (اتريش) 00 سال ۱۹۸۹: کنفرانس هواشناسی تورنتو - حذف ۸۲۰ از دی اکسید کرین تا سال ۲۰۰۰ میلادی سال ۱۹۹۲: کنفرانس ‎Sy‏ مهم 

صفحه 6:
۲ در ریو دوژانیرو برزیل برگزار شد. ‎v‏ حدود 150 مقام عاليرتبه از كشورهاي جهان در ‎vl‏ شرکت داشتند. ‏۲ بیانیه اين کنفرانس با 27 اصل - منشور ‏زمين ‎v‏ اصل 12 بيانيه ريو تاكيد بر تدوين استانداردهاي زیست محيطي ‏6 مهم 

صفحه 7:
اصل 12 ريو اين اصل بر سه موضوع زير تاكيد دارد: 1-توسعه بايدار 2- تجارت آزاد جهاني 3- تدوين استانداردهاي بين المللي مهم 

صفحه 8:
تدوین استانداردهاي زیست پس از کنفرانیرصججصمیه حرکت متمایز از هم کار تدوين ن استانداردهاي زیست محيطي شروع شد 1- استاندارد 7750 5 توسط موسسه استاندارد انگلستان )1992( اين استاندارد در سال 1995 باطل اعلام شد و استاندارد ایزو 14001 جایگزین آن شد. 2- تدوین استاندارد ۳۷۲۸ - مخص كشورهاي عضو اتحادیه اروپا 3- تدوین لسر ای ایزو 14000 توسط , سازمان جهاني 0 

صفحه 9:
سري استانداردهاي ایزو 14000 " ایزو 14001: الزامات همراه با راهنماي استاندارد “ ایزو 14004: راهنما ي استقرار سیستم ۲ ایزو 14040: ارزيابي چرخه حیات (1:0۸) ۲ ای و۱2۰۲۰: نشانه گذاری زیستا محیطی ‎CEL)‏ )15215( ‏ایزو۱6۰۳۰: ارزیابی عملکرد زيست محيطى‎ Y ۲ ایز و ۱6۰۱: ممیزی زیست ‎(EA) Jase‏ ‎v‏ یزرو ۱2۰۵۰: اصطلاحات و تعاریف ‏۷ ایزو 06060 جنبه های ژشت محیطی دراستانداردهای 

صفحه 10:
مزاياي استقرار استاندارد ایزو ۲ کاهش مصر و 14000 ۲ کاهش مصرف انرژي ” افزايش بهره وري ” اجتناب از وقوع يا محدود سازي وضعيتهاي اضطراري ” كاهش اثرات زيانبار فعاليتهاي صنايع بر تشويق به استفاده از انرزيهاي تجديد يذير ‎one‏ v ۰ pe ۳۹ ۳۹ ۰ Lt ss Sf 

صفحه 11:
الگوی سیستم مدیرریت زیست محيطي بر میتای استاندارد 150 4-2- تعریف خط مشي | 4-3- طرح ريزي 4-3-1 -شناساييوارزيابي جنبساي زیست محيطي 4-3-2- قوانین و مقررات 4-3-3- اهداف کلان و خرد زیست محيطي 43-4 برنامیبایزیستمحیطر تا ad 14001:1996 4-4- اجرا و عملیات 4-4-1-ساختارساز مانیومسئولیتها 4-4-2-آموزش,آ کاهیو صلاحیت 4-4-3- ارتباطات 4-4-4- مستندسازي 4-4-5- کنترل مدارك 4-4-6- کنترلباي عمليانتي 4-4-7- آماه‌هي و واکنش شرایط اضطراري 4-6- بازنگري مدیریت 4-5- بررسسي و اقدام اصلاحي 4-5-1- پایشو اندازه گيري 4-5-2-اقداماصلاحيو پیشگیرانه 4-5-3- سوابق 4-5-4- مميزي داخلی Sa li 

صفحه 12:
بخش دوم مهم 

صفحه 13:
4-2- خط مشي زيست محيطي مديريت رده بالا بايد خط مشي زيست محيطي سازمان را تعريف و اطمينان حاصل نمايد كه اين خط مشي: الف - متناسب با ماهیت, وسعت و پيامدهاي زیست محيطي فعاليتها, محصولات و خدمات آن باشد. ب شامل تعهد مه بهبود مستمر و پيشگيري از آلودگي شد. 0 - شامل تعهد ‎ay‏ تبعیت از قوانین و مقررات زیست محيطي مرموطه و نیز الزامات ديگري که سازمان آنها را تقبل نموده است, باشد. د - چارچوبي براي تعیین و بازنگري اهداف کلان و اهداف خرد زیست محيطي ارائه نماید. اس مدون, اجرا و برقرار تگهداشته شده و به كليه ۳ هو 

