سیستم های داخلی خودرو

صفحه 1:


صفحه 2:
موضوع تحقيق: سيستموهاى (اخلى. ماشین اعضای گروه: 

صفحه 3:
كلاج خودرو و کارکرد آن: "کلاچ وسیله ایست برای انتقال حرکت چرخشی از یک شفت به شفت دیگر. کلاج در واقع یک وسیله قطع کردن و با وصل کردن است که در سیستم‌های انتقال نیرو بکار می‌رود. اصولاً در سیستم‌های انتفال نیرو, توان و نیروی تولید شده در موتور برای استفاده به شکلی دیگر و یا استفاده در جایی دیگر نیاز به جابجایی و انتقال دارد. حال برای آنکه بتوان بر روی اين انتقال نیرو کنترلی را اعمال کرد. ساده‌ترین راه استفاده از یک کلاج است تا هر زمان که نیاز به توقف انتقال نیرو باشد, اين عمل انجام پذیرد. کلاج یک اتصال اصطکاکی میان موتور اتومبیل به عنوان منیع تولید توان و جعبه دنده اتومبیل برقرار می‌کند. در حالی که کلاج اتومبیل درگیر است توان از موتور به جعبه دنده و از آنجا به چرخها انتقال می‌یاید. لیکن گاهی لازم می‌شود که دنده مورد استفاده در جعبه دنده ماشین بر حسب شرایط جاده و سرعت حرکت ماشین تغییر کند. برای آنکه بتوان اين تغییر را به راحتی انجام داد, ایندا لازم است که توان را از چرخ دنده‌های موجود در جعبه دنده قطع کرد. برای قطع کردن اين ارتباط توانی میان جعبه دنده و موتور از کلاج استفاده می‌شود. ابن كار براق راننده اتومبیل می‌تواند به راحتی فشاردادن یک پدال به کمک پای خویش باشد. لیکن فشار دادن اين پدال پایی باعث فاصله گرفتن محور جعبه دنده از صفحه در حال چرخش موتور (فلایویل) خواهد شد. بوجود آمدن فاصله, معادل است با قطع ارتباط و انتقال توان. در اين حالت راننده برای مدت کوتاهی پدال کلاج را نگه می‌دارد و در حالی که جعبه دنده تحت هیچ نیروی خاصی قرار ندارد دنده مناسب را انتخاب کرده و جعبه دنده را در آن دنده مطلوب قرار می‌دهد و سپس پدال کلاح را رها می‌کند. در اين حالت انتقال توان از موتور به جعبه دنده دوباره از سر گرفته خواهد شد. 

صفحه 4:
EMS ‏انواع‎ بدون لغزش : اين نوع کلاچها دو حالت بنابراین در اين حالت لغزش يا سایش یکطرفه : اين کلاچها در گردش از یک چرخش در جهت مخالف صورت گیرد نیرویی صورت نمی گیرد؛ بنابراین در اصطکاکی : اساس عملکرد اين کلاچم که این درگیری سیب انتقال نیرو از یه این نوع کلاچها شامل دیسکی, مخرود هیدرولیک : در اين نوع کلاچها نیرو از متحرک مورد نظر منتقل می شود. از میان انواع کلاچهای فوق تنها دو نو: فنر دیافراگم پا ‎eS 4299‏ دیسک فشار يدال كلاج در حالت فشرده يدال كلاج در حال 

صفحه 5:
كلاج اصطکاکی اين نوع كلاجها به ينج نوع كلاج مخروطى كلاج تى صفحه اى كلاج جند صفحه اى كلاج نيمه كريز از مركز كلاج كريز از مركز 

صفحه 6:
urbg pro EMS (Con Clutch) دزنآبن كلاجها همانكؤنه كه از اسم ان بيداست سطوع اصظكاكن به کل خروطی هد هعابی که كلاع جر كير من شود کشتاور از طريق فلابويل كه سطع داخلى أن بم شكل مخروطی است به سيط مخروطى ديكرى كه درون قلايويل جاى مى كيرد منتقل مى شود. راى خلاض كردن كلاج نيز سطح ‎sh os ele Loe cea‏ دزون فلامويل يرون اكشيده مي شود تا مات دوس فكع يلود مزایا : برای فشار یکسان وارده بر پدال, نيروى اعمالى برروى سطوح اضظكاكى در اين خالت بزركتر .از نبروی محوری اعمال شده نسبت به کلاج صفحه ای است معایب <اگر زاویه مخروظ :کوچکتر از جدود 20 درجه انتخات شود؛ ممکن امنت حالت خود ققلي پیش .بياید و جدا کردن دو سطحی که با هم در حالت چرخش هستتد مشکل شود 

صفحه 7:
كلاج تک صفحه ای ‎Single Plate)‏ در اين نوع کلاج, صفحه اصطکاکی بین فلایویل و صفحه فشارنده تگ63 )تا لیا اش نبروی اعمالی ‎cata‏ صفح قنهازيدة یط رام هی گاید این رو اعمال إن ريق يع وال كه دس بای رانتدة مشرده ی ی ی خی نت انوس بت ری فان خی ساب طقف ‎Ge hae lass‏ ی وین درم جره ارا ياف رانك انه مجه اططكاكن سل ای ی مزايا : در اين نوع كلاج تعويض دنده نسبت به كلاج مخروطى آسانتر است, زيرا جابجايى بدال در اين حالت كمتر است و همجنين مانند كلاج مخروطى مشكل قفل شدن در اين حالت وجود ندارد. معايب : فنرها در اين نوع كلاج نسبت به حالت مخروطى بايد سختى بيشترى داشته باشند و در نتيجه نيروق فشاريدة برركترى مورد نيان ات : كلاج تک صفحه ای با فنر دیافراگمی اساس کار این نوع کلاچها همانند کلاچ تک صفحه ای است با این تفاوت که در ایتجا بجای فنرهای پیچشی از فنر دیافراگمی استفاده می شود؛ اين فنرها در حالت عادی به شکل مخروط ناقص هستند, اما هنگامی که فشرده می .شوند حالت تخت به خود می گیرند 

