صفحه 1:
به نام خدا
شر.ح بیماری و اپیدمیولوژی پوکی استخوا
Ostevporvsis
پرستاران دوره 60 گروه)
دانشگاه علوم پزشکی تهران
استاد:خانم ياشايى يور
صفحه 2:
استخوان
& استخوان یکی از بزرگ ترین اعضای
eal os
& این بافت زنده قادر به تغییر
ساخار ود شار ما
مرت
<< .اين بافت در طول زندكى نه ثابت مى
ماند و» نه بدون تغييربلكه »كاملا فعال
بوده و دائما تغيير مى كند حتى در
سنين ييرى .
<< اين عضو داراى ركهاى
خونى »سلولهاى زنده و اعصاب است
و در صورتی که فعالیتی نداشته باشد
یا فشاری بر آن وارد نشود .مانند فلج
اندامها تحلیل می رو د و ضعیف و
a ae
ا
سب
Diaphrysis
Astigular cartilage
Ephiphyseal line
‘Spongy bone
Medullary cavity
سا Nutrient foramen
Anticular cartilage
Epiphysis
صفحه 3:
وظایف اسکلت
استخوان بندی به طور کلی وظایف زیر را در بدن انسان به عهده دارد
0-استوار نگاه داشتن بدن و شکل دلدن به آن
0 محافظت (مسسمسس) از اعضای درونی بدن مانند قلب » ریه وغیره
تامین حرکت بدن (سسسسس)
aulsiy ied 5 aud (Diceral reservoir) <)-ذخيره مواد معدنى
سلولهای خونی
صفحه 4:
ماده بنیادی («ب) اين ماده ازدو جزوآلی و معدنی تش
است
۶ نحوه رسوب مواد می تواند باعث تشکیل یکی از دو
متراکم شود
صفحه 5:
عرامل موثر بر تشکیل نودء ۳۳
<سن )تا 06 سالگی توده استخوانی تشکیل
جنس: هورمون های جنسی در مردان (آندرو
ودر زنان (استروژن )در مرحله بلوغ رشد
اسکلت را سبب می شوند.
هورمونها : رشد »کلسی تونین » پاراتورمون و...
Mp
تغذیه
فعالیت فیزیکی (ورزش کافیپیاده روی-...)
٠١ —
صفحه 6:
بیماری است که درآن توده استخوان
کاهش می یابد در نتیجه شکنندگی آن
افزايش يافته و خطر شكستكى زياد ص a)
مى كردد. es
< اين بيمارى در مردان ودر زنان ديده 1[ -
مى شود ولى در زنان شايعتر است
< براى جلوككيرى از شكستكى بايد توده
استخوانى را افزايش دادهءاز افتادن ها
جلوگیری کرد وتوده عضلانی اسکلت
را تقویت کرد.
پوکی استخوان (استئوپوروز)
a 5
صفحه 7:
نشانه ها
۱
شكستگي استخوانها ( اولین نشانه اين بيماريٌ )
درد پشت کمر
خمیده شدن پشت
درداستخوانی و کاهش قدرت عضلات
هی
صفحه 8:
سازمان بهداشت جهانی پوکی استخوان را قرن نامیده
شايع ترین بیماری متابولیک استخوان است
0 اکتبر روز جهانی پوکی استخوان است
01 ا
00 oe aoa
1۳۳
صفحه 9:
صفحه 10:
<رادیو گرافی
بیوپسی از استخوان
< استفاده از علائم
آزمایشگاهی ماننداندازه
گیری میزان .
کلسیم .فسفر و آلکالین
فسفاتاز طبیعی
> سنجش تراکم معدنی
استخوان یا
دانسیتومتری(90060))
صفحه 11:
۶ توده استخوان در یک فرد مسن بستگی به میزان جذب استخوان
ومیزان توده استخوانی در دهه سوم زندگی دارد زیرا حداکثر توده
استخوانی در هر فرد در این دهه می باشد واین شرایط بستگی به
عوامل زیر دارد.