صفحه 14:
v v v << ae ويژگيهاي خط مشي زیست پایه و اساس مجیطفیت. مختص همان سازمان است. درج عبارتهاي "بهبود مستمر" » "تعهد به تطابق با قوانین و مقررات" و "پيشگيري از آلودگي» در آن الزامي است. قابل فهم براي همه باشد. موارد عنوان شده در ان باید در عمل قابل دفاع باشد. يك سند يويا و زنده است. خط مشي مي تواند توسط مديري امضاء شود كه اختيارات 'كافي در تخصيص منابع 

صفحه 15:
14001 خاک آب مهم 

صفحه 16:
مراحل پيشگيري از آلودگي 11 urce Reducti Recycling Safe disposal مهم 5 Waste Manageme 

صفحه 17:
a a a ‏ييشگيري از الودگي از دید‎ ‏استاندارد‎ ‏استفاده از فرآیندهاء روشهاي كاريء مواد يا‎ ‏آلودگي مي شود. مانند بازیافت مواد»‎ ۱ 0 ‏اصلاح و تغيير‎ algo ‏تصفيه‎ طراحي مكانيزمهاي كنترليء استفاده بهينه از منابع و يا جايكزيني مواد (استفاده از ‎a‏ مهم 

صفحه 18:
بهبود مستمر بهبود مستمر مي تواند درقالب موارد زير مورد توجه قرا ركيرد: وظایف و مسئولینها: 2 فرآيندهاء نظير طراحي مجدد فرآيندهاء استفاده از تكنولوزيهاي تمیزتر» کاهش ضایعات, افزایش بازده, کاهش ‎mass‏ انرژي. 3- محصولات؛ نظیر کاهش هش مصرف مواد اولیه, استفاده از مواد اولیه که اثرات تست کمتري دارند. 4- منابع طبيعي, نظیّْر استفاده از انرژيهاي 

صفحه 19:
بخش سوم شناسايي و ارزيابي جنبه هاي زیست محيطي مهم 06 

صفحه 20:
4-3-1- جنبه ‎Gus SL‏ محيطي - متن استاندا سازمان بايد روش يارو كي اجرايي ‎sly‏ شناسايي جنبه هاي زيست محيطي فعاليتهاء محصولات يا خدمات خود كه مي تواند آنها را كنترل كند و بتوان انتظار داشت كه بر آنها تاثیرگذار باشد, به منظور تعیین آن جنبه هايي که پيامدهاي بارزي بر محبط زیست داشته یا مي توانند داشته باشند ایجاد نموده و برقرار نكهدارد. سازمان بايد اطمينان حاصل نمايد كه جنبه هاي مربوط به این پيامدهاي بارز در تعیین اهداف کلان زیست محيطي منظور شده اشست. هه ‎Tews 1. bob‏ 5 ما چا ار 

صفحه 21:
الزامات خواسته شده در استاندارد 1- شناسايي جنبه هاي زیست محيطي 2- - ارزيابي جنبه هاي زیست محيطي (پيامدهاي بارز) 3- تقسیم بندي جنبه ها از دید کنترل و 4- چگونگي کنترل جنبه هاي زیست محيطي بارز 5- نگهداري سوابق 6- به روز نگهداشتن جنیه ها 

صفحه 22:
شناسايي جنبههاي زیست محيطي پیوست الف استاندارد ایزو 14001 تاکید دارد که در شناسايي جنمه هاي زیست موارد زیر مدنظر قرار گیرد: 1- نشر در هوا ِ 2 رها شدن در آب 3- مدیریت پسماند 4- آلودگي زمین 5- استفاده از مواد خام و منابع طبيعي 6- ستنایز موازد زنست محيطي و هوارد مرتوط 5 ‏جامعه‎ a, 

صفحه 23:
(ادامه) بيوست الف استاندارد ايزو 14001 تاکید دارد جاب خدمات و محصولات سازمان شرايط زير در نظر كرفته شود : 1- شرايط عادي (نرمال) كار 2- شرايط غير عادي (غير نرمال) كار نظير شرایط متوقف کردن و شروع کار» عدم آموزش يرسنل, عدم ‎PM‏ مناسب و .. 3-شرایط اضطراري نظیر آتش سوزي, انفجار» تشیل» نشت گاز سمي و" .. 

صفحه 24:
کارگاه شماره 1 کنندگان مدت زمان: 15 دقیقه براي هر گروه نحوه اراته: جنبه هاي زیست محيطي شناسايي شده توسط نماینده گزوه ارائه شده و بقیه شرکت کنندگان نیز نظرات تكميلي خود را ارائه مي نمایند. در نهایت چمع بندي كلي توسط مدرس صورت مي ل 

صفحه 25:
نمونه اي از فرم شناسايي جنبه هاي زیست محيطي ردیف |جنبه زیست محیطی|ثرزیست محیطی| شرایط ایجاد | مغ م نحوه کنترل تائید کننده: مهم 

صفحه 26:
چرا ارزيابي زیست محيطي؟ اصولاً سازمان ها به دو دلیل عمده زیر نیازمند اتكاذ ‎Ne ee ee ae‏ ابي انشدة كود هنست. آنست که هیچ جنبه اي مه تلقی تسده است. 2- منابع مالي, فيزيكي و انساني سازمانها محدود مي باشد. و مهم 