صفحه 8:
Semi-Centrifugal)) j5 0 jl 55 aon eS Clutch ‏در اين نوع کلاچها, فنرها برای انتقال گشتاور در سرعتهای معمولی‎ ‏احی می شوند, در حالیکه در سرعتهای بالاتر نیروی گریز از مرکز‎ ‏به انتقال گشتاور کمک می کند. در این کلاچها نیروی گریز از مرکز از‎ oe ee ees sl oes ‏حو و قله‎ ‏دند‎ 

صفحه 9:
Centrifugal) 55,0 jl 555 ‏كلاج‎ در ‎wil‏ نوع از کلاچها بر خلاف کلاچهای نیمه گزیز از مرکز, تنها از نیروی گریز از ‎AChute a.‏ روی صفحات و درگیر کردن کلاج استفاده می شود. از مزایای اين نوع کلاج این است که به پدال کلاج نیازی ندارد. کنترل کلاج بصورت اتوماتیک و توسط دورموتور ضورث می گیرد. خودروهایی که از اين کلاچها استفاده می کنند. توانایی متوقف بندن با دندم درگیر را ذارند: بدون اینکه جودرم خاهوش شود بعابراین در این حالت به مهارت. کی آزسانت رانتده نبار أسيت. طرز کار اين سيستم بدینگونه است که هنگامی که سرعت خودرو افزایش می یابد, وزنه ۸ در اثر افزایش نیروی گریز از مرکزبالا می رود. در نتیجه میله رابط 8 سبب اعمال نیرویی به صفحه ) می شود. این نیرو توسط فنر ۶ به صفحه 0 منتقل می شود. صفحه 0 شامل صفحه اصطکاکی است که توسط اعمال فشار با فلایویل ۳ درگیر می شود. فنر 5 باعث عدم درگیری کلاج در سرعتهای پایین و حدود 500 ۲۵۲۱ می شود. زائده !۲ مقدار نیزوی گریز از مرکز را محدود می کند چرا که وزنه ۸ نهایتاً در اين نقطه متوقف می شود. نیروی 0 متناسب با نیروی گریز از مرکز در هر سرعت خاص است. در حالیکه نیروی 4 اعمال شده بوسیله فنر 6 در همه سرعتها ثابت می باشد. نموداری از نیروی گریز از مرکز را در دورهای مختلف موتور در می توان مشاهده کرد. 

صفحه 10:
لنیستم اتفال قدرت ماشین های موجود با دو سیستم انتقال قدرت متفاوت کار می کنند,یکی سیستم عادی که راننده با فشار دادن پدال کلاج و با استفاده از دسته تعویض دنده ,دنده را تعویض می کند و دیگری سیستم اتوماتیک است که با استفاده از چند کلاچ و یک مبدل گشتاور و چرخدنده های سیاره ای همه کارهای تعویض دنده را برای راننده انجام می دهد.اما سیستم دیگری مابین این دو وجود دارد که ترکیبی از بهترین ویژگی های هر دو سیستم را فراهم می کند و آن سیستم انتقال قدرت دو کلاچه است که به آن , سیستم انتقال قدرت شبه اتوماتیک , سیستم دستی بدون کلاج یا سیستم دستی انتقال قدرت اتوماتیک شده هم گفته می شود. 

صفحه 11:
سیستم انتقال قدرت سیستم انتقال دو کلاچه کار دو گیریکس سیستم دستی را با هم انجام می دهد.برای درک بهتر این موضوع بهتر است طریقه کارکرد گیربکس دستی معمولی را مرور کنیم. وقتی که راننده می خواهد دنده را به وسیله دسته دنده عوض کند باید ابتدا پدال کلاچ را فشار دهد در اين سيستم كلاج رابطه بین موتور و گیربکس را قطع می کند و از انتقال قدرت به چرخها جلوگیری می کند سپس ‎ag Caos bie Sly‏ وله دستم دندم رده چدیدی را ابتخات بی کلد در شمن این کار تلقم دندانه دارا شده إى از يى چرخدنده به چرخدندم با اندازه متغاوت خرکت می کند.وسایلی که ‎rigs (no orsoli (Synchronizer) jlusle jo»‏ دنده ها را قبل از اینکه با هم درگیر شوند هم سرغت مي کندعا از خرد شدن چرخدنده ها جلوگیری شود.وقتی که چرخدنده جدید درگیر شد راننده پدال کلاج را رها می کند.با این کار دوباره موتور به گیربکس وصل می شود و نیرو دوباره به چرخها منتقل می شود. پس در یک سیستم انتقال قدرت دستی معمولی جریان دایمی قدرت از موتور به چرخها وجود ندارد. قطع وصل شدن جریان قدرت پدیده ای را به تام 5۳061 516۲ ‎torque interrupt L‏ به ودده من آفرد گر رانتد كان أزموده باشد رشان ماش در صن تعويض 