0- ژنتیکی
©- هورمون ها
- فعالیت فیزیکی
روش زندگی
© داروها
م بیماریها
صفحه 12:
و تس سازی
عوامل محيطى موثر در ان
0
شید | a
۱ رشید (تشکیل ویتامین ()
خو
شعه
ها
اسب عنصر امیدنی
wcll -
0 !
ام 0 بدنى
۳
۳
Lia -
سر ۱
م
سريع
۱
ستخوانهار
۱
ر
صفحه 13:
رابطه شکستگی استخوان با افزایش دانسد
صفحه 14:
کاهش استخوان در بزرگسالان ۳
دنا
در حدود سنين©2-(6©0 سالكى 0001
از دست دادن توده استخوانى
بتدريج شروع ميشود.
سالانه کمتر از نیم در صد از توده
لات ۱۱ ۱ تا مره
به دلیل افزایش سن یا کاهش فشار
وارده بر توده استخوانیدی در نتیجه Pretendin
کاهش فعالیت های بدنی استٌ
در سنین یائسگی در زنان ازدست »7
رفتن توده استخوانی به مدت ينج تا
تسریع می شود وبعد ازآن جریا
مشابه مردان ادامه می یابد
صفحه 15:
5 : See 5 ۳
زمان کاهش استخوان در بزرگسالان
۶ زنان کمی پیش از یانسگی
۶ مردان در دهه پنچم زندگی
< زمانى كه زنان كاملا يائسه می شوند »میزان از دست رفتن
استخوان چند بار سریع تر می شود .در طی پنج تا ده سال
اول پس از یائسگی استخوان اسفنجی سریع تر از استخوان متراکم از
بطوری که میزان کاهش سالانه
آنها ٩۵6966 درصداست. ۷ >
در طی ده سال یک زن می تواند 400تا 46در صد از استخوان متراکم و 66
تا 00 درصد استخوان اسفنجی خود رااز دست بدهد
صفحه 16:
ma.
زنان معمولا 00 خود رابا تو
۱ کمتری آغاز می کنند.
سال یک نفر و ©0( 0
ِ_ <از هر
نج مرد نيز يك نفربه استئويرقاز
از هر بنج مر .
مبتلا مى شوند.
صفحه 17:
مر ۲۰
نداشتن اطلاعات کافی
۶ میزان پائین هورمون های جنسی
© مصرف بیش ازحد مشروبات الکلی
> استفاده بیش از حد از کورتون(نوعی از داروها)
> بسیاری از بیماریهاوداروها می توانند سبب پوکی
استخوان شوند
سیگار
< ياتسكى
< كلسيم ناكافى در رزيم غذايى
صفحه 18:
علل استئوپوروز
te eet ee
SG ea ett مصرف الکل
وراات ۴
۷ عدم ورزش مداوم ومنظم
۷ پرکاری غده تیرونید
۷ سندرم های سو تغذیه
” التهاب کید » يرقان
۷ بعضی از سرطان ها مانند سرطان خون
داروهایی مانند : کورتون »ضد تشنج »
هپارین وداروهای اسید معده
بیماری های ریوی
۷ ورود بعضی از عناصر مانند سرب که
می توانند در بدن جانشین کلسیم شوند.
صفحه 19:
ادامه...
کمبود هورمون رشد
آرا
v
تروز
شیمی درمانی
استرس
صفحه 20:
بیشگیری بهتر از درمان
درمان قطعی ندارد
می توان روند پوک شدن را کند یا متوقف کرد.
