صفحه 1:
جزوه درس علم و مچاد
طراحان : سید رضا آثاری گنبدانی »6 علی صادقی نوید
200
meen Ce lerero) سل
صفحه 2:
ل م
تقسيم بندى مواد به طور كلى مواد جامد مهندس.
Pee ا ور تا
peanigeyity ار
1117177
Tite) as 00
۳
را
الف ) فلزات آهنى و آليازهاى آن : 1. فولادها
چدنها .2
ار ا
ام ا
صفحه 3:
> فولادها11,
> چدنه 2.11 :
eee ere are bs CC زر
فلزات آهنى و آليازهاى آن درصد
آلیاژهای غیر آهنی مقدار نسبتا جزتی
0
كروه فولازقا ر جد Ate
ا ا ل الم
صفحه 4:
صفحه 5:
خواص فولادها
1 خاصیت چکش پذیری دارند
2 با روش مکانیکی قابلیت شکل پذیری دازند
3 باعث انعکاس صدا می شوند
صفحه 6:
چدن ها آلیاژهایی از آهن و کرین هستند
2 مواد بسیار سخت و شکننده اند
3 قابلیت فرم پذیری ندارند
با روش مکانیکی نمی توان آنها را شکل داد
صدا را تکثیر نمی کند
در مقابل سایش بسیار مقاوم اند
نقطه ذوب پایین تری نسبت به فولاد دارند یا به عبارتی قابلیت ریخته گری خوبی دارند
چدن ها با کربن 6.67 9۵ در صنعت کاربردی ندارند که علت آن شکننده بودن چدن با
.افزایش کرین است
صفحه 7:
صفحه 8:
ویژگیهایچدنهایخاکسترکو
سعید
قابلیت ماشین کاری دارد
2 در مقابل ضربه مقاوم تر اند
502
قابليت ماشين كارى ندارند
بسیار ترد هستند
از نظر مكانيكى فرم بذير نيستند و كاربرد آنها محذود هستند
صفحه 9:
بندیچدنها
تقسیم =a
«(ساسشکلگ رافیتآنها
ou! ae 100
7 ل
. در بوشسیلندر به کار برده میشود .5
و ور 8
.تنها چدنیاسنکه در برلبر ضربه ب-سیار مقاو:
در میلل نگماشیریبه کار برده میوشود .2
صفحه 10:
ose lity EE
.جدن ها با كرافيت كروى هستند
د تان .. )2 ارشرى 3 ای
.خواسته توليد مى شوند و خواص مكانيكى را كا
رد ارت
نوع چدن هاي خاکستری بستگ
گری آتها دارد . اگر آهن را بدون !
کنیم ترکیب شده و تولید چدن
برخی hi. ae
eM ArereemC erry e ۱
. چدن خاکستری به وجود می آید
0< آميخته ازدويا جند عنصر كه عنصر بايه يك عنصر فلزى
. مى باشد
صفحه 11:
. عمدتا رسانای خوبی برای حرارت و الکتریسیته است
2 اغلب فلزات در درجه حرارت های معمولی محیط شکل
پذیر بوده و در مقابل واکنش های شیمیایی پایداری بالایی
. ندارند
فلزات به صورت خالص به ندرت به کار برده می شود و
. اغلب از آلیاژهای آنها در صنعت استفاده می شود
. فلزات در شرایط معمولی دارای ساختار کریستالی اند
صفحه 12:
.نقظدى ذوب بسيار بالابى دارند
570707 os lane ls Ga een
عایق حرارتند «
4 .عمدتا عایق جریان الکتریکی اند
. مقاومت خوردگی خوبی دارند
6 مواد سرامیکی می تواند ساختار کریستالی , غیر کریستالی و یا مخروطی از
هر دو نوع را داسته باشند
۱ eee Csklca bp veel 7
صفحه 13:
دسته سوم
.ف لوئور به وجود میلیند
PE
pligstgiiae »S pou, rIg0
a
ن» اکسیژن
صفحه 14:
بر خلاف فلزات و مواد غیر فلزی در طبیعت به صورت آزاد وجود ندارند و نتیجه یک
. سری واکنش های شیمیایی هستند
2 . قابلیت هدایت الکتریکی پایینی دارند و بسیار ضعیف هستند و به عبارتی عایق
.الکتریکی خویی دارند
3 .در درجه حرارتی پایین ( زیر صفر ) ترد می شوند
. در درجه حرارتی بالا پایدار نیستند
. مقاومت به خوردگی خوبی دارند
.چگ الی پایینی دارند
اغلب دارای ساختار غیر کریستالی و یا مخروطی از کریستالی و غیر کربستالی
صفحه 15:
دسته جهارم
مواد مختلط « کامپوزیتها » een a
ey ا ا ا 0001
الي
wl wo.
010507 oe eanare Freer racer Paar Py
.مقاومت به کشش خوبی دارند
۱ Pere)
1 دیگر حل
2 in) tee need
9
دسته پنجم
geen fe ور yp
یس فلزعو eee داوند در صنايع ا لكترونيكى
1
ge PC 1101011 ار هه
صفحه 16:
صفحه 17:
فصل دوم « ساختار اتمى و ييوند
« بين اتمى
صفحه 18:
1
SEEPS ent POEL OL Sane evn y
. حا [چرکتبه دور هسته موباشد
يروتون و الكترون هر دو از نظر الكتريكى بارد|
ذره ایی خنثی می باشد , بار پروتون مثل باز
cul.