صفحه 27:
هرچند که در مورد نحوه ارزيابي جنبههاي زیست محيطي اس تاندارد ایزو 14001 سکوت اختیار کرده ولي در استاندارد ایزو 4 به معيارهايي اشاره شده است. به هرصورت روشي که سازمان براي ارزيابي ‎air‏ هاي زیست محيطي خود ارائه مي دهد باید منطقي, قابل اجرا و قابل دفاع بوده و كليه سوابق آن در هنگام" مميزي قابل ارائه مهم 

صفحه 28:
بخش چهارم الزامات قانوني و دیگر الزامات مهم 

صفحه 29:
بند 2-3-4- الزامات قانوني و دیگر الزامات ‏ متن استاندارد سازمان باید روش اجرايي براي شناسايي و دستيابي به الزامات قانوني و سایر الزاماتي که سازمان تقبل کرده است و قابل اعمال به جنبه هاي زيست محيطي فعاليتهاء محصولات يا خدمات ‎v-l‏ باشده ایجاد کرده 3 برقرار نكهدارد. وه مهم 

صفحه 30:
نمونه هايي از قوانین و مقررات "الزاماتي که مختص يك فعالیت مي باشد. شده توسط سازمان مي باشد. "قوانین و مقررات زيست محيطي. "مجوزها, گواهي ها و الزاماتي از اين قبیل. 9۵ مهم 

صفحه 31:
60 اهداف كلان و خرد زيست محيطي مهم 

صفحه 32:
بند 3-3-4 اهداف کلان و خرد زیست محيطي - ن استاندا سازمان باید اهداف ‎GMS‏ و آهداف خرد زیست محيطي مدونيء؛ در هر بخش و سطحي در درون سازمان که مرتبط باشد. ایجاد کرده و برقرار نگهدارد. سازمان هنگام تعیین و بازنگري اهداف کلان و خرد باید الزامات قانوني و سایر الزامات» چنبه هاي زیست محيطي بارز خود, گزينوهاي فناوري و الزامات ماليي و عملياتي و بازرگاني خود و نظرات طرفهاي ذینفع را در نظر بگیرد. اهداف كلان و اهداف خرد بايد با خط مشي زيست محيطي واز جما تعهد به پيشگيري از آلودگی سازگار باشد. 

صفحه 33:
نكاتي درباره اهداف کلان و خرد 1- اهداف کلان نباید بلند پروازانه باشند. 2- اهداف کلان مي بایست حتي الامکان کمي باشد. مثال: 9030 کاهش در مصرف آب 3- زمان شروع و زمان خاتمه تحقق هدف کلان بايد 3 باشد. مثال: 9۵30 کاهش مصرف آب در طي سه سال از ابتداي سال 1381 تا يايان سال 1383. 4- مبناي زماني كه هدف كلان نسبت به آن ستجيده شده است مشخص كردد. مثال: 9030 كاهش مصرف آب نسبت به سال 1380 5- به منظور معني و مفهوم داشتن اهداف كلان, درصورت امكان شاخصي تعريف شود. مثال: 9630 كاهش مصرف اب به ازاي هر تن توليد 6- اهداف خرد بایست برگرفته از اهداف کلان بوده و واقع بینانه انتخاب شوند. - اهداف کلان و خرد بايستي به منظور ضمانت ‎pelle als ih asked coe ccm leans caal and‏ سفق 

صفحه 34:
مثالي از يك هدف کلان و اهداف خرد آن شرکت کالبه در نظر دارد در طي سالهاي 1381 تا 1383 به مقدار 9۵30 در مصرف انرژي صرفه جويي نماید. سال میناءء سال 1380 بوده و شاخص هدف کلان؛ ۷ مي باشد. تن محصول اهداف خرد اين شركت به شرح زیر می باشند: ۱- /۱۲ صرفه جویی درطی سال ۱۳۸۱ ۲- ۱۰7 صرفه جویی در طی سال ۱۳۸۲ ۳- ۸7 صرفه جویی در طی سال ۱۳۸۳ ‎or‏ مهم 

صفحه 35:
برنامه هاي زیست محيطي مهم 

صفحه 36:
I Leng! ‏سازمان بای د بر 0 هايي براي‎ ‏و برقرار نگهدارد که باید شامل موارد زیر‎ ed ‏باشد:‎ ‏کلان و اهداف خرد در هر بخش و سطحي از‎ ‏سازمان که مربوط باشد.‎ ‏ب _ نحوه و زمان بندي دستيابي به آنها‎ ‏اكر يروزه اي به ييشرفتهاي جديد و به فعاليتهاء‎ ‏محصولات يا خدمات جديد يا تغييريافته أي‎ ‏مربوط باشده برنامه بإيرنامهها بايد هر جا كه‎ ens لاو ات تزا لام تون د یتسه اعفال 

