سیستم های اطفاء حریق
اسلاید 1: بسم الله الرحمن الرحیمسیستم های اطفاء حریق
اسلاید 2: روش هاي عمومي اطفاء حريقاصولاً اگر بتوان يكي از اضلاع هرم حريق (حرارت، اكسيژن، مواد سوختني يا واكنش هاي زنجيره اي) را كنترل و محدود نموده يا قطع كرد ، حريق مهار مي شود. اگرچه واكنش هاي زنجيره اي لازمه بروز حريق است ولي در درجه اول اهميت نيست.1. سرد كردن ( توسط آب، دي اكسيد كربن)2. خفه كردن ( توسط كف، دي اكسيد كربن، خاك، ماسه و خاك)3. سد كردن يا حذف ماده سوختني4. كنترل واكنش هاي زنجيره اي ( هالن و پودرهاي مخصوص)5. رقيق كردن هوا ( نيتروژن و دي اكسيد كربن)
اسلاید 3: سیستم اطفاء حریق امروزه از سیستم ها ی اعلام حریق به طور گسترده در ساختمان ها و اماکن مسکونی و صنعتی استفاده می شود تا خسارتهای ناشی از حریق را به حداقل برسانند و همچنین برای اطلاع دادن به ساکنین ساختمان در مواقع بروز حریق از این سیستم ها استفاده می شود تا حدالامکان از تلفات جانی جلوگیری شود. برای تشخیص حریق از اثرات سه گانه آن یعنی دود و حرارت و شعله استفاده می شود
اسلاید 4: به طور کلی سیستم های اعلام حریق در دو نوع عادی و هوشمند ساخته شده اند. درسیستمهاي عادی مکانی را که از نظر حریق می خواهیم حفاظت کنیم به مناطق مشخص تقسیم میکنیم تا در صورت بروزحریق بتوان محل حریق را سریعترو راحت تر تشخیص داد . به هر کدام از این مناطق یک زون ( Zone ) گفته می شود .
اسلاید 5: این عمل در سیستم ها ی هوشمند نیز انجام می پذیرد ولی مزیتی که این سیستم ها نسبت به سیستم ها ی عادی دارند این است که این سیستم ها دارای اجزای قابل آدرس دهی هستند و علاوه براینکه می توان زونی را که در آن حریق اتفاق افتاده است تشخیص داد بلکه می توان دقیقا عنصری را که حریق را تشخیص داده معین کرد و محل دقیق حریق را مشخص نمود و خبردهنده ها یی را که مربوط به آن محل می باشد فعال نمود .
اسلاید 6: اجزای سیستم اعلام حریق به سه قسمت اصلي تقسیم می شوند: • تجهیزات تشخیص حریق ( دتکتورها ) • تجهیزات اعلام حریق ( فلاشرها ، آژیرها و ... )• مرکز کنترل یا پانل مرکزی که وظیفه ارتباط بین دتکتورها و وسایل اعلام حریق را به عهده دارد. تجهیزات جانبی دیگری نیز برای تکمیل و قدرتمند نمودن سیستم اعلام حریق به کار می روند.
اسلاید 7: روشهای کشف و اعلام حریق : الف.دستی :1)استفاده از آژیر که روش قدیمی است. 2) توسط بلند گو 3)توسط سیستم الکتریکی، که به آن PUSH BUTTON هم می گویند.در این روش به فاصله 30 یک کلید با درپوش شیشه ای قرار میدهند تا در صورت بروز مشکل شخص متصدی آن را فشار دهد.4) اعلام توسط بلند گو 5) استفاده از تلفن
اسلاید 8: ب . روش اتوماتیک: در این سیستم ها از کاشفهای حریق (DETECTOR) کابلها و منبع تغذیه و... استفاده گرفته می شود.
اسلاید 9: تجهیزات تشخیص حریق ( دتکتورها ) دتکتورها وسایل الکترونیکی هستند که در شکل ها و طرح ها ی مختلف و معمولا به رنگ سفید توسط کارخانه های سازنده ارائه می شوند و در محلهای مناسب ساختمان مانند آشپزخانه – موتورخانه – اتاق بایگانی – راهروها – اتاق ها منزل – اتاق ها ی کنفرانس به صورت سقفی یا دیواری روی پایه های مخصوص نصب می شوند و وظیفه آنها تشخیص حریق و اعلام آن به مرکز کنترل میباشد.
