علامه میرزا محمد قزوینی
اسلاید 1: بسم الله الرحمن الرحیمسازمان اسناد و کتابخانه ملی ایرانمعاونت اسناد ملیاداره کل اطلاع رسانی و ارتباطات گروه ارتباطات آرشیوی خرداد 1387
اسلاید 2: علامه میرزا محمد قزويني علامه ميرزا محمد قزويني در سال 1256 شمسي در محلة دروازه قزوين تهران متولد شد. پدرش ميرزا عبدالوهاب قزويني معروف به ملا آقا از فضلا و دانشمندان و ادباي عصر و از جملة چهار نويسندة نامة دانشوران وزارت انطباعات ناصري، بود. ميرزا محمد تحصيلات مقدماتي صرف و نحو را نزد پدر فرزانة خويش آغاز كرد. با فوت پدر، سرپرستي مادي و معنوي وی را، شيخ محمدمهدي قزويني عبدالرب آبادي، يكي از دوستان پدرش كه از اديبان بزرگ عصر بود، عهده‌دار گرديد. چندي بعد براي استفاده از محضر اساتيدي چون سيد مصطفي مشهور به قنات آبادي، حاجي شيخ محمد صادق طهراني و حاجي شيخ فضل الله نوري به مدرسه معيرالممالك وارد شد. سپس در محضر حاجي شيخ علي نوري در مدرسه مروي حاضر شد. محضر ملا محمد آملي و افضل المتأخرين آقا ميرزا حسن آشتياني را نيز در مدرسه خازن الملك درك کرد. وي همچنين در مجلس درس استاد شيخ هادي نجم آبادي و آقا سيد احمد اديب پيشاوري شركت مي كرد. از ديگر معلمان قزويني، ميرزا محمد حسن خـان اصفهاني متخلص بـه فروغـي و ملقب به ذكاءالملك بــود.
اسلاید 3: بعدهــا علامه قزويني مقالاتي را از عربي به فارسي ترجمه مي‌كرد و در اختيار فروغي مي گذاشت تا در مجلة تربيت منتشر كند.ميرزا محمد قزوینی در سال 1283به دليل علاقة مفرطي كه به مقابله نسخ خطي قديمي داشت به دعوت برادر خويش ميرزا احمدخان از راه روسيه، آلمان و هلند به لندن رفت و ضمن استفاده از منابع كتابخانه‌هاي آنجا موفق به تصحيح چاپ چهارم چهار مقالة عروضي سمرقندي گشت. در لندن با شرق شناسان بنامي از جمله پروفسور بوان متخصص در ادبيات عرب آشنا شد و با راهنمايي ايشان با هيأت امناي موقوفه گيب از جمله پروفسور ادوارد براون رئيس آنجا آشنا و پيشنهاد پروفسور براون را براي تصحيح تاريخ جهانگشاي جويني پذيرا شد و براي مطالعات تكميلي پيرامون اين پروژه علمي عازم پاريس گرديد. در آنجا با همكاري ايرانشناس دلسوز و مصحح جامع التواريخ، ادگار بلوشه، كتابدار كتابخانة ملي پاريس به تصحيح جهانگشاي جويني پرداخت.با بالا گرفتن جنگ جهاني اول، در سال 1294 استاد به دعوت حسينقلي خان نواب از راه سوئيس عازم آلمان شد و در برلين ضمن همكاري با سيد حسن تقي زاده و همفكرانش، مقالاتي چون رسم الخط و قديمي‌ترين شعر فارسي بعد از اسلام را منتشر كرد. قزويني پس از اتمام جنگ با حمايت مالي تني چند از رجال سياسي ايران چون ذكاءالملك فروغي و نصرت الدوله فيروز ميرزا وزير خارجه و ميرزا حسن خان وثوق الدوله رئيس الوزراي وقت، براي اتمام تصحيح تاريخ جهانگشاي جويني از راه سوئيس