صفحه 19:
2 تعداد پروتونها ( الترونها ) لتم را ء
» عدد لتمی
عددهلاايكئموراز هر ماده 6.02 ضربدر 10 به توان23
» آووگادرو
.اتم عدد آووگادرو نام دارد
صفحه 20:
مدل اتمى : دانشمند معروف داتماركى به نام بوهر در سال
ما ل 0
ta ل ل ا ا ا ال ا
اتم به صورت دايره ايى وجود دارد که الکترون ها در اطراف
می چرخد این فاصله ها معین..,۱!,۵,,ا,امطای و
بوده و با حروف
صفحه 21:
«سا
00 0 ا ل ال De me ea
او
ا 1
لايه آخر در واكنش اهاى
شیمیایی و پیوند بر قرار کردن با دیگر اتم ها شکل می كنند. بر اسا
polis aims 0
دسته اول اگر1,2,3 -.باشد به آن فا گویند
7
دسته دوم اگر 4-.باشد به آن شبه فلز گویند
دسته سوم اگر5:6,7 <9.باشد به آن غیر فلز گویند
ده alles ااکز ۵ باشد به آن كاز كورنة
صفحه 22:
: مثنال از تقسيم بندى عناصر والانسى
حداكثر 2 الاتروزدر لليه « 2»-0 حداكثر 8 الكتروندر «
در لليه زو
» لايه3->5....حداكثر 18 الكترونو «
صفحه 23:
: مانند
200 معمولا اتم ها در حين واكنش شيميابى و برقرارى ييوند اتمى ثلا"
کر
و 15
فلزات تمایل زیادی به از دست دادن الکترون دارند و 1 1۱ co
Tana he tT PS ا EST ی
.هستند
صفحه 24:
0
جدولتناوبی بر اساسآرلیش کترونیک لیه عاضر د
جدولتناوبى]رليشبافته اند در حقيقتجدول:ناوبور]
ا ۳ از خواص شيميايىعناصر
صفحه 25:
جدول تناوبی عناصر
صفحه 26:
000
arenes
جدول با تعداد الكترون لايه آخر (ظرفيت ) يى مو
ا ا ا ل 5 0ك
مى يابد. إن
آخر دو الکترون دارند و شبیه >
peter paper Eto ار ۰
IC) كروه به شدت
نايايدار بوده برا كه لايه آخر 3 الكترون داشته ۰ ۳
مر
اکسیدی قوی و غیر قابل نفوذ به وجود جزء شبه فلزات
ا تن ره رت
تم و * سرون
|
صفحه 27:
jl ye L ۱ راز
ee ee ean eer
ار
ا ا ار
ا ۰ Fe CRY
. لتم و بار مثبتهسته ى لتم تمايلبه جذباكتروندارند
صفحه 28:
۳ »
كليه مواد از قرار كرفتن اتم ها در كنار هم تد
برای فهم برخی خواص مواد نیاز به مطا
۳
داشته شدن اتم ها در کنار هم
ا 0 10
ا re
صفحه 29:
1 بيوند هاى اوليه يا .این پیوند شامل پیوندهای فلزی , یونی , کوالانسی می باشد
lel
اين ييوند شامل پیوندهای هیدروژنی و واندروالسی هستند که
2 پیوند های ثانویه یا نسبتا ضعیف هستند در اين پیوند ها انتقال و اشتراک الکترون
فرعی .وجود ندارد
نکته : پیوندهای بین اتمی موجود در
برخی موارد ممکن است خالص نبوده و
. ترکیبی از پیوندهای فوق باشند
صفحه 30:
ند مهمترينمشخصه ساخة ود
7 استكه ۱ 3 ل
opr unr t) Sande eG be Eben] Deny ۱
۱ ا
aL isleig al — 1
خاصىويبه يكلتم ندارند در نظر گرف:
EPCS Pec mrc tevin’ Want we perm]
۱ 3 9 xiils «
تسه اس
Ba orye He Ren 0
صفحه 31:
امم ۱
هسته یونی با بار مثبت می باشد , ماهیت ign,
بودن آن است به كم اين مدل مى توان برخى خوا
. توضيح داد
Tg aT ا اا لا مس
خوب الكتريسيته است كه بتواند با كمترين
orcas ار د
ا 0 ال جريا
الكتريسيته نياز دارد. هركاه يى سر ميله فلزى كرم شود ال
MA) BII ا ا 1 1/0
سك« ١
ب) فلزات دارای شکل پذیری خوبی نیز هستند این موضوع
مکانیزم های تعقیبر فرم و غیر جهت دار بودن ماهیت پیو:
[ESB reco Pred repeat Ciera Let weetre] eas tra e-regw AC)
به جا شدن يونهاى مثبت و منفى شكل يذيرى دارند بدون أنكه بيوند
بين يونهاى فلزى از بين روند.فلزات در مقابل انواع نيروهاى
2 ا PCE ec Sa Re ota] SL
صفحه 32:
۳ ۰ بيوند يونى
را TAGE SO me eerie erie)
باشد. بيوند لتمىحاكم در بسيارىاز سراميكها از نوع يوذ
مئباشد ييوند يونىبر [ساسننتقا لو داد و سدد ا لكترون