صفحه 37:
‎wy‏ نکات درباره برنامه هاي زیست ‏1- به منظور تحقق برئامههاي زیست محيطي؛ هر برنامه مي بایست شامل» مراحل اجراي برنامه» زمان شروع, زمان خاتمه». مسئول اجراء (مسئول پيگيري) و مراحل پایش برنامه و منابع مورد نیاز باشد. طريق كد كذاري بااهداف كلان وخرد مربوطه, ارتباط داشته باشد. ‏3- متابع مورد تیاز مي تواند مواردي نظیر منابع فيزيكکيء: مالي, تخصصي و تجهيزاتي باشد. 4 به محض تغيیر دي محصولات, فرآيندهاء تجهيزات: قوانين و مقررات مي باييست 

صفحه 38:
کارگاه شماره 2 موضوع: تدوین اهداف کلان» خرد و برنامه هاي زيست محيطي براي شرکت ۲۲5 مدت زمان: 30 دقيقه مهم 9 

صفحه 39:
بخش هفة ساختار و مسئوليت مهم 

صفحه 40:
ند 1-4-4- ساختار 3 مسئولیت متن وظایف. مسئولیتها و ‎con gloat‏ مدون و ابلاغ شوند قا قدیزنت زبست محیظن ‎gals, Jagan jigs‏ مدیریست باید متابع ضروري را باي اجرا و کنترل سیستم مدیریت زیست محيطي فراهم نماید. این منابع شامل منابع انساني و مهارتهاي تخصصي» فن آوري و منابع مالي مي ,22 مدیریت رده بالا سازمان باید نماینده یا نمایندگان مدیریت مشخصي را منصوب نماید كه صرف نظر از ساير مسئوليتهاء باید داراي وظایف, مسئولیتها و اختیارات معيني براي موارد زیر باشند: الف ‏ حصول اطمینان از اينکه الزامات مدیرت زیست محيطي بر طبق این استاندارد تعیین, اجراً و حفظ مي شود. ب - گزارش دهي در مورد عملکرد سیستم مدیریت زیست محيطي به مدیریت رده بالا به منظور بازنگري و به عنوان بايه اي براي ‎Ings‏ سیستم مدیریت زیست محيطي. eae eo 

صفحه 41:
موارد مهم در بند 1-4-4 1- تعيين مسئوليتهاء وظايیف و اختیارات يرسنل (مثلآتدوين شرح شغل ها). 2- ابلاغ موارد فوق به يرسنل. 3- تامين منابع ضروري نظیر منابع انساني» ماليء تجهيزاتي و تكنولوژيکي با رویکرد جهت دهمي منابع موجود و استفاده از ظرفيتهاي خالي. 4- تعیین يك يا چند نماینده مدیریت. 5- جهت پوشش دادن به الزامات این بند مي توان از ماتریس وظایف و مسئولیتها سود حست . eq 

صفحه 42:
2 تال نس هتنت نم مهم 

صفحه 43:
بند 2-2-4- آموزش, آگاهي و صلاحیت ‏ متن استاندارد سازمان باید نيازهاي آموزشي را مشخص كند و بايد مقرر نمايد تمام كاركناني كه كار انها ممكن است ييامد بارزي بر محيط زيست داشته باشدهء آموزشهاي مناسب را دیده باشند. سازمان باید روشهاي اجرايي ایجاد کرده و برقرار نگهدارد که کارکنان يا اعضاي خود را در هر بخش و سطح مربوطه از موارد زیر آگاه نماید: مهم 

صفحه 44:
بند 2-2-4- آموزش, آگاهي و صلاحیت ‏ متن استاندارد ادامه الف - اهمیت انطبای )“خط مشي و روشهاي اجرايي زیست محيطي, با الزامات سیستم مدیریت زيستمحيطي. ب - پيامدهاي زيستمحيطي بارز اعم از بالفعل يا بالقوه حاصل از فعاليتهاي کاري آنان و منافع زيس‌تمحيطي ناشي از عملکرد بهبود یافته افراد. ج - نقش و مسئولیت هاي خود در حصول انطباق با خط مشي و روشهاي اجرايي زیست محيطي و باالزامات سيستم مديريت زيستمحيطي و از جملمه با الزامات آمادگي و دا عواقب بالقوه عاول از روشهاي اجرايي 

صفحه 45:
چه افرادي نیازمند آموزش مي باشند؟ 1- کارکنان پيمانکاراني که در سایت حضور دارند. 2- افراد تازه استخدام شده. 3- افراد ‎aS‏ به پستهاي جدید منتقل شده اند. 4- افرادي که فعالیت آنها اثر زیست محيطي بارز دارد. 5- - افرادي که تجهیزات ‏ جديدي را براي انجام کارها به خدمت گرفته اند. 6- - افرادي که نجوه انجام فعالینشان بواسطه تغيير نوع فراینده تغییر پیدا کرده است. 7 افرادي که نجوه انچام فعالینشان بواسطه تغییر در قوانین و مقررات» مي بایست اصلاح 