اسلاید 10: تغذیه دتکتورها معمولا با ولتاژ 24 ولت DC صورت می گیرد ولی دتکتورها یی وجود دارند که از ولتاژ های 12 و 48 ولت DC و یا AC 220 ولت تغذیه می شوند. جریان عبوری از آن ها در حالت عادی چند ده میلی آمپر است و در مواقع بروز حریق افزایش می یابد. بسته به اینکه دتکتورها از کدام اثر آتش برای تشخیص استفاده می کند در انواع گوناگونی به صورت زیر ساخته می شوند : 1- دتکتور دودی2- دتکتور حرارتی 3- دتکتور شعله ای
اسلاید 11: تجهیزات اعلام كننده حریق برای آگاه کردن ساکنین ساختمان از بروز حریق از وسایل سمعی و بصری خاص سیستم های اعلام حریق استفاده می شوند که به سه گروه تقسیم می گردند: 1- آژیر ( Sounder ) یا زنگ ( Bell ) 2- چراغ ها ی نشانگر ( (Flasher 3- شستی ها ی اعلام حریق ( Manual Call Point ) ( MCP)
اسلاید 12: کابل کشی سیستم اعلام حريق نصب و استقرار تجهیزات سیستم اعلام حریق طبق استاندارد BS 5839 و کابل کشی طبق استاندارد BS 6207 انجام می گیرد . به طور کلی می توان سیم ها ی مدار اعلام حریق را به دو گروه تقسیم کرد و با توجه به خصوصیات هر گروه کابل مناسب باآن را به کار برد :
اسلاید 13: گروه1 :کابلهایی که بعد ازآشکارشدن حریق استفاده نمی شود مانندکابل ها ی دتکتورها وشستی ها گروه 2 : کابلهایی که بعد ازکشف حریق استفاده میشوند مانندکابلهاي منبع تغذیه وآژیرها و چراغها
اسلاید 14: انواع کاشف ها : 1) حرارتی heat detector) : ) به دو دسته هستند.یکی از آ«ها باید یک محرک آن را تحریک کند تا بکار بیافتد.معمولا درجه حرارت 60 درجه محرک محسوب می شود. از 2 سنسور متالی و بی متالیک استفاده می شود که بی متالیک بهتر است. نوع دیگر حرارتی متغییر است که هرگاه روند افزایشی دما قابل قبول نباشد عمل می کند.
اسلاید 15: 2) کاشف دودی :به دو دسته تقسیم می شوند : 1-2 . کاشف یونیزه(inniizing detector) : ذراتی به قطر 1/0 میکرون را براحتی تشخیص می دهد.اگر گرد و غبار توسط الکترود های آن شناسایی شود با ولتاژ کوچکی که هعمال می کند مدار را کار می اندازد.عدم حساسیت در شروع حریق از معایب آن است. 2-2. کاشف فوتو الکتریک: دارای یک سنسور و چشم الکترونیکی است که اگر جسمی مانع تابش نور مرئی از سنسور به چشمی شود مدار عمل می کند.عیب آنها کاهش حساسیت در ذراتی با قطر کمتر از طول موج مرئی است.
اسلاید 16: 3)کاشفهای شعله ای : دارای طول موج 380 تا 760 نانومتر هستند.مشابه فوتو الکتریک ها هستند ولی دقت بالاتری دارند.4) کاشفهای گازیاب: این وسایل نسبت به گازهای حاصله از شروع سوختن مواد و یا نسبت به نشت برخی گازها حساس هستند چنانچه مورد اخیر باشد یک وسیله پیشگیری کننده از حریق خواهد بود.
اسلاید 17: در حالت كلي می توان برای هر دو گروه کابل 5/1 میلی متر مربع با روپوش و عایق پروتودور به کار برد ولی در مکان ها ییکه امکان ضربه یا ساییدگی و جویده شدن توسط حیوانات وجود دارد باید کابل ها را حفاظت مکانیکی کرد. می توان در مورد سیم ها ی آژیرها و چراغ ها برای حفاظت آنها را داخل دیوار زیر حداقل 12 میلی متر گچ به صورت توکار گذاشت . کابلها ي سیستم اعلام حریق باید جدا از سایر کابل ها سیم کشی شوند .