اسلاید 4: به پاريس بازگشت و بيش از پانزده سال به مقابله سيزده نسخة جهانگشا همت گماشت. در پاريس نيز از سال 1300مقالاتي چون «طهران»، «قديمي‌ترين كتاب در زبان فارسي حاليه» و «قصيده معزي» را منتشر ساخت.علامه در طول اين دوره از اقامتش اهتمام خاصي براي مطالعة دستاوردهاي محققين ايراني- اسلامي از خود نشان داد؛ از جمله از شيوة نگارش جمالزاده به خصوص در كتاب «فارسي شكر است» حمايت کرد و كسروي را به دليل تأليف مقاله «آذري يا زبان باستان آذربايگان» عالمي فاضل دانست و از پورداوود براي ترجمة جلد اول «يشتها» به فارسي اظهار خرسندي و تشكر كرد. همچنين قزويني با دقت مقالات و مطالبي را كه پيرامون زبان و ادب فارسي در ايران و نقاط ديگر منتشر مي‌شد دنبال مي‌كرد.وي همچنين از كمبود سفرنامه نويسي در ميان مسلمين گلايه داشت و معتقد بود كه از فضلاي مسلمين كمتر كسي همت يا جرأت سفر پرخطر عربستان را براي تنظيم سفرنامه به خود هموار ساخته، يا اگر هم كساني بوده‌اند سفرنامه‌اي از خود منتشر نساخته‌اند. اما سياحان غير مسلمان به قصد گردآوري اطلاعات جغرافيايي و تاريخي و آثار باستاني يا براي بعضي اغراض سياسي به انواع حيله‌ها از قبيل تبديل لباس، زبان یا مذهب متوسل شده و از همه راحتي‌هاي زندگي جديد اروپايي صرف نظر كرده و سفرنامه‌هاي بسيار مفيد و دلكش كه از هر رماني مطبوع‌تر و جذاب‌تر است به زبانهاي لاتين انتشار داده‌اند.
اسلاید 5: علامة قزويني پس از كسب شهرت فراوان به عنوان پژوهشگر در زمينة ايران اسلامي به نمايندگي از ايران، در كنگرة بين‌المللي مستشرقين در لندن شركت كرد. چون آن روزها مصادف با سالهاي اولية فوت پروفسور براون بود، در مقاله‌اي براون را نعمت خداداد و گنج بادآورد و يكي از اتفاقات حسنه نادر طبيعت معرفي كرد و فعاليتهاي علمي او را در زمينة شناخت و توسعة معارف ايراني- اسلامي و مبارزه با منافع كشورش ستود و خواستار تأسيس مؤسسه‌اي براي تصحيح منابع كمياب ايراني- اسلامي به نام «ادوارد براون» شد.در مدت اقامت در اروپا کتابهایی به اهتمام قزويني تصحيح، تأليف و يا ترجمه شد و به چاپ رسيد از جمله قسمتي از جلد اول تذكره الشعراء عوفي موسوم به لباب الألباب، مرزبان نامه، المعجم في معايير اشعار العجم تأليف شمس قيس رازي، ترجمه لوايح جامي به فرانسه و رساله در شرح حال مسعود سعد سلمان. چندي بعد استاد در پاريس روش تدقيق و نقد ادبي را تدريس كرد. بسيار مي‌خواند و كم مي‌نوشت. كار او در تحقيق و بررسي مطالب به وسواس كشيده و گاهي روزها و ماهها، براي يافتن صورت صحيح كلمه، واقعه يا تاريخي، كلية منابع و مآخذ را مطالعه می‌کرد در نتیجه، نوشته‌هاي او چندين بار قلم خوردگي، حذف، اضافه و حواشي متعددي داشت.در سال 1310 وزارت معارف استنساخ و عكس برداري از برخي منابع اسلامي ايران را
اسلاید 6: به ايشان محول کرد. استاد ابتدا تاريخ بيهق را به همراه شرح و تفصيلي از فعاليتهاي ابوالحسن بيهق نويسندة كتاب تهيه كرد. سپس مونس الاحرار في دقايق الاشعار تأليف محمدبن بدر جاجرمي شاعر قرن هفتم و هشتم را فراهم آورد كه مشتمل بر قصايد و غزليات و مقطعات و رباعيات از حدود دويست نفر از شعراي فارسي زبان است.استاد ضمن عكس برداري، استنساخ و مقايسة دو نسخة كتاب عتبه الكتبه در مصر و لنين گراد، مطالب قابل تأملي از آن را به صورت مستقل استخراج كرد.