صفحه 21:
عوامل مرتبط با نحوه زندگی 7 ۱
a> غذایی مناسب
«مصرف ویتامین ها
تمرینات ورزشی
صفحه 22:
<< در بدن اشخاص بالغ يك تا دو كيلوكرم كلسي
وجود دارد.اين ماده به صورت املاح
كوناكون با غذا وارد بدن مى شود ودرحضور
ویتامین 90096 0)آن در روده جذب به
خون وارد و بقیه توسط مدفوع دفع خواهد
et
<ا با افزایش سن بدن کم کم ظرفیت طبیعی خود
راجهت جذب کلسیم ازدست می دهدو فردباید
دستگاه گوارش و سیستم های بدن خود را با ۲
استفاده ار مکمل های کلسیم و ویتامین l
صفحه 23:
عوامل موثر در تنظیم کلسیم خون
ویتامین 0)
< هورمون پاراتورمون (ترشح از غده پاراتیرونید )
۶ کالسی تونین (ترشح از غده تیرونید)
جذب روده ای کلسیم تحت تاثیر رژیم غذایی.سن »و 1
است “
< با افزايش سن »جذب کلسیم کم می شود
< روزانه«0000 تا 0000© ميلى كرم كلسيم از طريق ادرار دفع
شود.
ترشح کلسیم در شیره معدی باعث دفع اجباری (06
میلی گرم در روز از راه مدفوع می گردد.
صفحه 24:
میزان نیاز
SOO
00
900
000
900
بيشتر از|) © سال
گروه سنی
-صال
©6-© سال
©-06 سال
60-9
صفحه 25:
ويتامين 00
تاثير بر سلولهاى استخوان سازدارد.
باعث جذب كلسيم از روده مى شود.
شكل فعال ويتامين )در سه مرحله متوالى در يوست »كبد
و كليه ها ساخته مى شود ودر جربى محلول است .
يوست بدن با استفاده از
تور مستفیم خورشید می توا
ad omits
| ۱ تاک
منايع غذابى ويتامين ۸
eee
هیر و علات غلی شده
5 ليده فم مين کلم
صفحه 26:
صفحه 27:
> براي آماده سازي غذا بیش از
مرباخوري از روغن اشپزي استفاده
< روزانه ببش از PRL» BES
کره روي نان صبحانه نمالید.
صفحه 28:
روزانه بیش از يك و
نکنید.
صفحه 29:
درمان پوکی استخوان
< استفاده از داروهای ضد درد
< استفاد: از داروفان دن کت ای
0 "را
حرارت ۲ ١
<ماساز ng و
< استراحت 9
< بسيارى از اين بيماران مى توانند از برنامه صحيح
فيزيو ترايى استفاده كنند.
& فعالیت هایی كه استخوان وزن بدن را تحمل مى
كنند مانند يياده روى مناسب مى باشد.
صفحه 30:
درمان با دارو
> شامل کلسیم ءویتامین 0)»آلندرونیت
Oss side (Biter 8 5 5h (Pleadocrat) ©
ونید های آنابولیکی استروژن» WS paces sts
دعا ه"21)) ورالوكسى فين Ge (RooxPea) 80 كه
داروهاى اخير ضد سرطان است. بنابراين بهترين راه
جلوگیری از پوکی استخوان ورزش مداوم و منظم و a
حاوی میزان مناسب کلسیم و ۱000 (0(0 واحد وید
0 می باشد.
صفحه 31:
استروژن تراپی
استروژن تراپی در زنان پائسه سبب جلوگیری از پوکی استد
وبیماری عروق کرونر می شود.ولی خطر سرطان آندومتر
افزايش مى يابد .
< زنانى كه بيش از (0) سال استروزن دريافت كرده انداحتمال
علت سرطان پستان در آنها در صد افزایش می یابد.از نح
خطر بیماری عروق کرونر در زنان بیشتر از سرطان پستان می "
باشد »بنابراین ارزش ریسک کردن رادارد.
& استفاده دوره ای از استرژن ودادن پروژسترون در کسانی که خطرِ
بیماری کرونر دارند ولی سابقه فلبیت و آمبولی ریه و سابقه
سرطان ندارند ءتوصیه می شود.