صفحه 46:
و تال نس نهم ارتباطات مهم 

صفحه 47:
بند 3-4-4- ارتباطات ‏ متن استاندارد سازمان باید با توجه به جنبههاي زيستمحيطي و سیستم مدیریت زیست محيطي خود روشهاي اجرايي براي موارد زیر ایجاد کرده و برقرار نگهدا رد؛ الف ارتباطات بين سطوح و بخشهاي مختلف در درون سازمان. ِ ب دريافت, مدون كردن و ياس خكويي به اطلاعات واصله از طرفهاي ذینفع بیرون از سازمان . سازمان باید فرآيندهايي براي ارتباطات با ‎vas‏ سازمان در خصتعوص ‎a>‏ هاي زیست 

صفحه 48:
ارتباطات (ادامه) 1- - ارتباطات درون سازماني مكانيز براي برقراري ارتباطات درون سازماني طراحي كنيد. . بدين منظور مي توانيد از ابزارهايي نظير روزنامه ديواري: خبرنامه داخليء صندوق ييشنهاداتء تابلوهاي ديواري وا استفاده كنيد. هم جنين مسئوليت تمامي افراد درگیر در مکانیزم فوق را تعریف کنید. 2- ارتباطات برون سازماني مكانيزمي براي دريافت, ثبت, بيكيري اي و پاسخگويي به كليه ارتباطي كه از بيرون سازمان انجام مي گیرعه طراحي کنید. هم < 

صفحه 49:
ارتباطات (ادامه) شرایط اضطراري نظیر اورژانس, آتش نشاني و .. کاملاً تعریف شود. براي برقراري ارتباطات برون سازماني مي توانید از ابزارهايي نظیر گزارشات سالیانه؛ جمعي, تبلیغات و ... استفاده کنید. 3- اطمینان حاصل کنید ارتباطات همواره دو طرفه بوده و موثر مي با ”جام 

صفحه 50:
هه بخش دهم مهم 

صفحه 51:
بند 4-4-4- مستندسازي - متن استاندارد سازمان بايد براي موارد زیر اصلاحات را برروي کاغذ یابه صورت الكترونيکي ایجاد نموده و برقرار نگهدارد: الف - تشریح عناصر اصلي سیستم مدیریت و روابط متقابل بين انها ب ‏ رجوع دادن به مستندات مرتبط مهم 

صفحه 52:
در استاندارد ایزو 0 حداقل مستندات مورد نیاز با عبارت: The organization shall establish” ” documented procedure مشخص شده است. "حجم مستندات يك سازمان تابعي از از بزرگی سازمان بيچندگي فرآیندها و سطع تحصيلا ‎ww‏ مهم 

صفحه 53:
بند 5-4-4- کنترل مدارك ‏ متن استاندارد سازمان باید روش هاي اجرايي براي کنترل تمام مدارك موردنیاز این استاندارد ایجاد نموده و برقرار نگهدارد تا اطمینان حاصل کند که: الف محل مدارك معلوم است. ب مدارك بطور ادواري بازنگري و درصورت لزوم تجدیدنظر میشوند و مناسب بودن آنها مورد تائید افراد مجاز قرار مي گیرد. ج ‏ نسخههاي جاري مدارك مربوطه در تمام محلهايي که عملیات اساسي براي کارکرد موثر تشیستم مدیریت زیسنت محيطي در آنها انجام | ~~ . 

صفحه 54:
بند 5-4-4- کنترل مدارك ‏ متن استاندارد صدور و محلهايٍ استفاده آنها خارج مي شوند ها به طريق ديكري از عدم استفاده ناخواسته آنها اطمينان حاصل مي كردد. ر - تمام مدارك منسوخ از نظر قانوني ويا حفظ دانش نكهداري مي شوند به نحو مناسبي مشخص مي گردند. مدارك بايد خواناء تاریخ دار (با ذکر تاريخهاي تجدید نظر آنها) و به راحتي قابل شناسايي باشند و به نحو منظمي نگهداري و براي دوره زرماني مشخص حفظ ,پپیوند. روشهاي اجرايي و مستئولیتها ذر ارتباط باتقیه و تغیی مر انواء 

صفحه 55:
بخش یازدهم مهم 

صفحه 56:
بند 6-4-4- کنترل عملیات ‏ متن استاندارد سازمان باید عملیات و فعاليتهايي را که در ارتباط با جنبه هاي زیست محيطي بارز در راستاي خط مشي, هداف کلان و اهداف خرد خود هستند مشخص نماید. سازمان باید این فعالیتها را که شامل نگهداري نیز هستند, به طرق زیر برنامه ‎sy,‏ کند تا اطمینان حاصل نماید که تحت شرایط مشخص شده به انجام میرسند. الف ايجاد و برقراري روشهاي اجرايي مدون براي يوشش دادن وضعيتهايي كه نبود انها ممكن ‎cul,‏ منجر به انحراف ‎dos)‏ مشي و اهداف كلان و اهداف خر د : یست محیطی گر دد. 