صفحه 12:
كير بك س(جعبه دنده) گیربکس وظیقه دارد که گشناور (قدرت) و دور موتور را تغیبر داده و به دلخواه راننده و نیاز جاده و خیابان دور را کم قدرت را زیاد یا بلعکس دور را زیاد و قدرت زا کم کند در مواقعی نیاز می باشد که از قدرت بيشترى جهت حركت اتومبیل استفاده شود همین طور تناز فى شود كه پس از حرکت اتومبیل سرعت پیشتری داشته و به حرکت خود ادامه دهد امروزه به علل اقق گیربکس های دنده ای را ترجیج می دهند در گیربکس های دنده ای هر زوج دند دش زا به وجود می آورد در نتبجه برای به دست آوردن نسبت ‎le dias‏ زوج دنده استفاده کرد انواع گیرب گیربکس دو نوع است : گیریکس معمولی و گیربکس انومانیک . در بعضی از بغل فرمان قرار دارد ‎lye‏ ها دسته دنده در سمت راست رانتد شده است که به آن دنده انواع مجور پا شفت در گیربکس (جعبه دنده) شفیورودف(ش فتکالج) ۰ 2- شفتاصلیی | شفتفو 3- شفتهنده عقب وظیفه دنده ها در گیریکس تغییر دور گشتاور وظیفه دنده ها می باشد وظیفه دنده پرنجی هماهنگ کننده دور بین دنده بوده و عمل تعویض دنده را تسریع می کند وظیفه خار موشکی جلو برنده و نگه دارنده دنده برنجی می باشد وظیفه مته ساچمه ماهک برای جلوگیری از بیرون زدن دنده هنگام حرکت اتومبیل و ثابت ماندن دنده از مته و ساچمه استفاده می شود 

صفحه 13:
گیربکس اتوماتیک خودرو های بدون گیریکس محدود به یک «نسبت انتقال دور» هستند. اين نسبت قابل انتخادا سرعت مطلوب حرکت کند. اگر حداکثر سرعت 60 کیلومتر بر ساعت را می خواهید. پس دستی خودرو ها باشد. شما احتمالاً در حين رانندگی با خودرو های دارای جعبه دنده دستی فقط از دتده سه استفاد نظرتان را در هنگام شروع حرکت نخواهید داشث و در سرعت های بالا نیز, موتور زوزه ای موتور نزدیک خط قرمز شود) در اين حالت موتور خودرو به زودی فرسوده می شود و تقریب پنابراین دنده های گیریکس تاثیز بیشتر بز گشتاور موتور دارد و موتور کار خود را با طرعت دستی, کار اصلی گیریکس های اتوماتیک این است که به موتور (که دارای دامنه محدود سرا وسیعی داشته باشند. بیشتر گیربکس های اتوماتیک در دنده سه نسبت انتقال دور 1 به 1 دارند. برای ایجاد نسبت؛ مجموعه دنده های سیاره ای قفل شوند. اين ترتیب قرار گرفتن دنده ها ساده تر است پنابراین دنده های گیربکس تاثیر بیشتر بر گشتاور موتور دارد و موتور کار خود را با سرعت های انوماتیک و دستی اين است که گیریکس دستی با درگیر و آزاد کردن مجموعه دنده ‎sl‏ ‏متفاوتی می دهد. در حالی که در گیربکس ائوماتیک با همان مجموعه از دنده ها همه نسبت اسمال دور های منعاوت را می دهد. مجموخه دنده های سیاره ای وسیله ای است که این کار ها را در گیربکس اتوماتیک مقدور می کند 

صفحه 14:
چرخ‌دنده حلقه‌ای )0۳ دیفرانسیل دیفرانسیل وسیله‌اي است که گشتاور از دیفرانسیل روي تمام اتومبیل‌ها و کامیو در اتومبيل‌هايي که نیرو بطور مدوم به چرخهاي عقب و جلو وجود داشته باشد. در اتومبيلهابي كه مي توان نيرو را به ب عوض هنكام استفاده از هر دو محور برا سرعتهاي متوسط براير طي مسير كذ دیفرانسیل باز: وقتي که اتومبیل روي جاده در خط مس کننده را مي‌چرخاند. در اين شرایط هیچ چرخ‌دندههای اسپایدر چپ و راست ۳7 باشد نسبت تعداد دندانه های چرخدنده وقتي که اتومبیل مي‌پیچد چرخها باید با سرعت‌هاي متفاوت بچرخند: چرخدنده‌هاي داخل محفظه همزمان با شروع به پیچیدن اتومبیل شروع به گردش مي‌کنند با این کار اين امکان براي چرخها فراهم مي‌شود که با سرعت‌هاي متفاوت بچرخند. چرخ داخلي نسبت به محفظه با سرعت کمتري مي‌چرخد در حالي که چرخ بيروني نسبت به محفظه سریعتر مي‌چرخد. 

صفحه 15:
:«یقرانسیل وسیله‌اي است که گشتاوز انتقالي از مود :دیقرانسیل سه کار را انجام مي‌دهد فرستابزق نرنموتور یه چرخها .1 عملکرد به عنوان‌آخرینمرجله کاهش‌دنده در خودروا النتقا[قدرنهه جرخها در حاليكه جرخها با سرعتهاً | چرخهاي اتومببل با سرعت‌هاي متفاوت مي‌چرخند. به ۲ هنگام پیچیدن اتومبیل چرخها قواصل متفاوتي را طي اذ أتجابي كه سرعت يرابر است )ا جارجاس تعسيم بز .است. توجه كنيد كه جرخهاي جلو هم نسبت به جرخه ‎sly‏ چرخهايي که پیشران نیستند و نيروي موتور به آنا که رای کف رشان سس با رسای عوت ‏ متصل‌اند بطوریکه يك موتور واحدو يك سبستم انتقال تاش پاش چرخها به همدیگر قفل خواهند شد بسن اتومبيل با مشكل مواجه مي شود یکی از چرخها باید" زيادي براي لغزاندن يك جرخ لازم است و ابن نيرو بايد از طريق محور جرخها از يك جرخ به جرخ د .كشش زيادي را بر محور جرخها وارد خواهد كرد 