اسلاید 18: معرفي پيشرفته ترين تكنولوژي اطفاء حريق اتوماتيك پايروژن ايروسول ( PyrGen Aerosol ) انقلابي در سيستم اطفا حريق در حال وقوع است.پايروجن كه از تكنولوژي سوخت جامد موشك استفاده مي نمايد ، اولين سيستم اطفا حريق پودر و گاز(ايروسول) در جهان مي باشد كه به صورت تجاري توليد شده است و به عنوان جايگزيني بي خطر و كاربردي براي هالون ، هالوكربن ها ، پودرهاي شيميايي و گازهاي بي اثر طراحي شده است.
اسلاید 19: پايروجن به صورت تجاري در مخازن با ظرفيت متفاوتي توليد شده و در دسترس مي باشد.پايروجن جامدي غيرسمي و بي اثر بوده و تا زماني كه به صورت الكتريكي و يا حرارتي فعال نشده است پايدار مي ماند و در صورت فعال شدن تركيبي از پودر و گاز (ايروسول) با خاصيت خاموش كنندگي توليد مي نمايد ايروسول توليد شده به صورت فيزيكي و شيميايي به حريق حمله ور شده و به صورت تقريبا لحظه اي حريق را فرونشانده و از شعله وري مجدد آن (و در شرايط واقعي از انفجار) نيز جلو گيري مي نمايد در بسياري از كاربردها پايروجن تنها جايگزين كاربردي براي هالون مي باشد
اسلاید 20: ايده اطفا حريق در پايروجن منحصر به فرد مي باشد ، يك ماده شيميايي جامد هنگامي كه به صورت الكتريكي و يا حرارتي تحريك مي شود ، تركيبي از گاز و پودر ميكروني خشكي ايجاد مي نمايد ذرات خشك شيميايي ، (اكثرا كربناتهاي پتاسيم) و مخلوطي از گاز ، (اكثرا دي اكسيد كربن ، نيتروژن و بخار آب) با هم مخلوط شده و ايروسول خاموش كننده منحصر به فردي را تشكيل مي دهند.
اسلاید 21: مزايا و امكانات سسيتم كم وزن و كم حجمنصب بدون پيچيدگي و راه اندازي مجدد سريع غير سمياقتصادي و مقرون به صرفهسه برابر موثر تر از گاز هالون 3 دوست محيط زيستبدون نياز به لوله كشي و مخازن تحت فشار كاربرد سيستم پايروجناتاق كامپيوترسيستم توزيع برق
اسلاید 22: اتاق كامپيوتر سيستم توزيع برق اتاق ژنراتوركف كاذباتاق سرورانباركابين مخابراتياتاق كنترل
اسلاید 23: طراحی و نصب سیستمهای اعلام و اطفاء حریق اتوماتیک برای پیاده سازی ونصب موفق سیستمهای خودکاراعلام واطفاء حریق رعایت اصول واستانداردهای بروز در این زمینه از اهمیت خاصی بر خوردار است. منافع ناشی از سیستمهای خودکار اعلام و اطفاء حریق علی رغم هزینه بر بودن آنها، بسیار زیاد بوده به نحویکه اکثر صنایع خواهان بهترین نوع اینگونه سیستمها میباشند. این بررسی برای کمک به مدیرانی است که درصدد خرید و پیاده سازی اینگونه سیستم ها طبق استانداردهای موجود هستند. معیار های انتخاب در این بررسی بر اساس مزایا و معایب هر یک از سیستمها استوار است.
اسلاید 24: آتش سوزی یکی از خطرناکترین پدیده هایی است که خسارت جانی و مالی فراوانی ببار میاورد. قریب به 75% الی 80% آتش سوزی ها قابل پیشگیری و پیش بینی اندوچنانچه اقدامات لازم صورت پذیرد 4/3 ازخسارات سالیانه ناشی از حریق کاسته خواهد شد . سیستمهای اعلام و اطفاء حریق وسیله ای مناسب جهت رسیدن به این هدف میباشند.