صفحه 32:
نقش ورزش در پیشگیری از پوکی است
< افزايش جریان خون »اکسیژن
ومواد غذایی بیشتر به سلولهای
استخوان ساز
< افزايش هورمون هایی که
ترشح آنها با ورزش تحریک
می شود واستخوان سازی و
متابولیسم سلولهای استخوانی
را افزایش می دهد
صفحه 33:
صفحه 34:
ورزش ويوكى استخوان 5
& فعالیت بدنی بر ساختار اسکلتی دردوران چم بح
قبل وبعد از بلوغ موثر است ودر ۰
بزركسالى اين تاثيرات كمتر هستلد »به ps بح" اير
طوری که با تمرینات ورزشی سبک حدود 8
6-0 درصد به توده استخوان اضافه می 5 5 مت
شود" yw سج CPS ف
> تنوری که نقش استخوانساز ورزش را A 1
توجيه مى كند بدين ترتيب لست كد با انجام RAT
فعالیت ورزشی شکستگی خیلی ریزی در $ A
استخوان رخ می دهد که موجب تحریک ae
سلولهای استئوکلاست شده وبا اين 0 4 77
Peele, هك st حضف
استئوبلاست توده متراکم تری از استخوان
ایجاد می شود.به ate oss 5s
پایدار تر باشد. 3
صفحه 35:
9 اهاه۲ ۳2
تین
ی
J Bone لإأاعواعلا
ay
-15:1672 1999
زر
١١| يت ا
صفحه 36:
صفحه 37:
توصیه های برای کودکان و نو جوانا
<< زندگی توام با فعالیت بدنی وورزش داشته
۶ از فعالیت هایی که وزن بدن تحمل می شود
باستی استفده گردد:نطیر ولییال بستبال
»زيمناستيك و اين فعاليت ها بر شنا
ودوجرخه سوارى ترجيح داده مى شود.
> فعاليت هايى استفاده كرددكه همه عضلات
ادر كير شوند.
& اجرا فعاليت هايى كه قدرت عضلات را
افزایش می دهد مناسب است
۶ داشتن یک رژیم سرشار از کلسیم , .
وپروتنین به میزانی که برای رشد وبلوغ
& داشتن حدلقل (260 دقیقه فعالیت بدنی سه
جلسه در هفتد
صفحه 38:
توصیه هایی برای زنان در سن
20-0 سالگی
۶ در این سنین رشد استخوان به انتهای خود خواهد
رسید.
© سعی شود هر روز ورزش کنید .
& نیاز به کلسیم و ويتامين كرا به طور كامل بر
طرف كنيد.
<< يك برنامه ورزشى مناسب در اين دوره شامل:
<)- كرم كردن ©0)دقيقه
> ه- فعاليت هوازى شديد (0)©دقيقه
> ه-فعاليت كششى ©0)دقيقه
< 60 سرد كردن (0)دقيقه
> داشتن حداقل0 جلسه تمرین در هفته
صفحه 39:
توصیه هایی برای زنان ALSO -OS
دراين سنين بتدریج استخوان ها شروع به از دست رفتن می
توصیه می شود در این مرحله با پزشک مشورت کنید.
ورزش در اين مرحله دارای اهمیت زیادی است.
< سعی کنید روزانه به مدت 0*0دقيقه پیاده روی کنید.
< داشتن حداقل ©جلسه تمرين هوازى در اين سنين توصيه
مى شود.
صفحه 40:
۶ هر روز oly روی کنید.
<< برنامه تمرینی قبلی خودر اادامه دهید.