صفحه 16:
‎Control »‏ 6والان با تثبیت‌کننده سرعنخود تا اسر سای كتشورها بكلا لخص ]نا للها تاسالگذشته و در ‎papa) lee a‏ میور ماو خر ؟ ی ایس ترا مردم حتیب رخیصاحبان‌خودروهاعمجهز به لذا جهناشناییب یشتر با لین‌سیستم در نیل عملکرد لین‌سیستم خواهیم پرداخت 

صفحه 17:
يه طور ماد مت خوان آن را ابراری برای تایب اكاك اشن للد رانلهه عتوال ‎ayer‏ ما اکردصرعت راروی ۱۲۰ لور بر سا الرقامك نحت هر شرانظن اين موعت لدراف سخا نايت ك1 ا سراشیبی ها و یا هنگام وزش باد مخالف سرعت شما تغيير نخوا شما اين امکان را میدهد تا بدون نیاز به فشردن پدالهای ترمز و دستی, سرعت خود را با هر بار فشردن دکمه ۱ کیلومتر بر سا خددرفهاى يا مجك الاد كلس . مرا مايل امم ال )ء ترمز و همجنين در مورد خودروهاى دنده معمولى فشردن يدال وسيله فشردن دكمه ديكرى دوباره سرعت قبلى كه توسط رانند قابل بازیایی است. کروز کنترل بسته به شرکت سازنده آن در تثبیت سرعت را به شما نمی دهد چرا که این سیستم مخصوص ! پاش و تباید در سطه ‎Ses‏ از آناففتای کید همجین اتفاده جاده های پرپیج و خم و برای رانندگانی که سابقه به خواب رفتن خطر آفرین باشد . 

صفحه 18:
کروز کنترلها عموما دارای دکمه های ۱0/0۶۲ قرارگیری این دکمه ها بسته به کارخانه ساز: انواع آمریکایی دکمه های کروز کنترل در روع برف ياك كن و در برخی هم بر روی دسته قرار دارند و در انواع وطنی ( محصولات دارتد که این سیستم بیشتر در خودروهايي طراحی اولیه ای برای آن وجود ندارد,دیده م روی دسته دنده قرار می دهد؛ چرا که باعث کردن راننده به دسته دنده برای بيدا كردن د محل قرارگیری که اکثر خودروسازان نیز دکا است, و پس از آن نیز دسته های جداگانه و برف پاک کن نیز امکان بروز اشتباه را بالا خواهد برد. 