اسلاید 25: معمول ترین عناصری(مواد حاصله) که قبل از وقوع حریق قابل ردیابی اند عبارتند از . 1- گرما 2- نور (Aerosol 3- دود (ذرات انواع کاشف های موجود بر اساس کشف هر کدام از مواد نامبرده شده فوق الذکر ساخته شده اند .
اسلاید 26: اجزا اصلی سیستم خودکار اعلام حریق عبارت است از:1- آشکار ساز. یک سنسورکه به یکی از باز تابهای حریق (شعله،گازبعدازحریق دود،حرارت و....)حساس بوده و هرگاه در معرض یکی از اینها قرار گیرد بر یک مدار الکتریکی اثر می گذارد.2- آژیر (یا هر علامت هشدار دهنده دیگر) که بر اثر فرمانی که در مدار الکتریکی به وسیله ی آشکار ساز کنترل می شود به کار می افتد. 3- بخش کنترل مرکزی 4- باطری و تجهیزات تامین نیرو . آشکارسازها انواعی گوناگون دارند و انتخاب هر یک از آنها بستگی به شرایط و نخستین محصول حریق در ماده مورد نظر دارد. زیرا
اسلاید 27: خاموش کننده اتوماتیک سیستم اسپرینکلر (شبکه بارنده ) در سال 1723 به وسیله فردی به نام امبروز گادفری اختراع شد. وسیله ای که گادفری ساخت از یک محفظه آب تشکیل شده که یک اتاقک حاوی باروت را در درون خود جای می دهد . اتاقک باروت به یک فتیله و چاشنی متصل شده است. در صورت بروز آتش سوزی فتیله و چاشنی فعال شده و موجب انفجار باروت می شوند در نتیجه محفظه آب نیز منفجر شده و آب ذخیره شده بر روی محل آتش سوزی می ریزد.
اسلاید 28: سیستم اسپرینکلر یک شبکه بارنده خودکار است که برای خاموش کردن آتش سوزی های کوچک بوسیله پاشیدن و افشاندن آب به کار می رود و به این ترتیب رشد حریق را کند میکند تا سرویس آتش نشانی از راه برسد . این سیستم یکی از سودمندترین و پر مصرف ترین وسایل ثابت در اطفاء حریق است.
اسلاید 29: از شش جزء مشخص تشکیل یافته اند: 1-پایه ی اتصال به لوله های آب : که موجب ارتباط روزنه با لوله های آب میشود. 2-روزنه : که محل خروج آب است. 3-بازو یا چهار چوب : که منحرف کننده را در جای خود نگه می دارد . 4-منحرف کننده : که موجب پخش آب با یک الگوی چتر مانند میشود5-کلاهک : که بر روی روزنه قرار گرفته است و به وسیله ی بخش گداز پذیر در جای خود نگهداری میشود . 6-بخش گداز پذیر : که نسبت به یک دمای ویژه حساس بوده و در آن دما باعث میشود کلاهک از روی روزنه برداشته شود.
اسلاید 30: سیستم اعلام حریق در اسپرینکلر یک سوئیچ الکتریکی است که نسبت به جاری شدن آب حساس بوده و با جاری شدن آب ازدهانه ی اسپرینکلر ؛ آژیر را به صدا در می آورد.دمایی که اسپرینکلر به آن حساس است ؛ به وسیله کارخانه ی سازنده تعیین میشود این دما به وسیله ی کدهای رنگی مشخص میشود
اسلاید 31: انواع گوناگون اسپر ینکلر ساخته شده است که می توان آن را در یکی از چهار گروه زیر و یا ترکیبی از آنها قرار داد 1 – سیستم تر : در این سیستم همه لوله ها تا کلاهک اسپر ینکلر تحت فشار آب قرار دارد. بالا رفتن دمای محیط باعث می شود کلاهک باز شده و در نتیجه آب را در منطقه زیر خود بپاشد. این نوع اسپرنیکلر بیشترین کاربرد را دارد .
اسلاید 32: 2 – سیستم خشک : این سیستم معمولا در مناطقی که امکان یخ زدن وجود دارد به جای سیستم تر به کار می رود . با یک حساب سر انگشتی می توان گفت سیستم خشک هنگامی به کار می رود که بیش از 20 دستگاه اسپرینکلر به کار رود .. در این سیستم ؛ لوله ها دارای هوای فشرده هستند و در پشت آن یک شیر قرار گرفته است که جاری شدن آب را کنترل میکند هرگاه کلاهک اسپرینکلر باز شود، هوا آزاد شده و در نتیجه ی افت فشار ؛ شیر نگهدارنده ی جریان آب نیز باز می شود و آب در لوله ها جریان می یابد .
