شهرهای ایران در گذر زمان
اسلاید 1: جهان بینی: مراد از این عامل هر آن چیزی است که معنای فرهنگی و یا اجتماعی و روابط ناشی از آن را سبب می شود. مانند: دین، مذهب، مسلک، فرق اجتماعی مختلف و مذهبی...اقتصاد: این عامل همان تعریف مادی از جهان است که شامل چگونگی و تولید و توزیع ثروت، تولید، مصرف... می باشد.محیط یا اقلیم: این عامل به طور کلی عناصر محیط زیست طبیعی را شامل می شود مانند آب و هوا، همواری و نا همواری ها و ....شکل گیری تمدن های نخستین منوط به وجو این عامل بوده است. به طور کلی امر تاریخ شهر آمیخته ای است از سه عامل فوق که به گونه ای بس در هم تنیده، سرنوشت شهر را رقم زده اند.حاصل و برآیند عوامل زیر شهر را ساخته و با محتوای خویش بافت کالبدی کانون های زیستی را پی افکنده اند:
اسلاید 2: سه دوره ی عمده و کلی شهر سازی ایران:1-شهر نشینی قبل از اسلام:این دوره منطبق بر شروع تمدن شهری ایرانی بوده و با حمله مسلمانان و فتح ایران به دست آنان پایان می پذیرد که دارای خصوصیات زیر است:سکنی و یکجانشینی اقوام آریایی ها در دشتهای وسیع و مرتفع سلسله جبال زاگرسارتباط آریایی ها با شهر-دولت های بین النهرین که سال ها از مدنیت آنها می گذشتشروع دوره در قرن نهم قبل از میلاد و با الهام از شهر های تپه ای بین النهرین(زیگورات) در این دوره با 3 شیوه ی مهم روبرو هستیم:شیوه پارسی: این شوه دوران های ماد و هخامنشی را شامل می شود که اوج شکوفایی آن در شهر های شوش، استخر و پاسارگاد و ...نمود می یابد.شیوه پارسی هلنی: حرکت بی بازگشت یونانیان به سوی شرق، سبب می گردد تا امتزاجی عظیم و بزرگ از فرهنگ های غربی و شرقی در آن روزگاران صورت پذیرد.در این دوره 400 شهر جدید بنیاد نهاده می شود از جمله شهر صد دروازهشیوه پارتی: در قرن سوم قبل از میلاد با از بین رفتن آخرین سرداران یونانی، شیوه پارتی با بنیانی بس ساده در آغاز، به بیانی پیچیده در دوران ساسانی می رسد که این دوره همزمان با تشکیل حکومت های اشکانی و سپس دولت قاهر ساسانی است.
اسلاید 3: 2-شهر نشینی در دوران اسلامی:فتح ایران در قرن 7 میلادی توسط مسلمانان، عمدتا با قیام ربض علیه شارستان و دژ حکومتی همراه می گردد و جهان بینی جدیدی مبنهی بر برابری و برادری ارائه می گردد که باعث فرو پاشی نطبقات اجتماعی دولت ساسانی می شود. جامعه شهری در این دولت در هم نوایی کامل با دو جامعه روستایی و ایلیایی قرار می گیرد.
اسلاید 4: عوامل مشخصه شهر در دوره اسلامی:مسجد: تشکیل دولت اسلامی برای اولین بار در مسجد صورت گرفت.با برپا شدن مسجد جامع، کانون زیستی اطراف آن شهر تلقی می شود.بازار: استقرار دولت اسلامی و تسلط آن بر کشور هایی با قوانین تجاری بس گسترده، سبب گردید تا این دولت هم از این مقررات بهره برد و از سوی دیگر آن را با قوانین شرع هماهنگ کند.بازار و میدان عناصر مشخصه شهر اسلامی هستندشواهدی وجود دارد که قبل از آنکه محله ای ساخته و بخشی نو بر پا شود، ابتدا بازار و میدان ساخته می شد.مانند کرمان، یزد، دزفول و شوشتر.بازار به عنوان ستون فقرات شهر در دوره ی اسلامی است.محله: در بدو تشکیل حکومت اسلامی در ایران، ایجاد هر گونه قشربندی اجتماعی بر مبنای قوم، نژار، سنت و .. نفی گردید. ولی به تدریج اگر جه از محلات بر اساس نظام ثروت و قدرت خبری نیود، ولی محلات قومی قبیله ای مذهبی ایجاد شد.
اسلاید 5: در برخی از شهر های اسلامی شهر، دیوارهای شارستان را در می نوردد و با گسترش خود در ربض، از گسترش خود به خودی شهر تبعیت می کند.شهر ایرانی –اسلامی در اواخر قرن سوم و در دوران آل بویه مراحلی از تکامل را طی میکند که تا قرون جدید نیز آن را حفظ می کند.میدان های بزرگی ساخته می شود که در اطراف آن کاخ و مسجد اعظم و بازارها بر پا می شود.(مانند میدان کهنه اصفهان)این شکوفایی در دوران سلجوقی نیز ادامه می یابد تا اینکه در قرن 7و حمله مغول ، با حضیض و از میان رفتن مفهوم شهر گرایی روبرو هستیم.در قرن 13 با ابداع مجدد شهر و تولد مکتب اصفهان، با نقطه اوجی در تاریخ شهر سازی ایران مواجه است. که مجموعه های ارزشمندی چون نقش جهان را می توان قوی ترین و ظریف ترین بیان این ترکیب کلامی دانست.
اسلاید 6: 3-شهر در دوران معاصر: این دوره مقرن است با تحولاتی جهانیقرن هجدهم در واقع به دليل 3 انقلاب مشهود است. انقلاب سياسي انقلاب صنعتي انقلاب اجتماعيدوره قاجار، تحولي عمده در مفاهيم تاريخيدر این دوران که از زمان قاجارشروع می شود هنوز می توان انسجام، تداوم و اعتلای شار صفوی را مشاهده کردنقشه برج و بارو و دروازه هاي تهران در 961 قمري
اسلاید 7: به طور خلاصه در دوره ی اول قاجار:در دوران اول قاجار شهر تفاوت عمده اي با شار صفوي ندارد. بازار، كماكان لولاي اصلي و ستون فقرات شهر استمحلات به عنوان مكاني نيمه مستقل در دل شهر به حيات خود ادامه مي دهندمنظره قديمي از سبزه ميدان، در سمت راست مسجد شاه و در سمت چپ بخشي از ساختمان هاي ارگ مشخص است. مربوط به دوران سلطنت محمد شاه
اسلاید 8: دوره دوم قاجار:در اواخر این دوره (دوره ناصری)با مراوداتی که پادشاهان ایران با اروپاییان برقرار می کنند، کم کم تحولاتی در شهرها ایجاد می شود. در این دوره شاهد رویارویی با دو مفهوم شهر جدید و سنتی در شهر ها رو به رو هستیمآغاز تحولي كلي و شايد محتواييشهري كه مي خواهد هم با شهرهاي مقتدر صفوي رقابت كند و هم حال و هواي فرنگ را داشته باشد .اسلوب هاي جديد هنري با روش هاي كهن در هم آميخته مي‌شود این بیت بیانگر اوضاع در دوره دوم قاجار است:آدمي در عالم خاكي نمي آيد به دست عالمي از نو ببايد ساخت و زنو آدمي
اسلاید 9: فضاهاي جديد شهري مانند دارالفنون، تكيه دولت، خيابان ميدان جديدنه تنها بيانگر خواست هاي جديد هستند بلكه از هويتي بومي نيز برخوردارند.آمد و شد وسايل نقليه به عنوان يك عنصر تفريحي خيابان در سبك تهران فضايي با هويت و زنده شهري است و مظهر تجدد طلبي دولت قاجار ناصري است.حضور دروازه در شروع هر خيابان ميدان هم به تبع دگرگوني مفهوم خيابان دگرگون مي شود و داراي عملكرد غالب و هويت خاص مي گرد
اسلاید 10: دوره پهلوی: این تحولات در دوره ی پهلوی به اوج خود می رسد و به نوعی گسست از هویت قبلی خود می انجامد.ساختار محلات دچار آسیب جدی می گردد بازار قدرت خود را از دست می دهد از این زمان شهر های ایران دگرگونی هایی را تجربه می کند که ریشه در شهرسازی اروپایی دارد.
نقد و بررسی ها
هیچ نظری برای این پاورپوینت نوشته نشده است.