1 ل Percy ee Vani renee) Boer) ase reral
eaten at aula ama eva
۱ زا irr kp eo a ees en eres eT ine Tes
ررد در اوور 111 Pm eer
0011 er an بت سود 7 Sei
oe ae
صفحه 33:
ا ا 01
ber easter emeer emer | Py رز ی سس
در تمام جهات اطراف یک اتم یکسان است ۱
: پیوند یونی عبارت اند از
ا p RURU TC are eps Se) Cie] pier لك
SCS Roper baer pel ever erage gener Mesa ea
OMene 1 ا ا FLAC CL SONG tE CL) DCE Stare
صفحه 34:
؛ عناصرىمانئد اماس
meet 5
eer preppy tie 2 ۱ ه ها می باشد,پیوز
Urulso 9 pinSs ratile Yb 9) 5 aba b ols Woy
م ا ote
j45 a pol 2979 ع ا ay Slixo
الکترونها می باشد به عبارت دیگر هرگاه دو اتم نافلز
ا ارد كن
.بگذارند پیوند کوالانسی تشکیل می شود
شکل زیر به طور شمات یک نحوه ی پیوند کوالانسی را
.در متان نشان مى دهد
صفحه 35:
oe ار ار
باشد به علتامتقارنب ودنش کلاوربیتا [(قدرنه پوند
eT 0
: ب رخیویژگیهاعمواد با پیوند 5 وا للسیعبارساسساز *
الف) مواد دارای اين نوع پیوند عایق خوب oy) is
مواد به علت نبودن الكترون ازاد و ذرات يونى رساناى
.الکتریسیته نیستند
oP Fa Cavan ca ی ان کل
پذیری ضعیفی دارند در واقع تغییر فرم این مواد مستلزم تغییر
صفحه 36:
ا الل ا
پیوند های ثانویه (واندروالسی) پیوند های بین گازهای
آرگون و با مولکول های ۱۱ Ae een
با
oe Ne ere
دیگر پیوند بر قرار می کنند در پیوند هاو
MnCl SO peare Sree eure reed ROC pIT Pe mart
شوند به اين جهت مى توان كازهاى بى اثر رأ ضرت و7
و ا تفت را ار و
٩ jg us ign yj JS
[۳07 ۳7 مواك
nove
صفحه 37:
«پیوند ترکیبی «هیبریدی
در بسیاری از مواد پیوندهای بین انمی ترکیبی از پیوند های اولیه و
ثانویه می باشد. پیوند اتمی موجود در ترکیبات بین فلزی ترکیبی
از پیوند ۹ و پیوند یونی
یر را
1
صفحه 38:
پیوند لتمیموجود در سرامیکها 7
1 ۳
لبطه ز,
appl ee
كه در ع اختلافاكترونكاتيوته معباشد . هر جه ( دلتا (
رلبطه فوق ( دلتا
باشد ا 70
۹
ل م
انرزى بيوندى
Pe رو رت ری ناساس اه
صفحه 39:
۳ eee eye pe periecny ae aay
جاذبه و دلفعه ) بینآنها شکلمیگیرد که مقدار (
“الاك اسه
nC Berm tTPy ا د
ناشی از نیروی بین مراکز با بار مثبت و منة
نیروی دافعه هم پوشانی الکترون های
ve sls at باشد که با هر چه
9 5 :
Fu = Fat Fr
صفحه 40:
نمودار نیروهایدلفعه و جاذبه و نیرو
4s » ا
صفحه 41:
۲ نمودار انرژیب تانسیلدافعه و جانبه و انرد۶؟
Es Pe ere em reregek va Gree
صفحه 42:
Carre Kens ار
ا ple
le ESE SE Se ome ات
انرژی متناظر با فاصله تعادلی انتگرال انرژی پیوند ۰۳۰ می ۱
۳
ا ل ا
2ت م
ul wo oil yu ال ا ا
BUD ee nb) ht pieet] ما ل ا
صفحه 43:
15505
12500
800100
<40
صفحه 44:
ETE رز Cette] ID EO 7] Ce are sn
انزى_فاصله مى باشد. هر جه انرزى بيوندى بيشتر باشند دقاف
ا reer et] eae proer] myer tenrerrs)
از مقاومت پیوند اتمی در برابر تغیبر فاصله تعادلی انم ها می
٩ باشد در حقيقت ضريب الاستيى متناسب است با شيك
ford
اتمى _
صفحه 45:
ما
iB) نيرو res aLols
نمودار نمي
» با )7 pen 4 یبا iii
صفحه 46:
> vara] Pe] eee be ae 1 eet] erp)
.فاصله می باشد
۱ ۶ 2 هرچه مقاومت پیوند اتمی در برابر تغییر فاصله ی بین
تغییر دما بیشتر باشند ضریب انبساط حرارتی بیشتر واه بود.
10
انرژی_فاصله می باشد. در صورتی که منحتی متقارن باشد با
افزایش دما فاصله ی تعادلی ثابت ميقاند بقی آلقا برابر صفر
ولى هرجه منحنى نامتقارت ثر باشد با افزايش دما .