اسلاید 33: 3 – سیستم های پیش فعال : بسیار شبیه سیستم های خشک هستند با این تفاوت که سریع تر از آنها عمل می کند و خساراتهای ناشی از جاری شدن آب و نیز آسیب های مکانیکی به اسپرینکلر را کمتر می کنند . به منظور جلوگیری از آسیب های مکانیکی به سیستم ؛ نشت فشار هوا به وسیله یک منبع به طور اتوماتیک تامین میشود . هنگامی که فشا هوا یکباره تغییر می کند مثلا در صورت شکستن تصادفی لوله ها ؛ منبع تامین هوا می تواند بدون آنکه شیر خروج آب را باز کند علائم اخباری ایجاد کند . شیرهای پیش فعال که عبور آب را به لوله ها هدایت می کنند به وسیله یک سیستم آشکارساز جداگانه عمل می کنند .
اسلاید 34: 4 – سیستم های تند آبی / سیل آسا : در این سیستم کلاهک اسپرینکلر همواره باز است و شیرهای تامین آب به وسیله یک سیستم آشکارساز عمل می کنند سیستم آشکارساز در همان ناحیه ی اسپرینکلر نصب می شود شیر تامین آب ممکن است به صورت دستی کنترل شود . این سیستم در جایی که نیاز به جریان تند و یکباره آب وجود دارد به کار می رود مانند کارگاههایی که امکان انفجار وجود دارد.
اسلاید 35: بررسی و تعویض اسپرینکلر ها : هر گاه اسپرینکلرها در یک محیط مناسب و غیر مخرب به کار برده شوند ممکن است تا 50 سال نیز کارایی داشته باشند . ولی افزون بر مدت کاربرد هر اسپرینکلر عوامل دیگری همچون مواد خورنده در هوای محیط ، نشت ذرات و یا رنگ ، ضربه های مکانیکی ، اضمحلال بخش گداز پذیر و ... بر نیاز به تعویض اسپرینکلر ها موثر هستند . بنابر این لازم است در طی گشت های ایمنی بر سلامت اسپرینکلر ها نظارت کافی بعمل آید . ودر صورت نیاز تعویض شوند . افزون بر آن لازم است در فواصل زمانی 10 سال یکبار نمونه هایی از اسپرینکلرهای نصب شده انتخاب شود و RTi آنها آزموده شود .
اسلاید 36: سیستم های افشانه ا ی آب : یک حالت دگرگون یافته از اسپرینکلرها هستند که در برخی ویژگی ها با یکدیگر تفاوت دارند : -اسپرینکلر ها برای حفاظت یک منطقه به کار میروند در صورتی که افشانه ها برای یک موضع ویژه به کار میروند -هر اسپرینکلر به تنهایی در برابر آتش واکنش نشان می دهد و باز میشود در صورتی که افشانه ها به یکباره و با هم به کار می افتند -پخش آب در اسپرینکلر ها به صورت عمودی است و یک ناحیه ی چتر مانند را پوشش خود قرار میدهد ولی افشانه های آب در همه جهات آب را پخش می کنند .
اسلاید 37: نتیجه گیری: برای تعیین خاموش کنندها برای هر قسمت با توجه به مساحت هر بخش و با در نظر گرفتن اینکه هر دتکتور و خاموش کننده بایستی حداقل مقدار معیینی از فضا را پوشش دهد استفاده شده است لذا جا نمایی کاشفها و سیستم های اطفاء حریق بسیار مهم بنظر میرسد. بررسی های انجام گرفته نشان از آن دارد که مدیریتها باید نسبت به مسائل ایمنی حساس بوده و به همین خاطر نسبت به تجهیز کارگاهها به امکانات اعلام و اطفاء حریق طبق استانداردها و سایر وسائل ایمنی اقدام کافی را مبذول داشته باشند
نقد و بررسی ها
هیچ نظری برای این پاورپوینت نوشته نشده است.