صفحه 57:
بند 6-4-4- کنترل عملیات ‏ متن استاندارد 1 (ادامه) ب مشخص نمودن معيارهاي عملياتي در روش هاي اجرايي. ج - ایجاد و برقراري روشهاي اجرايي یو با جنبههاي زيست محيطي بارز و قابل يي محصولات و خدمات مورد استفاده سازمان و ابلاغ روش هاي اجرايي و الزامات مربوطه به عرضه كنندكان و ييمانكاران. مهم 

صفحه 58:
سئوال: چه زماني يك فعالیت نیازمند تدوین روش اجرايي يا دستورالعمل مي باشد؟ جواب: هنگامي که نبودن روش اجرايي ها دستورالعمل مدون به انحراف از خط مشي اهداف و برنامه هاي زیست محيطي شود. هه مهم 

صفحه 59:
نمونه هايي از عملياتي که باید تحت کنترل باشند: 7تحقیق» توسعه و عملیات طراحي و مهندسي ”خريد ”قراردادها ”جابجايي وانبارش مواد اوليه: مياني و محصول ”مكانيزمهاي مربوط به توليد و نكهداري محصول ”آزمايشكاهها مهم 

صفحه 60:
نمونه هايي از عملياتي که باید تحت کنترل باشند (ادامه): 7"خدمات پس از فروش "بازاريابي و تبلیغات فروش ”فعاليت پیمانکاران ”نكهداري مخازن "تصفیه پساب ۷مدیریت دفع ضایعات ۲کارکرد ديگهاي بخاو " ۷تعمیرات و نگهداري "۳" 

صفحه 61:
سئوال: روشهاي اجرايي تدوینشده باید داراي چه ويژگيهايي باشند؟ جواب: روش هاي اجرايي باید با توجه ‎ta‏ ‏5 اهمیت خطر زیست محيطي فعالیت مورد * سطح تحصيلات و مهارت يرسنل مرتبط با فعالیت ‏ _ * پيچيدگي فرآیند مورد نظر * میزان کنترلهاي اعمال شده فعلي تدوین شده و در آنه ا شرای‌ط نرمال کاربرد» نب شرايط غیرنرمال کاوبرد و شرایط اضطراري در نظ كر فته شود. 

صفحه 62:
بخش دوازدهم آمادگي و واکنش در وضعیت اضطراري مهم 

صفحه 63:
بند 7-4-4- آمادگي و واکنش در وضعیت اضطراري - متن | ستاندارد سازمان بايد روشهاي اجرايي را براي شناسايي احتمال وقوع و مقابله با حوادث و وضعيتهاي اضطراري و براي پيشگيري و کاهمش پيامدهاي زیست محيطي که ممکن است مرتبط با آنها باشند, ایجاد نموده و برقرار نگهدارد. سازمان باید هر زمان که لازم باشد» روشهاي اجرايي آمادگي و واکنش در وضعیت اضطراري خود را مورد بازنگري و تجديید نظر قرار دهمد؛ خصوصا پس از وقوع حوادث یا وضعيتهاي اضطراري. سازمان همچنین بایدبه طور ادواري هر وقت که آمکان پذیر باشد این" ژوش هاي اجرايي را به 

صفحه 64:
1- شناسايي شرایط اضطراري 2- تدوین روشهاي اجرايي براي هر کدام از ‎(Action plan) sj lesol bola‏ ۳ انجام تمرینهای دوره ای ۴- ثبت شرابط اضطراری ۵- تجدید نظر در روشهای موجود به خصوص پس از وقوع حوادث ‎or‏ مهم 

صفحه 65:
يك طرح مقابله (012 ۸1102 میتواند شامل موارد زیر باشد: 1- تشريح وضعیت اضطراري 2- تعیین فردي که مسئولیت تام در شرایط اضطراري دارد. ۳- جزئیات اقداماتی که باید صورت پذیرد. ۴- مسئولیت. وظایف و حدود اختیارات افرادی که در شرایط اضطراری نقشی خاص را ایفا می کنند. نظیر کارکنان آتش نشانی, ... ۵- نحوه تخلیه افراد به محلهای امن وه مهم 

صفحه 66:
يك طرح مقابله (72122 ۸0110۲ می تواند شامل موارد زیر باشد: 6- نحوه برقراری ارتباط با مسئولین 7- نحوه برقراری ارتباط با سازمانهای مجاور و افراد جامعه ۸- نحوه ایجاد و نگهداری سوابق مرتبط با حادثه ‎-٩‏ نحوه در دسترس بودن اطلاعات مورد نیاز در شرابط اضطراری ‏نظیر نقشه سایت. محل شیرهای آتش نشانی, شماره تلفنهای اضطراری اشخاص و سازمانهاء... ‎-٠‏ لیست تجهیزات مورد نیاز برای مقابله با هر حادثه ‏۱- مشخص نمودن راههای خروج در سایت ‏مه ‏3 ‎-١١‏ سيستم هاى هشدار دهنده 

صفحه 67:
اطلاعات مندرج در 215105 ها 1- نام ماده شيميايي 2- تركيبات 3- خطرات ماده 4- كمكهاي اوليه 5- اقدمات مورد نياز درصورت آتش سوزي 6- اقدامات مورد نياز درصورت نشت/ ريزش مواد 7- نحوه انبارش و جابجايي 8- وسايل حفاظت فردي 9- خواص فيزيكي و شيميايي 10 ميزان سميت موم 13- نحوه دفع (دفن) ماده 

صفحه 68:
90 بخش سیزدهم پایش و اندازه گيري مهم 

صفحه 69:
استاندا رد سازمان بايد روشهاي اجرايي مدون براي يايش و اندازه كيري هاي كليدي عملیات و فعاليتهاي خود که امکان دارد پیامد بارزي بر محیط زیست داشته باشند ایجاد نموده و برقرار نگهدارد. اين امر بايد شامل ثبت اطلاعات براي ردگيري عملکرد و کنترلهاي عملياتني مربوطه و مطابقفت بااهداف کلان و اهداف خرد زیست محيطي سازمان باشد. تجهیزات پایش باید کالیبره و نگهداري شوند و سوابق اين فرايند بايد بر طبق روش هاي اجرايي ,سازمان حفظ شوند. ‎on‏ 

صفحه 70:
نكاتي مفید براي تدوین روش اجرايي قبل از تدوین روش اجرايي به سئوالات زیر پاسخ دهيد: ” جه اندازه كيريهايي بايد صورت كيرد؟ ” از جه تجهيزاتي بايد براي اندازه گيري استفاده شود؟ ” اندازه كيري ها توسط خود سازمان صورت مي كيرد یا توسط دیگر ارگانهاي خارج از سازمان؟ ۲ کالیبراسیون تجهیزات اندازه گيري چگونه باید انجام شود؟ a "7 فواصل زماني بین انداژه گيریها چگونه باشد؟ 

صفحه 71:
نكاتي مفید ‎Sly‏ تدوین روش اجرايي (ادامه) ۷ يايش نتايج توسط جه كسي بايد صورت كيرد؟ 7" درصورت بروز عدم انطباق چه باید کرد؟ ۲ نحوه نگهداري سوابق باید چگونه باشد؟ ۲ روش پایش برنامه هاي زیست محيطي چگونه بايد باشد؟ درصورت يافتن سئوالات فوق مي توانيد به تدين روش اجرايي اقدام كنيد. ‎a‏ مهم 

صفحه 72:
بخش چهاردهم عدم انطباق, اقدامات اصلاحي و پیشگیرانه مهم 

صفحه 73:
بند 2-5-4- عدم انطباق واقدامات اصلاحیوپیشگیرانه- من استاندارد سانمان باید روشهاي اجرايي براي ‎oes‏ ‏انطباقها و کاوش پیرامون آنهاء اقدام به کاهش هركونه بيامدهاي حاصله ونيز براي شروع وتکمیل اقدامات اصلاحي و پیشگیرانه ایجاد نموده 3 برقرار نگهدارد. هرگونه اقدام اصلاحي و پیشگیرانه که براي حذف علل بالفعل و بالقوه عدم انطباق ها انجام مي كيرد باید متناسب با ابعاد مسئله بوده و هم ارز پیامد زیست محيطي حاصله باشد. سازمان بايد هرگونه,تفییرات ناشسي از اقدامات اصلاحی و بیشگی انه در , وشهای احرایی مدون ,۱ 

صفحه 74:
تعریف عدم انطباق در ایزو 1400 در ایزو 14000 تعریف دقيقي از عدم انطباق ارائه نشده است ولي کارشناسان بر روي تعریف زیر اتفاق نظر دارند: * هر گونه انحراف از خط مشي, اهداف و برنامههاي زیست محيطي* ‎oe‏ مهم 

صفحه 75:
مواردي که باید در تدوین روش اجرايي لحاظ د عبارتند از: ز: 1- شناسايي ‎Pe‏ ‏2- شناسايي علت عدم ‎jut‏ ‏3- مشخص کردن اقدام اصلاحي لازم و اجراي آن 4- اجراي کنترلهاي ضروري یا ایجاد تغییر در آنها به منظور اجتناب از تکرار عدم انطباق 5- ثبت هر گونه تغییرات ناشي از اقدام اصلاحي در روشهاي اجرايي مکتوب مهم 

صفحه 76:
بخش پانزدهم سوابق مهم 

صفحه 77:
بند 3-5-4- سوابق ‏ متن استاندارد سازمان باید روشهاي اجرايي براي شناسايي, نگهداري و تعیین تکلیف سوابق زیست محيطي ایجاد نموده و برقرار نگهدارد. این سوابق باید شامل سوابق آموزشي و نتايج مميزيها و بازنكريها باشد. سوابق زيست محيطي بايد خواناء قابل شناسايي 3 قابل رديابي به فعاليتهاء محصولات يا خدمات مربوطه باشند. سوابق زیست محيطي باید طوري بايگاني و نگهداري شوند که به سهولت قابل دستيابي باشند 3 از ‎tol‏ خرابي يا نابودي محفوظ بمانند. مدت نگهداري آنها باید تعیین و مهم oe fee Ey 

صفحه 78:
نکات مهم در دوش اجرايي باید به سئوالات زیر پاسخ داده شود: 1- چه سوابقي باید نگهداري شوند؟ 2- چه كساني باید این سوابق را نگهداري کنند؟ 3- سوابق باید کجا نگهداري شوند؟ 4- سوابق باید چگونه نگهداري شوند؟ 5- مدت زمان نگهداري سوابق باید چقدر باشد؟ 6- نحوه دسترسي به سوابق باید چگونه باشد؟ 7- نحوه امحاء ‎dL slow‏ چگونه باشد؟ 

صفحه 79:
1- قوانین و مقررات و سار الزامات زیست محيطي 2- مجوزها 3- سوابق آموزشي 4 اطلاعات مربوط به فرآیندها 5- اطلاعات مربوط به محصول 6- سوابق بازرسي, نگهداري و کالیبراسیون 7 اطلاعات مربوط به کنترل و پایش سیستم © مهم 

صفحه 80:
نمونه هايي از سوابق زیست محيطي (ادامه) 8- اطلاعات مربوط به پیمانکاران 9- گزارش حوادث و آمادگي در شرایط اضطراري 0- شکایات 1- گزارش عدم انطباق ها 2- اطلاعات مربوط به جنبه هاي زیست محيطي بارز 3- نتایج ممیزیها 4- بازنگريهاي مدیریت مهم ‎eo‏ 

صفحه 81:
بخش شانزدهم مهم ‎ea‏ 

صفحه 82:
بند 4-5-4- مميزي سیستم مدیریت زیست محيطي ‏ متن سازمان باید برنامه یا يها و روشهاي اجرايي براي مميزيهاي أدواري مهم مديريت ريست محيطي كه قرار ات به اجا درآید ایجاد نموده و برقرار نگهدارد الف تعيين شود كه آيا سيستم مديريت زيست 1- با ترتيبات برنامه ريزي شده براي مديريت زيست محيطي و از جمله الزامات اين استاندارد مطابقت دارد يا نه؟ 2- به درستي اجرا و نكهداري شده است يا نه؟ ارائه شود. ‎wel‏ ريزي سازمان از خفقه هر كونه زمان بندي بايد ee lea Le. ۳ .. 

صفحه 83:
مفاد يك روش اجرايي مميزي داخلي 1- فعاليتها و محدوده هايي که در مميزي مي باید در نظر گرفته شوند. 2 دفعات مميزي 3- مسئوليتهاي مربوط به اداره و اجراي ممیزیها 4- گزارش کردن نتایج ممیزیها 5- صلاحیت ممیزین 6- چگونگي اجراي ممیزیها 7- استقلال ممیزین از واحدها مميزي شونده 8- جك ليست مميزي ‎6D‏ 7 مهم 

صفحه 84:
کارگاه شماره 3 مدت زمان: 15 دقیقه براي هر گروه نحوه ارائه: از هر گروه نماینده ايي, گزارش >29 را ارائه مي نماید و در حین ارائه گزارش هر گروه» دیگر شرکت کنندگان نیز نظرات خود را ارائه مي نمایند. در نهایت مدرس به جمع بندي نظرات مي پردازد. ‎or‏ مهم 

صفحه 85:
بخش هفدهم بازنگري مدیریت مهم 

صفحه 86:
بند 6-4- بازنگري مدیریت - متن استاندارد مدیریت رده بالا سازمان باید در فواصلي که خود تعيين مي نمايدء سیستم زیست محيطي را بازنگري نماید تا از اقدام مناسب بودن» كافي بودن و موثر بودن آن اطمینان حاصل کند. فرآیند بازنگري مدیریت باید به نحوي باشد که اطمینان حاصل شود که اطلاعات لازم جمع آوري مي گردد تابه مديريت امکان دهد که این ارزيابي را بعمل آورد. اين بازنگري باید مدون شود. در پرتو نتایج مميزي سیستم مدیریت زیست محيطي, تغییر شرایط و تعهد به بهبود مستمره بازنگري مدیریت باید نیاز احتمالي به تغییرات خط فتشيء اهداف كلان و سا عناصر سیستم مدیریت 

صفحه 87:
ورودي هاي جلسه بازنگري مدیریت 1- نتایچج مميزيهاي داخلي 2- میزان تحقق اهداف و برنامه ها 3- شکایت مشتریان 4- گزارش حوادث زیست محيطي 5- پيگيري مصوبات جلسات قبل 6- تغییر در قوانین و مقررات 7- مناسب بودن خط مشي 8- سوابق اقدامات اصلاحي و پیشگیرانه 9- پیشرفتها در تكنولوژي 0- نظرات طرفهاي ذینفع 1- گزارش اندازه گیریها مهم 

صفحه 88:
خروجيهاي جلسه بازنگري مدیریت 1- اقداماتي که باید انجام شود. 2 بهبود مستمر وه مهم 

صفحه 89:
(PDCA) —— Plan — ‏لم‎ a | —S\ Review —, Policy—Implement 0 chick ۰ وه مهم