صفحه 19:
پایان ”ابا تشكر 

موضوع تحقیق: سیستمهای داخلی ماشین اعضای گروه: علی صالحی، علی شریعتی، امیرعلی مژده کالچ خودرو و کارکرد آن: ‏کالچ وسیله ایست برای انتقال حرکت چرخشی از یک شفت به شفت دیگر .کالچ در واقع یک وسیله قطع کردن و یا وصل کردن است که در سیستم‌های انتقال نیرو بکار می‌رود .اصوًال در سیستم‌های انتقال نیرو ،توان و نیروی تولید شده در موتور برای استفاده به شکلی دیگر و یا استفاده در جایی دیگر نیاز به جابجایی و انتقال دارد .حال برای آنکه بتوان بر روی این انتقال نیرو کنترلی را اعمال کرد .ساده‌ترین راه استفاده از یک کالچ است تا هر زمان که نیاز به توقف انتقال نیرو باشد ،این عمل انجام پذیرد. کالچ یک اتصال اصطکاکی میان موتور اتومبیل به عنوان منبع تولید توان و جعبه دنده اتومبیل برقرار می‌کند .در حالی که کالچ اتومبیل درگیر است توان از موتور به جعبه دنده و از آنجا به چرخها انتقال می‌یابد .لیکن گاهی الزم می‌شود که دنده مورد استفاده در جعبه دنده ماشین بر حسب شرایط جاده و سرعت حرکت ماشین تغییر کند .برای آنکه بتوان این تغییر را به راحتی انجام داد ،ابتدا الزم است که توان را از چرخ دنده‌های موجود در جعبه دنده قطع کرد .برای قطع کردن این ارتباط توانی میان جعبه دنده و موتور از کالچ استفاده می‌شود .این کار برای راننده اتومبیل می‌تواند به‌راحتی فشاردادن یک پدال به کمک پای خویش باشد .لیکن فشار دادن این پدال پایی باعث فاصله گرفتن محور جعبه دنده از صفحه در حال چرخش موتور (فالیویل) خواهد شد .بوجود آمدن فاصله ،معادل است با قطع ارتباط و انتقال توان .در این حالت راننده برای مدت کوتاهی پدال کالچ را نگه می‌دارد و در حالی که جعبه دنده تحت هیچ نیروی خاصی قرار ندارد دنده مناسب را انتخاب کرده و جعبه دنده را در آن دنده مطلوب قرار می‌دهد و سپس پدال کالچ را رها می‌کند .در این حالت انتقال توان از موتور به جعبه دنده دوباره از سر گرفته خواهد شد. انواع کالچ بدون لغزش :این نوع کالچها دو حالت دارند؛ حالت خالصی و حالتی که کالچ کامًال درگیر است. بنابراین در این حالت لغزش یا سایش در کالچ به هیچ عنوان مشاهده نمی شود. یکطرفه :این کالچها در گردش از یک طرف همانند کالچ بدون لغزش عمل می کند ،اما اگر چرخش در جهت مخالف صورت گیرد دو صفحه کامًال روی هم سر می خورند و هیچگونه انتقال نیرویی صورت نمی گیرد؛ بنابراین در این کالچها گشتاور تنها از یک طرف منتقل می شود. اصطکاکی :اساس عملکرد این کالچها درگیری دو صفحه دارای ضریب اصطکاک نسبتًا باالییست که این درگیری سبب انتقال نیرو از یکی از صفحات به صفحه دیگر می شود .انواع مورد استفاده این نوع کالچها شامل دیسکی ،مخروطی ،صفحه ای و تسمه ای می باشد. هیدرولیک :در این نوع کالچها نیرو از یکی از صفحات به سیال و سپس از سیال به صفحه متحرک مورد نظر منتقل می شود. از میان انواع کالچهای فوق تنها دو نوع آخر در خودروهای امروزی مورد استفاده قرار می گیرد . کالچ اصطکاکی این نوع کالچها به پنج نوع عمده زیر تقسیم می شوند : کالچ مخروطی کالچ تک صفحه ای کالچ چند صفحه ای کالچ نیمه گریز از مرکز کالچ گریز از مرکز ) (Con Clutchکالچ مخروطی در این کالچها همانگونه که از اسم آن پیداست سطوح اصطکاکی به شکل مخروطی هستند .هنگامی که کالچ در گیر می شود ،گشتاور از طریق فالیویل که سطح داخلی آن به شکل مخروطی است به سطح مخروطی دیگری که درون فالیویل جای می گیرد منتقل می شود .رای خالص کردن کالچ نیز سطح .مخروط خارجی کمی از درون فالیویل بیرون کشیده می شود تا تماس دو سطح قطع شود مزایا :برای فشار یکسان وارده بر پدال ،نیروی اعمالی برروی سطوح اصطکاکی در این حالت بزرگتر .از نیروی محوری اعمال شده نسبت به کالچ صفحه ای است معایب :اگر زاویه مخروط کوچکتر از حدود 20درجه انتخاب شود ،ممکن است حالت خود قفلی پیش .بیاید و جدا کردن دو سطحی که با هم در حالت چرخش هستند مشکل شود کالچ تک صفحه ای (Single Plate شود)و نیروی اعمالی در این نوع کالچ ،صفحه اصطکاکی بین فالیویل و صفحه فشارنده نگهداشته می ‏Clutch توسط صفحه فشارنده سطوح را به هم می چسباند .این نیروی اعمالی از طریق یک پدال که بوسیله پای راننده فشرده می شود بوجود می آید .این نیرو سبب فشرده شدن انگشتی متصل به صفحه فشارنده می شود و بدین ترتیب نیرو از پای راننده به صفحه اصطکاکی منتقل می شود. مزایا :در این نوع کالچ تعویض دنده نسبت به کالچ مخروطی آسانتر است ،زیرا جابجایی پدال در این حالت کمتر است و همچنین مانند کالچ مخروطی مشکل قفل شدن در این حالت وجود ندارد. معایب :فنرها در این نوع کالچ نسبت به حالت مخروطی باید سختی بیشتری داشته باشند و در نتیجه نیروی فشارنده بزرگتری مورد نیاز است. :کالچ تک صفحه ای با فنر دیافراگمی اساس کار این نوع کالچها همانند کالچ تک صفحه ای است با این تفاوت که در اینجا بجای فنرهای پیچشی از فنر دیافراگمی استفاده می شود؛ این فنرها در حالت عادی به شکل مخروط ناقص هستند ،اما هنگامی که فشرده می .