پس از آن، نسخه‌برداري از مجموعة كتاب التوسل الي الترسل موجود در کتابخانة هلند را آغاز کرد. در ارديبهشت 1312پس از آشنايي با حسين علا سفير وقت ايران در پاريس، با همكاري انجمن «تحقيقات راجع به علوم و صنايع ايران»، به معرفي برخي منابع اصيل اسلامي در آنجا پرداخت. از اين رو مدرسه زبانهاي شرقي پاريس و كتابخانه ملي و كالج فرانسه (كلژ دفرانس) از علامه قزوینی دعوت به عمل آوردند كه تبعة فرانسه شود تا به او كرسي استادي داده شود ولي وي اين درخواست را رد كرد.علامه قزويني در سال 1318 به علت بروز جنگ بين الملل دوم و اشكال اقامت خارجيان در اروپا به همراه خانواده‌اش با قطار به بالكان رفت. پس از چندي اقامت در اسلامبول و همنشيني با علماي ايراني مقيم آنجا به خانقين رفت و بالاخره پس از سي و شش سال دوري از وطن از راه كرمانشاه و همدان و قزوين به تهران آمد و در طبقه دوم
اسلاید 7: منزل دكتر سيد علي شايگان واقع در خيابان حشمت الدوله ساكن و فعاليتهاي علمي خويش را در زمينة تصحيح متون دنبال كرد. پس از مدتي، دوستان به بهانة تصحيح تاريخ كرمان، مبلغي براي تهية منزل در اختيار ايشان قرار دادند. سپس علامه قزويني براي استراحت بيشتر در ده حصار بوعلي شميران ساكن شد، اما به تدريج بيماري دست و پايش را از كار انداخت. اين دانشمند گرانقدر مايه ور، نكته ياب و ژرف بين در روز جمعه ششم خرداد 1328 چشم از جهان فروبست و با رفتن از اين خاكداني، ما را از فيض دامنة وسيع دانش و فضيلت اخلاقي بي مانند خود محروم داشت.علامه قزويني به عنوان يكي از پيشگامان تصحيح منابع اوليه تاريخ ايران بعد از اسلام، حق بزرگي بر گردن محققان هم عصر و حتي پژوهندگان نسلهاي پس از خود دارد. آنچه قزويني نوشت از آثار برگزيدة زمانه مي باشد حتي يادداشتهاي متفرقه و تنظيم نشدة او؛ زيرا در نوشتن هر نكته و مطلبي، صبر و حوصلة فوق العاده‌اي داشت و داراي وسواس علمي كم نظيري بود كه همين امر موجب برجستگي آثارش شد.
اسلاید 8: فهرست اسناد1-تصويب پرداخت نرخ سفر ميرزا محمدخان قزويني به انگلستان جهت شركت در مجمع بين المللي مستشرقين.2- پرداخت حق الزحمه به شيخ محمد خان قزويني بابت تصحيح كتاب تاريخ جهانگشاي جويني.3- مراجعت محمد قزويني از اروپا به كشور به مناسبت وضعيت جنگ و دستور پذيرايي مشاراليه .
اسلاید 9: تصويب پرداخت نرخ سفر ميرزا محمدخان قزويني به انگلستان جهت شركت در مجمع بين المللي مستشرقين شماره سند: 1-1097 /41-116004 تاريخ سند: 1307ش
اسلاید 10: شماره سند: 2- 1097 /41-116004
اسلاید 11: شماره سند: 3- 1097 /41-116004
اسلاید 12: پرداخت حق الزحمه به شيخ محمد خان قزويني بابت تصحيح كتاب تاريخ جهانگشاي جويني شماره سند: 1095/41-116004 تاريخ سند: 1309 ش
اسلاید 13: مراجعت محمد قزويني از اروپا به كشور به مناسبت وضعيت جنگ و دستور پذيرايي مشاراليه شماره سند: 1-1096/41-116004 تاريخ سند: 1318ش
اسلاید 14: شماره سند: 2- 1096/41-116004
نقد و بررسی ها
هیچ نظری برای این پاورپوینت نوشته نشده است.