صفحه 41:
ر ©
0 9۵ ایرانیان دچار پوكي استخوان هستند
a
pene ٠٠
til
صفحه 42:
۳ ۱۷۷۵۲۱۸ 2
۵0۵۱ مخ م9۶
> سازمان بهداشت جهاني پوكي اسنخو
را به همراه بيماريهاي سرطان و :
مغزي و حملات قلبي به عنوان
چهار دشمن اصلي بشر معرفي 5
است
صفحه 43:
این بيماري اگر چه فراكير است املا
موزیانه و بي سر و صدا آغاز 7
بدون هیچ علامتي کم کم بوجود مي آید؛
بدان جهت این بيماري را معمولا بیمار"
صفحه 44:
پوكي استخوان به معناي لاغر و 5
شدن استخوانهاست» و شایع ترین
بيماري است که با بالا رفتن سن مت
افراد به عنوان يك معضل بهداشتي
مطرح ميشود.
صفحه 45:
مرك و مير اين بيماري بيش از ۱
مرطان اتا احا ساك 00
بیشتر از اسم سرطان مي ترسند»
از پوكي استخوان که خطر ناکتر
آن است هیچ اطلاعاتي هر چند ۰
مختصري ندارند.
صفحه 46:
«شکستگی ها بیشتر در مناطقی از بدن
می افتند که استخوان اسفنجی دارندمتل م
ها ءدنده ها »دسیتال ساعد وپرگزیمال
“Ch
تحت ۱۲
صفحه 47:
با توجه به افزايش اميد به
زندكقى شيوع يوكى
استخوان رو به افزايش
است بر اساس تخمين بنياد
بين المللى يوكى استخوان
در حال حاضر بيش از
000©ميليون نفر از زنان
سراسر دنيا از اين بيمارى
رنج ميبرند
is fa
therapy foros
when needed
صفحه 48:
علل کمبود
< جين وتبت: عرض جغرافیایی زیاد و زمستان طولانی و
& اتیوپی: (۳۶) و مواجهه کم با آفتاب
2 خاورمیانه: رسوم مذهبی و اجتماعی و تغذیه طولانی با شه
دریافت مکمل 0)
در کشورهای در حال توسعه: فیتات زیاد در رژیم غذایی» مضرف
لبنیات» شیوع زیاد اسهال و عفونت های روده ایی
صفحه 49:
بررسی مرکز تحقیقات غدد درون ریز و متابولیس 53
dere dua
6 فراد 09-(00 ساله تهرانی مبتلا به کمبود وبا
خون
* کمبود شدید (-,066(1۷ (کمتر از 9/46 (all
* كمبود متوسط (©©- ©0/©) ۷/99
* كمبود خفيف (©©-©9©) 99/09
صفحه 50:
بررسی دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت سال 09©)00 7
زنان باردار 6 ماهه و بالاتر
* کمبود شدید 9/086 0 a
* کمبود متوسط 9۵/98
* کمبود حاشیه ایی VIMO
صفحه 51:
> سن
۶ از 000 سالگی به خصوص بعد از 000 سالگی
<ا تمام افراد بالای 000 سال را می توان مبتلا به استئوپروز دانست.
افزایش تصاعدی بروز شکستگی ستون فقرات و هیپ با افزایش
> 00% شکستگی هیپ در افراد 060 سال و بالاتر رخ می دهد.
صفحه 52:
جنس
زنان 6 برابر مردان در معرض خطر استتقپرروز
دارند ولی با سالمندی هردو جنس مستعد می نوند.
<ميزان شکستگی هيب در زنان 2 برابرمردان
صفحه 53:
نژاد
میزان شکستگی هیپ در سفید پوستان و آسیایی ها بيشتر از 7
سیاهپوستان ولی کمبود ویتامین 0) درسیاهپوستان بیشتر وجود دارد.