صفحه 47:
صفحه 48:
« فصل سوم «ساختار کریستالی جاما
ساختار کریستالی ( بلورین )
ساختار بی شکل ( آمرف )
صفحه 49:
37 نذا
را mec OPP i acer S an] ed es)
ی Pe iat ppm Serger ge) Oa
كيرند . فلزلتو بسياركاز سراميكها در حا لا
7 ا ا ne Grete] cedar
0 BC)
0 ا ال
11 ل Beary
22)
ساختار كريستالى و شبكه هاى
از آنجا كه در مواد جامد كريستالى اتم ها هنكام انجماد
ا ا ا ا ا ا ا 70
وجود می آورند که به صورت متناوب در تمام جهات تا سطح
کی ار
val. 0 RE en ار
که چگونگی قرار کرفتن اتم ها یا یونها زا به 217 آنا
DU CORED SEV ا CGr ive] 70
صفحه 50:
صفحه 51:
« يكسلولواحداز شبكد فك 00
صفحه 52:
Gone hel sb
b طولب ردار در لمتداد محورلا
7577711771770711
زاویه بینبردارطا»
زاويه بينيردارة,©
زاويه بيزيردارة,ط
صفحه 53:
در علم كريستالشناسى14 نوع شبكه ف
مکعیمرکزدار»».9
مكعريا وجوه مركزدارء.؟
2 تتراگونال تتراگونال ساده
تتراگونال مرکزدار
مکعب مستطیل ساده
مکعب مستطیل مرکز دار
Sie oe
مکعب مستطیل با وجوه مرکزدار
منوکلینیک ساده
منوکلینیک با قاعده مرکزدار
w
اورتورومبیک
صفحه 54:
صفحه 55:
S: SIMPLE 2
R <5 2... [RRSP gra ose ee ار
Fay oy. OMEN CCAR RIS KETC ers
لل را
07
موقعیت اتم ها
0.0.0
صفحه 56:
افك تعداد متم به ازلىواحد شبكهلا
و یت بت
ee ieee باشد
0 عدد همشاركى [ كلو 01 0000 دم
هاى همسايه با فاصله يكسان نا د ۱۳۱
.همسایگی می گویند
صفحه 57:
صفحه 58:
ج) ايتباط بيوة و شعاع لمتموبرلقة براوييدا كردرارتباط ۰
پارامتر شب
شبكه و شعاع اتمى فرض مى شود اتم ها در CS Sete Serer 1b
شبکه ی65 .اند در متراکم ترين جهت و
WEY. 1 cs Perera 6
eat
اتم اشغال شده است و از تقسیم حجم اتم های سلول واحد بر حجم لول
۱
Se Wang م Es
صفحه 59:
| sues
100-
صفحه 60:
: ار
B.C.C
B: BODY C: CENTER C: CUBIC
دراين سيستم 8 اتم در كوشه هاى مكعب قرار دارد و يك اتم در
صفحه 61:
Uszer iljle 5 Jbl sloo 59 yal Ygxor B.C.C*ry 52
فلزات دارای ساختار
ی
صفحه 62:
صفحه 63:
صفحه 64:
صفحه 65:
در اين سيستم 8 اتم در كوشه هاى مكعب قرار د
از آنها به 8 سلول واحد تعلق دارد و 6 اتم در
. هر يك از انها متعلق به دو سلول ‘ta
1 يعنى :
5 od =3
صفحه 66:
4 6 8 ع با الف
3
سهم هرلنم ولقع: در مجوه مکعبور بنکس لول واحد بسرابن بسا( صووس1 و *
تس
صفحه 67:
(C.N) = 12
f.c.c
ج) برخی».؟. عبارت اند از آلوم
فلزات دارای ساختار
ا ا ا
22 2
(4r=a +a
0 0
صفحه 68:
صفحه 69:
Pee ols:
Fe Eanes | evTep Ce SG) ted OBEY eee
تراكم
000 ey Kor vr be va A Pees BE)
.ک-وچکت رینجزء ساختارعق ابل
ec) ce OOO perme Os an ۱
«محاسبه ی جگا جامد ۲ ۳۲۰
ل ی
BPC) Beg rpeeane get By ار
seus el) 17 PIR Pe enn OC Pe
er ل ce lope PSG aie
واحد از یک سیستم کریستالی با حجم۷ و تعداد لااوزن
صفحه 70:
لينيسلولواحد برابر استبا وزنلتم هاىموجود در لينس لول"
واحد . وزنلتم ها در هر سلولواحد را معتولناز رلبطه 5 ۱
by.
Thon
Si 1
ماج كم عر لوو كدرو
mol,
محاسبه فرمول چگالی جامد
۳1
صفحه 71:
برای مشخص کردن یک صفحه کریستال ,۰۱۹ ۳
cerry) SE ies ey neg ae
oy, cons. | SRR ees
كوجكترين مضرب مشترك مخرج اعداد را تعيين مى كنيم و
همكى را در آن ضرب و صورت اعداد كشَرق را بهاكالا مى كنيم
نم
فرم به نام اندیس میلر معرو ۳
۱
. اندیس میلر صفحاتی از سیستم
feo) Pere a Cee
1.0.0
صفحه 72:
صفحه 73:
« نکانمهم
اگر صفحه لییمحورعرا قطع نکند ه
. خواهند بود
هرگاه eed ae ۱
. دیگر باشند آندو صفحه با هم موازءهستند
صفحه 74:
« غیر فلزات»
غیر فلزات را می توان به طور کلی در شش گروه دسته بندی
.نمود.
ساختمان کریستال یونی
ساختمان کریستال کوالانسی
ساختمان کریستال مولکولی
ساختمان کریستال مختلط
[۱005
مواد مصنوعی
صفحه 75:
a در لینساختمانهر شبکه 7 ول
"۱ os ales ish las lS لاسنلينة (et. Allert
7 nA sees ee ee
مواد کوالانسی از نظر هدایت الکتریکی جزء نیمه هادی ها هستند خصوصا در گروه
هاى سوم تا ينجم جدول تناوبى نمونه ايى از شبكه كريستالى بيوند كوالانسى
00 her mee rarer Pn Lerner
صفحه 76:
ساختمانک ریستا لمولکولی در اب۱۳۱۱
مولكولىيه هم لتصالوارند از مشخصائلينك !ا ie, ان
00 للد د
CSc. | Rein
ساختمانكريستاىمختلط : برخواز مواد بيشاز يكنوع بيونة 3
ممكناسسكروهاز لتم هاومتفاوتها مولكولهاومتفاوسدر كنار د
ار لا ال ل 1 1
. بررسیموکنيم
ور اه
ور کر رن مت ی
RE ene ae ae رن
: مواد سرلمیکیها را به طور ؟ لودر 5 > قاد
صفحه 77:
مواد سرامیکی تک عنصری
مواد سرامیکی اکسیدی
مواد سرامیکی غیر اکسیدی
سیمانها
شيشه هاى معدنى غير فلزى
66 5۱ 6
۸۱ 0 _ ۱90 _ 50
23 3
5:15 لا Sic:
3 ay
Feo+sio+cao+ALO
و« و 208
Nao_sio
2 2
صفحه 78:
ee Uap oe DV CEP و
oo PE eT i es es
و
ترموپلاستیک ها
پلی اتیلن ها
پلی پروپیلن ها
پلی استایرین ها
پلی متيل ها
الاستومرها
پلی آمين ها
مواد مصنوعی خاص
ترموستاتها
ابر ابم اننا اك صن و ند و فا
صفحه 79:
« فصل چهارم « عیوب
ا
فلزات كريستالى شوند يى شبكه فلزى اي
آیند اما چنین کریستالی در طبیعت به
عمدتا تمام کریستال ۳۱۱۱۵
تاثیر به سزایی بر روی خوا
0
شوند .
نقطه ایی ( صفر بعدی )
عيوبخطى( يكبعدة).2
لل 000
0 ال ال 0
صفحه 80:
1 سا
عیوبت قطه لیی( صفر بعدی) .1
۰
خالى را در شبكه كريستالى با علامت
0 ols sly SE sbl> ل slasi . 0
را eee vere RUFC RON ETE MCC CGrrT
: وجود أمدن اين جاهاى خالى مى توان به عوامل زير اشاره كرد
پب- ال ل ار
ميجاد تغيير شكلدر فلزات2
اشعه دادنب ا انرژعزیاد .3
صفحه 81:
محل .خالى در 4S 5 ۱
كريستال ها به طور عادى داراى جاهاى خَالن فى باشند كه تعداد آنها از رآ
پر بات ۱ er
صفحه 82:
عدد آووگادرو
رو چگالی
m وزن اتمی
n تعداد جاهای خالی
تعداد کل اتم ها در یک متر
مکعب
u انرژی لازم برای ایجاد یک جای
خالی
قلت
۴ بولتزمن
\+x8.63
صفحه 83:
eer ec ey etal cay ا لك كا اك
Oo PUM Ie re creer vier veg Fane Fy) Fee pC Sep eC epee]
oils Gal SOT ES a aren ts
ripe CeCe pie ROCmU rent: tise IPT es tg eT tal al
pil S 2979 اتم هاى شبكه به وجود مى ايد شرط اوليه اين عيب
با شعاع اتمى كوجك كه بتواند در فضاى خالى شبكه ايى قرار
ی( SOS
Byer ee Sen O TT an
صفحه 84:
د) عيوب جاى نشينى : در صورتى كه جاى خالى بك اتم در ب
ieee [eed Pe pc ene mre em Sorry ا ا
ese pec dny terete ei Beer) ی
دارد اين عیب را توسط آلیازسازی در فلزات
به وجود آورند . آليا ae os ت يكى از انوا
0
0 peor ea
بررگتر ار a انداژه کوچکتر از
اندازه اتم های Pipes ee
میزبان میزیان
صفحه 85:
ها)عيوب فرنكلى : وجود يى محل خالى يا يى عيب بين نشينى
SG 59 ad L ol por ال ل ا ال ا ا
ا ا ل We Sgt
ا اا ال اك
. جدید به درون محل های جدید انرژی زیادتری لازم می باشد
صفحه 86:
ی
« ( صفر (sans
مى ناميم در حالى كه هيج يك از اين يديده ها به ط
۳
۳ ۱
سری خواص مطلوب می با
شبکه فلزات میتوان به ون ۱۱
0( و همچنین سخت کردن
فولادها می باشد oes. OCR ايا
ی
عیوب نقطه ایی در کریستال ها می شود می توان به تولید بلور
عايق يا نيمه هادى از طريق بين نشينى عناصر ناخالص در 0
grr ا CEE RITES Re ا ا
ie a AS
1
صفحه 87:
نابه جایی لبه ایی يا خطی
نا به جایی پیچی
نا به جایی مختلط
صفحه 88:
الف) نابه جایی لبه ایی یا خطی : هرگاه در یک ساختمان ٩ ۱ ۰ ۳۲
| TTR, ROI ISPS gran [Perera cgreve sete ca PCIE
خطی می تامند .
0 0 08 رابلوت Pn
SES Ee cere nee] ee ec be ee Or
ery
صفحه 89:
FC 1111111011 سا
oa BP ا ا STEERER سا
HE retires evar ro Cnc] hare p perry El ۳
nicl once te
.نا به جایی پیچی در اثر کارهای مکانیکی به
ج)نا به جايى مختلط : از به هم بيوستن نا به جايى لبه اى و بيجى به يك ديكر نآ
ا ا ا
صفحه 90:
We Ce ees Oper a) و
« پلاستیک
Pae P EP ا و اس
ااا ااا
باعث كاهش قابل ملاحظه ايى در تنش برش 7 0707 | اكثال 390
برش باعث مى شود لغزش با وجود تابه 17 !| | 0 ا 0001
همزمان تمامی اتمها در صفحه لغزش نباشد بلكه حركت از يى نقطه
aetna و و
ارت
صفحه 91:
عيوبس طحو( دو بعدى) : عيوبة _
: سطحوبه دو صوورتبه وجود مىإيد
۵ عيوب لايه اى
عيوب مرز دانه ها
1 07777 سر سس
مثال در شبکه ی
aR RCP PC PRR Re ال
۲۵ صفحات
و
منظم مثلا
ا کر
ور و pe oh,
و 1S — TES RE
Teva Page er varenpe ge rin ا 1
ar ee Beep anny ال ل ال cen si.
و Gos De VS SIE
Soil, Cop CIE. SNES ROSES Ee PEO
صفحه 92:
« عيوبة
Pere ا wetecy ery اين عيوب داراى
000 greece ress ones pea es Pr
D6 ay (Or TF)
CSRS ee Ora Ears Pees Lanes meres
گازی به صورت یک فضای خالی در فلز جامد
ارس (Se gee
.باعث کاهش سطح مقطع فلز و در
عبوبجاهایخا ببر اثر حرارندادرو ۲
(EGTA ra ae Open
anew 0[ ۳
rs re ita eee ae ل 0
ناخالصی و يا عناصر محلول و تابش اشعه ی پر انرژی به مولا به وجود می
1 رش
[PSST Wiser ie)
Apes JUNG)
صفحه 93:
CO) Cee ee Oe ee
> EY Stara re Iet bep ieee ar Cran hes) meres
2 .مواد مى كويند
/ با استفاده از روش هاى آزمايشى استائدارد مى توان اعدادى
0 ا ee Sr ecere)
٩ ley) ا Beet]
Dee So ly sloop IS atl ail> WLI lize
.بررسى نمود
براآسانتر شدنب ررسین پروهایخار<
1 ا 5 lo Bo pir pags a Sl pig
ghso chow Ly youl ailgiwl aigai
(000 0
صفحه 94:
: بنابرلینت نشعبارتاسبز*
و
.مقداری تغییر طول می شود ۹
كرنش : نسبت تغيير طول به طول اوليه را نام گذاری می
.کنند
صفحه 95:
ا آن را بر حسب درصد بیان ۰۰
کرنش بی
corr Ie]
باید توجه داشتکه وقتیمواد تحنکششقرار میگیرز
Pere meg per pt Seg) Verge ay) Or even) rc Meet g a)
. بذير( ا لاستيك) سي ستغيير شكلب ركشسغنايذير ( بللاشاك)
ی
خاصبه دسیممآید که آنرا ضریبادلستیکب | ضریظ هرفلزءعدد
Pa ed ener ererrevert
.نمايش مى دهند
صفحه 96:
0000 ا eren ) bee) CECT
.بوده و به رإحتىتغيير شكلنمودهند
a a ee ead
الف ) انرژی بیوند: هرچه قدر انرژی پیوند بین اتم های
ذوب آن فلز بيشتر بوده و در نتيجه ضريب الاستيك بيد
نقطه ی ذوب فلزات می توان تا حدودی مقدار۴
00 ON ECC Ire gt ar Cerer et ea Cae
|0000 لاد EN EEC Ren og Ee Py
3 شبکه
.می باشد
"9
.بيشتر شده و انرزى بيوند ها كمتر مى شود
د) عناصر آليازى عموما مقدارع را افزايش مى دهد خصوصا وقتى '
با نقطه ى ذوب بالا تشكيل شود . مانند : را
.الاستیک بسیار بالا می باشند
صفحه 97:
صفحه 98:
7
ال 107
ا ا 7
«الاستیک » يا تغییر شکل دائمه
OCreTN Gan) 07 د در از
ا Te yer emi)
a py west ee eee eh) 1
باز میگردد. لینرفتار را رفتار | لستیکی ام
0(
نامند . اين منطقه در منحنی تنش کرنش شکل نشا
.«شده به صورت هاشور خورده نمایش داده شده است
صفحه 99:
صفحه 100:
poy Se SOUS Eye Ce ary
يعنىيا حذفنيروىوكششوطو[نمونه به جالاوليه (
7لا ١ در لينحا لوارد منطقه ى بلاسنيك مر شاو
سس J ETE IP oe ra
مس ۳ لاد ۲ ۰ ۲ a
1 ne 1
ECP yet eevee (count) wl erent
Perper mele) Cty pty ve crregee 110] a 04
5231106 Epsilon : 0.1
تغییر طول ae A هنگام آزمایش
ae
NL SSais pusi Eg ud Ss aledi g Siw s alaai slgiil By 291 ro
نقطه ی
"۱ clon aSsinio jhrom Syl jparom Syl yo. wr.o
۹ 1
می رسیم که نیرو کاهش پیدا کرده در حالتی که تغیبر طول نمونه افزایش دارد که
مهندسی به آن نقطه ی ( سیکماالا و یا سیکما «1۸۵. در اصطلاح ) می گویند
۱ TT \core| id ee var ewe nneresal revenge Ie Seaver ae treat trator as)
نقطه ى0 . تا نهايتا در شكست نمونه اتفاق مى افد
صفحه 101:
آززمایشف شار معمولا بر روعمواد
ها یاف ولاد هاعلبزار و مواد غیر ف لزعمانند بترب | مواد
سرامیکیلنجام میگ رده ل 1 3
لمبعاد 5 D 0
طرف
تحت تنش فشاری قرار می کیرد
م A Oa a een eee
.برابرند
در مواد نرم یا شکل پذیر Mate
كشش و فشار تقريبا برابرائد مانند قاط
8 ( سیکما! و سیکمااالا .در روعمنحنوت نشکرنش( 5
ean) Py ا ا
.ملاحظه ايى با هم دارند
صفحه 102:
eas JS Gills H: 1.5 dis aigai &
استوانه ایی به ابعاد
نیروی فشاری قرار می دهیم نمونه در اثر تتش
داده و به شّ
بشکه ایی در می آید . هرکاج
ترك هاي را
صفحه 103:
نتایج به دست آمده از آز
er ار
نوع پرداختکاریسطح قاعده ب الیو پ
۳ 9 ۳
. سطوح به نتايج به دست امده از ازما
|
ت-فییر ش کلپ لاستیکیش روم
مقدار استحکام ف شا ۳
.نشانه از ترکی | شکسظاهر مشود
بلاستيكى« بر آمدكىس طح جانبى» در زمانظاهر شدناولين
.تركموياشد
صفحه 104:
0
اک لس
Cee er) ا ۳۱ ۱7
وسط ن مونه ب دونهیج ممانعتیت غییر ش
5 ره را
0300 ia a
2 پرداختکا
.نمونه بر استحکام ee دسبآمده تأثیر خولا
Berl covert) CLUE an رز
ناشت
صفحه 105:
سختیبه عنولنمقاوه 5
شكل يلاستيكى يا به عبارت ديكر مقاومت يك
در آن ماده تعریف شده است
از آنجا كه آزمايش وفت كير و هزينه ور است لذا با |
حدودى مى توان به رفتارهاى كششى فلزات بى برد.
: های مختلفی دارد که جند روش آن در زیر آمده اب
jLS Ji» BHNiaow (4! ی
) برینل
. فنوز مورد استفادة قرار 2ل 05(
در مينروشاز يكساجمه از جنسك
ار
روی جسم و با نیروی؟ به مدث ثابتی ( 10 ثانیه برای آلباژهای آ۱
UD pe ore ee ror (ee ene SC pera
از ل روت ۱۰۵ ۳۰۲۱
کرده و به تغییر شکل پلاستیکی به صورت)عمق ] بازگشت و ۴
حفره ایی به قطر
er It] tc ee] PRP CaP enre eel Be PC aed aC deo ۱
میکرومتر اندازه گیری و سپس عدد سختی برینل از رابطه ی زیر به دست
: آورده مى شود
صفحه 106:
صفحه 107:
نكات مهم
eee 10 اللا" و
ge ار a
حداقل10 برابر عمقفرو رفتكوساجمه
ا ا ا 001
اا 00
7 م ل sir iw Sl a>.
برلعف لزاتترم مقدار بار کمترعلازم استدر غیر لینص ورف ز .3
a a | ا ا ا 7 ۳
. دايره اثر را
صفحه 108:
<j AERA oy To) he par er Crea grr
۳۳۱ اعداد بیشتر از 450 و کمتر از 90 قابلقبول بو
5S pla eel eas
Ue rc Pe رس ره
كرو ا ساد"
ا
صفحه 109:
تجربه نشان می دهد که بین عدد سختی بربتل
استحكام 70
ا Ber
رابطه ى زير
. متغیر است
۱ erie Cerca CD rs] DRO Ube mee See
سكن بسار إل لا Gab اتذازه كيرى .1 : wake
. امکان پذیر نیست
fon کر ره ار نت
. سختیسنجین مود
اندازه گیرعقطر اثر هميشه eo re pe a] ل ا
در oe رنگخاص: ظیر مس آلارهاما ۰ ۲۲۲۲۰۱۲
كارىمشكلو داراىخطا مىباشد
صفحه 110:
تا
mae a Py ا ل 0
TSC ee Pe eel ا
a 9
عامل نفوذ کننده یک ساچمه فولادی
1 رلکول8( 088 ) « سخت شده می باشد
عامل نفوذ كننده مخروط الماسه با
2 راکول (HRC) زاویه راس 120 درچه است
COMI me Cae Sr BPRS Se cmrrs web) E crete)
۱۲۳۳ ۰ اولیه به طور عمودعدر سطح چم درو
کر ار دک oP
De area teeta
وارد ا ب رلعلنجام تغیبر شکل
کر سس
صفحه 111:
HR=C.-Ct
صفحه 112:
.عمق نفوذ را خود دستگاه اندازه گیری می کند
. برای اندازه گیری سختی های بالا مناسب است
از روش راكول براى اندازه كيرى سختي قطعاتى با ضحامت كمتر از 1.5 ميلي متر
٠ نمى توان استفاده كرد
2 . برای قطعاتی که سطح ناهموارى دارند ويا ساختار متالوگرافی آنها یکنواخت و همگن
.نیست نظیر چدن ها نمی توان از اين روش استفاده کرد
صفحه 113:
ج )۷۲۱۱۱ در لینروشعاملن فوذ کننده بکهرم مریع اقاعده از جنس
Byer ae mare |
PPE rl PC ven از
طور عمودی فرو برده می شود پس از برداشتن نیرو قطر ار قرم ۲
به کمک یک میکروسکوب اندزه گیری کرده و پس از ۳۵
٠ ea 0 أثر تعيين مى . به اين ترتيب عدد
به دست أمده ىبد عددى
. سختی ویکرز
3 ac AN fe
d
صفحه 114:
مناسب جهت اندازه گیری مواد بسیار سخت
2 مناسب جهت اندازه گیری لایه های بسیار نازک مانند لایه های سطحی فولادها
مناسب جهت ميكروسكتى سنجى قازها
كران بودن دستكاه نسبت به ديكر روش ها
2 عدم سرعت عمل در اندازه گیری سختی
مشكل بودن ساخت عامل نفوذ كننده
صفحه 115:
۲۳ ایا eco
i ¢ 0 110 aL rea
رهش ر اساس ۳ ماده
از 20 ۱
1 نم زرگمانند غ
00
هامر اك 0
CIRO any POUT Oy anes
ا رس
و تک
مشخصمیشود .
از مزاياى اين روش سهولت حمل و نقل دستگاه و سرعت
Gales
مع ايب : 1. كران بودن دستكاه . 2. در اين روش جُوَنَ فق
کرت و ات مس TN RN AC cr
اندازه كيرى كرد .3. در اين روش بايستى سطح قطعه ى مورد آزمايش
برداحت شده و باشد
صفحه 116:
رفتار مواد در برابر
آزمایش ضربه : در این ایا ۲ ۳
طور كلى دو نوع رفتار از فلزات مشاهده
شکسنترد .2
.که هر یک از این حالات خصوصیات ه
)0 20
ان با درس
ae لاز با ايتفاقموإفتد
ال «hott ise pi
[Kim 59 29 ro al slgo 59 wl abo ls Siwil,
ترم ماده در حین تخیر فرم مار ۳ یی شدن می شود و نها
4 کت سس
. ناصاف مى باشد
صفحه 117:
صفحه 118:
نمودار تتش و کرنش
صفحه 119:
شکست ترد : عموما در فلزات سخت با 9.662۰ و CER
۳۳
(ne «rs
۱ ۲ درچه حرارت آزمایشضریه ب ایستیدر در
نمونه ها لنجام شود مثلا در فولادها مقاومتبه ضربه در درجه
اما ا د م Se a Te on
کاهشمییابد .
صفحه 120:
تعريفدرجه حرار را
ees 1 1 ددم الى
سرعلةغيير شكلو به -ا![ 0 09
اندازه دلنه ها : هرجه اندازه دلنه ها در يك:
مقاومنبه ضریه کمتر
. مى شوند
تأثير عناصر للاذى: a ور
اده بدك لان م ee
از سختو شکننده «yal auyLS » aiile نشود
نفوذ گازهایین ظیر هیدروژندر ماده و تجمع آندر مرز
fom ene Se eee rey
صفحه 121:
. ضربه در دستگاه آزمایش,
روشجاربئ در مبنروشنمونه به بذ
با مقطع مريع بوده و در ال اد ع
DONTE VES Mee] nr 7 زاد.
ا Cree wren anys) EWS e
lag. 7 ۳[
صفحه 122:
وشنحوه کار مانند روشچا
بنکه در روشلیزود بر خلافرو:
میب ا
صفحه 123:
۳7
محل قرا ركيرى نمونه
صفحه 124:
)
5
H-
i
9
m
h=
9
m
H-
9
اور
ع ۷
27
صفحه 125:
>
د نجام كار
كخ میراد 1
ar 0 ا ستكٌ
خدا
١ دای
a