شوند حالت تخت به خود می گیرند کالچ نیمه گریز از مرکز ((Semi-Centrifugal ‏Clutch در این نوع کالچها ،فنرها برای انتقال گشتاور در سرعتهای معمولی طراحی می شوند ،در حالیکه در سرعتهای باالتر نیروی گریز از مرکز به انتقال گشتاور کمک می کند .در این کالچها نیروی گریز از مرکز از طریق وزنه هایی بوجود می آید که همراه سایر اجزا دوار کالچ می گردند. کالچ گریز از مرکز (Centrifugal ‏Clutch فشار)بر روی در این نوع از کالچها بر خالف کالچهای نیمه گریز از مرکز ،تنها از نیروی گریز از مرکز برای اعمال صفحات و درگیر کردن کالچ استفاده می شود .از مزایای این نوع کالچ این است که به پدال کالچ نیازی ندارد. کنترل کالچ بصورت اتوماتیک و توسط دورموتور صورت می گیرد .خودروهایی که از این کالچها استفاده می کنند، توانایی متوقف شدن با دنده درگیر را دارند ،بدون اینکه خودرو خاموش شود .بنابراین در این حالت به مهارت کمتری از جانب راننده نیاز است. طرز کار این سیستم بدینگونه است که هنگامی که سرعت خودرو افزایش می یابد ،وزنه Aدر اثر افزایش نیروی گریز از مرکزباال می رود ،در نتیجه میله رابط Bسبب اعمال نیرویی به صفحه Cمی شود .این نیرو توسط فنر E به صفحه Dمنتقل می شود .صفحه Dشامل صفحه اصطکاکی است که توسط اعمال فشار با فالیویل Fدرگیر می شود .فنر Gباعث عدم درگیری کالچ در سرعتهای پایین و حدود rpm 500می شود .زائده Hمقدار نیروی گریز از مرکز را محدود می کند چرا که وزنه Aنهایتًا در این نقطه متوقف می شود .نیروی pمتناسب با نیروی گریز از مرکز در هر سرعت خاص است .در حالیکه نیروی Qاعمال شده بوسیله فنر Gدر همه سرعتها ثابت می باشد .نموداری از نیروی گریز از مرکز را در دورهای مختلف موتور در می توان مشاهده کرد. سیستم انتقال قدرت ماشین های موجود با دو سیستم انتقال قدرت متفاوت کار می کنند،یکی سیستم عادی که راننده با فشار دادن پدال کالچ و با استفاده از دسته تعویض دنده ،دنده را تعویض می کند و دیگری سیستم اتوماتیک است که با استفاده از چند کالچ و یک مبدل گشتاور و چرخدنده های سیاره ای همه کارهای تعویض دنده را برای راننده انجام می دهد.اما سیستم دیگری مابین این دو وجود دارد که ترکیبی از بهترین ویژگی های هر دو سیستم را فراهم می کند و آن سیستم انتقال قدرت دو کالچه است که به آن ،سیستم انتقال قدرت شبه اتوماتیک ،سیستم دستی بدون کالچ یا سیستم دستی انتقال قدرت اتوماتیک شده هم گفته می شود. سیستم انتقال قدرت سیستم انتقال دو کالچه کار دو گیربکس سیستم دستی را با هم انجام می دهد.برای درک بهتر این موضوع بهتر است طریقه کارکرد گیربکس دستی معمولی را مرور کنیم .وقتی که راننده می خواهد دنده را به وسیله دسته دنده عوض کند باید ابتدا پدال کالچ را فشار دهد در این سیستم کالچ رابطه بین موتور و گیربکس را قطع می کند و از انتقال قدرت به چرخها جلوگیری می کند سپس راننده با دست و به وسیله دسته دنده ،دنده جدیدی را انتخاب می کند در ضمن این کار حلقه دندانه دار شده ای از یک چرخدنده به چرخدنده با اندازه متفاوت حرکت می کند.وسایلی که همزمانساز ( )synchronizerنامیده می شوند دنده ها را قبل از اینکه با هم درگیر شوند هم سرعت می کند تا از خرد شدن چرخدنده ها جلوگیری شود.وقتی که چرخدنده جدید درگیر شد راننده پدال کالچ را رها می کند.با این کار دوباره موتور به گیربکس وصل می شود و نیرو دوباره به چرخها منتقل می شود. پس در یک سیستم انتقال قدرت دستی معمولی جریان دایمی قدرت از موتور به چرخها وجود ندارد .قطع وصل شدن جریان قدرت پدیده ای را به نام shift shockیا torque interruptبه وجود می آورد .اگر راننده کار آزموده نباشد سرنشینان ماشین در ضمن تعویض دنده به جلو و سپس به عقب پرتاب می شوند. گیربکس یکی از اعضای سیستم انتقال قدرت می باشد وظیفه گیربکس تبدیل دور و گشتاور بوده گیر بکس(جعبه دنده) گیربکس وظیفه دارد که گشتاور (قدرت) و دور موتور را تغییر داده و به دلخواه راننده و نیاز جاده و خیابان دور را کم قدرت را زیاد یا بلعکس دور را زیاد و قدرت را کم کند در مواقعی نیاز می باشد که از قدرت بیشتری جهت حرکت اتومبیل استفاده شود همین طور نیاز می شود که پس از حرکت اتومبیل سرعت بیشتری داشته و به حرکت خود ادامه دهد امروزه به علل اقتصادی و ایمنی بیشتر گیربکس های دنده ای را ترجیح می دهند در گیربکس های دنده ای هر زوج دنده فقط یک نسبت دور و گردش را به وجود می اورد در نتیجه برای به دست اوردن نسبت تبدیل های مختلف باید از چندین زوج دنده استفاده کرد انواع گیربکس گیربکس دو نوع است :گیربکس معمولی و گیربکس اتوماتیک .در بعضی از اتومبیل ها دسته دنده بغل فرمان قرار دارد و در اکثر اتومبیل ها دسته دنده در سمت راست راننده روی گیربکس بسته شده است که به ان دنده گیربکس گویند انواع محور یا شفت در گیربکس (جعبه دنده) شفت ورودی (شفت کالچ) -2شفت اصلی یا شفت دو -3شفت دنده عقب 1- وظیفه دنده ها در گیربکس تغییر دور گشتاور وظیفه دنده ها می باشد وظیفه دنده برنجی هماهنگ کننده دور بین دنده بوده و عمل تعویض دنده را تسریع می کند وظیفه خار موشکی جلو برنده و نگه دارنده دنده برنجی می باشد وظیفه مته ساچمه ماهک برای جلوگیری از بیرون زدن دنده هنگام حرکت اتومبیل و ثابت ماندن دنده از مته و ساچمه استفاده می شود گیربکس اتوماتیک خودرو های بدون گیربکس محدود به یک «نسبت انتقال دور» هستند .این نسبت قابل انتخاب است و به خودرو اجازه می دهد که با حداکثر سرعت مطلوب حرکت کند .اگر حداکثر سرعت 60کیلومتر بر ساعت را می خواهید ،پس باید انتقال دور شما شبیه دنده سه گیربکس های دستی خودرو ها باشد. شما احتماًال در حین رانندگی با خودرو های دارای جعبه دنده دستی فقط از دنده سه استفاده نمی کنید و اگر هم این کار را بکنید شتاب مورد نظرتان را در هنگام شروع حرکت نخواهید داشت و در سرعت های باال نیز ،موتور زوزه ای شدید خواهد داشت (اگر عقربه نشان دهنده دور موتور نزدیک خط قرمز شود) در این حالت موتور خودرو به زودی فرسوده می شود و تقریبًا غیر قابل راندن است. بنابراین دنده های گیربکس تاثیر بیشتر یر گشتاور موتور دارد و موتور کار خود را با سرعت مناسبی ادامه می دهد .درست مثل جعبه دنده های دستی ،کار اصلی گیربکس های اتوماتیک این است که به موتور (که دارای دامنه محدود سرعت است) اجازه می دهد که سرعت خروجی با دامنه وسیعی داشته باشند. بیشتر گیربکس های اتوماتیک در دنده سه نسبت انتقال دور 1به 1دارند .برای ایجاد نسبت دور خروجی 1به 1باید دو قسمت از سه قسمت مجموعه دنده های سیاره ای قفل شوند .این ترتیب قرار گرفتن دنده ها ساده تر است بنابراین دنده های گیربکس تاثیر بیشتر یر گشتاور موتور دارد و موتور کار خود را با سرعت مناسبی ادامه می دهد .تفاوت اساسی بین گیربکس های اتوماتیک و دستی این است که گیربکس دستی با درگیر و آزاد کردن مجموعه دنده های مختلف به شفت خروجی نسبت انتقال دور های متفاوتی می دهد .در حالی که در گیربکس اتوماتیک با همان مجموعه از دنده ها همه نسبت انتقال دور های متفاوت را می دهد .مجموعه دنده های سیاره ای وسیله ای است که این کار ها را در گیربکس اتوماتیک مقدور می کند . ديفرانسيل چيست؟ ديفرانسيل وسيله‌اي است كه گشتاور انتقالي از موتور را دو قسمت مي‌كند تا هر قسمت جداگانه چرخي را به گردش درآورد. ديفرانسيل روي تمام اتومبيل‌ها و كاميون‌هاي جديد يافت مي‌شود .همچنين روي بسياري از اتومبيل‌هايي كه قدرت به چهار چرخ منتقل مي‌شود. در اتومبيل‌هايي كه نيرو بطور مداوم به چهار چرخ منتقل مي‌شود ،بين هر دو چرخ به يك ديفرانسيل نياز است و همچنين بايد يك ديفرانسيل بين چرخهاي عقب و جلو وجود داشته باشد .چرا كه چرخهاي جلو ضمن پيچيدن اتومبيل مسير متفاوتي را نسبت به چرخهاي عقب طي مي‌كنند. در اتومبيل‌هايي كه مي‌توان نيرو را به يكي از محورها به دلخواه منتقل و يا قطع كرد به ديفرانسيل بين چرخهاي عقب و جلو نيازي نيست .در عوض هنگام استفاده از هر دو محور براي انتقال قدرت چرخهاي عقب و جلو به هم قفل مي‌شوند .بنابراين چرخهاي عقب و جلو بايد با سرعت‌هاي متوسط برابر طي مسير كنند. ديفرانسيل باز: وقتي كه اتومبيل روي جاده در خط مستقيم حركت مي‌كند ،چرخها با سرعت‌هاي برابر مي‌چرخند .پينين ورودي چرخدنده حلقه‌اي و محفظه جدا كننده را مي‌چرخاند .در اين شرايط هيچ كدام از چرخدنده‌هاي داخل محفظه نمي‌چرخند و دو چرخدنده پهلويي به محفظه قفل شده‌اند. توجه داشته باشيد كه پينين ورودي نسبت به چرخدنده حلقه‌اي كوچكتر است .اين آخرين مرحله كاهش دنده در اتومبيل است .اصطالحات "نسبت محور عقب" يا "آخرين نسبت رانندگي" را شنيده‌ايد اين اصطالحات به نسبت كاهش دنده در ديفرانسيل اشاره دارند.اگر نسبت محور عقب4.10 باشد نسبت تعداد دندانه های چرخدنده حلقه ای به پینیون ورودی 4.10خواهد بود. وقتي كه اتومبيل مي‌پيچد چرخها بايد با سرعت‌هاي متفاوت بچرخند: چرخدنده‌هاي داخل محفظه همزمان با شروع به پيچيدن اتومبيل شروع به گردش مي‌كنند با اين كار اين امكان براي چرخها فراهم مي‌شود كه با سرعت‌هاي متفاوت بچرخند .چرخ داخلي نسبت به محفظه با سرعت كمتري مي‌چرخد در حالي كه چرخ بيروني نسبت به محفظه سريعتر مي‌چرخد. دیفرانسیل خودرو و نحوه عمکرد آن .ديفرانسيل وسيله‌اي است كه گشتاور انتقالي از موتور را دو قسمت مي‌كند تا هر قسمت جداگانه چرخي را به گردش درآورد :ديفرانسيل سه كار را انجام مي‌دهد فرستادن قدرت موتور به چرخها 1. عملكرد به عنوان آخرين مرحله كاهش دنده در خودرو 2. انتقال قدرت به چرخها در حاليكه چرخها با سرعتهاي متفاوت گردش مي‌كنند(.اسم ديفرانسيل برگرفته از اين وظيفه آن 3. است) چرخهاي اتومبيل با سرعت‌هاي متفاوت مي‌چرخند .به ويژه هنگام پيچيدن اتومبيل .با استفاده از انيميشن زير مي‌توانيد دريابيد كه هنگام پيچيدن اتومبيل چرخها فواصل متفاوتي را طي مي‌كنند .چرخ داخلي نسبت به چرخ خارجي مسافت كمتري را طي مي‌كند. از آنجايي كه سرعت برابر است با جابجايي تقسيم بر زمان جابجايي ،چرخي كه مسافت كمتري را طي مي‌كند سرعتش هم كمتر .است .توجه كنيد كه چرخهاي جلو هم نسبت به چرخهاي عقب مسير متفاوتي را طي مي‌كنند براي چرخهايي كه پيشران نيستند و نيروي موتور به آنها منتقل نمي‌شود مشكلي پيش نمي‌آيد .مانند چرخهاي جلو در يك اتومبيل كه چرخهاي عقب پيشران هستند و يا چرخهاي عقب در اتومبيلي كه چرخهاي جلو پيشران هستند .اما چرخهاي پيشران به هم متصل‌اند بطوريكه يك موتور واحد و يك سيستم انتقال قدرت واحد آنها را به گردش درمي‌آورد .اگر ماشين شما ديفرانسيل نداشته باشد ،چرخها به همديگر قفل خواهند شد پس مي‌بايست هميشه با سرعت‌هاي برابر گردش كنند .با اين شرايط پيچيدن اتومبيل با مشكل مواجه مي‌شود و يكي از چرخها بايد روي زمين بلغزد .با وجود چرخهاي مدرن امروزي و خيابان‌هاي بتني ،نيروي زيادي براي لغزاندن يك چرخ الزم است و اين نيرو بايد از طريق محور چرخها از يك چرخ به چرخ ديگر منتقل شود كه اين كار کروز کنترل چیست و چگونه کار می کند : ‏ Cruise Controlیا تثبیت کننده سرعت خودرو ؛ سیستم جدیدی محسوب نمی شود ،این سیستم سالهاست در سایر کشورها باالخص ایاالت متحده آمریکا مورد استفاده قرار می گیرد اما در ایران تا سال گذشته و در پی نصب آن بر روی مدلهای سفارشی ایران خودرو ،همچنین واردات خودروهای مجهز به آن ،کمتر کسی با این سیستم آشنایی داشت و هم اینک نیز همچنان درصد بسیار زیادی از مردم حتی برخی صاحبان خودروهای مجهز به کروز کنترل از روش استفاده از آن اطالعی ندارند؛ لذا جهت آشنایی بیشتر با این سیستم در ذیل به بررسی مورد مصرف ،نحوه استفاده و نحوه عملکرد این سیستم خواهیم پرداخت. کروز کنترل چیست ‏ به طور ساده می توان آن را ابزاری برای ثابت نگاه داشتن سرعت خودرو در میزان مورد درخواست راننده عنوان نمود .مثال اگر سرعت را روی ۱۲۰کیلومتر بر ساعت تثبیت نمایید خودرو به صورت اتوماتیک تحت هر شرایطی این سرعت را برای شما ثابت نگه میدارد ،حتی در سرباالیی ها، سراشیبی ها و یا هنگام وزش باد مخالف سرعت شما تغییر نخواهد کرد ،کروز کنترل عالوه بر این به شما این امکان را میدهد تا بدون نیاز به فشردن پدالهای ترمز و گاز و تنها با فشردن دکمه های دستی ،سرعت خود را با هر بار فشردن دکمه ۱کیلومتر بر ساعت افزایش یا کاهش دهید ( در مورد خودروهای با استاندارد انگلیسی این میزان ۱مایل می باشد ) ،کروز کنترل در هنگام فشردن پدال ترمز و همچنین در مورد خودروهای دنده معمولی فشردن پدال کالج از مدار خارج میشود ،که البته به وسیله فشردن دکمه دیگری دوباره سرعت قبلی که توسط راننده تثبیت شده بود از حافظه سیستم قابل بازیابی است .کروز کنترل بسته به شرکت سازنده آن در سرعتهای زیر ۵۰-۴۰کیلومتر قابلیت تثبیت سرعت را به شما نمی دهد چرا که این سیستم مخصوص مصارف جاده ای با ترافیک کم می باشد و نباید در سطح شهر از آن استفاده کرد ،همچنین استفاده از آن در شرایط برفی و بارانی، جاده های پرپیچ و خم و برای رانندگانی که سابقه به خواب رفتن در هنگام رانندگی را دارند می تواند خطر آفرین باشد . نحوه کار با کروز کنترل ‏ کروز کنترلها عموما دارای دکمه های Set/Accel ، Resume ، On/Offو Coastمی باشند .محل قرارگیری این دکمه ها بسته به کارخانه سازنده خودرو ،متفاوت می باشد؛ در برخی خودروها از جمله انواع آمریکایی دکمه های کروز کنترل در روی فرمان ،در برخی خودروها بر روی دسته راهنما و یا دسته برف پاک کن و در برخی هم بر روی دسته جداگانه ای پشت فرمان و زیر دسته راهنما یا برف پاک کن قرار دارند و در انواع وطنی ( محصوالت سفارشی ایران خودرو ) نیز دکمه ها بر روی دسته دنده قرار دارند که این سیستم بیشتر در خودروهایی که به طور دستی کروز کنترل بعدا بر رویشان نصب میشود و طراحی اولیه ای برای آن وجود ندارد،دیده می شود و کمتر خودروسازی دکمه های کروز کنترل را بر روی دسته دنده قرار می دهد؛ چرا که باعث جداشدن دست راننده از فرمان می شود .همچنین نگاه کردن راننده به دسته دنده برای پیدا کردن دکمه مورد نظر نیز می تواند حادثه آفرین باشد .اما بهترین محل قرارگیری که اکثر خودروسازان نیز دکمه ها را بر روی آن قرار می دهند همان روی فرمان خودرو است ،و پس از آن نیز دسته های جداگانه پشت فرمان؛ چراکه استفاده دو منظوره بر روی دسته راهنما و برف پاک کن نیز امکان بروز اشتباه را باال خواهد برد. پایان ‏