شرایط پاتولوژی
هیپرتیرونیدی
نارسایی مزمن کلیوی
سوء جذب
هيبرباراتيروئيدى
Osteoporosis
صفحه 54:
گروه های درمعرض خطر
> زنان
ظ سالمندان
وافرادی که کاهش دریافت ویتامین 0)
کاهش در مقدار پیش ساز 0) در يوست
کاهش تشکیل () فعال در بدن
کاهش مواجهه با آفتاب
کاهش دریافت و جذب کلسیم غذایی
کاهش استروژن در زنان
کم تحرکی ونداشتن ورزش منظم
Bae SING SN
صفحه 55:
ترتیب شیوع استئوپروز
بالاترین بروز درسفیدپوستان اروپای
شمالی و نواحی شمال امریکا,: z
اسیای جنوب شرقی
کشورهای افریقایی
صفحه 56:
شیوع استنوپروز
00 میلیون در جهان
00 میلیون در امریکا
PF میلبون در ایران
در امریکای شمالی:
6 زنان 600 سال و بالاترسفید پوست ,استد
00 استئوپروز دارند.
صفحه 57:
6 زنان بالای 000 سال استئوپروز دارا
GOO هزار شکستگی ستون فقرات و SO
شکستگی هیپ در سال
در انگلستان 7
حدود ۷۵5 زنان 00 سال و بالاتر استئوی ون دارة
صفحه 58:
<0 برایر شدن بروز تا سال 000600 به
تعداد سالمندان در دنیا
بیماری سبب ناتوانی ونیاز به مراقبت طولانی
6 میزان مرگ ومیر در یک سال بعداز شکستگی
6 موارد به حالت قبل خود برنمی گردند "
صفحه 59:
هزینه ها
* در امریکا هزینه های استئوپروز IP بیلیون !
سال
* در امریکا در سال 00000 هزینه
بیلیون دلار درسال
صفحه 60:
درصد شیوع در 000-0 سال:
استئویرو استئوینی
مرد زن هرد زن
ستون فقرات 9 6/56 60 SO
استخوان ران ۰ 4/8 SO ۰.89 SIS
در امریکا 0/66 زنان همین گروه سنی مبتلا به استئوپروز
صفحه 61:
نقش توارث در توده استخوانی 9۵00 لت
صفحه 62:
خرین آمار موجود دال بر شیوع بالای استنوپروز (9۵/4 مردان
) درایران می باشد؛ اين آمار همچنین نشان می دهد که حدود
صفحه 63:
۶ هر سال 00000000000 مورد شکستگی لگن در آمریکا حادث مينتود
9 ان افراد در طول یک سال پس از شکستگی به دلیل عوازض ذ
از آن میمیرند. 9660 خانمهای بالای 060 سال در اثر پوکی استخوان دچا
شکستگی مهرهها میشوند»
صفحه 64:
آمارها مي گویند در ايران در طول یک سال» شاهد
دست دادن 20 هزار و 26 سال از عمر ala JS
به علت اين بيماري هستيم
< شیوع این بيماري از كشوري به کشور دیگر یا حتي
در مناطق فختل اداخل بك ts التقار © لا
بستكي به نثاد» وضعیت تغذیه » فعالیت بدني» سبک
زندگي» بيماري ها و مصرف داروها و سابقه ابتلا
در خانواده به این بيماري و مصرف دخانیات دارد
صفحه 65:
در آمریکا تقریبا ©2ميليون مبتلا به ١
وجود دارد وبيش از © ميليون نفر دجار
شكستكى هاى ستون فقرات مج و لكن در
اين بیماری هستند.
در آمریکا (0)©درصد مبتلايان رازنان تث
میدهند یعنی ۴برابر مردان ۱
صفحه 66:
(00000 © 6شكستكى لكن در كانادا که
60 /أن به دليل اين بيمارى روى د
00©/آنها منجر به مرك و(5)0/ ١
باعث ناتوانی مادام العمر شده است
TOTAL HIP REPLACEMENT
صفحه 67:
> خطر شكستكى ران در يي
زن برابر خطر جمعى
بروز سرطان رحم سينه
وتخمدان است
۶ به طور متوسط شکستگی لگن
و ران باعث بیش از
(00هزار. بستری در سال
است کسانی که دچار
snes ميشوند تالا ها
زيمين كير خواهند بود
صفحه 68:
دكتر كمال زاده (عضو هینت علمی سازمان ت
وآموزش جهاد کشاورزی):
عمر استخوان ایرانی ها وابتلا به پوکی استخوان !
زنان ایرانی (20سال کمتر از کشورهای پیشرفت
است.زنان ایرانی در- ©2سالكى دجار قوز كمر أ
ميشوند اما اين سن در ارويا Jha SS است رنه
مصرف شیروفرآورده های لبنی در ایران 29 ودر
oles 196 کیلوگرم است
صفحه 69:
طبق آمار سرشماری
سال() 0نزدیک)/ میلیون نفر جمعیت
را سالمندان تشکیل میدهند که پیش بینی . .
میشود در 262060 (16میلیون نفر برسد
صفحه 70:
در یک پژوهش دانشگاه تهران در ©© برلها:
بررسی کننده آگاهی از دختران دبیرستانی
دانش 000 آنان در سطح مطلوب بود7
ومامایی 90/0از دانشجویان مورد مطال
زمينه تغذیه در سطح مطلوب بودند
صفحه 71:
میانگین دریافت کلسیم دانشجویان
خوابگاهی 00 8میلی گرم ودر غبر خواٍ
0 میلی گرم بود
/فعالیت فیزیکی مطلوب داشتند که نو ء
فعالیت در 00/آنها پیاده روی بود ١
خوشبختانه در عادت به سیگار و خوردنی های
الکلی 00/در حد مطلوب بودند
صفحه 72:
پژوهشی در کردستان در مورد زنان یائسه:فقط
افراد مورد مطالعه تراکم استخوان طبیعی داشتند
> تحقیق دانشگاه شهید بهشتی:در 00پژوهش کمترین
وبیشترین شیوع محاسبه شده در ناحیه فمور به ترتيب
S/S 0<0/-کمترین وبیشترین شیوع محاسبه شده براععه
ستون فقرات به ترتیب 60/0 و 66/9 بوده اسث
< برآورد شیوع استئوپروز با استفاده از مدل تصادفی
ناحیه فمور وستون فقرات در زنان ایرانی
9 محاسبه گردید
صفحه 73:
5 حقیقش ما (ایرانت شانداد سطح Pub wed
با ساهتلستخوندر زنانی انسه به طور قا
بالار از گروم هایلجتماعییا سطح ت
لست
EDUCATION
صفحه 74:
تحقیق از 006006 فر در استانهای سیستان و
بلوچستان بوشهر وگلستان:آگاهی خانواده های
شهری نسبت به روستایی در مورد کلسیم به عنوان
یکی از موارد پیش گیری کننده از پوکی استخوان
بيشتر بود 1
صفحه 75:
قدم های ساده برای پیشگیری
"مقادیر پیشنهاد شده کلسیم وويتامين0)را
دريافت كنيد
لفعاليت هاى منظم داشته باشيد
“ادر معرض دود سيكار ومصرف
مشروبات الكلى نباشيد
با پزشک خود در مورد سلامت استخوان
ها مشورت كنيد
اندازه گیری تراکم استخوان ومصرف
دارو در مواردی که پزشک تشخیص مى
دهد
صفحه 76:
صفحه 77:
” مركز تحقيقات استئويروز-يزوهشكاه علوم غدد ومتابوليسم دانث
تهران
دوماهنامه علمی-پژوهشی دانشگاه شاهد شماره00 دی 06
۷ فصلنامه توانیاب شماره 65-40 پاییز و زمستان 00
% مجله غدد درون ریز متابولیسم ایران دانشگاه علوم پزشکی شهید بع
شماره© شهريور (0)©
۷ مجله تحقیقات نظام سلامت شماره 190-2 ٠
۲ مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران دوره (20 شماره 2"
مهر 60
” مجله دانشگاه علوم پزشکی شهر کرد
صمت ز()
Grd ¥
@ubored.cow ¥
% کتاب داخلی جراحی برونرسودارث
منابع
صفحه 78:
صفحه 79: